Probiotyki i prebiotyki: Jakie są zalety ich

the
nest
Probiotyki i prebiotyki: Jakie są zalety
ich podawania w dzieciństwie?
Carlos Lifschitz
,>JEĚ=FØL%SĆSEAPHAFAHEP=LNVAVLNK@QG?Fã
GS=OQK?PKSACKEIHAGKSACK
Hospital Italiano, Buenos Aires, Argentyna
[email protected]
-KI=C=FØ
VJKNI=HEVKS=Ú
VSEãGOVKJØ
LNVALQOV?V=HJKĆÚ
>wKJUĆHQVKSAFFAHEP
*K@QH=?F=OUOPAIQ
EIIQJKHKCE?VJACK
-NK>EKPUGE
kowego. Niektóre pozytywne efekty sto-
wszystkie szczepy są efektywne. Probio-
sowania probiotyków u dzieci zaprezen-
tyki wydają się bezpieczne nawet dla
towano w tabeli. Choć probiotyki uważa
wcześniaków, z wyjątkiem dzieci z cen-
się za bezpieczne i były podawane rów-
tralnym cewnikiem dożylnym.
nież małym wcześniakom, stwierdzono
kilka przypadków bakteriemii i fungemii
(z bakteriami LGG i Saccharomyces boulardii). Nie stwierdzono jednak takich przypad-
Główna informacja
ków wśród osób z grup ryzyka - w tym
Mikroflora przewodu pokarmowego od-
u wcześniaków. Prebiotyki mogą być
grywa rolę w regulacji immunologicznej.
Prebiotyki to nieprzyswajalne cukry, które
4VNKOP
=GPUSJKĆ?E
B=CK?UPÉS
mogą modyfikować tę florę stymulując
/ÉSJKS=C=
NA=G?FEHEIBK?UPÉS
LKIK?JE?VU?D
4VNKOPOHC
proliferację wybranych, przynoszących
%=IQFØ=@DAVFãL=PKCAJÉS
@KGKIÉNAGJ=>wKJG=
LKLNVAVSOLÉwV=SK@JE?PSK
KIEAFO?ALNVUwØ?VAJE=
pozytywne efekty bakterii. Skład bakterii
jelitowych może być także regulowany
są użyteczne w zapobieganiu i leczeniu
schorzeń zapalnych i alergicznych. Efekty
zastosowania probiotyków są przyporząd-
ekosystem bakteryjny, na który wpływ
nych mlekiem bez tego składnika. Nie-
przez podaż wybranych szczepów bakte-
ma sposób odżywiania (karmienie piersią
które badania wskazują na zmniejszone
rii nazywanych probiotykami. Niektóre
versus karmienia mlekiem modyfikowa-
występowania atopowego zapalenia skó-
probiotyki są efektywne w zapobieganiu
nym). „Efekt bifidogenny” mleka matki
ry oraz ochronę przed infekcjami układu
i leczeniu pewnych schorzeń tak u do-
jest związany z szeregiem połączonych ze
pokarmowego i oddechowego. Probioty-
rosłych, jak i u dzieci.
uznane za nawóz, który stymuluje rozwój
ziarna (probiotyków). Wnioski: Probiotyki
sobą czynników. W szczególności efekt
ki są definiowane jako żywe mikroorga-
ten był przypisywany niskiemu pozio-
nizmy, które, jeśli dostarczone w odpo-
Drobnoustroje występujące w przewo-
mowi białka i fosforanów, obecności lak-
wiednich ilościach, pozytywnie wpływają
dzie pokarmowym odgrywają fundamen-
toferyny, nukleotydów i oligosacharydów.
na organizm gospodarza. Probiotyki mają
talną rolę w utrzymaniu zdrowia swego
Istnieją dwa sposoby modyfikacji składu
8635 cytowań w Pubmed, podczas gdy
gospodarza. Jest to szczególnie ważne w
flory jelitowej: prebiotyki i probiotyki. Pre-
prebiotyki tylko 1314. Probiotyki są także
kowane do danego szczepu bakterii, nie
Bibliografia
1. Thum C, Cookson AL, Otter DE i inni. Czy
odżywcza modulacja matczynej mikroflory
jelitowej może mieć wpływ na rozwój układu
pokarmowego niemowlęcia? J Nutr 2012
wrzesień 18. [Publikacja w internecine,
w druku].
2. Coppa GV, Zampini L, Galeazzi T, i inni.
Prebiotyki w ludzkim mleku: przegląd.
Dig Liver Dis 2006;38(Suppl 2):S291–S294.
3. Holscher HD, Faust KL, Czerkies LA, i inni.
Wpływ mleka początkowego zawierającego
prebiotyki na tolerancję układu pokarmowego
oraz mikroorganizmy kałowe w randomizowanym
badaniu kontrolnym. J Parenter Enteral Nutr
Wpływ probiotyków w pediatrii
Probiotyki dające
pozytywne wyniki
Liczba badań
(liczba minimalna)
Wyniki
Martwicze
zapalenie jelit
BB, BL, LA, ST
11
Ograniczenie
zdarzeń
Leczenie ostrego
nieżytu żołądkowojelitowego
LGG, SB, LR
56
Ograniczenie
biegunki o 1 dzień
BL, BLo, LC, LGG,
SB
63
Ilość konieczna
do leczenia: 13
okresie niemowlęcym, gdy następuje roz-
biotyki to nieprzyswajalne składniki poży-
obecne w mleku matczynym. Mechaniz-
wój i dojrzewanie błony śluzowej układu
wienia, najczęściej oligosacharydy, które
my działania są opisane na wykresie. Nie
Zapobieganie
biegunkom
wywołanym przez
antybiotyki
Biegunki szpitalne
BL+ ST, LGG
Kolka niemowlęca
LR
2
Ograniczenie czasu
trwania płaczu
pokarmowego. Stan układu pokarmowego
stymulują aktywność i/lub wzrost bakte-
wszystkie probiotyki są efektywne i dają
w dzieciństwie może wpływać na stan
rii układu pokarmowego mających po-
podobne efekty. Przed zarekomendowa-
zdrowia w dorosłym życiu. Strategiczna
zytywny wpływ na zdrowie gospodarza.
niem probiotyku powinno się zasięgnąć
modulacja mikrobioty w okresie niemow-
Prebiotyki są obecne w mleku matki,
wiedzy z literatury fachowej, aby potwier-
Zmniejszona
zapadalność
lęcym pomaga w zapobieganiu niektórym
poza laktozą i tłuszczami. Ich koncentracja
dzić pozytywne działanie danego szczepu
10
w siarze osiąga poziom 20-24 g/l oraz 12-15 g/l
probiotycznego. Istnieje kilka szczepów
Zapobieganie infekcjom
dróg oddechowych
LGG
schorzeniom. Kolonizacja przewodu pokar-
Ograniczona ilość
zdarzeń
mowego dziecka mikroflorą układu pokar-
w mleku dojrzałym. Prebiotyki używane
probiotyków, które w licznych badaniach
Zaparcie
LC, LGG, LR
3
mowego matki może rozpocząć się w ży-
w żywieniu niemowląt to galaktooligosa-
wykazały pozytywny wpływ w zapobie-
Poprawa bez
towarzyszącego
bólu
ciu płodowym. W trakcie porodu natural-
charydy i fruktooligosacharydy. Stolec nie-
ganiu martwiczemu zapaleniu jelit, obja-
nego kolonizacja układu pokarmowego
mowląt karmionych prebiotykami zawiera
wom AZS, biegunkom (w tym poantybio-
noworodka jest kontynuowana poprzez
więcej bifidobakterii, wyższy poziom se-
tykowym), leczeniu kolki niemowlęcej
kontakt z bakteriami dróg rodnych matki.
krecyjnego IgA, niższe pH i luźniejszą
i zaparć oraz zmniejszeniu częstości wy-
W ten sposób powstaje względnie prosty
konsystencję, niż u niemowląt karmio-
stępowania refluksu żołądkowo-przeły-
6
BB: Bifidobacterium B. breve, BL: Bifidobacterium lactis, BLo: Bifidobacterium longum,
LA: Lactobacillus acidophilus, LC: Lactobacillus casei, LGG: Lactobacillus rhamnosus GG,
LR: Lactobacillus reuteri, SB: Saccharomyces boulardii, ST: Streptococcus thermophilus
Uwaga: powyższa lista jest jedynie częściowym wykazem skutków i probiotyków. Niektóre
badania obejmują połączenia probiotyków. Nie wszystkie wymienione probiotyki okazały się
skuteczne we wszystkich badaniach.
7
2012;36:95S–105S.
4. Sazawal S, Dhingra U, Hiremath G, i inni.
Mleko o wzbogaconej zawartości prebiotyków i probiotyków służące zapobieganiu
śmiertelności wśród dzieci: randomizowane,
kontrolne badanie grup społecznych
przeprowadzone metodą podwójnie ślepej
próby. PLoS ONE 2010;5:e12164.
5. Raport wspólnej grupy roboczej FAO/ WHO
na temat ustalenia wytycznych dotyczących
oceny probiotyków w żywności. Londyn,
Ontario, Kanada, 30 kwietnia i 1 maja, 2002.
6. AlFaleh K, Anabrees J, Bassler D, Al-Kharfi T.
Probiotyki w zapobieganiu martwiczemu
zapaleniu jelit u dzieci urodzonych
przedwcześnie. Baza Danych Przeglądów
Systematycznych Cochrane 2011,
Wydanie 3. Art. nr: CD005496.
7Kalliomaki M, Salminen S, Arvilommi H, i inni.
Probiotyki w zakresie wczesnego zapobiegania
chorobie atopowej: randomizowane badanie
z placebo w grupie kontrolnej.
Lancet 2001;357:1076 –1079.
8. Allen SJ, Martinez EG, Gregorio GV, i inni.
Probiotyki w leczeniu ostrej biegunki
infekcyjnej. Baza Danych Przeglądów
Systematycznych Cochrane 2010,
Wydanie 11. Art. nr: CD003048.
9. Johnston BC, Goldenberg JZ, Vandvik PO,
i inni. Probiotyki w zapobieganiu dziecięcej
biegunce poantybiotykowej. Baza Danych
Przeglądów Systematycznych Cochrane 2011,
Wydanie 11. Art. nr: CD004827.
10.Savino F, Pelle E, Palumeri E, i inni.
Lactobacillus reuteri (Amerykańska Kolekcja
Hodowli Komórkowych – szczep 55730) kontra
simetikon w leczeniu kolki u niemowląt:
prospektywne badanie randomizowane.
Pediatrics 2007;119:e124–e130.
11. Coccorullo P, Strisciuglio P, Martinelli M,
i inni. Stosowanie Lactobacillus reuteri (DSM
17938) u niemowląt cierpiących na
przewlekłe czynnościowe zaparcie:
randomizowane badanie przeprowadzone
metodą podwójnie ślepej próby z placebo
w grupie kontrolnej.
J Pediatr 2010;157:598– 602.
12.Indrio F, Riezzo G, Raimondi F, i inni.
Lactobacillus reuteri przyspiesza opróżnienie
żołądka i zmniejsza ulewanie u niemowląt.
Eur J Clin Invest 2011;41:417– 422.