Zjawisko używania przez młodzież leków nasennych i

advertisement
Wnioski z „Raportu z badania dotyczącego zjawiska
odurzania się przez młodzież lekami dostępnymi
bez recepty” zrealizowanego na zlecenie Krajowego
Biura do spraw Przeciwdziałania Narkomanii przez
pracownię Millward Brown w lipcu 2013 roku.
Lek. med. Dorota Jung
specjalista pediatra
Zjawisko używania przez młodzież leków
nasennych i uspokajających z grupy
benzodiazepin, leków OTC zawierających
dekstrometorfan, pseudoefedrynę, efedrynę
i kodeinę w celach pozamedycznych
– na podstawie wyników badań
przeprowadzonych w V-VI 2013 na zlecenie
Krajowego Biura ds Przeciwdziałania
Narkomanii w 3 ośrodkach (Warszawa,
Katowice, Opole)
3 grupy badanych
- farmaceuci (technicy, mgr )
- rodzice młodzieży
- młodzież w wieku 15 – 19 lat, która odurzała się
przynajmniej 2-krotnie w ciągu 12 m-cy i uczestniczyła
w programie profilaktycznym lub terapeutycznym – 18
wywiadów
PROBLEMY OBJĘTE BADANIEM
Zmiany w czasie dotyczące zjawiska odurzania się przez
młodzież:
- skala problemu pozostaje na względnie trwałym
poziomie
zmiana rodzaju substancji psychoaktywnych (ostatnie
7-8 lat)
a) spadek używania marihuany
b) wzrost zainteresowania legalnie dostępnymi tzw.
dopalaczami
- zmiana wzorców przyjmowania substancji
- wzrost liczby leków stosowanych w celach
„rekreacyjnych”: efedryna, (OTC), xylometazolin,
trójcykliczne leki przeciwdepresyjne, leki
przeciwhistaminowe
MOTYWY I NAWYKI KORZYSTANIA
Z LEKÓW W CELU ODURZANIA SIĘ
Profil jednolity – trudny do określenia ale wyłania się obraz
„lekomana OTC”
* brak kontaktu ze środowiskiem przestępczym (dealerzy
nie działają bezpośrednio w środowisku szkolnym)
* nie pozostaje pod wpływem patologicznych środowisk
rówieśniczych
* ma zaburzone relacje rodzinne
* poczucie izolacji społecznej
- problemy osobowościowe
- problemy adaptacyjne
- niespełnione aspiracje (własne, rodziców)
- próby samobójcze (lub manifestacja)
- szantaż emocjonalny
- „krzyk o pomoc”
- ucieczka od rzeczywistości
* nastolatki z obsesją kontroli masy ciała
* eksperymentatorzy – poszukiwacze mocnych wrażeń
SKALA ROZPOWSZECHNIENIA ZJAWISKA
I POZIOM ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT
ZJAWISKA ODURZANIA SIĘ PRZEZ
MŁODZIEŻ
Chęć doświadczania odmiennych stanów świadomości od
zawsze skłaniała część osób do eksperymentowania ze
środkami psychoaktywnymi (zarówno substancjami
nielegalnymi ale też produktami dostępnymi w oficjalnym
obrocie).
Eksperci skupieni przy projekcie nie mają dokładnych
danych na temat osób odurzających się – brak statystyk,
wynika to z wielu faktów.
PROFIL ŚWIADOMOŚCI
Najbardziej świadomą z badanych grup byli:
FARMACEUCI
- próba zakupu więcej niż 1 opakowania leku
- „powracający klient”
- zakupy w wieczory weekendowe przez grupy młodzieży
Jednocześnie grupa ta informuje, że jest bezkarna:
1) brak rozwiązań prawnych – zakazu sprzedaży tych
substancji osobom niepełnoletnim
2) brak regulacji prawnych co do ilości jednorazowo
wydawanych preparatów
* ale tu od razu pojawia się problem
- konflikt interesów
- obawy farmaceutów o bezpieczeństwo własne
- oskarżenia o ograniczenie dostępności do leków
- wielość aptek
- młodzież poszukuje aptek bezproblemowych
- narażanie się na moralną odpowiedzialność za skutki
niezaradnej odmowy sprzedaży leku
* świadomość szkodliwości reklam i promocji leków
dostępnych bez recepty
* jedyne działanie ograniczające – kontrola nadsprzedaży
tych substancji
RODZICE
Poziom uświadomienia rodziców zależy częściowo od
nasilenia zjawiska w środowisku w jakim obraca się ich
dziecko, ale ogólnie wiedza jest powierzchowna mimo
deklaracji znajomości tematu
Schemat:
- rodzic wie, że istnieją narkotyki ale część nie ma
świadomości o używaniu leków OTC w celu odurzenia
- deklarują umiejętność rozpoznawania zażycia i działania
substancji OTC ale wiedza, że ich dziecko to robi jest
szokiem
- często nieświadomość łatwości dostępu i niskich cen
- brak dobrych relacji, rozmów
- niefrasobliwość
- zaufanie (z wygody? )
- przekonanie znajomości swojego dziecka
- ignorowanie symptomów
- część rodziców uważa, że eksperymentowanie z
używkami jest naturalnym etapem rozwoju człowieka
MŁODZIEŻ
Bardzo wysoki poziom świadomości na temat odurzania
się lekami i innymi substancjami
- nazwy
- umiejętność łączenia różnych substancji dla osiągnięcia
lepszego efektu
- dawki
- osiągane rezultaty
- kanały pozyskiwania
- sposoby zabezpieczenia przed efektami odurzenia
i „wpadką”
- znajomość szkodliwości działania substancji
Wiedza młodzieży – środowiska rówieśnicze, INTERNET –
fora, portale (HYPERREAL.INFO, NEUROGROOVE.INFO)
* brak wiedzy (nieświadomość wpływu leków na psychikę i
późniejsze problemy emocjonalne i osobowościowe)
WNIOSKI EKSPERTÓW
Dwa wzorce zachowań charakteryzujące używanie leków
w celach pozamedycznych.
1) Leki – używką pierwszego wyboru stosowane do
odurzania się (legalność, łatwość dostępu, niska cena,
przewidywalny efekt, trudniejsze do bezpośredniego
wykrycia przez otoczenie – brak zapachu)
2) Lek jako zastępstwo za substancję właściwą (np.
amfetaminę) dla uzyskania efektu odurzenia lub
zmniejszenia objawów głodu narkotykowego
PROBLEMY PODNOSZONE
PRZEZ ZESPÓŁ EKSPERTÓW
- szkodliwość reklam i promocji leków dostępnych bez
recepty
- niedostateczna wiedza rodziców, opiekunów na temat
zagrożeń dla młodzieży
* przełożenie odpowiedzialności na szkołę
- spotkania z młodzieżą powinny prowadzić osoby
kompetentne
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Download