PLAN REALIZACJI PROGRAMU NAUCZANIA CHEMII W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM Lp. Dział programowy 1 Lekcja organizacyjna 2 Węgiel i jego związki z wodorem ( 12h) Temat lekcji Co nas czeka w ostatnim roku nauki chemii? Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania. Bhp na lekcjach chemii. Naturalne źródła węglowodorów Liczba Doświadczenia/pokazy/zadania godz. na realizację 1 1 Dośw.1Badanie właściwości ropy naftowej Omówienie procesu destylacji ropy naftowej Tworzenie modeli cząsteczek alkanów 3 Szereg homologiczny alkanów 1 4 Metan i etan jako alkany 1 Omówienie produktów spalania metanu 5 Właściwości alkanów 1 Obserwacja procesu spalania gazu z zapalniczki ( butanu) Dośw.2 Badanie właściwości benzyny 6 Szereg homologiczny alkenów i alkinów 1 Modelowanie cząsteczek alkenów i alkinów Wymagane osiągnięcia Uczeń; Zna zasady bhp na lekcjach chemii Wymienia naturalne źródła węglowodorów, wyjaśnia na czym polega destylacja frakcjonowana ropy naftowej Definiuje pojęcie węglowodory nasycone, wyjaśnia co to są alkany i tworzy ich szereg homologiczny, tworzy wzór ogólny szeregu homologicznego alkanów, układa wzór sumaryczny alkanu o podanej liczbie atomów węgla, pisze wzory strukturalne i półstrukturalne alkanów Podaje miejsca występowania metany, opisuje właściwości fizyczne i chemiczne (reakcje spalania) metanu i etanu, wyjaśnia , jaka jest różnica między spalaniem całkowitym i niecałkowitym, zapisuje równania reakcji spalania całkowitego i niecałkowitego metanu i etanu Wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a stanem skupienia , lotnością i palnością alkanów, zapisuje równania reakcji spalania całkowitego i niecałkowitego alkanów Definiuje pojęcie węglowodory nienasycone, podaje wzory ogólne szeregów homologicznych alkenów i alkinów , podaje zasady tworzenia nazw 7 Eten i etyn jako przykłady węglowodorów nienasyconych 8 Podsumowanie 1 wiadomości o węglowodorach Sprawdzian wiadomości i 2 umiejętności dotyczący węglowodorów, jego omówienie i poprawa. Szereg homologiczny 1 alkoholi 9 10 Pochodne węglowodorów (13h) 3 Dośw. 3. Otrzymywanie etanu i badanie jego właściwości Modelowanie cząsteczek alkoholi 1 11 Metanol i etanol jako przykłady alkoholi Dośw. 4. Badanie właściwości etanolu i jego wykrywanie ( reakcja charakterystyczna) 12 Glicerol jako przykład 1 Dośw.5. Badanie właściwości alkenów i alkinów na podstawie nazw alkanów Opisuje właściwości (spalanie , przyłączanie bromu i wodoru) etenu i etynu, projektuje doświadczenie umożliwiające odróżnienie węglowodorów nasyconych od nienasyconych ,opisuje zastosowanie etenu i etynu, zapisuje równania reakcji polimeryzacji etenu, opisuje właściwości i zastosowanie polietylenu, wyjaśnia na czym polega reakcja polimeryzacji, zapisuje równania reakcji spalania całkowitego i niecałkowitego, przyłączania bromu i wodoru do węglowodorów nienasyconych Opisuje budowę cząsteczki alkoholi, wskazuje grupę funkcyjną, i podaje jej nazwę, wyjaśnia ,co to znaczy że alkohole są pochodnymi węglowodorów, tworzy nazwy prostych alkoholi, zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne prostych alkoholi, tworzy szereg homologiczny alkoholi na podstawie szeregu homologicznego alkanów Opisuje właściwości i zastosowanie metanolu i etanolu, bada właściwości etanolu, zapisuje równanie reakcji spalania metanolu i etanolu ,opisuje negatywne skutki działania etanolu na organizm ludzki Zapisuje wzór sumaryczny i strukturalny alkoholu polihydroksylowego 13 14 glicerolu Szereg homologiczny kwasów karboksylowych 1 Modelowanie cząsteczek kwasów Kwas metanowy i etanowy jako przykłady kwasów karboksylowych 2 Wyższe kwasy karboksylowe 1 Dośw.6. Badanie właściwości kwasu octowego Dośw. 7.Badanie odczynu kwasu Dośw. 8. Reakcja kwasu octowego z magnezem Dośw.9. Reakcja kwasu octowego z zasadą sodową i tlenkiem miedzi (II) Dośw. 10. reakcja kwasu stearynowego z zasadą sodową Dośw. 11. badanie właściwości wyższych kwasów karboksylowych Estry 2 15 16 Dośw. 12. reakcja alkoholu etylowego z kwasem octowym glicerolu, bada i opisuje właściwości glicerolu, wymienia zastosowania glicerolu, zapisuje równania reakcji spalania glicerolu Podaje przykłady kwasów organicznych występujących w przyrodzie, tworzy nazwy prostych kwasów karboksylowych i zapisuje ich wzory sumaryczne i strukturalne, podaje nazwy zwyczajowe i systematyczne kwasów karboksylowych, opisuje budowę kwasów- wskazuje grupę karboksylową, wyjaśnia co to znaczy ,że kwasy karboksylowe są pochodnymi węglowodorów Bada i opisuje właściwości i zastosowania kwasów metanowego i etanowego, zapisuje równania reakcji spalania, dysocjacji jonowej(elektrolitycznej) reakcji z zasadami metalami i tlenkami metali kwasów metanowego i etanowego Podaje nazwy3 kwasów karboksylowych, zapisuje wzory kwasów karboksylowych, opisuje właściwości długołańcuchowych kwasów karboksylowych, projektuje doświadczenie umożliwiające odróżnienie kwas od palmitynowego lub stearynowego Wyjasnia na czym polega reakcja estryfikacji, zapisuje równania reakcji estryfikacji między prostym kwasem karboksylowym a alkoholem monohydroksylowym, tworzy nazwy estrów pochodzących od podanych nazw kwasów i alkoholi, projektuje doświadczenie umożliwiające otrzymanie estru o danej nazwie, opisuje właściwości estrów w aspekcie ich zastosowań Aminy i aminokwasy – pochodne węglowodorów zawierające azot 17 18 19 20 21 Substancje o znaczeniu biologicznym(10h) 1 Modelowanie cząsteczek amin czy aminokwasów Podsumowanie i 1 utrwalenie wiadomości o pochodnych węglowodorów Sprawdzian wiadomości i 2 jego poprawa Składniki chemiczne 1 żywności Tłuszcze 2 Dośw. 13. Badanie rozpuszczalności tłuszczów Odróżnianie tłuszczu od substancji tłustej 22 Białka 2 Dośw.14. Wykrywanie białek, badanie właściwości białek 23 Monosacharydy 1 Dośw. 15 Badanie składu pierwiastkowego sacharydów, badanie właściwości glukozy Opisuje budowę amin na przykładzie metyloaminy, opisuje właściwości fizyczne i chemiczne na przykładzie metyloaminy, opisuje budowę aminokwasów na przykładzie glicyny (wiązanie peptydowe) Wymienia składniki chemiczne żywności i wyjaśnia ich rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu Klasyfikuje tłuszcze pod względem pochodzenia, stanu skupienia i charakteru chemicznego, opisuje właściwości fizyczne tłuszczów , projektuje doświadczenie umożliwiające odróżnienie tłuszczu nienasyconego od nasyconego Definiuje biała jako związki chemiczne powstające z aminokwasów, wymienia pierwiastki chemiczne, których atomy wchodzą w skład cząsteczek białek, bada zachowanie się białka pod wpływem ogrzewania, stężonego alkoholu etylowego, kwasów , zasad, soli metali ciężkich( np. CuSO4 ) i soli kuchennej, wykrywa białka w różnych produktach Wymienia pierwiastki chemiczne, których atomy wchodzą w skład cukrów, dokonuje podziału sacharydów na proste i złożone, podaje wzór sumaryczny glukozy i fruktozy, bada i opisuje właściwości fizyczne , występowanie i zastosowanie glukozy 24 Disacharydy 1 Dośw. 16. Badanie właściwości sacharozy 25 Polisacharydy 1 Dośw. 17. Badanie właściwości skrobi, wykrywanie skrobi w produktach spożywczych 26 Podsumowanie wiadomości o substancjach o znaczeniu biologicznym. 1 Razem 35h + 1h do dyspozycji nauczyciela Podaje wzór sumaryczny sacharozy, bada i opisuje właściwości fizyczne sacharozy, zapisuje równanie reakcji sacharozy z wodą za pomocą wzorów sumarycznych Opisuje występowanie skrobi i celulozy w przyrodzie, podaje wzór sumaryczny skrobi i celulozy, opisuje właściwości fizyczne skrobi i celulozy, wymienia różnice, wykrywa obecność skrobi w różnych produktach spożywczych, opisuje znaczenie i zastosowanie skrobi i celulozy