Stosunek prawny i jego elementy
advertisement
Stosunek prawny i jego elementy Ul. 17 Stycznia, 02-148 Warszawa Tel.: (+48 22) 500 30 41 Faks: (+48 22) 500 37 19 http://nadwislanski.sg.gov.pl, mail - [email protected] Stosunek prawny i jego elementy 1. Stosunek prawny – to regulowany normami prawnymi stosunek społeczny tetyczny (zależność społeczna) między co najmniej dwoma podmiotami prawa. Tetyczny ustanowiony stosunek społeczny którego dotyczy jakaś norma postępowania, wskazuje uczestnikom stosunku jakie maja wobec siebie prawa i obowiązki 2. Stosunek prawny to stosunek społeczny regulowany przez normy prawne, którego uczestnicy występują jako podmioty praw i obowiązków. Ul. 17 Stycznia, 02-148 Warszawa Tel.: (+48 22) 500 30 41 Faks: (+48 22) 500 37 19 http://nadwislanski.sg.gov.pl, mail - [email protected] Stosunek prawny i jego elementy Powstanie stosunku prawnego Stosunek prawny powstaje w wyniku zaistnienia wydarzeń zwanymi faktami prawnymi Fakty prawne to okoliczności które wywołują skutki prawne Podział stosunków prawnych -Cywilnoprawny -Administracyjnoprawny -Jednostronnie zindywidualizowany -Dwustronnie lub wielostronnie zindywidualizowany -Prosty -Złożony -Abstrakcyjny -Konkretny Ul. 17 Stycznia, 02-148 Warszawa Tel.: (+48 22) 500 30 41 Faks: (+48 22) 500 37 19 http://nadwislanski.sg.gov.pl, mail - [email protected] Stosunek prawny i jego elementy Elementy stosunku prawnego Podmioty, między którymi zachodzi stosunek prawny Mogą być to ludzie, osoby prawne, organy i instytucje np.: Spółki, spółdzielnie stowarzyszenia, związki zawodowe, organy administracji publicznej i samorządowej - bez stron stosunek w ogóle nie powstanie - stronami stos. mogą być wyłącznie podmioty prawa - liczba podmiotów uczestniczących w stosunku nie zawsze jest równa liczbie jego stron Ul. 17 Stycznia, 02-148 Warszawa Tel.: (+48 22) 500 30 41 Faks: (+48 22) 500 37 19 http://nadwislanski.sg.gov.pl, mail - [email protected] Stosunek prawny i jego elementy Przedmiot stosunku prawnego Przedmiotem stosunku prawnego jest określone zachowanie jego uczestników -przedmiot – to do czego jedna strona jest uprawniona, a druga zobowiązana; wszystko z powodu czego strony wchodzą w stos. pr. i co staje się obiektem ich wzajemnych praw i obowiązków • rzecz (np. gazeta) jako przedmiot stos. pr. • rzeczy + zachowania się • zachowania (zawsze) + rzeczy (niekiedy) • zachowanie jako przedmiot, a rzecz jako jedno z „określeń” przedmiotu (sama nie może wejść jako element do stos. pr.) Ul. 17 Stycznia, 02-148 Warszawa Tel.: (+48 22) 500 30 41 Faks: (+48 22) 500 37 19 http://nadwislanski.sg.gov.pl, mail - [email protected] Stosunek prawny i jego elementy Treść stosunku prawnego -uprawnienie – gdy przepisy prawa lub postanowienia umowne nie nakładają na daną stronę obowiązku, lecz pozostawiają jej uznaniu wybór określonego zachowania się i w zależności od wyboru tego zachowania inna strona stosunku prawnego jest zobowiązana do odpowiedniego zachowania się -obowiązek – przepis prawa przewiduje w danej sytuacji pewien nakazany albo zakazany adresatowi sposób zachowania się, a z zachowaniem odmiennym wiąże powinność zastosowania aktu przymusu państwowego - strony są uprawnione i zobowiązane względem siebie równocześnie przy rozumieniu, że „nić” łącząca strony jest tylko jedna można by powiedzieć, że jedna strona jest uprawniona, a druga zobowiązana Ul. 17 Stycznia, 02-148 Warszawa Tel.: (+48 22) 500 30 41 Faks: (+48 22) 500 37 19 http://nadwislanski.sg.gov.pl, mail - [email protected] Stosunek prawny i jego elementy Treść stosunku prawnego -Prawo (uprawnienie) – polegające na możności domagania się przez podmiot uprawniony określonego zachowania od drugiej strony stosunku prawnego -obowiązek – odpowiednik tego prawa Ul. 17 Stycznia, 02-148 Warszawa Tel.: (+48 22) 500 30 41 Faks: (+48 22) 500 37 19 http://nadwislanski.sg.gov.pl, mail - [email protected] Pojęcie prawa podmiotowego uprawnienia i roszczenia Prawo w znaczeniu przedmiotowym i podmiotowym Prawo przedmiotowe – to normy prawne. Każda z obowiązujących norm jest elementem prawa przedmiotowego Ul. 17 Stycznia, 02-148 Warszawa Tel.: (+48 22) 500 30 41 Faks: (+48 22) 500 37 19 http://nadwislanski.sg.gov.pl, mail - [email protected] Pojęcie prawa podmiotowego uprawnienia i roszczenia Prawo podmiotowe – to przyznana i zabezpieczona przez normy prawne, a wynikająca ze stosunku prawnego, możność postępowania w określony sposób. Art.. 197. KP Pracownik młodociany jest obowiązany dokształcać się do ukończenia 18 lat Art. 153 KP Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującemu po przepracowaniu roku Ul. 17 Stycznia, 02-148 Warszawa Tel.: (+48 22) 500 30 41 Faks: (+48 22) 500 37 19 http://nadwislanski.sg.gov.pl, mail - [email protected] Pojęcie prawa podmiotowego uprawnienia i roszczenia Prawo podmiotowe bezwzględne - prawo skuteczne wobec wszystkich osób, A nie konkretnej osobie. Obowiązek ten polega na powstrzymywaniu się od działań, które naruszałyby prawa podmiotowe uprawnionego. (prawo własności, niektóre prawa rodzinne, prawa osobiste zdrowie wolność) Prawo podmiotowe względne – prawo przysługujące konkretnej osobie lub grupie osób Majątkowe Niemajątkowe Zbywalne Niezbywalne Tymczasowe Aktualne Ul. 17 Stycznia, 02-148 Warszawa Tel.: (+48 22) 500 30 41 Faks: (+48 22) 500 37 19 http://nadwislanski.sg.gov.pl, mail - [email protected] Pojęcie prawa podmiotowego uprawnienia i roszczenia Roszczenie Roszczeniami nazywamy prawo lub uprawnienie do żądania od oznaczonej osoby zachowania się w określony sposób Ul. 17 Stycznia, 02-148 Warszawa Tel.: (+48 22) 500 30 41 Faks: (+48 22) 500 37 19 http://nadwislanski.sg.gov.pl, mail - [email protected]
