Położenie geograficzne Suchej Beskidzkiej

Gospodarowanie odpadami komunalnymi
na przykładzie gminy
SUCHA BESKIDZKA
Położenie geograficzne
Suchej Beskidzkiej
Gmina Sucha Beskidzka położona jest w południowo – zachodniej części województwa
małopolskiego w Powiecie Suskim. Graniczy ona z 3 – ma gminami:
Zembrzyce
Stryszawa
Maków Podhalański
Zajmuje powierzchnię 2746 ha (około 4% powierzchni powiatu) i jest zamieszkiwana przez
9695 mieszkańców, co stanowi około 12 % ludności powiatu. Jest to gmina miejska – miasto
Sucha Beskidzka.
Sucha Beskidzka- miasto powiatowe, leży na wysokości 365 m n.p.m. w malowniczej kotlinie
w dolinach rzek Stryszawki i Skawy, na pograniczu Beskidów Makowskiego, Żywieckiego i
Małego. Lokowana jako niewielka osada w 1405 roku na 13 łanach frankońskich w 2005 roku
obchodzić będzie 600- lecie istnienia. Nieprzeciętne walory krajobrazowe, wynikające z
położenia miasta w centrum Beskidów oraz jeden z większych kompleksów zabytkowych w
województwie małopolskim z renesansowym zamkiem zwanym "Małym Wawelem", to
niewątpliwe atuty miasta. Dogodne położenie przy skrzyżowaniu głównych szlaków
komunikacyjnych Sucha- Kraków - Żywiec -Zakopane oraz możliwość wypadu w okoliczne
pasma Beskidów i dalej na Słowację to czynniki, które sprzyjają rozwojowi różnych form
turystyki.
Pod względem fizjograficznym teren położony jest w makroregionie Beskidów Zachodnich i
mezoregionie Beskidu Makowskiego. Makroregion Beskidów Zachodnich cechuje się pod
względnymi wysokościami sięgającymi od 300 do 800 m. n.p.m.
Odpady komunalne
Stan aktualny
Oszacowane ilości odpadów komunalnych w 2003 r. dla gminy Sucha Beskidzka na podstawie
18strumieni odpadów komunalnych
Lp.
Strumień odpadów
Oszacowana ilość odpadów komunalnych [Mg/rok]
Wskaźnik wytwarzania odp. kom. w
[kg/M/r]
Gmina Sucha Beskidzka
Małe miasta
Gmina miejska
1.
Odpady kuchenne ulegające biodegradacji
99,00
959,81
2.
Odpady zielone
12,00
116,34
3.
Papier i karton (nieopakowaniowe)
22,95
222,50
4.
Opakowania z papieru i tektury
22,95
222,50
5.
Opakowania wielomateriałowe
5,10
49,44
6.
Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe
27,30
264,67
7.
Opakowania z tworzyw sztucznych
11,70
113,43
8.
Odpady tekstylne
9,00
87,25
9.
Szkło nieopakowaniowe
3,60
34,90
10.
Opakowania ze szkła
20,40
197,78
11.
Metale
8,40
81,44
12.
Opakowania z blachy stalowej
2,40
23,27
13.
Opakowania z aluminium
1,20
11,63
14.
Odpady mineralne
32,00
310,24
15.
Drobna frakcja popiołowa
42,00
407,19
16.
Odpady wielkogabarytowe
15,00
145,42
17.
Odpady budowlane
30,00
290,85
18.
Odpady niebezpieczne
2,00
19,39
Razem:
367,00
3558,06
Z terenu gminy Sucha Beskidzka w 2003 roku zebrano ok. 2,09 tys. Mg odpadów
komunalnych w tym oraz odzyskano 155,6 Mg odpadów takich jak papier, szkło,
złom i plastik.. Gminę Sucha Beskidzka zamieszkuje ok. 9,695 tys. osób, zatem
średnia ilość odpadów komunalnych przypadająca na jednego mieszkańca na rok
wynosi ok. 215,6 kg .
Ilość odpadów komunalnych zebranych z terenu gminy wynosząca 2 090,0 Mg w
2003 roku różni się od ilości odpadów oszacowanych (3 613,11 Mg) o ok.
172,8%. Można to tłumaczyć tym, że odpady organiczne, mineralne i makulatura są
wykorzystywane indywidualnie, m. in. do produkcji kompostu, a niektóre rodzaje
odpadów są spalane w gospodarstwach domowych. Nie prowadzi się zbiórki
odpadów pochodzących z budowy i remontów. Ponadto część odpadów
deponowana jest na nielegalnych miejscach tzw. „dzikich wysypiskach”.
Selektywna zbiórka
• Na terenie gminy Sucha Beskidzka od 1997 roku prowadzona jest
selektywna zbiórka odpadów w oparciu o system kontenerowy (pojemniki
rozstawione na terenie miasta). Do selektywnej zbiórki wykorzystuje się
pojemniki nowego typu Igloo (1,5 m3) – rozstawiono 35 kompletów (1
komplet składa się z pojemnika zielonego – na szkło, niebieskiego – na
makulaturę i żółtego – na tworzywa sztuczne, co razem daje 105 szt.
pojemników) oraz starego typu Igloo (1,6 m3) - ustawiono 13 kompletów
(1 komplet składa się z pojemnika czerwonego na szkło, niebieskiego na
tworzywa sztuczne, co razem daje nam 26 szt. pojemników) i foliowych
worków (110 dm3)-–zielone na szkło, niebieskie na papier, żółte na
tworzywa sztuczne i czarne na odpady nie segregowane (110 i 56 litrów).
Komplety pojemników tzw. "gniazda" w ilości 48 rozmieszczone zostały
na terenie miasta (osiedla mieszkaniowe, centrum miasta i obrzeża miasta).
Opróżnianie pojemników następuje na telefoniczne zgłoszenie w miarę
potrzeby, natomiast worki wywożone są zgodnie z harmonogramem. W
2003 roku zebrano 155,60 Mg odpadów. Oprócz tego w gospodarstwach
indywidualnych w zabudowie jednorodzinnej selektywna zbiórka odbywa
się z wykorzystaniem systemu workowego. Worki te opróżniane są
najczęściej raz w miesiącu.
Składowanie odpadów
Na terenie gminy działają 2 firmy prowadzące działalność w zakresie odbierania
odpadów komunalnych. Odpady komunalne nie segregowane są zbierane do
kontenerów i pojemników
(głównie typu KP–7 i pojemniki 110 dm3 ) lub worków foliowych (110 i 56 dm3).
Podstawowym sposobem unieszkodliwiania odpadów komunalnych jest ich
sortowanie w Rejonowej Sortowni i deponowanie na Składowisku Odpadów
Komunalnych.
•
•
•
•
W roku 2003 roku zebrano następujące ilości odpadów z selektywnej zbiórki:
91,40 Mg szkła
14,10 Mg tworzyw sztucznych (plastiku),
21,70 Mg makulatury,
28,40 Mg metali.
Niekontrolowane miejsca gromadzenia odpadów,
tzw. „dzikie wysypiska”
Nielegalne wysypiska stanowią zagrożenie spowodowane
niezgodnym z wymogami ochrony środowiska składowaniem
odpadów, w których mogą znajdować się odpady
niebezpieczne (tj. płyty azbestowe, opakowania po lakierach,
farbach pestycydach, olejach, itp.)
Na terenie Gminy Sucha Beskidzka lokalizowane są przez Straż
Miejską nieliczne "dzikie wysypiska”, które na bieżąco
likwidują miejscowi mieszkańcy.
Komunalne osady ściekowe
Źródłem powstawania osadów ściekowych w gminie Sucha Beskidzka jest
Miejski Zakład Wodociągów i Kanalizacji - oczyszczalnia ścieków o
przepustowości Q = 5 000 m3 na dobę. Ilość powstających osadów
ściekowych w przeliczeniu na suchą masę wynosi 109 Mg/rok.
Oczyszczalnia ta usytuowana jest w bezpośrednim sąsiedztwie Rejonowej
Sortowni i Składowiska Odpadów Komunalnych. Podmioty te posiadają
zgodę na odzysk ustabilizowanych komunalnych osadów ściekowych jako
warstwy inertnej na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne. W
obecnej chwili, po dokonaniu zakupu prasy do odwadniania osadów
ściekowych, przystąpiono do jej uruchomienia.
Odpady niebezpieczne
W gminie Sucha Beskidzka do tej pory nie prowadzono, poza zbiórką baterii,
zorganizowanej zbiórki odpadów niebezpiecznych występujących w
strumieniu odpadów komunalnych. Zbierano zużyte baterie. Nie otrzymano
danych ilościowych dotyczących ww. zbiórki odpadów niebezpiecznych.
Łączna ilość odpadów niebezpiecznych wytwarzanych
komunalnym na terenie całej gminy wynosi więc 19,39 Mg/rok.
w
sektorze
Odpady komunalne
Cele i założenia gospodarki odpadami
Cele dotyczące osadów ściekowych do roku 2015
Głównym celem dotyczącym gospodarki osadami ściekowymi jest:
Zmniejszenie stopnia składowania osadów ściekowych na składowisku,
Minimalizacja magazynowania osadów w oczyszczalniach ścieków,
Kontrola osadów wykorzystywanych do przesypywania, rekultywacji i upraw leśnych,
W tym celu konieczne jest regularne prowadzenie badań składu chemicznego
osadów ściekowych i kwalifikowanie na tej podstawie do wykorzystania.
Preferowanym kierunkiem wykorzystania osadów będzie ich kompostowanie a
następnie rolnicze wykorzystywanie.
Ponadto w zależności od składu i uwarunkowań lokalnych osady ściekowe mogą być
także poddawane przeróbce termicznej lub w ostateczności deponowane na
składowisku.
Dla Gminy Sucha Beskidzka przewiduje się następujący sposób postępowania z
osadami ściekowymi:
Kompostowanie w powstałej w obrębie RS i SOK kompostowni odpadów,
Przesypywanie odpadów na składowisku odpowiednio przygotowanymi osadami,
Unieszkodliwianie osadów w instalacji pirolitycznej znajdującej się w Fabryce
Osłonek Białkowych „FABIOS” w Białce.
Kierunki działań niezbędne do osiągnięcia założonych celów na lata 2004-2015
Kierunki działań niezbędnych do osiągnięcia ww. celów zostały wytyczone w Planie
Gospodarki Odpadami dla Powiatu Suskiego.
Do kierunków działań niezbędnych do osiągnięcia założonych celów na lata 2003-2015
sektorze komunalnym należą:
1. Prowadzanie gospodarki odpadami komunalnymi w sposób systemowy w układzie
ponadlokalnym. Proponujemy powołanie tzw. Zakładu Zagospodarowania Odpadów
–obejmujący swoim działaniem Gminę Sucha Beskidzka oraz gminy zrzeszone w
Związku Gmin Dorzecza Górnej Skawy, składający się z Rejonowej Sortowni,
Składowiska Odpadów Komunalnych, Oczyszczalni Ścieków oraz projektowanej
Kompostowni i Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych.
2. Redukcja w odpadach komunalnych zawartości składników ulegających
biodegradacji, które będą kierowane na składowisko odpadów innych niż
niebezpieczne i obojętne,
3. Wdrażanie systemu selektywnej zbiórki surowców wtórnych,
4. Wdrażanie systemu eliminacji odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów
komunalnych (sposoby zbierania i unieszkodliwiania),
5. Bieżąca likwidacja „dzikich wysypisk”,
6. Osiągnięcie ustawowych limitów odzysku i recyklingu dla wydzielonych strumieni
odpadów komunalnych.
Odpady komunalne
Analiza SWOT istniejącego systemu gospodarowania odpadami
-
-
Silne strony
częściowe istnienie systemu selektywnej zbiórki surowców wtórnych poprzez system tzw.
gniazd w zabudowie wielorodzinnej oraz system worków w zabudowie jednorodzinnej,
akcyjna zbiórka odpadów wielkogabarytowych,
zapewnienie w gminie świadczenia usług w zakresie zbiórki, transportu i unieszkodliwiania
odpadów komunalnych poprzez powierzenie tych obowiązków firmom posiadającym
odpowiednie zaplecze transportowe i logistyczne,
zbiórka przeterminowanych leków w przychodniach, ośrodkach zdrowia i aptekach w
specjalnych pojemnikach i przekazywane specjalistycznym firmom,
edukacja ekologiczna wśród mieszkańców, szczególnie wśród uczniów w szkołach.
Słabe strony:
składowanie znacznej ilość odpadów komunalnych na składowisku na terenie gminy,
brak wdrożenia kompostowania odpadów organicznych wśród mieszkańców zabudowy
jednorodzinnej,
konieczność ciągłego dotowania działalności systemu w zakresie selektywnej zbiórki
surowców wtórnych,
nierozwiązany problem prawidłowego unieszkodliwiania zebranych odpadów organicznych
nierozwiązany problem selekcji odpadów niebezpiecznych występujących w strumieniu
odpadów komunalnych
uzależnienie odbioru surowców wtórnych od wymagań stawianych przez firmy odbierające,
znajdujące się poza terenem miasta.
-
-
-
-
Zagrożenia
duża konkurencja ze strony firm zajmujących się zbiórką i unieszkodliwianiem
odpadów komunalnych (dumpingowe ceny) - mogąca spowodować deprecjacje
istniejących proekologicznych rozwiązań,
wzrost cen usług spowodowany koniecznością dostosowania się do wymogów
obowiązującego prawa – szczególnie w odniesieniu do odpadów niebezpiecznych
wyodrębnionych ze strumienia odpadów komunalnych oraz odpadów organicznych,
brak świadomości ekologicznej mieszkańców w zakresie konieczności selekcji
odpadów niebezpiecznych ze strumienia wytwarzanych odpadów komunalnych,
brak budżetowych środków finansowych na realizację zakładanych celów.
Szanse
zrozumienie wśród społeczności lokalnej w zakresie konieczności podjęcia działań
inwestycyjnych,
otwartość na nowoczesne rozwiązania (BAT) w zakresie gospodarki odpadami,
umiejętność wykorzystania funduszy pomocowych UE.
KONIEC
Przygotowała: Marta Czekaj