ANEKS DO PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA MŁAWA Gdańsk 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława SPIS TREŚCI PODSTAWA OPRACOWANIA ............................................................................................................. 4 UZASADNIENIE DO WPROWADZENIA ZMIAN W ANEKSIE ....................................................... 6 WPROWADZENIE ................................................................................................................................. 7 I. NOWELIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO MIASTA MŁAWA ........................................................................................................................ 10 STRUKTURA ZAPOTRZEBOWANIE NA CIEPŁO ODBIORCÓW W LATACH 19981999 .................. 10 AKTUALNE ZAPOTRZEBOWANIE NA CIEPŁO MIASTA MŁAWA .................................................. 10 AKTUALNY PODZIAŁ MIASTA MŁAWA NA REJONY BILANSOWE ............................................... 13 PERSPEKTYWICZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA CIEPŁO MIASTA MŁAWA ..................................... 13 ZAŁOŻENIA DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO MIASTA MŁAWA - UZUPEŁNIENIE ............... 14 5.1 Ocena możliwości wprowadzenia gospodarki skojarzonej w lokalnych źródłach ciepła w oparciu o gaz ziemny GZ-50 .............................................................................. 14 5.2 Ocena zasobów energii cieplnej ze źródeł odnawialnych ................................................ 15 5.3 Ocena i prognoza wzrostu cen nośników energetycznych do roku 2015÷2020 ............... 20 6. WSPÓŁPRACA GMINY MIEJSKIEJ MŁAWA Z SĄSIADUJĄCYMI GMINAMI W ZAKRESIE ENERGETYKI .............................................................................................................................. 22 7. PROJEKTOWANE WARIANTY ZAOPATRZENIA MIASTA MŁAWA W CIEPŁO ................................ 24 1. 2. 3. 4. 5. II. NOWELIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ MIASTA MŁAWA .......................................................................................... 27 1. 2. 3. AKTUALNE ZUŻYCIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ NA TERENIE MIASTA MŁAWA ........................... 27 ZAŁOŻENIA DO ANALIZY PERSPEKTYWICZNEGO ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ ........................................................................................................................... 29 PERSPEKTYWICZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ NA TERENIE MIASTA MŁAWA ............... 29 III. NOWELIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W PALIWA GAZOWE MIASTA MŁAWA ...................................................................................................... 31 STAN AKTUALNY SYSTEMU GAZOWNICZEGO NA OBSZARZE MIASTA MŁAWA ......................... 31 OCENA LOKALNYCH ZASOBÓW I PALIW GAZOWYCH ................................................................ 31 OCENA AKTUALNEGO I PERSPEKTYWICZNEGO ZAPOTRZEBOWANIA NA PALIWO GAZOWE DLA MIASTA MŁAWA ................................................................................................................. 32 3.1 Aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie na paliwa gazowe na potrzeby bytowe i przygotowania ciepłej wody użytkowej ............................................................................ 32 3.2 Ocena perspektywicznego zapotrzebowania obiektów mieszkalnych na paliwa gazowe dla celów grzewczych ....................................................................................................... 35 3.3 Zestawienie aktualnego i perspektywicznego zapotrzebowania wszystkich odbiorców gminy na paliwa gazowe .................................................................................................. 36 4. WARIANTY GAZYFIKACJI MIASTA W PERSPEKTYWIE DO ROKU 2020 ....................................... 36 1. 2. 3. IV. STAN ZANIECZYSZCZEŃ ATMOSFERY SPOWODOWANY PRZEZ SYSTEMY ENERGETYCZNE MIASTA MŁAWA ........................................................................................ 42 1. 2. V. EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ ATMOSFERY NA TERENIE MIASTA MŁAWA ..................................... 42 OCENA POPRAWY STANU POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO NA TERENIE MIASTA MŁAWA...... 44 SCENARIUSZE ZAOPATRZENIA MIASTA MŁAWA W CIEPŁO ........................................ 46 2 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława AKTUALNE ZAPOTRZEBOWANIE NA CIEPŁO MIASTA MŁAWA .................................................. 46 PERSPEKTYWICZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA CIEPŁO MIASTA MŁAWA ..................................... 47 ZAŁOŻENIA PODSTAWOWE MODERNIZACJI MIEJSKIEGO SYSTEMU CIEPŁOWNICZEGO ............. 48 MOŻLIWOŚCI ROZBUDOWY MIEJSKIEGO SYSTEMU CIEPŁOWNICZEGO ..................................... 49 MOŻLIWOŚCI WPROWADZENIA GOSPODARKI SKOJARZONEJ W LOKALNYCH ŹRÓDŁACH CIEPŁA ....................................................................................................................................... 50 6. PROJEKTOWANE SCENARIUSZE ZAOPATRZENIA MIASTA MŁAWA W CIEPŁO ............................ 50 7. REKOMENDACJA OPTYMALNEGO SCENARIUSZA ZAOPATRZENIA W CIEPŁO MIASTA MŁAWA . 58 7.1 Wybór optymalnego scenariusza ...................................................................................... 58 7.2 Scenariusz nr I - założenia dotyczące struktury i preferencji nośników energii na terenie miasta Mława ....................................................................................................... 58 7.3 Scenariusz nr I - budowa lokalnych systemów ciepłowniczych ........................................ 59 7.4 Scenariusz nr I - modernizacja małych indywidualnych kotłowni ................................... 59 7.5 Scenariusz nr I - pokrycie potrzeb cieplnych z odnawialnych źródeł ciepła (OZE) ......... 60 7.6 Scenariusz nr I - przewidywane zmiany struktury paliw i nośników energii na obszarze miasta Mława w perspektywie do roku 2020..................................................... 61 8. WSPÓŁPRACA MIASTA MŁAWA Z SĄSIADUJĄCYMI GMINAMI W ZAKRESIE ENERGETYKI ......... 64 1. 2. 3. 4. 5. VI. SCENARIUSZE ZAOPATRZENIA MIASTA MŁAWA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ ........ 65 VII. SCENARIUSZE ZAOPATRZENIA MIASTA MŁAWA W PALIWA GAZOWE ..................... 68 1. 2. 3. REKOMENDACJA OPTYMALNEGO SCENARIUSZA ZAOPATRZENIA W PALIWA GAZOWE MIASTA MŁAWA ........................................................................................................................ 68 WNIOSKI DOTYCZĄCE POKRYCIA ZAPOTRZEBOWANIA NA PALIWA GAZOWE MIASTA MŁAWA...................................................................................................................................... 69 WPROWADZENIE GOSPODARKI SKOJARZONEJ W OPARCIU O GAZ ZIEMNY LUB BIOGAZ NA TERENIE MIASTA MŁAWA .......................................................................................................... 70 ZAŁĄCZNIKI........................................................................................................................................ 72 3 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława PODSTAWA OPRACOWANIA Podstawę opracowania stanowią następujące dokumenty: 1. Umowa Nr GKM.E.342-4/2006 z dnia 18.06.06 zawarta pomiędzy Urzędem Miasta Mława z siedzibą w Mławie ul. Stary Rynek 19 a Fundacją Poszanowania Energii w Gdańsku z siedzibą w Gdańsku przy ul. Narutowicza 11/12. 2. Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło dla miasta Mława; PNT CIBET, Warszawa; 1999r. 3. Ustawa Nr 348 Prawo Energetyczne z dnia 10.04.1997r (Dz.U. Nr 54 z 04.06.1997r.; Dz.U. Nr 153, poz. 1504 z 2003r. z późniejszymi zmianami). 4. Polityka energetyczna Polski do roku 2025; Obwieszczenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 01.07.2005r (MP, Nr 42, poz. 562); Warszawa, 2005r. 5. Program dla elektroenergetyki; Ministerstwo Gospodarki; Warszawa, 27.03.2006r. 6. Zielona Księga Europejska strategia na rzecz zrównoważonej konkurencyjnej i bezpiecznej energii; SEC(2006)317; Bruksela 08.03.2006r. 7. Strategia rozwoju energetyki odnawialnej (z poźn. zm.); Dokument Rządowy Ministerstwo Środowiska; Warszawa, wrzesień 2000r. 8. Ustawa „Prawo ochrony środowiska” z dnia 27.04.2001r. (Dz.U. nr 62 poz. 627). 9. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Mławy; BPRW, 2002r; Uchwała Nr XXXVII/470/02 Rady Miejskiej w Mławie z dnia 30.09.2002r. 10. Zmiana Studium Uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Mławy, Projekt studium; Opracowanie dla Zarządu Miasta Mławy, ARCHISPLAN STUDIO arch Izabela Sobierajska; Warszawa, 2005r. 11. Zmiana Studium Uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Mławy, Kierunki rozwoju zagospodarowania przestrzennego miasta; Opracowanie dla ZM Mławy, ARCHISPLAN STUDIO arch Izabela Sobierajska; Warszawa, 2005r. 12. Zmiana Studium Uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Mławy, Ocena zmian w zagospodarowaniu przestrzennym; Opracowanie dla ZM Mławy, ARCHISPLAN STUDIO arch Izabela Sobierajska; Warszawa, 2005r. 13. Plan rozwoju lokalnego miasta Mławy na lata 2004-2006 oraz w perspektywie do roku 2013; Załącznik do uchwały nr XXIII/258/2004 Rady Miejskiej w Mławie z dnia 23 sierpnia 2004 roku; Opracowanie: Urząd Miasta w Mławie przy współpracy z Inwest Consuling S.A. Poznań; Mława-Poznań, 2004r. 14. Strategia Rozwoju Miasta Mławy; Opracowanie: Uniconsult, 2000r. 15. Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Mławy; Opracowanie: Horyzontalny Zespół Zadaniowy ds. Rewitalizacji; Mława, 2004r. 16. Załącznik do Uchwały Nr XXXVII/427/2005 Rady Miejskiej w Mławie z dnia 29 listopada 2005 r.; „Wieloletni plan inwestycyjny – lista zadań na lata 2006-2013”. 17. Regionalna strategia energetyki z uwzględnieniem źródeł odnawialnych w Województwie Pomorskim na lata 20072025; Opracowanie: Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku dla Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego w Gdańsku; Gdańsk 2006r. 18. Informacje i dane dotyczące obiektów energetycznych na terenie miasta Mławy oraz sąsiadujących gmin, przekazane przez: Urząd Miasta Mława, Mazowiecką Spółkę 4 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława 19. 20. 21. 22. Gazownictwa w Warszawie Rejon Gazowniczy w Mławie, Koncern Energetyczny „ENERGA”, Zakład Energetyczny Płock Dystrybucja Wschód w Ciechanowie, zakłady usługowe i przemysłowe oraz obiekty użyteczności publicznej na terenie miasta Mława. Informacje i dane techniczne dotyczące miejskiego systemu ciepłowniczego oraz kotłowni lokalnych Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej w Mławie; Mława, 2006r. Inwentaryzacja obiektów energetycznych i wybranych obszarów miasta oraz bank danych technicznych Fundacji Poszanowania Energii w Gdańsku; VI-VIII 2006r. Atlas zasobów energii geotermalnej na Niżu Polskim; praca zespołowa pod red. W. Góreckiego; Kraków 1995r. Zestaw Polskich Norm - Ciepłownictwo i Ogrzewnictwo. 5 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława UZASADNIENIE DO WPROWADZENIA ZMIAN W ANEKSIE W wyniku zaistniałej nowej sytuacji w zakresie zmian terytorialnych gminy miejskiej Mława oraz realizacji programów energetycznych w północnej części miasta (rejon bilansowy nr VI), niezbędna jest korekta przyjętych „Założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława”, w części dotyczącej perspektywicznego zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe oraz scenariuszy pokrycia tych potrzeb na terenie miasta Mława w okresie do roku 2020. Podstawowe czynniki uzasadniające wprowadzenie aneksem zmian są następujące: 1. Rozszerzenie z dniem 01.01.2004 roku granic administracyjnych miasta Mława na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2001 (z późn. zm.), tj. przyłączenie następujących terenów: sołectwa Krajewo, dawniej należącego do gminy Iłowo-Osada - aktualnie określany jako rejon ulicy Krajewo, zlokalizowany w północno-wschodniej części miasta; sołectwa Piekiełko, dawniej należącego do gminy Iłowo-Osada - aktualnie określany jako rejon ulic: Piekiełko, Okrężna i Zimnocha, zlokalizowany w północnej części miasta. 2. Przeprowadzone i planowane duże inwestycje przemysłowe realizowane na terenie Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w rejonie ulic: LG Electronics, Instalatorów i Nowej. 3. Wyłączenie z eksploatacji kotłowni przemysłowej PPUD „DŹWIGPOL” zlokalizowanej przy ul. Instalatorów. 4. Wyłączenie z eksploatacji lokalnej kotłowni węglowej „K-3” zlokalizowanej przy ul. Zachodniej (rejon bilansowy nr III). 5. Konieczność zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii (OZE) w bilansie energetycznym miasta. W wyniku dokonanych korekt do opracowanego „Projektu założeń ...” wprowadzono istotne zmiany w perspektywicznym bilansie cieplnym miasta, jak również w bilansie paliw i nośników energii, w szczególności paliwa gazowego i OZE. Opracowano również nowe scenariusze zaopatrzenia miasta w ciepło i paliwa gazowe oraz przedstawiono zmiany w strukturze pokrycia tych potrzeb i relacjach cenowych kosztów wytwarzania ciepła. W aneksie przedstawiono również korzyści wynikające z wprowadzenia do realizacji optymalnego scenariusza, podkreślając znaczne obniżenie wielkości emisji zanieczyszczeń do atmosfery oraz obniżenie zużycia paliw pierwotnych o 34% w okresie do roku 2020. W wyniku wprowadzonych korekt i zmian z tytułu aneksu, gmina miejska Mława zmienia treść dokumentu pt. „Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Mławy” uzupełniając go o stosowne zapisy przedstawione w części niniejszego aneksu zatytułowanej „Scenariusze pokrycia zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława”. 6 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława WPROWADZENIE Aneks do „Projektu założeń …” wykonano zgodnie z wymaganiami: prawa energetycznego (Dz. Ust. Nr 54 z dnia 04.06.1997 z późn. zm.), dokumentu rządowego pt. „Polityka energetyczna Polski do roku 2025”, dokumentów lokalnych, tj. „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Mławy” z uwzględnieniem planów rozwoju demograficznego i gospodarczego miasta. Dokument ukierunkowany jest na rozwiązania energooszczędne i ekologiczne zapewniające pełne bezpieczeństwo energetyczne odbiorcom zlokalizowanym na obszarze miasta Mława w perspektywie do roku 2020. Opracowanie uwzględnia aktualną nową sytuację w zakresie realizacji programów energetycznych w rejonie miasta Mława, wynikającą z faktu poszerzenia się obszaru miasta o dwa rejony, tj. rejon ulic Piekiełko, Okrężna i Zimnocha oraz rejon ul. „Krajewo”, a także z nowego programu prac modernizacyjnych prowadzonych przez PEC w Mławie. W opracowaniu uwzględniono również fakt zobowiązań Polski, jako członka UE, do zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii w bilansie paliw. W przedstawionych scenariuszach zaproponowano w sposób wariantowy wprowadzenie nowych rozwiązań systemowych, w tym budowa nowoczesnych urządzeń energetycznych zasilanych węglem i biopaliwami (biomasa, biogaz) w rejonie dzielnicy przemysłowej, budowę nowych magistral ciepłowniczych oraz alternatywnie budowę nowych lokalnych systemów ciepłowniczych, zarówno w rejonie bilansowym nr VI, jak i rejonie nr III (aktualnej centralnej kotłowni C-1). Po przeprowadzonych aktualizacji bilansów zapotrzebowania na ciepło i na nośniki energii stwierdzono, że przyjęty w roku 1999r „Projekt założeń ...” pozostaje w mocy w przypadku: założeń do planu zaopatrzenia w ciepło – w odniesieniu do części opisowej infrastruktury i określenia rejonów bilansowych (z korektą dla rejonu VI); założeń do planu zaopatrzenia w energię elektryczną - w odniesieniu do tej części przyjęto zmianę zapisu dotyczącą bilansu energetycznego oraz rozbudowy i modernizacji GP-Mława, w takim stopniu aby zapewnić wymagany poziom rezerwy mocy elektrycznej w związku z rozbudową zakładu LG-Elektronics i firm kooperujących; założeń do planu zaopatrzenia w paliwa gazowe - w odniesieniu do części opisowej infrastruktury systemu gazowniczego; możliwości współpracy miasta Mława z sąsiadującymi gminami w zakresie gospodarki energetycznej - wprowadzono zapisy dotyczące wdrażania OZE. Aktualizację założeń i korektę praktycznie całości dokumentu dokonano w następujących częściach „Projektu założeń ...”: założeń do planu zaopatrzenia w ciepło – w odniesieniu do części opisującej perspektywiczny bilans cieplny miasta, założenia modernizacyjne systemów ciepłowniczych i źródeł ciepła oraz w odniesieniu do możliwości wykorzystania OZE; 7 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława założeń do planu zaopatrzenia w paliwa gazowe – przedstawiono aktualny i perspektywiczny bilans zapotrzebowania na paliwa gazowe oraz zaproponowano trzy warianty gazyfikacji miasta; stan zanieczyszczeń atmosfery spowodowany przez systemy energetyczne - przedstawiono aktualne wyliczenia emisji zanieczyszczeń gazowych oraz obniżenia tych emisji wynikające z proponowanego programu modernizacji gospodarki energetycznej miasta; scenariusze zaopatrzenia miasta Mława w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe przedstawiono nowe scenariusze zaopatrzenia gminy w nośniki energetyczne, spełniające aktualne wymagania techniczne i legislacyjne (min. aktualne wymagania Prawa Energetycznego dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego gminy). W części aneksu odnoszącej się do stanu zanieczyszczeń atmosfery oraz scenariuszy zaopatrzenia miasta w media energetyczne, przedstawiono tabele bilansu paliw i energii oraz wielkości emisji zanieczyszczeń do atmosfery dla stanu aktualnego (2005r.) i w perspektywie do roku 2020. Dodatkowo w aneksie zestawiono w formie tabel aktualne (2005) i perspektywiczne (2010r i 2020r) wskaźniki kosztów jednostkowych produkcji energii cieplnej [zł/GJ] dla różnych rodzajów paliw i energii obliczone wg aktualnych cen nośników energii. Podstawowe założenia dotyczące zaopatrzenia miasta Mława w nośniki energetyczne. Założono, że w perspektywie kilku lat centralna kotłownia C-1 zostanie wyłączona z eksploatacji, natomiast odbiorcy podłączeni do miejskiego systemu ciepłowniczego zasilanego z tej kotłowni zostaną podłączeni poprzez nowe magistrale ciepłownicze do nowej centralnej kotłowni zlokalizowanej na terenie dzielnicy przemysłowej (ul. LG Elektronics, ul. Instalatorów, rejon VI), która będzie opalana zarówno węglem, jak i biomasą. Kotłownia węglowa K-3 zostanie wyłączona z eksploatacji w sezonie grzewczym 2006/2007 a odbiorcy podłączeni do m.s.c. Po uruchomieniu nowej centralnej kotłowni, sukcesywnie zostaną wyłączone z eksploatacji kotłownie K-5 (zasilające aktualnie „Osiedle Młodych”) oraz inne kotłownie gazowe zlokalizowane w rejonach bilansowych nr I, II i III. Odbiorcy, których te kotłownie zasilały również zostaną podłączeni do nowego rozbudowanego miejskiego systemu ciepłowniczego. Większe kotłownie węglowe i olejowe zlokalizowane na terenie miasta zostaną poddane konwersji na gaz ziemny GZ-50 lub alternatywnie na paliwa odnawialne, tj. biomasę (zrębki i odpady drzewne, rośliny energetyczne, granulat) lub biogaz. Ponadto założono, że w okresie 2÷3 władze miasta wynegocjują i zabezpieczą, w ramach współpracy z sąsiadującymi gminami, korzystne warunki dostawy biopaliwa pochodzącego z plantacji roślin energetycznych lokalizowanych na terenach tych gmin. Takie rozwiązanie pozwoli na realizację przyjętego optymalnego scenariusza zaopatrzenia miasta w ciepło. Mniejsze indywidualne kotłownie węglowe i olejowe również zostaną poddane konwersji na gaz ziemny lub biopaliwa. Docelowo przyjęto założenia, że na obszarze miasta Mława głównymi nośnikami energii cieplnej będą: węgiel i koks; gaz ziemny GZ-50; 8 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława biomasa (odpady drzewne, rośliny energetyczne, granulat, brykiety) i biopaliwa (biogaz, ekpal, biodisel, itp.). Uzupełniającymi nośnikami ciepła na obszarze miasta będą olej opałowy, gaz płynny LPG oraz źródła energii odnawialnej wykorzystujące zasoby energii słonecznej (głównie kolektory słoneczne) i energię elektryczną (głównie pompy ciepła). Uwzględniając istniejące ograniczenia techniczno-ekonomiczne w sektorze paliw gazowych przyjęto założenie, że na obszarze miasta nadal będzie rozbudowywany system sieci gazowych dostarczający odbiorcom gaz ziemny GZ-50 z krajowego systemu. Założono, że rozbudowa tego systemu będzie w dużym stopniu uzależniona od wielkości zużycia gazu ziemnego, szczególnie w sektorze przemysłowym (rejon bilansowy nr VI). Jednocześnie, w rejonach zlokalizowanych poza zasięgiem systemu sieci gazowych, założono ograniczone stosowanie paliwa gazowego (sprężonego gazu ziemnego CNG oraz gazów płynnych LPG i LPBG), głównie dla celów bytowych. Obliczenia dotyczące zapotrzebowania na paliwa gazowe przeprowadzono w oparciu o przyjęte w „Projekcie założeń ...” i skorygowane założenia bilansu cieplnego oraz aktualne dane wynikające z planów zagospodarowania przestrzennego. Podstawowe dane energetyczne miasta Mława Parametry Zapotrzebowanie na moc cieplną: - w sezonie grzewczym - w okresie letnim Zapotrzebowanie łączne gminy na energię cieplną Zapotrzebowanie na energię cieplną W paliwie (energię pierwotną) Wskaźnik sprawności systemu zaopatrzenie w ciepło gminy Udział odnawialnych źródeł energii (OZE) w produkcji ciepła Udział paliwa stałego (węgiel, koks) w produkcji ciepła Udział paliwa gazowego (gaz GZ-50 i LPG) w produkcji ciepła Stan aktualny 2005r Stan perspektywiczny 2020r. [MW] [MW] [TJ] [MWh] 103,1 14,4 896,5 249 028 99,9 12,5 865 240 278 [TJ] 1 620 1 065÷1 075 [%] 55,3 80,8 [%] 1,6 16,0 [%] 59,1 40,0 [%] 32,4 39,0 9 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława I. NOWELIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO MIASTA MŁAWA 1. Struktura zapotrzebowanie na ciepło odbiorców w latach 19981999 Zapotrzebowanie na moc cieplną w sezonie grzewczym i okresie letnim, w latach 19981999, dla przyjętych w opracowaniu [2] rejonów bilansowych przedstawiono w tabeli 1.1, natomiast zapotrzebowanie na ciepło w latach 19981999 w podziale na przyjęte w opracowaniu [2] kategorie odbiorców oraz w podziale na rejony bilansowe przedstawiono w tabeli 1.2. Opis przyjętych w tabeli wartości przedstawiono w opracowaniu [2]. Tabela 1.1. Lp. Nazwa Qco+Qwent [MW] 1 2 3 REJON I REJON II REJON III REJON IV REJON V REJON VI REJON VII SUMARYCZNIE (REJON I÷VII): 2. Okres zimowy Qcwu,śr Qtech [MW] [MW] 4 5 24.500 13.674 29.163 7.620 2.745 6.358 4.828 3.751 2.197 5.297 1.162 0.365 0.840 0.655 88.888 14.268 4.530 0.913 5.443 Sum Qz,o [MW] Okres letni Sum Ql,o [MW] 6 7 28.252 20.401 34.459 8.783 3.110 8.112 5.483 3.751 6.727 5.297 1.162 0.365 1.753 0.655 108.599 19.711 Aktualne zapotrzebowanie na ciepło miasta Mława Aktualne, opracowane na podstawie danych z roku 2005, zapotrzebowanie na ciepło w skali całego obszaru miasta Mława kształtuje się dla sezonu grzewczego na poziomie około 103,12 MW. Udział poszczególnych składników bilansu wynosi: Qco+tech. = 90,10 MW (ok. 87,4%); Qcwu+pb. = 13,02 MW (ok. 12,6%); W okresie letnim potrzeby cieplne miasta wynoszą ok. 14,40 MW (Qcwu+pb+Qtech). Zapotrzebowanie na energię cieplną miasta Mława w skali roku wynosi 896,5 TJ, natomiast zapotrzebowanie na energię pierwotną w paliwie kształtuje się w granicach 1610÷1630 TJ. Aktualną strukturę zapotrzebowania na ciepło odbiorców, w podziale na rejony bilansowe, przedstawiono w tabeli 2.1. 10 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Tabela 1.2. Struktura zapotrzebowania na ciepło w latach 19981999 dla wydzielonych rejonów bilansowych miasta Mława R Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 Kategoria odbiorców Budownictwo jednorodzinne Budownictwo wielorodzinne Placówki s³u¿by zdrowia Placówki oœwiatowe Placówki handlowo-us³ugowe Urzêdy i instytucje Poz. obiekty u¿ytecz. publicznej Zak³. przemys³. i prod.-us³ugowe SUMARYCZNIE: I [MW] 19.182 3.838 2.635 0.357 0.352 0.310 0.342 1.235 28.252 E J II [MW] 5.658 2.216 0.028 3.607 0.191 0.072 0.205 8.424 20.401 O N B I L A N S O III IV V [MW] [MW] [MW] 7.812 6.036 2.812 19.273 1.186 0.248 2.220 0.910 1.482 0.112 0.048 1.306 0.162 0.767 0.188 1.352 0.189 0.250 34.459 8.783 3.110 W Y VI [MW] 3.105 VII [MW] 5.306 0.064 0.096 0.081 4.943 8.112 5.483 Sumarycznie miasto Mława [MW] [%] 49.911 45.96 26.513 24.41 2.911 2.68 7.094 6.53 2.345 2.16 1.850 1.70 1.582 1.46 16.394 15.10 108.599 100.00 Tabela 2.1. Aktualna struktura zapotrzebowania na moc cieplną dla wydzielonych rejonów bilansowych miasta Mława z podziałem na nośniki energii Lp. 1 2 3 4 5 6 7 Rejony bilansowe Rejon I Rejon II Rejon III Rejon IV Rejon V Rejon VI Rejon VII Łącznie miasto Mława Udział poszczególnych rodzajów paliwa w pokryciu perspektywicznych potrzeb cieplnych odbiorców - Qodb [MW] Odnawialne Źródła Energii energia węgiel i koks paliwa gazowe biomasa inne (*) olej opałowy elektryczna Razem 14.40 15.60 17.30 5.50 2.60 1.70 5.00 62.10 9.70 3.30 5.20 3.00 1.00 6.80 1.70 30.70 0.50 0.20 0.10 0.20 0.10 0.30 0.30 1.70 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.90 0.50 0.70 0.70 0.60 0.50 0.50 4.40 1.50 0.50 0.60 0.50 0.30 0.30 0.40 4.10 27.00 20.10 23.90 9.90 4.60 9.60 7.90 103.00 11 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Tabela 3.1. Perspektywiczna struktura zapotrzebowania na moc cieplną dla wydzielonych rejonów miasta Mława z podziałem na nośniki energii Lp. 1 2 3 4 5 6 7 Rejony bilansowe Rejon I Rejon II Rejon III Rejon IV Rejon V Rejon VI Rejon VII Łącznie miasto Mława Udział poszczególnych rodzajów paliwa w pokryciu perspektywicznych potrzeb cieplnych odbiorców - Qodb [MW] Odnawialne Źródła Energii energia węgiel i koks paliwa gazowe biomasa inne (*) olej opałowy elektryczna Razem 6.80 5.20 3.10 2.80 1.50 17.90 2.90 40.20 7.60 3.20 4.10 3.50 1.60 14.60 2.60 37.20 2.10 0.70 0.70 1.10 1.00 6.10 1.20 12.90 1.50 0.40 0.60 0.50 0.30 0.30 0.40 4.00 0.30 0.00 0.20 0.20 0.10 0.10 0.10 1.00 1.60 0.50 0.70 0.60 0.30 0.30 0.50 4.50 19.90 10.00 9.40 8.70 4.80 39.30 7.70 99.80 Tabela 3.2. Perspektywiczna struktura zapotrzebowania na ciepło dla wydzielonych rejonów miasta Mława z podziałem na nośniki energii Lp. Rejony bilansowe węgiel i koks 1 2 3 4 5 6 7 Rejon I Rejon II Rejon III Rejon IV Rejon V Rejon VI Rejon VII Łącznie miasto Mława 58 900 44 300 27 100 24 600 13 100 153 100 24 800 345 900 Udział poszczególnych rodzajów paliwa w porodukcji energii cieplnej - Qen [GJ/rok] Odnawialne Źródła Energii energia paliwa gazowe biomasa inne (*) olej opałowy elektryczna 70 300 29 200 43 700 31 700 13 600 125 800 23 000 337 300 17 800 5 500 6 000 8 700 8 500 49 300 10 100 105 900 12 300 3 400 4 700 3 900 2 200 2 400 3 600 32 500 2 300 400 1 400 1 500 1 200 1 200 1 000 9 000 12 000 4 000 5 400 4 100 2 500 2 300 3 900 34 200 Razem 173 600 86 800 88 300 74 500 41 100 334 100 66 400 864 800 12 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława 3. Aktualny podział miasta Mława na rejony bilansowe Z dniem 01.01.2004 roku granice administracyjne miasta Mława na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2001 (z późn. zm.) zostały poszerzone o tereny dawnych sołectw Krajewo i Piekiełko należących do gminy IłowoOsada. Przyłączone tereny w większości są terenami leśnymi i rolniczymi (strefa leśnorolnicza, wg Studium UiKZP gminy Iłowo-Osada). W wyniku przyłączenia nowych terenów obszar miasta Mławy zwiększył się znacząco, tj. z ok. 25 km2 do 34,86 km2 – przyrost powierzchni o blisko 40%, natomiast liczba mieszkańców wzrosła nieznacznie, tj. o ok. 350 osób – wzrost o ok. 1,1%. We wschodniej części przyłączonych terenów znajdują się budynki mieszkalne i gospodarskie o niskiej zabudowie, które po przyłączeniu określane są jako ulica Krajewo. W północnej części przyłączonych terenów również znajdują się budynki mieszkalne i gospodarskie o niskiej zabudowie – obszar ten określany jest dalej jako ulice: Piekiełko, Okrężna i Zimnocha. Oba przyłączone tereny zostały włączone w obszar rejonu bilansowego nr VI. Pozostałe rejony bilansowe nie uległy zmianie i obejmują obszary opisane w opracowaniu [2]. Wzrost zapotrzebowania na moc i energię cieplną wynikający z faktu przyłączenia nowych terenów i wzrostu liczby mieszkańców, jest bardzo mały w skali rejonu nr VI, i praktycznie pomijalnie mały w skali całego miasta - nie rzutuje na bilans cieplny miasta Mławy. 4. Perspektywiczne zapotrzebowanie na ciepło miasta Mława Globalne zapotrzebowanie na ciepło dla obszaru miasta Mława w perspektywie do roku 2020 będzie kształtować się na poziomie około 100 MW w sezonie grzewczym i około 12,5 MW w okresie letnim. W porównaniu ze stanem obecnym perspektywiczne potrzeby cieplne miasta w okresie zimowym obniżą się nieznacznie, tj. o 3%, natomiast w okresie letnim o ponad 13%. Perspektywiczne, do roku 2020, zapotrzebowanie na ciepło w skali roku na terenie miasta, w stosunku do stanu aktualnego, nieznacznie się obniży do poziomu 865 TJ. Zapotrzebowanie na energię pierwotną w paliwie, dla wariantu optymalnego zakładającego modernizację podstawowych źródeł ciepła, rozbudowę miejskiego systemu ciepłowniczego oraz dalszą ograniczona gazyfikację miasta, obniży się do poziomu 1060÷1080 TJ. Strukturę perspektywicznego zapotrzebowania na moc i energię cieplną w podziale na rejony bilansowe oraz paliwa i nośniki energii przedstawiono w tabelach 3.1 i 3.2. 13 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława 5. Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło miasta Mława - uzupełnienie 5.1 Ocena możliwości wprowadzenia gospodarki skojarzonej w lokalnych źródłach ciepła w oparciu o gaz ziemny GZ-50 Bloki energetyczne produkujące energię elektryczną i cieplną w skojarzeniu pozwalają optymalnie wykorzystać paliwo gazowe. Urządzenia te charakteryzują się bardzo wysoką sprawnością przemiany energii chemicznej zawartej w paliwie w energię elektryczną i cieplną. Aktualnie dąży się do wprowadzenia lub zwiększenia udziału tych urządzeń w ciepłownictwie, tj. w obiektach średniej i małej mocy cieplnej bazujących na rozwiązaniach konwencjonalnych a wykorzystujących głównie paliwo gazowe. Podstawowym warunkiem opłacalności zastosowania gospodarki skojarzonej w istniejących źródłach ciepła jest odpowiednio duże zapotrzebowania na moc cieplną w okresie całego roku i związana z tym możliwość odpowiedniego zużycia ciepła. Na terenie miasta Mława, w rejonach bilansowych nr VI i nr III, możliwa jest rozbudowa miejskiego systemu ciepłowniczego lub budowa kilku lokalnych systemów ciepłowniczych pracujących w oparciu o centralną kotłownię lub elektrociepłownię. W przypadku budowy l.s.c., należy rozważyć budowę elektrociepłowni (centralnego źródła ciepła), która pracowałaby w oparciu o agregaty kogeneracyjne zasilane gazem ziemnym lub biogazem - alternatywnie w oparciu o bloki energetyczne bazujące na innych bardziej wydajnych urządzeniach energetycznych (np. ogniwach paliwowych). O wyborze rozwiązania musi decydować przeprowadzona analiza techniczno-ekonomiczna inwestycji. W przypadku budowy l.s.c. zainstalowana moc cieplna w blokach energetycznych elektrociepłowni może wynosić 400÷600 kW, natomiast moc elektryczna 250÷300 kW. Podstawowym paliwem będzie gaz ziemny lub biogaz. Elektrociepłownia wspólnie z systemem sieci cieplnych będzie tworzyć lokalny system ciepłowniczy. Należy podkreślić, że wprowadzenie tego typu rozwiązań technicznych zwiększy bezpieczeństwo energetyczne gminy oraz przyczyni się do poprawy stanu ochrony środowiska. Wykorzystanie ogniw paliwowych Pojawiające się nowe technologie w zakresie racjonalnego wykorzystania paliw pozwalają przypuszczać, że w okresie najdalej kilkunastu lat technologia produkcji energii cieplnej i elektrycznej zmieni się radykalnie. Jedną z bardziej obiecujących jest technologia ogniw paliwowych, w których występuje bezpośrednia zamiana energii chemicznej paliw gazowych na energie elektryczną i cieplną. Sprawność przetwarzania energii chemicznej np. paliwa gazowego na energię elektryczną w ogniwie paliwowym jest dwukrotnie wyższa od sprawności elektrycznej agregatu kogeneracyjnego i o 60% wyższa od sprawności turbiny gazowej dla porównywalnych mocy. Układy energetyczne pracujące w oparciu o ogniwa paliwowe mogą dostarczać energię elektryczną i cieplną w szerokim zakresie mocy. Aktualnie budowane są instalacje 14 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława pilotażowe zarówno dla małych odbiorców rzędu kilkunastu kW, średnich (100÷200 kW) a nawet dla odbiorców o mocy 1÷2 MW. Można przyjąć założenie, że po roku 2015 urządzenia oparte na ogniwach paliwowych będą konkurencyjne w stosunku do tradycyjnych bloków energetycznych i urządzeń grzewczych. 5.2 Ocena zasobów energii cieplnej ze źródeł odnawialnych Oprócz podstawowych paliw stosowanych do produkcji ciepła, jakimi są: węgiel kamienny, gaz ziemny, gaz płynny LPG oraz olej opałowy, coraz większe znaczenie zaczynają odgrywają odnawialne źródła energii (OZE). Podstawowe źródła energii odnawialnej, które powinny być wykorzystane do produkcji ciepła to: a) biomasa (odpady drzewne, granulat, rośliny energetyczne, sprasowana słoma); b) biopaliwa (biogaz, biodisel, ekopal); c) energia słoneczna w tym energia wiatru; d) energia geotermalna; e) pompy ciepła; f) bytowo-gospodarcze odpady komunalne. Ponadto należy również rozpatrzyć możliwość wykorzystania energii wiatru (w ramach energii słonecznej) do produkcji energii elektrycznej, tj. analizować możliwości budowy pojedynczych i grupowych elektrowni wiatrowych, tzw. farm (parków) wiatrowych. Zasoby biomasy Podstawowym źródłem biomasy są: zakłady przemysłowe wykorzystujące w swojej produkcji podstawowej drewno, elementy drewnopochodne lub przetwarzające drewno; lasy i tereny zalesione; tereny rolnicze i leśne, na których uprawia się tzw. „lasy energetyczne”, czyli szybkorosnące rośliny energetyczne mające zastosowanie typowo energetyczne; pola uprawne, na których uprawia się zboża. Na terenach gmin sąsiadujących z miastem Mława (gminy wiejskie: Lipowiec Kościelny, Wiśniewo, Szydłowo, Wieczfnia Kościelna i Iłowo-Osada) znajdują się pola uprawne zbóż (pszenica, żyto, jęczmień, pszenżyto i owies), które zajmują blisko 29 tys. ha. Pozyskana z upraw zbożowych słoma może być wykorzystana do produkcji ciepła. Przeciętnie z jednego hektara upraw rolnych można pozyskać 18 balotów słomy o masie 250 kg każdy, co przy średniej wartości opałowej słomy wynoszącej ok. 14,0 MJ/kg daje zasoby energetyczne z 1 ha rzędu 63÷64 GJ ciepła w paliwie. Potencjalne roczne zasoby biomasy (w tym w przypadku sprasowanej słomy), jakimi dysponują sąsiadujące gminy wynoszą w granicach 570575 tyś. GJ. 15 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Na terenach sąsiadujących gmin występują tereny niezagospodarowane i nieużytki, które w części można wykorzystać do produkcji „roślin energetycznych”, tj. szybkorosnących gatunków wierzby energetycznej lub innej rośliny (np. malwa pensylwańska, specjalne gatunki traw) stanowiących biopaliwo wysokiej jakości. Uprawa roślin energetycznych pozwoli na rozwinięcie produkcji zrębków oraz granulatu - jest to biomasa w formie granulatu (tzw. Pellets) lub brykietów o wartości opałowej ok. 18÷19 GJ/tonę i bardzo niskiej wilgotności. Takie inwestycje będą sprzyjać aktywizacji lokalnej społeczności, mogą stymulować rozwój gospodarczy gminy oraz przyczynią się do tworzenia nowych miejsc pracy. Przyjęto założenie, że na terenie ww. gmin uprawa roślin energetycznych będzie wprowadzana etapowo. W pierwszym etapie, tj. w okresie 2÷3 lat, zostaną przeznaczone pod uprawę roślin energetycznych tereny o powierzchni ok. 300 ha. Wydajność biomasy z 1 ha uprawy w okresie jednego roku wynosi ok. 30 ton zrębków o wartości opałowej ok. 8÷9 GJ/t. Takie rozwiązanie pozwoli, w okresie po 3÷4 latach, na uzyskanie biomasy o wartości energetycznej rzędu 72÷80 tyś. GJ/rok. Potencjalne zasoby energetyczne biomasy (głównie sprasowana słoma) w gminach sąsiadujących z gminą miejską Mława można ocenić jako średnie. Zasoby te powinny być w znaczącej części wykorzystane na potrzeby energetyczne, tj. do produkcji energii cieplnej na terenie zainteresowanych gmin (np. jako paliwo dla kotłowni ogrzewających obiekty użyteczności publicznej, budynki wielorodzinne itp. lub, jak w przypadku miasta Mława, jako paliwo dla kotłowni zasilających miejski (alternatywnie lokalny) system ciepłowniczy. Wprowadzenie biomasy jako paliwa do kotłowni lokalnych i indywidualnych przyczyni się w znaczący sposób do zmniejszenia emisji zanieczyszczeń w rejonie miasta Mława. W tabeli 5.2.1 poniżej przedstawiono obliczone roczne zasoby energetyczne biomasy (bez roślin energetycznych) wyrażone w TJ dla miasta Mława i wybranych gmin ościennych. Tabela nr 5.2.1. Potencjalne roczne zasoby biomasy dla miasta Mława oraz wybranych gmin powiatu mławskiego Gmina (miejska) Mława Lipowiec Koscielny Wiśniewo Wieczfnia Kościelna Szydłowo Iłowo-Osada Powiat mławski Działdowo Zasoby biomasy w TJ/rok tzw. „miękka” Tzw. „twarda” (sprasowana słoma) (drewno, odpady drzewne) 10,0 108,5 49,5 102,0 5,0 126,0 29,5 129,5 24,0 106,0 46,0 Bilans łączny biomasy dla miasta Mława oraz sąsiadujących gmin, uwzględniający sprasowaną słomę, drewno i odpady drzewne oraz rośliny energetyczne z plantacji przedstawiono w tabeli 5.2.2. 16 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Tabela 5.2.2. Rodzaj biomasy Sprasowana słoma Drewno i odpady drzewne Rośliny energetyczne Łącznie Potencjał energetyczny [TJ/rok] 572 164 72÷80 808÷816 Energia słoneczna W ostatnich latach coraz większe zastosowanie znajdują układy technologiczne, w których następuje przygotowanie ciepłej wody użytkowej przy wykorzystaniu kolektorów słonecznych. Energia słoneczna, jako źródło ciepła ma bardzo ograniczone zastosowanie z uwagi na moce jednostkowe kolektorów słonecznych oraz jeszcze nadal dość wysokie nakłady inwestycyjne. Niskie moce jednostkowe kolektorów oraz brak nasłonecznienia przez cały rok wymusza stosowanie układów solarnych jako urządzeń pomocniczych wspomagających podstawowe źródła energii. W takich układach podstawowym źródłem ciepła dostarczającym energię na cele centralnego ogrzewania pozostają nadal konwencjonalne urządzenia grzewcze, tj. kotły gazowe, olejowe, kotły na paliwa stałe (w tym na biomasę) oraz systemy ciepłownicze o ile do nich odbiorca jest podłączony. W perspektywie 3÷5 lat zakłada się znaczne zwiększenie wykorzystania energii słonecznej (głównie kolektorów słonecznych), dlatego należy w przypadku budowy nowych obiektów preferować (promować) tego typu rozwiązania. Szczególnie efektywne jest stosowanie kolektorów słonecznych w układach współpracujących z pompami ciepła, kotłami na biomasę lub tradycyjnymi kotłami na gaz ziemny. Takie rozwiązania należy uwzględnić przy realizacji nowych inwestycji lub modernizacji starych obiektów takich jak szkoły, hale sportowe, baseny itp. do podgrzewania c.w.u. W przypadku domków jednorodzinnych, optymalnie obliczona instalacja kolektorów słonecznych pozwoli na zaoszczędzenie ok. 5055 % rocznego zapotrzebowania na energie cieplną do podgrzewania c.w.u. Wykorzystując energię słoneczną w okresie od maja do sierpnia można uzyskać taką ilość ciepła, która pozwoli na pełne zabezpieczenie przygotowania c.w.u. w tym okresie. Energia geotermalna Powiat mławski, do którego należy miasto Mława, położony jest w środkowej części rejonu grudziądzko-warszawskiego (R. Ney, J. Sokołowski). Zgodnie z mapą zasobów rejon grudziądzko-warszawski zajmuje powierzchnię ok. 70 tys. km2 i obejmuje 2766 km3 wód występujących głównie w pokładach kredowojurajskich. Energia zawarta w wodach geotermalnych równoważna jest 9835 mln t.p.u. (ton paliwa umownego), co odpowiada wartości 168000 t.p.u./km2. Wody termalne występują tu w dolnokredowym i dolnojurajskim basenach geotermalnych stanowiących najbardziej perspektywiczne i realne do pozyskania źródło 17 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława energii geotermalnej na całym Niżu Polskim. Zgodnie z wynikami badań (J. Sokołowski, Z. Płochniewski) temperatury wody w rejonie powiatów mławskiego, ciechanowskiego, płońskiego, nowodworskiego i pułtuskiego wynoszą od 20 do 45°C w zależności od głębokości ich ujęcia. Można przyjąć, że w dolnej części osadów wieku kredowego (głębokość 700÷1000 m) wody będą miały temperaturę 20÷40°C, w stropowych partiach osadów wieku jurajskiego (głębokość 1000÷1500m) 30÷45°C a na powierzchni stropowej osadów wieku triasowego (poniżej głębokości 2000 m) temperatury powinny wynosić 40÷70°C (J. Sokołowski i zespół, 2001r.). Zasoby wody termalnej z basenów kredowego i jurajskiego w grudziądzko-warszawskim okręgu geotermalnym szacuje się średnio na 44 mln. m3 wody na 1 km2 , co odpowiada energii cieplnej wytworzonej z 168 000 t.p.u. lub z 117600 ton ropy naftowej. W miarę wzrostu głębokości ujmowania oprócz temperatury wzrasta również mineralizacja wód, co może stanowić znaczne utrudnienie przy wykorzystywaniu jej do celów grzewczych. W osadach wieku kredowego, na głębokości 700÷1300 m mineralizacja wynosi ok. 23 g/dm3, w osadach jury górnej (głębokość 1000÷1500 m) – 33 g/dm3 i jury dolnej (głębokość 1500÷2000 m) – ok. 69 g/dm3. W części środkowej rejonu grudziądzko-warszawskiego budowa geologiczna nie jest korzystna biorąc pod uwagę ujęcia wód. Wstępnie ocenia się, że osady antykliny są dość jednorodne, co znacznie utrudnia krążenie wód podziemnych i obniża wydajność z otworów wiertniczych. Wody termalne w osadach wieku kredowego i jurajskiego są głównie wodami chlorkowymi i nadają się (po odpowiednim rozcieńczeniu) do basenów rekreacyjnych i do celów leczniczych (będą wymagane są odpowiednie badania wody). Wstępną ocenę energetyczną zasobów wód geotermalnych w rejonie powiatów mławskiego, ciechanowskiego i płońskiego przedstawiono w tabeli 5.2.3. Tabela 5.2.3 Gmina Powierzchnia gminy [km2] Mława Lipowiec Kościelny Wiśniewo Wieczfnia Kościelna Szydłowo Nasielsk Nowe Miasto 34,9 114,2 99,3 119,8 122,2 202,0 118,0 Potencjalne zasoby wód geotermalnych maksymalne górna kreda górna kreda(teoret.) łącznie górna jura [TJ] [TJ] [TJ] 171 600 1 840 4 980 562 000 6 040 16 300 488 800 5 250 14 200 589 700 6 340 17 100 601 500 6 450 17 400 994 300 10 690 28 830 580 840 6 240 16 830 Budowa ciepłowni geotermalnej lub też ujęć geotermalnych musi być uzasadniona względami technicznymi i ekonomicznymi i bazować na dokładnych danych opisujących złoże. W przypadku braku takich danych konieczne jest przeprowadzenie stosownych badań i operatów geologicznych. Badania takie są bardzo kosztowne i 18 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława dlatego powinny być prowadzone jedynie w rejonach, w których wstępna ocena zasobów wskazuje na bardzo korzystne warunki geotermalne a jednocześnie istnieje gwarancja, co do możliwości zagospodarowania tych zasobów. Analiza dotycząca danych pracujących aktualnie ciepłowni geotermanych pokazuje, że pod względem ekonomicznym wypadają one gorzej od porównywalnych ekologicznych kotłowni konwencjonalnych (kotłowni gazowe i kotłownie na biomasę) – stosunkowo wysoka cena 1 GJ ciepła. Pomimo występowania bardzo dużych zasobów energii geotermalnej w rejonie powiatu mławskiego, nie przewiduje się budowy i eksploatacji ciepłowni geotermalnych w perspektywie do roku 2020 uzasadniając to względami czysto ekonomicznymi. Hydroenergia i energia wiatru Na terenie miasta Mława brak jest możliwości wykorzystania energii wodnej do wytwarzania energii elektrycznej. Istniejący układ cieków wodnych nie stwarza możliwości wykorzystania energii wodnej do wytwarzania energii elektrycznej. Aktualnie na terenie gminy nie ma zainstalowanych małych elektrowni wodnych. Uwzględniając walory krajobrazowe i ekologiczne terenów, na których położone jest miasto Mława, nie przewiduje się energetycznego wykorzystania istniejących zasobów hydroenergetycznych miasta, tj. budowy małych elektrowni wodnych (MEW). Energetyka bazująca na energii wiatru na obszarze miasta nie może być rozwijana. Aktualnie nie ma zainstalowanych tego typu obiektów energetycznych na terenie miasta oraz nie jest planowana ich budowa. Bytowo-gospodarcze odpady komunalne Jednym z korzystniejszych sposobów gospodarczego wykorzystania odpadów komunalnych jest ich spalenie (po przeprowadzeniu wielostopniowej segregacji odpadów) w specjalnie wybudowanych w tym celu Zakładach Unieszkodliwiania Odpadów (ZUO). Aktualnie mało realne jest zastosowanie spalania odpadów bytowo-komunalnych do produkcji ciepła w istniejących kotłowniach na terenie miasta Mława z uwagi na wysoki koszt tego typu instalacji (zbyt małą ilość odpadów bytowo-komunalnych) oraz opór społeczny związany z lokalizacją takiego obiektu. W przypadku rozpatrywania wariantu uwzględniającego modernizację już istniejącej lub budowę nowej kotłowni bazującej na paliwie pozyskiwanym z odpadów komunalnych (paliwo typu RDF) należy przeprowadzić stosowne analizy techniczno-ekonomiczne oraz operat środowiskowy, oceniający oddziaływanie inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska na dane środowisko, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra OŚZNiL z dn. 14.07.1998r (Dz.U. Nr 93, poz. 589, z dnia 23.07.1998r z późn.zm.). 19 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława 5.3 Ocena i prognoza wzrostu cen nośników energetycznych do roku 2015÷2020 Poniżej, dla podstawowych nośników energii, przedstawiono ceny energii liczonej w paliwie (nośniku) w zł/GJ bez podatku VAT. Węgiel kamienny (ceny podano bez 22% podatku VAT) Wartość opałowa Cena 1 tony (loco kotłownia) [zł/Mg] 240÷260 380÷500 600÷700 Paliwo [MJ/kg] 21÷22 27÷30 29÷30 Węgiel - miał Węgiel - kostka Koks Cena 1 GJ energii w paliwie [zł/GJ] 11,4÷12,0 14,0÷17,0 20,7÷23,3 Olej opałowy (ceny podano bez 22% podatku VAT) Wartość opałowa Paliwo Olej opałowy Ekoterm Olej ciężki Mazut (> 3% siarki) [MJ/kg] 42,6 41,0 39,7 Cena 1 tony (loco kotłownia) [zł/Mg] 2400÷2600 1400÷1600 850 (loco rafineria) + 320÷370 (transport, dzierżawa cystern) Cena 1 GJ energii w paliwie [zł/GJ] 56,3÷61,0 34,1÷39,0 Cena 1 tony Cena 1 GJ energii w paliwie [zł/GJ] 29,5÷30,7 Biomasa (ceny podano bez podatku VAT) Wartość opałowa Paliwo [MJ/kg] [zł/Mg] Drewno i odpady drzewne Drewno pocięte (wilgotność >40%) Zrębki (wilgotność 15%) Odpady drzewne (wilgotność >40%) Rośliny energetyczne (wilgotność 33%) 9,5 120÷130 12,6÷13,7 15 150÷160 10,0÷10,7 9,5 100÷110 10,5÷11,6 140÷145 12,4÷12,8 145÷155 10,0÷10,7 11,3 Słoma Słoma (wilgotność 15÷20%) 14,5 20 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Gaz ziemny GZ-50 Cena gazu ziemnego GZ-50 jest liczona zgodnie z obowiązującą taryfą zatwierdzoną przez Urząd Regulacji Energetyki (URE). Gaz płynny LPG (ceny podano bez podatku VAT) Wartość opałowa Paliwo LPG (propan) [MJ/kg] 46.4 Cena 1 tony (loco kotłownia) [zł/Mg] 3400÷3500 Cena 1 GJ energii w paliwie [zł/GJ] 73.3÷75,4 Energia elektryczna Cena energii elektrycznej jest liczona zgodnie z obowiązującą taryfą zatwierdzoną przez Urząd Regulacji Energetyki (URE) oddzielnie dla danego Zakładu Energetycznego. Średnia cena 1 MWh liczona dla odbiorcy indywidualnego wynosi w granicach 370÷380 zł. (103÷106 zł/GJ). Perspektywiczne ceny nośników energii Według danych International Energy Agency, danych krajów należących Unii Europejskiej oraz danych URE, w okresie najbliższych 15 lat przewiduje się stopniowy, ale stały wzrost cen realnych paliw kopalnych. Największa dynamika wzrostu dotyczyć będzie ropy naftowej, natomiast w stosunkowo mniejszym stopniu wzrastać powinny ceny gazu ziemnego. Najmniejszą dynamiką wzrosty będą się charakteryzowały ceny węgla kamiennego i brunatnego na rynku europejskim - znaczny wzrost ceny węgla przewiduje się natomiast po roku 2020. 21 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława 6. Współpraca gminy miejskiej Mława z sąsiadującymi gminami w zakresie energetyki Miasto Mława nie posiada własnej bazy surowców energetycznych. Na jej terenie nie występują udokumentowane złoża gazu ziemnego, ropy naftowej ani innych paliw kopalnych. Na terenie miasta zlokalizowany jest centralny systemu produkcji i dystrybucji energii cieplnej (centralna ciepłownia C-1 zasilająca m.s.c. ). Brak jest możliwości bezpośredniej współpracy miasta Mława z sąsiadującymi gminami w zakresie zaopatrzenia w energię cieplną – brak jest możliwości przesyłanie czynnika grzewczego w ramach lokalnych systemów ciepłowniczych. Gmina miejska Mława posiada aktualny plan gazyfikacji. Istnieją duże możliwości współpracy sąsiadujących gmin w zakresie doprowadzenia gazu przewodowego GZ-50 do wybranych miejscowości powiatu mławskiego. W zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną zainteresowane gminy współpracują przy rozbudowie i modernizacji systemów elektroenergetycznych, stanowiących wspólną infrastrukturę gmin powiatu mławskiego, ciechanowskiego i działdowo. Gminy zainteresowane są prowadzeniem prac modernizacyjnych polepszających bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej. Na terenie gminy miejskiej Mława nie są eksploatowane urządzenia energetyczne zaliczane do grupy odnawialnych źródeł energii (OZE), tj. źródeł wykorzystujących energię słońca (różnego rodzaju biomasa, biogaz, energia wiatru). Miasto Mława posiada na swoim terenie ograniczone warunki dla wprowadzania i eksploatowania specjalistycznych urządzeń typu OZE. Dotyczy to w pierwszej kolejności: małej i średniej mocy kotłowni (lub kotłów) na biopaliwa (biomasa, biogaz), systemów solarnych (kolektory słoneczne) oraz pomp ciepła. W zakresie bezpośredniego zaopatrzenia w ciepło brak jest możliwości współpracy miasta z sąsiadującymi gminami. W odniesieniu do sąsiadujących gmin wymiana energii cieplnej pomiędzy tymi gminami a miastem Mława w okresie najbliższych 15 lat nie ma uzasadnienia techniczno-ekonomicznego i nie jest dalej rozpatrywana. Inwestycje i eksploatacja systemów elektroenergetycznych są przedsięwzięciami o zasięgu regionalnym i ponadregionalnym, dlatego modernizacja systemów elektroenergetycznych na obszarze powiatu mławskiego wymusza ścisłą współpracę wszystkich gmin sąsiadujących z miastem w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną. W ramach zaopatrzenia w paliwa gazowe istnieją duże możliwości współpracy i wspólnego działania kilku gmin w ramach planowanej rozbudowy systemu sieci gazowych średniego ciśnienia. Prowadzone aktualnie oraz planowane prace termomodernizacyjne obiektów mieszkalnych, przemysłowych i użyteczności publicznej a także dynamiczne wprowadzanie odnawialnych źródeł energii prowadzi do znacznego obniżenia bilansu zapotrzebowania 22 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława odbiorców na paliwa gazowe. Weryfikacja bilansu zapotrzebowania odbiorców na paliwa gazowe może rzutować na ograniczenie nowych inwestycji w sektorze paliw gazowych, tj. na ograniczenie planowanych terenów do gazyfikacji. W okresie 2÷4 lat miasto Mława oraz sąsiadujące gminy powinny stworzyć warunki dla realizacji programu wdrażania odnawialnych źródeł energii. Założono, że w okresie do 3 lat na terenie dzielnicy przemysłowej zostanie wybudowana nowa centralna kotłownia węglowo-biomasowa. Nowa kotłownia będzie opalana węglem i biomasą, tj.: roślinami energetycznymi, zrębkami i odpadami drzewnymi lub uszlachetnioną formą biomasy, tj. granulatem - alternatywnym rozwiązaniem może być biogaz lub biopaliwa płynne. Dobór kotłów oraz rodzaj paliwa określi stosowna analiza techniczno-ekonomiczna inwestycji oraz projekt techniczny. Należy wykorzystać lokalny potencjał istniejących zasobów biomasy (sprasowana słoma, rośliny energetyczne oraz w mniejszym stopniu odpady i zrębki drzewne) na obszarze sąsiadujących gmin. W tym celu należy opracować strategiczny plan pozyskania biomasy na wybranych terenach gmin (podstawowy surowiec to rośliny energetyczne), jak również plan pozyskania biogazu i biopaliwa (np. biodisel, ekopal bazujące na oleju rzepakowym). W warunkach lokalnych należy promować i wspierać budowę instalacji solarnych (kolektory słoneczne) w obiektach publicznych np. w szkołach, halach sportowych itd. do podgrzewania wody użytkowej. Inwestycje te powinny być realizowane etapowo w okresie kilku lat. 23 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława 7. Projektowane warianty zaopatrzenia miasta Mława w ciepło W Aneksie do „Projektu założeń ...” poddano analizie trzy możliwe warianty scenariusza zaopatrzenia miasta Mława w ciepło, są to: Wariant nr I – zakłada sukcesywną modernizację miejskiego systemu ciepłowniczego z budową nowej centralnej ciepłowni w rejonie nr VI (dzielnica przemysłowa), budową magistrali ciepłowniczej „po stronie wschodniej” miasta oraz modernizację lokalnych i indywidualnych źródeł ciepła z optymalnym wykorzystaniem nośników energii, w tym gazu ziemnego GZ-50 i odnawialnych źródeł energii (OZE). Wariant nr II - zakłada sukcesywną modernizację miejskiego systemu ciepłowniczego z budową nowej centralnej ciepłowni w rejonie nr III (teren Oczyszczalni Ścieków zlokalizowany przy ulicy Płockiej), budową magistrali ciepłowniczej „po stronie zachodniej” miasta w kierunku północnym do dzielnicy przemysłowej oraz modernizację lokalnych i indywidualnych źródeł ciepła z optymalnym wykorzystaniem nośników energii, w tym gazu ziemnego GZ-50 i odnawialnych źródeł energii (OZE). Wariant nr III - zakłada zachowanie aktualnej struktury zaopatrzenia w ciepło, tj. prowadzenie ograniczonych modernizacji m.s.c. bez wdrażania odnawialnych źródeł energii w ciepłowni C-1 i budowy nowych sieci cieplnych. Wariant zakłada również bardzo ograniczony rozwój systemu sieci gazowych, głównie w rejonie dzielnicy przemysłowej oraz budowę lokalnych systemów ciepłowniczych (l.s.c.). Wariant nr I (kotłownia północna) – wariant ten zakłada budowę centralnej kotłowni (kotłownia „północna”) opalanej węglem i biomasą na terenie dzielnicy przemysłowej (rejon bilansowy nr VI), budowę systemu sieci cieplnych łączących kotłownię z centrum miasta oraz stopniowe wyłączenie z eksploatacji aktualnej kotłowni centralnej C-1. Nowa kotłownia będzie wyposażona w dwa zmodernizowane kotły węglowe rusztowe typu WR-8 o mocy cieplnej 8 MW każdy oraz jeden lub dwa kotły na biomasę o mocy cieplnej 2 MW każdy lub jeden blok energetyczny pracujący w układzie skojarzonym o mocy cieplnej w granicach 4 MW i mocy elektrycznej 1,7-2,0 MW. Wariant pierwszy zakłada etapową rozbudowę kotłowni „północnej” (KPn) z równoległą rozbudową sieci cieplnych bezpośrednio w rejonie dzielnicy przemysłowej i podłączeniem nowych odbiorców oraz budową magistrali ciepłowniczej w kierunku centrum miasta - sieć ciepłownicza prowadzona będzie trasą na wschód od ulic Napoleońskiej i J. Piłsudskiego i dalej w kierunku osiedla Książąt Mazowieckich. Kotłownia C-1 będzie eksploatowana do czasu podłączenia nowej magistrali ciepłowniczej z aktualnym systemem sieci cieplnych miejskiego systemu ciepłowniczego. Wariant nr I zakłada również sukcesywną modernizację lokalnych i indywidualnych źródeł ciepła z optymalnym wykorzystaniem nośników energii, w tym gazu ziemnego GZ-50 oraz odnawialnych źródeł energii (OZE), szczególnie w rejonach przemysłowych miasta. 24 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Wariant nr II (kotłownia południowa) – wariant drugi zakłada budowę nowej centralnej kotłowni (kotłownia „południe”) opalanej węglem i biopaliwami (biomasa, biogaz) na terenie Oczyszczalni Ścieków zlokalizowanej przy ulicy Płockiej (rejon bilansowy nr III), budowę sieci cieplnej łączącej nową kotłownię z systemem sieci cieplnych aktualnego m.s.c. oraz budowę magistralnej sieci cieplnej w kierunku północnym do dzielnicy przemysłowej ale tzw. „drogą zachodnią” – trasa magistrali ciepłowniczej przebiegać będzie na zachód od lini kolejowej aż do ulicy Gdyńskiej i dalej w kierunku nowych terenów inwestycyjnych i dzielnicy przemysłowej oraz stopniowe wyłączenie z eksploatacji aktualnej kotłowni centralnej C-1. Nowa kotłownia będzie wyposażona w dwa nowoczesne kotły węglowe rusztowe typu WR-6 o mocy cieplnej 6 MW każdy oraz jeden lub dwa kotły na biomasę o mocy cieplnej 2-3 MW każdy lub jeden blok energetyczny pracujący w układzie skojarzonym o mocy cieplnej w granicach 5 MW i mocy elektrycznej 2,5-3,0 MW. Wariant drugi zakłada również etapową rozbudowę kotłowni „południe” (KPd) z równoległą budową magistrali cieplnej w kierunku dzielnicy przemysłowej oraz budową sieci cieplnej w kierunku centrum miasta, tj. do aktualnej kotłowni C-1. Kotłownia C-1 będzie eksploatowana do momentu uruchomienia nowej kotłowni KPd. Wariant drugi zakłada również sukcesywną modernizację lokalnych i indywidualnych źródeł ciepła z optymalnym wykorzystaniem nośników energii, w tym gazu ziemnego GZ-50 oraz odnawialnych źródeł energii (OZE) szczególnie w rejonach przemysłowych miasta. Wariant nr III (stagnacji) – wariant trzeci realizuje scenariusz stagnacji i minimalnego rozwoju. Wariant ten zakłada zachowanie aktualnej struktury zaopatrzenia w ciepło, tj. prowadzenie ograniczonych działań modernizacyjnych w rejonie aktualnego m.s.c. bez wdrażania odnawialnych źródeł energii w kotłowni C-1, jedynie w rejonie dzielnicy przemysłowej budowane będą lokalne systemy ciepłownicze (l.s.c.). W wariancie III aktualna kotłownia C-1 będzie nadal eksploatowana zasilając system sieci cieplnych miejskiego systemu ciepłowniczego, natomiast w rejonie dzielnicy przemysłowej powstaną jeden lub dwa lokalne systemy ciepłownicze (l.s.c.-1 i l.s.c.-2), które będą mogły zasilać zarówno nowych odbiorców zlokalizowanych w rejonie planowanych inwestycji mieszkaniowych (rejony ul. Studzieniec – na wschód od dzielnicy przemysłowej i rejon ul. Gdyńska – na zachód od dzielnicy przemysłowej), jak również odbiorców przemysłowych zasilanych aktualnie przez lokalne i indywidualne kotłownie gazowe. Kotłownia centralna C-1 będzie poddawana stopniowej modernizacji, z założeniem by mogła ona spełniać wymagania eksploatacyjne w okresie do roku 2020. Przewiduje się stopniową przebudowę trzech istniejących kotłów węglowych rusztowych WR-2,5 na kotły zmodernizowane oraz likwidację kotła czwartego. Zmodernizowana kotłownia będzie dysponowała mocą cieplną w granicach 12 MW. Nowe kotłownie lokalne zasilające lokalne systemy ciepłownicze lsc-1 i l.s.c-2 będą kotłowniami na biopaliwa (biomasa lub biogaz) wyposażonymi w nowoczesne kotły na biomasę o łącznej mocy cieplnej zależnej od zapotrzebowania lokalnych odbiorców (głównie przemysłowych) lub alternatywnie w bloki energetyczne pracujące w układzie skojarzonym i 25 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława współpracujące ze szczytowymi kotłami na biomasę. Moc cieplna elektryczna bloków energetycznych zależna będzie od wielkości zapotrzebowania na ciepło w okresie letnim. Wariant trzeci zakłada analogicznie jak warianty I i II sukcesywną modernizację lokalnych i indywidualnych źródeł ciepła z optymalnym wykorzystaniem gazu ziemnego GZ-50 oraz ograniczonym udziałem odnawialnych źródeł energii (OZE). 26 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława II. NOWELIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ MIASTA MŁAWA 1. Aktualne zużycie energii elektrycznej na terenie miasta Mława Zużycie energii elektrycznej wszystkich odbiorców, zlokalizowanych na terenie miasta Mława, w ostatnich kilku latach systematycznie wzrasta od wielkości 43,97 GWh w roku 2002 do 56,20 GWh w roku 2005, co daje średnie zużycie ok. 1430÷1820 kWh na jednego mieszkańca. Wielkość mocy elektrycznej zamawianej przez odbiorców miasta Mława wynosi w granicach 22,5÷22,8 MWe, z czego zamówiona moc elektryczna przez odbiorców przemysłowych w taryfach dwuczłonowych wynosi ok. 12,5 MWe. Zapotrzebowanie na moc elektryczną w mieście stale rośnie, co jest spowodowane głównie wzrostem zapotrzebowania na energię elektryczną w sektorze przemysłowym – w najbliższych latach przewiduje się dalszy znaczny wzrost zapotrzebowania na energie elektryczną. Zużycie energii elektryczna na cele oświetlenia ulic w ostatnich 4 latach utrzymuje się na stałym poziomie i wynosi w granicach 18002450 MWh. Największymi jednostkowymi odbiorcami energii elektrycznej na terenie miasta są LG Elektronics oraz firmy kooperujące zlokalizowane na terenie dzielnicy przemysłowej. Łączna moc szczytowa, jaka może zostać aktualnie odebrana przez odbiorców na terenie miasta Mława za pośrednictwem systemu energetycznego, wynosi około 33 MVA. Wykorzystanie zainstalowanej mocy elektrycznej w stacjach transformatorowych wynosi średnio ok. 55÷65 %. Zestawienie zużycia energii elektrycznej na terenie miasta Mława przez różne grupy odbiorców przedstawiono poniżej w tabeli 1.1 oraz zilustrowano na rysunku 1.1, natomiast na rysunku 1.2. przedstawiono strukturę zużycia energii elektrycznej przez poszczególne grupy odbiorców w roku 2005. Zakładając zrównoważony rozwój gospodarczy miasta należy przyjąć, że dynamika wzrostu zapotrzebowania na moc elektryczną w poszczególnych grupach odbiorców będzie różna Tabela 1.1. L.p. 1 2 3 4 Odbiorca Przemysł Odbiorcy indywidualni Grupa G Odbiorcy indywidualni Grupa C Oświetlenie ulic Łącznie Zużycie energii elektrycznej [kWh] 2002r 2003r 2004r 15,786,323 16,949,362 21,043,923 16,537,819 16,351,768 16,767,899 9,811,067 9,727,176 10,066,562 1,834,676 2,460,023 1,786,492 43,969,885 45,488,329 49,664,876 2005r 28,100,003 16,226,681 10,012,182 1,864,970 56,203,836 27 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Oœwietlenie ulic Odbiorcy indywidualni Grupa C Odbiorcy indywidualni Grupa G Przemys³ 0 5000 2002r 10000 2003r 15000 20000 [MWh/a] 2004r 25000 30000 2005r Rys. 1.1 Wielkoœæ rocznego zu¿ycia energii elektrycznej w MWh dla poszczególnych grup odbiorców w latach 2002÷2005 Przemys³ (50.00%) Odbiorcy indywidualni Grupa G (28.87%) Odbiorcy indywidualni Grupa C (17.81%) Oœwietlenie ulic (3.32%) Rys. 1.2 Struktura zu¿ycia energii elektrycznej przez poszczególne grupy odbiorców w roku 2005 28 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława 2. Założenia do analizy perspektywicznego zapotrzebowanie na energię elektryczną Przyrost zapotrzebowania na energię elektryczną, nastąpi zgodnie z planowanym zrównoważonym rozwojem gospodarczym miasta oraz poprawą standardu życia jej mieszkańców. Nie wymaga to większych inwestycji, gdyż dotychczasowa sieć SN i NN jest przygotowana do przejęcia większego obciążenia. Wzrost udziału w ogólnym zapotrzebowaniu na moc elektryczną miasta odnotują grupy odbiorców: zakłady przemysłowe, zlokalizowane na terenie Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w rejonie ulic: LG Electronics, Instalatorów i Nowej oraz w mniejszym stopniu podmioty gospodarcze związane z sektorem przemysłowym i usługowym odbiorcy indywidualni. Na podstawie przeprowadzonych analiz można przyjąć, że średnie zapotrzebowanie na energię elektryczną dla obszaru miasta Mława będzie wzrastało z roczna dynamiką w granicach 3,0÷4,0%. Przyjęto założenie, że dynamika wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną dla poszczególnych grup odbiorców będzie różna, tj.: dla odbiorców indywidualnych grupy C i G na poziomie ok. 2,6÷3,0% na rok; dla sektora przemysłowego i usług będzie kształtowała się na poziomie 5,0÷6,0%. 3. Perspektywiczne zapotrzebowanie na energię na terenie miasta Mława Wzrost zużycia energii elektrycznej w perspektywie do roku 2020 dla dwóch podstawowych grup odbiorców przedstawiono w tabeli 3.1. Tabela nr 3.1 Wzrost zapotrzebowania energii elektrycznej przez poszczególne grupy odbiorców w perspektywie do 2020 roku Lata Rodzaj odbiorcy Odbiorcy indywidualni – grupy C i G [MWh] Przemysł, usługi i oświetlenie [MWh] Razem [MWh] 2005 2010 2015 2020 26 239 30 000 34 400 39 300 29 965 38 600 46 000 54 000 56 204 68 600 80 400 93 300 Z tabeli nr 3.1 wynika, że do 2020 roku zwiększy się zdecydowanie udział sektora przemysłowego i usług w ogólnym zapotrzebowaniu gminy na energię elektryczną, co 29 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława będzie wynikiem rozwoju przy jednoczesnym stosowaniu coraz mniej energochłonnych technologii. Aktualnie zapotrzebowanie na moc elektryczną dla obszaru miasta wynosi w granicach 22,5÷22,8 MWe. Wzrost zapotrzebowania na moc elektryczną w perspektywie do roku 2020 dla miasta Mława przedstawiono w tabeli 3.2. Tabela 3.2 Wzrost perspektywicznego zapotrzebowania na moc elektryczną na terenie miasta Mława 2005 2010 2015 2020 22 600 22,60 27 000 27,00 31 000 31,00 35 000 35,00 Zapotrzebowanie na moc elektryczną dla obszaru miasta Mława [kWe] [MWe] Przewidywany wzrost zapotrzebowania na moc elektryczną w granicach 3,6÷4,5%/rok w okresie do 2010 roku i 2,5÷3,0%/rok w okresie od 2010 do 2020 roku, wymusi działania zapewniające możliwość dostarczenia mocy przez system elektroenergetyczny oraz jej racjonalne wykorzystanie. Działania te powinny spełniać następujące kryteria: zapewnić bezpieczeństwo energetyczne obszaru miasta; zapewnić bezpieczeństwo energetyczne sąsiadującym gminom zasilanym z GPZ Mława i GPZ Olechinek; zgodność z wymaganiami ochrony środowiska – min. pozytywna opinia studium oddziaływania inwestycji energetycznych na środowisko naturalne. Dla zapewnienia ww. wymienionych kryteriów, rozwój systemu elektroenergetycznego musi uwzględniać podstawowe jego elementy – sieć elektroenergetyczną oraz stacje elektroenergetyczne – za pośrednictwem tych elementów systemu możliwe będzie przesłanie i przetworzenie zwiększonej ilości energii elektrycznej. 30 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława III. NOWELIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W PALIWA GAZOWE MIASTA MŁAWA 1. Stan aktualny systemu gazowniczego na obszarze miasta Mława W rejon północny województwa mazowieckiego, tj. rejony powiatów ciechanowskiego, mławskiego i przasnyskiego, całość gazu ziemnego (100%) dostarczana jest z krajowego systemu sieci gazowych, gazociągiem wysokiego ciśnienia (w/c) o średnicy DN 400 i DN200 oraz ciśnieniu nominalnym 6,3 MPa relacji Siedlin-Uniszki. Do odbiorców gaz ziemny dostarczany jest za pośrednictwem stacji redukcyjnopomiarowych pierwszego stopnia SRP-I° „Warszawska”, i SRP-I° „Daleka”, systemu sieci gazowych średniego ciśnienia (ś/c) o maksymalnym ciśnieniu roboczym 0,5 MPa i stacji redukcyjno-pomiarowych drugiego stopnia SRP-II° oraz system sieci gazowych niskiego ciśnienia (n/c) o maksymalnym ciśnieniu roboczym do 10 kPa. Od gazociągu wysokiego ciśnienia gaz ziemny doprowadzony jest w centralne rejony miasta Mławy od strony wschodniej, tj. od SRP-I° „Warszawska”, i SRP-I° „Daleka” gazociągami średniego ciśnienia o średnicach DN 200/160/150/100/90/80/63/50. Szczegółowy opis przebiegu trasy gazociągów średniego ciśnienia oraz opis lokalizacji stacji redukcyjno-pomiarowych drugiego stopnia (SRP-II) przedstawiono w opracowaniu [2]. 2. Ocena lokalnych zasobów i paliw gazowych Gaz ziemny GZ-50 Aktualnie na terenie miasta Mława eksploatowany jest system sieci gazowych średniego i niskiego ciśnienia dostarczający gaz ziemny GZ-50 dla celów grzewczych i komunalno-bytowych. Na terenach peryferyjnych oraz nowych włączonych do obszaru miasta od roku 2004, dla pokrycia potrzeb komunalno-bytowych i częściowo grzewczych wykorzystywany jest gaz płynny LPG lub gaz płynny mieszany LPBG. Zasoby lokalne paliw gazowych Na terenie miasta Mława nie występują udokumentowane złoża gazu ziemnego wysokometanowego oraz nie prowadzi się wydobycia takiego surowca. Nie występują również oraz nie są produkowane takie paliwa gazowe jak: gaz koksowniczy; gaz odpadowy wysypiskowy; biogaz. 31 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Gaz płynny typu LPG lub LPBG dostarczany jest odbiorcom poprzez dostawców działających na terenie województwa mazowieckiego a zaopatrujących się głównie w rafinerii ORLEN S.A. Udział odbiorców gazu płynnego w zaspokojeniu całkowitych potrzeb miasta na paliwa gazowe kształtuje się na poziomie 1÷2% i przyjmuje się, że docelowo udział ten pozostanie na aktualnym poziomie. 3. Ocena aktualnego i perspektywicznego zapotrzebowania na paliwo gazowe dla miasta Mława 3.1 Aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie na paliwa gazowe na potrzeby bytowe i przygotowania ciepłej wody użytkowej Podstawowe założenia Ocenę sumarycznego zapotrzebowania na gaz ziemny GZ-50 na cele bytowe (przygotowanie posiłków) dokonano w oparciu o rzeczywiste wskaźniki zużycia gazu na te potrzeby, natomiast ocenę zapotrzebowania na gaz na cele grzewcze (przygotowanie ciepłej wody użytkowej c.w.u. i ogrzewanie c.o.) dokonano w oparciu o normatywne wskaźniki określające: zapotrzebowanie na energię cieplną na jedną osobę w ciągu doby do przygotowania ciepłej wody użytkowej; zapotrzebowanie na energię cieplną do ogrzewania 1 m² powierzchni w okresie roku (sezonu grzewczego). Ponadto do oceny przyjęto, że: liczba ludności miasta Mława wynosi 30,82 tys.; wskaźnik przyrostu liczby ludności w perspektywie do roku 2010 i 2020 przyjęto zgodnie z założeniami przedstawionymi w części opracowania dotyczącej zaopatrzenia miasta Mława w ciepło - wzrost o 5÷7%; Uwzględniono również typowe wskaźniki gazyfikacji terenów miejskich - dla każdego celu zużycia gazu ziemnego przyjmowane są jak w koncepcjach programu gazyfikacji. Ocena zapotrzebowanie miasta Mława na paliwa gazowe na potrzeby bytowe W celu ustalenia wiarygodnych wskaźników do oszacowania wielkości zużycia gazu na cele bytowe, przeanalizowano dane z kilku spółdzielni mieszkaniowych z różnych przeciętnych miejscowości w Polsce. Dane te dotyczą zużycia gazu w budynkach wyposażonych w instalację ciepłej wody użytkowej zasilanej gorącą wodą z miejskiego systemu ciepłowniczego. W budynkach tych nie ma gazowych przepływowych podgrzewaczy wody, są one natomiast wyposażone w zbiorczy licznik gazu dla danego budynku. Dane zestawiono w tabeli 3.1.1. 32 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Tabela 3.1.1 Wielkość zużycia gazu na cele bytowe w kilku przeciętnych miastach w Polsce. Spółdzielnie Mieszkaniowe Wskaźnik zużycia gazu Nm³/osoba x miesiąc SM 1 SM 2 SM 3 4,1 4,5 4,05 Do dalszych obliczeń przyjęto następujące wielkości zużycia (zapotrzebowania) gazu dla celów bytowych: a) Vh = 0.00583 Nm³/osoba x godz - wskaźnik zapotrzebowania gazu na osobę w ciągu godz; b) Vd = 0.14 Nm³/osoba x dzień - wskaźnik zapotrzebowania gazu na osobę w ciągu dnia; c) Vm-c = 4.2 Nm³/osoba x miesiąc - wskaźnik zapotrzebowania gazu na osobę w ciągu miesiąca; d) Va = 51.1 Nm³/osoba x rok - wskaźnik zapotrzebowania gazu na osobę w ciągu roku; Perspektywiczne zapotrzebowanie mieszkańców miasta Mława na gaz ziemny dla potrzeb bytowych analizowano przy uwzględnieniu danych dotyczących planowanego przyrostu liczby mieszkańców, przewidywanej rozbudowy systemu sieci gazowych, rozwoju poszczególnych rejonów bilansowych ze szczególnym uwzględnieniem budownictwa mieszkaniowego i inwestycji w sektorze przemysłowym. Aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie mieszkańców miasta na paliwa gazowe w przeliczeniu na gaz ziemny GZ-50 dla potrzeb bytowych przedstawiono w tabeli 3.1.2. Tabela 3.1.2 Mieszkalnictwo Budownictwo wielorodzinne Budownictwo jednorodzinne Łącznie: Aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie na gaz ziemny dla celów bytowych rok 2005 rok 2010 Rok 2020 3 3 [tys m /a] [tys m /a] [tys m3/a] 495,5 497,0 505,0 537,0 1 032,5 542,0 1 039,0 571,0 1 076,0 Roczne zapotrzebowanie na paliwa gazowe na potrzeby bytowe w perspektywie do 2020r wzrośnie o ponad 4% i wyniesie w przeliczeniu na gaz ziemny GZ-50 ok. 1 076 tys. Nm³/rok. 33 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Ocena zapotrzebowania miasta Mława na paliwa gazowe do przygotowania ciepłej wody użytkowej (c.w.u.) Zapotrzebowanie na paliwo gazowe do przygotowania ciepłej wody użytkowej określono uwzględniając odpowiednie wskaźniki zapotrzebowania gazu dla pojedynczego mieszkańca. Wskaźniki te ustalono uwzględniając, że: dobowe zapotrzebowanie na c.w.u. na jednego mieszkańca wynosi 40÷65 dm3 według normatywów ryczałtowych projektowania instalacji ciepłej wody użytkowej w budynkach wielorodzinnych dla których źródłem energii cieplnej jest gorąca woda z m.s.c.; woda jest podgrzewana od temperatury 10°C do 50°C; sprawność odbioru ciepła w przepływowych podgrzewaczach gazowych wody wynosi w granicach 78÷82 %. Uwzględniając plany rozbudowy budownictwa mieszkaniowego na terenie miasta Mława oraz strukturę zaopatrzenia w gaz ziemny odbiorców głównie w domkach jednorodzinnych obliczono, że dla celów przygotowania ciepłej wody użytkowej aktualne roczne zapotrzebowanie na paliwa gazowe w przeliczeniu na gaz GZ-50 wynosi około 1 670 tys Nm3, natomiast w perspektywie do roku 2020 zapotrzebowanie to obniży się do ok. 1 043 tys Nm3. Aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie mieszkańców miasta Mława na paliwa gazowe w przeliczeniu na gaz ziemny GZ-50 dla potrzeb przygotowania c.w.u. przedstawiono w tabeli 3.1.3. Tabela 3.1.3 Mieszkalnictwo Budownictwo wielorodzinne Budownictwo jednorodzinne Łącznie: Aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie na gaz ziemny na potrzeby przygotowania c.w.u. rok 2005 rok 2010 rok 2020 3 3 [tys m /a] [tys m /a] [tys m3/a] 460,0 379,0 285,0 1 210,0 1 670,0 1 008,0 1 387,0 760,0 1 045,0 Roczne zapotrzebowanie na paliwa gazowe w przeliczeniu na gaz ziemny na potrzeby c.w.u. w perspektywie do roku 2020 obniży się o ponad 37% i wyniesie około 1 045 tys. Nm³/rok. 34 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława 3.2 Ocena perspektywicznego zapotrzebowania obiektów mieszkalnych na paliwa gazowe dla celów grzewczych Aktualnie energię cieplną do celów grzewczych na terenie miasta Mława uzyskuje się w wyniku spalania węgla (ok. 59%), paliwa gazowego (32,4%), oleju opałowego (ok. 3,8%) oraz z innych nośników energii (ok. 4,8%). W budownictwie indywidualnym do ogrzewania wykorzystuje się głównie kotły i piece węglowe, kotły gazowe oraz w niewielkim stopniu indywidualne kotłownie na olej opałowy i biomasę. Aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie na paliwo gazowe do ogrzewania istniejących budynków wielo i jednorodzinnych określono w oparciu o następujące założenia: przyjęto, w zależności od technologii, roku budowy i rodzaju budynku (wielo lub jednorodzinny), odpowiednie wskaźniki rocznego zapotrzebowania na energię cieplną do ogrzewania 1 m2 powierzchni użytkowej (mieszkalnej) – wartości średnie tego wskaźnika przyjęto w granicach 150÷270 kWh/m2 x rok; aktualne i perspektywiczne wskaźniki gazyfikacji rejonów bilansowych przyjęto po uwzględnieniu danych z części cieplnej opracowania analizującej perspektywiczny rozwój budownictwa mieszkaniowego w poszczególnych rejonach bilansowych; plany rozbudowy na terenie miasta Mława budownictwa mieszkaniowego jedno i wielorodzinnego; plany rozbudowy na terenie miasta infrastruktury przemysłowo-usługowej; koncepcję rozbudowy (obszar centralny miasta) systemu gazowniczego; przyjęto, że średnia powierzchnia ogrzewana jednej posesji wynosi ok. 140÷170 m². Poniżej w tabeli 3.2.1 przedstawiono wyniki obliczeń aktualnego i perspektywicznego zapotrzebowania na paliwo gazowe w przeliczeniu na gaz ziemny dla celów grzewczych w odniesieniu do istniejącego i planowanego budownictwa wielo i jednorodzinnego. Tabela 3.2.1 Mieszkalnictwo Budownictwo wielorodzinne Budownictwo jednorodzinne Łącznie: Aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie na gaz ziemny dla celów grzewczych rok 2005 rok 2010 rok 2020 [tys m3/a] [tys m3/a] [tys m3/a] 1 260,0 1 035,0 680,0 2 080,0 3 340,0 1 820,0 2 855,0 1 360,0 2 040,0 Jak wynika z tabeli aktualnie roczne zapotrzebowanie na paliwa gazowe w przeliczeniu na gaz ziemny na potrzeby grzewcze (c.o.) wynosi w granicach 3 340 tys. Nm³ i w perspektywie do roku 2020 obniży się do ok. 2 040 tys. Nm³/rok. 35 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława 3.3 Zestawienie aktualnego i perspektywicznego zapotrzebowania wszystkich odbiorców gminy na paliwa gazowe Kotłownie lokalne Roczne zapotrzebowanie kotłowni lokalnych na paliwo gazowe na cele c.o. i c.w.u. w okresie sezonu grzewczego obliczono uwzględniając odpowiedni stopień wykorzystania mocy cieplnej, minimalną i średnią temperaturę w okresie sezonu grzewczego oraz sprawność eksploatacyjną kotłowni, która powinna wynosić w granicach 87÷89%. Zapotrzebowanie to obliczono przy założeniu, że sezon grzewczy będzie trwał ok. 5328 godzin (222 dni). Wskaźniki przeciętnego rocznego zapotrzebowania na ogrzewanie 1 m² powierzchni użytkowej lub mieszkalnej w obiektach lub budynkach (q = kWh/m² x rok) ogrzewanych przez kotłownie lokalne wynoszą średnio q = 230÷270 kWh/m² x rok. Są to wielkości większe od wielkości q = 90÷110 kWh/m² x rok, która to wielkość jest aktualnie dopuszczalna dla nowobudowanych budynków. W obliczeniach uwzględniono aktualną tendencję obniżania się wielkości tego wskaźnika, co jest skutkiem szeroko prowadzonych prac termomodernizacyjnych budynków mieszkalnych. W perspektywie kilkunastu lat założono, że znaczna część budynków mieszkalnych zostanie objęta tego rodzaju pracami. Z uwagi na fakt prowadzenia (lub też planowania w najbliższym czasie) prac termomodernizacyjnych w ogrzewanych budynkach, zużycie gazu na cele grzewcze w ciągu najbliższych 10÷15 lat obniży się i będzie niższe od wynikającego aktualnie z bilansu zapotrzebowania na moc i energię. 4. Warianty gazyfikacji miasta w perspektywie do roku 2020 Do analizy bilansu perspektywicznego przyjęto trzy warianty wprowadzenia na obszarze miasta Mława paliwa gazowego: Wariant I (maksymalny udział paliwa gazowego) – jest to wariant zakładający maksymalny udział paliwa gazowego w pokryciu potrzeb cieplnych odbiorców. Wariant I zakłada dalszą maksymalną gazyfikację, szczególnie centralnego i północno-wschodniego obszaru miasta Mława w oparciu o gaz ziemny GZ-50 dostarczany z krajowego systemu sieci gazowych. Wariant I zakłada, że wybrane kotłownie lokalne oraz wszystkie obiekty użyteczności publicznej (nie zasilane z m.s.c.) będą zasilane paliwem gazowym. Założono również możliwość budowy 2÷3 lokalnych systemów ciepłowniczych zasilanych ze źródeł ciepła, w których kotły gazowe współpracują z blokami energetycznymi pracującymi w układzie skojarzonym. W przypadku budownictwa jednorodzinnego przyjęto, że 63÷68% odbiorców będzie wykorzystywało gaz do celów przygotowania ciepłej wody użytkowej, natomiast 38÷43% będzie korzystało z paliwa gazowego dla celów grzewczych (c.o.). Na obszarach nieobjętych gazyfikacją zapotrzebowanie na paliwa gazowe dla 36 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława celów bytowych i w ograniczonym zakresie na przygotowanie c.w.u., będzie pokryte gazem płynnym LPG i LPBG. Wariant II (optymalny udział paliwa gazowego) – jest to wariant zakładający optymalny udział paliwa gazowego w pokryciu potrzeb cieplnych odbiorców. Wariant II zakłada dalszą, ale w odróżnieniu od wariantu I, ograniczoną gazyfikację miasta Mława. Na terenach, na których realizowane będą nowe inwestycje zakłada się również możliwość budowy 2÷3 lokalnych systemów ciepłowniczych zasilanych ze źródeł ciepła współpracujących z blokami energetycznymi pracującymi w układzie skojarzonym. W przypadku budownictwa jednorodzinnego przyjęto, że ok. 44÷53% wszystkich odbiorców ciepła będzie wykorzystywało gaz do celów przygotowania ciepłej wody użytkowej, natomiast 20÷30% będzie korzystało z paliwa gazowego dla celów grzewczych (c.o.). Na obszarach nieobjętych gazyfikacją zapotrzebowanie na paliwa gazowe dla celów bytowych i w ograniczonym zakresie na przygotowanie c.w.u., będzie pokryte gazem płynnym LPG i LPBG. Wariant III (minimalny udział paliwa gazowego) – jest to wariant zakładający minimalny udział paliwa gazowego w pokryciu potrzeb cieplnych odbiorców miasta Mława – zakłada zaniechanie dalszych inwestycji w systemy infrastruktury gazowej. Wariant III nie zakłada dalszej gazyfikacji miasta ani możliwości budowy bloków energetycznych opalanych gazem ziemnym. W przypadku budownictwa jednorodzinnego przyjęto, że ok. 37÷48% wszystkich odbiorców ciepła będzie wykorzystywało gaz do celów przygotowania ciepłej wody użytkowej, natomiast 13÷25% będzie korzystało z paliwa gazowego dla celów grzewczych (c.o.). Na obszarach nieobjętych gazyfikacją zapotrzebowanie na paliwa gazowe dla celów bytowych i w ograniczonym zakresie na przygotowanie c.w.u., będzie pokryte gazem płynnym LPG i LPBG. Zbiorcze zestawienie aktualnego i perspektywicznego rocznego zapotrzebowania na paliwo gazowe przeliczonego na gaz ziemny GZ-50 oraz maksymalnego zapotrzebowania godzinowego dla odbiorców zlokalizowanych na terenie miasta Mława z uwzględnieniem trzech wariantów zaopatrzenia w paliwa gazowe przedstawiono w tabeli 4.1. Wyniki obliczeń dla wariantu II (optymalnego) ilustruje graficznie rysunek 4.1, natomiast rysunek 4.2 ilustruje perspektywiczne roczne zapotrzebowanie na paliwa gazowe w podziale na rejony bilansowe. Dodatkowo dla wariantu optymalnego (wariant II) przedstawiono w tabelach 4.2, i 4.3 aktualne i perspektywiczne roczne zapotrzebowanie na ciepło obiektów zasilanych gazem oraz roczne zapotrzebowanie na paliwa gazowe w podziale na rejony bilansowe miasta Mława. 37 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Tabela 4.1. Aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie na paliwo gazowe (przeliczone na gaz ziemny GZ-50) dla obszaru miasta Mława Odbiorcy paliwa gazowego 1. Obiekty mieszkaniowe 2. Kotłownie lokalne PEC 4. Obliekty użyteczności publicznej 5. Obiekty handlowe i usługowe 6. Przemysł lokalny 8. Elektrociepłownie Łączne zapotrzebowanie gminy 1. Obiekty mieszkaniowe 2. Kotłownie lokalne PEC 4. Obliekty użyteczności publicznej 5. Obiekty handlowe i usługowe 6. Przemysł lokalny 8. Elektrociepłownie Łączne zapotrzebowanie gminy 1. Obiekty mieszkaniowe 2. Kotłownie lokalne PEC 4. Obliekty użyteczności publicznej 5. Obiekty handlowe i usługowe 6. Przemysł lokalny 8. Elektrociepłownie Łączne zapotrzebowanie gminy rok 2010 rok 2005 roczne godz. max. roczne godz. max. [tys m3/a] [m3/h] [tys m3/a] [m3/h] Wariant I - maksymalny udział paliwa gazowego 5 706.0 1 999.0 6 043.0 2 264.0 300.0 123.0 1 239.0 477.0 0.0 0.0 0.0 0.0 1 127.0 441.0 870.0 356.0 4 620.0 1 691.0 2 408.0 936.0 0.0 0.0 0.0 0.0 11 753.0 4 254.0 10 560.0 4 033.0 rok 2020 godz. max. [m3/h] roczne [tys m3/a] 1 547.0 54.0 0.0 578.0 2 189.0 110.0 4 478.0 4 713.0 131.0 0.0 1 531.0 6 082.0 905.0 13 362.0 5 282.0 300.0 0.0 1 024.0 4 018.0 0.0 10 624.0 1 444.0 54.0 0.0 546.0 1 990.0 80.0 4 114.0 4 161.0 131.0 0.0 1 331.0 5 068.0 600.0 11 291.0 Wariant III - zaniechanie modernizacji i inwestycji gazowych 4 579.0 1 465.0 6 043.0 2 264.0 270.0 104.0 1 239.0 477.0 0.0 0.0 0.0 0.0 840.0 336.0 870.0 356.0 3 415.0 1 264.0 2 408.0 936.0 0.0 0.0 0.0 0.0 9 104.0 3 169.0 10 560.0 4 033.0 1 101.0 40.0 0.0 409.0 1 552.0 0.0 3 102.0 3 624.0 104.0 0.0 1 025.0 4 207.0 0.0 8 960.0 Wariant II - optymalny udział paliwa gazowego 1 937.0 6 043.0 2 264.0 123.0 1 239.0 477.0 0.0 0.0 0.0 420.0 870.0 356.0 1 580.0 2 408.0 936.0 0.0 0.0 0.0 4 060.0 10 560.0 4 033.0 38 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Rys. 4.1. Aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie na paliwa gazowe dla wariantu optymalnego - wg. kategorii odbiorców 7.00 6.13 6.04 6.00 5.28 mln m3/rok 5.00 5.04 4.71 4.00 3.28 3.00 2.00 1.24 1.00 0.60 0.30 0.13 0.00 0.00 0.00 Obiekty mieszkaniowe kotłownie lokalne PEC 2005 Usługi, handel i przemysł 2010 Elektrociepłownie 2015-2020 Rys. 4.2. Roczne zapotrzebowanie na paliwa gazowego w perspektywie do roku 2025 5.0 4.5 4.0 mln m3 / 3.5 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 2 005 2 010 2 015 2 020 Rejon IV Rejon I Rejon II Rejon III Rejon V Rejon VI Rejon VII 39 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Tabela 4.2 Aktualne zapotrzebowanie obiektów zasilanych gazem na ciepło oraz na paliwo gazowe (przeliczone na gaz ziemny GZ-50) dla poszczególnych rejonów bilansowych miasta Mława Rejony bilansowe Rejon I Rejon II Rejon III Rejon IV Rejon V Rejon VI Rejon VII Bloki energetyczne łącznie Łącznie: - rejon (bez bloków energetycznych) - rejon (z blokami energetycznymi) Tabela 4.3 Zapotrzebowanie na ciepło w paliwie gazowym [GJ/a] 101 680 40 070 93 440 33 200 9 460 67 700 17 710 0 Zapotrzebowanie na paliwo gazowe w przeliczeniu na GZ-50 [tys. m3/a] 2 960 1 160 2 720 970 280 1 970 510 0 363 260 363 260 10 570 10 570 Perspektywiczne (2020r) zapotrzebowanie obiektów zasilanych gazem na ciepło oraz na paliwo gazowe (przeliczone na gaz ziemny GZ-50) dla poszczególnych rejonów bilansowych miasta Mława Rejony bilansowe Rejon I Rejon II Rejon III Rejon IV Rejon V Rejon VI Rejon VII Bloki energetyczne łącznie Łącznie: - rejon (bez bloków energetycznych) - rejon (z blokami energetycznymi) Zapotrzebowanie na ciepło w paliwie gazowym [GJ/a] 65 120 31 700 61 870 31 840 13 630 140 240 23 380 20 750 Zapotrzebowanie na paliwo gazowe w przeliczeniu na GZ-50 [tys. m3/a] 1 890 920 1 800 930 400 4 080 680 600 367 780 388 530 10 700 11 300 Strukturę aktualnego (2005) i perspektywicznego do roku 2015÷2020 zużycia paliw gazowych w przeliczeniu na gaz ziemny GZ-50, dla poszczególnych kategorii odbiorców przedstawiono w tabeli 4.1 i na rysunkach 4.3 i 4.4. 40 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Rys. 4.3. Struktura aktualnego zużycia paliwa gazowego [%] wg kategorii odbiorców dla obszaru miasta Mława - wariant II 22.8% 9.8% 15.8% 8.2% 11.7% 31.6% potrzeby bytowe mieszkalnictwo (c.w.u.) mieszkalnictwo (c.o.) kotłownie lokalne PEC (c.o.) obiekty handlowe i usługowe przemysł lokalny Rys. 4.4. Struktura perspektywiznego zużycia paliwa gazowego [%] wg kategorii odbiorców dla obszaru miasta Mława - wariant II 5.2% 9.0% 10.5% 42.8% 21.1% 10.2% 1.1% potrzeby bytowe mieszkalnictwo (c.w.u.) mieszkalnictwo (c.o.) kotłownie lokalne PEC (c.o.) obiekty handlowe i usługowe przemysł lokalny bloki energetyczne 41 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława IV. STAN ZANIECZYSZCZEŃ ATMOSFERY SPOWODOWANY PRZEZ SYSTEMY ENERGETYCZNE MIASTA MŁAWA 1. Emisja zanieczyszczeń atmosfery na terenie miasta Mława Dla oceny stanu powietrza atmosferycznego na obszarze miasta Mława przeprowadzono obliczenia ilości emitowanych przez urządzenia energetyczne gazów spalinowych i pyłów do atmosfery. Ilość i moc cieplną źródeł ciepła emitujących zanieczyszczenia przyjęto zgodnie z danymi przedstawionymi w części dotyczącej zaopatrzenie w ciepło oraz w części dotyczącej zaopatrzenie w paliwa gazowe. Przyjęto następujące założenia modernizacyjne w stosunku do przemysłowych, lokalnych i indywidualnych źródeł ciepła: likwidacja centralnej kotłowni węglowej C-1 (rejon bilansowy nr III); wyłączenie z eksploatacji kilku lokalnych kotłowni gazowych (rejony I, II i III); konwersja lub likwidacja wybranych większych kotłowni węglowych i olejowych zlokalizowanych w rejonach bilansowych nr I-III i VI (tj. w rejonach, w którym planowana jest rozbudowa m.s.c., alternatywnie budowa lokalnych systemów ciepłowniczych lub rozbudowa systemu sieci gazowych średniego ciśnienia) na kotłownie opalane gazem ziemnym GZ-50 lub podłączenie obiektów do systemu sieci cieplnych zasilanych z centralnej kotłowni węglowo-biomasowej (rejon VI) - kotłownia opalana będzie również biomasą (zrębki i odpady drzewne, rośliny energetyczne, granulat) lub biopaliwami (biogaz, biopaliwa płynne); konwersja wszystkich większych kotłowni węglowych i olejowych, zlokalizowanych poza granicami planowanej rozbudowy m.s.c. i poza granicami rozbudowy systemu sieci gazowych średniego i niskiego ciśnienia, na kotłownie opalane biomasą (zrębki drzewne, rośliny energetyczne, granulat, brykiety) lub systemy wykorzystujące pompy ciepła; stopniowa konwersja małych indywidualnych kotłowni węglowych na gaz ziemny GZ-50, zasilanie przez pompy ciepła lub w uzasadnionych przypadkach konwersja na biomasę; zasilanie nowych obiektów oraz wybranych już istniejących obiektów (obiekty użyteczności publicznej i budynki mieszkalne) przez systemy wykorzystujące energię elektryczną (pompy ciepła i ogrzewanie elektryczne) i energię słoneczną. przejście małych indywidualnych kotłowni olejowych na paliwo gazowe lub na opalanie biomasą (granulat, pellety). W tabeli 1.1. przedstawiono szacunkowe obliczenia dotyczące rocznej emisji zanieczyszczeń z lokalnych i przemysłowych źródeł ciepła oraz z małych indywidualnych kotłowni zlokalizowanych na obszarze miasta. Obliczenia dokonano dla standardowego sezonu grzewczego z uwzględnieniem wskaźników emisji zanieczyszczeń przyjętych dla węgla zgodnie z danymi Instytutu 42 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu. Emisję CO2 podano w wartościach faktycznej emisji – w cyklu rocznym emisja CO2 z biomasy jest praktycznie zerowa. W wyniku realizacji proponowanych w Aneksie do „Projektu założeń ...” inwestycji w sektorze energetycznym, w okresie najbliższych 15 lat, na terenie miasta Mława emisja zanieczyszczeń ulegnie znacznemu obniżeniu pomimo wzrostu (w stosunku do stanu aktualnego) liczby zainstalowanych urządzeń energetycznych – co będzie miało miejsce w wyniku realizacji planowanych inwestycji. Założono również podwyższenie sprawności wykorzystania energii chemicznej zawartej w paliwie. Tabela 1.1 Rodzaj Zanieczyszczeń Dwutlenek węgla (CO2) Dwutlenek siarki (SO2) Tlenki azotu (NOx) Tlenek węgla (CO) Węglowodory (CHx) Pyły Sadza Roczna emisja ze źródeł ciepła (2005r) [Mg/rok] 134 249 700,8 148,0 936,5 754,8 466,1 139,1 W tabeli 1.2. przedstawiono średnie wielkości emisji zanieczyszczeń w perspektywie do roku 2020. Wielkości te ilustruje również rysunek 1.1. Tabela 1.2. Rodzaj Zanieczyszczeń Dwutlenek węgla (CO2) Dwutlenek siarki (SO2) Tlenki azotu (NOx) Tlenek węgla (CO) Węglowodory (CHx) Pyły Sadza Roczna emisja ze źródeł ciepła w roku 2020 [Mg/rok] 69 280 (*) 224,8 76,6 720,5 195,0 127,1 59,2 43 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława 2. Ocena poprawy stanu powietrza atmosferycznego na terenie miasta Mława Szacunkowe obniżenie rocznej emisji zanieczyszczeń do roku 2020, uzyskane poprzez wprowadzenie rozwiązań strategicznych proponowanych w Aneksie do „Projektu założeń ...”, przedstawiono w wartościach bezwzględnych i procentowo w tabeli 2.1 i na rysunku 2.1. Tabela 2.1. Rodzaj Zanieczyszczenia Dwutlenek węgla (CO2) Dwutlenek siarki (SO2) Tlenki azotu (NOx) Tlenek węgla (CO) Węglowodory (CHx) Pyły Sadza Roczne obniżenie emisji w roku 2020 [Mg/rok] 64 969 (*) 476,0 71,4 109,4 559,8 339,0 79,9 Zmniejszenie emisji zanieczyszczeń w [%] 48,4 67,9 48,2 76,9 74,2 72,7 57,4 (*) - emisję CO2 podano w wartościach faktycznej emisji – w cyklu rocznym emisja CO2 z biomasy jest zerowa. Bardzo istotnym czynnikiem dla poprawy stanu środowiska jest realizacja założeń modernizacyjnych przedstawionych w pkt.1 oraz w części opracowania dotyczącej scenariuszy zaopatrzenia w ciepło i paliwa gazowe. Konwersja większych i średnich kotłowni węglowych oraz wybranych kotłowni gazowych i olejowych w pełni gwarantuje znaczną redukcję zanieczyszczeń na obszarze miasta oraz wpłynie korzystnie na poprawę stanu środowiska w całym rejonie powiatu mławskiego. 44 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Rys. 1.1 Roczna emisja zanieczyszczeń aktualna i perspektywiczna 215.9 Tlenek węgla CO 936.5 224.8 Dwutlenek siarki SO2 700.8 76.6 Tlenki azotu NOx 148.0 195.0 Węglowodory CHx 754.8 127.1 Pył 466.1 59.2 Sadza 139.1 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 wielkość emisji [t/rok] rok 2005 rok 2020 Rys. 2.1 Procentowe obniżenie emisji w perspektywie do roku 2020 Sadza 57.4 Pył 72.7 58.2 Benzo-a-pireny Węglowodory CHx 74.2 Tlenki azotu NOx 48.2 Dwutlenek siarki SO2 67.9 Tlenek węgla CO 76.9 Dwutlenek węgla CO2 48.4 30 40 50 60 70 80 90 100 [%] 45 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława V. SCENARIUSZE ZAOPATRZENIA MIASTA MŁAWA W CIEPŁO 1. Aktualne zapotrzebowanie na ciepło miasta Mława 1. Aktualne zapotrzebowanie na ciepło w skali całego obszaru miasta Mława kształtuje się dla sezonu grzewczego na poziomie około 103,12 MW. Udział poszczególnych składników bilansu wynosi: Qco+tech. = 90,10 MWt (ok. 87,4%); Qcwu+pb. = 13,02 MWt (ok. 12,6%); W okresie letnim potrzeby cieplne miasta wynoszą ok. 14,40 MWt (Qcwu+pb+Qtech). 2. Zapotrzebowanie na energię cieplną miasta Mława w skali roku wynosi 896,5 TJ, natomiast zapotrzebowanie na energię pierwotną w paliwie kształtuje się w granicach 1 610÷1 630 TJ. 3. Największe zapotrzebowanie na moc cieplną w sezonie grzewczym występuje w rejonach bilansowych nr IIII, tj na obszarze obejmującym centralny obszar miasta i wynosi ok. 71,1 MWt, co stanowi blisko 69% sumarycznych potrzeb cieplnych miasta. Rejon I, II i III charakteryzują się największym w skali miasta skupiskiem budownictwa mieszkaniowego (jednorodzinnego i wielorodzinnego) i posiada dominujący wpływ na wielkość potrzeb cieplnych zarówno w sezonie grzewczym, jak i w okresie lata. 4. Najmniejszym zapotrzebowaniem na moc cieplną w okresie zimowym charakteryzuje się rejon bilansowy nr V obejmujący wschodnią część miasta (4,55 MWt, tj. ok. 4,4% globalnego zapotrzebowania miasta). W okresie letnim zapotrzebowanie to wynosi 0,49 MWt, tj. 3,4% całkowitych potrzeb miasta. 5. Największy udział w strukturze zapotrzebowania mocy cieplnej przypada na jednorodzinne budownictwo mieszkaniowe (43,9 MWt w skali gminy, tj. około 42,6% całkowitego zapotrzebowania). 6. Potrzeby cieplne zakładów przemysłowych i produkcyjno-usługowych szacuje się łącznie na poziomie około 30 MW, tj. około 29% globalnego zapotrzebowania miasta. 7. Wskaźnik gęstości mocy cieplnej uśredniony dla obszaru miasta Mława (bez obszarów leśnych, akwenów wodnych, itp.) kształtuje się w granicach 0,0700,075 MWt/ha, tj. na poziomie z roku 1999r. Najwyższy wskaźnik gęstości mocy cieplnej występuje na terenie rejonów nr II i III i wynosi odpowiednio 0,163 MWt/ha i 0,115 MWt/ha, natomiast rejony IV i V charakteryzują się najniższymi wartościami, tj w granicach 0,0250,030 MWt/ha. 46 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława 2. Perspektywiczne zapotrzebowanie na ciepło miasta Mława 1. Globalne zapotrzebowanie na ciepło dla obszaru miasta Mława w perspektywie do roku 2020 będzie kształtować się na poziomie około 100 MW w sezonie grzewczym i około 12,5 MW w okresie letnim. W porównaniu ze stanem obecnym perspektywiczne potrzeby cieplne miasta w okresie zimowym obniżą się nieznacznie, tj. o 3%, natomiast w okresie letnim o ponad 13%. 2. Perspektywiczne zapotrzebowanie na ciepło w skali roku na terenie miasta będzie kształtować się na poziomie 865 TJ, natomiast zapotrzebowanie na energię pierwotną w paliwie, dla wariantu optymalnego zakładającego modernizację podstawowych źródeł ciepła oraz dalszą gazyfikację miasta, obniży się do poziomu 1 060÷1 080 TJ. 3. Największe szczytowe zapotrzebowanie na moc cieplną będzie występowało w perspektywie na terenie rejonu bilansowego nr VI (rejon przemysłowy). Wielkość zapotrzebowania na ciepło dla rejonu VI będzie kształtować się w sezonie grzewczym na poziomie 39,5 MW i będzie stanowić ok. 39,5% globalnego zapotrzebowania miasta. Dominujący wpływ na przyrost potrzeb cieplnych rejonu VI będą miały nowe inwestycje związane z rozbudową zakładów przemysłowych oraz budowa nowej centralnej kotłowni weglowo-biomasowej. 4. Największe zapotrzebowanie na moc cieplną w sezonie letnim będzie występowało również w rejonie bilansowym VI (ok. 3,5 MW – 28% globalnych potrzeb cieplnych miasta). 5. Perspektywiczne potrzeby cieplne na terenie rejonów IIII, obejmujących centralną część miasta, będą kształtować się na poziomie 39,2 MW w okresie zimowym oraz około 4,20 MW w sezonie letnim i stanowić będą odpowiednio ok. 39% i 33,5% globalnych potrzeb miasta. 6. Przyrost zapotrzebowania na moc cieplną spowodowany nowymi inwestycjami na terenie miasta Mława w perspektywie 15 lat wyniesie około 16 MW w sezonie grzewczym oraz 1,50 MW w okresie letnim. 7. Największy udział w strukturze perspektywicznego zapotrzebowania mocy będzie przypadał na sektor przemysłowy – około 40 MW, tj. 40% globalnych potrzeb cieplnych miasta (wzrost udziału z 29% do 40%). 8. Drugi, co do wielkości, udział w strukturze perspektywicznego zapotrzebowania mocy będzie przypadał na jednorodzinne budownictwo mieszkaniowe - 37,5 MW, tj. około 37,5% całkowitego zapotrzebowania (obniżenie udziału z 43% do 37,5%). 47 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława 9. Łączne oszczędności energetyczne możliwe do uzyskania w procesie termorenowacji zasobów budownictwa mieszkaniowego oraz planowanych i założonych działań termomodernizacyjnych w odniesieniu do obiektów użyteczności publicznej spowodują spadek zapotrzebowania na moc cieplną do ogrzewania w skali całego miasta o około 17,4 MW. 10. Efekty energetyczne uzyskane w wyniku termorenowacji obiektów i innych działań prooszczędnościowych pozwolą na obniżenie zapotrzebowania na moc cieplną w grupie odbiorców istniejących o około 20% w okresie zimowym oraz o ok. 15% w sezonie letnim. 11. Wskaźnik gęstości mocy cieplnej uśredniony dla analizowanego obszaru miasta w perspektywie 15 lat, praktycznie utrzyma się na dotychczasowym poziomie, tj. w granicach 0,0700,075 MW/ha. 3. Założenia podstawowe modernizacji miejskiego systemu ciepłowniczego 1. Na obszarze miasta Mława w rejonach, w których istnieje miejska sieć ciepłownicza lub planowana jest jej budowa należy maksymalnie wykorzystać ciepło sieciowe. W rejonach tych przyjęto założenie, że dopuszcza się do eksploatacji nieemisyjne źródła ciepła, tj. źródła ciepła nie pogarszające łącznej emisji zanieczyszczeń, w tym emisji NOx i CO2. W rejonach, o których mowa powyżej, zakłada się możliwość budowy niskoemisyjnych źródeł ciepła w przypadkach: inwestora przemysłowego, który wymaga z racji prowadzonej technologii produkcji innego nośnika ciepła, np.: para wodna, olej termiczny, woda grzewcza o temperaturze powyżej 125°C, itp.; inwestora innego, jeżeli przedłoży stosowną analizę techniczno-ekonomiczną inwestycji uzasadniającą racjonalność wprowadzenia danego źródła ciepła. 2. W wyniku prowadzonych i planowanych działań termomodernizacyjnych po stronie odbiorców, prac termomodernizacyjnych obejmujących przesył i dystrybucję ciepła, migracji wewnętrznej oraz innych działań nastąpi obniżenie zapotrzebowania na ciepło w grupie aktualnych odbiorców, w rejonach bilansowych, na których aktualnie zlokalizowany jest m.s.c. Jednakże uwzględniając planowane inwestycje w rejonach nr I, VI i VII oraz fakt budowy nowej centralnej ciepłowni i rozbudowę systemu sieci cieplnych, zapotrzebowanie na moc cieplną odbiorców podłączonych do m.s.c. w okresie sezonu grzewczego znacznie wzrośnie nawet o 8090%. 3. Założono, że na terenach aktualnie znajdujących się w zasięgu sieci cieplnych, lub na których planowana jest ich budowa, preferowane będzie podłączanie odbiorców do miejskiego systemu ciepłowniczego (m.s.c.) lub lokalnych systemów ciepłowniczych (l.s.c.). 48 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława 4. Możliwości rozbudowy miejskiego systemu ciepłowniczego Struktura perspektywicznego zapotrzebowania rejonów bilansowych miasta Mława na moc cieplną oraz wielkości przyrostu tej mocy, wskazuje na kierunki rozbudowy miejskiego systemu ciepłowniczego: Kierunek południowo-wschodni – jest to kierunek planowany w przypadku budowy centralnej ciepłowni weglowo-biomasowej w dzielnicy przemysłowej (rejon bilansowy nr VI), tj. w przypadku realizacji wariantu I (część I, pkt I) W tym przypadku budowa systemu magistral i sieci cieplnych przebiegałaby w kierunku południowo-wschodnim, tj. równolegle do ulic Napoleońskiej i Piłsudskiego do Osiedla „Mlodych”, i dalej w kierunku Oś. Książąt Mazowieckich aż do podłączenia z aktualnie eksploatowanym systemem sieci cieplnych. Budowa nowych magistral ciepłowniczych wg. powyższego założenia pozwoli na zlikwidowanie aktualnie eksploatowanej centralnej ciepłowni (C-1) oraz wyłączenie z eksploatacji kotłowni gazowych K-5 (ul. Osiedle Młodych), K-13 (ul. Napoleońska) i K-4 (ul. Broniewskiego). Rozbudowa w rejonie nr VI związana jest z planowanymi inwestycjami w sektorach przemysłowym i budownictwa mieszkaniowego w ramach rozbudowy miasta do roku 2020. Kierunek ten jest zgodny z założeniami i wymaganiami bezpieczeństwa energetycznego, ponieważ nowe źródło ciepła oparte będzie na krajowych paliwach, w tym odnawialnych nośnikach energii (biopaliwa). Jest on również zgodny z wymaganiami ochrony środowiska – likwidacja uciążliwej emisji z ciepłowni C-1 oraz niskiej emisji w rejonie szeroko rozumianego centrum miasta. Proponowany kierunek rozbudowy m.s.c. spełnia założenia i wymagania określone w [35, 8 i 13] – poprawi bezpieczeństwo energetyczne oraz stan powietrza atmosferycznego w rejonie miast Mława. Kierunek południowo-zachodni - (rejony nr VI, VII i III) Alternatywnie możliwa jest również rozbudowa m.s.c. w kierunku zachodnim, tj. w kierunku nowych terenów inwestycyjnych zlokalizowanych w rejonie ulicy Gdyńskiej (rejon bilansowy nr VII) i dalej w kierunku południowym równolegle do linii kolejowej do wysokości osiedla Książąt Mazowieckich, z przejściem przez tory w kierunku aktualnie eksploatowanego systemu sieci cieplnych. Budowa nowych magistral ciepłowniczych wg. powyższego założenia pozwoli na zlikwidowanie aktualnie eksploatowanej centralnej ciepłowni (C-1). Wyłączenie z eksploatacji kotłowni gazowych K-5 (ul. Osiedle Młodych), K-13 (ul. Napoleońska) i K-4 (ul. Broniewskiego) wymaga dalszej rozbudowy systemu sieci cieplnych, co czyni ten wariant rozbudowy m.s.c. mniej konkurencyjnym w stosunku do wariantu pierwszego. Pozostałe uwagi odnośnie bezpieczeństwa energetycznego oraz rozwiązań technicznych w źródle ciepła są analogiczne, jak w pierwszym wariancie. Analizowane kierunki rozbudowy miejskiego systemu ciepłowniczego wskazują na wariant nr I (opisany w części I, pkt. 7), jako najbardziej prawdopodobny do realizacji i najbardziej korzystny dla odbiorców ciepła. 49 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Wariant nr I zakłada sukcesywną modernizację miejskiego systemu ciepłowniczego z budową nowej centralnej ciepłowni w rejonie nr VI (dzielnica przemysłowa) i budową magistrali ciepłowniczej, zgodnie z opisanym powyżej „kierunkiem południowowschodnim”, wprowadzenie w nowej centralnej ciepłowni węglowo-biomasowej kotłów opalanych biomasą lub biopaliwami oraz modernizację lokalnych źródeł ciepła z optymalnym wykorzystaniem nośników energii, w tym gazu ziemnego GZ-50 i odnawialnych źródeł energii (OZE). 5. Możliwości wprowadzenia gospodarki skojarzonej w lokalnych źródłach ciepła 1. 2. 3. 4. 5. 6. Blok lub bloki energetyczne powinny pracować w podstawie obciążenia przez okres co najmniej 8000 godzin w ciągu roku. Moc cieplna oraz wynikająca stąd moc elektryczna bloku energetycznego uzależniona powinna być od zapotrzebowania na moc cieplną w źródle ciepła dla sezonu letniego. Źródło ciepła musi dysponować urządzeniem energetycznym (kotłem lub drugim blokiem energetycznym) pozwalającym na pełną rezerwę mocy cieplnej dostarczanej przez podstawowy blok energetyczny. Wyprodukowana energia elektryczna powinna być maksymalnie wykorzystana na potrzeby własne źródła ciepła. Wybór technicznego rozwiązania wprowadzenia gospodarki skojarzonej, musi zostać dokonany w oparciu o wyniki stosownej analizy techniczno-ekonomicznej inwestycji. Równolegle powinny zostać opracowane szczegółowe analizy określające m.in.: opłacalność zastosowania danego rodzaju paliwa (biogaz, gaz ziemny, biomasa, gaz odpadowy, itp.) jako paliwa podstawowego; możliwości zabezpieczenia dostawy odpowiedniej ilości wybranego paliwa – analiza taka jest szczególnie istotna w przypadku zastosowania biomasy jako paliwa podstawowego. Projektowane scenariusze zaopatrzenia miasta Mława w ciepło W „Projekcie założeń ...” poddano analizie trzy możliwe warianty scenariusza zaopatrzenia miasta Mława w ciepło, są to: Scenariusz nr I – scenariusz zakłada intensywne działania w zakresie przedsięwzięć termomodernizacyjnych, dalszą rozbudowę miejskiego systemu ciepłowniczego (rejony I, II, III i V), zgodnie z wariantem I, modernizację lokalnych i indywidualnych źródeł ciepła z optymalnym wykorzystaniem nośników energii i zastosowaniem w maksymalnie możliwym stopniu odnawialnych źródeł energii (OZE). 50 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Scenariusz nr II - scenariusz zakłada dalsze działania w zakresie przedsięwzięć termomodernizacyjnych, ograniczoną rozbudowę m.s.c. oraz sukcesywną modernizację lokalnych i indywidualnych źródeł ciepła z preferencją paliw gazowych. Scenariusz nr III - scenariusz zakłada zachowanie aktualnej struktury zaopatrzenia w ciepło, zgodnie z założeniami wariantu III (ograniczona modernizacja m.s.c.), prowadzenie ograniczonych działań w zakresie przedsięwzięć termomodernizacyjnych oraz prowadzenie minimalnych działań modernizacyjnych w źródłach ciepła bez szybkiego wdrażania odnawialnych źródeł energii i rozwoju systemu gazowego. Poniżej w tabelach 6.1÷6.3 przedstawiono, dla każdego proponowanego scenariusza, aktualny i perspektywiczny do roku 2010 i 2020 udział źródeł ciepła (wg rodzaju paliwa) w strukturze pokrycia potrzeb cieplnych na terenie miasta Mława. Tabela 6.1. Scenariusz nr I (optymalnego wykorzystania nośników energii) - struktura udziału paliw i nośników energii w produkcji ciepła na terenie miasta Mława. Rodzaj paliwa Paliwa stałe (węgiel i koks) Paliwa gazowe Odnawialne źródła energii Olej opałowy Energia elektryczna i inne Struktura udziału nośników energii w produkcji ciepła 2005r 2010r 2020r 59,10% 54,6% 40,00% 32,40% 33,7% 39,00% 1,60% 6,0% 16,00% 3,80% 2,3% 1,00% 3,10% 3,4% 4,00% Tabela 6.2. Scenariusz nr II (preferencja paliw gazowych) - struktura udziału paliw i nośników energii w produkcji energii cieplnej na terenie miasta Mława. Rodzaj paliwa Paliwa stałe (węgiel i koks) Paliwa gazowe Odnawialne źródła energii Olej opałowy Energia elektryczna i inne Struktura udziału nośników energii w produkcji ciepła 2005r 2010r 2020r 59,10% 49,7% 24,70% 32,40% 42,6% 66,70% 1,60% 1,6% 3,50% 3,80% 2,6% 1,20% 3,10% 3,5% 3,90% 51 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Tabela 6.3. Scenariusz nr III (minimalne działania modernizacyjne bez wdrażania OZE) - struktura udziału paliw i nośników energii w produkcji energii cieplnej na terenie miasta Mława. Rodzaj paliwa Paliwa stałe (węgiel i koks) Paliwa gazowe Odnawialne źródła energii Olej opałowy Energia elektryczna i inne Struktura udziału nośników energii w produkcji ciepła 2005r 2010r 2020r 59,10% 57,7% 52,60% 32,40% 33,3% 37,20% 1,60% 1,6% 3,00% 3,80% 3,6% 2,90% 3,10% 3,9% 4,30% Charakterystyka kosztów produkcji i ceny jednostkowej ciepła dla proponowanych scenariuszy nr I÷III Dla każdego z proponowanych scenariuszy, w tabelach 6.4÷6.6 przedstawiono strukturę aktualnych i perspektywicznych wskaźników kosztów brutto produkcji ciepła oraz wskaźniki cen jednostkowych ciepła brutto [zł/GJ]. Wskaźniki kosztów ciepła obliczono jako iloczyn wskaźnika cen jednostkowych brutto i zapotrzebowania na ciepło loco odbiorca dla danego nośnika energii. Wskaźniki cen uwzględniają jedynie aktualne ceny paliw i energii – nie uwzględniają sprawności eksploatacyjnych źródeł ciepła ani innych kosztów operacyjnych. W tabeli 6.7 przedstawiono porównanie podstawowych wskaźników dla analizowanych scenariuszy, natomiast na rysunkach 6.1 i 6.2 przedstawiono ilustracje graficzne ww wskaźników, które pozwalają na wybór optymalnego scenariusza. 52 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Scenariusz nr I - modernizacja m.s.c., modernizacja źródeł ciepła oraz optymalne wykorzystanie paliw Tabela nr 6.4. Aktualne wskaźniki cen jednostkowych brutto nośników energii w [zł/GJ] (2005), aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie na ciepło loco odbiorca oraz wskaźniki rocznych kosztów energii cieplnej [zł/rok] 53 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Scenariusz nr II - preferencja paliw gazowych Tabela nr 6.5. Aktualne wskaźniki cen jednostkowych brutto nośników energii w [zł/GJ] (2005), aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie na ciepło loco odbiorca oraz wskaźniki rocznych kosztów energii cieplnej [zł/rok] 54 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Scenariusz nr III - minimalny rozwój i modernizacja sektora energetycznego Tabela nr 6.6. Aktualne wskaźniki cen jednostkowych brutto nośników energii w [zł/GJ] (2005), aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie na ciepło loco odbiorca oraz wskaźniki rocznych kosztów energii cieplnej [zł/rok] 55 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Tabela nr 6.7. Porównanie wskaźników cen jednostkowych i rocznego wskaźnika kosztów ciepła dla analizowanych scenariuszy Scenariusze 2005r. Scenariusz I (rekomendowany) Scenariusz II (gazowy) Scenariusz III (minimalne działania) Wskaźnik śred. ceny ciepła [zł/GJ] 2010r. 2015r. 48.97 43.92 38.60 48.97 45.08 43.58 48.97 46.72 44.07 2020r. 35.09 41.20 42.09 Wsk. rocznych kosztów ciepła [mln zł] 2005r. 2010r. 2015r. 43.90 40.02 33.73 43.90 41.15 37.98 43.90 42.65 38.58 2020r. 30.34 35.42 36.39 Tabela nr 6.8. Porównanie podstawowych wskaźników dla analizowanych scenariuszy zaopatrzenia w ciepło Scenariusze Scenariusz I (rekomendowany) Scenariusz II (gazowy) Scenariusz III (minimalne działania) Planowany udział OZE w bilansie energetycznym gminy [%] 2005r. 2010r. 2015r. 1.6% 6.0% 11.8% 1.6% 1.5% 2.8% 1.6% 1.5% 2.2% 2020r. 16.0% 3.5% 3.0% Planowane obniżenie wskaźnika kosztów produkcji ciepła w stosunku do roku 2005r 2005r. 2010r. 2015r. 2020r. 8.8% 23.2% 30.9% 6.3% 13.5% 19.3% 2.8% 12.1% 17.1% 56 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Rys. 6.1. Zmiany wskaźników ceny jednostkowej ciepła [zł/GJ] w perspektywie do roku 2020 dla proponowanych scenariuszy 50.0 48.97 46.72 45.08 43.92 [zł/GJ] 45.0 44.07 43.58 42.09 41.20 40.0 38.60 35.09 35.0 30.0 2005r. 2010r. Scenariusz I (rekomendowany) 2015r. 2020r. Scenariusz II (gazowy) Scenariusz III (minimalne działania) Rys. 6.2. Zmiany wskaźników rocznych kosztów ciepła [mln zł/rok] w perspektywie do roku 2020 dla proponowanych scenariuszy 46.00 44.00 43.90 42.65 42.00 41.15 40.02 [mln zł] 40.00 38.58 37.98 38.00 36.39 35.42 36.00 34.00 33.73 32.00 30.34 30.00 28.00 2005r. 2010r. Scenariusz I (rekomendowany) 2015r. 2020r. Scenariusz II (gazowy) Scenariusz III (minimalne działania) 57 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława 7. Rekomendacja optymalnego scenariusza zaopatrzenia w ciepło miasta Mława Wybór optymalnego scenariusza Analiza ceny jednostkowej ciepła [zł/GJ], rocznych kosztów produkcji ciepła, potrzebnej ilości energii pierwotnej w paliwie oraz korzyści wynikających z realizacji danego wariantu scenariusza wskazuje jednoznacznie, że do realizacji powinien być rekomendowany scenariusz nr I, który zakłada rozbudowę i maksymalne wykorzystanie miejskiego systemu ciepłowniczego, prowadzenie intensywnych działań w zakresie termomodernizacji, sukcesywną modernizację źródeł ciepła z optymalnym wykorzystaniem nośników energii i zastosowaniem odnawialnych źródeł energii (OZE). Scenariusz nr I - założenia dotyczące struktury i preferencji nośników energii na terenie miasta Mława 1. Na całym obszarze miasta Mława zakłada się preferencje dla następujących nośników energii: czynnik grzewczy (woda gorąca) dostarczana poprzez miejski system ciepłowniczy – dotyczy obszarów objętych zasięgiem m.s.c. (rejony I, II, III ), rejonów bezpośrednio do nich przylegających oraz planowanych terenów rozbudowy m.s.c. (rejony VII i VII); biopaliwa, tj. biogaz, biomasa każdego rodzaju (zrębki i odpady drzewne, granulat, brykiety, biomasa pozyskana z upraw roślin energetycznych, brykiety ze słomy) oraz biopaliwa płynne (np. biodiesel, epal); paliwo gazowe (gaz GZ-50) – preferencja w rejonach bilansowych nr IV, V, i VII; systemy solarne (kolektory słoneczne i ogniwa fotowoltaiczne) oraz pompy ciepła (jako urządzenia). 2. W rejonach miasta, nie objętych zasięgiem miejskiego systemu ciepłowniczego (z uwzględnieniem terenów rozbudowy m.s.c.), tj. na terenach objętych zasięgiem sieci gazowych średniego ciśnienia i obszarów bezpośrednio przylegających, preferowanym nośnikiem energii może być gaz ziemny GZ-50. W przypadku obiektów użyteczności publicznej oraz większych indywidualnych kotłowni, gaz ziemny będzie preferowany, jeżeli odpowiednie wskaźniki analizy technicznoekonomicznej inwestycji będą uzasadniały wykorzystania gazu jako paliwa. 3. Możliwym do zastosowania paliwem (nośnikiem energii) we wszystkich rejonach bilansowych miasta Mława może być również: paliwa stałe (węgiel, koks) w ograniczonym zakresie; olej opałowy typu Ekoterm; 58 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława gaz płynny LPG; energia elektryczna. O ostatecznym wyborze nośnika energii cieplnej powinny decydować dwa czynniki: wielkość emisji zanieczyszczeń oraz wynik analizy techniczno-ekonomicznej. 4. Aktualnie na terenie miasta Mława brak jest większych kotłowni lokalnych na biomasę (odpady drzewne, trociny, brykiety, granulat itp.). Docelowo zakłada się budowę na terenie miasta kilku mniejszych kotłowni lokalnych o mocy cieplnej w granicach do 0,3÷0,4 MW. Zakłada się również budowę kilkunastu mniejszych kotłowni indywidualnych o łącznej mocy cieplnej w granicach 0,2÷0,4 MWt. Scenariusz nr I - budowa lokalnych systemów ciepłowniczych W przypadku realizacji większych inwestycji mieszkaniowych lub przemysłowych na terenie miasta Mława, w celu zabezpieczenia dostaw odbiorcom energii cieplnej, należy każdorazowo przeanalizować możliwość budowy lokalnych systemów ciepłowniczych (l.s.c.). Źródłem ciepła dla l.s.c. powinna być w pierwszej kolejności kotłownia opalana biopaliwem (biomasą, biogazem) lub alternatywnie kotłownia gazowa opalana gazem ziemnym GZ-50. W tym drugim przypadku każdorazowo należy analizować możliwość wprowadzenia bloku energetycznego pracującego w układzie skojarzonym w oparciu o agregaty kogeneracyjne. Scenariusz nr I - modernizacja małych indywidualnych kotłowni W scenariuszu nr I, w zakresie modernizacji małych kotłowni lokalnych przyjęto następujące założenia: 1. Wyeksploatowane kotłownie węglowe (przewidziane do likwidacji ze względu na stan techniczny kotłów) należy poddać modernizacji z uwzględnieniem następujących rodzajów paliwa: biomasa (granulat, odpady drzewne, wierzba energetyczna, biodiesel) - na całym obszarze miasta; gaz ziemny GZ-50 – głównie w rejonach bilansowych nr V, VI i VII oraz w pozostałych rejonach na terenach nie objętych zasięgiem m.s.c.; węgiel lub olej opałowy typu Ekoterm – na całym obszarze gminy, jeżeli nie można zastosować odnawialnych źródeł energii lub, jeżeli rachunek ekonomiczny wskazuje na celowość takiego rozwiązania. O wyborze paliwa każdorazowo powinna decydować przeprowadzona analiza techniczno-ekonomiczna inwestycji. 2. Kotły do modernizowanych kotłowni należy dobrać w oparciu o faktyczne zapotrzebowanie na ciepło ogrzewanych obiektów. Zapotrzebowanie na energię cieplną ogrzewanych obiektów należy określić na podstawie wyników przeprowa59 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława dzonych audytów energetycznych tych obiektów. W pierwszej kolejności dotyczy to obiektów mieszkalnych wielorodzinnych i obiektów użyteczności publicznej. 3. W przypadku istniejących małych kotłowni węglowych stosunkowo nowych (5÷6 lat eksploatacji) lub, w których wymieniono niedawno kotły na nowe również węglowe, zakłada się możliwość ich dalszej eksploatacji w okresie do 7÷10 lat o ile nie będzie realna ich konwersja na biomasę lub zamiana na inne odnawialne źródło energii. Scenariusz nr I - pokrycie potrzeb cieplnych z odnawialnych źródeł ciepła (OZE) 1. Na terenie miasta Mława nie występują lokalne zasoby biomasy ani innych biopaliw w ilościach które gwarantowałyby ich praktyczne wykorzystanie. Należy podkreślić, że na terenach gmin sąsiadujących z miastem Mława występują zarówno tereny leśne, jak i pola uprawne oraz nieużytki, co stwarza możliwości pozyskanie większej ilości różnego rodzaju biomasy. Na terenach ww gmin występują również tereny, które mogłyby być wykorzystane do zrealizowania pól z „energetycznymi lasami”, tj. szybkorosnącymi gatunkami wierzby, która jest biopaliwem wysokiej jakości. Pozyskanie biomasy jest możliwe w ramach proponowanej współpracy ww gmin z miastem Mława. 2. Potencjalne zasoby energetyczne wód geotermalnych zalegających pod terenem miasta i powiatu są bardzo duże, ale zasoby te charakteryzują niekorzystne parametry eksploatacyjne. Wstępnie szacuje się, że zasoby te np. dla obszaru miasta Mława wynoszą ponad 93 tys. TJ. 3. Przyjęto założenie, że na obszarze miasta Mława będą stopniowo wprowadzane odnawialne źródła energii (OZE), głównie pompy ciepła i kotłownie na biopaliwa (biomasa, biogaz i biopaliwa płynne. 4. W perspektywie 2÷4 lat zakłada się znaczne zwiększenie wykorzystania energii słonecznej (głównie kolektorów słonecznych), dlatego należy w przypadku budowy nowych obiektów preferować (promować) tego typu rozwiązania. W warunkach lokalnych można tworzyć instalacje helioenergetyczne w obiektach publicznych np. w szkołach, halach sportowych itd. do podgrzewania wody użytkowej. W przypadku domków jednorodzinnych, optymalnie obliczona instalacja kolektorów słonecznych pozwoli na zaoszczędzenie 50÷55 % rocznego zapotrzebowania na energię cieplną do podgrzewania c.w.u. Wykorzystując energię słoneczną w okresie od maja do sierpnia można uzyskać taką ilość ciepła, która pozwoli na pełne zabezpieczenie przygotowania c.w.u. w tym okresie. 5. Udział energii ze źródeł odnawialnych w ogólnym bilansie energetycznym miasta Mława w perspektywie do roku 2020 powinien zwiększyć się do ok. 16%. 60 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Scenariusz nr I - przewidywane zmiany struktury paliw i nośników energii na obszarze miasta Mława w perspektywie do roku 2020 W tabelach nr 7.1 i 7.2 przedstawiono aktualny udział poszczególnych rodzajów paliwa w produkcji energii cieplnej dla poszczególnych rejonów bilansowych miasta Mława, natomiast w tabelach nr 7.3 i 7.4 przedstawiono udział tych paliwa w perspektywie do 2020r. 61 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Tabela 7.1. Aktualny udział poszczególnych rodzajów paliwa i nośników energii w produkcji ciepła na terenie miasta Mława Lp. Rejony bilansowe węgiel i koks 1 2 3 4 5 6 7 Rejon I Rejon II Rejon III Rejon IV Rejon V Rejon VI Rejon VII Łącznie miasto Mława 123 700 132 200 147 200 46 800 22 300 14 200 43 100 529 500 Udział poszczególnych rodzajów paliwa w porodukcji energii cieplnej - Qen [GJ/rok] Odnawialne Źródła Energii energia paliwa gazowe biomasa inne (*) olej opałowy elektryczna 90 900 31 700 55 400 28 600 8 700 59 100 15 900 290 300 3 900 1 900 700 1 600 1 100 2 500 2 700 14 400 100 0 0 0 0 0 0 100 7 000 4 100 5 300 5 000 4 600 3 700 4 100 33 800 10 700 3 200 4 400 3 400 1 700 1 800 3 100 28 300 Razem 236 300 173 100 213 000 85 400 38 400 81 300 68 900 896 400 Tabela 7.2. Aktualny procentowy udział poszczególnych rodzajów paliwa i nośników energii w produkcji ciepła na terenie miasta Mława Lp. Rejony bilansowe węgiel i koks 1 2 3 4 5 6 7 Rejon I Rejon II Rejon III Rejon IV Rejon V Rejon VI Rejon VII Łącznie miasto Mława 52.35% 76.37% 69.11% 54.80% 58.07% 17.47% 62.55% 59.07% Udział poszczególnych rodzajów paliwa w porodukcji energii cieplnej - Qen [%] Odnawialne Źródła Energii energia paliwa gazowe biomasa inne (*) olej opałowy elektryczna 38.47% 18.31% 26.01% 33.49% 22.66% 72.69% 23.08% 32.39% 1.65% 1.10% 0.33% 1.87% 2.86% 3.08% 3.92% 1.61% 0.04% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.01% 2.96% 2.37% 2.49% 5.85% 11.98% 4.55% 5.95% 3.77% 4.53% 1.85% 2.07% 3.98% 4.43% 2.21% 4.50% 3.16% Razem 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 62 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Tabela 7.3. Perspektywiczny udział poszczególnych rodzajów paliwa i nośników energii w produkcji ciepła na terenie miasta Mława - rok 2020 Lp. 1 2 3 4 5 6 7 Rejony bilansowe Rejon I Rejon II Rejon III Rejon IV Rejon V Rejon VI Rejon VII Łącznie miasto Mława węgiel i koks 58 900 44 300 27 100 24 600 13 100 153 100 24 800 345 900 Udział poszczególnych rodzajów paliwa w porodukcji energii cieplnej - Qen [GJ/rok] Odnawialne Źródła Energii energia paliwa gazowe biomasa inne (*) olej opałowy elektryczna 70 300 17 800 12 300 2 300 12 000 29 200 5 500 3 400 400 4 000 43 700 6 000 4 700 1 400 5 400 31 700 8 700 3 900 1 500 4 100 13 600 8 500 2 200 1 200 2 500 125 800 49 300 2 400 1 200 2 300 23 000 10 100 3 600 1 000 3 900 337 300 105 900 32 500 9 000 34 200 Razem 173 600 86 800 88 300 74 500 41 100 334 100 66 400 864 800 Tabela 7.4. Perspektywiczny procentowy udział poszczególnych rodzajów paliwa i nośników energii w produkcji ciepła na terenie miasta Mława Lp. 1 2 3 4 5 6 7 Rejony bilansowe Rejon I Rejon II Rejon III Rejon IV Rejon V Rejon VI Rejon VII Łącznie miasto Mława węgiel i koks 33.93% 51.04% 30.69% 33.02% 31.87% 45.82% 37.35% 40.00% Udział poszczególnych rodzajów paliwa w porodukcji energii cieplnej - Qen [%] Odnawialne Źródła Energii energia paliwa gazowe biomasa inne (*) olej opałowy elektryczna 40.50% 10.25% 7.09% 1.32% 6.91% 33.64% 6.34% 3.92% 0.46% 4.61% 49.49% 6.80% 5.32% 1.59% 6.12% 42.55% 11.68% 5.23% 2.01% 5.50% 33.09% 20.68% 5.35% 2.92% 6.08% 37.65% 14.76% 0.72% 0.36% 0.69% 34.64% 15.21% 5.42% 1.51% 5.87% 39.00% 12.25% 3.76% 1.04% 3.95% Razem 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 63 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława 8. Współpraca miasta Mława z sąsiadującymi gminami w zakresie energetyki 1. Miasto Mława oraz gminy ościenne nie posiadają własnej bazy kopalnych surowców energetycznych. Na jej terenie nie występują udokumentowane złoża gazu ziemnego, ropy naftowej ani innych paliw kopalnych. 2. W zakresie bezpośredniego zaopatrzenia w ciepło brak jest możliwości współpracy gminy miejskiej Mława z sąsiadującymi gminami. Wymiana energii cieplnej pomiędzy tymi gminami w okresie najbliższych 15 lat nie ma uzasadnienia techniczno-ekonomicznego. 3. Przyjęto założenie, że na terenie miasta Mława w ramach wprowadzania odnawialnych źródeł energii preferencje uzyska i będzie wdrażana energetyka bazująca na biopaliwach (biomasa, biogaz, biopaliwa płynne) oraz energii solarnej (kolektory słoneczne). Na terenie miasta nie przewiduje się budowy siłowni wiatrowych. 4. Położenie miasta Mława oraz gmin sąsiadujących stwarza stosunkowo ograniczone możliwości planowania przedsięwzięć w zakresie budowy i eksploatacji odnawialnych źródeł energii (OZE). Możliwe do wprowadzenia na terenie miasta są źródła odnawialne wykorzystujące biomasę (odpady i zrębki drzewne, rośliny energetyczne, granulat, brykiet), biogaz, biopaliwa płynne (epal, ekodisel itp.) oraz OZE bazujące na pompach ciepła i systemach solarnych (kolektory słoneczne oraz ogniwa fotowoltaiczne). Inwestycje związane z wykorzystaniem biomasy powinny być traktowane jako przedsięwzięcia priorytetowe, wspólne dla kilku gmin sąsiadujących i mogą być zorientowane zarówno na produkcję, jak i dystrybucję ww nośników energii. 5. Infrastruktura systemów gazowniczego i elektroenergetycznego północnego rejonu woj. mazowieckiego, w tym powiatów mławskiego i ciechanowskiego stwarza możliwości planowania przedsięwzięć obejmujących swym zasięgiem kilka sąsiadujących gmin w zakresie zaopatrzenia w paliwa gazowe i energię elektryczną (po stronie dystrybucji) oraz biopaliwa (produkcja i dystrybucja). 6. Gminy powiatu mławskiego (Lipowiec Kościelny, Wiśniewo, Szydłowo, Wieczfnia Kościelna i miasto Mława) powinny współpracować w zakresie zaopatrzenia w paliwa gazowe - głównie gaz ziemny GZ-50. Inwestycje tego typu powinny być traktowane jako przedsięwzięcia priorytetowe, wspólne dla zainteresowanych gmin sąsiadujących. 64 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława VI. SCENARIUSZE ZAOPATRZENIA MIASTA MŁAWA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ 1. Aktualne zapotrzebowanie na moc elektryczną odbiorców zlokalizowanych na terenie miasta Mława wynosi w granicach 22,5÷22,8 MWe. Zużycie energii elektrycznej w roku 2005 wyniosło 56 204 MWh. 2. Struktura zużycia energii elektrycznej w roku 2005 kształtowała się następująco: 10 012 MWh - odbiorcy indywidualni, taryfa grupy „C”; 16 227 MWh - odbiorcy indywidualni, taryfa grupy „G”; 29 965 MWh - odbiorcy przemysłowi i oświetlenie. 3. Perspektywiczne do roku 2010 zapotrzebowanie na moc elektryczną wszystkich odbiorców zlokalizowanych na terenie miasta Mława wzrośnie do 27,0 MWe, natomiast zużycie energii elektrycznej w tym okresie wzrośnie do 68 500 MWh. 4. Przewidywana struktura zużycia energii elektrycznej w roku 2010 będzie kształtowała się następująco: 30 000 MWh - odbiorcy indywidualni, grupy „C” i „G”; 38 500 MWh - odbiorcy przemysłowi i oświetlenie. 5. Perspektywiczne do roku 2020 zapotrzebowanie na moc elektryczną wszystkich odbiorców zlokalizowanych na terenie miasta Mława wzrośnie do 35,0 MWe, natomiast zużycie energii elektrycznej w tym okresie wzrośnie do 93 300 MWh. 6. Przewidywana struktura zużycia energii elektrycznej w roku 2020 będzie kształtowała się następująco: 39 300 MWh - odbiorcy indywidualni, grupy „C” i „G”; 54 000 MWh - odbiorcy przemysłowi i oświetlenie. Wzrost zapotrzebowania na moc wymusi przeprowadzenie szeregu prac modernizacyjnych i inwestycyjnych w systemie elektroenergetycznym miasta. 7. W rejonie powiatu mławskiego linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia 110 kV są w normalnych warunkach pracy systemu średnio obciążone dlatego nie przewiduje się inwestycji w tego typu obiekty. Inwestycje w sieci i stacje 110kV są inwestycjami strategicznymi planowanymi, co najmniej na poziomie jednego lub kilku województw. 8. Na terenie miasta Mławy w liniach elektroenergetycznych średniego napięcia SN 15 kV występują znaczne rezerwy mocy elektrycznej. Znaczące obciążenia występują jedynie na liniach SN 15 kV ZREMB, Kotłownia, Ubojnia w rejonie GPZ Mława, co związane jest z rozbudową zakładów przemysłowych w rejonie ulic Instalatorów, LG Electronics (dzielnica przemysłowa, rejon nr VI). 65 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława 9. Zapotrzebowanie na energię elektryczną od strony wysokiego napięcia (110 kV) dla miasta jest w pełni zabezpieczone. Jednakże, w związku z przebudową i rozbudową linii kolejowej planowana jest budowa linii elektroenergetycznej wysokiego napięcia WN 110 kV, jako odczep z GPZ Mława do podstacji trakcyjnej PKP Iłowo. 10. Miasto Mławę zasilają dwie stacje GPZ (Główny Punkt Zasilania): GPZ Mława - zainstalowane są dwa transformatory o mocy elektrycznej 16 MVA i 25 MVA; GPZ Olechinek - zainstalowane są dwa transformatory o mocy elektrycznej 16 MVA. 11. Na obszarze miasta Mława, nie przewiduje się budowy nowych stacji elektroenergetycznych 110/15kV. W związku z rozbudową zakładów przemysłowych zlokalizowanych w dzielnicy przemysłowej (rejon nr VI) planowana jest modernizacja stacji GPZ Mława – wymieniony zostanie transformator 16 MVA na 25 MVA. GPZ Olechinek w pełni zapewnia pokrycie zapotrzebowania na moc elektryczną. 12. Na terenie miasta Mławy stan techniczny linii elektroenergetycznych średniego napięcia SN jest dobry. W związku z dynamicznym wzrostem zapotrzebowania na energię elektryczna planowane są prace modernizacyjne, które będą obejmować: modernizację wybranych odcinków linii kablowych SN 15 kV, modernizację stacji transformatorowych, modernizację przyłączy i układów pomiarowych. 13. Większość linii przesyłowych SN 15 kV, z wyłączeniem linii zasilających dzielnicę przemysłową, posiada rezerwy przesyłu mocy elektrycznej. Uwzględniając planowany wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną w okresie do roku 2010 i 2020 - szczególnie w rejonie dzielnicy przemysłowej należy przystąpić do prac modernizacyjnych i rozbudowy systemu linii przesyłowych SN, tak aby gwarantowały one wymagany poziom rezerwy mocy oraz pełne pokrycie planowanego wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną na całym obszarze gminy miejskiej Mlawa. 14. Skala inwestycji przemysłowych i mieszkaniowych planowanych do realizacji na terenie miasta Mława wymusza modernizację istniejących oraz budowę nowych stacji transformatorowych (15/0.4 kV) i sieci elektroenergetycznych średniego napięcia (15 kV). W planach przedsiębiorstwa Zakład Energetyczny Płock Dystrybucja Wschód, należy uwzględnić budowę nowych stacji transformatorowych dla projektowanych terenów pod zabudowę mieszkalno-usługową.. 15. Nowe linie średniego napięcia 15 kV powinny być liniami kablowymi. W przypadku istniejących linii napowietrznych należy je sukcesywnie wymieniać na linie napowietrzne izolowane lub kablowe o podobnych przekrojach. Nowe stacje 66 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława transformatorowe 15/0.4 kV powinny być budowane jako stacje wnętrzowe wolnostojące. 16. Należy przeprowadzać modernizację stacji transformatorowych ważniejszych węzłów poprzez wymianę rozdzielnic średniego napięcia oraz wprowadzenie systemu kontroli i monitoringu stacji np. za pomocą światłowodowych łączy telemetrycznych lub łączności radiowej. 17. Sieć elektroenergetyczna niskiego napięcia powinna być modernizowana i budowana jako sieć kablowa, a ewentualne odcinki linii napowietrznych powinny posiadać przewody izolowane. 18. Należy zaprojektować oraz wybudować infrastrukturę energetyczną (stacje transformatorowe i linie kablowe niskiego napięcia) dla potrzeb planowanych osiedli mieszkaniowych i terenów usługowych. Wykaz terenów inwestycyjnych określony został w Miejscowych Planach Zagospodarowania Przestrzennego „Tereny Budownictwa Mieszkaniowego” i dokumentach [913]. 19. Należy w projektach technicznych uwzględniać budowę odcinków sieci i przyłączy niskiego napięcia (0,4 kV) ze względu na rozległy obszar projektowanych terenów zabudowy mieszkaniowo-usługowej oraz przemysłowej. 20. Na terenie miasta Mława istnieją bardzo ograniczone możliwości rozwoju rozproszonych źródeł energii elektrycznej w oparciu o gaz GZ-50 a także źródeł energii odnawialnej (biogaz, biomasa). Wykorzystanie tych możliwości zależy jednak od uwarunkowań ekonomicznych mających wpływ na opłacalność tego typu inwestycji. 67 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława VII. SCENARIUSZE ZAOPATRZENIA MIASTA MŁAWA W PALIWA GAZOWE 1. Rekomendacja optymalnego scenariusza zaopatrzenia w paliwa gazowe miasta Mława Uwzględniając założenia dotyczące przyjętego scenariusza zaopatrzenia w ciepło miasta Mława (cena jednostkowej ciepła [zł/GJ], roczne koszty produkcji ciepła, ilość energii pierwotnej w paliwie) oraz korzyści ekologiczne wynikających z wprowadzenia jako paliwa gazu GZ-50, przyjęto założenie, że optymalnym rekomendowanym scenariuszem zaopatrzenia miasta Mławy w paliwa gazowe będzie scenariusz wynikający z realizacji wariantu nr II opisanego w części III niniejszego opracowania, tj. wariantu „optymalnego udziału paliwa gazowego”. Scenariusz optymalnego udziału paliwa gazowego – określany dalej jako scenariusz „optymalny”, zakłada optymalny udział paliwa gazowego w pokryciu potrzeb cieplnych odbiorców. Scenariusz zakłada dalszą ograniczoną gazyfikację miasta Mława – gazyfikacja w szczególności będzie obejmowała nowe tereny inwestycyjne realizowane w sektorze przemysłowym, tj. tereny przemysłowe zlokalizowane w rejonie ulic Instalatorów, LG Electronics (dzielnica przemysłowa, rejon nr VI). Na terenach, na których realizowane będą nowe inwestycje zakłada się możliwość budowy 2÷3 lokalnych systemów ciepłowniczych zasilanych ze źródeł ciepła współpracujących z blokami energetycznymi pracującymi w układzie skojarzonym. W przypadku budownictwa jednorodzinnego przyjęto założenie, że ok. 44÷53% wszystkich odbiorców ciepła będzie wykorzystywało gaz do celów przygotowania ciepłej wody użytkowej, natomiast 20÷30% będzie korzystało z paliwa gazowego dla celów grzewczych (c.o.). Na obszarach nieobjętych gazyfikacją zapotrzebowanie na paliwa gazowe dla celów bytowych i w ograniczonym zakresie na przygotowanie c.w.u., będzie pokryte gazem płynnym LPG i LPBG. Przedstawiony scenariusz optymalnego udziału paliwa gazowego wymusza konwersję wytypowanych lokalnych i indywidualnych źródeł ciepła oraz ich sukcesywną modernizację. Zapewnia również optymalne wykorzystanie nośników energii, tj. umożliwia skuteczne wprowadzenie gospodarki skojarzonej (współpraca kotłowni gazowych i odnawialnych źródeł energii z blokami energetycznymi). 68 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława 2. Wnioski dotyczące pokrycia zapotrzebowania na paliwa gazowe miasta Mława Zapotrzebowanie odbiorców na paliwa gazowe zostało w każdym przypadku przedstawione w przeliczeniu na gaz ziemny wysokometanowy GZ-50. 1. Aktualne obliczeniowe zapotrzebowanie odbiorców miasta Mławy na paliwa gazowe dla celów bytowych wynosi w granicach 1 033 tys.Nm3/rok. W przypadku realizacji „scenariusza optymalnego”, w perspektywie do roku 2020, zapotrzebowanie to wzrośnie nieznacznie do 1 076 tys.Nm3/rok lub do 1 190 tys. Nm3/rok w przypadku realizacji „scenariusza maksymalnego”, tj. realizacji wariantu I zgodnie z opisem przedstawionym w części III. 2. Zapotrzebowanie odbiorców miasta Mławy na paliwa gazowe dla celów przygotowania c.w.u. aktualnie wynosi w granicach 1 670 Nm3/rok i w perspektywie do roku 2020, w przypadku realizacji „scenariusza optymalnego”, obniży się do poziomu 1 045 tys. Nm3/rok lub do 1 200 tys. Nm3/rok w przypadku realizacji wariantu I. 3. Zapotrzebowanie obiektów mieszkalnych zlokalizowanych na terenie miasta Mławy na paliwa gazowe, dla celów grzewczych, aktualnie wynosi w granicach 3340 tys. Nm3/rok. Do roku 2020 zapotrzebowanie to znacznie się obniży do wartość 2040 tys. Nm3/rok, w przypadku realizacji „scenariusza optymalnego”, lub do wartości 23002400 tys. Nm3/rok w przypadku realizacji wariantu I. 4. Zapotrzebowanie obliczeniowe łączne (dla celów bytowych, przygotowania c.w.u. i c.o.) obiektów mieszkalnych zlokalizowanych na terenie miasta Mławy na paliwa gazowe wynosi aktualnie 6,04 mln Nm3/rok. W perspektywie do roku 2020 zapotrzebowanie to obniży sie do 4,104,20 mln Nm3/rok, w przypadku realizacji „scenariusza optymalnego”, lub do 4,704,80 mln Nm3/rok w przypadku wariantu I. 5. Łączne perspektywiczne (2020r) zapotrzebowanie miasta Mława na paliwa gazowe kształtuje się zależnie od przyjętego wariantu gazyfikacji i przedstawia się w sposób następujący: dla wariantu I (maksymalny udział paliwa gazowego - z budową bloków energetycznych) w granicach.13,3013,40 mln Nm3/rok; dla wariantu II („scenariusz optymalny” - ograniczona budowa bloków energetycznych) w granicach 11,2511,35 mln Nm3/rok; dla wariantu III (minimalny udział paliwa gazowego - bez budowy bloków energetycznych) w granicach 8,909,00 mln Nm3/rok. 69 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława 3. 6. Przepustowość zlokalizowanych na terenie miasta Mława stacji redukcyjno-pomiarowych drugiego stopnia (SRP-II°) jest wystarczająca dla zabezpieczenia aktualnych i przyszłych potrzeb odbiorców. 7. Przepustowość istniejących na terenie miasta Mława sieci gazowych średniego i niskiego ciśnienia zapewnia pokrycie zapotrzebowania na gaz ziemny aktualnie podłączonym do systemu gazowego odbiorcom. 8. Rozbudowa systemu sieci gazowych średniego i niskiego napięcia, zgodnie z proponowanymi wariantami powinna: zabezpieczyć potrzeby wynikające z rozwoju przemysłu oraz budownictwa mieszkaniowego w wydzielonych rejonach miasta; zapewnić możliwość podłączenia bloków energetycznych w przypadku realizacji scenariusza optymalnego (wariant nr II). 9. W programach gazyfikacji miasta (szczególnie w przypadku realizacji wariantu II) należy uwzględnić założenia, że znaczna część większych odbiorców zasilanych z kotłowni lokalnych lub źródeł indywidualnych może być zasilana z odnawialnych źródeł energii. Wprowadzenie gospodarki skojarzonej w oparciu o gaz ziemny lub biogaz na terenie miasta Mława W zakresie małej energetyki paliwa gazowe, głownie gaz ziemny a w nielicznych przypadkach również biogaz, wykorzystuje się w blokach energetycznych pracujących w układzie skojarzonym bazując na: turbinach gazowych współpracujących z kotłem odzyskowym wodnym lub parowym oraz z możliwością dopalania; agregatach kogeneracyjnych pracujących w oparciu o zespoły silników opalanych gazem ziemnym. Na terenie miasta Mława możliwe jest wprowadzenie bloków energetycznych na terenie planowanej do budowy nowej centralnej kotłowni w rejonie nr VI - wstępnie założono, że będzie to kotłownia węglowo-biomasowa z możliwością zainstalowania bloku energetycznego opalanego gazem ziemnym lub biogazem. W przypadku wyboru rozwiązania alternatywnego, tj. budowy w tym rejonie 12 lokalnych systemów ciepłowniczych, również możliwe jest wprowadzenie analogicznych bloków energetycznych ale o mniejszej mocy cieplnej i elektrycznej. O wyborze rozwiązania technicznego dla ww projektu powinna decydować stosowna analiza techniczno-ekonomiczna. Wprowadzenie tego typu rozwiązań technicznych zwiększy bezpieczeństwo energetyczne na obszarze miasta oraz przyczyni się do poprawy stanu ochrony środowiska. 70 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława Wprowadzenie bloków energetycznych na terenie miasta w perspektywie najbliższych 2÷4 lat znajdzie uzasadnienie również w przypadku budowy lokalnych systemów ciepłowniczych lub w przypadku modernizacji (rozbudowy) kotłowni większych obiektów przemysłowych zlokalizowanych w rejonie nr VI. Należy każdorazowo przeanalizować możliwość budowy lokalnych systemów ciepłowniczych zasilanych min. ze źródeł ciepła pracujących w skojarzeniu. W przypadku realizacji „scenariusza optymalnego” uwzględniającego docelowo budowę bloków energetycznych opalanych gazem ziemnym lub biogazem, zapotrzebowanie na gaz ziemny wzrośnie o 1,101,20 mln Nm3/rok. Łączne zapotrzebowanie miasta na gaz ziemny będzie zależne od przyjętego wariantu rozwoju gospodarki skojarzonej na terenie miasta oraz od liczby podłączonych odbiorców do systemu sieci gazowych. Opracowanie: dr inż. Teresa Żurek dr inż. Wiktor Maksymiuk dr inż. Tadeusz Żurek 71 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006 Aneks do projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Mława ZAŁĄCZNIKI 72 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku 2006