3.4.Aneks Temat katechezy: Bóg wychodzi naprzeciw człowiekowi i człowiek odpowiada Bogu Źródło: Katechizm Siedlecki 2012 Teksty wydobył i uporządkował: ks. Krzysztof Baryga I. Czego dotyczą wybrane pytania i odpowiedzi z Katechizmu Siedleckiego? Pytania te i odpowiedzi dotyczą: II. Bożego Objawienia, przekazywania Objawienia Bożego, Pisma Świętego, wiary jako odpowiedzi człowieka na słowo Boga, życia liturgicznego i liturgii słowa, modlitwy słowami Bożymi. Jaka jest treść tych pytań i odpowiedzi oraz do których fragmentów KKK i KKKK się odwołują? 1. Pytanie z KS oznaczone nr 4: Jak się dokonywało Boże Objawienie? Na mocy swego całkowicie wolnego postanowienia Bóg objawiał się i udzielał człowiekowi stopniowo. Przygotowywał go etapami na przyjęcie nadprzyrodzonego Objawienia, którego przedmiotem jest On sam. W Starym Testamencie Bóg objawiał się głównie przez Prawo i Proroków. Był to czas przygotowania do pełni objawienia dokonanego w Jezusie Chrystusie Synu Bożym, który stał się człowiekiem. (KKK 53, 65-66; KKKK 9) 2. Pytanie z KS oznaczone nr 5: W jaki sposób dokonuje się przekaz Objawienia Bożego? Przekaz Objawienia Bożego dokonuje się na dwa różne sposoby, ale ściśle ze sobą złączone i od siebie zależne: przez mowę Bożą, utrwaloną pod natchnieniem Ducha Świętego na piśmie, czyli przez Pismo Święte, oraz przez Tradycję, przez którą Kościół w swej nauce, w życiu i kulcie przekazuje pokoleniom to wszystko, czym on jest i to wszystko, w co wierzy. (KKK 78, 80, 81; KKKK 14) 1 3. Pytanie z KS oznaczone nr 6: Kto jest autorem Pisma Świętego? Autorem Pisma Świętego jest Bóg, który wybrał ludzi i natchnął ich, by spisali to, o czym pragnął ich pouczyć. Mamy więc pewność, że Pismo Święte bezbłędnie naucza prawdy koniecznej dla naszego zbawienia. (KKK 105-107, 136; KKKK 18) 4. Pytanie z KS oznaczone nr 7: Co to jest kanon Pisma Świętego? Kanon Pisma Świętego to kompletny zbiór ksiąg świętych: 46 Starego Testamentu i 27 Nowego Testamentu. (KKK 120, 138; KKKK 20) 5. Pytanie z KS oznaczone nr 8: Co przekazują księgi Starego Testamentu? Księgi Starego Testamentu przekazują historię przygotowania ludzkości na przyjście Jezusa Chrystusa, Odkupiciela świata. (KKK 121-123; KKKK 21) 6. Pytanie z KS oznaczone nr 9: Co przekazują księgi Nowego Testamentu? Księgi Nowego Testamentu przekazują ostateczną prawdę Objawienia Bożego. Ich centrum (zwłaszcza czterech Ewangelii) jest Jezus Chrystus (jego czyny, nauczanie, męka i zmartwychwstanie) a także początki Kościoła. (KKK 124-127; KKKK 22) 7. Pytanie z KS oznaczone nr 10: Jak czytać Pismo Święte? Pismo Święte należy czytać i wyjaśniać z pomocą Ducha Świętego pod przewodnictwem Urzędu Nauczycielskiego Kościoła, tj. papieża i biskupów pozostających w komunii z następcą św. Piotra. Chcąc poznać, co Bóg chciał nam objawić poprzez Pismo Święte, trzeba uwzględnić intencje hagiografów (świętych pisarzy), by wiedzieć, co w rzeczywistości chcieli wyrazić i co Bogu spodobało się ich słowami ujawnić. Pismo Święte powinno więc być czytane i interpretowane w tym samym Duchu, w jakim zostało napisane. Podczas czytania Pisma Świętego należy także uwzględnić treść i jakość całej Biblii, mając wzgląd na żywą Tradycję całego Kościoła oraz na analogię wiary (KO 12). Kościół zaleca czytanie Pisma Świętego we wspólnocie oraz dzielenie się treściami i doświadczeniami płynącymi z czytania słowa Bożego. (KKK 100, 110-114, 137; KKKK 16, 19) 2 8. Pytanie z KS oznaczone nr 11: W jaki sposób człowiek odpowiada objawiającemu się Bogu? Człowiek na Boże wezwanie odpowiada posłuszeństwem wiary. (KKK 142-143; KKKK 25) 9. Pytanie z KS oznaczone nr 12: Co to znaczy wierzyć? Wierzyć to przylgnąć osobowo do Boga i uznać całą prawdę, którą On objawił. Wierzyć to uznać jednego Boga w trzech Osobach: Ojca, Syna i Ducha Świętego. (KKK 150-152, 176-178; KKKK 27) 10. Pytanie z KS oznaczone nr 100: Wokół czego koncentruje się życie liturgiczne Kościoła? Całe życie liturgiczne Kościoła koncentruje się wokół Ofiary eucharystycznej i pozostałych sakramentów oraz wokół słuchania słowa Bożego. (KKK 1113) 11. Pytanie z KS oznaczone nr 103: Jakie znaczenie w celebracji liturgicznej ma liturgia słowa […] ? Liturgia słowa jest integralną częścią celebracji sakramentalnej. Poprzez słowa i czynności dokonuje się spotkanie – wyrażające się w słuchaniu słowa Bożego i w modlitewnym dialogu – dzieci Bożych z Ojcem w Chrystusie i w Duchu Świętym. Celebracja wyraża się w słuchaniu słowa Bożego, które jest głoszone, i w zaangażowaniu wiary, która jest odpowiedzią na to słowo. […] (KKK 1153-1155, 1190; KKKK 238) 12. Pytanie z KS oznaczone nr 234: Jakie są źródła modlitwy? Źródłami modlitwy są: słowo Boże, liturgia Kościoła, cnoty teologalne (wiara, nadzieja i miłość). W każdym z tych źródeł oczekuje nas Chrystus, aby napełnić nas Duchem Świętym. (KKK 2652-2662; KKKK 558) 13. Pytanie z KS oznaczone nr 235: Jakie znaczenie dla modlitwy mają psalmy? 3 Psałterz jest księgą, w której słowo Boże staje się modlitwą człowieka. Psalmy odznaczają się prostotą wynikającą z prawdy i doświadczenia spotkania człowieka z Bogiem. Ich słowami mogą więc modlić się ludzie każdego stanu i wszystkich czasów. Modlitwa psalmami zawiera dwa nierozłączne elementy: osobisty i wspólnotowy. Psalmy, które odmawiał i wypełnił Chrystus, są istotnym i stałym elementem modlitwy Jego Kościoła. (KKK 2585-2588, 2596-2597; KKKK 540) 14. Pytanie z KS oznaczone nr 254: Kto nas nauczył modlitwy „Ojcze nasz”? Modlitwy „Ojcze nasz” nauczył nas Pan Jezus (zob. Mt 6,9-13). Stąd modlitwa ta nazywa się „Modlitwą Pańską”, czyli „Modlitwą Pana”. (KKK 2759, 2765, 2773, 2775; KKKK 578, 580) 15. Pytanie z KS oznaczone nr 255: Jakie miejsce zajmuje modlitwa „Ojcze nasz” w Piśmie Świętym? Modlitwa „Ojcze nasz”, umieszczona w centrum Kazania na Górze (zob. Mt 5-7), przedstawia w formie modlitwy istotną treść Ewangelii, jest streszczeniem całej Ewangelii. (KKK 2762-2764, 2774; KKKK 579) III. Dwa polecenia (KS s. 28) 1. Wymień etapy objawiania się Boga człowiekowi – w oparciu o lekturę KKK 54-65 oraz KKKK 7-8. 2. Scharakteryzuj wiarę Abrahama i Maryi – po przeczytaniu KKK 145-149 oraz fragmentu katechezy z książki bpa Z. Kiernikowskiego Światło i moc liturgii, t. I, Warszawa-Siedlce 2004, s. 47-49. IV. Dwie wybrane myśli (KS s. 29) 1. „Ewangelia Boga (zob. Rz 1,1) nie jest tylko jakimś nauczaniem o Bogu i religijnych praktykach, lecz jest orędziem samego Boga o Jego Synu, czyli o najbardziej intymnej i najbardziej ważnej rzeczywistości, jaka musi (powinna) dokonywać się między ludźmi. Jeśli ktoś daje informacje o swoim synu, to zależy mu na wszystkim, co jest związane z jego egzystencją. Jeśli jest to Ewangelia Boga o Jego Synu, to znaczy, że nie dotyczy ona spraw organizacji religii, lecz egzystencji Syna Boga między ludźmi – a jest to egzystencja stale wydająca się. Wydająca się dla tych, którzy nie są synami, którzy nie znają Ojca” (bp Z. Kiernikowski, Posługiwanie ojcostwu Boga, Warszawa 2001, s. 22). 4 2. „Ewangelia Jezusa Chrystusa – Ewangelia, którą w pewnym sensie jest On sam, została zapisana w czterech wersjach. Kościół, ustalając tak zwany kanon Nowego Testamentu, określił, że tylko cztery Ewangelie – Mateusza, Marka, Łukasza i Jana – są wiarygodnymi świadkami Tajemnicy Jezusa Chrystusa; w tych czterech Ewangeliach jest zawarte wszystko, co jest konieczne, a z drugiej strony wystarczające dla poznania prawdy Jezusa Chrystusa. Trzeba pamiętać, że Ewangelie nie powstały jako kronika działalności i nauczania Jezusa, ale zostały zredagowane dopiero po Jego zmartwychwstaniu i zesłaniu Ducha Świętego” (bp Z. Kiernikowski, Światło i moc liturgii, t. II, Warszawa-Siedlce 2005, s. 128). 5