24.Jakie są właściwie dzieci? Rodzaj albo poziom rozwoju mechanizmów psychologicznych leżących u podstaw stosowania sposobów i wiedzy u jednego i tego samego ucznia przeważnie okazują się jednym i tym samym wypełnieniem różnych działań nawet w różnych nauczanych przedmiotach. Np.; te dzieci które są zorientowane przede wszystkim na konkretne treści materiału i mają trudności w abstrakcyjnym wydzieleniu uogólnionego znaczenia, często odkrywają to w matematyce, i fizyce, i w historii, i w literaturze. Dokładnie te same tendencje do formalizmu, dominowania abstrakcyjnych schematów w umiejętnościach analizy i uwzględniania konkretnej specyfiki materiału może przejawiać się u dzieci w różnych rodzajach działalności. I tak, stawanie się uogólnionych mechanizmów psychologicznych leżących u podstaw stosowania różnych sposobów działania i wiedzy stwarza ważny obszar rozwoju dzieci. W procesie rozwoju zachodzi nie tylko zmiana ale komplikowanie się wiedzy i sposobów działania. Rozwój psychiczny dziecka włącza zmianę jego całej osobowości, to jest rozwój ogólnych cech osobowości, włączający zmiany różnych stron psychiki dzieci. Rozdzielenie u nas uczenia się od rozwoju osobowości co praktycznie przejawia się w tworzeniu programów wychowawczych nie mających w żaden sposób powiązania z rozwojem umiejętności umysłowych jest nieporozumieniem. Bo ukierunkowanie rozwoju osobowości to wielobarwność motywów wpływających na formowanie rozwoju dzieci. Badania dzieci młodszych oraz uczniów w kryzysie dorastania (adolescencji) pozwalają wydzielić wiodące ukierunkowania definiujące ich podstawową specyfikę zachowania. U jednych dzieci wiodące jest ukierunkowanie na uczenie się: dla nich ważne jest dobrze się uczyć, wypełniać wymagania nauczyciela, te dzieci troszczą się o ocenę swoich szkolnych sukcesów. Czasami takie ukierunkowanie przybiera formalny charakter przejawiający się tylko w podporządkowaniu wynikającym ze strachu, bo należy realizować cele które nie są uświadomioną wewnętrzną potrzebą. W innej grupie dzieci przejawia się z kolei poznawcze ukierunkowanie swojego działania. Te dzieci lubią rozwiązywać zadania, lubią sami zdobywać nową wiedzę. Jednakowoż nie do wszystkich szkolnych przedmiotów nauczania mają taki staranny stosunek. Dla tych dzieci nie tyle ważna jest ocena ile wartość poznawcza i zainteresowanie danych im wiadomości, zamienianych dzięki własnej pracy we własną wiedzę, najcenniejsze bogactwo. Trzecia grupa dzieci to uczniowie najbardziej zainteresowani relacjami z otoczeniem. Zachowanie tych dzieci definiuje się osiągnięciem określonej pozycji w grupie w relacjach wzajemnych z rówieśnikami i z dorosłymi. Dla młodszych uczniów z kolei czasami bardzo ważne są ułożone wcześniej u nich jeszcze w przedszkolu przyzwyczajenia i sposoby zachowania i relacje. A u uczniów w kryzysie dorastania na równi z innymi typami zachowań wyrażana jest potrzeba, ukierunkowanie na potwierdzenie i formowanie własnej osobowości z celem realizacji przyszłej działalności. W tym okresie dzieci mogą niewystarczająco starannie pracować i odrabiać zadania, ćwiczyć umiejętności i nawyki. Dzieci nie zawsze są nastawione na osiągnięcie rezultatów działania (szczególnie gdy dotyczy to wypełniania zadań praktycznych). Dzieci ukierunkowanych na uczenie się wyróżnia dokładne opracowanie domowych zadań, poszczególnych operacji, jednak czasami u niektórych dzieci powstaje tendencja działania wg szablonu, one mogą mieć kłopoty z wydzieleniem ogólnego sposobu rozwiązania nowego zadania ( nie według przyswojonego wzorca). Dzieci dla których szczególnie ważne są relacje z innymi ludźmi mogą realizować to ukierunkowanie w różny sposób. Ogólne ukierunkowanie rozwoju ucznia będzie definiować, określać życie szkolne tych dzieci i specyfikę kształtowania się w nich wyobraźni, wiedzy i sposobów zachowania. Uwzględnienie osobowościowego ukierunkowania jest w tym wypadku pierwszym i niezbędnym warunkiem realizacji najbardziej efektywnego nauczania (opracowywania sposobów przekazu wiadomości i sposobów wychowania związanych z rozwojem osobowościowym ucznia. Bezwzględnie te procesy powinny stanowić całość. Ukierunkowywanie rozwoju ucznia nie jest niezmienną cechą raz na zawsze definiującą typ osobowości ucznia. Z wiekiem, wiodące ukierunkowanie uczniów może się zmieniać, przyjmując jedną albo inną różnorodność. Genowefa Janczewska-Korczaginc.d.n….