DIAGNOSTYKA CHORÓB TARCZYCY • Badania laboratoryjne • Badania ultrasonograficzne • Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa • Badania izotopowe Badania laboratoryjne • Oznaczanie stężenia TSH w surowicy krwi • Oznaczanie stężeń wolnych hormonów tarczycy FT3, FT4 • Oznaczanie stężenia przeciwciał tarczycowych – antytyreoglobulinowych (a-Tg) – Antyperoksydazowych (a-TPO) – Przeciwko receptorowi TSH (TBII) • Oznaczanie poziomu tyreoglobuliny (Tg) BADANIE ULTRASONOGRAFICZNE TARCZYCY • Aparaty pracujące w czasie rzeczywistym • Głowice liniowe o wysokiej częstotliwości od 5-10 MHz • Emisja fal dźwiękowych o wysokiej częstotliwości i rejestracja wiązki odbitej • Fale dźwiękowe ulegają zjawisku pochłaniania, odbicia i rozproszenia w zależności od właściwości tkanek impedancja akustyczna Badanie ultrasonograficzne 1 • • • 2 3 4 • • Ocena wielkości tarczycy: grubość szerokość głębokość obu płatów ocena echostruktury miąższu ocena obecność zmian ogniskowych ocena charakteru zmian ogniskowych zmiany lite torbiele TCHAWICA SKÓRA TK. PODSKÓRNA MIĄŻSZ TARCZYCY TĘTNICA SZYJNA MIĘSIEŃ DŁUGI SZYI SKÓRA TK. PODSKÓRNA MIĄŻSZ TARCZYCY ŻYŁA SZYJNA Prawidłowa tarczyca TARCZYCA O NIEJEDNORODNIE OBNIŻONEJ ECHO STRUKTURZE – OBRAZ CH. GRAVESA-BASEDOWA TARCZYCA O JEDNORODNIE OBNIŻONEJ ECHOSTRUKTURZE Obliczanie objętości tarczycy V [ml] = Gp x Szp x Dp 2 Gl x Szl x Dl + 2 V- objętość G - głębokość Sz - szerokość D - długość p - prawy płat l - lewy płat SCYNTYGRAFIA TARCZYCY RADIOFARMACUTYKI • 99m Tc: T1/2 = 6,02h, energia promieniowania 140,5 keV, rodzaj promieniowania – gamma, radioizotop generatorowy • 131I : T1/2 = 8,05dnia, energia promieniowania 364 keV, rodzaj promieniowania – gamma i beta, radioizotop reaktorowy • 123I : T1/2 = 13h, energia promieniowania 159 keV, rodzaj promieniowania – gamma, radioizotop cyklotronowy SCYNTYGRAFIA TARCZYCY – PROTOKÓŁ BADANIA SCYNTYGRAFIA 99m Tc • aktywność 1-2 mCi(37-74 MBq) • • droga podania – i.v. • • czas od podania dawki do • wykonania akwizycji 20 – 30 min. • czas akwizycji zliczeń – 5 min. • SCYNTYGRAFIA 131 I aktywność 80 - 150 µCi (2-4 MBq) droga podania – p.o. czas od podania dawki do wykonania akwizycji 24h (ew. 6h) czas akwizycji zliczeń – 5 min. WSKAZANIA DO BADAŃ SCYNTYGRAFICZNYCH TARCZYCY SCYNTYGRAFIA 99m Tc SCYNTYGRAFIA 131 I • diagnostyka różnicowa pacjentów z • wole zamostkowe nadczynnością tarczycy • ektopia tkanki tarczycowej • ocena charakteru guzka tarczycy • test jodochwytności (przed terapią • ocena wielkości wola 131I oraz w zapaleniach tarczycy) SCYNTYGRAFICZNA OCENA GUZKÓW TARCZYCY • guzki „zimne” – guzki nie gromadzące znacznika lub gromadzące znacznik w stopniu niższym niż otaczająca tkanka tarczycy • guzki „ciepłe” – guzki gromadzące znacznik w stopniu podobnym do otaczającej tkanki tarczycy • guzki „gorące” - guzki gromadzące znacznik w stopniu wyższym niż otaczająca tkanka tarczycy PORÓWNANIE SCYNTYGRAFI 99m Tc i 131I Rak tarczycy • • • • rak brodawkowaty rak pęcherzykowy rak rdzeniasty rak anaplastyczny RAK ZRÓŻNICOWANY TARCZYCY – DIAGNOSTYKA I TERAPIA Diagnostyka: scyntygrafia całego ciała 131I po operacji • • protokół 1) podanie dawki 2 mCi 2) odczyt jodochwytności nad szyją 3) badanie całego ciała pod kątem przerzutów kwalifikacja 1) T24<1% - supresja tyroksyną 2) T24 1-20% - ablacja kikutów radiojodem 3) T24> 20% - restrumektomia Ablacja kikutów tarczycy • • protokół: TSH >30 IU/L, dawka 60 – 100 mCi, wykonanie scyntygrafii poterapeutycznej cel: zniszczenie resztek tarczycy w celu zniszczenia mikro ognisk 2) uwidocznienie niskojodochwytnych przerzutów 3) monitorowania za pomocą tyreoglobuliny Leczenie przerzutów • • protokół: powtarzane dawki 100 – 200 mCi dalsze monitorowanie: scyntygrafia całego ciała 131I, Tg, rtg klatki piersiowej, p. TSH w surowicy krwi