ZASADY POSTĘPOWANIA PODCZAS PRAC NA WYSOKOŚCI – RUSZTOWANIA, RUCHOME PODESTY ROBOCZE, DRABINY Numer identyfikacyjny: EDFP/BHP/11/0008 Opracował: Rev AA Imię, Nazwisko Data Status :FUSE Sprawdził: Imię, Nazwisko Podpis Liczba stron:13 Zatwierdził: Data Dariusz Kruszek Christian Berger 2011-07-15 Maciej Lisiewicz Dariusz Chmielewski 2011-07-15 Podpis Imię, Nazwisko Data Podpis Tomasz Maciejko Typ dokumentu: Standard organizacyjny Kod projektu: Nr umowy: - Streszczenie: Niniejszy dokument został wypracowany przez Sieć BHP Grupy EDF w Polsce. Dokument określa standardy dotyczące bezpieczeństwa w zakresie prac na wysokości. DOSTĘP: nieograniczony X EDF Ograniczony Poufny Francuski Niemiecki Język dokumentu: X Polski .Angielski Rozdzielnik Wewnętrzny Adresat Adres / nr kopii Zewnętrzny Adresat Adres / nr kopii EC Wybrzeże EC Kraków Elektrownia Rybnik Kogeneracja Energokrak Cergia EC Zielona Góra PEC Tarnobrzeg ZASADY POSTĘPOWANIA PODCZAS PRAC NA WYSOKOŚCI – RUSZTOWANIA, RUCHOME PODESTY ROBOCZE, DRABINY Identyfikator: EDFP/BHP/11/0008 Strona: 2/13 Rew: AA I. DOSTĘP DO DOKUMENTU Miejsce przechowywania oryginału: EDF Polska CUW Ścieżka dostępu do wersji elektronicznej: II. REJESTR I ZMIAN Zmiana Data zmiany Numer zmienionej strony Opis zmian AA 1/04/2011 --------- Utworzenie 1 3/02/2014 10 Dodano: „c) Projekt Organizacji Robót”. III. DOKUMENTY ZWIĄZANE: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U.96.21.94); Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.06.156.1118); Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U.03.169.1650); Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U.03.47.401); Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 września 2003 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U.03.178.1745); Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych (Dz.U.99.80.912); Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz.U.03.120.1126); Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz.U.01.118.1263). ZASADY POSTĘPOWANIA PODCZAS PRAC NA WYSOKOŚCI – RUSZTOWANIA, RUCHOME PODESTY ROBOCZE, DRABINY Identyfikator: EDFP/BHP/11/0008 Strona: 3/13 Rew: AA IV. SPIS TREŚCI 1. PRACA NA WYSOKOŚCI ...................................................................................................... 4 2. WYMAGANIA JAKIM POWINNY ODPOWIADAĆ RUSZTOWANIA I RUCHOME PODESTY ROBOCZE ........................................................................................................................... 5 3. ZASADY OBOWIĄZUJĄCE PRZY BUDOWIE, UŻYTKOWANIU I DEMONTAŻU RUSZTOWAŃ ORAZ RUCHOMYCH PODESTÓW ROBOCZYCH .................................................................... 7 4. ZASADY OBOWIĄZUJĄCE PRZY UŻYTKOWANIU DRABIN ..................................................... 9 5. RUSZTOWANIA – POSTĘPOWANIE ................................................................................... 10 6. ZAŁĄCZNIKI ..................................................................................................................... 13 ZASADY POSTĘPOWANIA PODCZAS PRAC NA WYSOKOŚCI – RUSZTOWANIA, RUCHOME PODESTY ROBOCZE, DRABINY 1. Identyfikator: EDFP/BHP/11/0008 Strona: 4/13 Rew: AA PRACA NA WYSOKOŚCI 1.1 Pracą na wysokości jest praca wykonywana na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 1 m nad poziomem podłogi lub ziemi. 1.2 Nie zalicza się do prac na wysokości pracy na powierzchni, niezależnie od wysokości, na jakiej się znajduje, jeżeli powierzchnia ta: a) osłonięta jest ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m pełnymi ścianami lub ścianami z oknami oszklonymi; b) wyposażona jest w inne stałe konstrukcje lub urządzenia chroniące pracownika przed upadkiem. 1.3 Prace na wysokości powinny być organizowane i wykonywane w sposób niezmuszający pracownika do wychylania się poza poręcz balustrady lub obrys urządzenia, na którym stoi. 1.4 Na powierzchniach wzniesionych na wysokość powyżej 1 m nad poziomem podłogi lub ziemi, na których w związku z wykonywaną pracą mogą przebywać pracownicy, lub na powierzchniach służących jako przejścia powinny być zainstalowane balustrady składające się z poręczy ochronnych umieszczonych na wysokości co najmniej 1,1 m i bortnic o wysokości co najmniej 0,15 m. 1.5 Pomiędzy poręczą i bortnicą powinna być umieszczona w połowie wysokości poprzeczka lub przestrzeń ta powinna być wypełniona w sposób uniemożliwiający wypadnięcie osób. 1.6 Jeżeli – ze względu na rodzaj i warunki wykonywania prac na wysokości – zastosowanie balustrad jest niemożliwe, należy stosować inne skuteczne środki ochrony pracowników przed upadkiem z wysokości, odpowiednie do rodzaju i warunków wykonywania pracy. 1.7 Przy pracach na wysokości przestrzegaj następujących zasad: a) nie rozpoczynaj pracy na wysokości bez dokładnego jej zaplanowania; b) upewnij się, czy rozważono wszystkie możliwe okoliczności, które mogą stanowić zagrożenie; c) w żadnym przypadku nie lekceważ zagrożenia. Proste środki, typu „zachować szczególną ostrożność”, są zwykle niewystarczające; d) zawsze przeanalizuj, czy są bezpieczniejsze metody wykonania danej pracy; e) używaj wyłącznie sprawnego sprzętu ochronnego dostosowanego do specyfiki pracy na wysokości; f) nigdy nie dopuszczaj do stosowania drabin w sytuacji, gdy pracę można wykonać przy użyciu innych urządzeń, np. podestów, schodków przystawnych, narzędzi o odpowiednio długich uchwytach; g) upewnij się, czy pracownicy umieją posługiwać się przydzielonym sprzętem ochronnym; h) upewnij się, czy praca na wysokości jest właściwie nadzorowana. 1.8 Przy pracach na: drabinach, klamrach, rusztowaniach i innych podwyższeniach nieprzeznaczonych na pobyt ludzi, na wysokości do 2 m nad poziomem podłogi lub ziemi niewymagających od pracownika wychylania się poza obrys urządzenia, na którym stoi, albo przyjmowania innej wymuszonej pozycji ciała grożącej upadkiem z wysokości, należy zapewnić, aby: a) drabiny, klamry, rusztowania, pomosty i inne urządzenia były stabilne i zabezpieczone przed nieprzewidywaną zmianą położenia oraz posiadały odpowiednią wytrzymałość na przewidywane obciążenie; b) pomost roboczy spełniał następujące wymagania: powierzchnia pomostu powinna być wystarczająca dla pracowników, narzędzi i niezbędnych materiałów, podłoga powinna być pozioma i równa, trwale umocowana do elementów konstrukcyjnych pomostu, ZASADY POSTĘPOWANIA PODCZAS PRAC NA WYSOKOŚCI – RUSZTOWANIA, RUCHOME PODESTY ROBOCZE, DRABINY Identyfikator: EDFP/BHP/11/0008 Strona: 5/13 Rew: AA w widocznym miejscu pomostu powinny być umieszczone czytelne informacje o wielkości dopuszczalnego obciążenia. 1.9 Przy pracach wykonywanych na rusztowaniach na wysokości powyżej 2 m od otaczającego poziomu podłogi lub terenu zewnętrznego oraz na podestach ruchomych wiszących należy w szczególności: a) zapewnić bezpieczeństwo przy komunikacji pionowej i dojścia do stanowiska pracy; b) zapewnić stabilność rusztowań i odpowiednią ich wytrzymałość na przewidywane obciążenia; c) przed rozpoczęciem użytkowania rusztowania należy dokonać odbioru technicznego w trybie określonym w odrębnych przepisach. 1.10 Rusztowania i podesty ruchome wiszące powinny spełniać wymagania określone odpowiednio w odrębnych przepisach oraz w obowiązujących Polskich Normach. 1.11 Przy pracach na: słupach, masztach, konstrukcjach wieżowych, kominach, konstrukcjach budowlanych bez stropów, a także przy ustawianiu lub rozbiórce rusztowań oraz przy pracach na drabinach i klamrach na wysokości powyżej 2 m nad poziomem terenu zewnętrznego lub podłogi należy w szczególności: a) przed rozpoczęciem prac sprawdzić stan techniczny konstrukcji lub urządzeń, na których mają być wykonywane prace, w tych ich stabilność, wytrzymałość na przewidywane obciążenie oraz zabezpieczenie przed nieprzewidywaną zmianą położenia, a także stan techniczny stałych elementów konstrukcji lub urządzeń mających służyć do mocowania linek bezpieczeństwa; b) zapewnić stosowanie przez pracowników, odpowiedniego do rodzaju wykonywanych prac, sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości jak: szelki bezpieczeństwa z linką bezpieczeństwa przymocowaną do stałych elementów konstrukcji, szelki bezpieczeństwa z pasem biodrowym (do prac w podparciu - na słupach, masztach itp.); c) zapewnić stosowanie przez pracowników hełmów ochronnych. 1.12 Wymagania określone w pkt. 1.11 dotyczą również prac wykonywanych na galeriach, pomostach, podestach i innych podwyższeniach, o których mowa w pkt. 1.8, jeżeli rodzaj pracy wymaga od pracownika wychylenia się poza balustradę lub obrys urządzenia, na którym stoi, albo przyjmowania innej wymuszonej pozycji ciała grożącej upadkiem z wysokości. 1.13 Przy pracy na wysokości powyżej 3,0 m osoby posiadające wadę wzroku muszą posiadać szkła kontaktowe (szkła korekcyjne nie pozwalają na pracę na tej wysokości). 2. WYMAGANIA JAKIM POWINNY ODPOWIADAĆ RUSZTOWANIA I RUCHOME PODESTY ROBOCZE 2.1 Rusztowania dzielą się na: 2.1.1 rusztowania robocze – konstrukcja budowlana, tymczasowa, z której mogą być wykonywane prace na wysokości, służąca do utrzymywania osób, materiałów i sprzętu; Do grupy rusztowań roboczych zaliczane są wszystkie rusztowania wykorzystywane do prac na wysokości zarówno w budownictwie przemysłowym jak i miejskim. Mogą to być wszystkie typy rusztowań łącznie z rusztowaniami jezdnymi; 2.1.2 rusztowania ochronne – konstrukcja budowlana, tymczasowa, służąca do zabezpieczenia przed upadkiem z wysokości ludzi oraz przedmiotów; Do grupy rusztowań ochronnych zalicza się wszystkie rusztowania nie służące do wykonywania pracy, lecz stanowiące zabezpieczenie przed upadkiem z wysokości. Takimi rusztowaniami są np. rusztowania do prac dekarskich lub rusztowania wznoszone wraz z budynkiem jako zabezpieczenie przed upadkiem z wysokości; ZASADY POSTĘPOWANIA PODCZAS PRAC NA WYSOKOŚCI – RUSZTOWANIA, RUCHOME PODESTY ROBOCZE, DRABINY Identyfikator: EDFP/BHP/11/0008 Strona: 6/13 Rew: AA 2.1.3 rusztowania systemowe – konstrukcja budowlana, tymczasowa, w której wymiary siatki konstrukcyjnej są jednoznacznie narzucone poprzez wymiary elementów rusztowania, służąca do utrzymywania osób, materiałów i sprzętu; 2.1.4 Rusztowania systemowe mogą służyć zarówno jako rusztowania robocze jak i rusztowania ochronne; 2.2 W przypadku kiedy rusztowanie systemowe jest montowane zgodnie z instrukcją montażu i eksploatacji jest nazywane rusztowaniem typowym i nie wymaga wykonania dodatkowej dokumentacji projektowej. Wszystkie pozostałe rusztowania, czyli rusztowania systemowe, które są montowane w konfiguracji innej niż zawarta w instrukcji montażu lub rusztowania niesystemowe są nazywane rusztowaniami nietypowymi i wymagają wykonania dokumentacji projektowej. 2.3 Rusztowania i ruchome podesty robocze powinny być wykonywane (montaż, eksploatacja, demontaż) zgodnie z dokumentacją producenta albo projektem indywidualnym przez osoby posiadające wymagane uprawnienia. 2.4 Osoby zatrudnione przy montażu i demontażu rusztowań oraz monterzy ruchomych podestów roboczych powinni posiadać wymagane uprawnienia, wydane przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego w Warszawie. 2.5 Wszystkie osoby wykonujące montaż lub demontaż rusztowań powinny mieć wymagane przepisami uprawnienia, pomocnicy nie mogą przebywać na rusztowaniach. 2.6 Rusztowania systemowe powinny być montowane zgodnie z dokumentacją projektową z elementów poddanych przez producenta badaniom na zgodność z wymaganiami konstrukcyjnymi i materiałowymi, określonymi w kryteriach oceny wyrobów pod względem bezpieczeństwa. 2.7 Na podestach roboczych rusztowań wzniesionych na wysokość powyżej 1,0 m nad poziomem podłogi lub ziemi, na których w związku z wykonywaną pracą mogą przebywać pracownicy, lub służących jako przejścia, obowiązują zapisy punktów 1.4, 1.5, 1.6. 2.8 W przypadku rusztowań systemowych (niemieckich) dopuszcza się umieszczanie poręczy ochronnej na wysokości 1 m. 2.9 Na rusztowaniu lub ruchomym podeście roboczym powinna być umieszczona tablica określająca (załącznik nr 1): - wykonawcę montażu rusztowania z podaniem imienia i nazwiska albo nazwy oraz numeru telefonu, - dopuszczalne obciążenia pomostów roboczych i konstrukcji. 2.10 Rusztowania i ruchome podesty robocze powinny: - posiadać pomost o powierzchni roboczej wystarczającej dla osób wykonujących roboty oraz do składowania narzędzi i niezbędnej ilości materiałów, - posiadać stabilną konstrukcję dostosowaną do przeniesienia obciążeń, - zapewniać bezpieczną komunikację i swobodny dostęp do stanowisk pracy, - zapewniać możliwość wykonywania robót w pozycji nie powodującej nadmiernego wysiłku, - posiadać poręcz ochronną (balustradę), śródporęcz i bortnicę, - posiadać piony komunikacyjne. 2.11 Rusztowania należy ustawiać na podłożu ustabilizowanym i wyprofilowanym, ze spadkiem umożliwiającym odpływ wód opadowych. 2.12 Liczbę i rozmieszczenie zakotwień rusztowania oraz wielkość siły kotwiącej należy określić w projekcie rusztowania lub dokumentacji producenta. 2.13 Konstrukcja rusztowania nie powinna wystawać poza najwyżej położoną linię kotew więcej niż 3 m, a pomost roboczy umieszcza się nie wyżej niż 1,5 m ponad tą linią. ZASADY POSTĘPOWANIA PODCZAS PRAC NA WYSOKOŚCI – RUSZTOWANIA, RUCHOME PODESTY ROBOCZE, DRABINY Identyfikator: EDFP/BHP/11/0008 Strona: 7/13 Rew: AA 2.14 W przypadku odsunięcia rusztowania od ściany ponad 0,2 m należy stosować balustrady od strony tej ściany. 2.15 Udźwig urządzenia do transportu materiałów na wysięgnikach mocowanych do konstrukcji rusztowania nie może przekraczać 1,5 kN. 2.16 Rusztowanie z elementów metalowych powinno być uziemione i jeżeli znajduje się na zewnątrz budynków posiadać instalację piorunochronną. 2.17 Usytuowanie rusztowania w obrębie ciągów komunikacyjnych wymaga zgody Dyżurnego Inżyniera Ruchu odnotowanej w Dzienniku operacyjnym wraz z zalecanymi środkami bezpieczeństwa. 2.18 Rusztowania powinny posiadać: - zabezpieczenia przed spadaniem przedmiotów z podestu rusztowania, - zabezpieczenia przechodzących przed możliwością powstania urazów oraz uszkodzeniem odzieży przez elementy konstrukcyjne rusztowania, - rusztowania, usytuowane bezpośrednio w miejscach przejazdów i przejściach osób powinny posiadać daszki ochronne ze spadkiem w kierunku ściany budynku i osłonę z siatek ochronnych; stosowanie siatek ochronnych nie zwalnia z obowiązku stosowania balustrad. 2.19 Daszki ochronne powinny znajdować się na wysokości nie mniejszej niż 2,4 m nad terenem w najniższym miejscu i być nachylone pod kątem 45° w kierunku źródła zagrożenia; pokrycie daszków powinno być szczelne, pokryte materiałem amortyzującym upadek przedmiotu i odporne na przebicie przez spadające przedmioty. 2.20 Szerokość daszków ochronnych powinna być większa niż szerokość przejścia lub przejazdu o 1m, a ich wysięg powinien wynosić (licząc od zewnątrz rusztowania): - dla rusztowań o wysokości do 20 m – minimalnie 2,20 m.; - dla rusztowań o wysokości ponad 20 m – minimalnie 3,50 m. 2.21 Używanie daszków ochronnych jako rusztowań lub miejsc składowania narzędzi, sprzętu, materiałów jest zabronione. 2.22 Przed montażem lub demontażem rusztowań należy wyznaczyć i ogrodzić strefę niebezpieczną. Strefa niebezpieczna dotyczy również eksploatacji rusztowań. 2.23 Na konstrukcji rusztowania należy umieścić w widocznym miejscu (nie wyżej niż na wysokości 2,5 m) tablicę informacyjną (załącznik nr 3 lub 4; zaleca się tablicę formatu A3 ze skutecznymi zaczepami, umożliwiającymi zawieszenie). 2.24 Strefa niebezpieczna, o której mowa wyżej, w swym najmniejszym wymiarze liniowym liczonym od płaszczyzny obiektu budowlanego, nie może wynosić mniej niż 1/10 wysokości, z której mogą spadać przedmioty, lecz nie mniej niż 6 m. UWAGA! Jeżeli jest to możliwe należy stosować stałe elementy wygrodzenia miejsca wykonywanych robót np. barierki ochronne. 2.25 Droga przemieszczania rusztowań przejezdnych powinna być wyrównana, utwardzona, odwodniona, a jej spadek nie może przekraczać 1%. 2.26 Rusztowania przejezdne powinny być zabezpieczone co najmniej w dwóch miejscach przed przypadkowym przemieszczeniem. 3. ZASADY OBOWIĄZUJĄCE PRZY BUDOWIE, UŻYTKOWANIU I DEMONTAŻU RUSZTOWAŃ ORAZ RUCHOMYCH PODESTÓW ROBOCZYCH 3.1 Osoby dokonujące montażu i demontażu rusztowań są obowiązane do stosowania urządzeń i sprzętu, zabezpieczających przed upadkiem z wysokości. ZASADY POSTĘPOWANIA PODCZAS PRAC NA WYSOKOŚCI – RUSZTOWANIA, RUCHOME PODESTY ROBOCZE, DRABINY Identyfikator: EDFP/BHP/11/0008 Strona: 8/13 Rew: AA 3.2 Użytkowanie rusztowania jest dopuszczalne po dokonaniu jego odbioru przez osobę uprawnioną. Jest to kierownik budowy, przez którego rozumie się osobę posiadającą uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej. Kierownik budowy może upoważnić do odbioru inną osobę, pod warunkiem, że osoba ta posiada uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej. 3.3 Odbiór rusztowania potwierdza się wpisem do Dziennika budowy lub w protokole odbioru technicznego (załącznik nr 2) określającym w szczególności: - użytkownika rusztowania, - przeznaczenie rusztowania, - wykonawcę montażu rusztowania z podaniem imienia i nazwiska albo nazwy oraz numeru telefonu, - dopuszczalne obciążenia pomostów roboczych i konstrukcji rusztowania, - datę przekazania rusztowania do eksploatacji - użytkowania, - oporność uziomu, - terminy kolejnych przeglądów rusztowania. Równoczesne wykonywanie robót na różnych poziomach rusztowania jest dopuszczalne, pod warunkiem zachowania wymaganych odstępów pionowych między stanowiskami pracy. Odległości bezpieczne wynoszą w poziomie co najmniej 5 m, a w pionie wynikają z zachowania co najmniej jednego szczelnego pomostu, nie licząc pomostu, na którym roboty są wykonywane. 3.4 3.5 Montaż, eksploatacja i demontaż rusztowań usytuowanych w sąsiedztwie napowietrznych linii elektroenergetycznych, są dopuszczalne, jeżeli linie znajdują się poza strefą niebezpieczną. W innym przypadku, przed rozpoczęciem robót, napięcie w liniach napowietrznych powinno być wyłączone. 3,0 m dla linii o napięciu znamionowym nie przekraczającym 1 kV; 5,0 m dla linii o napięciu znamionowym powyżej 1 kV, lecz nie przekraczającym 15 kV; 10,0 m dla linii o napięciu znamionowym powyżej 15 kV, lecz nie przekraczającym 30 kV; 15,0 m dla linii o napięciu znamionowym powyżej 30 kV, lecz nie przekraczającym 110 kV; 30,0 m dla linii o napięciu znamionowym powyżej 110 kV. 3.6 3.7 3.8 Montaż, eksploatacja i demontaż rusztowań są zabronione: - jeżeli o zmroku nie zapewniono oświetlenia pozwalającego na dobrą widoczność, - w czasie gęstej mgły, opadów deszczu, śniegu oraz gołoledzi, - w czasie burzy lub silnego wiatru (o prędkości przekraczającej 10 m/s). Pozostawianie materiałów i wyrobów na pomostach rusztowań i ruchomych podestów roboczych po zakończeniu pracy jest zabronione. Zrzucanie elementów demontowanych rusztowań i ruchomych podestów roboczych jest zabronione. Rusztowania powinny być każdorazowo sprawdzane, przez uprawnioną osobę: - po silnym wietrze, - po opadach atmosferycznych, - po działaniu innych czynników, stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa wykonania prac, - po przerwach roboczych dłuższych niż 10 dni, - okresowo, jednak nie rzadziej niż raz w miesiącu. UWAGA! Zakres czynności objętych sprawdzeniem określa instrukcja producenta lub projekt indywidualny. 3.10 Przemieszczanie rusztowań przejezdnych, w przypadku, gdy przebywają na nich ludzie, jest zabronione. 3.9 ZASADY POSTĘPOWANIA PODCZAS PRAC NA WYSOKOŚCI – RUSZTOWANIA, RUCHOME PODESTY ROBOCZE, DRABINY Identyfikator: EDFP/BHP/11/0008 Strona: 9/13 Rew: AA 3.11 Prace na rusztowaniach powinny być organizowane i wykonywane w sposób niezmuszający pracownika do wychylania się poza poręcz balustrady lub obrys urządzenia, na którym stoi. 3.12 Wchodzenie i schodzenie osób na pomost ruchomego podestu roboczego jest dozwolone, jeżeli pomost znajduje się w najniższym położeniu lub w położeniu przewidzianym do wchodzenia oraz jest wyposażony w zabezpieczenia, zgodnie z instrukcją producenta. 3.13 Na pomoście ruchomego podestu roboczego nie powinno przebywać jednocześnie więcej osób, niż przewiduje instrukcja producenta. 3.14 Wykonywanie gwałtownych ruchów, przechylanie się przez poręcze, gromadzenie wyrobów, materiałów i narzędzi po jednej stronie ruchomego podestu roboczego oraz opieranie się o ścianę obiektu budowlanego przez osoby znajdujące się na podeście jest zabronione. 3.15 Łączenie ze sobą dwóch sąsiednich ruchomych podestów roboczych oraz przechodzenie z jednego na drugi jest zabronione. 3.16 Naprawa ruchomych podestów roboczych może być dokonywana wyłącznie w ich najniższym położeniu. 3.17 Prace na wysokości wykonywane z rusztowania lub ruchomego podestu roboczego powinny być zorganizowane i wykonywane w sposób niezmuszający pracownika do wychylania się poza poręcz balustrady lub obrys urządzenia, na którym stoi. 4. ZASADY OBOWIĄZUJĄCE PRZY UŻYTKOWANIU DRABIN 4.1 Do pracy na wysokości mogą być wykorzystywane drabiny jako stanowiska robocze, jedynie w warunkach, w których, wykorzystanie innego, bardziej bezpiecznego sprzętu roboczego nie jest uzasadnione z powodu niskiego poziomu ryzyka i krótkotrwałego ich wykorzystania albo istniejących okoliczności, których pracodawca nie może zmienić. 4.1.1 Stosowane podczas prac na wysokości drabiny przenośne powinny posiadać deklarację zgodności producenta stwierdzającą, że są wykonane zgodnie z PN-EN 131-2 4.1.2 Przy używaniu drabin przenośnych niedopuszczalne jest w szczególności: a) stosowanie drabin uszkodzonych; b) stosowanie drabiny jako drogi stałego transportu, a także do przenoszenia ciężarów o masie powyżej 10 kg; c) używanie drabiny niezgodnie z przeznaczeniem; d) używanie drabiny rozstawnej jako przystawnej; e) ustawianie drabiny na niestabilnym podłożu; f) opieranie drabiny przystawnej o śliskie płaszczyzny, o obiekty lekkie lub wywrotne albo o stosy materiałów nie zapewniające stabilności drabiny; g) stawianie drabiny przed zamkniętymi drzwiami, jeżeli nie są one zamknięte na klucz od strony ustawianej drabiny; h) ustawianie drabin w bezpośrednim sąsiedztwie maszyn i innych urządzeń - w sposób stwarzający zagrożenia dla pracowników używających drabiny; i) wchodzenie i schodzenie z drabiny plecami do niej; j) przenoszenie drabiny o długości powyżej 4 m przez jedną osobę; k) wykonywanie robót malarskich przy użyciu drabin rozstawnych na wysokości przekraczającej 4 m od poziomu podłogi; l) wykonywanie z drabin robót ciesielskich powyżej 3 m wysokości; m) wykonywanie robót z drabin niestabilnych, niezabezpieczonych przed poślizgiem i rozsunięciem się. ZASADY POSTĘPOWANIA PODCZAS PRAC NA WYSOKOŚCI – RUSZTOWANIA, RUCHOME PODESTY ROBOCZE, DRABINY Identyfikator: EDFP/BHP/11/0008 Strona: 10/13 Rew: AA 4.1.3 Drabina przystawna powinna wystawać ponad powierzchnię, na którą prowadzi, co najmniej 0,75 m, a kąt jej nachylenia powinien wynosić od 65° do 75°. 4.1.4 Drabiny zawieszane muszą być zaczepione w bezpieczny sposób, tzn. tak, aby zapobiec, ich przemieszczaniu lub bujaniu (z wyjątkiem drabin linowych). 4.1.5 Drabiny muszą być używane w taki sposób, aby przez cały czas była zapewniona możliwość bezpiecznego uchwycenia poręczy i wsparcia pracowników; w szczególności, jeśli ładunek ma zostać ręcznie przeniesiony na drabinie, nie może to przeszkadzać pracownikowi w bezpiecznym trzymaniu się poręczy. 4.1.6 Praca na drabinach powinna być wykonywana tylko wtedy, gdy warunki pogodowe nie zagrażają bezpieczeństwu i zdrowiu pracowników. 4.1.7 Drabiny wieloczęściowe łączone lub wysuwane muszą być używane w taki sposób, aby zapobiec przemieszczaniu się ich różnych części względem siebie. 4.1.8 Drabiny powinny być tak ustawione, aby zapewnić ich stateczność w trakcie użytkowania. 5. RUSZTOWANIA – POSTĘPOWANIE 5.1 Podjęcie decyzji o konieczności montażu rusztowań. 5.1.1 Decyzję o (typie rusztowania, postaci geometrycznej) montażu rusztowania podejmuje przyszły użytkownik rusztowania w uzgodnieniu z jedną z osób wyszczególnionych jako zlecający. Zgody na montaż udziela właściwy „inspektor nadzoru” – nadzorujący realizację prac, dla których rusztowanie będzie wykonywane. Właściwy „inspektor nadzoru” lub osoba wskazana przez zlecającego (Spółkę) jest odpowiedzialna za proces związany z rusztowaniami – sprawdzenie dokumentacji związanej, kwalifikacji, szkoleń, badań pracowników. 5.2 Montaż rusztowania. 5.2.1 Montaż rusztowań może być dokonany przez osoby uprawnione, zgodnie z instrukcją montażu producenta lub projektem indywidualnym. Osoby te powinny być pełnoletnie, posiadające ważne szkolenia ogólne i instruktaże stanowiskowe w zakresie bhp i ppoż., posiadające ważne zaświadczenie lekarskie bez przeciwwskazań do pracy na wysokości; osoby te powinny również uzyskać zgodę bezpośredniego przełożonego na pracę przy montażu rusztowania oraz powinny być wyposażone w właściwe środki ochrony indywidualnej. 5.2.2 Warunkiem rozpoczęcia montażu są również: a) dokumentacja projektowo-techniczna, b) plan BIOZ (o ile wynika z zakresu robót i wymogów prawa budowlanego), c) Projekt Organizacji Robót d) instrukcja bezpiecznego wykonania robót, e) kontrola stanu technicznego elementów rusztowania, f) sprawdzenie kwalifikacji, szkoleń, badań pracowników montażu, g) wygrodzenie i oznakowanie strefy niebezpiecznej. 5.3 Zabezpieczenie rusztowania w trakcie montażu. 5.3.1 W przypadku, gdy montaż rusztowania wykonywany jest w etapach, po zakończeniu montażu każdego etapu należy: a) zabezpieczyć wszystkie pozostałe na rusztowaniu elementy, które nie zostały jeszcze wbudowane, ZASADY POSTĘPOWANIA PODCZAS PRAC NA WYSOKOŚCI – RUSZTOWANIA, RUCHOME PODESTY ROBOCZE, DRABINY 5.4 Identyfikator: EDFP/BHP/11/0008 Strona: 11/13 Rew: AA b) zabezpieczyć piony komunikacyjne przed dostępem osób nieupoważnionych, dopilnować aby już zmontowana konstrukcja była dostatecznie stężona i zakotwiona, c) umieścić tablice informujące o tym, że rusztowanie jest w budowie (załącznik nr 3) i obowiązuje zakaz wejścia, użytkowania, prowadzenia prac, d) elementy rusztowania pozostające w strefie montażu powinny być odpowiednio składowane i zabezpieczone, e) w obrębie strefy montażu powinien panować porządek. Przebudowa rusztowania. 5.4.1 Zmiany w konstrukcji rusztowania mogą być przeprowadzane przez wykonawcę montażu rusztowania. 5.4.2 Wszelkie zmiany w konstrukcji rusztowania muszą być wpisane do protokołu lub dziennika budowy. 5.4.3 Wszelkie zmiany w konstrukcji rusztowań wolno przeprowadzić tylko wtedy, jeśli wcześniej sporządzony został projekt przeprowadzenia zmian. 5.4.4 W przypadku zmiany konstrukcji znacznie odbiegającej od pierwotnej, konieczne jest przygotowanie indywidualnego projektu budowy rusztowań i odpowiedniej dokumentacji. 5.5 Odbiór techniczny. 5.5.1 Sposób odbioru jest zależny od rodzaju rusztowania. W przypadku rusztowań nietypowych o znacznym stopniu skomplikowania rusztowanie odbiera Komisja, w skład której wchodzą: - kierownik budowy lub upoważniona przez niego osoba (posiadające uprawnienia wskazane w punkcie 3.2), - przedstawiciel nadzoru technicznego montażu rusztowań lub upoważniona osoba, - właściwy inspektor nadzoru. 5.5.2 W przypadku montażu rusztowań typowych dopuszczalny jest skład Komisji złożony z przedstawiciela użytkownika rusztowania i wykonawcy montażu oraz kierownika budowy lub osoby przez niego upoważnionej. 5.5.3 Stronami są zawsze: wykonawca rusztowania i wykonawca robót – przyszły użytkownik. 5.5.4 W odbiorze technicznym rusztowania zawsze uczestniczy osoba wskazana w punkcie 3.2. protokołu odbioru technicznego rusztowania (załącznik nr 2). 5.5.5 Przed dokonaniem odbioru rusztowania zadaniem Komisji jest: a) zapoznanie się z DTR (dokumentacja techniczno-ruchowa) producenta dla danego systemu rusztowania i indywidualnym projektem technicznym; b) sprawdzenie poprawności zmontowanego rusztowania; c) sprawdzenie stosownych uprawnień osób montujących; d) sprawdzenie poprawności i kompletności dokumentacji; e) sprawdzenie stanu bezpiecznej pracy na rusztowaniu oraz komunikacji w jego obrębie. 5.5.6 Z przeprowadzonego odbioru Komisja sporządza protokół odbioru technicznego (załącznik nr 2). 5.5.7 Na rusztowaniu powinna być umieszczone: - metryka rusztowania – tablica informacyjna (załącznik nr 1), - kopia protokołu odbioru technicznego rusztowania (załącznik nr 2), - karta kontroli rusztowania (załącznik nr 6), oraz w zależności od procesu – montaż, demontaż rusztowania, - tablice informacyjne (załączniki nr 3 lub 4). ZASADY POSTĘPOWANIA PODCZAS PRAC NA WYSOKOŚCI – RUSZTOWANIA, RUCHOME PODESTY ROBOCZE, DRABINY Identyfikator: EDFP/BHP/11/0008 Strona: 12/13 Rew: AA 5.5.8 W przypadku gdy: a) z rusztowania będzie korzystało dwóch użytkowników (z różnych firm); użytkownicy są znani przed montażem rusztowania – wtedy obydwaj użytkownicy biorą udział w przekazaniu rusztowania do eksploatacji i widnieją na protokole odbioru; wzajemne przekazanie rusztowania pomiędzy nimi potwierdzone zostanie wpisem w dzienniku budowy lub montażu, przez kierownika budowy (lub osoby przez niego upoważnionej) i w obecności przedstawiciela wykonawcy rusztowania; b) z rusztowania będzie korzystało więcej niż dwóch użytkowników, prace wymagające wprowadzenia kolejnego użytkownika – wtedy pomiędzy nim, a użytkownikiem aktualnym zostaje spisany dodatkowy protokół przekazania rusztowania pomiędzy użytkownikami (kopia protokołu powinna zostać dołączona do kopii protokołu odbioru technicznego rusztowania); kierownik budowy (lub osoba przez niego upoważniona) dokonuje dodatkowo odpowiedniego wpisu w dzienniku budowy lub montażu. 5.5.9 Kopia aktualnego protokołu odbioru technicznego musi zostać umieszczona w widocznym miejscu na rusztowaniu. 5.6 Eksploatacja. 5.6.1 Eksploatacja rusztowania możliwa jest przez użytkownika posiadającego odpowiednie uprawnienia do realizacji prac. 5.6.2 Rusztowanie należy użytkować zgodnie z przeznaczeniem i instrukcją eksploatacji producenta lub DTR, instrukcją bezpiecznego wykonania robót, zapisami planu BIOZ. 5.6.3 Należy sprawdzić wygrodzenie i oznakowanie strefy niebezpiecznej. 5.6.4 Każdorazowo przed przystąpieniem do pracy na rusztowaniu, użytkownik powinien dokonać jego wizualnej oceny stanu technicznego, a wszelkie zauważone zmiany lub uszkodzenia bezzwłocznie zgłosić przedstawicielowi nadzoru technicznego robót rusztowaniowych (podanemu imiennie w poz. 3.1 protokołu odbioru technicznego rusztowania – załącznik nr 2), który ocenia stan uszkodzenia i bezzwłocznie podejmuje decyzję o warunkach dalszej eksploatacji. Na ten czas praca na rusztowaniu zostaje wstrzymana a na rusztowaniu do momentu przywrócenia sprawności technicznej zostaje umieszczona tablica (załącznik nr 3) i tymczasowo zlikwidowana jego metryka (załącznik nr 1). 5.6.5 Rusztowanie zawsze powinno być oznakowane (załączniki nr 1 oraz 2, 3 lub 4). 5.6.6 Bezwzględnie zabrania się użytkowania rusztowania bez właściwego oznakowania. 5.6.7 5.6.8 W trakcie eksploatacji rusztowanie podlega następującym przeglądom: codzienne, dekadowe, doraźne. Ich zakres określony jest w stosownej dokumentacji (instrukcja producenta dla danego systemu rusztowania lub dokumentacja techniczna wykonana dla określonego przypadku). 5.6.9 Również o przeglądach mówią zapisy punktu 3.9. UWAGA! Przeglądy rusztowania należy dokumentować w karcie kontroli rusztowania (załącznik nr 6). Bezpośredni nadzór nad właściwą eksploatacją rusztowań sprawują przedstawiciele użytkownika wykonawcy (kierownicy robót). 5.7 Demontaż. 5.7.1 Demontaż rusztowania jest wykonywany przez uprawnioną brygadę rusztowaniową po uzyskaniu zgody od właściwego inspektora nadzoru, kierownika budowy. ZASADY POSTĘPOWANIA PODCZAS PRAC NA WYSOKOŚCI – RUSZTOWANIA, RUCHOME PODESTY ROBOCZE, DRABINY Identyfikator: EDFP/BHP/11/0008 Strona: 13/13 Rew: AA 5.7.2 W okresie od dokonania końcowego odbioru robót do planowego terminu demontażu rusztowania należy umieścić na rusztowaniu w widocznym miejscu stosowną tablicę informacyjną (załącznik nr 4). Demontaż rusztowania powinien być wykonany niezwłocznie po zakończeniu wykonywanych na nim prac, jednak nie później niż po 14 dniach od daty końcowego odbioru robót. 5.7.3 Warunki dotyczące rozpoczęcia demontażu: a) sprawdzenie kwalifikacji, szkoleń, badań pracowników demontażu, b) zgłoszenie rusztowania do demontażu, c) dokonanie kontroli rusztowania i sporządzenie protokołu przekazania rusztowania do demontażu, d) demontażu należy dokonywać według zasad zawartych w instrukcji demontażu i uwag wynikających z kontroli stanu technicznego rusztowania dokonanej przed demontażem, e) wygrodzenie i oznakowanie strefy niebezpiecznej. 5.8 Uporządkowanie miejsca pracy. 5.8.1 Obowiązek ten spoczywa na wykonawcy demontażu rusztowania, który pod nadzorem zlecającego niezwłocznie wywiezie elementy rusztowania na wyznaczone i oznakowane pole odkładcze (składowe), wskazane przez zlecającego w uzgodnieniu z użytkownikiem obiektu lub do magazynu własnego. 5.8.2 Uporządkowanie miejsca pracy jest jednym z elementów upoważniających wykonawcę demontażu do rozliczeń finansowych. 6. ZAŁĄCZNIKI Załącznik Nr 1: Metryka rusztowania – tablica informacyjna Załącznik Nr 2: Protokół odbioru technicznego rusztowania Załącznik Nr 3: Tablica informacyjna podczas montażu rusztowania Załącznik Nr 4: Tablica informacyjna podczas demontażu rusztowania Załącznik Nr 5: Lista kontrolna – rusztowania Załącznik Nr 6: Karta kontroli rusztowania