AZS- ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY U DZIECI Natalia Napierała AZS- Atopic dermatitis CO TO JEST??? choroba skóry (dotycząca naskórka i skóry właściwej) wywołana nieprawidłową reakcją immunologiczną, mająca podłoże genetyczne 4x cz. bliźniaki jednojajowe 1 rodzic- 30-50% (matka) 2 rodziców- 50-80% psychosomatycze? Inne nazwy choroby: wyprysk atopowy, egzema, świerzbiączka Dotyczy 15% populacji CO TO JEST ATOPIA? genetycznie uwarunkowana reakcja, polegająca na nieprawidłowej odpowiedzi immunologicznej na małe dawki antygenów, w wyniku której dochodzi do nadmiernego wytwarzania przeciwciał IgE Częste alergeny: mydło, rozpuszczalniki, roztocze, sierść, jajka, mleko, białko, pszenica, czekolada, truskawki Choroby atopowe: astma oskrzelowa atopowe zapalenie skóry (AZS) sezonowy lub przewlekły katar sienny pokrzywka alergiczne zapalenie spojówek MARSZ ALERGICZNY… 1. 2. 3. Alergia pokarmowa (do 6m.ż.)-> AZS-> nieżyt nosa/astma oskrzelowa (od 7 r.ż.) JAK ROZPOZNAĆ? KRYTERIA ROZPOZNANIA większe (3 z 4 do rozpoznania) Nasilony świąd Typowe umiejscowienie Przebieg przewlekły i nawrotowy Atopia u chorego lub + wywiad rodzinny mniejsze (charakter uzupełniający) Suchość skóry Rogowacenie przymieszkowe i/lub rybia łuska Natychmiastowe odczyny skórne > stęż. IgE Początek w dzieciństwie Nawrotowe zakażenia skóry Zaćma Nietolerancja wełny/ pokarmów Zaostrzenie po stresie Biały dermografizm OBJAWY DODATKOWE włosy- suche, łamliwe węzły chłonne- mogą być powiększone, twarde, niebolesne skóra- nadmiernie wrażliwa na bodźce CHARAKTER ZMIAN I UMIEJSCOWIENIE wypryskowy zgrubiały naskórek twarz- wygląd starczy Miejsca występowania: dół łokciowy dół podkolanowy twarz szyja OCENA STOPNIA NASILENIA 1. Charakter objawów rumień suchość skóry obrzęk zmiany grudkowe sączenie strupy 2. Stopień rozległości zmian powierzchni ciała 3. Czas trwania zmian 3 miesiące, stale 4. Stopień nasilenia świądu- sen PRZEBIEG AZS Początek- 3-6 m.ż. (u ½) Większość- do 5 rż Zaostrzenia na wiosnę i jesień, remisja w lecie Fazy choroby niemowlęca- do 2 r.ż. (objawy wysiękowe, nawarstwione strupy) dziecięca- do 12 lat (grudki wysiękowe, złuszczanie dłoni i stóp, wysychanie warg) młodzieżowa i dorosłych (większa tendencja do lichenizacji) często > 30 r.ż. samoistna remisja CZYNNIKI ROKOWNICZE NIEKORZYSTNE płeć żeńska wczesny początek katar sienny/ dychawica oskrzelowa rozległe zmiany o nietypowym układzie nasilony świąd POWIKŁANIA CHOROBY objawy depresyjne- wsparcie psychologa!!! zaćma (powikłanie po GKS, naświetlaniach- psolareny!) Z CZYM RÓŻNICOWAĆ? Świerzbiączka objawowa (późniejszy wiek, z nowotworami, nie zajmuje zgięć stawowych) Świerzbiączka letnia- odmiana fotodermatozy Bywa mylone z łuszczycą CIEKAWOSTKI… dym tytoniowy- stężenie karmienie naturalne CZYNNIKI DRAŻNIĄCE SKÓRĘ I NASILAJĄCE AZS niska temperatura suche powietrze (klimatyzacja) obfite pocenie się, nieprzewiewne i drażniące ubranie (zwłaszcza z tworzyw sztucznych i wełny) oraz obuwie rozpuszczalniki organiczne i inne chemikalia, kontakt z chlorowaną wodą na basenie (ozonowana lub solankowa!!) Kąpiel w morzu i jeziorze po zabezpieczeniu skóry maścią cholesterolową. CZYNNIKI ZWIĘKSZAJĄCE SKÓRNY PRZEPŁYW KRWI-ŚWIĄD ciepło złość, stres gorące napoje, kawa, herbata, alkohol ocet i ostro przyprawione potrawy czekolada, sos sojowy, sok pomarańczowy, pomidory NAJCZĘSTSZE ALERGENY POKARMOWE mleko krowie i jego przetwory jajka kurze ziarna zbóż zawierające w otoczce gluten orzechy, w tym orzechy arachidowe, ziemne, włoskie, a także wiórki kokosowe soja i produkty sojowe niektóre owoce miód warzywa kakao i czekolada ryby, skorupiaki konserwanty i barwniki zioła laktoza ZMIANY W ORGANIŹMIE NASILAJĄCE DOLEGLIWOŚCI ząbkowanie u niemowląt przeziębienia i inne zakażenia wirusowe pewne fazy cyklu miesiączkowego u kobiet BAKTERIE I WIRUSY A AZS Staphyloccocus 20x większe powinowactwo Pityrosporum (drożdżak) Herpes simplex Szybka reakcja na antybiotyk! LECZENIE 1. eliminacja alergenów (jaja, mleko krowie, roztocza, sierść zwierząt dym tytoniowy) 2. odczulanie 3. leki p/histaminowe na rec. H1- Cetyryzyna (Amertil, Zyrtec) 4. neuro/psychotropowe- Hydroksyzyna 5. zaostrzenia- GKS (możliwie krótko, słabe) Dermovate - maść, krem, płyn 0,05 % Diprolene - maść, krem 0,05 % Elocom - maść 0,01% LECZENIE 6. natłuszczające kremy pielęgnacyjne- EMOLIENTY 7. fotochemioterapia PUVA UVA I , UVA II – promienie nadfioletowe w dużych dawkach 130J/cm2 dziennie przez kilka tygodni UVB 311nm skuteczne i nie wymagają podawanie psolarenów 8. leki immunosupresyjne- Cyklosporyna, Takrolimus (Protopic) 9. leki immunomodulacyjne- Inhibitory kalcyneuryny- Pimekrolimus (Elidel)BRAK REFUNDACJI! 10. doustnie wyciągi z roślin z kwasem gamma-linolenowym (w górnych warstwach naskórka u chorych stwierdza się jego zaburzenie)- korzystne zwłaszcza u dzieci! LECZENIE 11. Odzież lecznicza DERMASILK 2 pary stópek- 73,44 zł Rękawiczki 1 para 98,28 zł Spodenki ze stópkami 127,44 zł Body z rękawiczkami 281,88 zł 12. Zakażenia: bakteryjne- antybiotyk (makrolidy, cefalosporyny, fluorochinolony) wirus herpes- acyklowir grzybicze- mikonazol, ketokonazol PIELĘGNACJA Kąpiel: Temp. wody ok. 36oC ,10 – 15 min. pwsk. szorstkie myjki, mydła z detergentami, pocieranie skóry ręcznikiem po kąpieli, w ciągu pierwszych 5 min. smarować preparatami natłuszczającymi zabiegi natłuszczające- 4 – 5 x/dz. krótko obcięte paznokcie niemowlęta- rękawiczki bawełniane z 1 palcem W niektórych przypadkach pielęgnacja skóry może być wystarczającą formą leczenia podstawowe znaczenie ma natłuszczanie w leczeniu AZS traktować jak chorobę przewlekłą (astma), a nie o przebiegu nawrotowym CENTRUM ATOPII Pierre Fabre Dermo-Cosmetique (producent dermokosmetyków Aderma przeznaczonych specjalnie dla osób ze skórą atopową, w tym szeroką ofertą dla dzieci) Poznań, Gdańsk, Kraków, Lublin, Wrocław współpraca z aptekami (Apteki Centrum Atopii)specjalistyczne porady Adresy aptek: www.aderma.com.pl/centrum_atopii.html BIBLIOGRAFIA 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową Andrzej Szczeklik Choroby wewnętrzne Medycyna Praktyczna www.magazynokulisty.pl www.alergosan.pl www.dermasilk.pl www.mojealergie.pl DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ