Zał. nr 2 – Treść informatora
advertisement
Odpady niebezpieczne – odpady, które ze względu na swoje właściwości np.: toksyczność, zakaźny charakter, radioaktywność, łatwopalność lub inne cechy stanowią niebezpieczeństwo dla zdrowia ludzkiego, żywych organizmów oraz środowiska naturalnego i w związku z powyższym gospodarka nimi wymaga prawidłowego prowadzenia i szczególnej kontroli. Odpady mające cechy odpadu niebezpiecznego powstają zarówno w sektorze gospodarczym jak i w gospodarstwach domowych. Mogą powstawać jako produkty uboczne, pozostałości procesów technologicznych, zużyte czynniki reakcji, skażone urządzenie lub sprzęt, pozostałe po działalności wytwórczej lub po unieszkodliwianiu substancji toksycznych. Podczas klasyfikacji odpadów w oparciu o kryterium toksyczności i zagrożenia dla środowiska uznaje się, że o ich szkodliwości decydują: - składnik najniebezpieczniejszy, który jednocześnie determinuje przynależność odpadów do konkretnej kategorii szkodliwości i określa technologię jego utylizacji; - toksyczność i szkodliwość odpadu dla organizmów żywych; - właściwości rakotwórcze substancji odpadowych; - zagrożenie dla wód powierzchniowych i gleby na podstawie wielkości dopuszczalnych zanieczyszczeń śródlądowych wód powierzchniowych I klasy czystości; - zanieczyszczenie atmosfery przez odpady pylące, wydzielające pary lub gazy szkodliwe o nieprzyjemnym zapachu; - łatwość zapłonu. Jakie odpady niebezpieczne mogą powstać w naszych domach? • zużyte baterie, akumulatory • środki do konserwacji i ochrony drewna oraz opakowania po nich • środki służące do ochrony roślin (pestycydy) i pojemniki, w których się mieściły • przeterminowane a także częściowo zużyte leki • przedmioty, które zawierają w sobie rtęć, takie jak: termometry, lampy rtęciowe, świetlówki, przełączniki • środki czyszczące, wywabiacze plam i opakowania po nich, rozpuszczalniki organiczne • resztki farb, lakierów • pojemniki po aerozolach, pozostałości po domowych środkach do dezynfekcji lub dezynsekcji • smary, środki do konserwacji metali • odczynniki chemiczne np. fotograficzne wraz z opakowaniami • skażone opatrunki Związki znajdujące się w odpadach niebezpiecznych i ich wpływ na zdrowie ludzi i stan środowiska naturalnego: RTĘĆ zawarta jest w niektórych świetlówkach, termometrach rtęciowych (chodź te zostały już wycofane) itp.. Jest to metal bardzo szkodliwy, który po dostaniu się do organizmu powoduje uszkodzenie nerek, zaburzenia wzroku, słuchu, mowy i koordynacji ruchów, deformuje kości i może być przyczyną zmian nowotworowych. OŁÓW Ołów i jego związki są silnie toksyczne dla organizmu, ma właściwości toksyczne i rakotwórcze. Jest wykorzystywany w elektronice jako składnik stopów lutowniczych i szkła kineskopowego, w przemyśle papierniczym, poligrafii, hutnictwie i garbarstwie. Zanieczyszczenie wykorzystuje się ołowiem ma również czteroetylek ołowiu, swoje źródło w komunikacji, który ma działanie gdzie przeciwstukowe. Szczególnie narażeni na zatrucia ołowiem są mieszkańcy dużych miast, gdzie jest silnie rozwinięta komunikacja i istnieje ryzyko zatrucia spalinami samochodowymi. W chwili przeniknięcia do organizmu, najpierw dostaje się z krwią do wątroby, płuc, serca i nerek, potem metal gromadzi się w skórze i mięśniach, natomiast na końcu kumuluje się w tkance kostnej i niszczy szpik. ZWIĄZKI BROMU Brom wykorzystywany jest do produkcji barwników, środków dezynfekcyjnych, freonów i pestycydów a także stosowany jest w fotografii a także w komputerach. Po przeniknięciu do środowiska powodują u ludzi i zwierząt schorzenia układu rozrodczego oraz problemy neurologiczne. Ciekły brom działa żrąco wywołując owrzodzenia skóry, pokrzywki. Bromki łatwo są wchłaniane z pokarmem i trudno wydalane z moczem. CHROM stosowany jest do powlekania elementów metalowych, w celu uchronienia ich przed korozją. Pierwiastek ten jest też zawarty w luminoforze lamp kineskopowych. Głównymi objawami zatrucia chromem są zaburzenia układu krążenia oraz układu oddechowego, choroby skóry oraz alergia. NIKIEL W przypadku przedostania się niklu do organizmu w dużym stężeniu, uszkadza on błony śluzowe, obniża poziom magnezu oraz cynku w wątrobie, powoduje zmiany w szpiku kostnym oraz może przyczynić się do zmian nowotworowych. AZBEST używany jest w urządzeniach elektrycznych i elektronicznych przede wszystkim ze względu na swoje właściwości izolacyjne. Azbest jest jednak przyczyną wielu niebezpiecznych chorób jak np. pylica azbestowa, rak płuc czy nowotwór międzybłoniaka opłucnej. KADM zawarty jest w bateriach urządzeń elektrycznych. Związek ten zaburza czynności nerek, funkcje rozrodcze, powoduje chorobę nadciśnieniową, wywołuje zmiany nowotworowe, zaburza metabolizm wapnia w konsekwencji powodując deformację szkieletu kostnego. PCB (związki chemiczne) związki te pełnią funkcje chłodzące, smarujące i izolujące w urządzeniach. Gdy związki te przedostaną się do organizmu zalegą w tkance tłuszczowej skutkując m.in. uszkodzeniami wątroby, anomaliami reprodukcyjnymi, osłabieniem odporności, zaburzeniami neurologicznymi i hormonalnymi. R-12, czyli FREON jest to gaz syntetyczny, który znajduje się w klimatyzatorach i lodówkach, w których pełni funkcję chłodniczą. Gaz ten jest szczególnie szkodliwy dla warstwy ozonowej. Od 1998 roku nie wolno go stosować w urządzeniach elektrycznych, jednak nadal spotykany jest w urządzeniach starszego typu. ZWIĄZKI ZAWARTE W LEKACH niektóre zawierają toksyczne i trucizny. Część z nich może biokumulować się w komórkach roślinnych stanowiąc dla nich zagrożenie. Związki zawarte w lekach są bardzo trwałe i jeżeli nie zostaną odpowiednio zabezpieczone mogą przedostać się do wód lub gleb powodując ich skażenie. Człowiek poprzez swoje postępowanie ma ogromny wpływ na stan środowiska przyrodniczego oraz swojego zdrowia. W większości stosowane w praktyce sposoby na pozbywanie się odpadów niebezpiecznych stanowią ogromne zagrożenie. Najczęstsze jednak nieprawidłowe sposoby na pozbywanie się odpadów niebezpiecznych przez ludzi to: • składowanie na składowiskach ten sposób pozbywania się odpadów niebezpiecznych może spowodować wymywanie przez opady atmosferyczne składników, które mogą dostać się do wód podziemnych, wód powierzchniowych a także gleb powodując zagrożenie dla ujęć wody pitnej • usuwanie do kanalizacji odpady, które likwidujemy poprzez kanalizację trafiają do wód powierzchniowych lub do oczyszczalni ścieków • spalanie w piecach domowych lub kotłowniach spalanie odpadów niebezpiecznych w instalacjach, które nie są odpowiednio dostosowane do termicznego unieszkodliwiania odpadów powoduje emisję pyłów, których składnikami są niebezpieczne metale ciężkie, węglowodory, dioksyny a także substancje gazowa jak: chlorowodór, chlor, dwutlenek siarki itp. Zanieczyszczenie te wydzielane do atmosfery mogą ulec przemianom fizyko – chemicznym, następnie opadając na powierzchnię się stanowią realne zagrożenie. • wylewanie do wód powierzchniowych lub gruntu. jednym z przykładów niebezpiecznych odpadów wielokrotnie usuwanych do wód powierzchniowych lub gruntu jest elektrolit ze zużytych akumulatorów, który zawiera takie substancje jak: mieszanina ołowiu, tlenku ołowiu, siarczanu ołowiu kwasu siarkowego. Ołów zbiera się w górnej warstwie gleby i jest przyswajany przez rośliny a następnie poprzez łańcuch pokarmowy trafia do organizmów zwierzą i ludzi. O zakazie wyrzucania odpadów niebezpiecznych i problemowych do ogólnego zbiornika na odpady komunalne informuje znak przekreślonego kontenera na śmieci. O tym czy odpad zawiera substancje niebezpieczne możemy dowiedzieć się z symboli wraz z oznaczeniami literowymi substancji niebezpiecznych umieszczonych na opakowaniach: E Wybuchowy O Utleniacz F Wysoce łatwopalny F+ Skrajnie łatwopalny T Toksyczny T+ Bardzo toksyczny N Niebezpieczny dla środowiska Xn Szkodliwy C Żrący Xi Drażniący W jaki sposób postępować z odpadami niebezpiecznymi? ODPADY FARMACEUTYCZNE czyli niepotrzebne lub przeterminowane lekarstwa i opakowania po nich. Jak postępować? lekarstwa oraz opakowania po nich zbierane są w specjalnych pojemnikach, które powinny znajdować się w każdej aptece; lekarstwa oraz opakowania po nich powinny zostać poddane utylizacji zasadniczo poprzez spalanie w specjalnych spalarniach; do pojemników wrzucać można pastylki, drażetki, maści, leki płynne oraz aerozole. Uwaga! Zabronione jest wrzucanie igieł, strzykawek i termometrów. Nie wolno! wyrzucać leków a także opakowań po nich do toalety! Obecność tych substancji w wodzie powoduje, iż bakterie i wirusy uodparniają się na nie i do leczenia niezbędne będą nowe leki bądź ich większe dawki! wyrzucać leków lub opakowań po nich do kosza na śmieci! Odpady farmaceutyczne mogą zawierać substancje trujące, mogące łatwo się przedostać do środowiska i poprzez swoje charakterystyczne właściwości stanowią zagrożenie. TERMOMETRY RTĘCIOWE oraz inne urządzenia pomiarowe zawierające rtęć Ze względu na łatwość uszkodzenia termometru rtęciowego, a w związku z tym niebezpieczeństwem skażenia środowiska naturalnego rtęcią, 3 kwietnia 2009 roku została podjęta decyzja o wycofaniu z produkcji i obrotu produktów medycznych, które zawierają rtęć. Jak postępować? stare termometry rtęciowe przekazujemy do punktu, w którym znajduje się odpowiedni pojemnik na tego typu odpady (np. w aptece), skąd później przekazane zostaną do przedsiębiorstw wyspecjalizowanych w ich utylizacji; w celu pozyskania informacji na temat najbliższego punktu składującego rtęć należy skontaktować się z Powiatową Stacją Sanepidu lub Wojewódzkim inspektoratem Sanitarnym. Nie wolno! Wrzucać rtęci z rozbitego termometru do zlewu lub toalety! Rtęć dostaje się do zbiorników wodnych, po czym przekształca się w rtęć organiczną czyli metylortęć, która jest rozpuszczalna w tłuszczach i ulega kumulacji w organizmie. Bardzo wysoka zawartość metylortęci występuje w rybach drapieżnych np. w dorszach, rekinach czy tuńczykach. Rtęć ta razem z Jedząc mięso tych ryb rtęć przedostaje się do organizmów ludzi! wyrzucać termometrów zawierających rtęć do kosza na śmieci! Prawdopodobne jest, iż termometr wyrzucony do kosza na śmieci może tam ulec uszkodzeniu, co skutkuje przedostaniem się rtęci do środowiska powodując zagrożenie dla środowiska naturalnego i zdrowia ludzi. Za wyrzucenie termometra do śmieci lub porzucenie go w miejscu niedozwolonym grozi kara grzywny do 5000 złotych!!! Co należy zrobić, gdy potłucze się termometr rtęciowy? W takim przypadku należy natychmiast zebrać rtęć korzystając do tego celu z gumowych rękawiczek, zakraplacza, sztywnej kartki papieru, lub jakiejś łopatki , następnie szczelnie zamknąć w szklanym słoiku bądź plastikowym worku i zanieść do najbliższego miejsca utylizacji rtęci lub apteki, która posiada pojemniki na tego typu odpady. Pamiętaj! Nie wolno w tym celu używać domowych środków czyszczących przede wszystkim tych zawierających chlor i amoniak, ponieważ reagują one z rtęcią dając niebezpieczny, trujący gaz. Czy wiesz, że: Według badań amerykańskiej agencji EPA (Agencja Ochrony Środowiska), rtęć z jednego rozbitego termometru potrafi zatruć wszystkie ryby, które znajdują się w jeziorze o powierzchni do 8 hektarów! BATERIE I AKUMULATORY MAŁOGABARYTOWE Toksyczne pierwiastki znajdujące się w bateriach takie jak: ołów, kadm i nikiel powodują, że baterie zaliczane są do odpadów niebezpiecznych. Jak postępować? zużyte baterie można oddawać do sklepów, które prowadzą ich sprzedaż można je także wyrzucać do specjalnych pojemników postawionych w niektórych sklepach, na terenie szkół, urzędów i innych instytucji; Nie wolno! wyrzucać baterii i akumulatorów do kosza na śmieci, ponieważ groźne pierwiastki w nich zawarte mogą przedostać się do środowiska powodując skażenie gleby i wód gruntowych. ZSEE (ZUŻYTY SPRZĘT ELEKTRYCZNY I ELEKTRONICZNY) to stare i niepotrzebne lub zepsute sprzęty zasilane na prąd lub na baterie oraz świetlówki, żarówki energooszczędne, lampy wyładowcze i żyrandole zwane potocznie elektrośmieciami. Elektrośmieci możemy podzielić na 10 grup: 1. Wielkogabarytowe urządzenia AGD (np. lodówki, chłodziarki, zamrażarki, pralki, suszarki do ubrań, zmywarki, kuchenki elektryczne, piekarniki, grzejniki elektryczne, klimatyzatory i wentylatory) 2. Małogabarytowe urządzenia AGD (np. odkurzacze, żelazka, tostery, frytkownice, miksery, blendery, młynki do kawy, suszarki do włosów, depilatory, maszynki do golenia, zegarki, wagi 3. Urządzenia teleinformatyczne i telekomunikacyjne (np. komputery, laptopy, kserokopiarki, drukarki, kalkulatory, faksy, terminale, aparaty telefoniczne) 4. Sprzęt RTV (np. radioodbiorniki, telewizory, dyktafony, magnetofony, kamery, video, DVD, sprzęty hi-fi, wzmacniacze i instrumenty muzyczne 5. Akcesoria oświetleniowe (np. świetlówki, żarówki energooszczędne, żyrandole, lampki) 6. Narzędzia elektryczne i elektroniczne (np. wiertarki, kosiarki, piły, maszyny do szycia, wszelkiego rodzaju narzędzia np. do skręcania, spawania, lutowania, rozpylania) 7. Zabawki, sprzęt sportowy (np. kolejki elektryczne, tory wyścigowe, gry video, kieszonkowe gierki, komputerowo sterowane urządzenia do ćwiczeń sportowych) 8. Przyrządy medyczne 9. Przyrządy do kontroli (np. regulatory ciepła, czujniki dymu, termostaty, urządzenia pomiarowe czy panele kontrolne) 10. Automaty do wydawania (np. napojów, słodyczy a także bankomaty) Jak postępować? zużyte urządzenia możemy oddać w sklepie przy zakupie nowych zgodnie z ustawą o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym z dnia 29.07.2005r. sprzedawcy są zobowiązani podczas sprzedaży urządzeń przeznaczonych dla gospodarstw domowych do nieodpłatnego przyjęcia zużytego sprzętu w tej samej ilości co sprzedawany nowy, jeżeli zużyty sprzęt jest tego samego rodzaju. zużyte urządzenia możemy oddać w punkcie serwisowym w przypadku gdy naprawa sprzętu jest już niemożliwa z przyczyn technicznych lub gdy posiadacz sprzętu uzna, że naprawa się nie opłaca prowadzący punkt serwisowy jest zobligowany do jego nieodpłatnego przyjęcia. „elektrośmieci” można bezpłatnie oddać do tzw. PSZOK - ów lub skupów złomu Nie wolno! wyrzucać zużytego sprzętu do kosza na śmieci! substancje szkodliwe znajdujące się w „elektrośmiechach” po uwolnieniu z uszkodzonego urządzenia elektronicznego łatwo przenikają do gleby, wód gruntowych i powietrza powodując niebezpieczeństwo dla środowiska ludzi oraz zwierząt. Wyrzucanie „elektrośmieci” do śmietnika stwarza zagrożenie dla środowiska oraz jest łamaniem prawa! dokonywać rozbiórki zużytego sprzętu poza wyspecjalizowanym zakładem przetwarzania zużyty sprzęt oddany do punktu zbierania powinien być kompletny. Jeżeli jest zdemontowany w sposób nieprawidłowy może doprowadzić do zanieczyszczenia środowiska oraz poprzez trujące substancje zawarte w tych urządzeniach stanowić zagrożenie dla zdrowia człowieka. Pamiętaj! segregacja „elektrośmieci” oraz prawidłowe przetworzenie i unieszkodliwienie substancji niebezpiecznych, które zawierają chronią środowisko przed skażeniem i zanieczyszczeniem. Poza tym surowce, które są odzyskiwane w ten sposób można wykorzystać do produkcji nowych urządzeń. Farby, rozpuszczalniki, oleje odpadowe itd., a także puszki po farbach i lakierach Puszki czy inne opakowania po farbach czy lakierach mogą zawierać niebezpieczne metale ciężkie np.: ołów, kadm, rtęć oraz groźny chrom. Ze względu na powyższe, składowanie i przetwarzanie musi podlegać stosownym normom. Jak postępować? opakowania po farbach i lakierach można oddać do gminnych punktach zbierania odpadów niebezpiecznych (jeżeli w danej gminie istnieje takowy punkt) nieużywane pozostałości rozpuszczalników, farb, olejów odpadowych itp. Zlewaj do jednego szczelnego pojemnika, oddzielnie dla każdego rodzaju odpadu, odpornego na działanie konkretnego specyfiku Nigdy nie mieszaj ich z innymi substancjami! Trzymaj w miejscach niedostępnych dla dzieci! olej z samochodu możesz zostawić w serwisie samochodowym (jeśli wymieniasz na nowy) Nie wolno! wyrzucać opakowań zanieczyszczonych farbą do kosza na odpady komunalne; wylewać resztek farb, rozpuszczalników, lakierów i smarów do kanalizacji, gruntu lub wód. spalać farb, rozpuszczalników, olejów odpadowych itp. w paleniskach domowych, ponieważ poprzez ich spalanie w powyższy sposób mogą emitować do atmosfery niebezpieczne i szkodliwe substancje. Czy wiesz, że: oleje odpadowe powinny być w pierwszej kolejności poddawane odzyskowi poprzez regenerację (ponowne wykorzystanie olejów odpadowych). W przypadku gdy ich regeneracja nie jest niemożliwa, oleje odpadowe powinny być poddawane innym procesom odzysku. Tu dopuszczalne jest unieszkodliwianie olejów odpadowych. Firmy zajmujące się zbieraniem odpadów olejowych przekazują je do instalacji do regeneracji olejów odpadowych. Ogólnie dostępny wykaz Środowiska. takich instalacji prowadzi Główny Inspektor Ochrony Tusze i tonery Odpady takie jak tusze i tonery także zaliczane są do odpadów niebezpiecznych ze względu na to, iż zawierają substancje toksyczne zagrażające środowisku a także zdrowiu i życiu. Puste opakowania z pozostałościami po tonerze zawierają niebezpieczne pierwiastki takie jak: benzen, styren czy ozon, natomiast głowice do drukarek laserowych z wałkiem światłoczułym zawierają arsen, selen, telur, krzem. Według prawa, użytkownik tonera czy tuszu staje się wytwórcą odpadów i w związku z tym ma ustawowy obowiązek obchodzenia się z nimi w sposób odpowiedni. Za niedopełnienie tych obowiązków grożą sankcje karne. Jak postępować? należy oddać zużyty tusz lub toner do punktu zbierania, skąd trafi do regeneracji lub jeśli nie będzie to możliwe odpad ten zostanie zutylizowany w taki sposób aby był on bezpieczny dla środowiska i człowieka odpady te można oddawać do firm zajmujących się ich odzyskiem, których działa bardzo dużo na terenie całego kraju puste opakowania po tonerach i tuszach można oddać w większości sklepów przy zakupie nowych tuszy czy tonerów. Nie wolno! wyrzucać zużytych tuszy i tonerów do kosza na odpady komunalne Wyroby zawierające azbest Generalnie w Polsce zakazana jest produkcja, stosowanie oraz obrót azbestem i wyrobami zawierającymi azbest! Jeżeli jednak na terenie Twojej nieruchomości znajduje się jeszcze azbest to: skontaktuj się z urzędem Twojej miejscowości w celu pozyskania informacji na temat dalszego postępowania z wyrobami zawierającymi azbest Nie wolno! nigdy nie usuwaj wyrobów z azbestem samodzielnie! Nie łam, nie krusz ani nie tnij wyrobów zawierających azbest! Poprzez takie działania uwalniają się szkodliwe włókna azbestu do powietrza, które poprzez drogi oddechowe przedostają się do organizmu Włókna azbestu znajdujące się w powietrzu mogą spowodować groźne dla życia chorób m.in.: raka płuc, czy pylicę azbestową! O tym czy dany odpad kwalifikuje się do odpadów niebezpiecznych decyduje ich skład, cechy, źródła powstania a także ich właściwości. Najdokładniejsze i najbardziej szczegółowe informacje uzyskamy z obowiązującej ustawy o odpadach z dnia 14.12.2012 r.. I tak załącznik nr 3 powyższej ustawy wskazuje na właściwości powodujące, że odpady są odpadami niebezpiecznymi. WŁAŚCIWOŚCI POWODUJĄCE, ŻE ODPADY SĄ ODPADAMI NIEBEZPIECZNYMI: H1 „wybuchowe”: substancje i preparaty, które mogą wybuchnąć pod wpływem ognia lub które są bardziej wrażliwe na wstrząs lub tarcie niż dinitrobenzen H2 „utleniające”: substancje i preparaty, które w kontakcie z innymi substancja-mi w szczególności z substancjami łatwopalnymi, wykazują silne reakcje egzotermiczne H3–A „wysoce łatwopalne”: – substancje i preparaty ciekłe o temperaturze zapłonu niższej niż 21°C (w tym skrajnie łatwopalne ciecze) lub – substancje i preparaty, które mogą się rozgrzać, a następnie zapalić pod wpływem kontaktu z powietrzem w temperaturze otoczenia, bez doprowa-dzenia energii, lub – substancje i preparaty stałe, które mogą z łatwością zapalić się po krótkim kontakcie ze źródłem zapłonu i które palą się nadal lub ulegają zniszczeniu po usunięciu źródła zapłonu, lub – substancje i preparaty gazowe, łatwopalne w powietrzu pod normalnym ciśnieniem, lub – substancje i preparaty, które w kontakcie z wodą lub wilgotnym powie-trzem tworzą wysoce łatwopalne gazy w niebezpiecznych ilościach, H3–B „łatwopalne”: substancje i preparaty ciekłe o temperaturze zapłonu równej lub wyższej niż 21°C i niższej niż lub równej 55°C, H4 „drażniące”: substancje i preparaty niewykazujące działania żrącego, które w wyniku bezpośredniego, długotrwałego lub powtarzającego się kontaktu ze skórą lub błoną śluzową mogą wywołać stan zapalny, H5 „szkodliwe”: substancje i preparaty, które w przypadku ich wdychania, spożycia lub wniknięcia przez skórę mogą powodować ograniczone zagrożenie dla zdrowia, H6 „toksyczne”: substancje i preparaty (w tym substancje i preparaty bardzo toksyczne), które w przypadku ich wdychania, spożycia lub wniknięcia skórę mogą powodować poważne, ostre lub chroniczne zagrożenie dla zdrowia, a nawet śmierć, H7 „rakotwórcze”: substancje i preparaty, które w przypadku ich wdychania, spożycia lub wniknięcia przez skórę mogą wywołać raka lub zwiększać częstotliwość jego występowania, H8 „żrące”: substancje i preparaty, które w zetknięciu z żywymi tkankami mogą spowodować ich zniszczenie, H9 „zakaźne”: substancje i preparaty zawierające żywe drobnoustroje lub ich toksyny, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do przyjęcia, że wywołują choroby u ludzi lub innych żywych organizmów, H10 „działające szkodliwie na rozrodczość”: substancje i preparaty, które w przypadku ich wdychania, spożycia lub wniknięcia przez skórę mogą wywołać niedziedziczne wrodzone deformacje lub zwiększyć częstotliwość ich występowania, H11 „mutagenne”: substancje i preparaty, które w przypadku ich wdychania, spożycia lub wniknięcia przez skórę mogą wywołać dziedziczne defekty genetyczne lub zwiększyć częstotliwość ich występowania, H12 odpady, które w kontakcie z wodą, powietrzem lub kwasem uwalniają toksyczne lub bardzo toksyczne gazy, H13(*) „uczulające”: substancje i preparaty, które w przypadku ich wdychania lub wniknięcia przez skórę, są w stanie wywołać reakcję nadwrażliwości, tak że w wyniku dalszego narażenia na kontakt z tą substancją lub preparatem pojawiają się charakterystyczne skutki negatywne, H14 „ekotoksyczne”: odpady, które stanowią lub mogą stanowić bezpośrednie lub opóźnione zagrożenie dla co najmniej jednego elementu środowiska, H15 odpady, które po zakończeniu procesu unieszkodliwiania mogą w dowolny sposób wydzielić inną substancję, np. w formie odcieku, która ma którąkolwiek spośród cech wymienionych powyżej. mydeł, tłuszczów lub wosków pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego. Kolejny załącznik ustawy dot. odpadów niebezpiecznych (załącznik nr 4) wskazuje składniki, które mogą powodować to, że odpad staje się odpadem niebezpiecznym. Poniżej przedstawiono ten wykaz. WYKAZ SKŁADNIKÓW, KTÓRE MOGĄ POWODOWAĆ, ŻE ODPADY SĄ ODPADAMI NIEBEZPIECZNYMI 1) beryl, związki berylu, 2) związki wanadu, 3) związki chromu (VI), 4) związki kobaltu, 5) związki niklu, 6) związki miedzi, 7) związki cynku, 8) arsen, związki arsenu, 9) selen, związki selenu, 10) związki srebra, 11) kadm, związki kadmu, 12) związki cyny, 13) antymon, związki antymonu, 14) tellur, związki telluru, 15) związki baru z wyjątkiem siarczanu baru, 16) rtęć, związki rtęci, 17) tal, związki talu, 18) ołów, związki ołowiu, 19) siarczki nieorganiczne, 20) nieorganiczne związki fluoru, z wyjątkiem fluorku wapnia, 21) cyjanki nieorganiczne, 22) następujące metale alkaliczne lub metale ziem alkalicznych: lit, sód, potas, wapń, magnez w postaci niezwiązanej, 23) kwaśne roztwory lub kwasy w postaci stałej, 24) roztwory zasadowe i zasady w postaci stałej, 25) azbest (pył i włókna), 26) fosfor, związki fosforu, z wyjątkiem fosforanów mineralnych, 27) karbonylki metali, 28) nadtlenki, 29) chlorany, 30) nadchlorany, 31) azydki, 32) farmaceutyki oraz związki stosowane w medycynie lub w weterynarii, 33) biocydy i substancje fitofarmaceutyczne, 34) substancje zakaźne, 35) kreozoty, 36) izocyjaniany, tiocyjaniany, 37) cyjanki organiczne (np. nitryle), 38) fenole, związki fenolowe, 39) halogenowane rozpuszczalniki, 40) rozpuszczalniki organiczne, z wyjątkiem rozpuszczalników halogenowanych, 41) związki halogenoorganiczne, z wyjątkiem obojętnych materiałów spolimeryzowanych i innych substancji, o których mowa w niniejszym załączniku, 42) aromatyczne, policykliczne i heterocykliczne związki organiczne, 43) aminy alifatyczne, 44) aminy aromatyczne, 45) etery, 46) substancje o właściwościach wybuchowych, z wyjątkiem substancji wyszczególnionych w innych punktach niniejszego załącznika, 47) organiczne związki siarki, 48) jakiekolwiek pochodne polichlorowanego dibenzofuranu, 49) jakiekolwiek pochodne polichlorowanej dibenzopdioksyny, 50) węglowodory i ich związki z tlenem, azotem lub siarką nieuwzględnione w inny sposób w niniejszym załączniku. Aby przyczynić się do zmniejszenia odpadów niebezpiecznych postaraj się zastosować się do niżej wymienionych zasad: przeterminowane lub pojemników w aptekach niewykorzystane leki wyrzucaj do specjalnych staraj się zużywać całość produktu i nie zostawiaj niczego w opakowaniach rozważ używanie zamiast baterii jednorazowych akumulatorków, nadających się do ponownego naładowania używaj środków bezpiecznych dla zdrowia przy remoncie czy też budowie domu staraj się unikać w domu i w ogrodzie środków chemicznych do zwalczania owadów oraz chwastów przepracowany olej wymieniaj tylko w specjalistycznych punktach wymiany olej o Zadbaj to, aby z samochodu nie wyciekał olej nie wyrzucaj starego akumulatora do zwykłego kosza na odpady zmieszane (zawierają ołów i kwas siarkowy stanowiące źródło skażeń środowiska) używaj akumulator w sposób prawidłowy aby przedłużyć jego żywotność kupuj kosmetyki z oznaczeniem "ozone friendly" czy "CFC free", co oznacza że nie Używaj zawierają freonu biodegradowalnych niszczącego środków warstwę ozonową czyszczących.
