Tarczyca

DIAGNOSTYKA
CHORÓB TARCZYCY
• Badania laboratoryjne
• Badania ultrasonograficzne
• Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa
• Badania izotopowe
Badania laboratoryjne
• Oznaczanie stężenia TSH w surowicy krwi
• Oznaczanie stężeń wolnych hormonów tarczycy
FT3, FT4
• Oznaczanie stężenia przeciwciał tarczycowych
– antytyreoglobulinowych (a-Tg)
– Antyperoksydazowych (a-TPO)
– Przeciwko receptorowi TSH (TBII)
• Oznaczanie poziomu tyreoglobuliny (Tg)
BADANIE
ULTRASONOGRAFICZNE
TARCZYCY
• Aparaty pracujące w czasie rzeczywistym
• Głowice liniowe o wysokiej częstotliwości od
5-10 MHz
• Emisja fal dźwiękowych o wysokiej
częstotliwości i rejestracja wiązki odbitej
• Fale dźwiękowe ulegają zjawisku
pochłaniania, odbicia i rozproszenia w
zależności od właściwości tkanek impedancja akustyczna
Badanie ultrasonograficzne
1
•
•
•
2
3
4
•
•
Ocena wielkości tarczycy:
grubość
szerokość
głębokość obu płatów
ocena echostruktury miąższu
ocena obecność zmian ogniskowych
ocena charakteru zmian ogniskowych
zmiany lite
torbiele
TCHAWICA
SKÓRA
TK. PODSKÓRNA
MIĄŻSZ TARCZYCY
TĘTNICA SZYJNA
MIĘSIEŃ DŁUGI SZYI
SKÓRA
TK. PODSKÓRNA
MIĄŻSZ TARCZYCY
ŻYŁA SZYJNA
Prawidłowa tarczyca
TARCZYCA O NIEJEDNORODNIE OBNIŻONEJ ECHO
STRUKTURZE – OBRAZ CH. GRAVESA-BASEDOWA
TARCZYCA O JEDNORODNIE OBNIŻONEJ
ECHOSTRUKTURZE
Obliczanie objętości tarczycy
V [ml] =
Gp x Szp x Dp
2
Gl x Szl x Dl
+
2
V- objętość
G - głębokość
Sz - szerokość
D - długość
p - prawy płat
l - lewy płat
SCYNTYGRAFIA TARCZYCY
RADIOFARMACUTYKI
• 99m Tc: T1/2 = 6,02h, energia promieniowania 140,5 keV,
rodzaj promieniowania – gamma, radioizotop generatorowy
• 131I : T1/2 = 8,05dnia, energia promieniowania 364 keV, rodzaj
promieniowania – gamma i beta, radioizotop reaktorowy
• 123I : T1/2 = 13h, energia promieniowania 159 keV, rodzaj
promieniowania – gamma, radioizotop cyklotronowy
SCYNTYGRAFIA TARCZYCY –
PROTOKÓŁ BADANIA
SCYNTYGRAFIA 99m Tc
• aktywność 1-2 mCi(37-74 MBq) •
• droga podania – i.v.
•
• czas od podania dawki do
•
wykonania akwizycji 20 – 30 min.
• czas akwizycji zliczeń – 5 min.
•
SCYNTYGRAFIA 131 I
aktywność 80 - 150 µCi (2-4 MBq)
droga podania – p.o.
czas od podania dawki do wykonania
akwizycji 24h (ew. 6h)
czas akwizycji zliczeń – 5 min.
WSKAZANIA DO BADAŃ
SCYNTYGRAFICZNYCH TARCZYCY
SCYNTYGRAFIA 99m Tc
SCYNTYGRAFIA 131 I
• diagnostyka różnicowa pacjentów z • wole zamostkowe
nadczynnością tarczycy
• ektopia tkanki tarczycowej
• ocena charakteru guzka tarczycy
• test jodochwytności (przed terapią
• ocena wielkości wola
131I oraz w zapaleniach tarczycy)
SCYNTYGRAFICZNA OCENA GUZKÓW
TARCZYCY
• guzki „zimne” – guzki nie gromadzące znacznika lub gromadzące
znacznik w stopniu niższym niż otaczająca tkanka tarczycy
• guzki „ciepłe” – guzki gromadzące znacznik w stopniu podobnym do
otaczającej tkanki tarczycy
• guzki „gorące” - guzki gromadzące znacznik w stopniu wyższym niż
otaczająca tkanka tarczycy
PORÓWNANIE SCYNTYGRAFI
99m Tc i 131I
Rak tarczycy
•
•
•
•
rak brodawkowaty
rak pęcherzykowy
rak rdzeniasty
rak anaplastyczny
RAK ZRÓŻNICOWANY TARCZYCY –
DIAGNOSTYKA I TERAPIA
Diagnostyka: scyntygrafia całego ciała 131I po operacji
•
•
protokół 1) podanie dawki 2 mCi 2) odczyt jodochwytności nad szyją 3)
badanie całego ciała pod kątem przerzutów
kwalifikacja 1) T24<1% - supresja tyroksyną 2) T24 1-20% - ablacja kikutów
radiojodem 3) T24> 20% - restrumektomia
Ablacja kikutów tarczycy
•
•
protokół: TSH >30 IU/L, dawka 60 – 100 mCi, wykonanie scyntygrafii
poterapeutycznej
cel: zniszczenie resztek tarczycy w celu zniszczenia mikro ognisk 2)
uwidocznienie niskojodochwytnych przerzutów 3) monitorowania za
pomocą tyreoglobuliny
Leczenie przerzutów
•
•
protokół: powtarzane dawki 100 – 200 mCi
dalsze monitorowanie: scyntygrafia całego ciała 131I, Tg, rtg klatki
piersiowej, p. TSH w surowicy krwi