Przykład instalacji na wykorzystanie biomasy stałej (3)

„Wykorzystywanie biomasy w gminie”
Dofinansowano ze środków dotacji
Narodowego Funduszu Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej
Co to jest biomasa? (1)
 Biomasa to najstarsze i najszerzej współcześnie
wykorzystywane odnawialne źródło energii. Stanowi trzecie, co
do wielkości na świecie, naturalne źródło energii.
 Zgodnie z Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia
9 grudnia 2004 roku biomasa to stałe lub ciekłe substancje
pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, które ulegają
biodegradacji, pochodzące z produktów, odpadów i
pozostałości z produkcji rolnej oraz leśnej, a także przemysłu
przetwarzającego ich produkty, a także części pozostałych
odpadów, które ulegają biodegradacji (Dz. U. Nr 267, poz.
2656).
Co to jest biomasa? (2)
 Według definicji UE mianem biomasy określa się podatne na
rozkład biologiczny frakcje produktów, odpady i pozostałości
przemysłu rolnego (łącznie z substancjami roślinnymi i
zwierzęcymi), leśnictwa i związanych z nim gałęzi gospodarki,
jak również podatne na rozkład biologiczny frakcje odpadów
przemysłowych i miejskich (Dyrektywa 2001/77/WE).
 W celu pozyskania biomasy uprawia się specjalne rośliny.
Do tych upraw energetycznych nadają się zwłaszcza rośliny
charakteryzujące się dużym przyrostem rocznym i niewielkimi
wymaganiami glebowymi.
Gatunki
roślin
wieloletnich
Wśród gatunków wieloletnich roślin uprawianych na cele energetyczne













wymienia się:
wierzbę krzewiastą (Salix L.),
topolę (Populus L.),
robinię akacjową (Robinia pseudoacacia L.),
różę wielokwiatową (Rosa multiflora Thunb.),
ślazowiec pensylwański (Sida hermaphrodita Rusby L.),
rdest japoński (Reynoutria japonica Houtt.),
rdest sachaliński (Reynoutria sachalinensis Nakai),
rożnik przerośnięty (Silphium perfoliatum L.),
topinambur (Helianthus tuberosus L.),
miskant chiński (Miscanthus sinensis Andersson),
miskant cukrowy (Miscanthus sacchariflorus (Maxim.) Hack.),
miskant olbrzymi (Miscanthus x giganteus J. M. Greef & M. Deuter),
spartinę preriową (Spartina pectinata Bosc ex Link).

Najbardziej popularne rośliny
energetyczne
uprawiane
w
Polsce
Najbardziej popularną rośliną energetyczną uprawianą w
Polsce jest wierzba krzewiasta odmiany Salix viminalis,
 Kolejną pod względem ilości upraw jest miskantus olbrzymi
oraz ślazowiec pensylwański.
 Należy zwrócić również uwagę na uprawę topoli, która może
być traktowana jako roślina energetyczna jednak na terenie
kraju jest nadal mało znana.
Wierzba energetyczna (1)
 Wierzbę z rodzaju Salix viminalis można uprawiać na wielu
rodzajach gleb, od gleb piaszczystych i bielicowych, aż po
gleby organiczne.
 Bardzo ważnym czynnikiem dla wzrostu i rozwoju wierzby jest
kwasowość gleby, toleruje ona szerokie spektrum odczynu
glebowego w przedziale pomiędzy 4,5-7,6 pH.
 Najbardziej odpowiednim wydaje się być pH pomiędzy 5,5-6,5,
czyli gleby nieznacznie kwaśne.
Ślazowiec Pensylwański

Warunki
upraw
biomasowych
Rośliny szybko rosnące są uprawami wodolubnymi i
uwarunkowania wodne należy uwzględnić w pierwszej
kolejności w podejmowaniu decyzji przy zakładaniu plantacji.
 Najlepsze stanowiska to tereny, na których występuje wysoki
poziom wód gruntowych, tereny w pobliżu cieków wodnych
gdzie okresowo mogą występować lokalne wylewy max 2-3
tygodnie. Trzeba pamiętać, że do takich upraw nie nadają się
jednak stanowiska stale zabagnione.
 Mniejsze znaczenie ma klasa bonitacyjna ziemi, na której
chcemy uprawiać wierzbę. Oczywiście im klasa wyższa tym
zbiory będą większe, ale w przypadku uprawy wierzby
powinniśmy w pierwszej kolejności wykorzystywać te grunty,
które z punktu widzenia innych upraw rolniczych przynoszą
niższe plony lub ze względu na lokalne wylewy stanowią
zagrożenie dla upraw.

Przygotowanie stanowiska
wierzby
energetycznej
Wierzbadla
jest rośliną
wieloletnią,
stąd przygotowanie
stanowiska musi być dobrze przemyślane a jeszcze
lepiej wykonane.
 Najważniejsze są pierwsze dwa lata uprawy, które tak
naprawdę decydują o powodzeniu przedsięwzięcia.
 Plantację należy utrzymać w stanie nie
zachwaszczonym oraz powinna być ona dobrze
ukorzeniona.
 Ważne jest dostosowanie kwasowości i poziomu
składników pokarmowych gleby do potrzeb wierzby
(wykonanie badań gleby).

Dobór
sadzonek
wierzby
Wymagania dotyczące sadzonek reguluje norma BN-81/912302, która odnosi sięenergetycznej
do wikliny o przeznaczeniu plecionkarskim
ale przez analogię można ją odnieść do gatunków i klonów o
innym przeznaczeniu.
 Sadzonki (zrzezy) powinny mieć długość20-25 cm, grubość 715 mm, powinny być czyste o dużej żywotności, odpowiedniej
wilgotności wolne od chorób i szkodników bez uszkodzeń
mechanicznych.
 Poniżej pokazano sposób sadzenia zrzezów przy zakładaniu
plantacji matecznej





Dobór sadzonek wierzby
Najlepszy materiał nasadzeniowy pochodzi z odrostów
energetycznej
jednorocznych lub dwuletnich z plantacji matecznych czystych
odmianowo.
Zakończenia sadzonek powinny być zabezpieczone od strony
wierzchołkowej parafiną a od drugiej, która znajdzie się w ziemi
olejem parafinowym. Takie zabezpieczenia chronią zrzezy
przed nadmiernym wysychaniem i przed infekcją przez różnego
rodzaju patogeny, grzyby i wirusy.
Nasadzenia najczęściej wykonuje się wczesną wiosną.
Można również stosować jesienny termin, jest on jednak
uzależniony od lokalnych warunków pogodowych.
Jesienne nasadzenia powinny być wykonane przed
zamarznięciem gleby.
Sadzenie
energetycznej
 Zrzezy
powinny być wierzby
sadzone w taki
sposób aby przynajmniej
dwa uśpione pąki pozostawały nad powierzchnią ziemi.
 Sadzenie odbywa się ręcznie lub mechanicznie. Gęstość
uzależniona jest od rozstawu kół maszyn rolniczych
szczególnie ciągników, maszyn do pielęgnacji oraz zbioru roślin
z plantacji.
 Wielkość nasadzeń waha się zatem od 14 do 40 tys sadzonek
na 1 ha. Wielkość ta zależy od planowanej techniki zbioru i od
przeznaczenia pozyskanego materiału. Jeżeli ma to być topowo
mateczna plantacja to najbardziej optymalne jest sadzenie
około 40 tys, sadzonek na ha.
Koszty założenia 1 ha wierzby
Rodzaj kosztu
Wartość kosztu (w zł)
Struktura %-owa
energetycznej
1. Koszt
przygotowania
powierzchni do
sadzenia
1 125,00
(od 400 do 1800 w zależności
od stanu agrotechnicznego
pola, na którym będzie
sadzona wierzba)
14,4
2. Koszt zakupu
sadzonek
4 200,00
53,8
3. Sadzenie
ręczne
1 500,00
19,2
4. Zabiegi
pielęgnacyjne
980,00
12,6
RAZEM
7 805,00
100,0
Miskant olbrzymi (Miscanthus giganteus)
olbrzymi
(1)kępową. Wytwarza
 Miskant olbrzymiMiskant
(trzcina chińska)
jest trawą
grube, sztywne źdźbła wypełnione gąbczastym rdzeniem.
Osiągają one wysokość 2-3,5m, natomiast system korzeniowy
sięga głębokości 2,5m.
 Trawa ta jest odporna na niskie temperatury w okresie
zimowym. Jednak podczas pierwszej zimy młode rośliny
zabezpiecza się przed uszkodzeniem poprzez ściółkowanie.
 Miskant olbrzymi nie wytwarza nasion więc jego rozmnażanie
jest możliwe jedynie poprzez kłącza (rizomy) lub laboratoryjną
metodą in vitro.
 Miskant nie wymaga do uprawy dobrych gleb (odpowiednie są
gleby nawet V i VI klasy bonitacyjnej oraz nieużytki). Jednak
najwyższe plony uzyskuje się na glebach III-IV klasy
bonitacyjnej.
Miskant
olbrzymi
(2)uzyskuje się
 Z kilkuletniej plantacji
Miskanta
olbrzymiego
przeciętnie ok. 20t biomasy z 1ha. Roślina podczas zbioru ma
wilgotność ok. 20% więc przechowywanie jej nie stwarza
problemów, które występują podczas magazynowania
wilgotnych zrębków wierzbowych. Wartość opałowa Miskanta
wynosi 14-17 MJ/kg.
 Zbiór trawy przeprowadzany jest w lutym – marcu.
Wykorzystuje się w tym celu kombajn do zbioru kukurydzy na
kiszonkę. Sieczka z Miskanta podawana jest na przyczepę. Ma
ona jednak małą masę usypową (70-95 kg/m3), co wiąże się z
wysokim zapotrzebowaniem na środki transportowe. Dlatego
też często przeprowadza się zbiór dwuetapowy.
 Skoszone kosiarką rotacyjną łodygi są zbierane w bele.
Pozwala to obniżyć koszty transportu.
 Plantację Miskanta można użytkować przez ponad 15 lat.
Topola
 Obecnie topola jest uprawiana
na powierzchni około 6 tys. ha.
 Plantacje prowadzone są głównie we Włoszech, Hiszpanii i na
Węgrzech.
 Mniejsze uprawy znajdują się również w innych krajach
europejskich (np. Austria, Niemcy, Polska, Rumunia).
 Topola posiada kilka właściwości, które pozwalają na jej
uprawę i późniejsze wykorzystanie jako rośliny energetycznej.
 Występują odmiany topoli charakteryzujące się znacznymi
przyrostami biomasy w klimacie umiarkowanym.
 Uprawa topoli należy do nieinwazyjnych więc plantacja może
być w prosty sposób zmieniona na uprawę np. roślin
jednorocznych.
Formy występowania biomasy
 Różnorodność form, w jakich występuje biomasa, zarówno na
plantacjach celowych jak i w stanie naturalnym lub
półnaturalnym, powoduje konieczność sięgania po szeroką
gamę urządzeń pomocnych w jej pozyskaniu i przetworzeniu.
 Paliwo biomasowe występuje w następujących formach:
 szczapy
 zrębki
 trociny i wióry
 kora
 brykiety
 pelety
 baloty lub kostki słomy
Techniki i technologie
wykorzystywania biomasy
Wykorzystanie biomasy i jej
technologie
 Biomasa jest głownie wykorzystywana jako paliwo do
spalania i współspalania w celu wytwarzania energii
elektrycznej oraz ciepła oraz podgrzewania wody
użytkowej.
 Biomasę dzielimy na:
- biomasa pochodzenia leśnego
- biomasa pochodzenia rolnego
- odpady organiczne
Sposoby konwersji biomasy:






spalanie bezpośrednie
piroliza
gazyfikacja
fermentacja alkoholowa
synteza metanolu
estryfikacja olejów roślinnych






Złote zasady
Biomasa
jest typowym lokalnym paliwem
i powinna być
wykorzystania
biomasy
zagospodarowana w miejscu jej występowania i przetwarzania
dlatego należy szczególnie zwracać uwagę w wyborze instalacji
(kotłownia, biogazownia ) na jej dostępność.
Biopaliwa powinny być dostarczane z odległości nie większej
niż 60 km.
Podstawowym źródłem biomasy powinny być uprawy roślin
wieloletnich.
Odpady z przetwórstwa rolnego, leśnego i przemysłowego
powinny stanowić jedynie uzupełnienie produkcji na plantacjach
roślin wieloletnich.
Powinno się stosować paliwa o możliwie najmniejszym stopniu
przetworzenia.
Zainstalowany w kotłowni kocioł powinien być przystosowany
do jednego, wybranego przez użytkownika typu paliwa
biomasowego






Sposoby konwersji biomasy:
spalanie bezpośrednie
piroliza
gazyfikacja
fermentacja alkoholowa
synteza metanolu
estryfikacja olejów roślinnych
W części wykładowej omówiono przykładowo:
 Techniki spalania słomy
 Podstawowe systemy spalania słomy
 System okresowo-cyklicznego spalania słomy
 Spalanie słomy ciętej w kotłach o ruchu ciągłym

Technologia spalania biomasy w
postaci rozdrobnionej i przetworzonej
Na rynku kotłów występuje bardzo wiele typów małych
(1) rozdrobnionej :
kotłów do spalania biomasy
- zrębków drzewnych,
- wiórów,
- trocin itp.
oraz w postaci przetworzonej:
- pelety,
- brykiety
przeznaczonych głównie do ogrzewania domków
jednorodzinnych i innych małych obiektów.





Technologia spalania biomasy w postaci
i przetworzonej
(2)
Kotły rozdrobnionej
do spalania biomasy wyposażone
są w zasobniki
magazynowe paliwa różnej wielkości, które mogą służyć do
zasilania kotła paliwem przez okres jednej doby lub nawet kilku
dób, w zależności od pojemności zasobnika oraz wielkości
kotła.
Są to kotły o wydajności od 30 do 120 kW o bardzo różnych
rozwiązaniach konstrukcyjnych. Wszyscy producenci
zapewniają 2-fazowy, efektywny cieplnie system spalania.
Kotły takie pracują przeważnie w systemie automatycznym.
Można w nich również spalać słomę, ale w specjalnej postaci,
a mianowicie w postaci sprasowanych i wytłaczanych pelet i
brykietów.
Pelety i brykiety ze słomy znajdują co raz większe
zastosowanie w naszym kraju.

Technologia spalania biomasy w postaci
rozdrobnionej i przetworzonej (3)
Opisane w części wykładowej technologie spalania słomy mają
zastosowanie głównie na terenach wiejskich lub w systemach
cieplnych małych miast.
 Wprowadzenie słomy do ogrzewania domków jednorodzinnych
w małych i średnich miastach wymagało jej przetworzenia do
takich postaci, jakie można do miast wprowadzać.
 Rozwinęła się zatem w ostatnich latach produkcja pelet i
brykietów ze słomy i w takiej postaci słoma jest stosowana do
ogrzewania domków jednorodzinnych i małych obiektów
również w miastach.
 Wykorzystuje się w tym przypadku kotły stosowane do spalania
rozdrobnionej biomasy (głównie zrębków drewnianych, wiórów i
trocin).
Kotły do spalania biomasy
W części wykładowej omówiono rodzaje kotłów do
spalania biomasy:








Kotły wsadowe
Kotły automatyczne na ciętą słomę
Kotły o systemie spalania cygarowego
Kotły do spalania biomasy w postaci rozdrobnionej i
przetworzonej
Kotły na słomę
Kotły na zrębki drzewne
Kotły na pellety
Kotły na ziarno energetyczne
Planowanie instalacji
na biomasę
Planowanie instalacji na biomasę 10 faz
Faza 1
Rozpoznanie zasobów istniejącej biomasy
w promieniu do 60 km od planowanej instalacji.
Faza 2
Rozpoznanie możliwości produkcji
dedykowanej biomasy pod konkretną instalację.
Faza 3
Rozpoznanie możliwości przyłączeń
do sieci energetycznej i odbioru ciepła z produkcji
Faza 4
Uzyskanie przychylności lokalnej społeczności
na budowę instalacji.
Planowanie instalacji
na biomasę 10 faz cd.
Faza 5
Uzyskanie pozwoleń budowlanych i środowiskowych
Faza 6
Podpisanie wieloletnich kontraktów na dostawy biomasy do instalacji
Faza 7
Podpisanie umowy na odbiór energii elektrycznej i ciepła
Faza 8
Budowa instalacji.
Przykład instalacji na
wykorzystanie biomasy stałej (1)
Zintegrowana instalacja do gazyfikacji biomasy stałej
o mocy 1.58 MWe
 Instalacja składa się z pięciu podstawowych modułów:
1.System przechowywania, suszenia i mieszania biomasy.
2. Linia do gazowania biomasy z wydajnością 1000 Kg/h
mogąca produkować 2500 m3/h gazu z syntezy, łącznie z
mocą grzewczą ok. 5MJ/m3
3. Moduł wytwarzający gaz z syntezy o mocy 1580KW,
silnik Jenbacher 616
4. Instalacje elektryczne i mechanika pomocnicza
5. Budynki
Przykład instalacji na
wykorzystanie
biomasy
stałej
(2)
Warunki brzegowe dla dostarczanej biomasy:







Dostępność około 8 tys. ton biomasy rocznie
Wilgotność względna 10-20%
Średnica biomasy: 2-15 mm
Gęstość biomasy: do 350 Kg/m3
Możliwości grzewcze > 3680 Kcal/Kg
Zawartość popiołu < 10%
Brak zanieczyszczeń typu: kamienie, metale, plastik,
lakiery i farby
Przykład instalacji na
Opisana
instalacja posiada następujące
zalety:stałej (3)
wykorzystanie
biomasy
1. Możliwość pracy z różnymi typami biomasy
2. Duża wydajność termodynamiczna > 80%
3. Łatwość obsługi
4. Brak części ruchomych w gazyfikatorze sprawia, że
instalacja jest mało podatna na mechaniczne uszkodzenia.
5.Ograniczona inercja w czasie działania pozwala na niewysoki
koszty zatrzymania lub rozruchu instalacji.
Przedstawiona instalacja może być wykorzystywana w
miejscach występowania dużych ilości biomasy pochodzącej ze
słomy lub trwałych użytków zielonych.
Rola samorządu w rozwoju
lokalnego rynku OZE (1)
 Biomasa jest to typowo lokalne paliwo i jest niezbędna do
wytwarzania zielonej energii poprzez system spalania i
współspalania.
 Głównymi odbiorcami są elektrownie i elektrociepłownie.
 Biomasa może być ponadto czynnikiem sprzyjającym obniżaniu
kosztów energii w gospodarstwach domowych oraz
podstawowym paliwem lokalnych czyli gminnych kotłowni.
 Aby jednak tak się stało potrzeba:
A) z jednej strony systemu wsparcia do wymiany starych
pieców na nowoczesne kotły biomasowe,
B) z drugiej zaś strony edukacji samych rolników. Trzeba
rolnikom pokazać, że mogą być samowystarczalni, zachęcić do
zakupu kotłów oraz linii do produkcji brykietu oraz pelletu.
Rola samorządu w rozwoju
lokalnego rynku OZE (2)
W celu efektywnego wspierania wykorzystywania OZE, w tym
energii z biomasy gminy powinna opracować Projekt planu
zaopatrzenia gminy w ciepło, energię elektryczną i paliwa
gazowe
Plany te powinny m.in. określać:
 Koncepcję gminnego centrum energetycznego obejmującego
wszystkie dostępne odnawialne źródła z terenu gminy wraz z
audytem energii odnawialnej
 Ocenę odnawialnych zasobów energii dokonanej na podstawie
zasobów energii zawartej w biomasie i w biopaliwach
 Bilans odnawialnych zasobów energii, który będzie
sporządzony na podstawie oceny tych zasobów pozwalający
określić możliwości i sposoby wykorzystania energii
odnawialnej w projekcie zaopatrzenia Gminy w ciepło i energię
elektryczną
Rola samorządu w rozwoju
lokalnego rynku OZE (3)





Ocenę potencjalnych projektów i zaproponowanie rozwiązań
służących gospodarczemu i społecznemu rozwojowi Gminy
poprzez realizację projektów wskazanych jako priorytetowe
Propozycje wykorzystania OZE i wysokosprawnej kogeneracji
z uzasadnieniem ekonomicznym i harmonogramem działań
Przedsięwzięcia w zakresie modernizacji, rozbudowy albo
budowy sieci oraz ewentualnych nowych źródeł paliw
gazowych, energii elektrycznej lub ciepła, w tym źródeł
niekonwencjonalnych i odnawialnych
Przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii
elektrycznej i paliw gazowych
Możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych
zasobów paliw i energii, z uwzględnieniem skojarzonego
wytwarzania ciepła i energii elektrycznej oraz
zagospodarowania ciepła odpadowego z instalacji
przemysłowych
Rola samorządu w rozwoju
lokalnego rynku OZE (4)







Optymalne wykorzystanie źródeł OZE w Gminie
Wprowadzanie innowacyjnych technologii
Możliwość inwestowania w uzupełniające się moduły
technologiczne
Inwestycje w obiektach komunalnych oraz przedsiębiorstwach
komunalnych wdrażających unijny Pakiet 3X20
Edukację urzędników oraz społeczności lokalnej w zakresie
OZE oraz programów oszczędzania energii
Wdrażanie programów związanych z ograniczeniem niskiej
emisji, dotacje dla mieszkańców gminy
Zachęty inwestycyjne dla przedsiębiorców inwestujących w
energetykę odnawialną
Rola samorządu w rozwoju
lokalnego rynku OZE (5)
Warto pamiętać, że:

Gmina może być aktywnym inwestorem w się w planowaniu
proekologicznych inwestycji energetycznych na własnym
terenie

W gminach o dużym potencjale OZE możliwe są do tworzenia
Gminne Centra Energetyczne sfinansowane ze środków
dotacyjnych i preferencyjnych

Nie jest możliwe stworzenie jednego modelu zaopatrzenia
Gmin w energię z uwagi na zróżnicowanie zasobów OZE na
terenie kraju i możliwości finansowe samorządów
Finansowanie inwestycji
biomasowych
Finansowanie inwestycji
biomasowych
Finansowanie inwestycji
biomasowych może pochodzić z
następujących źródeł:
 1. Środki pomocowe Unii Europejskiej
- Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko
- Regionalne Programy Operacyjne
- Inne programy operacyjne
 2. Środki krajowe
- System wsparcia przedsięwzięć termomodernizacyjnych
- System finansowania ochrony środowiska
- Środki komercyjne
Program Operacyjny
Infrastruktura
i
Środowisko
(1)
Oś priorytetowa IX . – infrastruktura energetyczna
przyjazna środowisku i efektywność energetyczna
Działanie 9.1 Wysoko sprawne wytwarzanie energii –
projekty o wartości min. 10 mln PLN
 budowa lub przebudowa jednostek wytwarzania energii
elektrycznej oraz ciepła w skojarzeniu
 przekształcanie ciepłowni w jednostki kogeneracyjne
spełniające ww. wymogi
 jednostki spełniające wymogi dla wysoko sprawnej kogeneracji,
określone w dyrektywie 004/8/WE
Program Operacyjny
OśInfrastruktura
priorytetowa IX . – infrastruktura
energetyczna
i Środowisko
(2)
przyjazna środowisku i efektywność energetyczna
Działanie 9.4 Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych
 projekty budowy lub zwiększania mocy MEW do 10 MW
 jednostki wytwarzania energii elektrycznej z biomasy lub
biogazu o min. wartości 10 mln PLN
 projekty budowy lub zwiększania mocy jednostek do
wytwarzania energii elektrycznej z wykorzystaniem energii
wiatrowej lub ciepła z energii słonecznej i geotermalnej o min.
wartości 20 mln PLN
Program Operacyjny
Infrastruktura i Środowisko (3)
Działanie 9.5 zwiększenie wytwarzania biokomponentów i
biopaliw ( 30% poniesionych wydatków)
 projekty o wartości 20 mln PLN i powyżej z zakresu budowy
zakładu lub instalacji
 projekty budowy instalacji do produkcji biogazu
Działanie 9.6 na sieci ułatwiające odbiór energii ze źródeł
odnawialnych
 budowa oraz modernizacja sieci elektroenergetycznych
 min. wartość projektu 20 mln PLN
 Wsparcie w ramach priorytetu X Bezpieczeństwo energetyczne,
w tym dywersyfikacja źródeł energii
Działanie 10.3 Rozwój przemysłu dla OZE
 budowa zakładów do produkcji urządzeń niezbędnych do
realizacji takich projektów, które zostaną wsparte w ramach
działania 9.4 i 9.5 POIiŚ min. wartość projektu 20 mln PLN
Regionalne Programy Operacyjne
Województwo
Działanie
Maksymalny
udział
dofinansowania
Zachodnio-pomorskie
1.1.4 | Inwestycje MSP w zakresie ochrony
środowiska
60%
Warmińsko-Mazurskie
6.2.1 | Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii
50%
Mazowieckie
4.9 | Ochrona powietrza, energetyka
50-60%
Łódzkie
2.9 | Odnawialne źródła energii
60%
Wielkopolskie
3.7 | Zwiększenie wykorzystania odnawialnych
zasobów energii
60%
Lubuskie
3.2 | Poprawa jakości powietrza, efektywności
energetycznej oraz rozwój i wykorzystanie
odnawialnych źródeł energii
50%
Regionalne Programy Operacyjne
cd.
Maksymalna
Województwo
Działanie
udział
dofinansowan
ia
Dolnośląskie
1.1 | Inwestycje dla przedsiębiorstw
60%
Śląskie
1.2 | Mikroprzedsiębiorstwa i MŚP
70%
Małopolskie
7.2 | Poprawa jakości powietrza i zwiększenie wykorzystania
odnawialnych źródeł energii
60-70%
Świętokrzyskie
1.1 | Bezpośrednie wsparcie sektora mikro, małych i
średnich przedsiębiorstw
60%
Lubelskie
1.4 | Dotacje inwestycyjne w zakresie dostosowania
przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska oraz
w zakresie
odnawialnych źródeł energii
70%
Program Operacyjny
Innowacyjna Gospodarka
Celem POIG jest rozwój polskiej gospodarki w oparciu o
innowacyjne przedsiębiorstwa
Działanie 1.4 Wsparcie projektów celowych
 maksymalna wielkość wsparcia 20 mln PLN (331 mln euro
z UE na działanie )
Działanie 4.1 Wsparcie wdrożeń prac B + R
 wartość wsparcia do 20 mln PLN (331,5 mln euro z UE na
działanie )
 Działanie 4.4 Nowe inwestycje o wysokim potencjale
innowacyjnym (1 207 mln euro z UE na działanie )
Program Rozwoju
Obszarów Wiejskich
Modernizacja gospodarstw rolnych
 inwestycje w urządzenia służące wytwarzaniu energii ze
źródeł odnawialnych na potrzeby produkcji rolnej w danym
gospodarstwie (alokacja na działanie 1 800 mln euro )
Zwiększenie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej
i leśnej
 inwestycje w urządzenia służące wytwarzaniu energii ze
źródeł odnawialnych lub produktów odpadowych (biogaz) na
potrzeby produkcji w danym zakładzie przetwórstwa rolnego
(alokacja na działanie prawie 1 500 mln euro )
Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej
 inwestycje służące wykorzystaniu, wytwarzaniu lub dystrybucji
energii ze źródeł odnawialnych (alokacja prawie 1 500 mln
euro )
Inne źródła finansowania
 Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej
 Program Operacyjny Europejska Współpraca Terytorialna
 Program Ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji
 Inteligentna Energia - Program dla Europy (SAVE, ALTENER,
STEER)
 Program na rzecz Przedsiębiorczości i Innowacji (ekoinnowacje)
 Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Krajowe źródła finansowania
Fundusze Ochrony Środowiska (1)
 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej
 Wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki
wodnej
 Powiatowe i gminne fundusze ochrony środowiska i
gospodarki wodnej
Formy dofinansowania:
1. Pożyczki preferencyjne ( z możliwością częściowego
umorzenia)
2. Kredyty udzielane ze środków Funduszu przez banki w ramach
linii kredytowych
3. Dopłaty do oprocentowania preferencyjnych kredytów i
pożyczek
4. Dotacje
W ramach NFOŚiGW istnieje program finansowania OZE
Krajowe źródła finansowania
Fundusze Ochrony Środowiska (2)
Przedmiot finansowania:
1. Wytwarzanie ciepła z biomasy (źródła rozproszonego 20 MW)
2. Kogeneracja z wykorzystaniem biomasy (źródła rozproszone
do 2 MW)
3. Wytwarzanie energii elektrycznej lub ciepła z wykorzystaniem
biogazu z oczyszczalni ścieków i rozkładu szczątków
zwierzęcych lub roślinnych
 Minimalny koszt przedsięwzięcia- 10 mln zł
 Wysokość pożyczki- od 4 do 50 mln zł i do 75% kosztów
kwalifikowanych
 Oprocentowanie- stałe, 6% w skali roku
 Okres finansowania do 15 lat
 Okres karencji do 18 miesięcy od zakończenia zadania
 Możliwość umorzenia do 50% kwoty pożyczki
Kredyty Bankowe (1)
Na wsparcie inwestycji wykorzystujących odnawialne źródła
energii w zakresie spalania biomasy można uzyskać:
 Kredyty preferencyjne udzielane w ramach współpracy z
donatorami środków, w szczególności:
1. Kredyty ze środków banku z dopłatami do odsetek
2. Kredyty ze środków donatorów
3. Kredyty w ramach wspólnego finansowania
 Kredyty komercyjne
Kredyty Bankowe (2)
 Istnieją również kredyty udzielane w ramach współpracy z
WFOŚiGW.
 Mamy tu do czynienia z zadaniami z akresu efektywności
energetycznej
- modernizacja źródeł ciepła
- budowa i modernizacja systemów c.o. i c.w.u.
- termomodernizacja budynków mieszkalnych i użyteczności
publicznej
- racjonalizacja zużycia energii
- odnawialne źródła ciepła ( kotły opalane biomasą, kolektory
słoneczne, pompy ciepła)
 Warunki udzielania kredytów są preferencyjne, a stopień
preferencji jest zróżnicowany w zależności od regionu.
W każdym województwie określone są: przedmiot
kredytowania, uprawniony podmiot, wysokość kredytu i jego
udział w kosztach zadania, długość okresu kredytowania,
możliwość uzyskania i długość okresu karencji w spłacie
Kredyty z dopłatami NFOŚiGW
i inne instrumenty
Kredyt z dopłatami NFOŚiGW:
1. Inwestor składa wniosek do NFOŚiGW o udzielenie promesy dopłat do
kredytu bankowego
2. NFOŚiGW wystawia promesę dopłat do kredytu bankowego ( ważna 12
miesięcy)
3. Inwestor zawiera umowę kredytu z bankiem
4. Inwestor, bank i NFOŚiGW zawierają umowę trójstronną regulującą
obowiązki i uprawnienia stron.
Inne instrumenty finansowe
 Kredyty komercyjne, w tym pomostowe i uzupełniające dotacje UE
 Kredyty technologiczne (PO Innowacyjna Gospodarka)
 Emisja obligacji komunalnych i korporacyjnych
 Finansowanie w formule trzeciej strony
 Projekty DSM (Demand Side Management)
 Przedsięwzięcia PPP
 Leasing
 Factoring
Reasumując
 Biomasa jest najtańszym paliwem używanym do
wytwarzania ciepła;
 Ceny energii z biomasy rosną wolniej niż ceny paliw
kopalnych;
 Rozszerza się produkcja roślin, z których wytwarza się
paliwa biomasowe w cenach konkurencyjnych do biomasy
tradycyjnej;
 Wzrasta produkcja i wykorzystanie paliw biomasowych
wysokoprzetworzonych;
 Kotłownie wytwarzające ciepło z biomasy osiągają bardzo
wysokie sprawności i wzrasta ich dostępność na rynku.
Przydatne linki







www.ieo.pl
www.ipieo.pl
www.ure.gov.pl
www.bosbank.pl
www.biomasa.org.pl
www.nfosigw.gov.pl
www.agroenergetyka.pl
Dziękujemy za uwagę
Zapraszamy do wypełnienia testu on-line!
www.ews21.pl
Dofinansowano ze środków dotacji
Narodowego Funduszu Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej