korzonki

Lumbago
Wprowadzenie
Lumbago, określane także nazwą „korzonki”, na pewnym etapie życia dotyka aż 7
osób na 10.
Lumbago to ból pleców w dowolnym odcinku między dolną częścią łopatek a górną
częścią pośladków.
Ból może pojawiać się nagle, powoli lub w bezpośrednim następstwie upadku lub
urazu.
Ból kręgosłupa jest powszechny i zwykle nie jest dolegliwością poważną.
W większości przypadków ból utrzymuje się od paru dni do kliku tygodni i zwykle
ustępuje po sześciu tygodniach.
Ból pleców trwający ponad 3 miesiące nazywany jest bólem ostrym. Jeśli trwa
ponad 12 tygodni i powoduje długoterminowe problemy, określa się go mianem
lumbago chronicznego (przewlekłego).
Na lumbago chorują najczęściej osoby w wieku 35–55 lat.
W większości przypadków przyczyna bólu może zostać powiązana ze sposobem,
w jaki współpracują ze sobą kości, mięśnie i więzadła pleców.
Objawy
Lumbago to ból lub pobolewanie w dowolnym odcinku między dolną częścią
łopatek a górną częścią pośladków.
Jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem, jeśli bólowi kręgosłupa towarzyszy
dowolny z następujących objawów: gorączka, utrata wagi ciała, zapalenie lub
obrzęk pleców albo ciągły ból kręgosłupa, który nie ustępuje po odpoczynku, a
także jeśli ból promieniuje do klatki piersiowej lub w dół nóg i poniżej kolan.
Udaj się do lekarza, jeśli ostatnio zdarzył Ci się uraz kręgosłupa, utrata kontroli nad
pęcherzem lub niemożność oddania moczu. Zrób to także, jeśli tracisz kontrolę nad
kończynami albo odczuwasz drętwienie okolic genitaliów, pośladków lub odbytu.
Poszukaj porady lekarskiej także wtedy, jeśli odczuwasz ból kręgosłupa po raz
pierwszy, a masz mniej niż 20 albo więcej niż 55 lat. Jeśli przez parę miesięcy
zażywałeś(-aś) leki sterydowe, nadużywasz środków odurzających, masz lub
miałeś(-aś) chorobę nowotworową lub jeśli Twoja odporność jest obniżona z
powodu chemioterapii lub choroby takiej jak HIV/AIDS.
Przyczyny
Page 1 of 4
Back pain | Polish | Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
W większości przypadków lumbago określa się terminem „ból niespecyficzny”,
ponieważ nie wywołuje go poważne uszkodzenie ani choroba, ale skręcenia,
napięcie mięśni lub drobne urazy, np. przyszczypnięcie lub podrażnienie nerwu.
Lumbago może zostać także wywołane przez codzienne czynności wykonywane w
domu lub w pracy oraz nieprawidłową postawę (nienaturalne skłony, podnoszenie,
przenoszenie, pchanie lub ciągnięcie przedmiotów oraz zajmowanie nienaturalnej
pozycji podczas siedzenia na krześle). Dotyczy to także długotrwałego stania lub
pochylania się, skrętów tułowia, kaszlu i ziewania oraz napięcia mięśni, ich
naciągnięcia, prowadzenia samochodu w zgarbionej pozycji lub przez długi czas
bez przerwy.
Czasem można obudzić z bólem pleców i nie mieć pojęcia, co go spowodowało.
Do innych przyczyn bólu kręgosłupa należą ciąża, problemy ginekologiczne (np.
choroba zapalna miednicy), różne typy zapalenia stawów (np. zapalenie kości
i stawów), a także napięcie związane ze stresem, infekcje wirusowe, choroby kości,
infekcje pęcherza i nerek oraz osteoporoza. Ból może być także wynikiem
poślizgnięcia się, upadku lub urazu (np. złamania), a także słabej kondycji
fizycznej, otyłości lub zaburzeń snu.
Diagnoza
Diagnoza stawiana jest na podstawie omówienia objawów i badania fizycznego.
W większości przypadków nie są konieczne dodatkowe badania; prześwietlenie lub
skanowanie kręgosłupa nie zawsze jest pomocne, ponieważ w razie zwykłego bólu
pleców nie widać na nich nic nieprawidłowego.
Pacjent zostaje skierowany na badania tylko wtedy, jeśli ból trwa ponad sześć
tygodni, miał uraz pleców lub został w nie uderzony, albo jeśli lekarz podejrzewa,
że przyczyna bólu może być głębsza.
W razie podejrzenia problemów z dyskiem wymagane może być prześwietlenie
(RTG) lub badanie tomograficzne (KT, CT lub CAT). Lekarz może zasugerować
także wykonanie rezonansu magnetycznego (MRI), który dostarcza dokładniejsze
informacje na temat tkanek miękkich w obrębie pleców.
W niektórych przypadkach niezbędne mogą być badania krwi lub mielogram
(badanie szpiku, specjalnego rodzaju prześwietlenie przy użyciu barwników).
Leczenie
W większości przypadków ból pleców ustępuje po paru dniach lub tygodniach.
Zachowanie jak największej aktywności pomoże złagodzić objawy bólu, nawet jeśli
jest on bardzo odczuwalny.
Aby złagodzić ból pleców, najlepiej jest nadal wykonywać zwyczajowe czynności.
Można stosować dostępne bez recepty leki przeciwbólowe lub przeciwzapalne albo
silniejsze środki przeciwbólowe (należy skonsultować się najpierw z lekarzem lub
Page 2 of 4
Back pain | Polish | Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
farmaceutą). W niektórych przypadkach na parę dni może zostać przepisany
środek rozluźniający mięśnie. Jeśli ból jest wywołany przez zapalenie stawów,
można też przyjmować leki przeciwko tej chorobie.
Aby zmniejszyć początkowe objawy zapalenia, należy zastosować zimny okład (np.
opakowanie mrożonych warzyw zawinięte w ściereczkę lub ręcznik); po paru
dniach można stosować ciepłe okłady (termofor), aby złagodzić ból mięśni.
Czas leżenia w łóżku należy ograniczyć do minimum, ponieważ pozostawanie
w pełnym spoczynku nie pomaga wrócić do zdrowia. Warto uprawiać ćwiczenia
fizyczne, aby wzmocnić mięśnie i poprawić postawę.
Można także rozważyć wizytę u wykwalifikowanego fizjoterapeuty, kręgarza lub
chiropraktyka.
W rzadkich, poważnych przypadkach niezbędna może być operacja naprawy
wystającego lub pękniętego dysku.
Zapobieganie
Aby uniknąć lumbago, należy zmniejszyć nadmierne obciążenia i napięcia
kręgosłupa i dbać o siłę i giętkość pleców.
Poniższe rady dotyczą także osób cierpiących na uporczywe, nawracające nawroty
bólu.
Zrzuć nadwagę i wykonuj ćwiczenia wzmacniające, aby usprawnić mięśnie pleców
i brzucha. Postaraj się poprawić postawę; śpij na łóżku z twardym, wygodnym
materacem, siedź na krzesłach, które podpierają kręgosłup, trzymając stopy płasko
na podłodze lub podnóżku.
Unikaj nagłych ruchów i napięcia mięśni i dbaj o prawidłową postawę ciała podczas
podnoszenia ciężkich przedmiotów i obchodzenia się z nimi. Podczas jazdy
samochodem ustaw fotel tak, aby podpierał plecy i kark.
Postaraj się zredukować stres, lęki i napięcie i ćwicz regularnie.
W przypadku lumbago szczególnie korzystne są ćwiczenia takie jak chodzenie,
pływanie, joga i ćwiczenia rozciągające.
Page 3 of 4
Back pain | Polish | Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
Poufna usługa tłumaczenia
NHS Direct może zapewnić poufne usługi tłumaczy wielu języków w ciągu paru
minut od wizyty pacjenta.
Wystarczy wykonać 3 proste kroki:
Krok 1 — Zadzwonić na numer NHS Direct, 0845 4647.
Krok 2 — Kiedy rozmowa zostanie odebrana, powiedzieć po angielsku,
jakiego języka chce się używać. Poczekać przy telefonie na połączenie z
tłumaczem, który pomoże NHS Direct w podaniu niezbędnych informacji i
porad medycznych.
Krok 3 — Można także poprosić osobę spokrewnioną lub znajomą o
przeprowadzenie rozmowy w imieniu pacjenta. Przed objaśnieniem powodu
rozmowy należy poczekać na połączenie z tłumaczem.
Page 4 of 4
Back pain | Polish | Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008