Co potrafią nasze oczy, gdy są zdrowe i czego nie potrafią, gdy zachorują? Karta pracy Ćwiczenie A/2 – WIDZENIE TRÓJWYMIAROWE a OCENA ODLEGŁOŚCI Przeprowadzisz teraz wraz z kolegą doświadczenie z widzeniem płaskim (jednym okiem) i trójwymiarowym (obojgiem oczu). Kolega trzykrotnie przygotuje dla Ciebie test z sześcioma szpilkami w różnych kolorach. Twoim zadaniem jest popatrzenie na szpilki zgodnie z instrukcją i określenie, który kolor jest najbliżej, który zaraz za nim itd. aż do ostatniej, szóstej szpilki. Test wykonasz w trzech etapach: etap I – patrząc na szpilki tylko lewym okiem etap II – patrząc na szpilki tylko prawym okiem etap III – patrząc na szpilki obojgiem oczu W miarę wykonywania kolejnych testów, uzupełniaj stopniowo (tzn. od 1 do 6) wszystkie rubryki poniższej tabeli: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 1 - tu wpisz kolejne kolory szpilek jakie widzisz lewym okiem 2 - tu wpisz kolejne kolory szpilek jakie były w tym etapie doświadczenia naprawdę 3 - tu wpisz kolejne kolory szpilek jakie widzisz prawym okiem 4 - tu wpisz kolejne kolory szpilek jakie były w tym etapie doświadczenia naprawdę 5 - tu wpisz kolejne kolory szpilek jakie widzisz obojgiem oczu 6 - tu wpisz kolejne kolory szpilek jakie były w tym etapie doświadczenia naprawdę kolejne kolory szpilek – od najbliższej do najdalszej KOLOR 1 KOLOR 2 KOLOR 3 KOLOR 4 KOLOR 5 KOLOR 6 KOLOR 1 KOLOR 2 KOLOR 3 KOLOR 4 KOLOR 5 KOLOR 6 KOLOR 1 KOLOR 2 KOLOR 3 KOLOR 4 KOLOR 5 KOLOR 6 Porównaj prawdziwą kolejność kolorów z kolejnością, jaką Ty widziałeś – osobno dla oka lewego, osobno dla prawego, oraz dla obojga oczu. Gdy kolor w obu rubrykach nie zgadza się, uznajesz to za jeden błąd. Ile błędów popełniłeś patrząc tylko okiem lewym? …………………………………………………………… Ile błędów popełniłeś patrząc tylko okiem prawym? …………………………………………………………. Ile błędów popełniłeś patrząc obojgiem oczu? ……………….………………………………………………. Kiedy lepiej oceniasz odległość: kiedy patrzysz jednym okiem, czy dwojgiem oczu?……………………. 1 Zadanie B/2 – ZŁUDZENIA OPTYCZNE 1–EFEKT MÜLLERA-LYERA. Popatrz na poniższy rysunek i odpowiedz na pytanie: która z poziomych kresek jest dłuższa, lewa czy prawa? Teraz zmierz linijką obie kreski i zapisz wyniki: Długość kreski lewej ………………………….Długość kreski prawej ……………………….. 2 – EFEKT EBBINGHAUSA. Popatrz na poniższy rysunek i odpowiedz na pytanie: które z centralnych kół jest większe: lewe czy prawe? Teraz zmierz linijką średnicę środkowego koła na obu rysunkach i zapisz wyniki: Średnica środkowego kółka z lewej ……………Średnica środkowego kółka z prawej ……………….. 3–EFEKT ŚCIANY KAWIARNI. Popatrz na poniższy rysunek i odpowiedz na pytanie: czy ukośne, czarne linie są do siebie równoległe? Teraz weź czerwony flamaster, linijkę i przedłuż na czerwono (przy linijce) dwie dowolne sąsiednie linie. Następnie zmierz odległość między liniami od górnego końca (mierz prostopadle!), a potem od dolnego końca. Możesz też zmierzyć w środku. Wyniki zapisz: Odległość między liniami na górnym końcu ….……… Odległość między liniami na dolnym końcu …………. Odległość między liniami po środku …….…………… 2 4 – EFEKT KORYTARZA.Popatrz z odległości 100 cm na poniższy rysunek i odpowiedz na pytanie: który walec jest większy? Teraz zmierz linijką wysokość i średnicę walca dolnego oraz górnego i zapisz wyniki: Wysokość górnego walca …………………….Wysokość dolnego walca ……………………. Średnica górnego walca ………………………Średnica dolnego walca ………………………. 5 – EFEKT SHEPHARDA. Popatrz na stoliki i odpowiedz na pytanie: który z nich jest szerszy, a który dłuższy? Teraz zmierz linijką długość (dłuższy bok) i szerokość (krótszy bok) lewego i prawego stolika. Wyniki zapisz: Długość lewego stolika ………………………….Długość prawego stolika ………..…….…………. Szerokość lewego stolika ……………………….Szerokość prawego stolika ………………………. 3 Zadanie C/2 – CZĘŚCI OKA I ICH FUNKCJE Czy znasz nazwy i funkcje podstawowych elementów oka? Na rysunku przedstawiającym przekrój przez ludzkie oko wykonano podpisy, nie podając jednak nazw poszczególnych części oka, tylko podając ich funkcje. Z listy zamieszczonej poniżej dobierz do każdego opisu funkcji odpowiednią nazwę części oka i wpisz ją obok opisu. NERW WZROKOWY TĘCZÓWKA ROGÓWKA SOCZEWKA NACZYNIÓWKA ŹRENICA Zawiera mięśnie regulujące ilość światła wpadającą do wnętrza oka. Chroni mechanicznie powierzchnię oka. SIATKÓWKA CIAŁO SZKLISTE Zamienia impulsy świetlne w impulsy nerwowe. Przepuszcza światło do wnętrza oka. Przewodzi bodźce wzrokowe do ośrodka wzroku w mózgu. Załamuje promienie świetlne wpadające do oka i kieruje je na receptory wzrokowe. Odżywia i dotlenia komórki oka. Wypełnia gałkę oczną i reguluje ciśnienie w jej wnętrzu. - Jeśli lubisz kolorowanki, pokoloruj na niebiesko tęczówkę, na czerwono siatkówkę, na zielono soczewkę, a na żółto rogówkę. - Które z powyższych elementów oka widzimy, kiedy patrzymy komuś w oczy? 1 ………………………..……2 ……..……………………………3 …………………………………………. Zadanie D/2 – BRAKUJĄCE ELEMENTY OKA Czego tu brakuje? Na każdym z poniższych schematów anatomii ludzkiego oka brakuje jednego elementu. Jakiego? A B C 4 Zadanie E/2 Różne choroby oczu w różny sposób zaburzają widzenie. Popatrz na poniższe zdjęcie – tak widzą ludzie mający zdrowy, prawidłowy wzrok. Na podstawie podanych informacji odnajdź we wkładce zdjęcie przedstawiające ten sam obraz widziany przez osobę chorą na wybraną chorobę oczu. Wytnij go i wklej w zaznaczone miejsce. JASKRAto choroba uszkadzająca nerw wzrokowy. Powoduje to ograniczenie pola widzenia do części centralnej: AMD to choroba, która powoduje uszkodzenie ważnej części siatkówki plamki. Prowadzi to do zaniku obrazu w części centralnej: ZAĆMAto choroba, w której dochodzi do zmętnienia soczewki oka. Promienie świetlne przechodzące przez soczewkę nie załamują się prawidłowo, co prowadzi do rozmycia kształtów: 5 Zadanie F/2 - DALTONIZM Pokoloruj rysunek zgodnie z instrukcją. Tak widzą ludzie nie mający żadnych zaburzeń w odbiorze barw. Fioletowe cętki Czerwone kółko z fioletowym środkiem Czerwony brzeg skrzydła Niebieska plama (na całym skrzydle) Wszystko, czego nie wskazały strzałki, zamaluj na żółto! Pomarańczowa część skrzydła Czerwony brzeg skrzydła Fioletowy odwłok Zielona plama Fioletowe kółko z czerwonym środkiem Czy wiesz jak widzieliby ten rysunek daltoniści? Istnieje wiele odmian daltonizmu. Na przykład amerykański programistaMark Zuckerberg, twórca Facebooka, w ogóle nie widzi czerwieni, myląc ją często z zielenią. Zamiast fioletu widzi niebieski. Z kolei John Dalton, angielski chemik i fizyk z XVIII wieku, zamiast koloru czerwonego widział szarość, a pomarańczowy i zielony postrzegał jako różne odcienie żółci. Z kolei zamiast fioletu i różu widział różne odcienie błękitu. Pokoloruj lewy rysunek tak, jak widziałby go Mark Zuckerberg, a prawy tak, jak widziałby go John Dalton. 6 KOLOROWA WKŁADKA Z OBRAZKAMI DO WYCINANIA: 7