Zabezpieczenie społeczne Przez zabezpieczenie społeczne rozumie się całokształt urządzeń i świadczeń publicznych zabezpieczających obywateli przed skutkami zdarzeń które mogą pozbawic ich niezbędnych środków utrzymania. Na obowiązujący obecnie system ubezpieczeń społecznych składają się 1.Ubezpieczenie zdrowotne (ustawa z dnia27.08.2004r. o świadczeniu opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych) 2.ubezpieczenie emerytalne(ustawa z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczen Spolecznych 3.Ubezpieczenie rentowe (ustawa z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczen Spolecznych 4.Ubezpieczenie w razie choroby i macierzyństwa tzw. chorobowe(ustawa z dnia 25.06.1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby ..) 5.Ubezpieczenie z tytułu wypadku przy pracy i chorób zawodowych tzw.wypadkowe(ustawa z dnia 30.10.2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadku przy pracy i chorób zawodowych) Ustawa systemowa z dnia 13.10.1998r. o Systemie Ubezpieczeń Społecznych - spinacały system ubezpieczeń Zasadu ubezpieczeń społecznych : Określa je ustawa systemowa: 1.zasada równego traktowania ubezpieczonych –dotyczy : Warunków objęcia systememubezpieczeń społecznych Obowiązku opłacenia i obliczenia wysokości składek na ubezpieczenia społeczne Obliczenia wysokości świadczeń okresu wypłaty świadczeń i zachowania prawa do świadczeń 2.Zasada gwarantowania przez państwo wypłacalności świadczeń oznacza ,że w sytuacji gdyby któremu kolwiek z rodzajów ubezpieczeń zabrakło funduszy na wypłatę świadczeń brak ten zostanie uzupełniony przez państwo. 3.Zasada obowiązkowości ubezpieczenia z chwilą nawiązania stosunku pracy –podjęcia pracy 4.Zasada wzajemności świadczeń oznacza, że dopiero spełnienie świadczenia ze strony ubezpieczonego ,oplacenie skladki,powoduje powstanie prawa do okreslonego swiadczenia Finansowanie świadczen z ubezpieczenia społecznego Zreformowany system ubezpiecze społecznych zachował funduszowy model finansowaniświadczen z ubezpieczenia społecznego,oznacza to,że działa Fundusz Ubezpieczeń społecznych składający się z : 1.funduszu chorobowego 2.funduszu rentowego 3.funduszu wypadkowego 4.funduszu emerytalnego Fundusze rezerwowe i fundusz rezerwy demograficznej Fundusze rezerwowe: ze środków(składek)pozostających 31 grudnia każdego roku na rachunkach funduszy:emerytalnego,rentowego,chorobowego i wypadkowego tworzy się fundusz e rezerwowe Fundusz rezerwy demograficznej jest funduszem rezerwowym dla funduszu emerytalnego. Jest on pomyślany jako zabezpieczenie systemu emerytalnegoprzed niewydolnością spowodowaną niekorzystną sytuacją demograficzną. System repartycyjny- aktualnie pobierane składki finansują aktualnie pobierane świadczenia. Środki w funduszach pochodzą ze składki Składki na ubezpieczenie społeczne ,Wysokośc składki na cele ubezpieczeniowe: Ubezpieczenie emerytalne-Składka 19,52%płacona w równych częściach przez pracownika 9,76% i pracodawcę 9,76%,obecnie 2,3% idzie do OFE,5% na subkonto do ZUS-u (wcześniej 7,3% do OFE) Ubezpieczenie rentowe- składka 6% -nie jest podzielona równo: pracodawca 4,5% i pracownik 1,5% Ubezpieczenie chorobowe – składka 2,45% płaci praconik Ubezpieczenie wypadkowe –składka 0,67% do 3,33% płaci wyłacznie pracodawca Składka na fundusz emerytur pomostowych w wysokości1,5% płaci pracodawca, Składka na ubezpieczenie zdrowotne 9,0% Świadzczenia ubezpieczeniowe w razie choroby i macieżyństwa Rodzaje świadczeń pieniężnych 1.zasiłek chorobowy 2.świadczenie rehabilitacyjne 3.zasiłek wyrównawczy 4. zasiłek macieżyński 5. zasiłek opiekuńczy Ad.1. Warunki nabycia prawa dozasiłu chorobowego: a/niezdolnoś do pracy w wyniku choroby,ra równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożnośc wykonywania pracy : - w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ lub uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi - z powodu przebywania w stacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowegow celu leczenia od alkoholu lub w stacjonarnycm zakładzie opieki zdrowotnej w celu leczenia uzależnienia od środków odurzających lub substancji psychotropowych -w skutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla dawców komórek,organów,tkanek i narządów b/ okres wyczekiwania – ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego; a)po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego jeżeli podlega temu ubezpieczeniuobowiązkowo b) po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowegojeśli ubezpieczony dobrowolnie c)od 1-go dnia ubezpieczenia chorobowego prawo do zasiłku przysługuje: -absolwentom jeśli przystąpili do ubezpieczenia w ciągu 90 dni od zakonczenia szkoły -ubezpieczonym obowiązkowa którzy mają wcześniejszy co najmniej 10-cio letni okres ubezpieczenia chorobowego -posłom i senatorom , którzy przystąpili w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji Okres wypłaty zasiłku i jego wysokośc Zasiłek przysługuje przez okres niezdolności do pracy nie dłużej niż 182 dni ,jeśli niezdolnośc do pracy zostaje spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży nie dłużej niż przez 270 dni ,Zasiłek przysługuje w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku,zaokres pobytu w szpitalu 70%, miesięczny zasiłek w wysokości 100%-jeśli niezdolnośc do pracy przypada w okresie ciąży ,powstała w skutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawcó komórek, narządów,tkanek oraz podczas poddania się zabiegowi pobrania tkanek, narządów,oraz jeśli niezdolnośc do pracy powstała wskutek wypadku przy pracy lub w …..(drodze do pracy) Okoliczności powodujące utratę prawa do zasiłku: 1.jeśli w okresie orzeczonej niezdolności do pracy wykonuje pracę zarobkową lub wykorzystuje zwolnienie od pracy niezgodnie z celem tego zwolnienia. Ubezpieczony nie nabywa prawa do zasiłku: 1.jeśli za okres niezdolniości do pracy pobiera wynagrodzenie 2.w czasie urlopu bezpłatnego 3.w czasie urlopu wychowawczego 4.w czasie tymczasowego aresztowania 5.w czasie odbywania kary pozbawienia wolności 6.w okresie 5 dni niezdolności z powodu nadużywania alkoholu 7.jeśli niezdolnośc do pracy spowodowana jest umyślnym przestępstwem lub wykroczeniem 8.jeśli zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane Ad.2.Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje: Ubezpieczonemu który po wykorzystaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracya dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy Warunkiem jest orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych od orzeczenia lekarza orzecznika przysługuje sprzeciw do Komisji Lekarskiej ZUS-u ponadto Prezes ZUS-u może zgłosi zarzut wadliwości orzeczenia lekarza orzecznika ZUS-u.Okres wypłaty świadczenia rehabilitacyjnego i jego wysokośc przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy nie dłużej niż przez 12 miesięcy.: świadczenie wynosi 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych 3 miesięcy, i 75% za pozostałe okresy. Natomiast jeśli niezdolnośc do pracy przypada na okres ciąży świadczenie przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego Ad.5. Zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad : 1.dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku gdy; -nieprzewidzianego zamknięcia żłobka,przedszkola lub szkoły do której uczęszcz -porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego stale opiekującego się dzieckiem jeśli poród lub choroba uniemożliwia sprawowanie opieki temu małżonkowi, -pobytu małżonka ubezpieczonego stale opiekującego się dzieckiem w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej 2.chorym dzieckiemdo ukończenia 14 lat 3.innym chorym członkiem rodziny Okres wypłaty zasiłku i wysokośc zasiłku : przysługuje przez okres zwolnienia nie dłużej niż przez okres: a) 60 dni w roku kalendarzowym w razie sprawowania opieki nad dzieckiem zdrowym lub chorym b) 14 dni w roku w razie sprawowania opieki nad innym członiem rodziny w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje : Jeśli poza ubezpieczonym są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym mogący sprawowac opiekę nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny ,nie dotyczy to jednak opieki sprawowanej nad dzieckiem do 2 lat. Utrata prawa do zasiłku opiekuńczego powodują te same okoliczności które skutkują utratę prawa do zasiłku chorobowego Pojęcie wypadku przy pracy … Za wypadek przy pracy-uważa się zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmier które nastąpiło w związku z pracą ,tzn. a)podczas lub w związku z wykonywaniem zwykłych czynności lub poleceń przełożonych b)podczas lub w zwiżaku z wykonywaniem przez pracownika czynnościna rzecz pracodawcy nawet bez polecenia c) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązków wynikających ze stosunku pracy Rodzaje wypadków przy pracy Wypadek ciężki uważa się wypadek w wynku którego nastąpiła całkowita lub częściowa niezdolnośc do pracy,wypadek śmiertelny w wyniku którego nastąpiła śmierc w okresie nie przekraczającym 6-ciu miesięcy od dnia wypadku,wypadek zbiorowy to taki któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby. -wypadek zrównany z wypadkiem przy pracy uznaje się za taki: -wypadek w czasie podróży służbowej -podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony -przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe Świadczenie pieniężnepowypadkowe: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. zasiłek chorobowy świadczenie rehabilitacyjne zasiłek wyrównawczy jednorazowe odszkodowanie renta z tytułu niezdolności do pracy renta szkoleniowa renta rodzinna dodatek do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej dodatek pielęgnacyjny 10. należne od pracodawcy odszkodowanie na rzeczy utraconej lub uszkodzonej wskutek wypadku (to reguluje kodeks pracy)