Światowy Dzieo Zdrowia 2014 r. „Choroby wektorowe małe ukąszenie, duże zagrożenie” Wektory to organizmy (komary, muchówki, kleszcze, inne stawonogi bądź mięczaki) , które przenoszą patogeny lub pasożyty z zakażonego człowieka (lub zwierzęcia) na innego człowieka (lub zwierzę). Już podczas jednego ukąszenia mogą przenieśd na człowieka czynniki wywołujące takie choroby jak: Malaria, Denga, Leiszmanioza, Borelioza, Żółta gorączka, Japooskie zapalenie mózgu Kleszcze – wektory m.in. boreliozy, kleszczowego zapalenia mózgu Komar Aedes aegypti – wektor dengi i żółtej gorączki Muchówka – wektor leiszmaniozy Komar widliszek– wektor malarii Pluskwiak– wektor choroby Chakasa (Trypanosomozy amerykaoskiej) Na choroby rozprzestrzeniane przez wektory umiera na świecie milion ludzi rocznie. Więcej niż połowa populacji świata jest na nie narażona. Przykładem wciąż groźnej choroby pasożytniczej na świecie jest malaria, która w 2010 roku pochłonęła 660 000 ofiar. Większośd chorób przenoszonych przez wektory występuje na terenach tropikalnych i subtropikalnych – w rejonach świata, do których coraz częściej i liczniej podróżujemy, dlatego też planując wyjazd warto skonsultowad się z lekarzem, zapoznad się z wymaganiami dotyczącymi obowiązkowych i zalecanych szczepieo ochronnych oraz innymi koniecznymi działaniami profilaktycznymi. Choroby przenoszone przez wektory w Polsce – kleszcze: Borelioza -wywoływana przez bakterie -choroba przewlekła, zmiany dotyczą głównie skóry, systemu nerwowego, serca, narządu wzroku, stawów a czasem innych narządów, -charakterystyczny rumieo w miejscu wkłucia kleszcza w pierwszym okresie choroby - nie ma szczepionki przeciw boreliozie KLESZCZOWE ZAPALENIE OPON MÓZGOWYCH - wywoływane przez wirusy - choroba ośrodkowego układu nerwowego - do zakażenia człowieka, oprócz przetransmitowania wirusów przez wkłutego w skórę kleszcza, może także dojśd na drodze pokarmowej, po spożyciu niepasteryzowanych produktów mlecznych zwierząt zakażonych przez kleszcze - szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu nie daje trwałej odporności do kooca życia, wymaga dawek przypominających co 3-5 lat, -szczepienie przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu nie chroni przed boreliozą, Niektóre objawy (podobne przy grypie): - ogólna niedyspozycja, - gorączka ok. 38oC, - bóle głowy, stawów, mięśni, - objawy nieżytu górnych dróg oddechowych, - niekiedy nudności, wymioty. ZACHOWANIA CHRONIĄCE PRZED CHOROBAMI PRZENOSZONYMI PRZEZ KLESZCZE: -dokładne osłanianie ciała jasnymi ubraniami podczas przebywania na terenach siedlisk kleszczy - lasy, parki, obszary trawiaste -unikanie siadania /leżenia w wysokiej trawie i pod krzewami, -używanie preparatów, których zapach odstrasza kleszcze, - staranne oglądanie odzieży i skóry ciała, -gotowanie mleka pochodzącego od krów, kóz i owiec (na których także żerują kleszcze), - szczepienia ochronne (kleszczowe zapalenie opon mózgowych). JAK BEZPIECZNIE USUNĄD KLESZCZA Należy chwycid kleszcza odpowiednim przyrządem tuż przy skórze, pociągnąd zdecydowanym ruchem ku górze, następnie zdezynfekowad miejsce po wkłuciu. Nie wolno kleszcza wykręcad, wyciskad ani smarowad tłuszczem czy innymi substancjami. W przypadku pojawienia się rumienia lub innych niepokojących objawów konieczna jest konsultacja lekarska. BĄDŹMY OSTROŻNI