Komunikat ws. wkładu niepieniężnego w perspektywie finansowej 2014-2020 w projektach 2.4.1a i 2.4.2a POIiŚ Szanowni Państwo, w związku z licznymi zapytaniami dot. wkładu niepieniężnego w projektach POIiŚ, informujemy, że zgodnie z obowiązującymi Wytycznymi w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach POIiŚ na lata 2014-2020 oraz wytycznymi horyzontalnymi (Wytyczne w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020), wkład niepieniężny powinien być wnoszony przez beneficjenta ze składników jego majątku lub z majątku innych podmiotów, jeżeli możliwość taka wynika z przepisów prawa oraz zostanie to ujęte w zatwierdzonym wniosku o dofinansowanie, lub w postaci świadczeń wykonywanych przez wolontariuszy. Wkład niepieniężny we wniosku o dofinansowanie Wkład niepieniężny w postaci nieruchomości Wkład niepieniężny stanowiący część lub całość wkładu własnego, wniesiony na rzecz projektu, stanowi wydatek kwalifikowalny, z zastrzeżeniem, że w przypadku wykorzystania nieruchomości na rzecz projektu jej wartość nie przekracza wartości rynkowej. Ponadto wartość nieruchomości jest potwierdzona operatem szacunkowym sporządzonym przez uprawnionego rzeczoznawcę zgodnie z przepisami ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2016 r. poz. 2147, z późn. zm.) – aktualnym[1] w momencie złożenia rozliczającego go wniosku o płatność beneficjenta. „Wkład niepieniężny, który w ciągu 7 poprzednich lat (10 lat dla nieruchomości) był współfinansowany ze środków unijnych lub/oraz dotacji z krajowych środków publicznych, jest niekwalifikowalny (podwójne finansowanie).” 7 lub 10 lat liczone jest w miesiącach kalendarzowych od daty nabycia. „W przypadku, gdy nieruchomość niezależnie od realizowanego projektu jest wykorzystywana w określonym celu (a więc realizacja projektu nie powoduje zmiany jej przeznaczenia) nie jest możliwe wniesienie tej nieruchomości jako wkładu niepieniężnego do projektu. To czy nieruchomość może być wniesiona jako wkład niepieniężny do projektu jest uwarunkowane wynikiem analizy w kontekście zmiany przeznaczenia tej nieruchomości – tj. w kontekście ponoszenia przez beneficjenta kosztu alternatywnego. Przykładowo, możliwe jest wniesienie do projektu wkładu niepieniężnego w postaci nieruchomości, w przypadku, gdy przeznaczenie nieruchomości ulega zmianie wskutek realizacji projektu, tj. gdy projekt nie byłby realizowany nieruchomość ta byłaby lub mogłaby być wykorzystywana na inny cel. Nieruchomość nie jest wykorzystywana w określonym celu, dopóki nie posiada fizycznych cech pozwalających na jego realizację, np. może być wniesiona wkładem niepieniężnym do [1] Termin ważności sporządzonego dokumentu określa ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. projektu nieruchomość przeznaczona pod budowę drogi publicznej, dla której wydano co prawda decyzję lokalizacyjną, ale nieruchomość stanowiła dotychczas np. grunty leśne, rolne.” Z powyższych zapisów wynika, że jeżeli nieruchomość została zakupiona na cele przyrodnicze i jest użytkowana w określony sposób (np. regularnie koszona), to wątpliwa jest możliwość wniesienia jej jako wkładu niepieniężnego do projektu, w którym również będzie wykorzystywana na cele przyrodnicze i regularnie koszona. W takim przypadku nie wystąpi bowiem zmiana przeznaczenia nieruchomości. Podobnie w sytuacji, kiedy wkład niepieniężny miałby dotyczyć wykorzystania przestrzeni i sprzętu laboratorium, które wcześniej było również wykorzystywane do prowadzenia badań. W takim przypadku można uwzględnić w projekcie koszty bieżących opłat związanych z wykorzystaniem laboratorium do realizacji projektu, a nie deklarować wykorzystanie nieruchomości jako wkładu niepieniężnego. Na etapie składania wniosku o dofinansowanie operat szacunkowy nie jest wymagany, natomiast Wnioskodawca jest zobowiązany do przedstawienia we wniosku o dofinansowanie realnego kosztu gruntu, wraz z podstawą i sposobem jego oszacowania (w HRP). Należy jednak mieć na uwadze, że jeśli z wykonanego na etapie realizacji projektu operatu wyniknie niższa wartość gruntu, niż była przyjęta w umowie o dofinansowanie na podstawie dowodu księgowego, wkład niepieniężny będzie kwalifikowany do wysokości określonej w operacie szacunkowym (pkt 6.4.1.8 Wytycznych w zakresie kwalifikowania wydatków POIiŚ), co spowoduje konieczność niezwłocznego uzupełnienia przez Beneficjenta wkładu własnego do wymaganej kwoty. Zgodnie z „Wytycznymi w zakresie kwalifikowania wydatków….” (6.10.3.e) przedstawienie operatu szacunkowego jest obligatoryjne w momencie złożenia wniosku o płatność, rozliczającego wkład niepieniężny Beneficjenta. Należy zwrócić uwagę na postawiony w tym punkcie wymóg aktualności operatu w momencie złożenia wniosku o płatność. Termin ważności operatu określa ustawa o gospodarce nieruchomościami następująco: „Operat szacunkowy może być wykorzystywany do celu, dla którego został sporządzony, przez okres 12 miesięcy od daty jego sporządzenia, chyba że wystąpiły zmiany uwarunkowań prawnych lub istotne zmiany czynników, o których mowa w art. 154.” Wydatki bezpośrednio związane z nabyciem nieruchomości, w tym ze sporządzeniem operatu szacunkowego, co do zasady są kwalifikowalne, natomiast ich refundacja jest możliwa wyłącznie po podpisaniu umowy o dofinansowanie. Biorąc pod uwagę zapisy wytycznych w brzmieniu: „Przez dokumenty potwierdzające poniesienie kosztu związanego z wkładem niepieniężnym w postaci nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego do nieruchomości, należy rozumieć: operat szacunkowy (z wyjątkiem sytuacji opisanej w podrozdziale 6.10 pkt 4 lit. g) sporządzony przez uprawnionego rzeczoznawcę, potwierdzający, iż zadeklarowana wysokość wkładu niepieniężnego nie przekracza wartości rynkowej nieruchomości lub wartości prawa użytkowania wieczystego nieruchomości” niezależnie od tego, czy uwzględnią Państwo w kalkulacji wkładu niepieniężnego wartość odpowiadającą zakupowi nieruchomości, czy też wartość czynszu dzierżawnego - operat pozwoli na stwierdzenie, czy „zadeklarowana wysokość wkładu niepieniężnego nie przekracza wartości rynkowej nieruchomości”. Tak więc sporządzenie operatu będzie uzasadnione, dla wykazania, czy „zadeklarowana wysokość wkładu niepieniężnego nie przekracza wartości rynkowej nieruchomości”. Wkład niepieniężny polegający na nieodpłatnej pracy wolontariuszy Zgodnie z zapisami wytycznych: w przypadku nieodpłatnej pracy wykonywanej przez wolontariuszy, powinny zostać spełnione łącznie następujące warunki: a) wolontariusz musi być świadomy charakteru swojego udziału w realizacji projektu (tzn. świadomy nieodpłatnego udziału), b) należy zdefiniować rodzaj wykonywanej przez wolontariusza nieodpłatnej pracy (określić jego stanowisko w projekcie); zadania wykonywane i wykazywane przez wolontariusza muszą być zgodne z tytułem jego nieodpłatnej pracy (stanowiska), c) wartość wkładu niepieniężnego w przypadku nieodpłatnej pracy wykonywanej przez wolontariusza określa się z uwzględnieniem ilości czasu poświęconego na jej wykonanie oraz średniej wysokości wynagrodzenia (wg stawki godzinowej lub dziennej) za dany rodzaj pracy obowiązującej u danego pracodawcy lub w danym regionie (wyliczonej np. w oparciu o dane GUS), lub płacy minimalnej określonej d)wycena nieodpłatnej dobrowolnej pracy może uwzględniać wszystkie koszty, które zostałyby poniesione w przypadku jej odpłatnego wykonywania przez podmiot działający na zasadach rynkowych; wycena uwzględnia zatem koszt składek na ubezpieczenia społeczne oraz wszystkie pozostałe koszty wynikające z charakteru danego świadczenia; Należy pamiętać, że wartość przypisana wkładowi niepieniężnemu nie może przekraczać stawek rynkowych, a wartość i dostarczenie wkładu niepieniężnego mogą być poddane niezależnej ocenie i weryfikacji. Wycena wkładu niepieniężnego Należy pamiętać, że nabyta nieruchomość musi być niezbędna do realizacji projektu i może zostać uznana za kwalifikowaną wyłącznie w zakresie, w jakim jest wykorzystana do celów realizacji projektu, zgodnie z przeznaczeniem określonym w umowie o dofinansowanie. Zgodnie z wytycznymi, za kwalifikowalny można uznać wydatek dokonany w sposób przejrzysty, racjonalny i efektywny, z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów. W związku z tym wartość wkładu niepieniężnego można oszacować na podstawie kosztów dzierżawy za okres wykorzystania gruntów w okresie realizacji projektu i w okresie trwałości lub wartości gruntu (np. wartość zakupu/obecna wycena gruntu). Jeżeli koszt dzierżawy będzie kosztem znacznie niższym od kosztu zakupu to w kalkulacji wartości wkładu niepieniężnego należy ująć koszt dzierżawy. Zgodnie z wytycznymi: wydatki poniesione na wycenę wkładu niepieniężnego są kwalifikowalne, pod warunkiem ich uwzględnienia w dokumentacji aplikacyjnej. Udokumentowanie wkładu niepieniężnego Przez dokumenty potwierdzające poniesienie kosztu związanego z wkładem niepieniężnym w postaci nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego do nieruchomości, należy rozumieć: - dowody księgowe lub wyciągi z ksiąg rachunkowych odzwierciedlające wysokość poniesionych kosztów i potwierdzone przez upoważnione osoby. - operat szacunkowy sporządzony przez uprawnionego rzeczoznawcę, potwierdzający, iż zadeklarowana wysokość wkładu niepieniężnego nie przekracza wartości rynkowej nieruchomości lub wartości prawa użytkowania wieczystego nieruchomości oraz - odpowiednio – akt notarialny (w przypadku własności nieruchomości) lub dokument potwierdzający dysponowanie prawem użytkowania wieczystego (w przypadku wniesienia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości). Podstawowym dokumentem, który określa wysokość wkładu niepieniężnego w postaci nieruchomości jest dowód księgowy. Jeżeli wartość rynkowa nieruchomości jest potwierdzana za pomocą operatu szacunkowego[2], to operat szacunkowy jest dokumentem pomocniczym, określającym wartość rynkową nieruchomości. W przypadku, gdy dowód księgowy opiewa na wyższą wartość niż operat szacunkowy należy zadeklarować jako wkład niepieniężny kwotę do wysokości określonej w operacie szacunkowym. W sytuacji, gdy dowód księgowy opiewa na niższą kwotę niż operat szacunkowy, jako wydatek kwalifikowany należy zadeklarować kwotę do wysokości określonej w dowodzie księgowym. Wkład niepieniężny a rozliczenie zaliczki Zgodnie ze stanowiskiem Instytucji Zarządzającej w projektach realizowanych w ramach działania 2.4 POIiŚ 2014-2020 dopuszczalne jest rozliczenie zaliczki z wykorzystaniem wkładu niepieniężnego jednak jedynie w części odpowiadającej wkładowi własnemu beneficjenta. Przy czym zgodnie z definicją zawartą w umowie o dofinansowanie, wkład ten należy rozumieć jako środki finansowe lub wkład niepieniężny zabezpieczone przez beneficjenta, które zostaną przeznaczone na pokrycie wydatków kwalifikowalnych i nie zostaną przekazane beneficjentowi w formie dofinansowania. Wartość wkładu niepieniężnego powinna być oszacowana zgodnie z ,,Wytycznymi w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach POIiŚ 2014-2020”. Ponadto, część wydatków kwalifikowalnych przedstawiona na potrzeby rozliczenia zaliczki, która nie będzie stanowić wkładu własnego, powinna zostać udokumentowana faktycznym przepływem środków pieniężnych. [2] tj. w sytuacji innej niż wskazana w podrozdziale 6.10 pkt 4 lit. g.