skutki zmiany napięcia znamionowego z 220/380 v na 230

advertisement
SKUTKI ZMIANY NAPIĘCIA ZNAMIONOWEGO Z 220/380 V NA
230/400 V DLA ODBIORCÓW FINALNYCH.
ZE Toruń SA
W chwili obecnej, gdy prowadzone są starania o wejście Polski do Unii Europejskiej,
konieczne jest dostosowanie obowiązujących w kraju standardów technicznych do wymagań
międzynarodowych. Jest to jedna z podstawowych przesłanek wprowadzania w Polsce
napięcia 230/400 V. Dlatego też opracowana została Polska Norma PN-IEC 60038 „Napięcia
znormalizowane IEC”. Jest to norma obligatoryjna, która zgodnie z Ustawą z dnia
03.04.1993r. o normalizacji (Dz. U. Nr 55 poz. 251, ze zm.), wprowadzona została do
obowiązkowego stosowania Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 14.09.1999r. w
sprawie obowiązku stosowania niektórych Polskich Norm (Dz. U. Nr 80, poz. 911, ze zm.).
Zgodnie z zapisami ww. normy konieczne jest wprowadzenie zmiany napięcia znamionowego
w sieciach 1-fazowych z 220 V na 230 V, a w sieciach 3-fazowych z 380 V na 400 V.
Istotne postanowienia Normy PN-IEC 60038:
- podwyższenie niskiego napięcia w sieci prądu przemiennego z 220/380 V na 230/400 V,
realizowane docelowo do końca 2003 roku,
- zakres utrzymywanego napięcia po roku 2003 będzie wynosić 230 V -10% tj. od 207 do 253
V.
Porównanie wymagań dla obecnego napięcia znamionowego 220 V oraz planowanego 230 V
przedstawia się następująco:
- 220 V -10%/+5% tj. od 198 V do 231V,
- 230 V -10% tj. od 207 do 253 V.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 25.09.2000r. w sprawie szczegółowych
warunków przyłączenia podmiotów do sieci elektroenergetycznych, obrotu energią
elektryczną, świadczenia usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacji sieci oraz
standardów jakościowych obsługi odbiorców (Dz. U. nr 85 poz. 957) nakłada na
przedsiębiorstwa energetyczne obowiązek pisemnego informowania odbiorców o
zmienionych warunkach zasilania. Zgodnie z tym Rozporządzeniem, należy z rocznym
wyprzedzeniem powiadomić odbiorców zasilanych z sieci o napięciu znamionowym do 1 kV,
o konieczności dostosowania przez nich instalacji do zmienionych warunków zasilania.
Jednocześnie te same przepisy (§ 16 punkt 9) nakładają na odbiorców energii elektrycznej
obowiązek dostosowania swoich urządzeń do zmienionych warunków funkcjonowania sieci,
o których odbiorca został uprzednio powiadomiony.
Uwzględniając te wymogi Zakłady Energetyczne rozpoczęły akcję informacyjną, mającą na
celu przekazanie niezbędnych informacji wszystkim swoim klientom. Do najważniejszych
form informowania należy zaliczyć indywidualne powiadomienia poprzez umieszczenie
odpowiedniego wpisu na rachunkach za energię elektryczną oraz przekazywanie fachowych
porad i wyjaśnień w różnych środkach masowego przekazu takich jak prasa, radio, telewizja
itp. Aktualne informacje można uzyskać również w najbliższych punktach Biur Obsługi
Klienta oraz stronach www poszczególnych Zakładów Energetycznych i Polskiego
Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej.
Zmiana napięcia w sieciach niskich napięć będzie przejawiała się w pozytywnych skutkach
dla producentów urządzeń oraz dla ich użytkowników, jednak w nieco innym wymiarze dla
obu wymienionych grup.
Celowość ujednolicenia napięcia w sieci niskiego napięcia z punktu widzenia użytkowników
oznacza:
- możliwość większego wyboru urządzeń, aparatury i odbiorników,
- kompatybilność urządzeń i ich części składowych z produkowanymi na świecie,
- możliwość korzystania z urządzeń oferowanych w Polsce oraz za granicą,
- konkurencja cenowa urządzeń i aparatów w aspekcie szerszej oferty produktów,
- lepsze warunki napięciowe u odbiorców zasilanych obecnie zbyt niskim napięciem w sieci
220/380
V,
a
tym
samym
poprawa
warunków
pracy
ich
urządzeń.
Z punktu widzenia producentów urządzeń, ujednolicenie napięcia w Europie to przede
wszystkim:
- możliwość produkcji dłuższych serii wyrobów,
- rozszerzenie zbytu urządzeń na rynki zagraniczne.
Zakłady Energetyczne zmianę napięcia będą wprowadzać stopniowo. Podstawowe działania
skierowane będą na podniesienie napięcia do poziomu zalecanego przepisami w obszarach o
najniższych wartościach napięć. Realizacja tego zadania polegała będzie na zmianie
przekładni transformatorów rozdzielczych lub w niektórych przypadkach, gdy konstrukcja
transformatora nie pozwala na zmianę przekładni, na wymianie transformatora w stacji. Są to
jednak nieliczne przypadki. W zdecydowanej większości sieci niskich napięć, wartość
napięcia zawiera się w granicach dopuszczalnych przez nowe jak i stare przepisy; nie będą
więc konieczne w tych przypadkach działania techniczne.
Niemniej jednak, w nawiązaniu do powyższego, wydaje się koniecznym podanie niezbędnych
wyjaśnień na temat skutków użytkowania urządzeń i sprzętu gospodarstwa domowego
wyprodukowanego na napięcie 220/380 V, a zasilanego napięciem 230/400V. Informacja o
poziomie napięcia na jakie urządzenie zostało wyprodukowane znajduje się zawsze na
tabliczce znamionowej każdego urządzenia. Należy tutaj dodać, że praktycznie wszystkie
urządzenia oferowane na rynku Polskim od początku lat 90-tych przystosowane były do
napięcia 230V.
Na podstawie doświadczeń Niemieckich, gdzie zmianę napięcia zasilającego wprowadzono
na początku lat 90-tych należy przyjąć, że podwyższenie napięcia nie powinno pociągnąć za
sobą ujemnych skutków dla już pracujących odbiorników.
Urządzenia grzewcze z regulacją temperatury.
Podwyższenie napięcia zasilającego z 220 V na 230 V, czyli o 10 V, dla takich odbiorników
jak żelazka, pralki automatyczne, piece elektryczne, suszarki itp. powoduje niewielki wzrost
poboru mocy, lecz nie ma praktycznie wpływu na wartość regulowanej temperatury, ani też
na zużycie energii elektrycznej, gdyż czas nagrzewania ulega odpowiedniemu skróceniu.
Urządzenia gospodarstwa domowego:
- odkurzacze, roboty kuchenne itp. - przy zasilaniu podwyższonym napięciem nie stwierdzono
żadnych problemów, gdyż wzrost napięcia powoduje nieznaczne zwiększenie obrotów
silnika. Równocześnie jednak zwiększa się chłodzenie powietrzem związane z prędkością
obrotową, co sumarycznie nie powoduje wzrostu zużycia energii elektrycznej.
- zamrażarki, lodówki, zmywarki do naczyń - cykle pracy (programy pracy) tych urządzeń
ulegną nieznacznemu, praktycznie niezauważalnemu dla użytkownika skróceniu.
Źródła światła (żarówki, jarzeniówki itd.).
Dostępne od dłuższego czasu w sprzedaży i użytkowaniu źródła światła są zbudowane na
napięcie 230 V.
Urządzenia elektroniki domowej i biurowej.
Komputery, urządzenia telekomunikacyjne oraz wszelkie urządzenia elektroniczne, jak
również sprzęt RTV są wyposażone w wewnętrzne układy stabilizacji napięcia i
podwyższenie napięcia zasilającego w przewidywanej wysokości nie ma wpływu na ich
pracę.
Wszystkie urządzenia których użytkowanie przewiduje się po 2003r., muszą być
przystosowane do pracy przy napięciu 230 V w przedziale od 207 V do 253 V. Wymóg ten
dotyczy również producentów i importerów tych urządzeń. Natomiast dla użytkowników tych
urządzeń i odbiorników elektrycznych, przy ich zakupie zalecane jest upewnienie się, czy
urządzenie jest faktycznie przystosowane do napięcia 230/400 V. Każde urządzenie winno
być oznakowane napięciem 230 V w przypadkach odbiorników 1-fazowych i napięciem 400
V w przypadkach odbiorników 3-fazowych. Dotyczy to urządzeń produkcji krajowej jak i
zagranicznej. Stąd też zalecana jest szczególna rozwaga przy zakupach dokonywanych poza
sieciami handlowymi (targowiska, stragany itp.), gdzie mogą pojawić się urządzenia tańsze,
importowane, zbudowane wg starych wymagań, a nie znajdujące nabywców w krajach o
wprowadzonym już napięciu zasilania 230/400V.
ZA ROK ZMIANIĄ SIĘ PARAMETRY ENERGII ELEKTRYCZNEJ W SIECIACH
NISKICH NAPIĘĆ. O DZIESIEĆ WOLTÓW W GÓRĘ.
W połowie przyszłego roku wszystkie Zakłady Energetyczne w Polsce rozpoczną
podnoszenie do 230 V wartości napięcia w sieciach niskich napięć.
W przededniu wejścia Polski do Unii Europejskiej musimy dostosować obowiązujące w
naszym kraju standardy techniczne do wymagań międzynarodowych. Podniesienie napięcia z
220 do 230 V jest m.in. związane z dostosowaniem do standardów unijnych. Spełnienie tego
warunku jest konieczne dla utrzymania się wyrobów polskiego przemysłu
elektrotechnicznego na konkurencyjnym rynku europejskim. Wymóg zmiany napięcia wynika
z wprowadzonej w dniu 14 września 1999r. do obowiązkowego stosowania Normy PN-IEC
60038 „Napięcia znormalizowane IEC”. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z
dnia 25 września 2000r. wszyscy klienci energetyki o zmianie napięcia zostaną
poinformowani z rocznym wyprzedzeniem. W myśl tych samych przepisów odbiorcy energii
elektrycznej obowiązani są do dostosowania swoich urządzeń do zmienionych warunków
funkcjonowania sieci. Proces podnoszenia napięcia rozpocznie się w 2003 roku i do końca
tegoż roku zostanie zakończony. Wówczas 10% napięcie znamionowe osiągnie wielkość
230 V z dopuszczalnymi odchyleniami tj. od 207 do 253 V.
Czy zmiana napięcia wpłynie na pracę urządzeń elektrycznych gospodarstw domowych,
takich jak pralki, lodówki, kuchenki elektryczne, żelazka i spowoduje, że zaczną one
pracować gorzej lub wcale?
Klienci w przeważającej większości nie odczują żadnej zmiany, a jeżeli to tylko na lepsze.
Producenci urządzeń elektrycznych przygotowali się do unifikacji poziomu napięcia i ich
wyroby są przygotowane do zasilania podwyższonym napięciem. Natomiast urządzenia
elektryczne wyprodukowane wcześniej na napięcie 220 V w znaczącej większości pracują
poprawnie zarówno przy napięciu o 10% wyższym, jak i o 10% niższym.
Podwyższenie napięcia zasilania z 220 V na 230 V dla takich urządzeń gospodarstwa
domowego jak żelazka, pralki automatyczne, piece elektryczne, suszarki itp. powoduje
niewielki wzrost poboru mocy, lecz nie ma praktycznie wpływu na wartość regulowanej
temperatury, ani też na zużycie energii elektrycznej, gdyż czas pracy urządzeń (nagrzewania)
ulega odpowiedniemu skróceniu.
Przy zasilaniu podwyższonym napięciem odkurzaczy, robotów kuchennych itp. nie
stwierdzono żadnych problemów, gdyż wzrost napięcia powoduje nieznaczne zwiększenie
obrotów silnika. Równocześnie jednak zwiększa się chłodzenie powietrzem związane z
prędkością obrotową, co sumarycznie nie powoduje wzrostu zużycia energii elektrycznej.
W przypadku zamrażarek, lodówek i zmywarek do naczyń, cykle pracy (programy pracy)
tych urządzeń ulegną nieznacznemu, praktycznie niezauważalnemu dla użytkownika
skróceniu.
Dostępne od dłuższego czasu w sprzedaży i użytkowaniu źródła światła (żarówki, świetlówki
itd.) są zbudowane na napięcie 230 V.
Komputery, urządzenia telekomunikacyjne oraz wszelkie urządzenia elektroniczne stosowane
w biurach, urzędach jak również sprzęt RTV są wyposażone w wewnętrzne układy stabilizacji
napięcia i podwyższenie napięcia zasilającego w przewidywanej wysokości nie ma wpływu
na ich pracę.
W obszarach, gdzie sieci elektroenergetyczne są słabe, np.: sieci na terenach wiejskich,
podwyższenie napięcia może spowodować lepszą pracę urządzeń gospodarstw domowych, ze
względu na podniesienie dolnej granicy napięcia z dotychczasowych 198 V na 207 V.
Podwyższenie napięcia daje klientom korzyści w postaci możliwości większego wyboru
urządzeń, kompatybilności urządzeń i ich części składowych z produkowanymi na świecie, a
także powoduje konkurencyjność cenową urządzeń.
Na co należy zwracać uwagę przy zakupie nowych urządzeń gospodarstwa domowego?
Przy zakupie urządzeń takich jak pralka, lodówka, robot kuchenny, odkurzacz, telewizor itp.
powinniśmy upewniać się, czy urządzenie to jest faktycznie przystosowane do pracy przy
napięciu 230 V. Natomiast przy zakupie urządzeń zasilanych trójfazowo (tzw. siła) np. kuchni
elektrycznej z płytą ceramiczną, powinniśmy upewnić się czy jest ona zbudowana na napięcie
400 V. Każde urządzenie winno być oznakowane napięciem 230 V w przypadku odbiorników
1-fazowych lub napięciem 400 V w przypadku odbiorników 3-fazowych. Informacja o
poziomie napięcia na jakie urządzenie zostało wyprodukowane znajduje się zawsze na
tabliczce znamionowej każdego urządzenia. Dotyczy to zarówno urządzeń krajowych, jak i
importowanych.
Stąd też zalecana jest szczególna rozwaga przy zakupach dokonywanych poza sieciami
handlowymi (targowiska, stragany itp.), gdzie mogą pojawić się urządzenia tańsze,
importowane, zbudowane wg starych wymagań, a nie znajdujące nabywców w krajach o
wprowadzonym już napięciu zasilania 230/400V.
Jak wynika z powyższych przykładów klienci energetyki w większości przypadków zmiany
napięcia nie odczują. Jednak zmiana ta dla zakładów energetycznych oznacza dużo pracy.
ZMIANA NAPIĘCIA ZASILANIA Z 220/380 V NA 230/400 V
Polska, jako członek Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego ds. Elektrotechniki, zgodnie
z obowiązującą normą PN-IEC 60038:1999 "Napięcie znormalizowane IEC", wprowadzoną
do obowiązkowego stosowania Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 14.09.1999r.
(Dz. U. Nr 80 poz. 911, ze zm.), prowadzi proces dostosowawczy w dziedzinie ujednolicenia:
- wartości napięć znamionowych w sieciach niskich napięć (nn),
- napięć stosowanych przez producentów urządzeń i odbiorników pracujących w sieci
odbiorczej,
- użytkowania urządzeń.
W dobie starań naszego państwa o wejście do Unii Europejskiej, konieczność dostosowania
obowiązujących w Polsce standardów technicznych do wymagań międzynarodowych jest
niezbędna, m.in. dla utrzymania się produktów krajowego przemysłu elektrotechnicznego na
rynku europejskim. Norma regulująca zmianę napięcia zasilania z 220/380 V na 230/400 V w
Polsce stanowi, że czasokres przejścia na nowy poziom napięcia nie powinien przekroczyć
roku 2003. Na terenie działania poszczególnych Zakładów Energetycznych zmiana napięcia
będzie wprowadzana sukcesywnie w taki sposób, aby do końca roku 2003 10%. Tak więc
zakres dopuszczalnych zmian napięcia osiągnąć napięcie 230 V będzie mógł wynosić od
207 do 253 V. Od strony technicznej zmiana napięcia polegać będą na zmianie przekładni
transformatorów rozdzielczych lub w przypadkach, gdy konstrukcja transformatora nie
pozwala na zmianę przekładni, na wymianie transformatora w stacji (będą to jednak
przypadki bardzo sporadyczne). Celowość ujednolicenia napięcia w sieci nn z punktu
widzenia użytkowników oznacza:
- możliwość większego wyboru urządzeń, aparatury i odbiorników,
- kompatybilność urządzeń i ich części składowych z produkowanymi na świecie,
- możliwość korzystania z urządzeń oferowanych w Polsce oraz za granicą,
- konkurencja cenowa urządzeń i aparatów w aspekcie szerszej oferty produktów,
- lepsze warunki napięciowe u odbiorców zasilanych obecnie zbyt niskim napięciem w sieci
220/380
V,
a
tym
samym
poprawa
warunków
pracy
ich
urządzeń.
Z punktu widzenia producentów urządzeń, ujednolicenie napięcia w Polsce do wymogów
europejskich to przede wszystkim:
- możliwość produkcji dłuższych serii wyrobów,
- rozszerzenie zbytu urządzeń na rynki zagraniczne.
Potencjalne skutki zmiany napięcia dla urządzeń wyprodukowanych na napięcie
znamionowe 220/380 V.
Na podstawie doświadczeń z terenu Niemiec, gdzie zmianę napięcia zasilania wprowadzono
na początku lat 90-tych należy przyjąć, że podwyższenie napięcia zasilania nie powinno
pociągnąć za sobą ujemnych skutków dla już pracujących odbiorników:
1. Urządzenia grzewcze z regulacją temperatury.
Podwyższenie napięcia zasilającego z 220 V na 230 V, czyli o 10 V, dla takich odbiorników
jak żelazka, pralki automatyczne, piece elektryczne, suszarki itp. powoduje niewielki wzrost
poboru mocy, lecz nie ma praktycznie wpływu na wartość regulowanej temperatury, ani też
na zużycie energii elektrycznej, gdyż czas nagrzewania ulega odpowiedniemu skróceniu.
2. Urządzenia grzewcze bez regulacji temperatury.
Urządzenia grzewcze bez regulacji temperatury np. grzałki, kuchenki elektryczne,
wyposażone w ręczne przełączniki, pracują zwykle pod nadzorem. Osiągniecie żądanej
temperatury przy wyższym napięciu zasilania następuje nieco szybciej, co na ogół jest
korzystne dla użytkownika. Po nagrzaniu następuje wyłączenie urządzenia lub obniżenie
poboru mocy za pomocą przełącznika. W przypadku tych urządzeń, podwyższenie napięcia
zasilania może spowodować nieco krótszy okres ich trwałości eksploatacyjnej.
3. Urządzenia gospodarstwa domowego.
- odkurzacze, roboty kuchenne itp. - przy zasilaniu podwyższonym napięciem nie stwierdzono
żadnych problemów, gdyż wzrost napięcia powoduje nieznaczne zwiększenie obrotów
silnika. Równocześnie jednak zwiększa się chłodzenie powietrzem związane z prędkością
obrotową, co sumarycznie nie powoduje wzrostu zużycia energii elektrycznej.
- zamrażarki, lodówki, zmywarki do naczyń - cykle pracy (programy pracy) tych urządzeń
ulegną nieznacznemu, praktycznie niezauważalnemu dla użytkownika skróceniu.
4. Źródła światła (żarówki, jarzeniówki itd.).
Dostępne od dłuższego czasu w sprzedaży i użytkowaniu źródła światła są zbudowane na
napięcie 230 V.
5. Urządzenia elektroniki domowej i biurowej.
Komputery, urządzenia telekomunikacyjne oraz wszelkie urządzenia elektroniczne, jak
również sprzęt RTV są wyposażone w wewnętrzne układy stabilizacji napięcia i
podwyższenie napięcia zasilającego w przewidywanej wysokości nie ma wpływu na ich
pracę.
Jak wynika z powyższego przeglądu obecnie stosowanych urządzeń (odbiorników) i skutków,
jakie niesie ze sobą konieczność wprowadzenia podwyższonego napięcia w sieci nn, w
zasadzie nie powinno być problemów z eksploatacją urządzeń wyprodukowanych na 220 V
po zmianie napięcia do 230 V. Nowe urządzenia, których użytkowanie przewiduje się po roku
2003, muszą być wytwarzane z uwzględnieniem możliwości pracy przy napięciu
zmieniającym się w zakresie od 207 do 253 V. Odbiorcy (użytkownicy) urządzeń przy
zakupie nowych odbiorników elektrycznych dla swoich gospodarstw domowych i zakładów,
powinni upewniać się, czy urządzenie jest faktycznie przystosowane do napięcia 230/400 V.
Stąd też zalecana jest szczególna rozwaga przy zakupach dokonywanych poza sieciami
handlowymi (targowiska, stragany itp.), gdzie mogą pojawić się urządzenia tańsze,
importowane, zbudowane wg starych wymagań, a nie znajdujące nabywców w krajach o
wprowadzonym już napięciu zasilania 230/400V,.
Należy tutaj dodać, że od kilku lat praktycznie nie spotyka się w ofercie handlowej urządzeń
powszechnego użytku na napięcie znamionowe inne niż 230/400 V. Każde urządzenie na
swojej tabliczce znamionowej winno być oznakowane napięciem 230 V w przypadku
odbiorników 1-fazowych i napięciem 400 V w przypadku 3-fazowych. Wymóg ten dotyczy to
nie tylko urządzeń produkowanych w kraju.
Download