POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA OPIS PATENTOWY Patent dodatkowy do patentu nr — Zgłoszono: 125 845 Int. Cl/ A61K 49/02 30.01.80 (P. 221675) Pierwszeństwo URZĄD PATENTOWY PRL Zgłoszenie ogłoszono: 07.08.81 Opis patentowy opublikowano: 30.07.1985 Twórcywynalazku: Michał Tencer, Jan Potocki Uprawniony z patentu: Instytut Badań Jądrowych, Warszawa (Polska) Sposób otrzymywania hormonów tarczycy, znakowanych jodem promieniotwórczym Przedmiotem wynalazku jest sposób otrzymywania hormonów tarczycy, znakowanych jodem promieniotwórczym, stosowanych w medycynie i fizjologii do badań funkcji gruczołu tarczycowego. Zastosowanie znakowanych hormonów tarczycy do badań funkcji gruczołu tarczycowegojest od dawna znane. Badania takie prowadzi sią najkorzystniej w 50% roztworze wodnym glikolu propylenowego. Rozpuszczalnik ten nie powoduje denaturacji białek, jak również może być po wysterylizowaniu użyty do iniekcji. Znane metody otrzymywania znakowanych hormonów tarczycy charakteryzują się tym, że znakowanie prowadzi się metodą wymiany izotopowej lub poprzez jodowanie w takich rozpu¬ szczalnikach, jak roztwór wodny alkoholu IHrz-butylowego, roztwór wodny alkoholu etylowego, po czym po oczyszczeniu preparatu od jodków nieorganicznych odpędza się rozpuszczalnik, zwłaszcza na drodze liofilizacji, a następnie produkt rozpuszcza się w 50% roztworze wodnym glikolu propylenowego (G. J. Gleason, J. BiolChem., 213, 835 (1955); A. Hoye, Acta Chem. Scand., 22, 695 (1968). Tak prowadzony proces jest bardzo czasochłonny (około 1 doby), obniża czystość radiochemiczną produktu wskutek autoradiolizy, zwłaszcza w przypadku znakowania izotopem J—131, a wręcz uniemożliwia przeprowadzenie znakowania izotopami krótkożyciowymi, jak J-123. Stwierdzono, że znakowane hormony tarczycy można otrzymać, eliminując wady znanych metod, przy zastosowaniu w roli rozpuszczalnika w procesie znakowania wodnego roztworu glikolu propylenowego. Sposób według wynalazku polega na tym, że hormony tarczycy poddaje się znakowaniu poprzez wymianę izotopową lub jodowanie w roztworze wodnym glikolu propylenowego, po czym otrzymany produkt oczyszcza się chromatograficznie w znany sposób, przy czym w przypadku oczyszczania drogą chromatografii jonowymiennej stężenie wodnego roztworu glikolu propyleno¬ wego przed naniesieniem na kolumnę ustala się wyższe niż 48%, korzystnie 75%, celem zminimali¬ zowania strat hormonu na kolumnie. Proces znakowania zatrzymuje się glikolowo-wodnym roztworem reduktora. 125845 2 Znakowanie można prowadzić w dowolnym zakresie stężeń rozpuszczalnika, zależnie od rodzaju znakowanego hormonu. Po oczyszczeniu produkt doprowadza się do postaci użytkowej przez uzupełnienie roztworu taką ilością wody, aby proporcja glikol propylenowy:woda wynosiła 1:1. Sposób według wynalazku pozwala na otrzymanie preparatu w czasie poniżej 30 minut, co sprowadza do minimum straty, spowodowane autoradiolizą, a w przypadku izotopów jodu —123 rozpadem promieniotwórczym podczas procesu produkcyjnego. W tym ostatnim przypadku możliwe jest dostarczenie do laboratoriów i szpitali gotowych zestawów do znakowania hormonów tuż przed ich użyciem. Dzięki zastosowaniu sposobu według wynalazku osiąga się w istotnym stopniu skrócenie czasu kontaktu personelu z substancjami promieniotwórczymi. Przykład. Otrzymywanie 3,5,3'-trójjodo-L-tyroniny, znakowanej jodem —131, w 50% wodnym glikolu propylenowym. Do 370 MBq Na l3lJ dodaje się 1,5 ml buforu fosforanowego o pH-6,0-6,2,0,1 ml roztworu J2 w glikolu propylenowym o stężeniu 0,25 mg/cm3 i mieszaninę wytrząsa się przez 1-2 minuty. Następnie dodaje się 0,5ml glikolu propylenowego i 0,8ml roztworu 3,5,3'-trójjodo-L-tyroniny o stężeniu 340/ng/ml w 80% wodnym roztworze glikolu propylenowego, którego pH w/g wskazań elektrody szklanej wynosi 6,0-6,2, i mieszaninę wytrząsa się przez 2,5 minuty. Reakcję zatrzymuje się przez dodanie 0,7ml nasyconego roztworu Na2S03 w 80% glikolu propylenowym. Następnie dodaje się do mieszaniny 3,7 ml glikolu propylenowego, osiągając proporcję glikolu do wody 3:1. Roztwór przepuszcza się przez kolumnę, wypełnioną Dowexem 1 x 7,5 lub Amberlitem JRA-400. Jako eluat stosuje się 75% wodny roztwór glikolu propylenowego. Pierwsze 3 ml wycieku odrzuca się i zbiera drugą frakcją o objętości 8 ml. Gotowy produkt otrzymuje się przez dodanie 4 ml wody. Otrzymany hormon ma aktywność około 550MBq/mg. Zastrzeżenie patentowe Sposób otrzymywania hormonów tarczycy, znakowanych jodem promieniotwórczym, poprzez znakowanie na drodze wymiany izotopowej lub jodowania, znamienny tym, że hormony tarczycy poddaje się znakowaniu w roztworze wodnym glikolu propylenowego, po czym otrzy¬ many produkt oczyszcza się chromatograficznie w znany sposób, przy czym w przypadku oczy¬ szczania drogą chromatografii jonowymiennej stężenie wodnego roztworu glikolu propylenowego przed naniesieniem na kolumnę ustala się wyższe niż 48%, korzystnie 75%. Pracowni* Poligraficzna UP PRL. Nakład 100 <*z. Cena 100 zł