כמה עובדות על אנרגיה גרעינית

‫כמה עובדות על אנרגיה גרעינית‪.‬‬
‫‪ .)1‬תחנת חשמל פחמית‪ ,‬בעלת הספק ‪ ,GWe 1‬שורפת רכבת בינונית של פחם ביום‪ .‬אנרגיה גרעינית שורפת‬
‫קרון רכבת דלק בשנה‪.‬‬
‫‪ .)2‬מחיר יצור ‪ KWh 1‬בתחנה פחמית מעריכים ב ‪ 8‬יורוסנט (‪ 3‬בעבור ייצור האנרגיה ‪ 5 +‬נזקים אקולוגיים)‪.‬‬
‫מחיר יצור אותה הכמות של אנרגיה בתחנת חשמל גרעינית; רק ‪ 4‬יורוסנט‪.‬‬
‫‪ .)3‬כורים גרעיניים חדישים לא רגישים יותר להתקפות טרור‪ .‬לדלק בתחנות אלה יש מבנה של כדורים בקוטר‬
‫כ ‪ 6‬ס"מ‪ ,‬ורמת קרינה כל כך נמוכה שאפשר לשים כדור כזה בכיס‪ .‬במקרה התקפה או תאונה ‪ ,‬הכדורים‬
‫מתפזרים והתהליך נפסק מעצמו (אין יותר בעיית מסה קריטית)‪.‬‬
‫‪ .)4‬רמת הקרינה מסביב לתחנות כוח גרעיניות‪ ,‬היא לכל היותר‪ ,‬זהה לתחנות פחמיות‪ .‬בדרך כלל היא יותר‬
‫נמוכה‪ ,‬כי מוצרי שריפת פחם‪ ,‬הם בעלי רמות קרינה גבוהות‪ .‬נעשו חישובים והתברר שרק מהיסודות בעלי‬
‫הקרינה‪ ,‬המופקים מפחם‪ ,‬אפשר לקבל אנרגיה גדולה פי ‪ ,20‬מאשר שריפת אותה כמות של פחם‪ .‬בלי לדבר‬
‫על קרינת ערימות עפר שהיא גבוהה פי כמה מהרמה המותרת‪.‬‬
‫‪ .)5‬אותו הדבר כשמדובר במשקעי המכרות‪ .‬פרדות שהוציאו מהמכרות‪ ,‬היו בעלות קרינה רדיואקטיבית גבוהה‬
‫מאד‪ .‬אצלנו במכון לפיסיקה גרעינית‪ ,‬נמדד מקל ממשקע כזה‪ .‬הוא הקרין כל כך חזק‪ ,‬שלמרות הוצאתו לאור‬
‫היום לפני כמה וכמה שנים‪ ,‬הוא עדיין משמש כחומר לימוד לסטודנטים‪ .‬הבעיה הזאת לא קיימת בתחנות כוח‬
‫גרעיניות‪.‬‬
‫‪ .)6‬בצרפת פועלות ‪ 59‬תחנות כוח גרעיניות‪ ,‬מהם מפיקים ‪ 75%‬מהכוח הדרוש‪ .‬ולמרות זאת צרפת נחשבת‬
‫לארץ נקייה ביותר אקולוגית‪ ,‬מבין כל מדינות האיחוד האירופאי‪.‬‬
‫‪ .)7‬רדיוס הביטחון בתחנת כוח גרעינית‪ ,‬הוא ב כ ‪ 800‬מ'‪ .‬רדיוס הביטחון של תחנת רוח ליצור חשמל‪ ,‬הוא ‪600‬‬
‫מ'‪ .‬ההבדל הוא שבתחנה גרעינית שורר שקט מוחלט‪ ,‬כשהמאווררים מייצרי החשמל מרעישים ביותר‪ ,‬תוך נזק‬
‫רב לסביבתם‪.‬‬
‫‪ .)8‬פחם יספיק עוד לכ ‪ 260‬שנה‪ ,‬נפט לקצת יותר מ ‪ 50‬שנה‪ .‬אורניום המשמש בכורים ומשכפל את עצמו‪ ,‬יכול‬
‫לספק אנרגיה ל‪ 4000‬שנה הבאים‪ .‬וזה תוך סיכון קטן לשינוי במחירי חומר גלם זה‪ .‬המשאב הזה מתחלק פחות‬
‫או יותר שווא על כל כדור הארץ‪ ,‬לכן שום מדינה לא יכולה לרכוש לעצמה בלעדיות‪ ,‬כפי שזה אצל סעודיה עם‬
‫הנפט‪ ,‬ומחיריו הם פחות או יותר יציבים‪.‬‬
‫‪ .)9‬כורים מסוג ‪ HRT‬מהדור הרביעי‪ ,‬לא רק מאפשרים יצור אנרגיה מאורניום‪ ,‬הם גם מאפשרים הפיכת ‪CO2‬‬
‫הנוצר בשרפת פחם‪ ,‬לדלק נוזלי‪ .‬יותר מכך‪ ,‬הטמפרטורה הגבוהה המושגת בכורים אלה‪ ,‬מנוצלת להפרדת מים‬
‫לחמצן וחנקן‪ .‬את החמצן אפשר לנצל לשרפת פחם בחמצן טהור – הודות לו נוצר ‪ CO2‬שאפשר לעבד‪ ,‬כפי‬
‫שכבר ציינתי‪ .‬לכן אין צורך לסגור מכרות פחם – תחנות כוח פחמיות וגרעיניות יכולות לשלים זו את זו‪.‬‬
‫‪ .)10‬התאונה בצ'רנוביל נגרמה ע"י גורם אנושי‪ .‬לעולם לא הייתה קוראת‪ ,‬אם לא הרצון לבדוק פעולת הכור‬
‫במצב שלא היה יכול להתרחש לעולם‪ ,‬בגלל ניתוק מערכות הבטחה לזמן הניסוי‪ .‬דרך אגב‪ ,‬זה לא היה פיצוץ‬
‫אטומי‪ ,‬אלא שריפה שגרמה לשחרור כמויות גדולות של חמר קרינה לאטמוספרה‪ .‬וחוץ מזה‪ ,‬זה היה כור‬
‫המיועד ליצור פלוטוניום לפצצות; ייצור חשמל היה תוצר צדדי שלו‪ .‬זה היה כור עם ווסת גרפי‪ .‬היום כבר לא‬
‫בונים כורים כאלה‪.‬‬
Kilka faktów o energetyce jądrowej:
1. Elektrownia węglowa o mocy 1 GWe (gigawata energii elektrycznej) spala ok. 1 pociągu
średniej wielkości węgle dziennie. Energia jądrowa spala 1 wagon paliwa rocznie.
2. Koszt wyprodukowania 1 kWh w elektrowni węglowej szacowany jest na 8 eurocentów (3
za wyprodukowanie energii + 5 jako koszty ekologiczne). Koszt wyprodukowania takiej
samej ilości energii w elektrowni jądrowej to 4 eurocenty
3. Współczesne reaktory są niewrażliwe na ataki terrorystyczne. Paliwo w takich reaktorach
ma formę kulek o średnicy ok 6cm i poziomie promieniowania tak małym, że można je
nosić w kieszeni. W razie ataku lub awarii całe to paliwo się rozsypuje w związku z czym
reakcja sama się wygasza (nie ma już przekroczonej masy krytycznej).
4. Poziom promieniowania wokół elektrowni jądrowych jest co najwyżej taki sam jak wokół
elektrowni węglowych a najczęściej jest niższy ponieważ produkty spalania węgla są silnie
radioaktywne. Przeprowadzono kiedyś obliczenia i okazało się, że z samych pierwiastków
promieniotwórczych wyekstrahowanych z węgla można uzyskać ok 20 razy więcej energii
niż ze spalenia tegoż węgla. Nic nie mówi się o poziomie promieniowania wokół hałd a jest
znacznie powyżej normy.
5. To samo dotyczy osadników kopalnianych. Muły wyciągane z ich dna są silnie
radioaktywne. U nas na zakładzie fizyki jądrowej przeprowadzono pomiary drewna (patyka)
z takiego osadnika. Był on tak silnie promieniotwórczy, że mimo iż wydobyto na światło
dzienne kilkanaście lat temu to do tej pory służy jako materiał ćwiczeniowy dla studentów
na pracowni. Tego problemu nie ma wokół elektrowni jądrowych.
6. Francja posiada 59 czynnych elektrowni jądrowych, z których uzyskuje 75% potrzebnej
energii. Mimo to jest uważana za najbardziej ekologicznie czysty kraj Unii Europejskiej.
7. Promień bezpieczeństwa elektrowni jądrowej wynosi ok 800m. Promień bezpieczeństwa
elektrowni wiatrowej 600m. Z tą różnicą, że wokół elektrowni jądrowych panuje cisza i
spokój podczas gdy wokół wiatraków elektrowni wiatrowej panuje duży hałas (również
szkodliwy dla środowiska).
8. Węgla kamiennego i brunatnego starczy nam jeszcze na jakieś 260 lat, ropy na nieco
ponad 50. Uran stosowany jako paliwo w reaktorach powielających może zapewnić nam
energii na następne 4000 lat. I to przy niewielkim ryzyku zmian w cenie tego surowca. Jest
on bowiem stosunkowo równomiernie rozłożony na całej planecie przez co żadne państwo
nie ma na niego monopolu (tak jak Arabia na ropę) i jego ceny są stosunkowo stabilne.
9. Reaktory HTR czyli reaktory 4 generacji nie tylko umożliwiają produkcję energii z uranu
ale też pozwalają wykorzystywać powstający w procesie spalania węgla CO2 w paliwa
płynne. Co więcej wysoka temperatura uzyskiwana w takich reaktorach wykorzystywana
jest to rozkładu wody na wodór i tlen. Tlen natomiast może być wykorzystany do spalania
węgla w atmosferze czystego tlenu - dzięki temu powstaje CO2 który można jak już
powiedziałem przerobić. Dzięki temu nie trzeba zamykać kopalń - elektrownie jądrowe i
węglowe mogą się uzupełniać.
10. Awaria w Czarnobylu była spowodowana niekompetencją ludzką. Nigdy by do niej nie
doszło gdyby nie chęć sprawdzenia działania reaktora w sytuacji do której nie mogłoby w
żaden sposób dojść (ze względu na zabezpieczenia, które na czas eksperymentu po prostu
wyłączono aby mógł się on odbyć). Zresztą nie był to wybuch jądrowy a jedynie pożar w
wyniku którego jednak dostało się do atmosfery sporo materiału radioaktywnego. Poza tym
był to reaktor, którego celem była produkcja plutonu do bomb a tylko przy okazji energii
elektrycznej. Był to reaktor z moderatorem grafitowym. Takich reaktorów się już dzisiaj nie
buduje.