Fizykakl.II Plan wynikowy z fizyki dla klasy drugiej gimnazjum opracowany przez Jerzego Sudoła w oparciu o program DKW- 4014-2001/99 na rok szkolny 2006/2007. Podręcznik –Fizyka Program nauczania ,,FIZYKA I ASTRONOMIA” –GIMNAZJUM Dział III RUCH PO OKRĘGU. ELEMENTY ASTRONOMII (8 + 11) Temat: Omówienie wymagań edukacyjnych. PSO. Układ słoneczny. Wymagania podstawowe: Standard: Kategoria Wymagania ponadpodstawowe Uczeń zna/wie: celu: Uczeń: *z jakiego podręcznika będzie I A *określi kryteria z fizyki, korzystał, *jakie wymagania sposób oceniania A będzie stosował nauczyciel, *że człowiek jest odpowiedzialny A za stan przyrody, *że planety krążą wokół Słońca i że I II A *określi warunki ruchu planet, Ziemia jest jedną z planet Układu *wyjaśni dlaczego zaćmienia Słonecznego, Słońca w przeciwieństwie do *planety Układu Słonecznego, A zaćmień Księżyca są w danym *jakie są cechy fizyczne planet Układu B miejscu Ziemi zjawiskiem Słonecznego, rzadkim, *pojęcia: okres orbitalny, promień A *opisze w jakiej fazie znajduje się planety, Księżyc oraz wskaże gdzie go *po jakich torach poruszają się planety A można obserwować na niebie, wokół Słońca, *zademonstruje na modelu *że w miarę wzrostu odległości planet B zaćmienie Słońca i Księżyca, od Słońca ich okres obiegu wokół *narysuje schemat zaćmienia Słońca rośnie, Słońca i Księżyca, *różnicę między Słońcem a innymi B *zidentyfikuje planety : Wenus obiektami w Układzie Słonecznym, ,Mars, Jowisz Standard: Kategoria celu: III C III IV C D D D C D Uwagi: Słońce. Gwiazdy i galaktyki. Prawo powszechnego ciążenia. Siła ciężkości. *budowę typowej komety, *zjawiska zaćmień Słońca i Księżyca, *jak wyglądają poszczególne fazy Księżyca i jaka jest kolejność ich występowania, *jaka jest rola Słońca w Układzie Słonecznym, *podstawowe dane charakteryzujące Słońce, *jak zbudowane jest Słońce, *pojęcie; satelity i planety, *jak zbudowana jest Ziemia i Księżyc, *co jest końcowym efektem ewolucji gwiazd o masie nie przekraczającej 1,2 masy Słońca, *model geocentrycznej budowy wszechświata podany przez Ptolemeusza *model heliocentrycznej budowy wszechświata podany przez Kopernika, *jakie są przykłady różnych ciał niebieskich, *elementy struktury Wszechświata, *pojęcia: gwiazda, gwiazdozbiór, galaktyka, protogwiazdy, supernowej, *podstawowe gwiazdozbiory i odnajduje na niebie, *pojęcia rok świetlny, parsek, *skąd uzyskuje się podstawowe wiadomości o gwiazdach, *że ciała niebieskie krążą wokół siebie dzięki siłom przyciągania grawitacyjnego, *że przyciąganie grawitacyjne jest wzajemne i powszechne, *jaka jest treść prawa powszechnego ciążenia, *kim był Mikołaj Kopernik, A A B I II B A A A A B *opisze znaczenie osiągnięć Kopernika, *wyjaśni przebieg syntezy termojądrowej, *obliczy ilość energii ze wzoru E= m c *wyjaśni rolę Słońca w przyrodzie *opisze narzędzia do badania Wszechświata, III IV *oceni odległości w kosmosie, *opisze metody wyznaczania odległości do gwiazd, *wyjaśni jak powstają gwiazdy, *przedstawi proces prowadzący do wybuchu supernowej, *opisze ewolucję gwiazd o masie większej niż 3 masy Słońca, *odczyta informacji z obrotowej mapy nieba, *zinterpretuje prawo powszechnego ciążenia, *wyjaśni zasadę, na której opiera się ruch Księżyca i planet, *wytłumacz fakt, że wzajemne przyciąganie się ludzi, samochodów itp. jest niezauważalne, III IV C C D C D B B I II A A A B A A I II A A B A D C C C C D III C C C *jakie są przykłady oddziaływania grawitacyjnego, *co to jest przyspieszenie grawitacyjne, *w jaki sposób siła grawitacji zależy od masy oddziałujących na siebie ciał, a w jaki sposób od środków tych ciał, *że Ziemia przyciąga inne ciała siłami grawitacyjnymi w kierunku swojego środka, *że siła grawitacji (ciężkości) występuje na wszystkich planetach i ciałach niebieskich, a jej wartość zależy od rozmiarów i mas tych obiektów, *że siła grawitacji na powierzchni Ziemi działa pionowo w dół, *że istotne zmiany wartości siły ciężkości występują dopiero przy odległościach porównywalnych z promieniem Ziemi, *że siły grawitacji działają wzajemnie, *że swobodny spadek ciał na Ziemię to efekt przyciągania Ziemskiego, *dlaczego planety nie spadają na Słońce, a satelity na Ziemię, Przeciążenie i nieważkość. Loty kosmiczne. *że stan nieważkości polega na braku wzajemnego nacisku między ciałami, *przykłady występowania stanu przeciążenia, *znaczenie lotów kosmicznych dla zdobywania wiedzy o wszechświecie, *zastosowanie satelitów, A *przedstawi graficznie wektory sił oddziaływania grawitacyjnego miedzy dwoma ciałami (punktami materialnymi), C B A A A B B B B I II B A I A A *wyjaśni przyczynę pojawiania się stanów nieważkości, *wyjaśni na czym polega stan przeciążenia, *opisze, jaki wpływ na organizm człowieka ma przebywanie wstanie nieważkości i w stanie przeciążenia, *scharakteryzuje ruch satelitów, *obliczy I prędkość kosmiczną, *opisze rolę oraz znaczenie stacji kosmicznych i satelitów Ziemi III C C C III C C C w badaniach kosmosu, *wyjaśni sposób umieszczania satelitów na orbicie okołoziemskiej, *wyjaśni dlaczego istnieje tylko jedna orbita stacjonarna, *wyjaśni dlaczego w kosmosie używa się wyłącznie napędu odrzutowego, C C C Podsumowanie wiadomości: grawitacja i elementy kosmologii. Dział III ELEKTRYCZNOŚĆ I MAGNETYZM (23 +19) Temat: Elektryzowanie ciał. Oddziaływania elektrostatyczne. Wymagania podstawowe: Standard: Kategoria Wymagania ponadpodstawowe Uczeń zna/wie: celu: Uczeń: *na czym polega elektryzowanie ciał, I II A *zaprojektuje i przeprowadzi *że są dwa rodzaje ładunku A doświadczenie ukazujące elektrycznego, oznaczone:”+”,”-„ , właściwości ciał *że ciało elektrycznie obojętne ma A naelektryzowanych, tyle samo ładunku dodatniego co *posługuje się elektroskopem ujemnego B *że przez tarcie ciała elektryzują różnoimiennie, B *na czym polega uziemienie ciała i dlaczego łączymy je z Ziemią, B *jakie są przykłady przyciągania i odpychania ciał naelektryzowanych, *jak oddziałują na siebie ładunki elektryczne, *jaka jest treść prawa Coulomba, I II A A *określi od czego i w jaki sposób zależy oddziaływanie ciał naelektryzowanych, Standard: Kategoria celu: III IV D C III C Uwagi: Pole elektrostatyczne. *jakie są cechy sił oddziaływań elektrycznych dwóch ciał naelektryzowanych różnoimiennie i jednoimiennie, *co to jest pole elektrostatyczne, *jak powstaje pole elektrostatyczne, *co to są linie sił pola elektrycznego wytworzone przez ładunki dodatnie i ujemne, *co to jest jednorodne pole elektryczne Zasada zachowania *jakie są sposoby elektryzowania ładunku elektrycznego. ciał, *że przy elektryzowaniu przez tarcie następuje przemieszczenie się elektronów z jednego ciała na drugie, *jaka jest treść zasady zachowania ładunku, *jaki jest wpływ elektryzowania na organizm ludzki, *jakie są sposoby zmniejszania niekorzystnego wpływu zjawiska elektryzowania się ciał, Mikroskopowy model *założenia teorii elektrycznej zjawisk elektrycznych. budowy ciał, *jak zbudowany jest atom, *co to jest jon, *że ładunek elektryczny jest wielkością fizyczną, *co to jest 1 C, *jaka jest różnica w budowie elektrycznej między przewodnikami a izolatorami, *że nośnikami ładunku elektrycznego są elektrony, *jakie są przykłady przewodników i izolatorów, I II B *stosuje prawo Colomba w prostych zadaniach, A A B *narysuje linie sił pola elektrostatycznego wytworzonego przez: a)ładunek punktowy, b)dwa ładunki jednoimienne, c)dwa ładunki różnoimienne, *przeprowadzi doświadczenie demonstrujące różne rodzaje elektryzowania ciał, *stosuje zasadę zachowania ładunku elektrycznego do wyjaśnienia elektryzowania ciał (przez dotyk i pocieranie), *wyjaśnia elektryzowanie przez wpływ (indukcję elektrostatyczną), A I II A B A B B I II A A A A A A A A *narysuje model atomu, *wyjaśni działanie uziemienia, *uzasadni podział na przewodniki i izolatory na podstawie ich wewnętrznej budowy, C III C III IV C C D III C C C Natężenie prądu elektrycznego. Napięcie elektryczne. Ogniwa. Prawo Ohma. *co to jest natężenie pola elektrycznego i jaka jest jego jednostka, *co to jest prąd elektryczny, *jakie warunki muszą być spełnione, aby przepływał prąd elektryczny, *co to jest natężenie prądu elektrycznego, *jakie są jednostki natężenia prądu elektrycznego, *jaki jest umowny kierunek przepływu prądu elektrycznego, *jaki jest wpływ prądu elektrycznego na organizmy żywe, *jakie są przykłady zabezpieczania się przed ujemnym wpływem prądu elektrycznego, *że napięcie elektryczne jest przyczyną prądu elektrycznego, *jakie warunki muszą być spełnione, aby istniało napięcie elektryczne, *jakie są jednostki napięcia elektrycznego i jak mierzymy napięcie, *jakie są przykłady źródeł napięcia elektrycznego, *jakie są chemiczne źródła energii elektrycznej, *jaka jest budowa ogniw i baterii ogniw, *jaka jest zależność natężenia prądu od napięcia dla odcinka obwodu elektrycznego, *jaka jest treść prawa Ohma, *co to jest opornik i opór elektryczny, *w jakich jednostkach ( w Układzie SI) mierzy się opór elektryczny, *od czego zależy opór elektryczny, I II A A A A *zbuduje prosty obwód elektryczny i narysuje jego schemat, *dokona pomiaru natężenia prądu elektrycznego, *wyjaśni dlaczego prąd elektryczny jest niebezpieczny dla człowieka, III *zmierzy napięcie elektryczne, *wyjaśni przemiany energii w ogniwie, *łączy ogniwa szeregowo i równolegle, III IV C C C A A B B I II A A A C D C A A B I A A A A A A *zmierzy napięcie między dowolnymi punktami obwodu elektrycznego, *zmierzy natężenie prądu w obwodzie elektrycznym, *obliczy opór elektryczny, *zaprojektuje i przeprowadzi doświadczenie w celu zbadania zależności natężenia od napięcia, III IV C C C D *jak zależy opór przewodnika od jego długości, przekroju i rodzaju materiału, *że przewody wykonuje się z miedzi, a oporniki ze stopów oporowych, Budowa układów elektrycznych. Prawo Kirchhoffa. Połączenia szeregowe i równoległe w obwodach elektrycznych. *na czym polega szeregowe łączenie elementów, *jak zmontować układ elektryczny z elementami połączonymi szeregowo *że obwód złożony z równolegle połączonych elementów zawiera gałęzie oraz węzły, *że suma natężeń prądów dopływających do każdego węzła jest równa sumie natężeń prądów z niego wypływających, *że napięcie na każdej gałęzi obwodu ma taką samą wartość, *że suma napięć na poszczególnych elementach w obwodzie szeregowym jest równa napięciu źródła, *że natężenie prądu w każdym miejscu prostego obwodu szeregowego jest takie samo, *jak dołącza się do obwodu woltomierz i amperomierz, *co to jest opór zastępczy, *że opór zastępczy szeregowo połączonych oporników jest równy sumie oporów poszczególnych oporników, *że w połączeniu równoległym oporników odwrotność oporu zastępczego jest równa sumie odwrotności poszczególnych odbiorników, *że odbiorniki w domowej instalacji A I A A A A A A *rozwiąże proste zadania tekstowe z zastosowaniem zależności pomiędzy wielkościami :R, I,U, *sporządzi wykres natężenia prądu od napięcia, *narysuje schemat prostego obwodu elektrycznego prądu stałego, *zmontuje obwód według schematu, *zastosuje właściwości obwodu w zadaniach obliczeniowych, *wyjaśni pierwsze prawo Kirchhoffa na podstawie zasady zachowania ładunku, *zmierzy natężenie prądu i napięcie, *oszacuje koszt pracy prądu elektrycznego, D D III IV C C D D C D A A I A A A A *obliczy opór zastępczy odbiorników połączonych szeregowo i równolegle, *obliczy wielkości U,I, w obwodzie z elementami połączonymi równolegle, *dokona obliczeń parametrów złożonego obwodu elektrycznego, III IV CD CD D Praca i moc prądu elektrycznego. Przepływ prądu elektrycznego w cieczach, gazach i próżni. Powtórzenie wiadomości: „Ładunki elektryczne i prąd elektryczny”. Sprawdzian wiadomości: „Ładunki elektryczne i prąd elektryczny”. elektrycznej są połączone równolegle, *od czego zależy wartość pracy i mocy prądu elektrycznego, *że przepływowi prądu towarzyszy wydzielenie ciepła, *dlaczego metale podczas przepływu prądu ogrzewają się, *jaką moc pobiera wskazane urządzenie elektryczne z danych umieszczonych na urządzeniu bądź zawartych w jego instrukcji obsługi, *że moc pobierana przez dany element zależy od natężenia przepływającego prądu oraz napięcia na nim, *zasady bezpiecznego posługiwania się urządzeniami elektrycznymi, *pojęcie sprawności urządzenia elektrycznego, *że kilowatogodzina jest jednostką pracy prądu elektrycznego (energii elektrycznej), *rolę wyłączników i bezpieczników, *na czym polega przepływ prądu w cieczach, gazach i próżni, I II A A B B B *rozwiąże proste zadania tekstowe z zastosowaniem zależności pomiędzy wielkościami :R, I, U, W, P, *dokona pomiaru mocy dla grzałki *opisze skutki przepływu prądu elektrycznego, *określi sposoby oszczędzania energii elektrycznej w gospodarstwie domowym III IV *wyjaśni zjawisko przepływu prądu elektrycznego przez ciecz gazy i próżnię, *klasyfikuje substancje ze względu na ich zdolność przewodzenia prądu, III IV D D C C A A A A I A C D I II AB III IV CD I II AB III IV CD Poprawa sprawdzianu : „Ładunki elektryczne i prąd elektryczny „. Oddziaływania magnetyczne. Pole magnetyczne wokół przewodnika z prądem elektrycznym. Siła elektrodynamiczna. Prąd indukcyjny. Wytwarzanie i przesyłanie energii elektrycznej. Powtórzenie wiadomości „Pole magnetyczne”. Sprawdzian wiadomości „Pole magnetyczne”. I II AB III IV CD