Prezentacja Richard Romaniuk

Neurobiologia
uzależnienia od internetu
Ryszard Romaniuk, PhD, LISW-S, LICDC
Comprehensive Homeless Center
Louis Stokes Cleveland DVA Medical Center
Tematy
• Informacja z „góry na dół”
• Neurobiologia uzależnień
• Reakcja na stres i uzależnienia – współdziałanie
• Uzależnienia behawioralne
Wywrotka
• Emocje i osobowość
• Trauma, wstyd
• Plastyczność mózgu
• Neurony lustrzane
• Rezonans limbiczny
• Informacja „z dołu do góry”
Plan
Mózg uzależniony od substancji
chemicznych
 Mózg „uzależniony” od życia
 Mózg zagubiony
 Mózg uważny

Informacja „z góry na dół”
http://www.is.umk.pl/~duch/Wyklady/Mozg/06-budowa.htm
Neurobiologia uzależnień
Czy można „zobaczyć” uzależnienie
Uzależnienie zmienia mózg
Mózg
“Zdrowy”
mózg
“Uzależniony
od kokainy”
Jak długo mózg pamięta?
Amygdala
ciemna
Przód
Amygdala
“pali się”
Tył głowy
http://1877mylimit.org/problemgamblingandthebrain.asp
Natura
- Video
Kokaina albo hazard
- Video
”Głód” kokainy
Układ nagrody
VTA (ang. Ventral Tegmental Area) - pole brzuszne nakrywki
http://mam-efke.pl/articles.php?article_id=161
Dopamina w układzie nagrody
Uwolnienie
Zwrot
Pobudzenie
Układ dopaminergiczny
Płat
czołowy
Prążkowie
Hipokamp
Istota czarna/VTA
Funkcje
• nagroda (motywacja)
Układ serotonergiczny
• przyjemność, euforia
Jądro
• motoryka
półleżące
Funkcje
• zachowania
• nastrój
kompulsywne
• pamięć
• powtarzanie
Jądra szwu • sen
• podejmowanie
• poznanie
decyzji
Uzależnienie jako choroba mózgu
Uzależniony mózg
Poszukiwanie nagród nie
wywołujących uzależnień
chemicznych
Kontrola
Wzmocnienie
kontroli
Układ
nagrody
Regulacja reakcji
na stres
Napęd
Blok głodu
(craving)
Pamięć
Adapted from Volkow 2005
Stres
Uzależnienia
Izolacja
Bodziec Emocjonalny
http://www.fizyka.umk.pl/~duch/Wyklady/Mozg/07-3-limbiczny.htm
Trauma
Coraz więcej programów terapeutycznych
uwzględnia historię traumy w życiu pacjenta
Wzmocnienie zapisu informacji
R J Dolan. Science 2002;298: 1191-4
Czy stres zmienia mózg?
Mamy dowody na to, że doświadczenie może
wpływać na strukturę i funkcję mózgu
A w szczególności – stres.
Bremner, 1999.
Nagroda za życie
Mózg uzależniony od życia
Przeżyć (jedzenie, reakcja na zagrożenie)
 Zapamiętać (uczenie się)
 Przetrwać (seks, osiągnąć sukces)
 Nabrać sił (odpoczynek, motywacja,
ucieczka przed bólem)

Uzależnienia chemiczne

Narkotyk

Alkohol

Narkoman

Alkoholik

Odstawienie

Odwyk

Trzeźwienie

Leczenie
Uzależnienia behawioralne

Jedzenie
 Zdrowe
 Nie-zdrowe

Seks
 Jaki?
 Co jest normą?
Mózg zagubiony

Jakie jest znaczenie tego, co widzę?
Zmęczenie oczekiwaniem?

Odruch warunkowy
 Nabywanie odruchu
 Zapominanie
 Niespodziewana nagroda
Neuron
Aktywność ↑
Aktywność ↓
Aktywność ↑ ↑ ↑
Czy „pewność” wygranej?
Wygranej nie można przewidzieć
 Odruch warunkowy nie podlega logice:
„ponieważ nie mogę przewidzieć wygranej,
więc nie gram”

Powstaje przekonanie:

Im częściej przegrywam, tym większa
będzie nagroda
Aktywność mózgu
Różnice w aktywności mózgu w zależności od tego, czy
rozważamy straty czy zyski finansowe. Kolor niebieski po lewej
stronie oznacza miejsca zmniejszenia aktywności, gdy
spodziewamy się straty, a kolor pomarańczowy z prawej strony
oznacza wzrost aktywności, gdy spodziewamy się zysków.
http://www.sfn.org/skins/main/pdf/brainbriefings/BrainBriefings_Oct2007.pdf
Podejmowanie ryzyka

Niski poziom dopaminy i/lub serotoniny wiąże
się z większą podatnością na:
 Podejmowanie ryzyka
 Poddawanie się nałogom
 W tym rozwój patologicznego hazardu

Leczenie choroby Parkinsona może prowadzić
do rozwoju patologicznego hazardu
Problem?
Objawy (niepełna lista):
• Izolacja
• Lęki
• Brak chęci do życia
• Poczucie zagrożenia
• Wyobcowanie
• Problemy z:
• pamięcią
• kontaktami z ludźmi
• motywacją
Uzależnienie od internetu
Praca
 Informacja
 Komunikacja
 Rekreacja
 Terapia
 Kiedy dużo
jest za dużo...

Block, J. J. (2008). Issues for DSM-V: Internet addiction. The American Journal of Psychiatry. 165(3), 306-307.
Cash, H., & McDaniel, K. (2008). Video games and & your kids: how parents stay in control. Idyll Arbor, Enumclaw, WA
Wywrotka
Informacja „z dołu do góry”
http://www.is.umk.pl/~duch/Wyklady/Mozg/06-budowa.htm
Emocje
Walka dobra ze złem
Walka o przeżycie
 Dlaczego wybaczanie przetrwało?
 Co nas motywuje?
 Żeby czuć się lepiej

Żeby wybaczyć
Empatia
 Radzenie sobie z emocjami
 Duchowość
 Osobowość

Mózg uszkodzony
Trauma
 Wstyd
 Kiedy wstyd jest normą...
 Wstyd jako nagroda...

Wstyd
Uzależnienie od seksu czy od wstydu?
Wstyd
Wstyd jest o mnie
Wina jest o tym, co zrobiłem
Osoba uzależniona od seksu najbardziej potrzebuje tego,
czego właśnie nie ma i nie może dostać
„Dobre” emocje i cechy charakteru
Empatia
 Współczucie
 Wrażliwość
 Odrzucenie egoizmu
 Świadomość popełnienia błędu
i przyznanie się do winy

Neurony lustrzane
Mój mózg widzi to, co Ty widzisz
 Mój mózg czuje to, co Ty czujesz
 Moj mózg myśli to, co Ty myślisz

Plastyczność mózgu
odpala
Neuron
Neurony, które odpalają razem
Łączą się razem
Rezonans limbiczny
Nauka radzenia sobie z emocjami
wymaga kontaktu emocjonalnego
Polecana książka
D. J. Siegel. The developing mind:
http://www.amazon.com/Developing-Mind-Relationships-Brain-Interact/dp/1572307404
Kontakt rodzica z Androidem
i dziecka z komputerem
Uzależnienie od Internetu 1996
Psychiatra z New York
Ivan Goldberg
Patologiczne używanie Internetu (PIU) – Kimberly Young
z Pittsburgh University w Bradford.
Komputer, Android pomaga
Mit o potędze
 Przyjaciel, przewodnik, sługa
 Umiem, radzę sobie, dobrze się czuję

„Multitasking” - Wielozadaniowy
Czy korzystanie z Androida na lekcji pomaga?
 Prowadzenie samochodu i wysyłanie SMS

Mamy poczucie, że dajemy sobie radę
 W rzeczywistości
nie wykonujemy dobrej pracy

Zawsze jest to jedno zadanie
i przełączenie
Trzecia generacja (fala)
terapii behawioralno-poznawczej
Nie kontrolujemy swoich myśli
 Rozpoznajemy je i akceptujemy, że są
 To są tylko myśli;
one nie dyktują
mojego zachowania

Akceptacja i umowa
O tym, jak uwolnić się od myśli i obrazów
 Nie walczyć z myślami
 Otwierać się do tego, co jest tu i teraz
 Poznać kim jestem, co czuję, czego chcę
 Co jest dla mnie ważne?
 Umówiłem się ze sobą, że będę postępował
zgodnie ze swoimi przekonaniami
i z tym, co jest dla mnie ważne

Mózg uważny
Ma rozbudzoną ciekawość
 Traktuje wszystko jako nowość
 Jest cierpliwy
 Nie ocenia
 Wybacza
 Jest ufny

Pogoda ducha
Uważność jako technika
osiągania pogody ducha
Grubość kory
19000 godzin medytacji
Około
4 lat
Dziecko
8 lat
Dorosły
44000
godzin
A jak to było?
VTA (ang. Ventral Tegmental Area) - pole brzuszne nakrywki
http://mam-efke.pl/articles.php?article_id=161
Dzięki komputerom można
poznać mózg
Jak odczuwamy
 Rozpoznajemy
 Kojarzymy
 Oceniamy
 Podejmujemy decyzję
 Wykonujemy zadanie

Anatomical functional differences in the prefrontal cortex in the rat
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0149763410000965
George & Koob, 2010
Region
References
Function
Medial frontal cortex
Metacognition
Posterior region
Represents and updates the value of possible
future outcomes in order to regulate
behavior
Amodio & Frith, 2006
Anterior region
Monitoring of one’s own emotional state,
person perception and mentalizing
Amodio & Frith, 2006
ACC Anterior cingulate cortex
Attention, response selection, assessing
painful stimuli, affective changes
Devinsky, Morrell & Vogt, 1995
OFC Orbitofrontal cortex
Decision making. Links the current
incentive value of reinforcers to cues.
Modulation of the autonomic nervous
system. Response flexibility
Bechara, Damasio & Damasio, 2000
Schoenbaum & Setlow, 2001
Schore, 1994
Nobre et al., 1999 Siegel, 1999
VPFC Ventromedial prefrontal cortex
Regulation of negative affect
Urry et al.. 2006
DLPFC Dorsolateral prefrontal cortex
(particularly the right side)
Working memory organization. Activation
and regulation of arousal levels
Petrides, 2005
Blumenfeld & Ranganath, 2006
Raz & Buhle, 2006
....oraz mądrości, abym odróżniał
jedno od drugiego.
Z góry na dół: wiara we własny mózg
 Z dołu do góry: uważność
