ELEKTROENERGETYKA - materiały pomocnicze do ćwiczeń - CZĘŚĆ DRUGA – Obliczanie rozpływu prądów, spadków napięć, strat napięcia, współczynnika mocy ZADANIE 2.1. W linii prądu przemiennego o napięciu znamionowym 400/230 V, przedstawionej na poniższym rysunku obliczyć: a) rozpływy prądów, b) spadki napięć w poszczególnych odcinkach linii 0 50 m, 16 mm2 100 m, 16 mm2 1 2 8 kW cosϕ = 1 10 kW cosϕ = 0,8 ind. ZADANIE 2.2. Dla sieci jak na rysunku obliczyć: a) rozpływ prądów, b) maksymalny spadek napięcia, c) współczynnik mocy w punkcie zasilania. Obliczenia przeprowadzić dla: linii prądu przemiennego 1-fazowego 230 V linii prądu przemiennego 3-fazowego 400/230 V 0 100 m 50 m 1 2 5,3 kW cosϕ = 0,8 ind. 2,8 kW cosϕ = 0,9 ind. 60 m 3 3 kW cosϕ = 1 Linia wykonana została przewodem ADY o przekroju 25 mm2. ZADANIE 2.3. Linią trójfazową prądu przemiennego o napięciu znamionowym 400/230 V zasilane są dwa odbiory: odb. 1: oświetleniowy o mocy 5 kW i cosϕ = 1, odb. 2.: siłowy o mocy 10 kW i cosϕ = 0,8 ind. Obliczyć: a) rozpływ prądów, b) spadek napięcia, c) współczynnik mocy na początku układu, d) moc jaką należy dostarczyć do linii. 0 2 60 m, 16 mm Al 1 40 m, 16 mm2 Al odb. 1. 2 odb. 2. ZADANIE 2.4. Dana jest linia przesyłowa trójfazowa o napięciu UN = 15 kV, długości 22 km i impedancji ZL = (3+j4) Ω. Napięcie na końcu linii wynosi 14,25 kV, prąd obciążenia 100 3 A przy cosϕ = 0,8 ind. Obliczyć: a) czynną, bierną i całkowitą stratę napięcia, b) poprzeczną i podłużna stratę napięcia, c) spadek napięcia w linii, d) straty mocy w linii. -3- ELEKTROENERGETYKA - materiały pomocnicze do ćwiczeń - ZADANIE 2.5. W linii 15 kV o impedancji ZL = (3+j4) Ω wystąpiły straty mocy czynnej ΔP 3,3 kW. Obliczyć: a) spadek napięcia w linii, b) moc odbioru obciążającego linię, przy założeniu, że cosϕ = 0,8 poj. ZADANIE 2.6. Linią o impedancji ZL = (10+j12) Ω i napięciu znamionowym 15 kV zasilany jest odbiór, który pobiera prąd I0 = (42,5-j38,5) A. Obliczyć jak zmieni się spadek napięcia w linii i straty mocy czynnej jeśli na końcu linii zostanie włączona bateria kondensatorów o mocy: a) Q = - 0,6 Mvar, b) Q = - 1,0 Mvar, c) Q = - 1,2 Mvar. ZADANIE 2.7. Dana jest linia 6 kV o impedancji ZL = (2+j3) Ω obciążona na końcu mocą S2 = 1,6 MV⋅A, przy cosϕ2 = 0,8 ind. i napięciu U2 = 5,9 kV. Obliczyć: a) moc baterii kondensatorów na końcu linii, po dołączeniu której spadek napięcia w linii nie przekroczy 5%, b) straty mocy czynnej przed i po dołączeniu baterii kondensatorów. ZADANIE 2.8. Obliczyć jak zmieni się procentowy spadek napięcia w linii 15 kV o impedancji ZL = (2+j3) Ω obciążonej mocą czynną P2 = 1,6 MW przy cosϕ2 = 0,8 ind., jeżeli na końcu linii zostanie dołączona bateria kondensatorów o mocy Q = - 1,2 Mvar. ZADANIE 2.9. Linia 15 kV o impedancji ZL = (2,2+j2,5) Ω zasila odbiór o mocy czynnej 8 MW i biernej 6 Mvar. Obliczyć jak zmienią się straty mocy czynnej i spadek napięcia, jeżeli dołączona bateria kondensatorów całkowicie skompensuje moc bierną odbioru. ZADANIE 2.10. Linią o napięciu znamionowym 15 kV i impedancji ZL = (3+j4) Ω przesyłana jest moc S = (400+j200) kVA. Obliczyć: a) prąd pobierany przez odbiór dołączony na końcu linii, b) straty mocy w linii, c) pojemność baterii kondensatorów, która całkowicie skompensuje moc bierną odbioru. ZADANIE 2.11. Linią o napięciu znamionowym 15 kV i impedancji ZL = (3+j4) Ω zasilany jest odbiornik o mocy 1,2 MVA przy cosϕ = 0,8 ind. Obliczyć jak zmieni się współczynnik mocy na początku linii gdy do obioru zostanie dołączona bateria kondensatorów o mocy Q = -900 kvar ZADANIE 2.12. Dla linii jednofazowej prądu przemiennego o napięciu znamionowym 230 V i przekroju przewodów 2x35 mm2 (Al.) obliczyć: a) rozpływ prądów, 100 m 100 m 0 1 2 50 m 3 b) spadek napięcia w linii, c) współczynnik mocy 5 kW 5,5 kV⋅A 3 kvar w punkcie zasilania. cosϕ = 0,8 ind. cosϕ = 0,6 poj. cosϕ = 0,7 ind. -4- ELEKTROENERGETYKA - materiały pomocnicze do ćwiczeń - ZADANIE 2.13. Linią o napięciu znamionowym 15 kV i długości 20 km, wykonaną przewodami AFl 50mm2 w układzie płaskim (b =140 cm) zasilany jest odbiór o mocy S = (2+j1,2) MVA przy napięciu U2 = 14,2 kV. Obliczyć: a) wzdłużną, poprzeczną i całkowitą stratę napięcia, b) spadek napięcia w linii, c) napięcie na początku linii. ZADANIE 2.14. Dla linii trójfazowej o napięciu znamionowym 400/230 V podanej na rysunku, obliczyć: a) rozpływ prądów, b) maksymalny spadek napięcia w linii, c) napięcie w punkcie 5 przy założeniu, że U1 = 404 V, d) stratę napięcia na odcinku 1-5, e) straty mocy czynnej w linii, f) współczynnik mocy w punkcie zasilania, g) moc jaką należy dostarczyć do linii. 30 m 3x6 mm2, Al 1 60 m 3x50 mm2, Al 2 5 12 kW cosϕ = 0,8 ind. 24 kvar cosϕ = 0,8 poj. 20 m 3x4 mm2, Al 3 20 m 3x4 mm2, Al 8 kV⋅A cosϕ = 0,9 ind. 4 6 kW cosϕ = 1 ZADANIE 2.15. Dla linii trójfazowej o napięciu znamionowym 400/230 V podanej na rysunku, obliczyć: a) rozpływ prądów, b) maksymalny spadek napięcia w linii, c) moc jaką należy dostarczyć do linii, d) współczynnik mocy w punkcie zasilania. 50 m 6 10 A cosϕ = 1 30 m 2 60 m 1 20 m 10 kVA cosϕ = 0,8 ind. 20 kW cosϕ = 0,8 ind. 5 3 40 m 7 5 kVA cosϕ = 0,7 ind. 40 kW cosϕ = 1 Linia wykonana jest kablem aluminiowym o przekroju 50 mm2. -5- 50 m 4 15 A cosϕ = 0,9 ind. ELEKTROENERGETYKA - materiały pomocnicze do ćwiczeń - ZADANIE 2.16. Obliczyć maksymalny spadek napięcia w linii napowietrznej 6 kV wykonanej przewodami miedzianymi, zawieszonymi w układzie Δ równobocznego o boku 160 cm. 0 1 4m 25 mm2 2m 25 mm2 100 kV⋅A cosϕ = 0,7 ind. 2 4m 16 mm2 3 50 kW cosϕ = 0,8 ind. 16 mm2 30 kW cosϕ = 0,9 ind. 4 3,5 kW cosϕ = 1 ZADANIE 2.17. Obliczyć napięcie na początku układu przesyłowego, jeżeli napięcie na końcu wynosi 30 kV. Dane potrzebne do obliczeń: • Transformator SN = 10 MVA uz% = 10,5% Δpcu = 1% υ = 110/30 kV A B C 18 km AFl 70 mm2 3,5 MW cosϕ = 0,8 ind. • Linia płaski układ przewodów, b = 1,8 m; średnica przewodu 11,6 mm ZADANIE 2.18. Linią 15 kV zasilany jest zakład przemysłowy. Na szynach nn występuje napięcie 390 V. Obliczyć napięcie (na szynach A) w rozdzielni zasilającej zakład. Linia wykonana jest przewodami AFl o przekroju 70 mm2 i reaktancji kilometrycznej 0,4 Ω/km. Dane potrzebne do obliczeń: • Transformator A SN = 1,6 MVA uz% = 4,5% ΔPcu = 19,5 kW υ = 15/0,4 kV C B 10 km 1,2 MW cosϕ = 0,8 ind. ZADANIE 2.19. W podanym na rysunku układzie sieci kablowej obliczyć napięcie po stronie nn w stacji transformatorowej (w p. 4) 6 kV 0 Dane potrzebne do obliczeń: • Linia kablowa XAl = 0,1 Ω/km XCu = 0,105 Ω/km 2 5 km 3x35 mm Cu 2 km Al 3x25 mm2 1 2 km 2 Al 3x25 mm • Transformator SN = 1600 kV⋅A uz% = 4,5% ΔPcu = 18 kW υ = 6/0,4 kV 3 6/0,4 kV 4 150 kW cosϕ = 0,9 ind. -6- 2 80 kW cosϕ = 0,9 ind. ELEKTROENERGETYKA - materiały pomocnicze do ćwiczeń - 0 ZADANIE 2.20. Dla sieci trójfazowej jak na rysunku sprawdzić czy można zapewnić odpowiedni poziom napięcia*) na szynach B jeśli: a) wyłącznik w rozdzielni 3 jest otwarty, b) wyłącznik w rozdzielni 3 jest zamknięty przy założeniu, że napięcie fazowe w punkcie zasilania wynosi 235 V Sieć wykonana jest kablem AKFtA 3 x 25 mm2, UN = 400/230 V *) 150 m (25-j10) A 1 50 m (20-j5) A (30+j5) A 100 m Odpowiedni poziom napięcia to ±5% UN 3 (15-j10) A 2 (25-j10) A ZADANIE 2.21. Sprawdzić, czy spadek napięcia w linii napowietrzno – kablowej pozwoli na uzyskanie na szynach nn napięcia znamionowego 400 V, przy napięciu w punkcie „A” 16,2 kV. Dane potrzebne do obliczeń: • Transformator (Tr): SN = 1,6 MVA, ΔPcu = 19,5 kW, υ = 15/0,4 kV, uz% = 4,5 % • Linia napowietrzna (LN): wykonana przewodami AFl o przekroju 70 mm2, Xk = 0,4 Ω/km, długość 10 km • Linia kablowa (LK): wykonana kablem HAKFtA o przekroju 95 mm2, długość 2 km C Tr D B A LK LN Tr 3 MW cosϕ = 0,9 ind. ZADANIE 2.22. Dla linii przesyłowej jak na rysunku obliczyć: a) spadek napięcia w linii, b) moc czynną, bierną i pozorną na początku układu, c) napięcie na szynach E, przy założeniu, że napięcie na początku układu UA = 111 kV C A Tr 1 Tr 2 D B LN E LK Tr 3 1000 kW cosϕ = 0,75 ind. 13 kVA cosϕ = 0,8 ind. Dane potrzebne do obliczeń: • Transformator (Tr 1): SN = 6,3 MVA, ΔPcu = 44 kW, υ = 110/16,5 kV, uz% = 10,5 % • Transformator (Tr 2, Tr 3): SN = 2,5 MVA, ΔPcu = 27 kW, υ = 15/6,3 kV, uz% = 6 % • Linia napowietrzna (LN): Rk = 0,319 Ω/km, Xk = 0,39 Ω/km, długość 10 km • Linia kablowa (LK): Rk = 0,429 Ω/km, Xk = 0,09 Ω/km, długość 2 km -7- ELEKTROENERGETYKA - materiały pomocnicze do ćwiczeń - ZADANIE 2.23. Dla sieci jak na rysunku obliczyć o ile zmienią się napięcia w węzłach 3 i 5 sieci, jeśli do szyn rozdzielni 4 zostanie przyłączony dodatkowy odbiór o mocy 12 MVA, przy cosϕ = 0,8 ind. Obliczyć wartości tych napięć przy założeniu, że napięcie zasilające układ U1 = 112 kV. 2 1 1 110 kV 2 3 30 kV 4 LK 3 LN 3,5 MW cosϕ = 0,8 ind. 15 kV 12 MVA cosϕ = 0,8 ind. 5 Dane potrzebne do obliczeń: • Transformator (Tr): 6MVA SN = 40/40/40 MVA, cosϕ = 0,8 ind. υ = 110/33/16,5 kV uz%1-2 = 11%, uz%1-3 = 18%, uz%2-3 = 6%, uR%1-2 = 0,5%, uR%1-3 = 0,56%, uR%2-3 = 0,38%, • Linia napowietrzna (LN): AFl 3x120 mm2, Rk = 0,234 Ω/km, Xk = 0,38 Ω/km, długość 20 km • Linia kablowa (LK): HAKFtA 3x120 mm2, Rk = 0,234 Ω/km, Xk = 0,38 Ω/km, długość 4 km ZADANIE 2.24. Dla sieci 30 kV obliczyć napięcie i prąd na szynach 1, jeśli napięcie U4 = 6 kV. 1 Tr 1 2 3 Tr 2 L 4 4 MW cosϕ = 0,9 ind. 2,8 MW cosϕ = 0,8 ind. Dane potrzebne do obliczeń: • Transformator (Tr 1): SN = 10 MVA, υ = 6,3/30 kV, uz% = 10%, Δpcu = 0,8% • Transformator (Tr 2): SN = 10 MVA, υ = 30/6,3 kV, uz% = 10%, Δpcu = 0,8% • Linia (L): Rk = 0,24 Ω/km, Xk = 0,4 Ω/km, długość 10 km ZADANIE 2.25. 3-fazowa, 4-przewodowa linia nn zasila cztery rozdzielnice jak na rysunku. Obliczyć: a) maksymalny spadek napięcia w linii, b) straty mocy w linii. Do obliczeń przyjąć: γCu = 55 m/Ω.mm2, γAl = 34,8 m/Ω.mm2. RG 200 m 2 Cu,35 mm R3 2 Cu, 25 mm R2 126 m 100 m 15 kW cosϕ = 1 R1 2 Al, 35 mm 25 kW cosϕ = 0,8 ind. 50 m 20 kW cosϕ = 0,9 poj. 2 Cu,16 mm R4 33,3 kW cosϕ = 0,9 ind. -8- ELEKTROENERGETYKA - materiały pomocnicze do ćwiczeń - ZADANIE 2.26.* Dla sieci oświetleniowej 400/230 V, pokazanej na rysunku, obliczyć najniższe napięcie w punkcie odbioru. Sieć wykonano kablem KFtA 3x10 mm2. 1 3 200 m 18 kW 100 m 100 m 100 m 2 4 6 kW 4 kW ZADANIE 2.27.* Dla sieci 6kV jak na rysunku obliczyć napięcie w węźle 2. Sieć wykonano kablem AKFtA 3x25 mm2. Napięcia zasilania są w fazie i równają się napięciu znamionowemu. 4 1 4 km 2 km 3 km 2 3 500 kVA cosϕ = 0,8 ind. 800 kW cosϕ = 0,9 ind. -9-