Ptasia grypa

ZASADY POSTĘPOWANIA
W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA
INFLUENZY (GRYPY) PTAKÓW
O WYSOKIEJ ZJADLIWOŚCI
(HPAI)
KARTA ZMIAN
Lp.
Wprowadzono
Anulowano
.
Data zmiany
Wprowadzając
y zmianę
SPIS TREŚCI
1. CEL I PRZEDMIOT PROCEDURY ............................................................
2. ZAKRES OBOWIĄZYWANIA ...................................................................
3. TERMINOLOGIA I SKRÓTY ...................................................................
4. SZCZEGÓŁOWE ZASADY POSTĘPOWANIA. ............................................
1.
CEL I PRZEDMIOT PROCEDURY
Przygotowanie procesów i zapewnienie sprawnego działania w zakresie
likwidacji ogniska choroby „Ptasiej grypy“
2.
ZAKRES OBOWIĄZYWANIA
Procedura określa definicje, tryb postępowania oraz uprawnienia i zakres
odpowiedzialności osób realizaujących niezbędne działania w wypadku
wystąpienia zjawiska tzw. „Ptasiej grypy“
Niniejsza procedura obowiązuje wszystkie osoby funkcyjne Urzędu Gminy
Tymbark i Gminnego Zespołu Zarządzania Kryzysowego
3. TERMINOLOGIA I SKRÓTY
Influenza (grypa) ptaków o wysokiej zjadliwości (ang. Highly Pathogenic Avian
Infuenza – HPAI) , dawny pomór drobiu, (ang. Fowl Plague – FP) jest wysoce
zakaźną choroba wirusową, która może powodować do 100% śmiertelności u ptaków
domowych.
PZZK
- Powiatowy Zespół Zarządzania Kryzysowego
WZZK
- Wojewódzki Zespół Zarządzania Kryzysowego
KZZK
- Krajowy Zespół Zarządzania Kryzysowego
PCZK
- Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego
WCZK
- Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego
PLW
- Powiatowy Lekarz Weterynarii
WLW
- Wojewódzki Lekarz Weterynarii
GLW
- Główny Lekarz Weterynarii
Gr-HPAI
susp.
Lab-HPAI
Media
- Grupa Powiatowego Lekarza Weterynarii wysłana do ogniska celem jego
„opracowania”
- ognisko z podejrzeniem HPAI
- Państwowy Instytut Weterynaryjny w Puławach
- Prasa, Radio, TV
I poziom
- administracyjny poziom powiatu
II poziom
- administracyjny poziom województwa
III poziom
- administracyjny poziom kraju
4.
SZCZEGÓŁOWE ZASADY POSTĘPOWANIA.
4.1. Informacje ogólne
Choroba ta znajduje się na liście „A” OIE i jest powodowana tylko przez niektóre
wirusy typu A należące do podtypów H5 i H7.
4.2.
Atakowane gatunki.
Na zakażenie wirusami influenzy (grypy) ptaków (ang. Avian Influenza, AI)
podatne są prawie wszystkie gatunki ptaków zarówno domowe (drób – brojlery
kurze, kury nioski, kaczki, indyki, gęsi, perliczki) jak i dziko wolno żyjące, jednak
stopień wrażliwości poszczególnych gatunków jest zróżnicowany. Influenza (grypa)
ptaków o wysokiej zjadliwości najczęściej występuje i powoduje największe straty
wśród kur i indyków. Często stwierdzane u ptaków wolno żyjących zakażenia
wirusami AI zasadniczo przebiegają bezobjawowo. Jednak ptaki te, zwłaszcza
migrujące ptaki wodne są długotrwałymi nosicielami wirusa AI i stanowią potencjalne
zagrożenia dla drobiu.
4.3. Obszar występowania.
Wirusy influenzy (grypy) ptaków są szeroko rozprzestrzenione w świecie
i w wielu krajach, zwłaszcza o rozwiniętej przemysłowej produkcji drobiu, stanowią
poważny problem epizootyczny i gospodarczy. Migrujące dzikie ptaki, zwłaszcza
ptactwo wodne, u których utrzymuje się długotrwałe bezobjawowe nosicielstwo
uważa się za jedno z głównych sposobów przekraczania przez chorobę granic
i kontynentów.
4.4. Podstawowe objawy.
Okres wylęgania choroby waha się od kilku godzin do 2-3 dni. Dla urzędowych
celów zwalczania, maksymalny okres inkubacji HPAI, wynosi 21 dni. Objawy kliniczne
są mało charakterystyczne i zróżnicowane w zależności od zjadliwości wirusa,
gatunku i wieku ptaków, zakażeń towarzyszących, warunków środowiskowych.
Z głównych objawów HPAI u drobiu, są: depresja, gwałtowny spadek/utrata
produkcji jaj, miękkie skorupy jaj, objawy nerwowe, obrzęk i zasinienie grzebienia
i dzwonków, silne łzawienie, obrzęk zatok podoczoło-dołowych, kichanie i duszność,
biegunka. Padnięcia mogą być nagłe, bez widocznych objawów. Śmiertelność może
dochodzić do 100%.
Przy zakażeniu wirusami AI, przy niskiej zjadliwości (LPAI) mogą wystąpić
objawy ze strony układu oddechowego (z reguły łagodne), depresja, biegunka,
zmniejszona produkcja jaj u niosek.
4.5. Rozprzestrzenianie się.
Influenza (grypa) ptaków o wysokiej zjadliwości jest jedną z najbardziej zakaźnych
chorób drobiu. Zakażone ptaki wydalają duże ilości wirusa z kałem, w wydzielinie
z oczu i dróg oddechowych. Najbardziej prawdopodobnym źródłem zakażenia drobiu
domowego jest bezpośredni lub pośredni kontakt (woda do picia) z migrującymi
ptakami dzikimi, zwykle ptactwem wodnym. Rozprzestrzenianie może następować
również poprzez zanieczyszczoną paszę, sprzęt, środki transportu. Bardzo ważną
w rozprzestrzenianiu wirusa AI rolę odgrywa również człowiek. Rozprzestrzenianie
z wiatrem zainfekowanych cząstek i kropelek nie ma większego znaczenia.
Transmisja poprzez jajo nie została udowodniona, pomimo że wirus AI wykrywano
w żółtku, białku i na skorupie jaja.
4.6.
Wrażliwość wirusa.
Wirus AI może zachowywać aktywność:




w środowisku kurnika przez 5 tygodni,
w kale przeżywa przez co najmniej 35 dni w temp. 40 C,
w kurzu kurnika przez 2 tygodnie po usunięciu ptaków,
w wodzie (stawy, jeziora) zachowuje zakaźność do 4 dni przy temp. 22 0 C
i ponad 30 dni w temper. 00 C.
Wirus wykryto w tuszkach padłych dzikich ptaków po 23 dniach w temp. 40 C.
W tuszkach drobiu przechowywanych w temperaturze pokojowej wirusy AI
przeżywały tylko kilka dni, natomiast w temp. lodówki – do 23 dni. Wirus może
utrzymywać się w drobiowych produktach mięsnych ale niszczy go obróbka
termiczna. Posiadając otoczkę lipidową wirusy AI są wrażliwe na powszechnie
stosowane środki dezynfekcyjne, włączając detergenty.
4.7. Strategia kontrolowania choroby.
Strategia polega na szybkim likwidowaniu postaci PHAI u drobiu w możliwie
najkrótszym okresie poprzez:





ścisłą kwarantannę, szybkie wybicie całego pogłowia drobiu w ognisku
choroby, jego zniszczenie wraz z zakażonymi produktami, materiałami
i sprzętem celem usunięcia źródła infekcji,
skuteczne odkażanie celem usunięcia/ograniczenia obecności wirusa,
ścisłą kwarantannę i kontrolę przemieszczania drobiu celem zapobieżenia
rozprzestrzeniania wirusa,
prowadzenie dochodzenia i przeglądów celem zlokalizowania źródła
i określenie zasięgu infekcji,
tworzenie stref w celu oddzielenia obszarów zakażonych od wolnych od
choroby.
4.8.
Zasady postępowania
Po otrzymaniu informacji o podejrzeniu wystąpienia HPAI (informacja może
być przekazana przez Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii, Powiatowego Lekarza
Weterynarii, graniczne służby weterynaryjne, starostwo lub osoby fizyczne) należy
powiadomić w zależności od źródła informacji:
Lp.
Osoba funkcyjna
1
Wójta Gminy
tel. wew.
Tel.018
3325637
f ax 3325632
2
Powiatowe Centrum Zarządzania
Kryzysowego Powiatu
Limanowskiego
018 337 53 60
337 51 82
337 21 45
3
Powiatowego Lekarza Weterynarii
w Limanowej
tel. Służb. 018 337 17 61
tel. Dom.
Tel. Kom.
4
Zakład Higieny Weterynaryjnej
w Krakowie – Oddział w Nowym
Sączu ul. Głowackiego 27
Tel. 018 441 30 11
4
Państwowego Powiatowego
Inspektora Sanitarnego
w Limanowej
5
Starostwo Powiatowe w Limanowej
lub
tel. kom
tel. dom.
tel. służb. 018 337 21 01 fax 337 24 38
tel. dom. 018
tel. kom.
tel.018 337 53 60 337 51 82
oraz w zależności od rozwoju sytuacji (po potwierdzeniu wystąpienia HPAI) na
polecenie Wójta Gminy
6
Lekarza Weterynarii w Dobrej
7
Komendanta Komendant
Komisariatu Policji w Tymbarku z
siedziba w Zawadce
8
8
tel. służb. 018 333 00 31
tel. kom.
018 3343049
Kierownika Niepublicznego Zakładu
018 3325 - 220
Opieki Zdrowotnej w Tymbarku
Wskazanych
Członków Gminnego Zespołu
Zarządzania Kryzysowego
Zgodnie z danymi zawartymi w bazie teleadresowej
4.9. Po zaalarmowaniu ww. osób, należy wykonać następujące czynności:
1. utrzymywać stały kontakt z jednostkami i instytucjami biorącymi udział
w akcji monitorując przebieg działań oraz na bieżąco informować
o wynikach Wójta Gminy – Kierownika Gminnego Zespołu Zarządzania
Kryzysowego,
2. przekazywać wskazanym podmiotom zadania wynikające z poleceń
i decyzji Wójta Gminy – Kierownika Gminnego Zespołu Zarządzania
Kryzysowego,
3. z prowadzonych czynności w oparciu o otrzymane meldunki, informacje,
raporty sporządzać wymaganą dokumentację operacyjną i przesyłać ją wg
ustalonych zasad do odpowiednich szczebli zarządzania kryzysowego,
4. wykonywać inne zadania wynikające z zaistniałej sytuacji lub poleceń
przełożonych (w realizacji zadań wykorzystuje posiadaną dokumentację
operacyjną Gminnego Zespołu Zarządzania Kryzysowego).
 Ogólny schemat kanałów łączności i przepływu informacji na wypadek
wystąpienia influenzy (grypy) ptaków o wysokiej zjadliwości (HPAI)
Premier RP
KCKRiOL
Minister
Rolnictwa
i
Rozwoju Wsi
Krajowe Laboratorium
Referencyjne HPAI
Państwowy Instytut
Weterynaryjny
Główny
Lekarz Weterynarii
Krajowy Zespół Kryzysowy
przy
Głównym Lekarzu Weterynarii
Wojewoda
Wojewódzki
Lekarz Weterynarii
Wojewódzkie Centrum
Zarządzania Kryzysowego
Wojewódzki Zespół
Zarządzania
KryzysowegoKryzysoweg
o
Starosta/Prezydent
Powiatowy
Lekarz Weterynarii
Powiatowe Centrum
Zarządzania Kryzysowego
Powiatowy Zespół
Zarządzania
KryzysowegoKryzysoweg
oKryzysowego
Utylizacja
odpadów
 Schemat kanałów decyzyjnych na wypadek wystąpienia influenzy
(grypy) ptaków o wysokiej zjadliwości (HPAI)
Premier
MSWiA
ds.
Komitet Rady Ministrów
Zarządzania w Sytuacjach
Kryzysowych
SOCK
KG PSP
Minister Rolnictwa
i Rozwoju Wsi
KCKRiOL
Główny
Lekarz Weterynarii
WCZK
Wojewody
Małopolskiego
PCZK
Państwowy
Instytut
Weterynaryjny
Wojewoda
Graniczny
Lekarz
Weterynarii
Zespół Kryzysowy
przy Gł. Lekarzu
Weterynarii
Wojewódzki
Lekarz
Weterynarii
Zespół Kryzysowy
przy Woj. Lekarzu
Weterynarii
Starosta
Nowosądecki
Powiatowy
Lekarz Weterynarii
Lekarz/lekarze
weterynarii w ognisku
Zespół Kryzysowy
przy Powiatowym
Lekarzu
Weterynarii
 Schemat powiadamiania i współpracy na wypadek wystąpienia
influenzy (grypy) ptaków o wysokiej zjadliwości (HPAI)
Główny
Weterynarz Kraju
668 13 14 70
Małopolski
Wojewódzki
Lekarz Weterynarii
Powiatowy Lekarz
Weterynarii
Główny
Inspektor Sanitarny
(022)
635 15 59
Państwowy
Wojewódzki
Inspektor Sanitarny
Wojewódzka
Stacja
SanitarnoEpidemiologiczna
Przypadek
choroby zakaźnej
PCZK
Powiatu
Limanowskiego
Powiatowa Stacja
SanitarnoEpidemiologiczna
WCZK
Województwa
Małopolskiego
Dyrektor
Wydziału Środowiska
i Rolnictwa MUW
KCKRiOL
(022)
621 35 42
532 30 59
MSWiA
(22)
849 77 42
845 91 02
 Zintegrowany diagram obiegu informacji oraz działań przy podejrzeniu
i potwierdzeniu HPAI
Gr-HPAI
PLW
Starosta
PZZK
PCZK
susp.
WLW
Wojewoda
Lab.
WZZK
HPAI
WCZK
Wojewody
Małopolskiego
GLW
Legenda:
informacja o podejrzeniu
informacja o wyniku ( + )
działania: uruchomienie PZRK, WZRK, PCZK, CZK Woj., wysłanie
GR-HPAI, pobranie prób, zorganizowanie transportu prób do WLW
 Obieg informacji i działania przy podejrzeniu HPAI
Gr-HPAI
2
PLW
I poziom
3
0
1
1
PZZK
susp.
2
II poziom
3
WLW
1
2
WZZK
Lab.
HPAI
1
III poziom
GLW
Legenda:
informacja o podejrzeniu
działania: uruchomienie PZRK, WZRK, wysłanie GR-HPAI, pobranie prób,
zorganizowanie transportu prób do WLW
1
kolejność przekazywania informacji
 Obieg informacji o wyniku ( + ) w kierunku HPAI
PLW
PZZK
I poziom
Starosta
PCZK
II poziom
WLW
WZZK
Wojewoda
WCZK
III poziom
GLW
KZZK
Legenda:
informacja o wyniku ( + )
działania: uruchomienie PCZK, WCZK
Lab.
HPAI
 Obieg informacji w trakcie zwalczania choroby
I poziom
PZZK
Starosta
Gr-HPAI
susp.
PCZK
PLW
II poziom
WZZK
Wojewoda
WCZK
GLW
Media
III poziom
KZZK
Legenda:
informacja
Lab.
HPAI