"Elementarz Mahamudry"

"Elementarz Mahamudry" - Garma C.C. Chang
SPIS TRE CI
1. Teoria
Centralna nauka tantry tybeta!skiej
Si"ganie w g#$b esencji umys#u - niek#opotliwa Mahamudra
• Mahamudra - droga wyzwolenia
• Uwagi o Mahamudrze
•
•
2. Pie%ni nauczaj$ce
Tilopa: Mahamudra Upadesia
• Milarepa: Pie%ni Mahamudry
• III Karmapa: Modlitwa Mahamudry
•
3. Wskazówki do nauki i &wicze!
•
Charakterystyczne cechy &wiczenia Mahamudry
Mahamudra - Centralna Nauka Tantry Tybeta skiej
Tantra tybeta!ska jest form$ praktycznego buddyzmu. Posiada ona pe#ni" metod i technik,
umo'liwiaj$cych zastosowanie w praktyce wszystkich nauk Mahajany. W przeciwie!stwie do
teoretycznych form Buddyzmu - jak na przyk#ad Sautrantika, Waibhaszika, Jogaczara, Madjamika,
Hua Jen, Tien Tai itd. - buddyjska tantra k#adzie najwi"kszy nacisk na &wiczenie
i urzeczywistnienie, a nie na spekulacje filozoficzne.
G#ówne ogólne poj"cia Mahamudry mo'na uj$& nast"puj$co:
1. Ca#y byt i wszystko, co si" przejawia mo'na odnie%& do osobistego
do%wiadczenia; do%wiadczenie to dokonuje si" wewn$trz w#asnego umys#u, a
umys# jest (ród#em i twórc$ wszystkich rzeczy.
2. Umys# jest nieograniczenie wielkim, niewymiernie g#"bokim oceanem
mo'liwo%ci; jego nieograniczono%& i g#"bia s$ nieosi$galne dla
niewtajemniczonego.
3. Ten, kto osi$gn$# ca#kowite urzeczywistnienie i pe#n$ kontrol" nad w#asnym
umys#em, jest Budd$, a ci, którzy tego nie osi$gn"li s$ istotami nieo%wieconymi.
4. Buddowie s$ o%wieconymi istotami 'yj$cymi, a istoty 'yj$ce s$ nieo%wieconymi
Buddami.
5. Ten nieograniczony, wszechobejmuj$cy umys# Buddy jest poza rozumieniem i
wszelkimi w#a%ciwo%ciami. Najlepsza i najbli'sza prawdy definicja mog#aby
brzmie&: "Umys# Buddy jest Niewyczerpan$, wietli%cie-Pust$ wiadomo%ci$".
6. wiadomo%& istot 'yj$cych jest ograniczona, %wiadomo%& zaawansowanego
jogina jest o%wiecona; o%wiecony bodhisattwa ma %wietli%cie-pust$ %wiadomo%&,
a %wiadomo%& Buddy jest Niewyczerpan$ wietli%cie-Pust$ wiadomo%ci$.
7. Wszystkie nauki buddyjskie s$ tylko zaznaczeniem najwa'niejszych
"wewn"trznych" punktów, przygotowaniem, wskazówkami kierunku
prowadz$cymi do rozwini"cia tej Niewyczerpanej wietli%cie-Pustej
wiadomo%ci.
8. Gdy ten Stan Buddy rozwinie si" ca#kowicie, powstaje wówczas nieograniczone
wspó#czucie, a wszelkiego rodzaju po'yteczne czyny dokonuj$ si" zupe#nie
spontanicznie.
9. W zale'no%ci od predyspozycji ucznia znane s$ dwie drogi rozwini"cia
Umys#u Buddy: Droga Metod i Droga Wyzwolenia. Pierwsza k#adzie
nacisk na &wiczenie poskromienia prany (energii), a druga na &wiczenie
poskromienia umys#u. Obie jednak bazuj$ na podstawowym twierdzeniu
tantry o identyczno%ci umys#u i prany.
Zasad" identyczno%ci umys#u i prany mo'na krótko przedstawi& w nast"puj$cy sposób: %wiat jest
z#o'ony z ró'nych, przeciwstawnych sobie si# w "antytetycznej" relacji, tak jak: pozytywny i
negatywny, noumen i fenomen (rzecz sama w sobie i zjawisko b"d$ce przedmiotem postrzegania),
potencjalno%& i manifestacja, przejawienie i pusto%&, umys# i prana itd. Ka'da z tych dwójni,
chocia' widocznie antytetyczna, jest nierozdzieln$ jedno%ci$. Dualne si#y, które widzimy wokó# nas,
maj$ faktycznie "jedn$" istot" manifestuj$c$ si" w dwóch ró'nych formach. Gdy si" opanuje,
oswoi, przeobrazi, poszerzy, wyostrzy, uwznio%li i wysublimuje swoj$ %wiadomo%&, czyli swój
umys#, to samo stanie si" wówczas z pran$ - i na odwrót.
)wiczenie podkre%laj$ce opanowanie i ujarzmienie prany nazywa si" "Jog$ z form$" (form$
zewn"trzn$, w której si" rzeczy przejawiaj$), albo "Drog$ Metod". )wiczenie podkre%laj$ce
poskromienie i ujarzmienie umys#u nazywa si" "Jog$ bez Formy" (bez formy, w której przejawiaj$
si" rzeczy) albo "Drog$ Wyzwolenia". Pierwsza droga jest trudnym, wymagaj$cym wysi#ku,
mozolnym typem praktyki jogi, a druga - naturalnym, #atwym i niek#opotliwym sposobem, znanym
jako Mahamudra.
Si!ganie W G"#b Esencji Umys"u
Niek#opotliwa Mahamudra
)wiczenie wnikania w esencj" umys#u jest #atw$ i bezwysi#kow$ medytacj$ Mahamudry. Nie jest to
medytowanie nad czym%, lub na co%, lecz po prostu spontaniczne i wspania#e dzia#anie w#asnego
umys#u, co stanowi szczyt i kwintesencj" wszystkich nauk buddyjskich. Dla tych, którzy jeszcze nie
przekroczyli "bramy" jest to najtrudniejsza ze wszystkich medytacji, lecz dla tych, którzy ju' j$
przekroczyli, medytacja ta jest naj#atwiejsza. Wszystkie inne &wiczenia i praktyki s$ tylko
przygotowaniem do niej. Najwa'niejsze jest tutaj poznanie natury w#asnego umys#u lub
przynajmniej ujrzenie jej przez krótk$ chwil". Gdy jogin raz pozna natur" umys#u, wtedy jest w
stanie w ka'dym czasie i w ka'dym miejscu bez trudno%ci si"gn$& wg#$b esencji umys#u.
Niezale'nie od tego, czy co% robi, czy odpoczywa, zawsze jasno i przejrzy%cie promieniuje w nim
%wietli%cie-pusta %wiadomo%&.
Chocia' po rozpoznaniu czy spostrze'eniu istoty umys#u pozostaje jeszcze do przebycia bardzo
d#uga droga, wszyscy buddyjscy m"drcy uwa'aj$ ten pierwszy przeb#ysk za najwa'niejszy, za co%,
czego na pocz$tku musi spróbowa& ka'dy jogin. Gdy raz przekroczy si" t" nieistniej$c$ bram"
("bram" bez bramy"), medytacja nie jest ju' wi"cej &wiczeniem ani wysi#kiem. Staje si" ona odt$d
naturalnym i spontanicznym aktem. Czy si" siedzi, czy chodzi, mówi czy %pi - ca#a ta dzia#alno%& i
wszystkie potrzeby 'yciowe staj$ si" wspania#ymi medytacjami. W 'adnym przypadku wysi#ek nie
jest konieczny, o nic nie trzeba walczy&. Aby jednak przekroczy& t" nieistniej$c$ bram", nale'y
ci"'ko pracowa& z tym medytacyjnym &wiczeniem "nie &wiczenia", krocz$c drog$ Zenu czy
Mahamudry.
Mahamudra - Droga Wyzwolenia
Droga wyzwolenia lub "joga bez formy" jest najprostsz$ i najbardziej bezpo%redni$ metod$
osi$gni"cia Umys#u Buddy - jest naturalnym i spontanicznym &wiczeniem, które omija wiele
przygotowa!, wyt"'onych praktyk i kolejnych stopni wyst"puj$cych w innych typach jogi. Jej istota
polega na mo'liwo%ci doprowadzenia ucznia przez Guru do ujrzenia wrodzonego Umys#u Buddy w
jego pierwotnym i naturalnym stanie. Dzi"ki temu pierwszemu bezpo%redniemu prze'yciu "wgl$du"
ucze! stopniowo uczy si" umacnia&, rozszerza& i pog#"bia& pierwotny stan umys#u. W ko!cu to
postrzeganie wejdzie mu "w krew" i zako!czy si" ca#kowitym o%wieceniem. )wiczenie to zwie si"
Mahamudr$.
A. Pierwsze ujrzenie przez ucznia wrodzonego stanu umys#u mo'e by& osi$gni"te
w dwojaki sposób: albo samodzielnie poprzez praktyk" jogi Mahamudry, albo
poprzez "przyk#adowe" ("ukazuj$ce") zademonstrowanie przez Guru. Pierwsza
droga zak#ada, 'e ucze! sam medytuje wed#ug wskazówek Guru, a druga
polega na spowodowaniu przez Guru nag#ego otwarcia si" umys#u ucznia.
B. Centralna nauka Mahamudry polega na dwóch zasadniczych punktach:
odpr"'eniu i braku wysi#ku.
Wszystkie cierpienia i nami"tno%ci z natury zwi$zane s$ z napi"ciami. W przeciwie!stwie do tego,
wyzwolenie jest inn$ nazw$ "doskona#ego odpr"'enia" ("rozlu(nienia"). Przeci"tny cz#owiek,
opanowany od d#ugiego czasu przez g#"boko zakorzenione przyzwyczajenia uwa'a, 'e osi$gni"cie
stanu g#"bokiego rozlu(nienia to rzecz najtrudniejsza lub w ogóle niemo'liwa. Tak wi"c, by
umo'liwi& mu to osi$gni"cie konieczne s$ wskazówki i &wiczenia. Dlatego te' g#ównym zadaniem
Mahamudry jest nauczenie jogina, jak odpr"'y& umys#, a tym samym, jak spowodowa& rozwój jego
pierwotnego umys#u. Paradoksem jest, 'e nieobecno%& napi"cia (odpr"'enie) jest jeszcze
trudniejsza do osi$gni"cia, ni' wysi#ek. Wymaga to d#ugiej praktyki, by w ka'dym czasie i w
ka'dych warunkach by& swobodnym i wolnym od trosk.
Gdy stale rozlu(nia si" umys# i potrafi si" utrzyma& go spontanicznym i wolnym od wszelkiego
kurczowego chwytania si", to wrodzony Umys# Buddy wkrótce zab#y%nie.
Uwagi o Mahamudrze
Mahamudra, "Wielki Symbol", jest praktycznym zastosowaniem nauki o Sunjacie. Sunjata (Pusto%&)
jest podstawow$ zasad$ podkre%laj$c$ niesubstancjonalno%& wszystkich istot. Jest to najwa'niejsza
nauka buddyzmu Mahajany i tantry tybeta!skiej. Wed#ug niektórych uczonych tybeta!skich,
Madhjamika ( rodkowa Droga) jest nauk$ Sunjaty w swej ogólnej formie, podczas gdy Mahamudra
jest nauk$ wprowadzaj$c$ zasady Madhjamiki do praktyki. Dlatego te' cz"sto Madhjamik" okre%la
si" mianem "teorii Pusto%ci", a Mahamudr" "praktyk$ Pusto%ci".
Wydaje si" stosowne powiedzenie kilku s#ów o poj"ciu Pusto%ci (pustki). Gdy mówimy: "dom jest
pusty" zwykle mamy na my%li, 'e nie ma w nim mieszka!ców, ale buddyjska "pustka" nie oznacza
nieobecno%ci. Gdy mówimy: "ca#a dzielnica jest teraz pusta" my%limy, 'e przedtem by#y tam domy,
a teraz ich nie ma. Jednak buddyjska "pustka" nie oznacza wymazania ani znikni"cia. "Pusto%&" jest
trudna do zdefiniowania i opisania. Mo'na powiedzie& mnóstwo rzeczy o tym, czym "pustka" nie
jest, ale bardzo ma#o o tym, czym ona jest. "Pusto%&" oznacza wzgl"dn$, p#ynn$, nieokre%lon$ i nie
daj$c$ si" uj$& natur" wszystkich rzeczy. Z filozoficznego punktu widzenia poj"cie to okre%la z#udn$
i podobn$ do snu natur" zjawisk; psychologicznie oznacza ca#kowite wyzwolenie od wszystkich
przywi$za!.
***
Szko#a "Ustnego Przekazu" (Kagyupa) i Stara Szko#a (Njingmapa) w Tybecie uwa'aj$ Mahamudr"
za najwy'sz$ i najwa'niejsz$ ze wszystkich nauk Buddyzmu.
***
Samo%wiadomo%& (samo-postrzeganie si", bycie postrzeganym przez siebie), czyli postrzegaj$ca
siebie zdolno%& %wiadomo%ci jest wed#ug Jogaczary umys#em per se (samym przez si"). Funkcj$
samo%wiadomo%ci (samopostrzegania si") jest bycie %wiadomym tej %wiadomo%ci (%wiadomym
swojej przytomno%ci); jest to czysta %wiadomo%& (postrzeganie) bez 'adnych przedmiotowych
tre%ci (zawarto%ci). Kszta#towanie, rozwijanie tej czystej %wiadomo%ci (postrzegania) jest
podstawowym &wiczeniem Mahamudry.
***
"Czy' stawanie si" naszego w#asnego umys#u pustym nie nazywa si" osi$ganiem Stanu
Buddy?" /Milarepa/
Mahajana naucza, 'e zjawisk stawania si" pustym i stawania si" pe#nym nie da si" od siebie
oddzieli&. Usuwanie z umys#u np. nami"tno%ci i niewiedzy jest równocze%nie nape#nianiem go
czym% innym, np. przekraczaj$c$ m$dro%ci$ i wspó#czuciem.
Najwa'niejsz$ instrukcj$ Mahamudry jest rozlu(nienie. Tylko dzi"ki ca#kowitemu odpr"'eniu
umys#u mo'na ujrze& jego esencj". Medytacyjna technika niewysilania si", niedzia#ania
(niewyt"'ania si") jest najwa'niejsz$ nauk$ Mahamudry.
***
Wi"kszo%& znanych technik medytacyjnych s#u'y rozwijaniu koncentracji umys#u, to znaczy: przed
okiem umys#u powinien by& stale utrzymywany jaki% przedmiot. Innymi s#owy: wymagany jest w
nich wszystkich wysi#ek umys#u. Ale medytacja Mahamudry jest zupe#nie innego rodzaju. Jest
ca#kiem naturalna i pozbawiona wysi#ku, a w umy%le jogina nie jest utrzymywany 'aden przedmiot
jakiegokolwiek rodzaju. W porównaniu z metod$ Mahamudry wszystkie inne praktyki medytacyjne
s$ tylko chwilowymi %rodkami i po%rednimi etapami.
***
"Buddy nie mo'na znale(& poprzez szukanie; spójrz na swój w#asny umys#." /Milarepa/
To zdanie jest wyj$tkowo wa'ne, bowiem reprezentuje istot" nauki Mahamudry. W powszechnym
Buddyzmie naucza si", by szuka& O%wiecenia i osi$gn$& Stan Buddy; w Mahamudrze Guru ukazuje
uczniowi, 'e w#asny umys# jest Budd$ i dlatego szukanie czego% poza nim, nawet Stanu Buddy,
by#oby strat$ czasu.
***
Wed#ug nauki o identyczno%ci umys#u i prany (oddechu), umys# nie mo'e funkcjonowa& bez
wsparcia oddechu, tak jakby "na nim jecha#". Prana wprawia umys# w ruch. To jest nauka o
"jechaniu umys#u na oddechu".
***
Mimo faktu, 'e istoty umys#u nie da si" opisa&, mo'na j$ unaoczni& poprzez trzy g#ówne
w#a%ciwo%ci: samo-postrzeganie, samo-o%wiecenie i samo-szcz"%liwo%&, których - mimo i' s$ stale
obecne - nieinicjowany ucze! nie jest %wiadom. By& %wiadomym %wiadomo%ci (samopostrzegania)
znaczy: przybli'y& si" do progu O%wiecenia. M"drcy buddyjscy, którzy odkryli w mistycznych
do%wiadczeniach, 'e umys# sam z siebie jest %wietlisty i uszcz"%liwiaj$cy, mówi$ o
samoo%wieconym i samouszcz"%liwionym aspekcie umys#u.
***
Wgl$d, medytacja i dzia#anie, czyli wgl$d (intuicja), &wiczenie si" i post"powanie:
"Wgl$d" jest poznaniem czyli rozpoznaj$cym spojrzeniem na podstawow$ prawd", na której bazuj$
wszystkie medytacje i która kieruje ca#$ duchow$ praktyk$.
"Praktyka" albo "&wiczenie si"" dotyczy jogicznego, medytacyjnego doskonalenia si" we wgl$dzie.
"Post"powanie" dotyczy stanu, w którym jogin wykonuj$c swe codzienne czynno%ci pozostaje
zatopiony we wgl$dzie.
Poj"cia te ilustruje nast"puj$cy przyk#ad: w przypadku nauki Mahamudry "wgl$d" jest rozumieniem
pustej natury umys#u, "&wiczenie si"" jest post"puj$cym zag#"bianiem si" w to rozumienie, a
"post"powanie" jest utrzymywaniem tego wgl$du w codziennej aktywno%ci, co oznacza, 'e jogin w
czasie zmiennych sytuacji codziennego 'ycia pami"ta o swoim do%wiadczeniu medytacyjnym i
utrzymuje je 'ywym.
Pie$ni nauczaj#ce
Tilopa: Mahamudra Upadesia
S$ to ustne nauki o Mahamudrze, udzielone Naropie przez Tilop" nad brzegiem Gangesu.
Z sanskrytu na tybeta!ski prze#o'y# Cziekji Lodrö, Marpa T#umacz.
Pok#on pierwotnej m$dro%ci przejawiaj$cej si" dwojako.
Mahamudra nie mo'e by& opisana,
jednak ty, rozwijaj$cy oddanie dla Guru, wy&wiczony w ascezie,
z doskona#$ cierpliwo%ci$ znosz$cy cierpienia, inteligentny Naropo
we( to sobie do serca, mój uczniu, któremu sprzyja los.
Kie -ho!
Spójrz na natur" %wiata,
który jest przemijaj$cy jak ob#oki lub sen;
ob#oki i sen s$ pozbawione realnej egzystencji.
Rozwi! wi"c wyrzeczenie i poniechaj wszelkich %wiatowych zaj"&.
Wyrzecz si" s#ug i rodziny, przyczyn '$dz i nienawi%ci.
Medytuj samotnie w lasach i miejscach odosobnienia.
Przebywaj w stanie nie-medytacji.
Je%li osi$gn$#e% "nie chcie& nic wi"cej osi$gn$&", to osi$gn$#e% Mahamudr".
Dharma samsary jest przyczyn$ '$dz i nienawi%ci, jest bez znaczenia.
Wszystko co stwarzamy jest bez substancji; poszukuj zatem ostatecznej esencji.
Dharma umys#u nie mo'e rozpozna& znaczenia transcendentnego umys#u.
Dharma dzia#ania nie mo'e odkry& sensu nie-dzia#ania.
Je%li chcesz urzeczywistni& przekraczaj$cy umys# i nie-dzia#anie,
odetnij korze! my%lenia i pozwól pozosta& %wiadomo%ci niezas#oni"t$.
Pozwól wodom strumienia umys#u pozosta& niezm$conymi.
Nie próbuj zatrzyma& wyobra'e!, lecz pozwól im uspokoi& si" samym przez si".
Je%li nie ma odrzucania ani przyjmowania, jeste% wolny w Mahamudrze.
Kiedy utniesz korzenie drzewa,
usychaj$ li%cie i ga#"zie.
Tak samo, gdy odetniesz korze! my%lenia
uspokoj$ si" aktywno%ci umys#u.
Ciemno%ci nagromadzone od tysi"cy kalp
rozja%ni jedna pochodnia.
Tak samo, jedna tylko chwila do%wiadczenia %wietlistego umys#u
rozpu%ci zas#ony karmicznych nieczysto%ci.
Wy, ludzie o ma#ej inteligencji, którzy nie mo'ecie tego poj$&
skoncentrujcie si" na oddechu i praktyce uwa'no%ci.
Poprzez ró'ne pozycje oczu i techniki koncentracji &wiczcie swój umys#,
a' pozostanie w stanie naturalnego wyciszenia.
Je%li spostrzegasz otwart$ przestrze!,
rozpuszczaj$ si" sztywne wyobra'enia o centrum i trwa#ych ograniczeniach.
Tak samo, gdy umys# spostrzega umys#
ustaj$ wszelkie mentalne aktywno%ci; b"dziesz przebywa# w stanie nie-my%lenia
i rozwiniesz najwy'sz$ Bodhiczitt".
Para wznosz$ca si" od ziemi zmienia si" w ob#oki i znika w przestworzach.
Nie wiemy gdzie podziewaj$ si" nikn$ce ob#oki.
Tak samo rozpuszczaj$ si" fale my%li powstaj$cych z my%lenia poj"ciowego,
gdy umys# spostrzega umys#.
Przestrze! nie ma kszta#tu ani koloru;
nie podlega zmianom, nie zostaje zabarwiona przez biel lub czer!.
Tak samo %wietlisty umys# nie ma koloru ani kszta#tu;
nie jest zabarwiany przez biel lub czer! - cnot" lub nieprawo%&.
Czystej i %wiec$cej natury s#o!ca
nie mog$ przy&mi& ciemno%ci tysi$ca kalp.
Tak samo %wietlista esencja umys#u
nie mo'e by& przy&miona przez trwaj$c$ kalpy samsar".
Chocia' mówi si", 'e przestrze! jest pusta,
jednak istota przestrzeni nie mo'e by& opisana.
Chocia' mówi si", 'e umys# jest %wietlisty,
nie oznacza to jego istnienia.
Przestrze! nie jest o nic zaczepiona,
tak samo umys# Mahamudry nie lgnie do niczego.
Spocznij rozlu(niony w naturalnym stanie nie poprawiaj$c niczego.
Nie ma w$tpliwo%ci, 'e rozpuszcz$ si" twoje wi"zy.
Istota umys#u jest jak przestrze!,
dlatego umys# zawiera wszystko.
Pozwól ruchom cia#a by& naturalnie rozlu(nionymi.
Sko!cz z pró'nym gadulstwem, pozwól twej mowie by& echem.
Nie rozmy%laj, lecz odwa' si" pozna& Dharm" Wielkiego Skoku.
Cia#o nie ma substancji, jest jak wydr$'ona rurka bambusa.
Umys# jest jak przestrze! i nie ma konkretnego miejsca, w którym my%li by
powstawa#y.
Pu%& my%lenie: nie trzymaj go sztywno ani nie pozwalaj mu b#$dzi&.
Rozwin$& go, to znaczy osi$gn$& najwy'sze O%wiecenie.
Je%li umys# nie ma przedmiotu postrzegania, jego istota jest %wietlista.
Poznasz Drog" Buddy, je'eli %cie'ka medytacji zniknie.
Je%li medytujesz nie-medytowanie, osi$gniesz najwy'sze Przebudzenie.
Oto królewski sposób widzenia - przekracza on lgni"cie i chwytanie.
Oto królewska medytacja - umys# si" nie b#$ka.
Oto królewski sposób dzia#ania - bez ambitnych d$'e!.
Kiedy nie ma nadziei ani obaw, urzeczywistni#e% cel.
Niestworzona alaja nie ma nawyków ani zas#on.
Pozwól spocz$& umys#owi w nie-stworzonym istnieniu;
nie czy! rozró'nie! pomi"dzy medytacj$, a stanem po medytacji.
Je%li Dharma umys#u opró'ni si" z projekcji, osi$gni"ty zostanie królewski wgl$d, wolny
od ogranicze!.
Nieograniczona i g#"boka jest ta najbardziej królewska z medytacji.
Bycie spoczywaj$ce samo w sobie bez wysi#ku jest najbardziej królewskim sposobem
dzia#ania.
Bycie spoczywaj$ce samo w sobie bez nadziei jest najbardziej królewskim osi$gni"ciem.
Na pocz$tku umys# jest jak rw$cy potok.
Potem staje si" jak Ganges p#yn$cy powoli.
W ko!cu jest jak ocean - %wiat#a syna i matki spotykaj$ si".
Zwolennicy Tantr i Prad'niaparamity,
Winaji, Sutr i innych religii - ze swymi tekstami i filozoficznymi dogmatami
nie poznaj$ %wietlistej Mahamudry.
Bez my%li, bez pragnie!,
spoczywaj$c w sobie samym, istniej$c z siebie samego,
b$d( jak fale na wodzie.
Istota %lubów samaja jest z#amana, gdy my%lisz kategoriami nakazów.
Je%li nie szukasz i nie lgniesz do zrozumienia, nie odchodz$c jednak nigdy od
najwy'szego,
wówczas jeste% %wi"tym praktykuj$cym, pochodni$ roz%wietlaj$c$ ciemno%ci.
Je%li jednak jeste% bez '$dz i nie chwytasz si" skrajno%ci,
poznasz Dharmy wszystkich nauk.
Je%li trudzisz si" tym d$'eniem, wtedy sam uwolnisz si" z wi"zienia samsary.
Je%li medytujesz w ten sposób, spalisz zas#ony karmicznych nieczysto%ci
i dlatego b"dziesz znany jako "pochodnia nauki".
Niewiedz$cy ludzie, nie oddaj$cy si" w pe#ni tej nauce,
b"d$ przez ciebie wyzwoleni z oceanu samsary.
Jakie to 'a#osne, 'e istoty ni'szych %wiatów cierpi$ tak bez ko!ca.
Ka'dy, kto pragnie wyzwoli& si" z cierpienia, powinien szuka& m$drego Guru.
Wype#niony b#ogos#awie!stwem umys# b"dzie wyzwolony.
Je%li szukasz Karma-Mudry, powstanie m$dro%& zjednoczenia szcz"%liwo%ci i pusto%ci.
Sprowad( je w dó# i pozwól powsta& mandali.
Przeprowad( j$ do centrów i rozprzestrze! po ciele.
Je%li nie ma w tym '$dzy, powstanie zjednoczenie szcz"%liwo%ci i pusto%ci.
Uzyskaj d#ugie 'ycie bez bia#ych w#osów, a b"dziesz wzrasta& jak ksi"'yc.
B$d( promieniuj$cy, a twoja si#a b"dzie doskona#a.
Gdy szybko osi$gn$#e% zwyczajne siddhi, poszukaj nadzwyczajnych siddhi.
Oby te dok#adne pouczenia w Mahamudrze pozosta#y w sercach szcz"%liwych istot.
Sze%& regu# Tilopy
Nie neguj, nie zawieszaj, nie szukaj b#"du,
nie koncentruj, nie oceniaj,
lecz niech b"dzie w#a%nie tak.
Milarepa: Pie$ni Mahamudry
Doskona#a Pewno%& Mahamudry
Gdy powróci si"
do pierwotnego stanu umys#u,
wszelkie z#udne my%li rozpuszczaj$ si"
same z siebie
w królestwo ostatecznej rzeczywisto%ci.
Nie mo'na ju' znale(& tego, który powoduje cierpienie
i tego, który cierpi.
Najbardziej wyczerpuj$ce studiowanie Sutr
nie nauczy nas wi"cej, ni' to.
Mahamudra, Nauka Pot"'na w Dzia#aniu, *atwa w )wiczeniu
Ja, jogin Milarepa, widz" esencj".
Le'y ona ods#oni"ta przed moim przenikaj$cym spojrzeniem.
Widz" to, co znajduje si" poza wszelkimi s#owami,
bez os#on, jak przejrzyste niebo.
Gdy wszystko puszczam, widz" rzeczywisto%&.
Gdy rozlu(niony spoczywam w spokoju, poznaj"
pusto%& wszystkiego i ka'dego.
Rozlu(niam si", rozpuszczam i udaj" si" do królestwa
siebie samego;
Puszczam swobodnie, a w strumieniu %wiadomo%ci
czyste i nieczyste staj$ si" jednym
Poniewa' niczego nie szukam,
wszystkie my%li i wyobra'enia s$ odci"te;
Pu#apki samsary na zawsze znikn"#y.
Odk$d pozna#em, 'e Budda i mój umys# s$ jednym,
nie t"skni" ju' za doskona#o%ci$.
Jak s#o!ce wypiera ciemno%ci,
tak gdy przychodzi urzeczywistnienie
same z siebie znikaj$ wszystkie nami"tno%ci i '$dze.
Wgl$d, Medytacja, Dzia#anie
Kto - bez rozproszenia - jest w stanie ujrze& w#asny umys#,
ten nie potrzebuje ju' s#ów i gadaniny.
Kto potrafi pogr$'y& si" w samo%wiadomo%ci,
ten nie potrzebuje siedzie& sztywno jak trup.
Kto pozna istot" wszystkich zjawisk,
u tego nami"tno%ci znikn$ same z siebie.
Kto nie nosi ju' w sercu po'$da! i nienawi%ci,
ten nie potrzebuje wi"cej udawa& ani na%ladowa&.
Wielka m$dro%& o%wiecenia
pozostawia daleko za sob$ Samsar" i Nirwan",
nie mo'e by& ona osi$gni"ta przez chcenie.
Mo'na j$ osi$gn$& tylko
z b#ogos#awie!stwem i pomoc$
prawdziwego przekazu.
Mahamudra - Nauka, Któr$
Mo'na Stale Praktykowa&
Czy chodzisz, siedzisz czy te' %pisz,
zawsze spogl$daj w swój umys#,;
nieustannie i bez przerwy.
Jest to &wiczenie warte wysi#ku.
III Karmapa: Modlitwa Mahamudry
Ta stosunkowo krótka modlitwa zawiera wszystkie istotne nauki Mahamudry.
Namo Guru (Pok#on dla Guru)
1. Oby wszyscy Lamowie i bóstwa Mandali Jidama,
Buddowie i ich Synowie trzech czasów i dziesi"ciu kierunków
spogl$dali na mnie z mi#o%ci$ i dobroci$ i zes#ali fale inspiruj$cych mocy
tak, aby moje d$'enie do Najwy'szego Urzeczywistnienia wype#ni#o si".
2. Oby niewzburzony trzema wirami potok dobrej karmy
wyp#ywaj$cy ze %nie'nych gór czystych intencji i czynów,
niezliczonych istot i moich,
wp#yn$# do oceanu czterech cia# Buddy.
3. Dopóki to si" nie spe#ni, obym przez wszystkie 'ywoty,
narodziny za narodzinami
nie zetkn$# si" z negatywn$ karm$ i cierpieniem,
lecz cieszy# si" dobrem oceanu szcz"%cia i doskona#o%ci.
4. Uzyskawszy Cenne Ludzkie Odrodzenie, posiadaj$c zaufanie, pilno%& i m$dro%&,
polegaj$c na dobrym duchowym nauczycielu,
otrzymawszy istotne nauki i praktykuj$c je w#a%ciwie
obym we wszystkich 'ywotach do%wiadcza# b#ogos#awie!stwa Dharmy.
5. S#uchanie i studiowanie pism oddala zas#ony niewiedzy;
rozwa'anie ustnych obja%nie! niweczy w$tpliwo%ci;
%wiat#o m$dro%ci zrodzone z medytacji rozja%nia prawdziw$ natur" egzystencji;
oby wzrasta#a promienno%& m$dro%ci p#yn$cej ze s#uchania, przemy%liwania i
medytacji.
6. Podstaw$ jest Podwójna Prawda, wolna od skrajno%ci;
Podwójne Nagromadzenie jest cie'k$, woln$ od ogranicze!;
Owocem jest Podwójny Rezultat wolny od pomieszania Samsary i pasywno%ci
Nirwany;
Obym wci$' spotyka# t" nauk" woln$ od wszelkich b#"dów.
7. Tym, co jest do oczyszczenia, jest sam umys# - pustka i przejrzysto%&
nierozdzielne;
Tym, co oczyszcza, jest wad'ra-joga Mahamudry;
Sczyszczane s$ splamienia pochodz$ce z pomieszania;
Oby dzi"ki temu urzeczywistni# niesplamion$ Dharmakaj".
8. Rozwianie w$tpliwo%ci przynosi pewno%& w#a%ciwych pogl$dów;
Utrzymywanie niezachwianej uwa'no%ci jest istot$ medytacji;
Najwy'szym dzia#aniem jest wprowadzenie w 'ycie wszystkich aspektów
medytacji;
Obym posiad# zaufanie do pogl$dów, medytacji i dzia#ania.
9. Wszystkie zjawiska s$ projekcjami umys#u,
Lecz nie ma czego% takiego jak umys#; jego natura jest pusta.
Jest pusty i bez ogranicze! - w nim wszystko mo'e si" zdarzy&.
Widz$c to, obym odci$# korze! pomieszania.
10.Manifestacje umys#u nie maj$ egzystencji same w sobie, lecz widziane s$
b#"dnie jako przedmioty.
Z powodu tej niewiedzy powstaje poczucie "siebie".
Poprzez lgni"cie do dualizmu "przedmiot-podmiot", w"drujemy zagubieni w
Samsarze.
Obym odci$# t" niewiedz" i pomieszanie u samego korzenia.
11.Nie ma niczego, co by#oby Rzeczywisto%ci$, nawet Buddowie jej nie widz$.
Nie jest to jednak nico%ci$, gdy' jest podstaw$ Samsary iNirwany.
Nie jest równie' paradoksalnym po#$czeniem skrajno%ci - rodkowa Droga jest
wolna od takich ograniczonych pogl$dów.
Obym urzeczywistni# istot" dharmy nieograniczonego umys#u.
12."To jest tym" nie jest 'adnym stwierdzeniem
i nie ma podstaw do zaprzeczania: "To nie jest tym".
Nieuwarunkowana i niez#o'ona Dharma jest poza poj"ciowym zrozumieniem.
Obym z g#"bokim przekonaniem zrozumia# t" najwy'sz$ prawd".
13.Dopóki si" tego nie urzeczywistni, kr$'y si" w Samsarze,
urzeczywistniwszy to, jest si" Budd$.
Bez jakiegokolwiek stwierdzania lub zaprzeczania
obym urzeczywistni# istot" Dharmaty, podstaw" wszystkiego.
14.Zjawiska s$ umys#em i pustka jest umys#em.
Urzeczywistnienie jest umys#em i iluzja jest umys#em.
Powstawanie jest umys#em i znikanie jest umys#em.
Obym widz$c wszystko jako umys# odci$# b#"dne poj"cia.
15.Nie fa#szuj$c medytacji poj"ciowym d$'eniem,
nieporuszony wiatrem %wiatowych rozrywek,
wiedz$c jak spocz$& w spontanicznym, wolnym przep#ywie umys#u,
obym osi$gn$# i utrzyma# gotowo%& prawdziwej duchowej praktyki.
16.Gdy ustaj$ fale grubych i subtelnych my%li
wody umys#u ucisz$ si" same przez si".
Obym osi$gn$# niewzburzony rozproszeniem i ospa#o%ci$
spokój g#"bokiego oceanu Wyciszaj$cej Medytacji.
17.Nieprzerwane obserwowanie umys#u, którego nie da si" obejrze&,
jest przenikaj$cym Wgl$dem.
Obym odci$# w$tpliwo%ci czy to "jest" czy "nie jest"
i bez pomieszania pozna# natur" swej w#asnej istoty.
18.Patrz$c na przedmioty, nie widz" 'adnych przedmiotów, gdy' s$ one umys#em;
obserwuj$c umys# nie widz" 'adnego umys#u, gdy' jego istota jest pusta;
Przez widzenie tego jednocze%nie, samo przez si" opada dualistyczne
przywi$zanie;
obym w ten sposób urzeczywistni# przejrzyste %wiat#o prawdziwej natury
umys#u.
19.To bycie wolnym od wytworów umys#u jest Mahamudr$ (Wielkim Symbolem);
jest Madhjamik$ (Drog$ rodka), byciem wolnym od wszelkich ogranicze!;
zwie si" to równie' Maha-Ati (Wielk$ Doskona#o%ci$), która wszystko zawiera.
Obym posiad# ufno%&, 'e przez zrozumienie jednego wszystko jest zrealizowane.
20.Wielka Szcz"%liwo%&, poza przywi$zaniem, jest nieustaj$ca;
Przejrzyste wiat#o, poza poj"ciami, jest nieprzy&mione przez 'adne zas#ony;
stan przekraczaj$cy rozumowe poj"cie jest spontaniczny;
obym stale z #atwo%ci$ ich do%wiadcza#.
21.Oby lgni"cie do przyjemnych do%wiadcze! uwolni#o si" samo przez si",
a natura z#ych my%li i pomieszania ujrzana by#a jako czysta niczym przestrze!.
Z prostym umys#em, bez dodawania, odcinania lub d$'enia do czego%,
obym urzeczywistni# prawd" Dharmaty, woln$ od sztuczno%ci.
22.Wszystkie istoty maj$ od zawsze natur" Buddy,
lecz nie widz$c tego b#$dz$ w nie maj$cej ko!ca Samsarze.
Obym dla tych, którzy nieustannie do%wiadczaj$ cierpienia,
rozwin$# bezgraniczne wspó#czucie w strumieniu mojego 'ycia.
23.Chocia' bezgraniczne, nieprzerwane wspó#czucie jest naturaln$ cech$ umys#u i
przejawia si" wolnym strumieniem mi#o%ci,
to jednak jego istota jest pusta.
Ta jednoczesno%& obu aspektów, przejawienia i pusto%ci, jest najwy'sz$ %cie'k$.
Obym dniem i noc$ nigdy nie by# oddzielony od tej medytacji.
24.Przez moc medytacji doskonal$ si" "oczy" i nadnormalne postrzeganie,
dojrzewaj$ czuj$ce istoty i oczyszczaj$ si" pola Buddy.
Obym wype#ni# modlitwy spe#niaj$ce dharmy Buddy
i poprzez Doskona#o%&, Dojrza#o%& i Oczyszczenie osi$gn$# Stan Buddy.
25.Oby dzi"ki dobroci Buddów i ich Synów trzech czasów i dziesi"ciu kierunków,
i poprzez moc wszelkich dobrych dzia#a!
spe#ni#y si" usilne 'yczenia i modlitwy,
moje i niezliczonych istot.
Wskazówki do nauki i %wicze
Charakterystyczne Cechy )wiczenia Mahamudry
Czcigodny Lama Kong Ka powiedzia#:
Aby praktykowa& medytacj" Mahamudry, powinno si" by& najpierw inicjowanym przez
kwalifikowanego Guru. Celem medytacji Mahamudry jest umo'liwienie uczniowi prze'ycia
%wietlisto-pustej %wiadomo%ci. Tylko po prze'yciu tej "%wiadomo%ci bez zawarto%ci" ucze! mo'e
poprawnie praktykowa& Mahamudr". Zanim to osi$gnie, trudno b"dzie mu uwolni& si" od uwik#ania
w my%lenie przeciwie!stwami podmiot - przedmiot, wznie%& umys# do stanu bez przeciwie!stw
(nierozró'niania) i nie przywi$zywa& si".
Aby pog#"bi& ten %wietlisto-pusty stan umys#u ucze! powinien jak najcz"%ciej praktykowa& podane
tutaj istotne wskazówki.
Kto potrafi pozostawi& swój umys# tak, by trwa# on bez rozproszenia w samo%wiadomo%ci - ten
potrafi ju' wszystko.
Aby praktykowa& Mahamudr" ucze! powinien:
- sko!czy& z rozró'niaj$cym rozumowaniem
- porzuci& nawykowe my%lenie "to przyjmuj", a tamto odrzucam"
- d$'y& do osi$gni"cia takiego stanu, w którym Samadhi i wszelkie wykonywane
czynno%ci staj$ si" jednym.
Zanim do tego dojdzie, ucze! powinien &wiczy& wyciszaj$c$ medytacj", a dopiero potem,
jako uzupe#nienie, zastosowa& %wiadomo%& Mahamudry do swoich codziennych czynno%ci.
Trzy kluczowe zasady w praktyce Mahamudry
(równowaga, odpr"'enie i naturalno%&):
"Równowaga" oznacza stan zrównowa'enia cia#a, mowy i umys#u. W Mahamudrze
zrównowa'enie cia#a osi$ga si" poprzez rozlu(nienie go, zrównowa'enie mowy poprzez
uspokojenie oddechu, a zrównowa'enie umys#u poprzez pozostawienie go nie lgn$cym
do niczego i nie wspieraj$cym si" na niczym. Jest to najlepsza droga, by uspokoi& cia#o,
mow" i umys#.
"Odpr"'enie" oznacza rozlu(nienie umys#u, puszczenie wszystkiego, pozbycie si" wszelkich idei i
my%li. Gdy cia#o i umys# s$ rozlu(nione, mo'na bez wysi#ku przebywa& w naturalnym stanie, który
sam w sobie jest poza wszelkimi przeciwie!stwami i równocze%nie bez rozprosze!.
"Naturalno%&" oznacza "nielgni"cie" do niczego i "nieodrzucanie" czegokolwiek, co znaczy, 'e
&wicz$cy nie czyni najmniejszego wysi#ku 'adnego rodzaju; pozostawia uczucia i umys# samym
sobie - w spoczynku albo p#yn$ce - i nie pobudza ich ani nie ogranicza. Praktykowanie naturalno%ci
oznacza niewyt"'anie si" i bycie spontanicznym.
Mo'na to podsumowa& w nast"puj$cy sposób:
Istot$ równowagi jest nielgni"cie do niczego.
Istot$ odpr"'enia jest niechwytanie niczego.
Istot$ naturalno%ci jest niewyt"'anie si".
Pi"& porówna! unaoczniaj$cych do%wiadczanie Mahamudry:
Pi"& poni'szych podobie!stw unaocznia w#a%ciwe do%wiadczanie Mahamudry:
•
•
•
•
•
Olbrzymia otwarto%& podobna nieograniczonej przestrzeni.
wiadomo%& wszechobecna jak Ziemia.
Umys# niewzruszenie trwa#y jak góra.
wiadomo%& %wiadoma siebie, przejrzysta i promieniuj$ca jak lampa.
Czysta %wiadomo%&, kryszta#owo przejrzysta i wolna od rozró'niaj$cych my%li.
Do%wiadczenie Mahamudry mo'na opisa& równie' nast"puj$co:
•
Podobne do bezchmurnego nieba, niesko!czenie rozleg#ego i niczym nie
przys#oni"tego.
•
Podobne do oceanu bez fal, gdzie umys# jest stale wolny od rozró'niaj$cych
my%li.
•
Podobne do lampy promieniuj$cej w bezwietrzn$ noc; %wiadomo%& jest
kryszta#owo-przejrzysta, %wietlista i niezmienna.
Jak &wiczy& Mahamudr"?
Aby &wiczy& Mahamudr" utrzymuj cia#o i umys# rozlu(nione i spokojne, nie usi#uj$c tego dokona&.
Zaniechaj wszelkich w$tpliwo%ci i niepokojów i pozosta! zrównowa'ony.
W &wiczeniu Mahamudry identyfikuj wszystko co ci" spotyka z "Nienarodzon$ Pusto%ci$"; pozosta!
naturalny i rozlu(niony.
Utrzymywanie cia#a w rozlu(nieniu i spokoju nie oznacza ca#kowitego zaniechania wszelkich
czynno%ci, lecz wykonanie ich spokojnie, w odpr"'eniu i spontanicznie.
Utrzymywanie rozlu(nionego i spokojnego umys#u nie oznacza uczynienia go niewra'liwym i
pozbawionym uczu&, lecz s#u'y wzmocnieniu i zintensyfikowaniu przejrzystej %wietlisto%ci jego
czystej %wiadomo%ci.
Uto'samianie wszystkiego z Nienarodzon$ Pusto%ci$ oznacza, 'e ten, kto urzeczywistni# samo%wiadomo%& i jest w stanie j$ utrzyma&, prze'ywa wszystko, co napotyka jako swobodne i puste.
Pi!% postaw oddalaj#cych od Mahamudry:
1. Mo'na b#"dnie pojmowa& Pusto%& jako zaprzeczenie istnienia zarówno cnót jak i
nieprawo%ci, gdy nie wie si" o tym, 'e Egzystencja i Pustka s$ w istocie to'same
i 'e prawda zawiera w sobie wszystkie zasady i wskazania etyczne. Owo b#"dne
rozumienie Pusto%ci oznacza odej%cie od w#a%ciwego punktu widzenia
Mahamudry. Z drugiej strony, gdy posiada si" tylko racjonalne zrozumienie tej
prawdy, a nie chce si" jej dog#"bnie prze'y&, oznacza to, 'e zesz#o si" z
w#a%ciwej drogi urzeczywistnienia Mahamudry.
2. Je%li si" nie wie, 'e w &wiczeniu Mahamudry droga i cel s$ identyczne i 'e
wszystkie wspania#e osi$gni"cia zawarte s$ ju' w samym &wiczeniu, nara'a si"
na niebezpiecze!stwo s$dzenia, 'e najpierw jest &wiczenie, a urzeczywistnienie
nast"puje po nim tak, jakby O%wiecenie by#o wynikiem praktyki. Mo'e to by&
prawd$ na poziomie wzgl"dnym, lecz z punktu widzenia Mahamudry oznacza to
zej%cie z w#a%ciwej drogi.
3. Gdy praktykuj$c Mahamudr" jest si" w stanie uczyni& wielki wysi#ek, ale nie
posiada si" niez#omnej wiary w sam$ nauk", jest si" nara'onym na
niebezpiecze!stwo piel"gnowania "skrytej nadziei", 'e pewnego dnia znajdzie
si" nauk" przewy'szaj$c$ Mahamudr". To tak'e jest oznak$ zej%cia z w#a%ciwej
drogi.
4. Kto nie wie, 'e zarówno leczenie jak i to, z czego nale'y si" leczy& s$ w istocie
identyczne, nara'a si" na niebezpiecze!stwo pozostania przy pogl$dzie, 'e
praktyka Dharmy (uzdrawianie) oraz nami"tno%ci i splamienia (to, co ma by&
uleczone) s$ dwiema ró'nymi rzeczami. Oznacza to odej%cie od w#a%ciwego
pogl$du Mahamudry.
5. W uczniu praktykuj$cym Mahamudr" zawsze istnieje sk#onno%& do usuwania
b#"dów i czynienia poprawek. Ten, kto stale przy#apuje si" na tym, 'e próbuje
poprawia& b#"dy, najprawdopodobniej zszed# z prawdziwej drogi.
Trzy g#ówne prze'ycia w &wiczeniu Mahamudry:
W czasie praktyki medytacji zetkniemy si" z trzema g#ównymi prze'yciami (do%wiadczeniami). S$
to: szcz"%liwo%&, ol%nienie i nierozró'nianie (wzniesienie si" ponad przeciwie!stwa).
W prze'yciu szcz"%liwo%ci niektórzy ludzie odczuwaj$, 'e wielki zachwyt spowija ich ca#e cia#o i nie
ust"puje nawet w niekorzystnych warunkach, na przyk#ad przy mro(nej lub upalnej pogodzie.
Niektórzy mog$ odczuwa&, 'e znika ich cia#o i umys# i 'e s$ nape#nieni nadzwyczajn$
szcz"%liwo%ci$, tak 'e cz"sto wybuchaj$ %miechem. Niektórzy s$ pe#ni inspiracji i entuzjazmu, inni
doznaj$ g#"bokiego spokoju i b#ogo%ci. Ta ekstaza mo'e by& tak mocna i intensywna, 'e zatraca si"
poczucie dnia i nocy.
W prze'yciu nierozró'niania niektórzy mog$ widzie& pust$ natur" %wiata lub odczuwa&, 'e
wszystkie rzeczy sta#y si" puste. Inni prze'ywaj$ rzeczy jako pozbawione w#asnej istoty lub
do%wiadczaj$, 'e cia#o i umys# nie istniej$, podczas gdy jeszcze inni pojmuj$ prawd" o Pusto%ci
(Sunjata) jako rzeczywisto%&.
+adnego z tych prze'y& nie nale'y uwa'a& za doskona#e i ca#kowite, tote' nigdy nie powinno si"
lgn$& do 'adnego z nich. Spo%ród tych wszystkich do%wiadcze! najwa'niejsze i najbardziej
nieomylne jest nierozró'nianie. Niektóre z prze'y& ol%nienia i szcz"%liwo%ci mog$ wprowadza& w
b#$d lub szkodzi&.
Najg#"bsza ze wszystkich daj$cych si" uj$& s#owami instrukcji Mahamudry brzmi:
"Odrzu& wszelkie lgni"cie, a esencja wy#oni si" natychmiast."
Istota praktyki Mahamudry polega na dwóch rzeczach:
bezwysi#kowo%ci i nie-poprawianiu.
Nale'y przy tym wiedzie&, co to jest nie-poprawianie. Milarepa wyja%nia to ca#kiem jednoznacznie
mówi$c:
"Odno%nie praktyki nie-poprawiania powinno si" zrozumie& trzy rzeczy:
1. Gdy b#$kaj$ce si" my%li i nami"tno%ci-splamienia nie s$ poprawiane, wówczas
spada si" w ni'sze sfery.
2. Gdy Szcz"%liwo%&, Ol%nienie i Nierozró'nianie nie s$ poprawiane, wpada si" w
trzy sfery Samsary.
3. Tylko pierwotna natura umys#u nie potrzebuje poprawki."
W ci$gu ca#ego dnia - podczas i pomi"dzy sesjami medytacyjnymi - powinno si" d$'y& do tego, by
nie utraci& "esencji". Innymi s#owy: powinno si" stara& wprowadzi& prze'ycie medytacyjne do
swoich codziennych czynno%ci. Jest to ca#kowicie zrozumia#e, 'e w czasie codziennej pracy jest si"
rozproszonym i przez to zapomina si" o "esencji", ale powinno si" ci$gle stara& powraca& do
urzeczywistnienia. Gdy si" to uda - "esencja" wy#oni si" ponownie.
Nale'y próbowa& utrzymywa& urzeczywistnienie w dzie! i w nocy. Jest rzecz$ nadzwyczaj wa'n$,
by praktykowa& Mahamudr" równie' w snach i podczas g#"bokiego snu. Kto tego nie potrafi,
powinien na pewien czas zaniecha& wszelkich czynno%ci i przez pi"& lub sze%& dni nieprzerwanie
&wiczy& medytacj" Mahamudry. Potem powinien odpocz$& jeden dzie! i praktykowa& j$ dalej. Nie
powinno si" by& zra'onym, je%li nie jest si" w stanie przez ca#y dzie! utrzyma& 'ywego strumienia
%wiadomo%ci. Istotne jest tu nieprzerwane, wytrwa#e staranie si". Kto tak czyni, z pewno%ci$
rozszerzy swoje urzeczywistnienie i do%wiadczenia.
Jak &wiczy& Mahamudr" w niesprzyjaj$cych okoliczno%ciach?
Gdy kto% urzeczywistni# "esencj"", powinien wykorzysta& pewne szczególne okoliczno%ci dla
pog#"bienia urzeczywistnienia.
1. Wykorzystanie rozproszonych rozró'niaj$cych my%li do pog#"bienia
urzeczywistnienia.
Nie chodzi tu o to, by bada& natur" rozró'niaj$cych my%li, medytowa& na
Pusto%& czy te' czuwa& nad rozproszeniami, lecz by "%wietlist$ %wiadomo%&" esencj" b"d$c$ poza rozró'niaj$cymi my%lami - doprowadzi& do pe#nej
'ywotno%ci. Ta %wiadomo%& w swoim naturalnym stanie jest Mahamudr$. Gdy z
pocz$tku natrafia si" na du'e trudno%ci, nale'y je pokona&, a rozpraszaj$ce
my%li rozpu%ci& w cie'ce, pozwoli& im si" roztopi&.
2. U'ycie nami"tno%ci do pog#"bienia urzeczywistnienia.
Czasami nami"tno%ci takie jak '$dza, nienawi%&, zazdro%& itp. powinno si"
powinno si" rozmy%lnie rozbudzi& - a potem wnikliwie je obserwowa&. Nie
powinno si" im poddawa& ani odcina& je czy korygowa&, lecz trwa&
nieporuszenie i przytomnie w rozlu(nionym i naturalnym stanie. W g#"bokim
%nie powinno si" pozwoli&, by %wiadomo%& swobodnie stopi#a si" z
pod%wiadomo%ci$. Jest to najlepsza droga przemienienia pod%wiadomo%ci w
"%wiat#o".
3. Wykorzystanie obaw i l"ku do pog#"bienia urzeczywistnienia.
Kiedykolwiek pojawi si" co% przera'aj$cego lub koszmarnego, powinno si"
zastosowa& medytacj" Mahamudry. Nie nale'y stara& si" pokona& strach, lecz
skupi& si" na nim jasno i w rozlu(nieniu. Gdy po dokonaniu tego strach zniknie,
wówczas powinno si" spróbowa& wywo#a& jeszcze bardziej przera'aj$ce zjawy i
znów zastosowa& Mahamudr".
4. Spo'ytkowanie wspó#czucia dla dalszej realizacji.
Poniewa' 'ycie i samsara zawsze s$ zwi$zane z cierpieniem, buddysta powinien
posiada& bezgraniczne wspó#czucie dla wszystkich istot. Gdy rozwa'y on
cierpienie ludzi, powstanie w nim silne wspó#czucie. Powinien wtedy do tego
wspó#czucia zastosowa& medytacj" Mahamudry, przez co pog#"bi zarówno samo
wspó#czucie, jak i sw$ m$dro%&.
5. U'ycie chorób do pog#"bienia urzeczywistnienia.
W przypadku zachorowania powinno si" zastosowa& medytacj" Mahamudry na
choroby. Nale'y dotrze& do wspólnej "esencji" pacjenta i choroby, by w ten
sposób usun$& dualizm podmiotu i przedmiotu.
6. Wykorzystanie %mierci do pog#"bienia urzeczywistnienia.
Ten, kto praktykuje Mahamudr" zgodnie z instrukcjami, w obliczu %mierci nie
wpadnie w pomieszanie i nie b"dzie si" ba#. Potrafi on wówczas bez strachu
rozpozna& wszystkie wizje i do%wiadczenia, jakie maj$ miejsce w procesie
umierania. Wyzwolony od przywi$za! i oczekiwa! b"dzie w stanie zjednoczy&
wówczas wiat#o Syna i wiat#o Matki w jedn$ ca#o%&.
B#"dy w praktyce Mahamudry.
1. Gdy czyja% praktyka Mahamudry ogranicza si" jedynie do utrzymywania
stabilno%ci umys#u, wówczas zostaj$ os#abione i zamro'one aktywno%ci
wszystkich sze%ciu rodzajów %wiadomo%ci.
Ta b#"dna forma &wiczenia zwana jest "zamarzni"tym lodem" i jest bardzo
szkodliw$ sk#onno%ci$ w medytacji Mahamudry. Nale'y jej unika&.
2. Kto zaniedbuje przejrzyst$ %wiadomo%& i pozostaje jedynie przy nierozró'nianiu,
nie b"dzie nic widzia# ani s#ysza# gdy zetknie si" z widokami, d(wi"kami,
zapachami itd. Jest to b#"dny rozwój wynikaj$cy z lenistwa w czasie medytacji.
3. Gdy ostatnia my%l przemin"#a, a nast"pna jeszcze nie pojawi#a si", ten
bezpo%rednio tera(niejszy moment jest czym% najwspanialszym, je%li tylko
potrafi si" w nim przebywa&. Gdy jednak odbywa si" to bez przejrzystej
%wiadomo%ci, pope#nia si" b#$d lenistwa.
4. Kto jest w stanie utrzyma& przejrzy%cie-%wietlist$ %wiadomo%&, ale my%li, 'e w
Mahamudrze nie ma niczego poza tym, ten równie' pope#nia b#$d.
5. Gdy kto% piel"gnuje jedynie "szcz"%liwo%&", "ol%nienie" i "nierozró'nianie" bez
równoczesnego praktykowania "przenikliwej obserwacji umys#u" - nie jest to
prawid#owa praktyka Mahamudry.
6. Kto okazuje niech"& czy wstr"t do zjawisk, ten z pewno%ci$ zb#$dzi#.
7. Kto koncentruje si" na samo%wiadomo%ci i kultywuje %wietlist$ pusto%& samoumys#u, ten prawid#owo &wiczy Mahamudr". Lecz to "usi#owanie
koncentrowania si"" ma tendencj" do kr"powania spontaniczno%ci i wolno%ci,
bez których trudno jest rozwin$& nieograniczony i wyzwolony umys#. Nie
powinno si" wi"c nigdy zapomina& &wiczy& w "rozlu(nieniu", "przestronno%ci" i
"spontaniczno%ci".
Co zatem jest w#a%ciw$ praktyk$ Mahamudry?
Zwyczajny umys# jest sam w sobie w#a%ciw$ praktyk$. Oznacza to: pozwól umys#owi pozosta& w
jego w#asnym, naturalnym stanie. Gdy do tego umys#u co% dodamy lub co% od niego oddzielimy,
nie b"dzie on ju' zwyczajnym umys#em, lecz stanie si" tak zwanym "umys#em-przedmiotem".
)wiczenie bez 'adnego d$'enia czy wysi#ku, a mimo to wykonywane bez rozproszenia nawet na
chwil", jest w#a%ciwym praktykowaniem naturalnego umys#u. Dopóki utrzymuje si" %wiadomo%& bez wzgl"du na to, co si" z ni$ robi - b"dzie to zawsze &wiczenie Mahamudry.