Porównanie tematów obejmujących zagadnienia z zakresu

Porównanie tematów obejmujących zagadnienia z zakresu seksualności człowieka, opracowanych na potrzeby badania IBE z treścią
obowiązującej podstawy programowej1.
Uwaga: Część tematów jest tak sformułowana (obejmuje tak szeroki zakres zagadnień), że ich dopasowanie do treści danej podstawy
programowej może dotyczyć tylko pewnego zakresu zagadnień należących do danego tematu (np. popęd seksualny). Na żółto zaznaczone są
komentarze Instytutu Badań Edukacyjnych do tematów, które, w opinii instytutu nie mają wystarczającego odzwierciedlenia w podstawie
programowej.
Lp.
1
2
3
4
5
Temat
budowa i działanie
żeńskich i męskich
narządów płciowych
zmiany w budowie
i funkcjonowaniu ciała
w okresie
dojrzewania
płciowego
zmiany psychiczne
okresu dojrzewania
płciowego
zmiany emocjonalne
okresu dojrzewania
płciowego
higiena narządów
płciowych (higiena
intymna)
Przedmiot, w
którego
podstawie
programowe
j znajduje się
dany temat
Wdż2
Przyroda
Biologia
Biologia (z.
rozszerzony)
Wdż
Przyroda
biologia
Wdż
Przyroda
biologia
Wdż
Przyroda
Biologia
Wdż
Przyroda
Biologia
Biologia (z.
rozszerzony)
Etap
edukacyj
ny
Opinia IBE
II, III, IV;
II;
III;
IV;
Obecne w WDŻ II, III etapu,
przyrodzie i biologii na III i IV
etapie, sformułowane ogólnie.
II, III, IV;
II;
III
Obecne w WDŻ II, III i IV etapu,
przyrodzie i biologii na III etapie,
sformułowane ogólnie.
II, III, IV;
II,
III
II, III, IV;
II;
III
II, III, IV
II;
III;
IV;
III; IV;
Jak wyżej
Treści podstawy programowej
Wdż IV etap:
5. Dojrzewanie: rozumienie i akceptacja kryteriów dojrzałości biologicznej,
psychicznej i społecznej. Problemy okresu dojrzewania i sposoby radzenia
sobie z nimi.
Jak wyżej
Jest zapis w WDŻ, II etap
edukacyjny, o higienie okresu
dojrzewania. Brak zapisu w WDŻ
na III i IV etapie.
Brak takich zapisów w przyrodzie
Wdż III etap:
7. Dojrzewanie. Rozumienie i akceptacja kryteriów dojrzałości biologicznej,
psychicznej i społecznej.
8. Problemy i trudności okresu dojrzewania (napięcia seksualne,
masturbacja), sposoby radzenia sobie z nimi, pomoc w rozeznaniu sytuacji
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach
szkół (Dz. U. z 2012 r., poz. 977 z późn.zm.).
1
2
Wdż – zajęcia „wychowania do życia w rodzinie”.
i biologii na III i IV etapie,
6
fazy płodności i
niepłodności w cyklu
miesiączkowym
7
zagadnienia
związane z inicjacją
seksualną
(rozpoczęciem
współżycia
seksualnego)
8
3
przebieg stosunku
seksualnego
Wdż
Przyroda
Biologia
Biologia (z.
rozszerzony)
II, III, IV;
II;
III;
IV
Brak w WDŻ na II etapie, brak w
przyrodzie na II etapie. Zapisy
obecne w WDŻ na III i IV etapie i
biologii (III i IV etap rozszerzony)
Wdż
III, IV
Obecne na III i IV etapie
Wdż
Biologia
Biologia (z.
rozszerzony)
III, IV
III
IV
Brak zapisów w WDŻ na III i IV
etapie, w biologii na III i IV etapie.
Dotyczy podstawy programowej biologii w zakresie rozszerzonym.
wymagających porady lekarza lub innych specjalistów.
Wdż IV etap:
5. Dojrzewanie: rozumienie i akceptacja kryteriów dojrzałości biologicznej,
psychicznej i społecznej. Problemy okresu dojrzewania i sposoby radzenia
sobie z nimi.
Przyroda II:
8.4. Opisuje zmiany zachodzące w organizmach podczas dojrzewania
płciowego;
9.4. Podaje i stosuje zasady dbałości o własne ciało (higiena skóry,
włosów, zębów, paznokci oraz odzieży);
Biologia III:
12.4. Przedstawia cechy i przebieg fizycznego, psychicznego i
społecznego dojrzewania człowieka;
Biologia IV3:
V.13.1. Charakteryzuje przebieg dojrzewania fizycznego człowieka;
Wdż II:
7. Zmiany fizyczne i psychiczne okresu dojrzewania; zróżnicowane,
indywidualne tempo rozwoju.
Przyroda II:
8.1. Podaje nazwy układów narządów budujących organizm człowieka:
układ kostny, oddechowy, pokarmowy, krwionośny, rozrodczy, wskazuje
na planszy główne narządy tych układów
e. układ rozrodczy żeński – jajniki, jajowody, macica, pochwa i układ
rozrodczy męski – jądra, nasieniowody, prącie;
8.2 Wymienia podstawowe funkcje poznanych układów człowieka;
Wdż III:
12. Inicjacja seksualna; związek pomiędzy aktywnością seksualną a
miłością i odpowiedzialnością; dysfunkcje związane z przedmiotowym
traktowaniem człowieka w dziedzinie seksualnej. Ryzyko związane z
wczesną inicjacją.
Wdż IV:
7. Inicjacja seksualna, jej uwarunkowania i następstwa. Argumenty
9
10
11
metody zapobiegania
ciąży
Wdż
Biologia
Biologia (z.
rozszerzony)
III, IV
III
IV
Wdż
Przyroda
Biologia
Biologia (z.
rozszerzony)
II, III, IV
II
III
IV
Wdż
III, IV
przebieg ciąży,
poród, opieka nad
noworodkiem
zbyt wczesne
rodzicielstwo
(rodzicielstwo
nastolatków)
Brak zapisów na III etapie w
biologii, są na IV etapie w rozsz. Są
także w WDŻ na III etapie ale w
ujęciu oceniającym a nie
poznawczym. Obecne na IV etapie
w WDŻ.
Obecne zapisy w WDŻ na II etapie i
obszerne na IV etapie.
Brak zapisów w WDŻ na III etapie.
Brak zapisów o porodzie i opiece
nad noworodkiem (jest tylko
charakterystyka etapów
ontogenezy człowieka) w biologii na
III i IV etapie, rozsz. Brak takich
zapisów w przyrodzie na II etapie.
W przyrodzie jest zapis dotyczący
etapów rozwoju człowieka w tym
zarodkowego, płodowego i
noworodkowego.
Na III etapie występuje jedynie
zapis o ryzyku związanym ze zbyt
wczesną inicjacją seksualną. Na IV
etapie jest zapis o nieplanowanej
ciąży.
biomedyczne, psychologiczne i moralne za opóźnianiem wieku inicjacji
seksualnej.
Biologia III:
VI.12. Przedstawia budowę i funkcje narządów płciowych (męskich i
żeńskich) oraz rolę gamet w procesie zapłodnienia;
Biologia IV:
V.13. Układ rozrodczy. Uczeń:
2) przedstawia budowę i funkcje żeńskich i męskich narządów płciowych:
3) analizuje przebieg procesu spermatogenezy i oogenezy;
5) przedstawia fizjologię zapłodnienia.
Biologia III:
VI.12.3. Przedstawia przebieg ciąży i wyjaśnia wpływ różnych czynników
na prawidłowy rozwój zarodka i płodu;
Wdż III:
1. Rozwój człowieka: faza prenatalna, narodziny, faza niemowlęca,
wczesnodziecięca, przedpokwitaniowa, dojrzewania, młodości, wieku
średniego, wieku późnego. Życie jako fundamentalna wartość.
Przyroda II:
8.3. Rozpoznaje i nazywa, na podstawie opisu, fotografii lub rysunku,
etapy rozwoju człowieka (zarodkowy i płodowy, okres noworodkowy,
niemowlęcy, poniemowlęcy, przedszkolny, szkolny, wieku dorosłego,
starości);
Biologia III:
VI.12.3. Przedstawia przebieg ciąży i wyjaśnia wpływ różnych czynników
na prawidłowy rozwój zarodka i płodu;
Biologia IV:
V.14.3. Opisuje przebieg kolejnych faz rozwoju zarodka i płodu, z
uwzględnieniem roli łożyska, oraz wyjaśnia wpływ różnych czynników na
prawidłowy przebieg ciąży;
V.14.4. Przedstawia etapy ontogenezy człowieka (od narodzin po starość).
Wdż III:
Wymagania ogólne:
V. Umiejętność korzystania z systemu poradnictwa dla dzieci i młodzieży.
Treści nauczania:
10. Zagrożenia okresu dojrzewania: presja seksualna, uzależnienia,
pornografia, prostytucja nieletnich.
12
13
14
15
16
17
zalecenia zdrowotne
dla kobiet w ciąży
Wdż
Biologia
Biologia (z.
rozszerzony)
II, III, IV
III
IV
Brak takich zapisów w WDŻ na II i
III etapie,
Zapisy obecne w biologii, III i IV
etap, rozsz.
Wdż
Biologia (z.
rozszerzony)
III, IV
IV
Brak zapisów w biologii na III i IV
etapie, rozsz., brak w WDŻ na III
etapie. Obecny zapis na IV etapie
w WDŻ
Wdż
IV
obecne
Wdż
II, III, IV
obecne
Wdż
II, III, IV
obecne
Wdż
II, III, IV
Na II i III etapie sformułowanie
bardzo ogólne, dotyczące głównie
aborcja w prawie
polskim
przebieg aborcji, jej
zdrowotne,
psychiczne i
społeczne skutki
prawo do intymności,
wyznaczanie granic
w relacjach
międzyludzkich
prawo do
wzajemnego
szacunku w przyjaźni
i bliskich związkach
wzajemne zaufanie
jako konieczny
11. Główne funkcje płciowości; wyrażanie miłości, budowanie więzi i
rodzicielstwo.
12. Inicjacja seksualna; związek pomiędzy aktywnością seksualną a
miłością i odpowiedzialnością; dysfunkcje związane z przedmiotowym
traktowaniem człowieka w dziedzinie seksualnej. Ryzyko związane z
wczesną inicjacją.
14. Płodność wspólną sprawą kobiety i mężczyzny.
Wdż II:
5. Ciąża, rozwój płodu, poród, przyjęcie dziecka jako nowego członka
rodziny.
Wdż III:
1 Rozwój człowieka: faza prenatalna, narodziny, faza niemowlęca,
wczesnodziecięca, przedpokwitaniowa, dojrzewania, młodości, wieku
średniego, wieku późnego. Życie jako fundamentalna wartość.
Wdż III:
10. Zagrożenia okresu dojrzewania: presja seksualna, uzależnienia,
pornografia, prostytucja nieletnich.
12. Inicjacja seksualna; związek pomiędzy aktywnością seksualną a
miłością i odpowiedzialnością; dysfunkcje związane z przedmiotowym
traktowaniem człowieka w dziedzinie seksualnej. Ryzyko związane z
wczesną inicjacją.
14. Płodność wspólną sprawą kobiety i mężczyzny.
Biologia IV:
2. Wyjaśnia istotę badań prenatalnych oraz podaje przykłady sytuacji,
w których warto z nich skorzystać;
Wdż II:
3. Więź rodzinna, związki uczuciowe i inne relacje w rodzinie; konflikty i ich
relacji w rodzinie, są obecne na IV
etapie.
fundament bliskich
relacji
Wdż
18
wierność jako
uniwersalna wartość
w intymnych
relacjach
II, III, IV
Jak wyżej
rozwiązywanie.
10. Istota koleżeństwa i przyjaźni, wzajemny szacunek, udzielanie sobie
pomocy, współpraca, empatia.
Wdż III:
Wymagania ogólne:
II. Przyjęcie integralnej wizji osoby; wybór i urzeczywistnianie wartości
służących osobowemu rozwojowi; kierowanie własnym rozwojem,
podejmowanie wysiłku samowychowawczego zgodnie z uznawanymi
normami i wartościami; poznawanie, analizowanie i wyrażanie uczuć;
rozwiązywanie problemów i pokonywanie trudności okresu dorastania.
Treści nauczania:
2. Budowa prawidłowych relacji z rodzicami. Konflikt pokoleń; przyczyny i
sposoby rozwiązywania konfliktów. Odpowiedzialność wszystkich za
atmosferę panującą w rodzinie. Rodzina niepełna.
4. Relacje międzyosobowe i ich znaczenie. Przyjaźń, zakochanie, miłość;
pierwsze fascynacje, miłość platoniczna, miłość młodzieńcza, miłość
dojrzała.
9. Różnice w rozwoju psychoseksualnym dziewcząt i chłopców; postawy i
wzajemne oczekiwania.
11. Główne funkcje płciowości; wyrażanie miłości, budowanie więzi i
rodzicielstwo.
12. Inicjacja seksualna; związek pomiędzy aktywnością seksualną a
miłością i odpowiedzialnością; dysfunkcje związane z przedmiotowym
traktowaniem człowieka w dziedzinie seksualnej. Ryzyko związane z
wczesną inicjacją.
14. Płodność wspólną sprawą kobiety i mężczyzny.
17.
Wartości związane z seksualnością człowieka: męskość,
kobiecość,
miłość,
małżeństwo,
rodzicielstwo.
Znaczenie
odpowiedzialności w przeżywaniu własnej płciowości oraz budowaniu
trwałych i szczęśliwych więzi.
Wdż II:
3. Więź rodzinna, związki uczuciowe i inne relacje w rodzinie; konflikty i ich
rozwiązywanie.
10. Istota koleżeństwa i przyjaźni, wzajemny szacunek, udzielanie sobie
pomocy, współpraca,
empatia.
Wdż III:
Wymagania ogólne:
II. Przyjęcie integralnej wizji osoby; wybór i urzeczywistnianie wartości
służących osobowemu rozwojowi; kierowanie własnym rozwojem,
podejmowanie wysiłku samowychowawczego zgodnie z uznawanymi
normami i wartościami; poznawanie, analizowanie i wyrażanie uczuć;
rozwiązywanie problemów i pokonywanie trudności okresu dorastania.
Treści nauczania:
2. Budowa prawidłowych relacji z rodzicami. Konflikt pokoleń; przyczyny i
sposoby rozwiązywania konfliktów. Odpowiedzialność wszystkich za
atmosferę panującą w rodzinie. Rodzina niepełna.
4. Relacje międzyosobowe i ich znaczenie. Przyjaźń, zakochanie, miłość;
pierwsze fascynacje, miłość platoniczna, miłość młodzieńcza, miłość
dojrzała.
9. Różnice w rozwoju psychoseksualnym dziewcząt i chłopców; postawy i
wzajemne oczekiwania.
12. Inicjacja seksualna; związek pomiędzy aktywnością seksualną a
miłością i odpowiedzialnością; dysfunkcje związane z przedmiotowym
traktowaniem człowieka w dziedzinie seksualnej. Ryzyko związane z
wczesną inicjacją.
14. Płodność wspólną sprawą kobiety i mężczyzny.
17. Wartości związane z seksualnością człowieka: męskość, kobiecość,
miłość, małżeństwo, rodzicielstwo. Znaczenie odpowiedzialności
w przezywaniu własnej płciowości oraz budowaniu trwałych i szczęśliwych
więzi.
19
20
21
wartości rodzinne jako
podstawa
społeczeństwa
miłość jako podstawa
małżeństwa i relacji
intymnych
wstrzemięźliwość
seksualna
Wdż
II, III, IV
obecne
Wdż
II, III, IV
obecne
Wdż
Biologia
Biologia (z.
rozszerzony)
III, IV
III
IV
Brak zapisów w biologii na III i IV
etapie, rozsz., brak w WDŻ na III i
IV etapie.
Wdż III:
10. Zagrożenia okresu dojrzewania: presja seksualna, uzależnienia,
pornografia, prostytucja nieletnich.
12. Inicjacja seksualna; związek pomiędzy aktywnością seksualną a
miłością i odpowiedzialnością; dysfunkcje związane z przedmiotowym
traktowaniem człowieka w dziedzinie seksualnej. Ryzyko związane z
wczesną inicjacją.
14. Płodność wspólną sprawą kobiety i mężczyzny.
15. Planowanie rodziny. Metody rozpoznawania płodności. Antykoncepcja
- aspekt zdrowotny, psychologiczny i etyczny.
16. Infekcje przenoszone drogą płciową. AIDS: drogi przenoszenia
zakażenia, profilaktyka, aspekt społeczny.
22
23
wdż
II, III, IV
Brak na II etapie. Obecne zapisy na
III i IV etapie.
Wdż
Biologia
Biologia (z.
rozszerzony)
II, III, IV
III
IV
Brak zapisów w WDŻ na II, III i IV
etapie, Brak zapisów w biologii na
III i IV etapie, rozsz.
emocje (np.
zakochanie, miłość,
zazdrość, nienawiść,
wstyd)
popęd seksualny,
pożądanie
Wdż IV:
Wymagania ogólne:
I. Pogłębianie wiedzy związanej z funkcjami rodziny, miłością, przyjaźnią,
pełnieniem ról małżeńskich i rodzicielskich, seksualnością człowieka i
prokreacją: umiejętność podejmowania odpowiedzialnych decyzji
dotyczących wyboru drogi życiowej, małżeństwa i rodziny.
V. Znajomość podstawowych zasad postępowania w sferze ludzkiej
płciowości i płodności; kształtowanie postaw prozdrowotnych.
prospołecznych i prorodzinnych.
6. Wartości i pojęcia związane z płciowością człowieka: męskość,
kobiecość, miłość, rodzina, rodzicielstwo. Znaczenie odpowiedzialności w
przeżywaniu własnej płciowości i budowaniu emocjonalnych więzi. Role
kobiet i mężczyzn a panujące stereotypy.
7. Inicjacja seksualna, jej uwarunkowania i następstwa. Argumenty
biomedyczne, psychologiczne i moralne za opóźnianiem wieku inicjacji
seksualnej.
17. Małżeństwo: jego fazy; trudności i konflikty oraz sposoby ich
rozwiązywania; wartość małżeństwa. Macierzyństwo i ojcostwo.
Przygotowanie do ról rodzicielskich. Adopcja. Bezdzietność.
Biologia III:
VI.12.5. Przedstawia podstawowe zasady profilaktyki chorób
przenoszonych drogą płciową.
Biologia IV:
Rozwój człowieka. Uczeń:
V.14.1. Opisuje metody wykorzystywane w planowaniu rodziny;
Wdż II:
6. Różnice i podobieństwa między chłopcami i dziewczętami; identyfikacja
z własną płcią; akceptacja i szacunek dla ciała.
7. Zmiany fizyczne i psychiczne okresu dojrzewania; zróżnicowane,
indywidualne tempo rozwoju.
10. Istota koleżeństwa i przyjaźni, wzajemny szacunek, udzielanie sobie
pomocy, współpraca, empatia.
Wdż II:
6. Różnice i podobieństwa między chłopcami i dziewczętami; identyfikacja
z własną płcią; akceptacja i szacunek dla ciała.
7. Zmiany fizyczne i psychiczne okresu dojrzewania; zróżnicowane,
indywidualne tempo rozwoju.
9. Prawo człowieka do intymności i ochrona tego prawa; postawy
asertywne.
Wdż III:
Wymagania ogólne:
II. Przyjęcie integralnej wizji osoby; wybór i urzeczywistnianie wartości
służących osobowemu rozwojowi; kierowanie własnym rozwojem,
podejmowanie wysiłku samowychowawczego zgodnie z uznawanymi
normami i wartościami; poznawanie, analizowanie i wyrażanie uczuć;
rozwiązywanie problemów i pokonywanie trudności okresu dorastania.
III. Znajomość organizmu ludzkiego i zachodzących w nim zmian oraz
akceptacja własnej płciowości; przyjęcie integralnej wizji ludzkiej
seksualności; umiejętność obrony własnej intymności i nietykalności
seksualnej oraz szacunek dla ciała innej osoby.
Treści nauczania:
4. Relacje międzyosobowe i ich znaczenie. Przyjaźń, zakochanie, miłość;
pierwsze fascynacje, miłość platoniczna, miłość młodzieńcza, miłość
dojrzała.
5. Zachowania asertywne.
7. Dojrzewanie. Rozumienie i akceptacja kryteriów dojrzałości biologicznej,
psychicznej i społecznej.
8. Problemy i trudności okresu dojrzewania (napięcia seksualne,
masturbacja), sposoby radzenia sobie z nimi, pomoc w rozeznaniu sytuacji
wymagających porady lekarza lub innych specjalistów.
9. Różnice w rozwoju psychoseksualnym dziewcząt i chłopców; postawy i
wzajemne oczekiwania.
10. Zagrożenia okresu dojrzewania: presja seksualna, uzależnienia,
pornografia, prostytucja nieletnich.
12. Inicjacja seksualna; związek pomiędzy aktywnością seksualną a
miłością i odpowiedzialnością; dysfunkcje związane z przedmiotowym
traktowaniem człowieka w dziedzinie seksualnej. Ryzyko związane z
wczesną inicjacją.
Wdż IV:
Wymagania ogólne:
I. Pogłębianie wiedzy związanej z funkcjami rodziny, miłością, przyjaźnią,
pełnieniem ról małżeńskich i rodzicielskich, seksualnością człowieka i
prokreacją: umiejętność podejmowania odpowiedzialnych decyzji
dotyczących wyboru drogi życiowej, małżeństwa i rodziny.
II. Rozwijanie umiejętności rozwiązywania problemów związanych z
okresem dojrzewania, dorastania i wyborem drogi życiowej; umiejętność
świadomego kreowania własnej osobowości.
Treści nauczania:
5. Dojrzewanie: rozumienie i akceptacja kryteriów dojrzałości biologicznej,
psychicznej i społecznej. Problemy okresu dojrzewania i sposoby radzenia
sobie z nimi.
6. Wartości i pojęcia związane z płciowością człowieka: męskość,
kobiecość, miłość, rodzina, rodzicielstwo. Znaczenie odpowiedzialności w
przeżywaniu własnej płciowości i budowaniu emocjonalnych więzi. Role
kobiet i mężczyzn a panujące stereotypy.
7. Inicjacja seksualna, jej uwarunkowania i następstwa. Argumenty
biomedyczne, psychologiczne i moralne za opóźnianiem wieku inicjacji
seksualnej.
10. Istota, rodzaje i etapy rozwoju miłości. Różnice w przeżywaniu miłości.
15. Normy zachowań seksualnych. Przemoc i przestępstwa seksualne;
możliwości zapobiegania, sposoby obrony. Informacja o ośrodkach
pomocy psychologicznej, medycznej i prawnej.
23. Przemoc w rodzinie. Wykorzystywanie seksualne. Profilaktyka.
Możliwości uzyskiwania pomocy.
Biologia III:
VI.12.4. Przedstawia cechy i przebieg fizycznego, psychicznego i
społecznego dojrzewania człowieka.
Biologia IV:
V.13.1. Uczeń charakteryzuje przebieg dojrzewania fizycznego człowieka;
2. Przedstawia budowę i funkcje żeńskich i męskich narządów płciowych:
5. Przedstawia fizjologię zapłodnienia.
24
25
kwestie moralne w
relacjach
seksualnych
życie seksualne jako
źródło satysfakcji,
orgazm kobiecy i
męski
Wdż
III, IV
Obecne na III i IV etapie
Wdż
Biologia (z.
rozszerzony)
III, IV
IV
Brak zapisów w biologii na IV
etapie, rozsz., brak w WDŻ na III i
IV etapie
Wdż III:
4. Relacje międzyosobowe i ich znaczenie. Przyjaźń, zakochanie, miłość;
pierwsze fascynacje, miłość platoniczna, miłość młodzieńcza, miłość
dojrzała.
8. Problemy i trudności okresu dojrzewania (napięcia seksualne,
masturbacja), sposoby radzenia sobie z nimi, pomoc w rozeznaniu sytuacji
wymagających porady lekarza lub innych specjalistów.
11. Główne funkcje płciowości; wyrażanie miłości, budowanie więzi i
rodzicielstwo.
12. Inicjacja seksualna; związek pomiędzy aktywnością seksualną a
miłością i odpowiedzialnością; dysfunkcje związane z przedmiotowym
traktowaniem człowieka w dziedzinie seksualnej. Ryzyko związane z
wczesną inicjacją.
26
zagadnienia
związane z
masturbacją
27
ryzykowne
zachowania
seksualne (np.
Wdż
Biologia
Biologia (z.
rozszerzony)
II, III, IV
III
IV
Wdż
Biologia
Biologia (z.
III, IV
III
IV
Obecne w WDŻ na III etapie jako
problem związany z dojrzewaniem,
na IV etapie brak zapisu wprost ale
jest zapis ogólny o problemach
okresu dojrzewania.
Brak zapisów w WDŻ na II etapie.
Brak zapisów w biologii na III i IV
etapie, rozsz.
Obecne w WDŻ na III i IV etapie.
Brak zapisów w biologii na III i IV
etapie, rozsz.
14. Płodność wspólną sprawą kobiety i mężczyzny.
15. Planowanie rodziny. Metody rozpoznawania płodności. Antykoncepcja
- aspekt zdrowotny, psychologiczny i etyczny.
17. Wartości związane z seksualnością człowieka: męskość, kobiecość,
miłość, małżeństwo, rodzicielstwo. Znaczenie odpowiedzialności w
przezywaniu własnej płciowości oraz budowaniu trwałych i szczęśliwych
więzi.
Wdż IV:
5. Dojrzewanie: rozumienie i akceptacja kryteriów dojrzałości biologicznej,
psychicznej i społecznej. Problemy okresu dojrzewania i sposoby radzenia
sobie z nimi.
6. Wartości i pojęcia związane z płciowością człowieka: męskość,
kobiecość, miłość, rodzina, rodzicielstwo. Znaczenie odpowiedzialności w
przeżywaniu własnej płciowości i budowaniu emocjonalnych więzi. Role
kobiet i mężczyzn a panujące stereotypy.
7. Inicjacja seksualna, jej uwarunkowania i następstwa. Argumenty
biomedyczne, psychologiczne i moralne za opóźnianiem wieku inicjacji
seksualnej.
8. Istota seksualności człowieka i jej aspekty. Integracja seksualna.
10. Istota, rodzaje i etapy rozwoju miłości. Różnice w przeżywaniu miłości.
15. Normy zachowań seksualnych. Przemoc i przestępstwa seksualne;
możliwości zapobiegania, sposoby obrony. Informacja o ośrodkach
pomocy psychologicznej, medycznej i prawnej.
17. Małżeństwo: jego fazy; trudności i konflikty oraz sposoby ich
rozwiązywania; wartość małżeństwa. Macierzyństwo i ojcostwo.
Przygotowanie do ról rodzicielskich. Adopcja. Bezdzietność.
Biologia IV:
V.13.5. Przedstawia fizjologię zapłodnienia.
Wdż II:
7. Zmiany fizyczne i psychiczne okresu dojrzewania; zróżnicowane,
indywidualne tempo rozwoju.
Biologia III:
VI.12.4. Przedstawia cechy i przebieg fizycznego, psychicznego i
społecznego dojrzewania człowieka;
Biologia IV:
V.13.1. Uczeń charakteryzuje przebieg dojrzewania fizycznego człowieka;
Biologia III:
VI.12.5 Przedstawia podstawowe zasady profilaktyki chorób
przenoszonych drogą płciową.
kontakty seksualne z
nieznajomymi, pod
wpływem substancji
odurzających)
28
choroby przenoszone
drogą płciową
29
zagadnienia
związane z
pornografią
30
orientacje seksualne
i identyfikacja płciowa
Biologia IV:
V.14.2. wyjaśnia istotę badań prenatalnych oraz podaje przykłady
sytuacji, w których warto z nich skorzystać;
rozszerzony)
Wdż
Biologia
Biologia (z.
rozszerzony)
w-f
III, IV
III
IV
IV
Wdż
III, IV
Wdż
III, IV
W WDŻ na III i IV etapie obecne. W
biologii na III etapie jest zapis o
zasadach profilaktyki chorób
przenoszonych drogą płciową, są
też uwzględnione choroby
wywoływane przez wirusy, bakterie,
protisty i pasożyty zwierzęce (w tym
HIV, HPV). Na IV etapie w
rozszerzeniu brak zapisu o
chorobach przenoszonych drogą
płciową, jest zapis w p. IV.2.4. o
chorobach wirusowych człowieka,
w tym AIDS i zakażenie HPV.
Obecne na III i IV etapie
Biologia IV:
V.14.2. Wyjaśnia istotę badań prenatalnych oraz podaje przykłady
sytuacji, w których warto z nich skorzystać;
Na III etapie tylko identyfikacja
płciowa, podobnie na IV etapie,
plus wsparcie w uzyskaniu
identyfikacji ze swoją płcią.
Wdż III:
Wymagania ogólne:
III. Znajomość organizmu ludzkiego i zachodzących w nim zmian oraz
akceptacja własnej płciowości; przyjęcie integralnej wizji ludzkiej
seksualności; umiejętność obrony własnej intymności i nietykalności
seksualnej oraz szacunek dla ciała innej osoby.
Treści nauczania:
6. Podstawowe informacje o rozwoju seksualnym człowieka: tożsamość
płciowa: kobiecość i męskość.
7. Dojrzewanie. Rozumienie i akceptacja kryteriów dojrzałości biologicznej,
psychicznej i społecznej.
8. Problemy i trudności okresu dojrzewania (napięcia seksualne,
masturbacja), sposoby radzenia sobie z nimi, pomoc w rozeznaniu sytuacji
wymagających porady lekarza lub innych specjalistów.
13. Kształtowanie i akceptacja tożsamości płciowej. Możliwości pomocy w
pokonywaniu trudności związanych z tożsamością płciową.
Wdż IV:
Wymagania ogólne:
II. Rozwijanie umiejętności rozwiązywania problemów związanych z
Wdż
31
przemoc seksualna w
tym cyberprzemoc,
gwałt, molestowanie
seksualne
III, IV
Na III etapie brak, występuje tylko
zagrożenie pornografią,
uzależnieniem i prostytucją
nieletnich.
Na IV etapie obecne.
okresem dojrzewania, dorastania i wyborem drogi życiowej; umiejętność
świadomego kreowania własnej osobowości.
Treści nauczania:
5. Dojrzewanie: rozumienie i akceptacja kryteriów dojrzałości biologicznej,
psychicznej i społecznej. Problemy okresu dojrzewania i sposoby radzenia
sobie z nimi.
6. Wartości i pojęcia związane z płciowością człowieka: męskość,
kobiecość, miłość, rodzina, rodzicielstwo. Znaczenie odpowiedzialności w
przeżywaniu własnej płciowości i budowaniu emocjonalnych więzi. Role
kobiet i mężczyzn a panujące stereotypy.
8. Istota seksualności człowieka i jej aspekty. Integracja seksualna.
9. Komplementarność płci - wzajemne dopełnianie się płci w sferach
fizycznej, psychicznej, emocjonalnej i społecznej. Rozumienie, akceptacja i
szacunek dla osób płci odmiennej.
14. Trudności w osiąganiu tożsamości płciowej, możliwości pomocy.
Wdż III:
Wymagania ogólne:
II. Przyjęcie integralnej wizji osoby; wybór i urzeczywistnianie wartości
służących osobowemu rozwojowi; kierowanie własnym rozwojem,
podejmowanie wysiłku samowychowawczego zgodnie z uznawanymi
normami i wartościami; poznawanie, analizowanie i wyrażanie uczuć;
rozwiązywanie problemów i pokonywanie trudności okresu dorastania.
III. Znajomość organizmu ludzkiego i zachodzących w nim zmian oraz
akceptacja własnej płciowości; przyjęcie integralnej wizji ludzkiej
seksualności; umiejętność obrony własnej intymności i nietykalności
seksualnej oraz szacunek dla ciała innej osoby,
IV. Korzystanie ze środków przekazu w sposób selektywny, umożliwiający
obronę przed ich destrukcyjnym oddziaływaniem.
V. Umiejętność korzystania z systemu poradnictwa dla dzieci i młodzieży.
Treści nauczania:
8. Problemy i trudności okresu dojrzewania (napięcia seksualne,
masturbacja), sposoby radzenia sobie z nimi, pomoc w rozeznaniu sytuacji
wymagających porady lekarza lub innych specjalistów.
10. Zagrożenia okresu dojrzewania: presja seksualna, uzależnienia,
pornografia, prostytucja nieletnich.
12. Inicjacja seksualna; związek pomiędzy aktywnością seksualną a
miłością i odpowiedzialnością; dysfunkcje związane z przedmiotowym
traktowaniem człowieka w dziedzinie seksualnej. Ryzyko związane z
wczesną inicjacją.
16. Infekcje przenoszone drogą płciową. AIDS: drogi przenoszenia
zakażenia, profilaktyka, aspekt społeczny.
18. Wpływ sposobu spędzania wolnego czasu (w tym korzystania ze
środków masowego przekazu) na człowieka.