Wytyczne i procedury dotyczące prewencji personelu sprawującego

Niniejsze procedury i wytyczne są na bieżąco aktualizowane i są dostosowane
jedynie do infrastruktury Wojewódzkiego Szpitala Zakaźnego w Warszawie.
Wytyczne i procedury dotyczące prewencji
personelu sprawującego opiekę nad pacjentem z
podejrzeniem lub rozpoznaniem gorączki
krwotocznej w podmiocie leczniczym ze
szczególnym uwzględnieniem zakażenia wirusem
Ebola.
Zespół ds. Zwalczania Chorób Wysoce Zakaźnych
SPZOZ Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie:
Józef Higersberger
Wiesława Higersberger
Grażyna Cholewińska
Regina Podlasin
Andrzej Pihowicz
Dariusz Lipowski
Paweł Uliczny
Jacek Kowalski
I. Wprowadzenie:
Gorączką krwotoczną nazywa się jedną z grupy chorób zakaźnych przebiegających z
wysoką gorączką i krwawieniami, wywoływaną przez wirusy.Ze względu na
przynależność wirusów do poszczególnych rodzin gorączki krwotoczne klasyfikuje
się w sposób następujący:
Rodzina Arenaviridae:


gorączka Lassa
południowoamerykańskie zespoły gorączek krwotocznych:
 argentyńska (Junin)
 boliwijska (Machupo)
 brazylijska (Sabia)
 wenezuelska (Guanarito)
Rodzina Bunyaviridae:




gorączka doliny Ryftu (Phlebovirus)
krymsko-kongijska gorączka krwotoczna (Nairovirus)
gorączka krwotoczna z zespołem nerkowym:
 Hantaan
 Puumala
 Dobrava
 Seul
 Sin Nombre
hantawirusowy zespół płucny
Rodzina Flaviviridae:




żółta gorączka
gorączka krwotoczna Dengi
Omska gorączka krwotoczna
choroba lasu Kyasanur
Rodzina Filoviridae:


gorączka krwotoczna Ebola
 Ebola Zaire
 Ebola Sudan
 Ebola Ivory Coast
 Ebola Bundibugyo
gorączka krwotoczna Marburg
Gorączka krwotoczna Ebola to wysoce śmiertelna choroba zakaźna wywoływana
przez otoczkowy wirus Ebola, którego materiał genetyczny stanowi
niesegmentowany RNA o ujemnej polarności. Większość przypadków kończy się
śmiercią z powodu wstrząsu hipowolemicznego spowodowanego wykrwawieniem lub
niewydolności wielonarządowej. Śmiertelność w przypadku zarażenia wirusem Ebola
waha się od 30 do 90 procent (w obecnie trwającej epidemii śmiertelność wynosi
około 55%).Objawy choroby pojawiają się od 2do21 dni od zakażenia wirusem,
najczęściej okres inkubacji choroby wynosi od 4 do 10 dni. Choroba zaczyna
sięniespecyficznie, od gorączki (>38,5°C), bólu głowy, gardła i mięśni oraz
znacznego osłabienia. Kaszel nie jest częstym objawem zakażenia. W następnym
etapie choroby występują:plamisto-grudkowa wysypka, zapalenie spojówek, ból
brzucha, wymioty, biegunka, zaburzenia czynności nerek i wątroby, zaburzenia
świadomości i śpiączka, a w części przypadków cechy skazy krwotocznej i
krwawienia zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne (<50% przypadków).Wiriony
mogą być przenoszone pomiędzy ludźmi drogą kontaktową, poprzez bezpośredni
kontakt z krwią i innymi płynami ustrojowymi (wydzieliny i wydaliny, w tym: ślina, pot,
mocz, kał, sperma, wydzielina z pochwy i szyjki macicy, mleko kobiece, itp.) chorych
oraz zmarłych na tę chorobę osób, a także poprzez bezpośredni kontakt z
przedmiotami skażonymi przez ich krew i inne płyny ustrojowe, włączając tekstylia
zanieczyszczone materiałem zakaźnym. Wiriony wnikają do organizmu ludzkiego
poprzez śluzówki, uszkodzoną skórę oraz drogą parenteralną. Bierze się również pod
uwagę możliwość ewentualnego przeniesienia wirionów drogą kropelkową, poprzez
aerozol (na przykład podczas bronchoskopii czy intubacji). Wirus Ebola nie przenosi
się drogą pokarmową. Nie udowodniono tego, że pacjent zakażony wirusem Ebola
jest zakaźny kiedy nie występują u niego objawy choroby, nawet jeżeli znajduje się w
okresie inkubacji choroby. Osoby, które przebyły chorobę, mogą przekazywać wirusa
poprzez niezabezpieczone kontakty seksualne przez 7 tygodni od wyzdrowienia.
Wirus Ebola szybko ginie na suchych powierzchniach, a także w wyniku działania
mydła, wybielacza, światła słonecznego, suszenia, prania a także chloru i alkoholu w
odpowiednich stężeniach. Wirus Ebola nie jest wrażliwy na działanie niskich
temperatur.Wirus Ebola nie jest przenoszony przez komary. Zakażenie wirusem
Ebola dotyczy głównie członków rodziny chorego i osób z jego najbliższego
otoczenia oraz personelu medycznego sprawującego opiekę nad chorym.Nie ma
skutecznego leczenia przyczynowego ani szczepionki na tę chorobę, ale można jej
skutecznie zapobiegać właściwie stosując odpowiednie środki ochrony osobistej.
II.Dezynfekcja i higiena rąk:
Najbardziej istotnym i podstawowym środkiem zabezpieczającym jest dezynfekcja i
higiena rąk. Procedury te powinny być standardem opieki nad pacjentem i powinny
być szeroko dostępne i dobrze znane każdemu członkowi personelu medycznego.
Dezynfekcję rąk wykonuje się za pomocą antyseptycznego płynu odkażającego na
bazie alkoholu według procedury A (załącznik 1). Higienę rąk wykonuje się za
pomocą wody bieżącej i mydła według procedury B (załącznik 2).Najczęściej
pomijane obszary podczas dezynfekcji i mycia rąk przedstawia rysunek 1.
Rys. 1. Obszary dłoni najczęściej pomijane podczas zabiegów dezynfekcji i higieny
rąk.
Dezynfekcja rąk za pomocą antyseptycznego płynu odkażającego na bazie alkoholu
jest procedurą szybszą, bardziej efektywną i lepiej tolerowaną przez skórę. Higiena
rąk za pomocą wody bieżącej i mydła jest bardziej zalecana w przypadku
widocznego gołym okiem zanieczyszczenia materiałem zakaźnym oraz po
skorzystaniu z toalety.
Zasady ogólne:
1. Unikanie przywitania przez podanie dłoni pacjentowi.
2. Zachowanie dystansu od pacjenta powyżej 1 metr.
3. W przypadku pacjenta bez objawów klinicznych choroby, osobiste środki ochrony
nie są konieczne pod warunkiem zachowania dystansu i braku kontaktu z możliwie
skażonym otoczeniem.
4. Zaleca się aby wszyscy pracownicy podmiotów leczniczych znali zasady
dezynfekcji i higieny rąk i byli zabezpieczeni w środki do tych celów niezbędne.
Konieczność dezynfekcji/higieny rąk:
1. Przed założeniem środków ochrony osobistej, przed wejściem do izolatki.
2. Przed każdą procedurą wykonywaną przy pacjencie wymagającą czystości i
jałowości.
3. Po każdej ekspozycji na widoczną ilość materiału zakaźnego pochodzącego od
pacjenta.
4.
Po
każdym
kontakcie
(nawet
potencjalnym)
z
zanieczyszczoną
powierzchnią/sprzętem/przedmiotami znajdującymi się w najbliższym otoczeniu
pacjenta.
5. Po zdjęciu środków ochrony osobistej, po wyjściu z izolatki.
III. Środki ochrony osobistej:
Zasady ogólne:
1. Trzymaj ręce z dala od głowy, a zwłaszcza od śluzówek: oczu, nosa, ust.
2. Ogranicz do minimum kontakt bezpośredni rąk z jakimikolwiek powierzchniami, w
tym z własnym ciałem.
3. Pod żadnym pozorem nie mieszaj strefy czystej z brudną.
4. Jak najszybciej zmień rękawiczki ochronne, które uległy uszkodzeniu lub zostały
zanieczyszczone widocznym gołym okiem materiałem zakaźnym.
5. Zawsze przestrzegaj zasad dezynfekcji i higieny rąk.
6. Natychmiast zdezynfekuj każde widoczne gołym okiem zanieczyszczenie w
otoczeniu pacjenta
7. Ogranicz do minimum używanie ostrych narzędzi i szklanego sprzętu (na przykład
probówek).
8. Unikaj procedur generujących aerozol (stymulacja kaszlu, odsysanie, intubacja,
podawanie leków wziewnych, itp.).
9. Nie wynoś niczego z izolatki, co może być choćby potencjalnie zanieczyszczone
materiałem zakaźnym.
10. Pamiętaj że najbardziej zanieczyszczone materiałem zakaźny są: dłonie, stopy,
przednia część tułowia oraz rękawy.
11. Po wejściu do izolatki nie manipuluj przy jakiejkolwiek z części środków ochrony
osobistej poza: trzecią parą rękawiczek, ochraniaczami na obuwie i opcjonalnie
fartuchem foliowym.
A. Rodzaje ochrony i używane symbole:
Niniejszy piktogram oznacza, że konieczne jest zapoznanie się z instrukcją:
Niniejszy piktogram wskazuje, że kombinezon zapewnia ochronę chemicznąprzeciwchemiczna odzież ochronna – Kategoria III:
Na tym piktogramie podany jest rozmiar kombinezonu:
Typ 3 - Ochrona przed działaniem strumienia cieczy; numer normy: EN 14605:
Typ 4 - Ochrona przed działaniem rozpylonej cieczy;numer normy: EN 14605:
Typ 5 - Ochrona przed cząstkami stałymi unoszącymi się w powietrzu; numer normy:
EN ISO 13982–1(i2):
Typ 6 - Ochrona przed opryskaniem ciekłą substancją chemiczną;numer normy: EN
13034:
Typ 3B - Najwyższa klasa ochrony przed zagrożeniami biologicznymi; numer
normy:EN 14126:
Numer normy:EN 1149-5 - Właściwości antystatyczne
odpowiedniego uziemienia, rezystywność powierzchni:
pod
warunkiem
Numer normy:EN 1073-2 - Ochrona przed radioaktywnymi cząstkami stałymi:
Numer normy: EN ISO 14116 - Odporność na rozprzestrzenianie się ognia (ciepło i
płomienie):
B. Zasady
ochronnej:
zakładania
przeciwchemicznej/przeciwbiologicznej
odzieży
Niezbędna pomoc: 1 osoba.
Środki ochrony osobistej: rękawice ochronne (3 pary - jednorazowego użytku),
kombinezon ochronny (1 sztuka- jednorazowego użytku, przeciwchemiczna odzież
ochronna kategorii III + typ 3B, 4, 5, 6), maska ochronna pełna całotwarzowa (1
sztuka- wielorazowego użytku), filtropochłaniacz (2 sztuki- jednorazowego użytku,
klasy 3 (P3)), kalosze gumowe(1 para- wielorazowego użytku, co najmniej o numer
za duże), ochraniacze na obuwie (1 para- jednorazowego użytku), taśma
samoprzylepna (jednostronna, wodoszczelna); opcjonalnie: czepek (1 sztukajednorazowego użytku), fartuch foliowy (1 sztuka- jednorazowego użytku), nożyczki
(1 sztuka).
Rys. 2. Maska pełna całotwarzowa bez filtropochłaniaczy.
.
Rys. 3. Filtropochłaniacze.
Rys. 4. Kombinezon ochronny typ 1 (wersja bez skarpetek): 1- gumka dopasowująca
kaptur do twarzy oraz patka samoprzylepna pod brodą; 2- szwy zaklejone taśmą; 3elastyczne mankiety rękawów i nogawek; 4- zamek błyskawiczny zakryty podwójną,
samoprzylepną patką ochronną; 5- pętelka na kciuk przymocowana do mankietu
rękawa.
Rys. 5. Kombinezon ochronny typ 2 (wersja ze skarpetami szczelnie połączonymi z
nogawkami kombinezonu): 1- gumka dopasowująca kaptur do twarzy; 2- szwy
zaklejone taśmą; 3- elastyczne mankiety rękawów i nogawek; 4- podwójna,
samoprzylepna patka ochronna zakrywająca zamek błyskawiczny; 5- pętelka na
kciuk przymocowana do mankietu rękawa; 6- skarpety szczelnie połączone z
nogawkami kombinezonu, przeznaczone do noszenia wewnątrz obuwia ochronnego
z cholewą lub bez, z patką na wysokości kolana.
Rys. 6. Środki ochronny osobistej- wszystkie elementy.
1. Sprawdź czy nie masz objawów choroby (ocena stanu ogólnego, pomiar
temperatury ciała).
2. Nawodnij się (płyny niegazowane, z obniżoną zawartością węglowodanów, nie
zawierające kofeiny) i jeśli istnieje taka potrzeba skorzystaj z toalety.
3. Skompletuj niezbędny sprzęt ochronny, sprawdź jego jakość i sposoby
przechowywania. Termin przydatności do użycia kombinezonów: Tyvek® i Tychem®
wynosi 5 lat od daty produkcji.
4. Sprawdź rozmiary poszczególnych części środków ochrony osobistej, ostrożnie
otwieraj opakowania.
5. Zdejmij wszelką biżuterię, okulary, wyjmij protezy zębowe. W razie
potrzeby,odpowiednio wcześniej, obetnij krótko paznokcie. Nie żuj gumy do żucia.
Mężczyźni nie mogą mieć zarostu na twarzy, nie powinni golić się tuż przed wejściem
do izolatki, kobiety nie powinny nosić makijażu i nie powinny zmywać go tuż przed
wejściem do izolatki. Wszelkie zmiany skórne i przerwanie ciągłości skóry twarzy
oraz dłoni dyskwalifikuje z wejścia do izolatki.
6. W razie potrzeby zepnij włosy i/lub załóż czepek.
7. Noś tylko bieliznę i ubranie przewiewne, przylegające do ciała, z długimi rękawami
i nogawkami, najlepiej bawełniane.
8. Skarpetki naciągnij na nogawki spodni.
9. Zastosuj procedurę dezynfekcji lub higieny rąk.
10. Załóż pierwszerękawiczki z mankietem (rękawiczki obcisłe, mankiet co najmniej
do 1/3 dalszej długości przedramienia). W razie potrzeby umocuj rękawiczki taśmą
lub plastrem papierowym.
11. Usiądź i załóż skarpetki kombinezonu, w razie potrzeby umocuj skarpetki taśmą
samoprzylepną (dotyczy tylko kombinezonu typu 1- Rys. 4).
12. Załóż gumowe kalosze, naciągnij na nie nogawki kombinezonu i w razie
potrzeby, z pomocą drugiej osoby doszczelnij taśmą samoprzylepną połączenie
kombinezon-kalosze (zakładka z taśmy zewnętrznie, owinąć nogawkę taśmą jeden
raz, najlepiej taśmą w jednym kawałku). W przypadku kombinezonu ochronnego typu
2 (Rys. 5) doszczelnianie nie jest konieczne. Unikaj powstawania zagięć i zakładek
materiału z którego wykonany jest kombinezon.
13. Wstań i naciągnij rękawy kombinezonu, po czym zapnij suwak kombinezonu do
mniej więcej połowy klatki piersiowej.
14. Nie zakładaj pętelek na kciuki przymocowanych do mankietu rękawów, schowaj
je do środka kombinezonu (Rys. 4 i 5- punkt 5).
15. Z pomocą drugiej osoby naciągnij rękaw kombinezonu na wysokość części
dalszej śródręcza zaciśniętej pięści, a następnie naciągnijna rękaw kombinezonu
drugą rękawiczkę (dłoń nadal zaciśniętą w pięść, nie naciągaj rękawiczki na palce,
uważaj by pierwsza (wewnętrzna) rękawiczka nie zsunęła się). Połączenie
rękawiczka-rękaw kombinezonu doszczelnij taśmą samoprzylepną (zakładka taśmy
zewnętrznie, owinąć rękaw dwa razy, koniecznie dwa kawałki taśmy). Unikaj
powstawania zagięć i zakładek materiału z którego wykonany jest kombinezon.
16. Naciągnij drugą parę rękawiczek połączonych z rękawem kombinezonu na palce,
zaś połączenie rękawiczka-rękaw kombinezonu doszczelnione taśmą naciągnij na
przedramię i jeszcze raz upewnij się czy połączenie rękawiczka-kombinezonjest
szczelne.
17. Powtórz te same czynności z drugą ręką.
18. Załóż maskę całotwarzową bez filtropochłaniaczy (Rys. 2) stopniowo i
symetrycznie zacieśniając paski taśm nagłowia zaczynając od dolnych, a następnie
górnych taśm. Sprawdź szczelność maski metodą nadciśnieniową (zakryj
wewnętrzną częścią dłoni oba zawory wydechowe i weź lekki wdech; jeśli część
twarzowa maski ulegnie nieznacznemu wybrzuszeniu, a nieszczelności nie zostaną
wykryte, oznacza to, że maska przylega w sposób prawidłowy; w przypadku wykrycia
nieprawidłowości przemieść maskę na twarzy i/lub ponownie wyreguluj napięcie
elastycznych pasków taśm nagłowia, po czym powtórz procedurę kontroli
dopasowania). Następnie z pomocą drugiej osoby zamontujdo maskikolejno dwa
filtropochłaniacze (Rys. 3). Przekręć filtropochłaniacz o ¼ obrotu zgonie z ruchem
wskazówek zegara, aż poczujesz opór i powtórz czynność z drugim
filtropochłaniaczem. Maska całotwarzowa nie może być stosowana w atmosferze
zawierającej poniżej 19,5% tlenu, w atmosferze wzbogaconej w tlen lub w
atmosferze tlenu.
19. Sprawdź i zapisz godzinę w momencie zamontowania obu filtropochłaniaczy.
20. Na założoną maskę całotwarzową, z zamontowanymi filtropochłaniaczami, z
pomocą drugiej osoby załóż kaptur kombinezonu. Zakładając kaptur należy pamiętać
aby elementy uprzęży maski nie wystawały z kombinezonu, a krawędź kaptura nie
nachodziła na wizjer.
21. Unieś głowę do góry i z pomocą drugiej osoby zasuń suwak kombinezonu do
jego końca, a następnie za pomocą samoprzylepnych patek,po wcześniejszym
usunięciu z nich papierowych zabezpieczeń, doszczelnij poły kombinezonu (uwaga:
najpierw patka prawa- krótsza, następnie lewa- dłuższa i na końcu najmniejsza pod
brodą). Opcjonalnie, celem dodatkowego zabezpieczenia, doszczelnij połączenia
patki-kombinezon taśmą.
22. Z pomocą drugiej osoby doszczelnij połączenie maska całotwarzowakombinezon za pomocą co najmniej czterech kawałków taśmy. Podczas
doszczelnienia należy używać małych kawałków taśmy (15-20 cm), które powinny na
siebie zachodzić.
23. Sprawdź swobodę ruchów (zrób przysiad, ukucnij, podnieś obie ręce do góry) i
upewnij się, że kombinezon nie napina się nadmiernie w miejscach newralgicznych.
24. Załóż ochraniacze na obuwie oraz trzecią parę rękawiczek (opcjonalnie
rękawiczki można założyć w izolatce, przed kontaktem z pacjentem i/lub z
powierzchniami możliwie zanieczyszczonymi materiałem zakaźnym). W przypadku
kontaktu z dużą ilością materiału zakaźnego pochodzącego od pacjenta (na przykład
wykonywanie toalety chorego, pacjent ma wymioty i/lub biegunkę) powinno się użyć
dodatkowo fartucha foliowego .
25. Sprawdź i zapisz godzinęw momencie wchodzenia do izolatki.
C. Zasady
ochronnej:
zdejmowania
przeciwchemicznej/przeciwbiologicznej
odzieży
Niezbędna pomoc: 1 osoba.
Czynności wykonywane spokojnie, z należytą starannością. Osoba rozbierająca poza
dłońmi nie powinna mieć kontaktu bezpośredniego z osobą rozbieraną. Osoba
rozbierającapowinna być zabezpieczona w następujące środki ochrony
osobistej:rękawiczki ochronne (2 pary, jednorazowego użytku, pierwsza para pod
kombinezonem, druga para naciągnięta na kombinezon),kombinezon ochronny (1
sztuka, z kapturem, jednorazowego użytku), półmaskę twarzową (1 sztuka,
jednorazowego użytku), przyłbicę ochronnąlub opcjonalnie gogle- mniej zalecane(1
sztuka, wielorazowego użytku; uwaga: gogle powinny być założone dodatkowo, wraz
z przyłbicą ochronną, w przypadku złego dopasowania rozmiaru kombinezonu i tym
samym samoistnego zsuwania się kaptura kombinezonu w okolicę oczu, by zapobiec
zaburzeniom pola widzenia), gumowe kalosze (1 para, wielorazowego użytku,
kombinezon naciągnięty na kalosze), taśma samoprzylepna (jednostronna,
wodoszczelna); opcjonalnie: czepek (1 sztuka- jednorazowego użytku), nożyczki (1
sztuka).Osoby rozbierające nie wymagają doszczelniania połączeń z kombinezonem
taśmą samoprzylepną.
1. Tuż przed wyjściem z izolatki zdejmij w kolejności: fartuch foliowy (jeśli dotyczy),
ochraniacze na obuwie i zewnętrzne rękawiczki(trzecia para). Zdjęty sprzęt umieść w
odpowiednim pojemniku po czym dokładnie zdezynfekuj zewnętrzne rękawice
połączone z kombinezonem (pojemnik z płynem dezynfekującym na podwyższeniu
znajduje się przy wyjściu z izolatki).
2. Po wejściu do śluzy 1, z pomocą drugiej osoby, zdezynfekuj pozostałe środki
ochronyosobistej za pomocą opryskiwacza ciśnieniowego ze środkiem
dekontaminującym zaczynając od miejsc najbardziej zanieczyszczonych (dłonie),
następnie od głowy do stóp.
3. Odczekaj czas zgodny z instrukcją środka dezynfekującego (utrzymanie
wilgotności przez co najmniej 15 minut). Nie używaj prysznica znajdującego się w
śluzie 1.
4. Przejdź do śluzy 2 i jeśli istnieje taka potrzeba, z pomocą drugiej osoby, dokładnie
osusz się odpowiednimi ręcznikami. Zużyte ręczniki umieść w odpowiednim
pojemniku.
5. Stań w odpowiednim miejscu śluzy 3, stój spokojnie, z uniesionymi lekko na
zewnątrz, na wysokości klatki piersiowej rękoma, w lekkim rozkroku, nie wykonuj
gwałtownych ruchów.
6. Osoba rozbierająca zanim przystąpi do rozbierania szykuje sobie 2-3 kawałki
taśmy samoprzylepnej długości około 20-30 cm i przykleja je na przykład do ściany w
miejscu gdzie odbywa się procedura rozbierania celem późniejszego ich użycia.
7. Osoba rozbierająca przytrzymując od przodu maskę całotwarzową osoby
rozbieranejdemontuje oba filtropochłaniacze z maski i umieszcza je w odpowiednim
pojemniku. Następnie odkleja taśmy doszczelniające w kolejności:z nogawek,
opcjonalnie z tułowia i z głowy. Zdjęte taśmy umieszcza w odpowiednim pojemniku
lub przyklejają do zewnętrznej powierzchni kombinezonu rozbieranego w okolicy
braku i/lub zewnętrznej okolicy klatki piersiowej (nie w okolicach patek kombinezonu).
8. Osobarozbierająca, najpierw z jednej a następnie z drugiej dłoni, powoli i
ostrożnie,zdejmuje drugą parę rękawiczek połączoną taśmą z kombinezonem
koniecznie nie odklejając taśm (!!!). Zdjęte i wsuniętedo środka rękawiczki połączone
z kombinezonem zabezpieczaprzygotowaną wcześniej taśmą obustronnie.
9. Rozbierany unosi głowę lekko do góry, podczas gdy osoba rozbierającaodkleja
patki kombinezonu, rozpinają suwak i równocześnie, symetrycznie zdejmuje
kombinezon chwytając go od zewnątrz (strona żółta), zaczynając od głowy i
wywijając go nastronę wewnętrzną (strona biała), następnie zdejmuje kolejno:
rękawice zewnętrzne, rękawy i nogawki. Następnie osoba rozbierająca odchodzi
nieco na bok.
10. Rozbierany przy pomocy osoby rozbierającej (przytrzymanie za grzbietową część
kaloszy, na wysokości śródstopia, w miejscu gdzie znajdowały się ochraniacze na
obuwie) zdejmuje kalosze i przechodzi do strefy czystej. Osoba rozbierająca
umieszcza zużyty kombinezon i kalosze w odpowiednich pojemnikach. W tym czasie
rozbierany stosuje procedurędezynfekcji rąk.
11. Rozbierany poluzowuje klamry maski na czubku i po bokach głowy, podczas gdy
rozbierający przytrzymuje przód maski (maska nie może dotykać klatki piersiowej
rozbieranego). Następnie osoba rozbierająca chwytając za maskę z przodu zdejmuje
ją płynnym ruchem do przodu i lekko w górę, po czym umieszcza maskę w
odpowiednim pojemniku. Jeśli dotyczy (kombinezon typu 1- Rys. 4) rozbierany
zdejmuje skarpetki kombinezonu wywijając je na lewą stronę i umieszcza je w
odpowiednim pojemniku.
12. Rozbierany ponownie stosuje procedurę dezynfekcji rąk, po czym zdejmuje
ostatnią parę rękawiczek i niezwłoczniestosuje proceduręhigieny rąk. Następnie
należy sprawdzić stan ogólny rozebranego, rozebrany nawadnia się, po czym bierze
prysznic.
13. Rozbierający stosuje procedurę dezynfekcji rąk po czymzamykaworek z
elementami skażonej odzieży ochronnej i zabezpieczago taśmą. Należy pamiętać że
pierwszy worek jest również skażony od zewnątrz. Zabezpieczony worek należy
spryskać środkiem dekontaminującym i odczekać zalecany czas. W następnej
kolejności wkładazamknięty i dekontaminowany worek pierwszy w drugi worek i
wyrzuca do niego swoje rękawiczki zewnętrzne wywinięte na lewą stronę, po czym
zamyka go i zabezpiecza taśmą. Zabezpieczone worki należy ponownie spryskać
środkiem dekontaminującym i odczekać zalecany czas. Następnie wkłada drugi
worek w trzeci worek i zamyka go zabezpieczając taśmą. Drugi i trzeci worek jest
bezpieczny od zewnętrz.
14. Rozbierający rozbiera się samodzielnie i pakujezużytą odzież ochronną według
zasad wymienionych wyżej wco najmniej dwa (ewentualnie trzy) nowe worki.
15. Rozbierający najpierw stosujeprocedurę dezynfekcji rąk, następnie jako pierwszą
zdejmuje przyłbicę ochronną chwytając ją z tyłu głowy, po czym ponownie stosuje
procedurę dezynfekcji rąk. Następniez pomocą lustra zdejmuje kombinezon (w
kolejności: odkleić patki kombinezonu, rozpiąć suwak, zdjąć kaptur wywijając go na
zewnątrz, nie dotykając wewnętrznej powierzchni kombinezonu, zdjąć jeden rękaw
kombinezonu za plecami nie zdejmując rękawiczki, wywijając go na lewą stronę,
zdjąć drugi rękaw nie zdejmując rękawiczki, trzymając ramię w naturalnej pozycji i
wywijając go na lewą stronę, po czym zdjąć nogawki kombinezonu i kalosze,
nogawki również wywinąć na lewą stronę). Po umieszczeniu kombinezonu i kaloszy
(nie dotykać kaloszy w miejscach które mogą być zanieczyszczone) w odpowiednich
pojemnikach bezzwłocznie ponownie stosujeprocedurę dezynfekcjirąkpo czym
zdejmujekolejno: opcjonalnie gogle (jeśli dotyczy),półmaskę twarzową oraz
opcjonalnie czepek (jeśli dotyczy) umieszczając je w odpowiednich pojemnikach.
Zarówno gogle, półmaska jak i czepek mogą być dotykane jedynie w miejscach,
które znajdowały się pod kapturem kombinezonu (z tyłu głowy). Następnie pakuje
elementy przeznaczone do dekontaminacji właściwej (maska, buty) z zachowaniem
zasad obowiązujących dla odzieży skażonej (worek z dziurami zalany płynem
dekontaminującym, spryskać wystające końce worka środkiem dezynfekującym).
Rozebrany stosuje procedurę higieny rąk, a następnie bierze prysznic.
D. Zasady postępowania w przypadku
śluzówkowej na materiał zakaźny:
ekspozycji
przezskórnej
i/lub
W przypadku eskpozycji przezskórnej i/lub śluzówkowej na krew i inne płyny
ustrojowe pacjenta z podejrzeniem lub rozpoznaniem gorączki krwotocznej należy w
miarę możliwości bezzwłocznie przerwać czynności zawodowe i opuścić izolatkę.
Następnie ostrożnie i bezpiecznie zdjąć środki ochrony osobistej zgodnie z
procedurami i natychmiast umyć miejsce eksponowane bieżącą wodą z mydłem
bądź odpowiednio przemyć śluzówki bieżącą wodą lub solą fizjologiczną. Nie
powinno używać się środków na bazie chloru czy innychśrodków dezynfekujących.
Należy również spisać odpowiednia notatkę służbową i powiadomić o zaistniałym
zdarzeniu przełożonego. Osoba eksponowana powinna również przejść stosowne
procedury medyczne dotyczące zakażenia innymi patogenami (HBV/HCV/HIV) i
odbyć 21-dniową kwarantannę (samoobserwacja, pomiar temperatury ciała co
najmniej dwa razy dziennie).
Przygotowano na podstawie:
1. Interim Infection Prevention and Control Guidance for Care of Patients with Suspected or Confirmed
Filovirus Haemorrhagic Feverin Health-Care Settings, with Focus on Ebola.World Health Organization,
September, 2014.
2. CDC’s Infection Prevention and Control Recommendations for Hospitalized Patients with Known or
Suspected Ebola Virus Disease in U.S. Hospitals and by CDC’s Interim Guidance for Environmental
Infection Control in Hospitals for Ebola Virus.Centers for Disease Control and Prevention, August,
2014.
3. Clinical Management of Patients with Viral Haemorrhagic Fever: A pocket Guide for the FrontlineHealth Worker. World Health Organization, Geneva, 2014.
4. Guidance on Personal Protective Equipment To Be Used by Healthcare Workers During
Management of Patients with Ebola Virus Disease in U.S. Hospitals, Including Procedures for Putting
On (Donning) and Removing (Doffing). Centers for Disease Control and Prevention, Atlanta, GA,
October, 2014.
5. Guideline for Isolation Precautions: Preventing Transmission of Infectious Agents in Healthcare
Settings. Centers for Disease Control and Prevention, Atlanta, GA, 2007.
6. Infection Prevention and Control Recommendations for Hospitalized Patients with Known or
Suspected Ebola Hemorrhagic Fever in U.S. Hospitals. Centers for Disease Control and Prevention,
Atlanta, GA.
7. Ebola Clinical Care Guidelines. A guide for clinicians in Canada. Canadian Critical Care Society,
Canadian Assoc. of Emergency Physicians, Assoc. of Medical Microbiology & Infectious Diseases
Canada. Interim Report, August, 2014.
8.http://www.nebraskamed.com
9. http://www.dpp-europe.com
10. http://solutions.3mpoland.pl
Załącznik 1- Procedura A:
Dezynfekcja rąk antyseptycznym płynem odkażającym na bazie alkoholu.
Długość trwania procedury: 20-30 sekund.
1.a, b: Nanieś odpowiednią ilość płynu antyseptycznego z pojemnika na jedną dłoń
złożoną w garść:
2. Dokładnie pocierajjedną dłonią powierzchnię dłoniową drugiejdłoni i powtórz
czynność odwrotnie:
3. Dokładnie pocieraj jedną dłonią powierzchnię grzbietową drugiejdłoni, zwłaszcza
między palcami i powtórz czynność odwrotnie:
4. Dokładnie pocieraj powierzchnie dłoniowedłoni z zaplecionymi palcamitak by umyć
zagłębienia między palcami obu dłoni:
5. Dokładnie pocieraj opuszki palców jednej dłoni o wnętrze drugiej dłoni i powtórz
czynność odwrotnie- zwróć szczególna uwagę na strefę podpaznokciową:
6. Chwyć kciuk jednej dłoni zaciśniętymi palcami drugiej dłoni i powtórz czynność
odwrotnie- dokładnie myj kciuk wykonując ruchy obrotowe:
7. Złączonymi palcami jednej dłoni dokładnie pocieraj wnętrze drugiej dłoni i powtórz
czynność odwrotnie:
8. Po wysuszeniu twoje ręce są czyste:
Załącznik 2- Procedura B:
Higiena rąk bieżącą wodą z mydłem.
Czas trwania procedury: 40-60 sekund.
0. Zmocz dłonie ciepłą, bieżącą wodą:
1. Nanieś odpowiednią ilość mydła z pojemnikana jedną dłoń złożoną w garść:
2. Dokładnie pocieraj jedną dłonią powierzchnię dłoniową drugiej dłoni i powtórz
czynność odwrotnie:
3. Dokładnie pocieraj jedną dłonią powierzchnię grzbietową drugiej dłoni, zwłaszcza
między palcami i powtórz czynność odwrotnie:
4. Dokładnie pocieraj powierzchnie dłoniowe dłoni z zaplecionymi palcami tak by
umyć zagłębienia między palcami obu dłoni:
5. Dokładnie pocieraj opuszki palców jednej dłoni o wnętrze drugiej dłoni i powtórz
czynność odwrotnie- zwróć szczególna uwagę na strefę podpaznokciową:
6. Chwyć kciuk jednej dłoni zaciśniętymi palcami drugiej dłoni i powtórz czynność
odwrotnie- dokładnie myj kciuk wykonując ruchy obrotowe:
7. Złączonymi palcami jednej dłoni dokładnie pocieraj wnętrze drugiej dłoni i powtórz
czynność odwrotnie:
8. Spłucz namiar mydła ciepłą, bieżącą wodą:
9. Dokładnie osusz ręce za pomocą jednorazowego ręcznika papierowego:
10. Użyj jednorazowego ręcznika papierowego do zakręcenia kurka od kranu:
11. Twoje ręce są czyste:
Załącznik 3- Procedura C:
Technika zakładania i zdejmowania niesterylnych rękawiczek ochronnych.
I. Zakładanie rękawiczek ochronnych:
1. Wyjmij rękawiczkę z oryginalnego opakowania:
2. Zakładając rękawiczkę dotykaj jedynie górną jej część, to jest tę która po nałożeniu
znajdzie się powyżej nadgarstka:
3. Załóż pierwszą rękawiczkę:
4. Gołą dłonią wyjmij z oryginalnego opakowania drugą rękawiczkę dotykając jedynie
górnej jej części,to jest tej która po nałożeniu znajdzie się powyżej nadgarstka:
5. W celu uniknięcia kontaktu dłoni w rękawiczce ze skórą, zakładaj drugą
rękawiczkę przytrzymując ją za zewnętrzna powierzchnię:
6. Po założeniu rękawiczek unikaj kontaktu z powierzchniami zanieczyszczonymi:
II. Zdejmowanie rękawiczek ochronnych:
1. Złap rękawiczkę na wysokości nadgarstka, tak aby nie dotykać skóry i zsuń z ręki
wywijając ją na druga stronę:
2. Trzymając zdjętą rękawiczkę dłonią w rękawiczce wsuń palce gołej dłoni pomiędzy
rękawiczkę a skórę ręki i zsuń z ręki wywijając ją na druga stronę:
3.
Zdjęte
rękawiczki
umieć
w
przeznaczonym
do
tego
miejscu: