IR-15-SBM_edycja_03_15.05.2017_Sposób przyjęcia od pacjenta

POWIATOWA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA
W LEGNICY
SEKCJA BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH
Egzemplarz nr: 01
Edycja: 03
INSTRUKCJA ROBOCZA
IR–15/SBM
SPOSÓB PRZYJĘCIA OD PACJENTA PRÓBKI
WYMAZU Z ODBYTU/ KAŁU
I PRZEKAZANIA JEJ DO LABORATORIUM
OPRACOWAŁ
Imię i nazwisko:
Anna Bałdys
Data:
15.05.2017 r.
Podpis: (w oryginale)
Anna Bałdys
ZARZĄDZA
Funkcja:
ZATWIERDZIŁ
Imię i nazwisko:
Małgorzata Paszkiewicz
Kierownik Techniczny obszaru Data:
badań z mikrobiologii klinicznej
15.05.2017 r.
w SBM
Podpis: (w oryginale)
Małgorzata Paszkiewicz
DOKUMENT STANOWI WŁASNOŚĆ POWIATOWEJ STACJI SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNEJ W LEGNICY.
BEZ PISEMNEJ ZGODY DYREKTORA NIE MOŻE BYĆ W ŻADEN SPOSÓB KOPIOWANY I WYKORZYSTYWANY.
PSSE
w LEGNICY
SBM
1.
INSTRUKCJA ROBOCZA
IR-15/ SBM
SPOSÓB PRZYJĘCIA OD PACJENTA PRÓBKI
WYMAZU Z ODBYTU/ KAŁU
I PRZEKAZANIA JEJ DO LABORATORIUM
Strona/ stron
Edycja 03
Data wydania
1/3
Wersja 01
15.05.2017
Nr egzemplarza
01
PRZEDMIOT INSTRUKCJI
Przedmiotem instrukcji jest określenie sposobu postępowania przy przyjęciu od pacjenta pobranej
próbki wymazu z odbytu/ kału w punkcie poboru „Badania do celów sanitarno-epidemiologicznych”
i przekazaniu jej do badania w kierunku mikrobiologicznych czynników schorzeń jelitowych do
Sekcji Badań Mikrobiologicznych.
2.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ
2.1. Za wdrożenie instrukcji odpowiedzialny jest Kierownik Techniczny obszaru badań z mikrobiologii
klinicznej.
2.2. Nadzór nad realizacją instrukcji pełni Kierownik Oddziału Epidemiologii w zakresie przyjęcia próbek
i przekazania ich do Sekcji Badań Mikrobiologicznych oraz Kierownik Techniczny obszaru badań
z mikrobiologii klinicznej w zakresie przyjęcia do laboratorium próbek do badań.
2.3. Przestrzeganie instrukcji obowiązuje każdego, kogo ona dotyczy.
3.
4.
WYPOSAŻENIE
wykaz próbek przyjętych do badania w kierunku mikrobiologicznych czynników schorzeń jelitowych
z rodzaju Salmonella, Shigella, Yersinia, EPEC,
zlecenia na wykonanie badania: F-13/PJ-07, F-14/PJ-07,
samoprzylepne numerki do kodowania próbek,
wymazówki jednorazowego użytku w probówkach,
wymazówki z podłożem transportowym w probówkach (Stuarta, Carry-Blaira lub Amiesa),
roztwór 0,85 % NaCl w probówkach,
statyw na probówki,
książeczki zdrowia do celów sanitarno - epidemiologicznych (dotyczy pracowników branżowych,
uczniów i studentów),
szczelnie zamykany pojemnik opatrzony napisem: „Materiał zakaźny”,
wykaz wydanych wyników próbek badanych w kierunku pałeczek z rodzaju Salmonella, Shigella,
Yersinia, EPEC (F-03/IR-19/SBM).
TRYB POSTĘPOWANIA
4.1. Informacje ogólne
- próbki do badania są przyjmowane pod nadzorem pracownika Oddziału Epidemiologii
(zleceniodawca wewnętrzny badań przekazywanych do laboratorium) PSSE w Legnicy w punkcie
poboru opisanym: „Badania do celów sanitarno-epidemiologicznych” (parter, pokój nr 12),
- przyjęcia próbek trwają od poniedziałku do piątku w godzinach: 800 – 1030,
- próbki do badania mogą być także dostarczane bezpośrednio do Laboratorium przez zleceniodawcę
zewnętrznego, nadzorującego przyjęcie próbek od pacjentów we własnym zakresie (dotyczy badań
próbek wykonywanych na podstawie umowy PSSE w Legnicy ze zleceniodawcą zewnętrznym
reprezentującym określoną grupę pacjentów). Próbki te dostarczane są w szczelnie zamkniętym
pojemniku opatrzonym napisem: „Materiał zakaźny” wraz ze zleceniami na wykonanie badań (F14/PJ-07) oraz listem przewozowym,
- próbki przyjmowane od osób zdrowych, badanych na nosicielstwo pałeczek Salmonella, Shigella są
pobierane przez trzy kolejne dni. Dopuszcza się 1 dniowe odstępy miedzy poborem pierwszej
i drugiej bądź drugiej i trzeciej próbki (w razie wątpliwości Laboratorium może zażądać poboru
czwartej próbki bądź powtórzenia trzykrotnego poboru próbek),
- próbki przyjmowane od osób chorych są pobierane zgodnie ze zleceniem lekarza lub ustaleniami
z pacjentem,
- próbki przyjmowane od osób objętych nadzorem epidemiologicznym (nosiciele, osoby ze styczności,
ozdrowieńcy) są pobierane zgodnie z ustaleniami pracownika Oddziału Epidemiologii. Osoba
PSSE
w LEGNICY
SBM
-
-
-
-
INSTRUKCJA ROBOCZA
IR-15/ SBM
SPOSÓB PRZYJĘCIA OD PACJENTA PRÓBKI
WYMAZU Z ODBYTU/ KAŁU
I PRZEKAZANIA JEJ DO LABORATORIUM
Strona/ stron
Edycja 03
Data wydania
2/3
Wersja 01
15.05.2017
Nr egzemplarza
01
pełniąca nadzór epidemiologiczny nad pacjentem określa: rodzaj grupy badanego pacjenta, termin
zgłaszania się na badanie, ilość pobranych próbek do badania,
rodzaj poszukiwanych etiologicznych czynników zakażenia przewodu pokarmowego:
a. grupa pacjentów: branżowi, studenci - pałeczki z rodzaju Salmonella, Shigella,
b. grupa pacjentów: chorzy - pałeczki z rodzaju Salmonella, Shigella, Yersinia, E. coli (EPEC),
c. grupa pacjentów: ozdrowieńcy, nosiciele, osoby ze styczności - pałeczki z rodzaju Salmonella lub
Shigella będące przyczyną zachorowania,
czas oczekiwania na uzyskanie wyniku badania:
a. grupa pacjentów: branżowi, studenci - badania do książeczki zdrowia: 5-10 dni
(wynik ujemny 5 dni),
b. grupa pacjentów: chorzy: 7-14 dni (wynik ujemny 7 dni),
c. grupa pacjentów: ozdrowieńcy, nosiciele, osoby ze styczności: 7-14 dni (wynik ujemny 7 dni),
sposób odbioru wyniku badania:
a. wynik badania (F-06/ PJ-11) pacjent odbiera osobiście w Oddziale Epidemiologii
(parter, pokój nr 7),
b. wyniki badań (F-24/ PJ-11) wykonywane na podstawie umowy PSSE w Legnicy ze
zleceniodawcą zewnętrznym przekazywane są zgodnie z ustaleniami na zleceniach,
z treścią niniejszej instrukcji można się zapoznać na stronie internetowej PSSE w Legnicy:
http://psselegnica.pis.gov.pl ,
informacja o sposobie pobrania próbki wymazu z odbytu oraz próbki kału jest dodatkowo
umieszczona na tablicy informacyjnej zawieszonej obok wejścia do punktu poboru.
4.2. Sposób pobrania próbki wymazu z odbytu
- wymazówki do pobrania próbki wymazu z odbytu wydaje pracownik Oddziału Epidemiologii PSSE
w Legnicy (pielęgniarka),
- próbkę wymazu z odbytu pobiera pacjent lub osoba reprezentująca pacjenta (np. gdy pacjent jest
osobą małoletnią lub niepełnosprawną itp.). Na prośbę pacjenta lub osoby reprezentującej pacjenta
próbkę pobiera pielęgniarka.
- w celu pobrania próbki wymazu z odbytu wyjąć z probówki wymazówkę, zwilżyć jej wacik poprzez
zanurzenie go w probówce z jałowym roztworem 0,85 % NaCl, następnie wsunąć wymazówkę do
odbytnicy na głębokość około 5 cm poza zwieracz odbytu i kilkakrotnie nią pokręcić, pocierając o
ścianki odbytnicy,
- następnie wymazówkę włożyć do probówki i szczelnie zamknąć zatyczką. W prawidłowo pobranym
wymazie z odbytu na waciku wymazówki powinien być widoczny ślad kału.
4.3. Sposób pobrania próbki kału
- wymazówki z podłożem transportowym do poboru próbek kału wydaje pracownik Oddziału
Epidemiologii PSSE w Legnicy,
- próbkę kału pobiera pacjent lub osoba reprezentująca pacjenta (np. gdy pacjent jest osobą
małoletnią lub niepełnosprawną itp.),
- kał należy oddać do czystego, suchego naczynia (można zastosować papier lub talerz
jednorazowego użytku), z którego następnie pobrać wymazówką próbkę kału wielkości orzecha
laskowego (przy stolcu płynnym pobrać około 3 ml) i umieścić w probówce z podłożem
transportowym. Należy zwrócić uwagę czy w kale znajduje się: krew, śluz, ropa i głównie z tych
miejsc pobrać próbkę,
- na etykiecie probówki z pobranym kałem umieścić datę i godzinę pobrania, imię i nazwisko
pacjenta,
- próbki kału pobrane na podłoże transportowe dostarczyć do punktu poboru do 24 godzin od
momentu ich pobrania (w warunkach temperatury otoczenia bez dopuszczenia do ich zamrożenia).
Jeśli nie jest to możliwe przechowuje się je do 72 godzin w temperaturze 4-8 ° C.
PSSE
w LEGNICY
SBM
INSTRUKCJA ROBOCZA
IR-15/ SBM
SPOSÓB PRZYJĘCIA OD PACJENTA PRÓBKI
WYMAZU Z ODBYTU/ KAŁU
I PRZEKAZANIA JEJ DO LABORATORIUM
Strona/ stron
Edycja 03
Data wydania
3/3
Wersja 01
15.05.2017
Nr egzemplarza
01
4.4. Postępowanie z próbką w punkcie poboru:
- pracownik Oddziału Epidemiologii przyjmując próbkę od pacjenta lub osoby go reprezentującej,
nadaje jej kod literowo-cyfrowy, zgodnie z załącznikiem nr 03/IR-19/SBM. Na etykiecie probówki
z pobranym wymazem umieszcza datę i godzinę pobrania próbki, imię i nazwisko pacjenta.
Przyjmując od pacjenta lub osoby go reprezentującej próbkę kału nadaje jej kod literowo-cyfrowy,
- następnie tak opisaną próbkę umieszcza w statywie,
- do próbki dołącza zlecenie (F-13/PJ-07). W pierwszej części zlecenia dane osobowe wypełnia
pacjent lub osoba go reprezentująca. Drugą część zlecenia wypełnia osoba nadzorująca przyjęcie
próbki,
- ostatecznie osoba nadzorująca przyjęcie próbki dokonuje jej wstępnych oględzin, nadaje nr na
zleceniu oraz dokonuje wpisu w wykazie próbek przyjętych do badania,
- po zakończeniu przyjmowania próbek statyw z probówkami, wykaz przyjętych próbek do badania
oraz dołączone do nich zlecenia umieszcza się w szczelnie zamkniętym pojemniku, opatrzonym
napisem „MATERIAŁ ZAKAŹNY” oraz przenosi do windy przeznaczonej wyłącznie do
transportowania materiału biologicznego. Transport próbek windą poprzedza się informacją
telefoniczną do obszaru badań z mikrobiologii klinicznej w SBM o ich przekazaniu. Próbki wymazu
z odbytu, kału dostarcza się do laboratorium w ciągu 3 godzin od momentu ich przyjęcia.
4.5.
W laboratorium pojemnik z próbkami przenosi się do pokoju posiewów obszaru badań
z mikrobiologii klinicznej w SBM. W wykazie próbek przyjętych do badania pracownik
Laboratorium potwierdza podpisem ich przyjęcie.
4.6.
Po zakończeniu badań pracownik laboratorium sporządzone wyniki (F-06/ PJ-11) wraz z wykazem
wydanych wyników (F-03/IR-19/SBM) przesyła windą do Oddziału Epidemiologii. Pracownik
Oddziału Epidemiologii w wyżej wymienionym wykazie potwierdza odbiór wyników podpisem.
5.
Dokumenty związane
5.1.
Załącznik nr 03/IR-19/SBM „ Sposób oznaczania próbek, płytek, probówek w badaniach
z mikrobiologii klinicznej”.
F-06/ PJ-11 „Wynik badania mikrobiologicznego próbki lub próbek wymazów z odbytu/ kału”.
F-24/ PJ-11 „Wynik badania mikrobiologicznego próbki lub próbek wymazów z odbytu/ kału –
w ramach umowy”.
F-13/ PJ-07 „Zlecenie na badanie mikrobiologiczne próbki wymazu z odbytu/ kału […]”.
F-14/ PJ-07 „Zlecenie na badanie mikrobiologiczne próbki wymazu z odbytu/ kału[…] w ramach
umowy”.
F-03/IR-19/SBM „Wykaz wydanych wyników próbek badanych w kierunku pałeczek z rodzaju
Salmonella, Shigella, Yersinia, EPEC.
5.2.
5.3.
5.4.
5.5.
5.6.