EY_Efektywność leczenia onkologicznego

Efektywność leczenia
onkologicznego
Europejski Kongres
Medyczny
27 czerwca 2015
Przeżycia 5-letnie dla chorób nowotworowych pozostają
na zbliżonym poziomie od kliku lat
Przeżycia 5-letnie dla chorób nowotworowych w wybranych krajach UE w poszczególnych latach
2000-2007*
2008-2012**
Szwecja
Szwecja
65%
Finlandia
61%
Francja
62%
61%
Belgia
60%
Finlandia
59%
Austria
60%
Belgia
59%
Niemcy
59%
Holandia
Francja
Włochy
57%
57%
Niemcy
57%
56%
Austria
56%
Malta
55%
53%
Portugalia
55%
53%
Chorwacja
54%
Hiszpania
54%
59%
Włochy
Portugalia
Holandia
55%
Malta
Hiszpania
Dania
51%
Czechy
58%
Dania
51%
Czechy
51%
46%
Słowenia
51%
Litwa
46%
Estonia
49%
Estonia
46%
Litwa
48%
51%
Słowenia
48%
Chorwacja
Słowacja
45%
Łotwa
42%
Polska
41%
Bułgaria
39%
0%
20%
40%
60%
80%
Łotwa
47%
Bułgaria
47%
Słowacja
47%
Polska
46%
0%
20%
40%
* Eurocare 5 Survival Analysis 2000 – 2007, dane dotyczące Polski obejmują 13% populacji
** WHO, GLOBOCAN2012, dane za rok 2012, dane z wyłączeniem nowotworów skóry, które nie są czerniakiem
Page 2
60%
80%
Zwiększająca się zapadalność na nowotwory wymusza
zmiany w podejściu do leczenia
Zapadalność na choroby nowotworowe oraz 5-letnie przeżycia w krajach
europejskich
►
►
►
Źródło : Przeżycia 5-letnie i zachorowania: Globocan, 2012; prognoza zachorowalności
w Polsce w 2025: PTO (2014), obecny stan zwalczania nowotworów w Polsce
Page 3
Polska znajduje się w grupie
krajów, która z problemami
związanymi chorobami
nowotworowymi radzi sobie
najsłabiej.
Problem ten może się pogorszyć
wraz z prognozowanym
wzrostem zapadalności na
choroby nowotworowe. Ocenia
się, że w roku 2025
zachorowalność na nowotwory
osiągnie poziom ponad 180 tys.
Skuteczność systemu opieki
onkologicznej zależy od kilku
kluczowych elementów, które
zostaną omówione dalej. Są to:
► Zarządzanie organizacją
leczenia onkologicznego
► Proces realizacji leczenia
► Zasoby dostępne dla leczenia
onkologicznego.
Choroby nowotworowe generują istotny koszt dla
gospodarki i społeczeństwa
Do kosztów generowanych przez choroby nowotworowe, oprócz kosztów opieki onkologicznej
i programów profilaktycznych, należy zaliczyć również koszty pośrednie, a więc koszty utraconej
produkcji w gospodarce wynikające z występowania chorób nowotworowych.
W 2013 r. koszty pośrednie nowotworów złośliwych w Polsce wyniosły ok. 16,8 mld PLN. W efekcie
w 2013 r. PKB w Polsce było o ok. 1% niższe niż byłoby w sytuacji, gdyby choroby nowotworowe
nie występowały.
Na podstawie prognoz liczby zachorowań oraz zgonów z powodu nowotworów złośliwych
opublikowanych przez PTO oszacowano, że w 2025 r. koszty pośrednie chorób nowotworowych
będą wyższe o ok. 29% w porównaniu z 2013 r. i wyniosą ok. 1,3% PKB.
►
►
►
16,8
1%
8%
7%
8,4
50%
Łącznie
Absenteizm
opiekunów
Niezdolność do pracy
0,1
18%
2,6
Prezenteizm
opiekunów
1,2
Przedwczesne zgony
1,4
3,1
Absenteizm
Prezenteizm
Przedwczesne zgony
Niezdolność do pracy
Absenteizm opiekunów
Prezenteizm opiekunów
Źródło: Obliczenia EY na podstawie danych ZUS, GUS, Eurostat i przeglądu piśmiennictwa
Page 4
16%
Koszty opieki nieformalnej
Prezenteizm
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
Absenteizm
mld PLN
Koszty pośrednie nowotworów złośliwych w Polsce w 2013 roku
Trzy grupy determinant skuteczności systemów
zwalczania chorób nowotworowych
Status systemu leczenia chorób
nowotworowych w ramach narodowego
systemu opieki zdrowotnej
•
•
•
•
Zasady prowadzenia i efektywność
profilaktyki oraz leczenia chorób
nowotworowych
Funkcjonowanie centralnej strategii zwalczania raka,
Systemy monitorowania jakości leczenia,
Wydzielone środki finansowe,
Koordynacja procesu leczenia.
Zarządzanie odpowiada za
20 – 30 % zróżnicowania w
przeżywalności 5-letniej.
•
•
•
•
Wyniki funkcjonowania
systemu zwalczania
nowotworów
(np. wskaźniki
przeżywalności)
Programy badań przesiewowych,
Czas oczekiwania na badania,
Czas oczekiwania na leczenie,
Stosowanie optymalnych terapii.
Jakość procesu odpowiada
za 25 – 35 % zróżnicowania
w przeżywalności 5-letniej.
Dostępność podstawowych
zasobów kadrowych i materialnych
•
•
•
•
•
PKB per capita,
Wydatki na ochronę zdrowia,
Sprzęt diagnostyczny,
Wykorzystanie leków innowacyjnych,
Kadry, centra kompleksowej opieki.
ZASOBY
Jakość zasobów odpowiada
za 45 – 55 %* zróżnicowania
w przeżywalności 5-letniej.
* Rola zasobów jest większa w biedniejszych krajach.
Źródło: EY na podstawie OECD Cancer Care. Assuring Quality to Improve Survival, OECD Health Policy Studies, 2013
Page 5
ZARZĄDZANIE
PROCES
ZASOBY
Prace nad organizacją systemu leczenia nowotworów są
zaawansowane, jednak nadal brakuje centralnej strategii
STRATEGIA WALKI
Z RAKIEM
►
W 2011 roku Polskie Towarzystwo Onkologiczne rozpoczęło prace nad
poprawą skuteczności opieki onkologicznej w Polsce.
►
Opracowano Strategię Walki z Rakiem w Polsce 2015-2024
►
Celem strategii jest zmniejszenie zapadalności i umieralności na choroby
nowotworowe oraz poprawa jakości życia chorych na nowotwory
►
Od 2005 roku funkcjonuje Narodowy Program Zwalczania Chorób
Nowotworowych Program ten koncentruje się na zakupach sprzętowych
(75% budżetu) i organizacji badań przesiewowych (25% budżetu)
►
W 2014 r. NIK przeprowadził ocenę realizacji NPZChN. Pomimo
wydatkowania prawie dwóch miliardów złotych wskaźniki wykrywania
i leczenia nowotworów wciąż znacznie odbiegają od średnich europejskich.
►
W 2015 roku Minister Zdrowia powołał Krajową Radę ds. Onkologii
►
Do zadań Rady należy m.in.:
Polskie Towarzystwo Onkologiczne
NARODOWY PROGRAM
ZWALCZANIA CHORÓB
NOWOTWOROWYCH
Ustawa
RADA ds. ONKOLOGII
Organ doradczy Ministerstwa
Zdrowia
Page 6
►
Opracowanie projektu Narodowego Programu Zwalczania Chorób
Nowotworowych na lata 2016-2024
►
Monitorowanie realizacji Strategii Walki z Rakiem w Polsce 2015-2024
►
Opracowywanie standardów postępowania medycznego w opiece
onkologicznej i ich upowszechnianie
ZARZĄDZANIE
PROCES
ZASOBY
Mimo zgłaszanych wątpliwości w odniesieniu do poziomu finansowania,
„pakiet onkologiczny” wdraża wiele wartościowych rozwiązań
„PAKIET ONKOLOGICZNY”
►
►
►
►
►
►
►
►
►
SZYBKA TERAPIA ONKOLOGICZNA – start 01.01.2015.
Dla pacjentów, u których lekarze podejrzewają lub stwierdzą
nowotwór złośliwy oraz pacjentów w trakcie leczenia
onkologicznego
Brak ograniczeń wiekowych w dostępie do leczenia w ramach
szybkiej terapii onkologicznej.
Decyzję o rozpoczęciu szybkiej ścieżki leczenia podejmuje lekarz
rodzinny.
Wprowadzono koordynatora leczenia onkologicznego dla każdego
pacjenta.
Istotnym elementem szybkiej ścieżki jest zaangażowanie konsylium
lekarskiego do oceny każdego przypadku choroby nowotworowej i
podjęcia decyzji odnośnie sposobu leczenia.
Od momentu gdy pacjent zostanie wpisany na listę osób
oczekujących na konsultację specjalisty do postawienia diagnozy
nie powinno minąć więcej niż 9 tygodni.
Do 15.06.2015:
► Wydano ponad 129,4 tys. kart
diagnostyki i leczenia
onkologicznego ( w tym 30 % POZ,
20 % AOS, 50 % szpitale)
► Wykonano prawie 16 tys.
diagnostyk wstępnych, z czego
ponad 93% wykonano w terminie
► Wykonano ponad 27,7 tys.
pogłębionych diagnostyk, z czego
niemalże 85% wykonano w
terminie
► Zwołano ponad 45,8 tys.
konsyliów, z czego ponad 99%
wykonano w terminie
Mimo dużej liczby wydanych kart i realizacji diagnostyk oraz konsyliów w terminie, odsetek kart wydawany na poziomie
POZ jest niepokojąco niski. Może to świadczyć o niskiej skuteczności działań prewencyjnych pozwalających na wczesną
diagnostykę.
Potwierdzeniem tego faktu może być niski odsetek chorób onkologicznych wykrywanych we wczesnym stadium choroby
w porównaniu do innych krajów europejskich, co potwierdza analiza danych KRN i NFZ przeprowadzona przez
Ministerstwo Zdrowia (np. wykrywalność nowotworu piersi w stadium I w Polsce jest około czterokrotnie niższa niż w
Czechach czy też Anglii).*
* Źródło: Prognozowanie zapadalności i chorobowości z wykorzystaniem metod ilościowych – model empiryczny, Ministerstwo Zdrowia
Page 7
ZARZĄDZANIE
PROCES
ZASOBY
Zasoby wykorzystywane w leczeniu mają najsilniejszy
wpływ na 5-letnią przeżywalność
APARATURA MEDYCZNA
PERSONEL MEDYCZNY
►
►
Przed onkologicznym personelem
medycznym stoją wyzwania
związane z prognozowanym
wzrostem zachorowalności na
choroby nowotworowe w
najbliższych latach, a jednocześnie
związane z pojawiającą się
potrzebą zasilenia szeregów
lekarzy nowym pokoleniem
specjalistów.
Obecnie jeden specjalista onkolog
ma pod swoją opieką średnio 300
chorych. Zgodnie z prognozami
liczba ta wzrośnie nawet do 400
chorych na lekarza, co znacząco
wpłynie na obniżenie efektów
leczenia.
►
►
Jednym z zadań Narodowego
Programu Zwalczania Chorób
Nowotworowych są Programy
inwestycyjne polegające m.in. na
doposażeniu zakładów
radioterapii oraz innych
oddziałów zaangażowanych w
zwalczanie nowotworów oraz
zakupie aparatury diagnostycznej
dla wczesnego wykrywania
nowotworów.
Na realizację tego programu
przeznaczono niecałe 2 miliardy
złotych, z czego 75% wydano na
środki majątkowe.
Niezbędne przygotowanie wiarygodnych map
potrzeb zdrowotnych
Page 8
LEKI INNOWACYJNE
►
Dostęp do innowacyjnych leków
onkologicznych w Polsce jest
ograniczony.
►
Ograniczenie polega na:
►
►
późnym wprowadzaniu leków
do refundacji,
►
zawężaniu wskazań przyjętych
w ramach programów
lekowych (w stosunku do
decyzji EMA o dopuszczeniu
leku do obrotu)
►
brak refundacji dla znacznej
części leków innowacyjnych
W konsekwencji wykorzystanie
innowacyjnych leków
onkologicznych jest na niskim
poziomie.
Istotnie ograniczony dostęp
w porównaniu do innych
krajów europejskich
PERSONEL
MEDYCZNY
W Polsce tylko 2 innowacyjne leki onkologiczne
refundowane są bez ograniczeń wskazań
SPRZĘT
MEDYCZNY
INNOWACYJNE
LEKI
FAKT 1
Dostępność innowacyjnych leków w systemach
refundacyjnych
Lek dostępny
Przeanalizowano 30 leków onkologicznych
(dopuszczonych do obrotu przez EMA od 2004
roku), których wykorzystanie i sprzedaż osiągnęły
wysoki poziom w okresie od 2013Q4 do 2014Q3.
►
12 z 30 innowacyjnych leków onkologicznych jest
niedostępnych w ramach refundacji dla pacjentów
w Polsce.
►
Tylko 2 z 30 innowacyjnych leków
onkologicznych jest dostępnych bez ograniczeń
wskazań w ramach refundacji – jest to najniższa
liczba z badanych krajów.
►
Polski system refundacyjny obejmuje 18
innowacyjnych leków onkologicznych i jest to
jedna z niższych wartości w badanych krajach.
Mniejsza liczba leków jest refundowana tylko w
Rumunii, na Węgrzech i Słowacji.
Lek dostępny z ograniczeniami
Holandia
30
Włochy
28
Szwajcaria
25
Hiszpania
24
Francja
21
Słowacja
3
3
4
15 2
Wielka Brytania
15
Węgry
5
14
Niemcy
13
Rumunia
17
11
Austria
5
Czechy
2
Polska
2
0
25
21
Lek dostępny (bez ograniczeń wskazań) - definicja
16
15
30
Źródło: Autoryzowane strony internetowe podmiotów związanych działaniami
refundacyjnymi (dokładny wykaz dostępny w Raporcie), opracowanie własne
Page 9
►
Lek został objęty refundacją, a kryteria refundacyjne nie
ograniczają grupy pacjentów, dla których może być
stosowany (w odniesieniu do kryteriów przyjętych przez
EMA w decyzji o dopuszczeniu do obrotu).
PERSONEL
MEDYCZNY
SPRZĘT
MEDYCZNY
INNOWACYJNE
LEKI
Leki w Polsce są późno wprowadzane do refundacji
FAKT 2
Średni czas (w kwartałach) od autoryzacji EMA
do osiągnięcia rozpoznawalnego poziomu
wykorzystania
Niemcy
1,1
Austria
1,5
Szwajcaria
2,8
W. Brytania
3,2
Francja
3,6
Hiszpania
►
4,1
Holandia
4,6
Słowacja
4,7
Włochy
4,8
Węgry
6,5
Czechy
6,7
Polska
Rozpoznawalny poziom wykorzystania - definicja
9,0
Rumunia
11,6
0
5
Źródło: PADDS IMS MIDAS Q3/2014, opracowanie własne
Page 10
W Polsce, rozpoznawalny poziom
wykorzystania innowacyjnych leków
onkologicznych jest osiągany średnio
dopiero po ponad 2 latach (9
kwartałach) od autoryzacji EMA
i jest to drugi najdłuższy okres
oczekiwania w 13 badanych krajach.
10
3% średniego wykorzystania (mierzonego wolumenem
sprzedaży) w 3 krajach wiodących (TOP3) w okresie
2013Q4-2014Q3
PERSONEL
MEDYCZNY
SPRZĘT
MEDYCZNY
INNOWACYJNE
LEKI
Wykorzystanie innowacyjnych leków w Polsce jest jednym
z najniższych w badanych krajach
FAKT 3
Wykorzystanie innowacyjnych leków w Polsce
w okresie 2013Q4 – 2014Q3
0
17
50
21
13
b.d.
14
0
10
14
0
0
b.d.
61
0
72
3
89
b.d.
15
67
121
0
0
W Polsce, tylko dla 2 innowacyjnych leków
onkologicznych wykorzystanie
przekroczyło średni poziom w 13 badanych
krajach w okresie 12 miesięcy (2013Q4 –
2014Q3).
►
10 z 18 innowacyjnych leków
onkologicznych objętych refundacją nie
uzyskało poziomu 25% średniego
wykorzystania w 13 badanych krajach.
►
Przyczyną niewielkiego poziomu
wykorzystania innowacyjnych leków,
mierzonego liczbą sprzedaży, jest szeroki
zakres ograniczeń przyjęty w ramach
programów lekowych, w stosunku do
wskazań przyjętych przez EMA w decyzji o
dopuszczeniu leku do obrotu.
49
b.d.
8
2
0
Źródło: PADDS IMS MIDAS Q3/2014, opracowanie własne
Page 11
►
b.d.
Średnie wykorzystanie leku w 13
ABRAXANE
ADCETRIS
AFINITOR
ALIMTA
AVASTIN
DACOGEN
ERBITUX
HALAVEN
INLYTA
IRESSA
JAKAVI
JEVTANA
KADCYLA
NEXAVAR
PERJETA
SPRYCEL
STIVARGA
SUTENT
TAFINLAR
TARCEVA
TASIGNA
TYKERB
VECTIBIX
VIDAZA
VOTRIENT
XALKORI
YERVOY
YONDELIS
ZALTRAP
ZELBORAF
100
108
Lek nierefundowany w Polsce
Scenariusze możliwych rozwiązań zwiększających dostęp
do innowacyjnych leków
SCENARIUSZ 1
Optymalizacja procesu refundacji
leku w ramach programu lekowego
SCENARIUSZ 2
I/
LUB
Utworzenie nowego funduszu na
finansowanie terapii nowymi lekami
przeciwnowotworowymi,
zapewniającego chorym dostęp do
terapii przynoszących największe
korzyści
SCENARIUSZE NIE WYKLUCZAJĄ SIĘ
Istnieje możliwość wdrożenia obu rozwiązań
Page 12
Przykład:
Proponowane szczegółowe rozwiązania
Założenie
SCENARIUSZ 1
SCENARIUSZ 2
OPTYMALIZACJA PROCESU REFUNDACJI
NOWY FUNDUSZ
Uproszczenie procesu złożenia wniosku przez
producenta do MZ, w tym np.: zniesienie wymogu
przedstawienia dowodu dostępności leku w obrocie.
Objęcie możliwością finansowania leków, które:
► zostały ocenione przez AOTMiT jako nieefektywne
ekonomicznie w ramach podstawowego procesu
refundacyjnego lub leków, które zostały refundowane z tego
powodu tylko w niewielkim zakresie wskazań,
► nie zostały jeszcze ocenione przez AOTMiT,
► zostały ocenione pozytywnie przez AOTMiT w ramach
podstawowego procesu refundacyjnego, ale zostały odrzucone
przez Komisję Ekonomiczną/MZ,
► w uzasadnionych przypadkach leki poza wskazaniami
rejestracyjnymi (chemioterapia niestandardowa).
Proces realizowany zgodnie z programem lekowym.
Proces finansowania terapii polegający na:
► Lekarz składa wniosek dotyczący objęcia pacjenta terapią
przewidzianą w funduszu. We wniosku opisuje dotychczasowy
przebieg leczenia oraz uzasadnia dlaczego konkretna terapia
jest w tym przypadku wskazana.
► Jeśli wniosek dotyczy leku, którego nie ma na liście,
wyznaczony jest roczny limit pacjentów, których można
obsłużyć takim trybem (np. CDF zakłada 20 pacjentów).
Wprowadzenie przejrzystego i obiektywnego algorytmu
oceny wartości nowych leków przeciwnowotworowych z
zachowaniem jednolitości podejmowanych decyzji
refundacyjnych, np. rozwiązanie ESMO, ASCO, stanowisko
PTOK/PTO (z zachowaniem instrumentu dzielenia ryzyka z
producentem zapewniającego efektywność kosztową
względem ustalonego progu finansowego)
Zastosowanie przejrzystego i obiektywnego algorytmu oceny
wartości nowych leków przeciwnowotworowych z zachowaniem
jednolitości podejmowanych decyzji refundacyjnych, np.
rozwiązanie ESMO, ASCO, stanowisko PTOK/PTO (z zachowaniem
instrumentu dzielenia ryzyka z producentem zapewniającego
efektywność kosztową względem ustalonego progu finansowego)
Proces
Page 13
Automatyczna ocena leków, które uzyskały autoryzację EMA
Aktualizacja i przegląd wskazań programów lekowych.
Finansowanie
Algorytm
Cancer Drugs Fund
(CDF UK)