Borelioza

Dlaczego nie wolno jej
lekceważyć?
Marcin Ziuziakowski



Borelioza – inaczej choroba z Lyme, to choroba
wywoływana przez krętek Borrelia burgdorferii
i gatunki pokrewne.
Wektorem przenoszącym te krętki są kleszcze
z rodzaju Ixodes, a rezerwuarem gryzonie, jelenie
i zwierzęta domowe.
Nazwa choroby pochodzi od nazwy miasta Old
Lyme w stanie Connecticut (USA), gdzie po raz
pierwszy zanotowano jej przypadki.



Las – głównie ścieżki wędrowne dzikiej zwierzyny,
skraj lasu i łąki, miejsca zacienione, zwiększona
wilgotność
Miejskie parki
Osiedla mieszkaniowe



Największe populacje kleszczy występują w Polsce
północno – wschodniej, w województwie
zachodniopomorskim, a także wokół takich miast
jak: Łódź, Bydgoszcz, Kraków
Łagodna zima – większe zagrożenie!
Feromony, stężenie dwutlenku węgla, temperatura
– kleszcz wyczuwa te parametry - każdy człowiek
inaczej przyciąga kleszcze i inne pasożyty?



Unikanie miejsc największego skupiska kleszczy
Odpowiedni ubiór: ubranie (jasne) zakrywające
możliwie największe partie ciała
Środki chemiczne odstraszające kleszcze
 Kiedy

się można nią zarazić?
Przyjmuje się, iż kleszcz usunięty do 24 h
zapobiega przejściem krętków do organizmu
człowieka (???)




Pierwszym objawem u większości chorych jest
zmiana skórna – rumień wędrujący (łac. erythema
migrans) występujący średnio 7 dni od ukąszenia
przez kleszcza.
Mogą tez pojawić się nieswoiste objawy
przypominając grypę – złe samopoczucie, uczucie
zmęczenia, bóle głowy, gorączka, dreszcze, bóle
stawów i mięśni.
Największe zagrożenie stanowi zakażenie bez
charakterystycznego objawu rumienia – ryzyka
przejścia w chorobę przewlekłą!
80% - objawy występują w czerwcu i lipcu
2

Objawy neurologiczne i sercowe występują po 2 – 3
miesiącach od kontaktu z kleszczem. W płynie
mózgowo – rdzeniowym stwierdza się limfocytozę
i można też z płynu hodować krętki B. burgdorferi –
faza ta nazywana jest neuroboreliozą
3

faza zakażenia
faza zakażenia
Objawy reumatologiczne, najczęściej jako
zapalenie stawów, często z płynem zapalnym.




Rozpoznanie boreliozy wymaga zawsze
rozpoznania klinicznego przez lekarza oraz
potwierdzenia
w postaci badań diagnostycznych
Diagnostyka laboratoryjna wzmaga zawsze
podejścia dwuetapowego:
1) W pierwszym etapie badany jest poziom
swoistych przeciwciał (IgM lub IgG w zależności od
fazy choroby) przeciw krętkom Borrelia metodą
immunoenzymatyczną
2) W przypadku uzyskania wyników dodatnich
w pierwszym etapie wykonuje się test
potwierdzenia metodą Western - Blot




Zawsze powinno się wykonywać diagnostykę
dwuetapowo ponieważ metody te nawzajem się
uzupełniają.
Metodę immunoenzymatyczną cechuje wysoka
czułość oraz stosunkowo niska swoistość, natomiast
metodę Western – Blot wysoka swoistość z niską
czułością.
Badanie diagnostyczne powinno się wykonywać po
upływie od 2 do 4 tygodni od ukąszenia
Wynik dodatni testów diagnostycznych bez
objawów klinicznych nie upoważnia lekarza do
rozpoznania choroby i jej leczenia
W
leczeniu choroby z Lyme stosuje się
tetracyklinę, penicylinę, ceftriakson,
i/lub erytromycynę w zalezności od
postaci klinicznej, wieku itd..
 Zbadaj



kleszcza!
Diagnostyka kleszcza usuniętego z miejsca wkłucia na
obecność krętków Borrelia, wykonana metoda real – time PCR
pozwala na oszacowanie ryzyka wystąpienia zakażenia.
W przypadku wyniku ujemnego, pacjent ma pewność, że
kleszcz który przebywał w jego organizmie nie zakaził go
tym patogenem. Unika się w ten sposób długotrwałej,
szkodliwej i drogiej antybiotykoterapii.
W przypadku wyniku dodatniego pacjent powinien
szczególną uwagę zwrócić na objawy kliniczne, zwłaszcza
jeżeli pasożyt przebywał w organizmie dłużej niż 24h. W
przypadku ich wystąpienia niezwłocznie należy zasięgnąć
porady lekarza, który powinien włączyć leczenie
antybiotykiem. Szybkie działanie – to większa szansa na
całkowite wyleczenie.



1. Diagnostyka Bakteriologiczna – Eligia M. Szewczyk
2. Mikrobiologia Lekarska – M. Zaremba
3. Diagnostyka i leczenie boreliozy z Lyme – R. Flisiak, S. Pancewicz