SE INSTRUKTIONSBOK MIG SVETS UTAN GAS NO INSTRUKSJONSBOK MIG SVEIS UTEN GASS FI KÄYTTÄJÄN KÄSIKIRJA MIG HITSAUSKONE HITSAUKSEEN ILMAN KAASUA DK BRUGSANVISNING MIG SVEJSEAPPARATER UDEN GAS INSTRUCTIONS MANUAL GB MIG WELDING UNITS WITHOUT GAS JUHENDITE KÄSIRAAMAT EE MIG GAASITA KEEVITUSMASIN LIETOŠANAS ROKASGRĀMATA LV IEKĀRTAS METINĀŠ ANAI BEZ GĀZES NAUDOJIMO ŽINYNAS MIG SUVIRINIMO LT ĮRENGIMAI SUVIRINIMAS BE DUJŲ PODRĘCZNIK UŻYTKOWANIA PL URZĄDZENIA SPAWALNCZE OGM DLA SPAWANIA BEZ GAZU 1600 M GNG 12927-0104 Svenska ....................................................................................................................................................3 Norsk ..........................................................................................................................................................9 Suomi ......................................................................................................................................................15 Danska ...................................................................................................................................................23 English ...................................................................................................................................................31 Eesti ..........................................................................................................................................................39 Latviski .................................................................................................................................................47 Lietuviškai .........................................................................................................................................55 W języku polskim .......................................................................................................................63 SVENSKA • Svetsning får aldrig göras på metall eller överdragen metall som innehåller zink, kvicksilver, krom, grafit, bly, kadmium eller beryllium om inte användaren eller andra personer i samma område använder en luftförsedd andningsutrustning. 1.0 SÄKERHETSNORMER ....................................3 2.0 INSTALLATION ................................................4 3.0 MONTERING.....................................................4 4.0 UNDERHÅLL AV SVETSSKÄRM...................5 5.0 INSTALLATION AV SVETSTRÅD ..................5 6.0 MIG-SVETSNING .............................................6 7.0 GASSVETSNING ..............................................6 8.0 FÖRBEREDELSER FÖR SVETSNING ...........6 9.0 KOPPLING AV GASTUB OCH REGULATOR .....................................................6 10.0 SVETSNING UTAN GAS ................................6 11.0 FÖRBEREDELSE FÖR SVETSNING ..............7 12.0 FÖRDELAR MED SVETSNING UTAN GAS.........................................................7 13.0 SVETSNINGSFÖRESKRIFTER .......................7 14.0 BYTE AV TRÅDRULLE ...................................8 15.0 SVETSNINGSRÅD............................................8 16.0 INSTÄLLNING AV SVETSEN .........................8 17.0 SVETSAVBROTT OCH FELAKTIGHETER ...8 1.3 SÄKERHETSINSTRUKTIONER För Din säkerhet följ dessa instruktioner noga före anslutning av kraftkälla: • En passande två-polig kontakt måste sättas in före huvuduttaget; denna kontakt måste vara utrustad med säkringar med tidsfördröjning. • En enfas-anslutning med jord måste göras med en två-polig stickpropp kombinerbar med ovannämnda uttag. • Två trådar i den två-poliga primärkablen används för anslutning till enfas-ledningen och den gulgröna tråden för den obligatoriska anslutningen till jord. • id arbete i ett slutet utrymme måste kraftkällan vara utanför svetsområdet och jordkabeln skall fästas på arbetsstycket. Arbeta aldrig i ett fuktigt eller vått utrymme under dessa villkor. • Lämplig utsugningsventilation måste användas vid svetsområdet. Detta måste också kompletteras med lämplig allmän ventilation och luftcirkulation., särskilt när arbete görs i slutet utrymme. • Använd inte skadade in- eller svetskablar. • Svetslågan får aldrig riktas på användaren eller annan person. • Arbeta aldrig med svetsen utan dess paneler; det kan förorsaka användaren allvarlig skada och kan skada utrustningen. 1.0 SÄKERHETSNORMER 1.1 ALLMÄNNA INSTRUKTIONER Se till att instruktionsboken läses noggrant och förstås av användaren och av underhålls- och teknisk personal. 1.2 PLACERING Svetsningsprocesser av alla slag kan vara farliga inte bara för användaren utan för vem som helst, som befinner sig nära utrustningen, om inte säkerhets- och användarregler noga iakttas. 1.4 BRANDSKYDD • Se till att lämplig brandskyddsutrustning är tillgänglig nära svetsområdet. • Allt antändbart material måste flyttas från svetsområdet. • Sörj för god ventilation av svetsområdet. Upprätthåll tillräcklig luftflöde för att förhindra anhopning av explosiva eller giftiga koncentrationer av gaser. Dessa huvudåtgärder måste vidtas: • Användaren skall skydda kroppen genom att använda inte antändbara, tätt sittande skyddskläder utan fickor eller uppvikta byxor. • Användaren skall bära en inte antändbar svetshjälm utformad att skydda hals och ansikte, också på sidorna. Det är nödvändigt att alltid hålla skyddsglasen rena och omedelbart byta ut dem, om de är brutna eller spruckna. Det är lämpligt att montera ett stänkskyddsglas mellan svetsglaset och svetsområdet. Svetsning skall göras i ett stängt utrymme, som inte är öppet mot andra arbetsutrymmen. • Användaren skall aldrig titta i ljusbågen utan lämpligt ögonskydd. Använd alltid skyddsglasögon med sidoskydd för att skydda mot flygande föremål. • Svetsningen måste genomföras på metallbeläggning grundligt rengjord från lager av rost eller färg för att undvika skadliga ångor. Delar avfettade med lösningsmedel måste torka före svetsning. 1.5 SKYDDANDE GAS Använd rätt skyddande gas för svetsningen. Se till att regulatorn monterad på cylindern arbetar bra. Kom ihåg att hålla cylindern på avstånd från alla slags värmekällor. 1.6 ELEKTROMAGNETISK FÖRENLIGHET Före installering av MIG/MAG-svetsen undersök området omkring och kontrollera följande punkter: 3 2.0 INSTALLATION • Se till att det inte finns några andra anslutningskablar, styrkablar, telefonkablar eller andra anordningar i närheten av svetsen. • Se till att det inte finns telefoner och TV, datorer eller andra styrsystem i arbetsområdet. • Personer med pacemaker eller hörapparat skall hålla sig långt ifrån svetsen. Koppla huvudkabeln (Fig 1A) till rätt uttag, 1-fas 230 V (skyddad av tröga säkringar). VIKTIGT: Trådarna i huvudledningen på svetsen har följande färger: Gul-grön = Jord, brun = fas, blå = neutral. Om färgerna på trådarna i huvudledningen inte överensstämmer med färgetiketterna för polerna i kraftuttaget, tag kontakt med elektriker. VARNING: Svetsen måste kopplas till jord. ! I vissa fall kan speciella skyddsåtgärder behövas. Störningar kan reduceras på följande sätt: • Om det är störning i anslutningskabeln, skall ett E.M.C-filter monteras mellan huvudledningen och svetsen. • Utmatningskablarna på svetsen skall kortas, hållas tillsammans och kopplas till jord. • Efter underhåll skall alla paneler på svetsen ordentligt sättas på plats. FIG. 1 1.7 ELEKTRISK CHOCK FARA – ELEKTRISK CHOCK KAN VARA LIVSHOTANDE En kvalificerad person som kan Första hjälpen skall alltid vara närvarande på arbetsområdet. Om en person är medvetslös och elektrisk chock misstänks, rör inte personen om han eller hon är i kontakt med spänningsförande delar. Koppla från strömmen från maskinen och använd sedan Första Hjälpen. Torrträ och andra isolerande material kan användas för att, om det är nödvändigt, flytta kablar ifrån personen. 1.8 EMC Innan maskinen installeras, undersök den omgivande miljön och särskilt följande: 1. Kontrollera att det inte finns några andra matarkablar, manöverkablar, telefonkablar eller annan utrustning i närheten av maskinen. 2. Kontrollera att det inte finns några radiomottagare eller TV-apparater. 3. Kontrollera att det inte finns några datorer eller andra kontrollsystem. 4. Kontrollera att det inte finns någon person med pacemaker eller hörapparat i närheten av maskinen. 5. Kontrollera att det inte finns någon känslig utrustning som används i omgivningen. I vissa fall kan extra skyddsåtgärder behövas. 3.0 MONTERING 1. Packa upp svetsen; 2. Skruva fast foten (D) på maskinen med medföljande skruv (E); 3. För axeln (A) igenom hålet på den bakre delen av maskinen och sätt fast hjulen (B) på varje sida samt lås fast hjulen med låsbrickorna (C); 4. Montera ihop plasthandtaget (F) med medföljande skruvar (G); FIG. 2 Störningar kan minskas på följande sätt: 1. Om det är störningar i elnätet, skall ett E.M.C.-filter sättas in mellan elnätet och maskinen. 2. Maskinens utmatningskablar skall kortas; dessa skall hållas tätt ihop och sträckas ut längs golvet. 3. Alla maskinens plåtar skall vara ordentligt stängda när underhåll har utförts. 4 FIG. 3 5. För att montera handskärmen (fig 2) placera skyddsskärmen av plast i den speciella öppningen och fäst den med de två skruvarna. Fäst handtaget genom att sätta det i skåran på skyddsmasken, tryck och vrid det 90° tills det fäster i hålet inuti skyddsmasken. VARNING: Titta aldrig i ljusbågen utan ögonskydd. Ljusstrålarna kan allvarligt skada ögonen. Använd alltid den medlevererade skyddsskärmen eller någon annan skyddsmask eller svetshjälm. 4.0 UNDERHÅLL AV SVETSSKÄRM ANVÄNDNING: Skärmen är avsedd för personalen och skall endast användas för att skydda användaren från optisk strålning från den elektriska svetsbågen. RENGÖRING OCH UNDERHÅLL: Rengör skärmen efter varje gång. Skärmen skall endast rengöras med en mjuk duk eller tryckluft. Kontrollera om någon del på skärmen är trasig och ersätt denna. Materialet som används till att tillverka skärmen är vanligtvis passande men kan orsaka allergisk reaktion på särskilt känsliga personer. Desinfektion skall göras med en lösning av bensyl-laurin-dimetyl-ammoniumklorid eller UV ”germicide” lampor. SKYDDSSTANDARD: Använd endast skärmen i enlighet med arbetsinstruktionerna och se till att skyddsfiltret är anpassat till typen av svetsning. Kom ihåg att filtret INTE är splitterfritt och därför skall skyddas med en ofärgad ruta av samma storlek. För att erhålla en bättre skyddsstandard mot svetssprut använd handskar och skyddskläder. 1. Ta bort låsknappen (I) på spolhållaren (R), tryck ihop spärrarna (J) och drag ut trådspolen. 2. Ta bort plasten från trådspolen (K) och sätt tillbaka den på spolhållaren (R). Sätt tillbaka låsknappen (I) på spolhållaren (fjädern och brickan från bromssystemet på trådspolen). 3. Lossa och fäll låsningen i sidled (L), lossa den övre rullen på mataren (N) och drag ut kvarvarande tråd ur trådledaren. 4. När tråden på spolen är lossad, håll den med tång så att den inte löper av spolen, och om det behövs sträck den före inmatning i trådledaren (O). Mata in tråden på den nedre rullen (M) och in i trådledaren. VARNING! Slangpaketet måste hållas rakt. Vid matning med en ny tråd genom trådledaren se till att tråden är renskuren (inga grader och hörn) och att åtminstone 5 cm av änden är rak (inga kurvor). Om inte dessa instruktioner följs, kan det leda till att tråden skadar trådledaren. 5. Sänk den övre rullen (N) och knappen (L) och dra åt lätt (om det är för hårt kan tråden låsa sig och motorn kan skadas, om det är för löst matas inte tråden av rullarna). OBS: Matarrullen (M) har två RESERVDELAR: Ersätt omgående delar som är skadade eller deformerade. Använd endast reservdelar i original. Använd inte filterglas som ersättning om dessa inte är certifierade eller inte har en deklarerad optisk klass. Se till att alla ersättningsfilter har den rätta skyddsfärgen. Vid tvivel kontakta leverantören. RESTRIKTIONER: Skärmen tillgodoser endast tillräckligt skydd för panna, ansiktets sidor och hals, om den används för angivet ändamål. 5.0 INSTALLATION AV SVETSTRÅD Svetsen levereras med en svetstrådsspole. För att installera denna tråd i matningssystemet följ nedanstående instruktioner och se fig 3. 5 5. Öppna gasen genom tryckregulatorn och justera flödeshastigheten. (OBS: Gasflödet behöver kanske justeras för att erhålla en bättre svetsning, beroende på typ och tjocklek på den använda metallen. Hur som helst bör gasflödet bibehållas så lågt som möjligt). olika spår. Maskinen är inställd för diametern på den levererade tråden. För svetsning utan gas måste rullen vändas för att få rätt spår för flussvetstrådens diameter. 6. Anslut matarkabeln till 230 V 50 Hz och vrid på strömmen, tryck sedan på microbrytaren. Tråden matas genom trådmatningsmotorn (ställbar hastighet) och glider genom trådledaren. När den kommer ut från slangpakethalsen släpp microbrytaren, slå ifrån maskinen och sätt på kontaktrör och gashylsa. FIG. 4 6.0 MIG-SVETSNING Med MIG-svetsning (Metal Inert Gas) smälts en kontinuerligt matad metallelektrod i en svetssmälta vid en konstant och reglerad hastighet. Tråden är ansluten till en konstant spänningspol medan arbetsstycket är anslutet till den andra polen. När tråden matas och rör vid arbetsstycket uppstår en ljusbåge. Bågen smälter tråden som är placerad på arbetsstycket. 9.0 KOPPLING AV GASTUB OCH REGULATOR 7.0 GASSVETSNING Anslut RACE regulatorn till gastuben, samt plastslangen till regulatorn (regulator och gastub medföljer ej). Vid val av regulator och gastub, kontakta återförsäljaren. För svetsning i rostfritt stål måste svetsen ställas in för gassvetsning. Detta är väldigt lätt, du behöver endast följande reservdelar och artiklar ( var vänlig och kontakta din svetsleverantör): 1. Tråd - Alla dessa svetsar arbetar med 5 kg trådrullar ( tråddiameter 0,6 mm eller 0,8 mm). 2. Munstycke - Munstycket är riktig när det stämmer med tråddiametern. 3. Gas - Påfyllningsbara gastuber finns att köpa hos din lokala Luna-återförsäljare. 4. Gasregulatorer – Passande regulatorer för gastuben finns att köpa hos din lokala Luna-återförsäljare. 8.0 FÖRBEREDELSE FÖR SVETSNING SVETSMATERIAL GASTUB TRÅD Mjukt stål Argon +CO2 tub eller CO2 tub Trådrulle av kopparstål, för svetsning utan gas flussfylld trådrulle Rostfritt stål Argontub Trådrulle av rostfritt stål 10.0 SVETSNING UTAN GAS Vid svetsning ”UTAN GAS” är slangpaketet anslutet till den negativa polen och jordkabeln till den positiva polen. Vid gassvetsning används gasen till att skydda svetssmältan från oxidation och porositet. Vid svetsning ”UTAN GAS” ges detta skydd av en speciell tråd kallad ”flussfylld tråd”. Denna teknik förenklar användningen av dessa maskiner jämfört med maskiner med standardtråd på vilka gasflödet måste justeras separat. 1. Anslut svetsmaskinen till 230 V 50/60 Hz. 2. VIKTIGT: Kontrollera att polariteten är rätt inställd. För gassvetsning måste jordkabeln kopplas till det negativa uttaget (-), och slangpaketet måste kopplas till det positiva uttaget (+) (Fig. 4). 3. Anslut jordkabeln till arbetsstycket och se till att kontakten är god. 4. Se till att trådmatningsrullen är rätt inställd (spåret skall motsvara tråddiametern). Använd spåret märkt med 0,9 mm för alla trådar med diameter 0,8 mm och spåret märkt med 0,7 mm för alla trådar med diameter 0,6 mm. Vid ändring av spår, lossa skruven som låser rullen och vänd på rullen och fäst den igen med skruven; 6 11.0 FÖRBEREDELSE FÖR SVETSNING 3. Svetsningstiden är ca 50% mindre jämfört med normal elektrodsvetsning. 4. Inlärningstiden för användaren är mycket kort. 5. Ett minimum spill av svetsmaterial. 6. Det betydelsefullaste är att denna process slutför svetsningen snabbare och effektivare. 7. Mindre hetta, mindre förvridning. 8. Möjlighet att svetsa tunna material. 1. Anslut svetsmaskinen till 230 V 50/60 Hz. 2. VIKTIGT: Kontrollera att polariteten på slangpaketet och jordkabel är rätt inställd (Fig. 5). För svetsning utan gas måste jordkabeln kopplas till det positiva uttaget (+), och slangpaketet måste kopplas till det negativa uttaget (-) (Fig. 5). 3. Anslut jordkabeln till arbetsstycket och se till att kontakten är god. 4. Se till att trådmatningsrullen är rätt inställd (spåret skall motsvara tråddiametern). Lägg märke till att rullen har två spår, en markerad med 0.9 mm och den andra med 0.7 mm. 13.0 SVETSNINGSFÖRESKRIFTER 1. Svetsmaskinen har 6 lägen för reglering av strömmen för olika förhållanden. 2. Val av läge för svetsningen bestäms av tjockleken på materialet som skall svetsas. 3. Även gasflödeshastigheten bestäms av tjockleken av materialet som skall svetsas. 4. För inställning av svetsmaskinen hänvisas till diagram och följande sidor. 12.0 FÖRDELAR MED SVETSNING UTAN GAS 1. Gastub behövs ej. 2. Svetsning utomhus är lättare därför att det är mindre chans att vinden blåser iväg den skyddande gasen. 13.1 REFERENSTABELL STÅL 0.6 mm gassvetstråd Arbetsstycke tjocklek (mm) 0,6 0,6 - 0,8 0,8 - 1,0 1,0 - 1,2 1,2 - 2,0 2,0 - 3,0 Svetslägesbrytare A 1 1 A A A A B 2 2 2 2 3 3 C Min. Max. Min. Max. Min. Max. 0,8 mm gassvetstråd Trådhastighetsinställning D Låg Låg Medel Medel Medel Hög MJUKT STÅL FÖR SVETSNING UTAN GAS 0,9 mm för svetsning utan gas Arbetsstycke tjocklek (mm) 0,9 0,9 - 1,0 1,0 - 1,2 1,2 - 2,0 2,0 - 3,0 Svetslägesbrytare A 1 A A A A B 2 2 3 3 3 C Max. Min. Max. Min. Max. Trådhastighetsinställning D Låg Medel Medel Medel Hög 7 Sveslägesbrytare A B C Professionell svetsning 1 2 Max. A 2 Min. A 2 Max. A 3 Min. A 3 Max. Trådhastighetsinställning D Låg Låg Låg Medel Medel Medel 2 Ställ in trådhastigheten. Börja med att använda en provplåt grundligt rengjord från rost och målarfärg. Anslut jordkabeln till arbetsstycket. Ställ in hög trådhastighet. Tryck på microbrytaren. (OBS! Tryck ordentligt på microbrytaren för att kunna utföra de tre funktionerna gasflöde, trådmatning och svetsstyrka.) Börja svetsa och minska trådhastigheten gradvis. Fortsätt minska trådhastigheten och lyssna till ljudet. Ljudet skall gå från ett knastrande ljud till ett regelbundet och starkt surrande (liknande ljudet när man steker bacon). Detta surrande ljud indikerar den rätta trådhastigheten för arbetsstycket som svetsas. När ströminställningen ändras, ställ in trådhastigheten igen. Starta alltid med en högre trådhastighet. Denna åtgärd skyddar kontaktröret från skada under svetsningen. Under svetsning skall handtaget hållas i 45º vinkel från arbetsstycket. Håll spetsen på kontaktröret ca 5-10 mm från arbetsstycket. 14.0 BYTE AV TRÅDRULLE Svetsmaskinen levereras med en minirulle på ca 0.225 kg och 0.9 mm tråddiameter. När trådrullen är slut kan den ersättas med en trådrulle på 0.8 kg eller 5.0 kg. Tråden dras av rullen (fig. 3, M) som rör sig med hjälp av en serie mekanismer. Rullen har två spår en märkt med 0.9 mm och den andra märkt med 0.7 mm. Det är mycket viktigt att använda det rätta spåret som förklaras på sidan 10 – ”FÖRBEREDELSE FÖR SVETSNING” – annars kommer tråden inte att matas normalt eller den kommer att trassla. Se till att kontaktröret passar ihop med tråddiametern. Svetsmaskinen levereras med slangpaket komplett med kontaktrör för tråden inklusive kraftkälla. För alla andra trådrullar, montera ett munstycke som passar till tråddiametern. Se fig 3 och följ förfaringssättet beskrivet på sid 4 ”Installation av svetstråd” för byte av trådrulle. 15.0 SVETSNINGSRÅD 1. Håll svetshandtaget i 45º vinkel mot arbetsstycket och bibehåll gashylsan ca 6 mm från arbetsstycket. 2. Rör svetshandtaget försiktigt och stadigt. 3. Undvik svetsning i utrymmen med för mycket luftcirkulation. Luften som blåser iväg den skyddande gasen från svetssmältan förorsakar en porös svets. 4. Håll tråden och dess skydd rena. Använd inte rostig tråd. 5. Undvik skarpa veck och öglor på svetsslangen. 6. Om möjligt, rengör trådledaren med tryckluft vid byte av trådrulle. 7. Ta då och då bort dammet inuti svetsen genom att använda låg tryckluft (3-4 bar/20-30 PSI) för att garantera lämplig värmeavledning under användning. 17.0 SVETSAVBROTT OCH FELAKTIGHETER • Fel: Tråden trycker tillbaka handtaget från arbetsstycket. Orsak: Överskriden trådhastighet. • Fel: Tråden fastnar på kontaktröret. Orsak: Låg trådmatning. • Fel: För mycket svetssprut. Orsak: Ojämn trådmatning, felaktig inställning av handtaget (för sned). • Fel: Instabil båge. Orsak: Låg spänning, ojämn Otillräcklig gasflödeshastighet 16.0 INSTÄLLNING AV SVETSEN trådmatning. • Fel: Bristfällig genomträngning. Orsak: Strömmen för låg, ojämn hastighet, handtagets riktning bör vara omvänd. Ställ in spänningen: Använd rätt ”utstickare”. Tråd”utstickaren” är avståndet mellan kontaktröret och arbetsstycket. Tråd”utstickaren” (ibland felaktigt kallad båglängd) bör vara mellan 5 och 10 mm för att erhålla bästa svets- (och ljud-) utförande. 1. Ställ in önskad spänning (TAB 13.1). Välj lägre inställning för tunnare plåt och högre inställning för tjockare plåt. • Fel: Sprickbildning. Orsak: Smutsigt material, strömmen för låg, överskriden spänning, rost på elektrodtråden. • Fel: Porositet Orsak: Gasen är slut, läckande gasslangar, fel inställning av gasflödeshastigheten. 8 • Sveisingen må gjennomføres på metallbelegg grundig rengjort fra lag av rust eller farge for å unngå skadelige gasser. Deler avfettet med løsningsmiddel må tørkes før sveising. • Sveising må aldri utføres på metall eller overtrukket metall som inneholder sink, kvikksølv, krom, grafitt, bly, kadmium eller beryllium hvis ikke brukeren eller andre personer i samme område bruker et luftforsynende åndedrettsvern. NORSK 1.0 SIKKERHETSNORMER ..................................9 2.0 INSTALLASJON .............................................10 3.0 MONTERING..................................................10 4.0 VEDLIKEHOLD AV SVEISESKJERMEN ....11 5.0 INSTALLASJON AV SVEISETRÅD..............11 6.0 MIG-SVEISING...............................................12 7.0 GASSVEISING................................................12 8.0 FORBEREDELSE FØR SVEISING ...............12 9.0 KOPLING AV GASSFLASKE OG REGULATOR ...........................................12 10.0 SVEISING UTEN GASS.................................12 11.0 FORBEREDELSE FØR SVEISING ...............13 12.0 FORDELER MED SVEISING UTEN GASS................................................................13 13.0 SVEISEFORSKRIFTER..................................13 14.0 SKIFTE AV TRÅDRULLE .............................14 15.0 SVEISERÅD....................................................14 16.0 INNSTILLING AV SVEISEN .........................14 17.0 SVEISEAVBRUDD OG FEIL.........................14 1.3 SIKKERHETSINSTRUKSJONER For din sikkerhet bør du følge disse instruksjonene nøye før tilkobling av strøm: • En passande to-polet kontakt må settes inn til hoveduttaket; denne kontakten må være utstyrt med sikringer med tidsforsinkelse. • En enfase-tilkobling med jord må gjøres med et topolet støpsel som kan kombineres med ovennevnte uttak. • To tråder i den to-polete hovedkabelen brukes til tilslutningen til enfase-ledningen og den gul-grønne tråden for den obligatoriske tilslutning til jord. • Ved arbeid i et lukket rom må kraftkilden være utenfor sveiseområdet og jordkabelen skal festes på arbeidstykket. Arbeid aldri i et fuktig eller vått område under disse villkår. • Det må benyttes god nok avsugsventilasjon på arbeidsplassen. Det må også kompletteres med passende generell ventilasjon og luftsirkulasjon, spesielt når det arbeides i et lukket lokale. • Bruk ikke skadde inn- eller sveisekabler. • Sveiseflammen må aldri rettes mot brukeren eller andre personer. • Arbeid aldri med sveisen uten disse punktene; det kan gi brukeren alvorlige skader og kan skade utstyret. 1.0 SIKKERHETSNORMER 1.1 GENERELLE INSTRUKSJONER Sørg for at instruksjonsboken leses nøye og forstås av brukeren og av vedlikeholds- og teknisk personal. 1.2 PLASSERING Sveiseprosesser av alle slag kan være farlige, ikke bare for brukeren men også for hvem som helst, som befinner seg i nærheten av apparatet, hvis ikke sikkerhetsog brukerregler nøye følges. 1.4 BRANNBESKYTTELSE • Sørg for at hensiktsmessig beskyttelsesutstyr mot brann er tilgjengelig nærme sveiseområdet. • Alt antennbart materiale må flyttes fra sveiseområdet. • Sørg for god ventilasjon på sveiseområdet. Oppretthold tilstrekkelig lufttilførsel for å forhindre opphoping av eksplosive eller giftige gasser. Disse forhåndsregler må følges: • Brukeren skal beskytte kroppen ved å bruke ikkebrennbar, tettsittende beskyttelsesklær uten lommer eller oppbrettete bukser. • Brukeren skal bruke en ikke-brennbar sveisehjelm utformet for å beskytte hals og ansikt, også på sidene. Det er nødvendig å alltid holde beskyttelsesglassene rene og umiddelbart bytte dem ut, hvis de er slitte eller ødelagte. Det er fordelaktig og montere et beskyttelsesglass mot sprut mellom sveiseglasset og sveiseområdet. Sveising skal gjøres på et stengt området, som ikke er åpent mot andre arbeidsområder. • Brukeren skal aldri se på lysbuen uten riktig øyebeskyttelse. Bruk alltid vernebriller med sidebeskyttelse for å beskytte mot flygende gjenstander. 1.5 BESKYTTENDE GASS Bruk riktig beskyttende gass til sveisningen. Sørg for at regulatoren montert på sylinderen arbeider bra. Husk å holde sylinderen på avstand fra alle slags varmekilder. 1.6 ELEKTROMAGNETISK SAMSVAR Før installering av MIG/MAG-sveisen undersøk området omkring og kontroller følgende punkter: 9 2.0 INSTALLASJON • Sørg for at det ikke finnes noen andre tilkoblingskabler, styrekabler, telefonkabler eller andre innretninger i nærheten av sveisen. • Sørg for at det ikke finnes telefoner og TV, datamaskiner eller andre styresystemer på arbeidsområdet. • Personer med pacemaker eller høreapparat skal holde seg langt ifra sveiseapparatet. Koble hovedkabelen (Fig 1A) til rett uttak, 1-fas 230 V (beskyttet av trege sikringer). VIKTIG: Trådene i hovedledningen på sveiseapparatet har følgende farger: Gul-grønn = Jord, brun = fase, blå = nøytra. Hvis fargene på trådene i hovedledningen ikke stemmer overens med fargeetikettene for polene i kraftuttaket, ta kontakt med en elektriker. ADVARSEL: Sveisen må kobles til jord. ! I noen tilfeller bør en ta spesielle forhåndsregler. Forstyrrelser kan reduseres på følgende måte: • Hvis det er forstyrrelser i tilkoblingskabelen, skal et E.M.T-filter monteres mellom hovedledningen og sveiseapparatet. • Utmatingskablene på sveisen skal kortes, holdes sammen og kobles til jord. • Etter vedlikehold skal alle paneler på sveiseapparatet settes ordentlig på plass. FIG. 1 1.7 ELEKTRISK SJOKK FARE – ELEKTRISK SJOKK KAN VÆRE LIVSTRUENDE En kvalifisert person som kan førstehjelp skal alltid være i nærheten av arbeidsområdet. Hvis en person er bevistløs og det er mistanke om elektrisk sjokk, må en ikke røre personen hvis han eller hun er i kontakt med spenningsførende. Koble strømmen fra maskinen og bruk så førstehjelp. Tørt tre og andre isolerende material kan brukes for å, om nødvendig, flytte kabler vekk fra personen. 1.8 EMC Før maskinen installeres, undersøk miljøet rundt og spesielt følgende: 1 Kontroller at det ikke er andre matekabler, manøverkabler, telefonkabler eller annet utstyr i nærheten av maskinen. 2. Kontroller at det ikke er radiomottakere eller TVapparater. 3. Kontrollere at det ikke er datamaskiner eller andre kontrollsystem. 4. Kontrollere at det ikke er personer med pacemaker eller høreapparat i nærheten av maskinen. 5. Kontrollere at det ikke er følsomt utstyr som brukes i omgivelsene i nærheten. I noen tilfeller kan ekstra beskyttelse trenges. 3.0 MONTERING 1. Pakk opp sveiseapparatet; 2. Skru fast foten (D) på maskinen med medfølgende skrue (E); 3. Før akselen (A) igjennom hullet på den bakre delen av maskinen og fest fast hjulene (B) på hver side. Lås de fast med låsbrikkene (C); 4. Monter sammen plasthåndtaket (F) med medfølgende skruer (G); FIG. 2 Forstørrelser kan reduseres på følgende måte: 1. Hvis det er forstyrrelser i elnettet, skal et E.M.C.filter settes inn mellom elnettet og maskinen. 2. Maskinens utmatingskabler skal forkortes; Disse skal holdes tett sammen og strekkes langs gulvet. 3. Alle maskinens plater skal være ordentlig lukket når vedlikehold har vært utført. 10 FIG. 3 5. For å montere håndskjermen (fig 2) plasseres beskyttelsesskjermen av plast i den spesielle åpningen og fest den med de to skruene. Fest håndtaket ved å sette det i snittet på beskyttelsesmasken, trykk og vri det 90° til det fester i hullet inni beskyttelsesmasken. ADVARSEL: Se aldri i lysbuen uten øyebeskyttelse. Lystrålene kan skade øynene alvorlig. Bruk alltid den medfølgende beskyttelsesskjermen eller annen beskyttelsesmaske eller sveisehjelm. 4.0 VEDLIKEHOLD AV SVEISESKJERMEN BRUK: Skjermen er til for bruk av personalet, og skal bare brukes for å beskytte brukeren fra optisk stråling fra den elektriske sveisebuen. RENGJØRING OG VEDLIKEHOLD: Rengjør skjermen etter bruk. Skjermen skal bare rengjøres med en myk klut eller trykkluft. Kontroller om noen av delene på skjermen er ødelagte og erstatt denne/disse. Materialet som brukes for å lage skjermen er vanligvis passende, men kan forårsake allergiske reaksjoner på spesielt følsomme personer. Desinfeksjon skal gjøres med en løsning av bensyl-laurin-dimetyl-ammoniumklorid eller UV ”germicide” lamper. BESKYTTELSESTANDARD: Bruk bare skjermen i samsvar med arbeidsinstruksjonene og sørg for at beskyttelsesfilteret er tilpasset til typen av sveising. Husk at filteret IKKE er uknuselig og skal derfor beskyttes med en ufarget rute i samme størrelse. For å opprettholde en bedre beskyttelsestandard mot sveisesprut, bruk hansker og verneklær. 1. Ta bort låseknappen (I) på spoleholderen (R), trykk sammen sperrene (J) og trekk ut trådspolen. 2. Ta bort plasten fra trådspolen (K) og sett den tillbake på spoleholderen (R). Sett tillbake låseknappen (I) på spoleholderen (fjæren og brikken fra bremsesystemet på trådspolen). 3. Løsne og fell låsningen i sidleie (L), løsne den øvre rullen på materen (N) og trekk ut kveilet tråd ut av trådlederen. 4. Når tråden på spolen er løsnet, hold den med tang slik att den ikke løper av spolen, og hvis det trengs strekk den foran innmatingen i trådlederen (O). Mate inn tråden på den nedre rullen (M) og inn i trådlederen. ADVARSEL! Slangepakken må holdes rett. Ved mating med en ny tråd gjennom trådlederen sørg for at tråden er renskåret (ingen grader og hjørner) og at minst 5 cm av enden er rett (ingen kurver). Hvis ikke disse instruksjonene følges, kan det føre til at tråden skader trådlederen. 5. Senk den øvre rullen (N) og knappen (L) og dra til lett (hvis det er for hardt kan tråden låse seg og motoren kan skades, hvis det er for løst mates ikke RESERVEDELER: Erstatt umiddelbart deler som er skadde eller deformerte. Bruk bare originale reservedeler. Bruk ikke filterglass som erstatning hvis disse ikke er sertifiserte eller ikke har en deklarert optisk klasse. Sørg for at alle erstatningsfiltre har den rette vernefargen. Ved tvil, kontakt leverandøren. RESTRIKSJONER: Skjermen tilgodeser bare tilstrekkelig beskyttelse for panne, ansiktets sider og hals, hvis den brukes til angitt formål. 5.0 INSTALLASJON AV SVEISETRÅD Sveiseapparatet leveres med en sveisetrådspole. For å installere denne tråden i matingssystemet følg nedenstående instruksjoner og se fig 3. 11 låser rullen. Drei på rullen og fest den igjen med skruen; 5. Åpne gassen gjennom trykkregulatoren og juster hastigheten på gassen. (OBS: Det kan være nødvendig å justere gassflyten for å oppnå en bedre sveis, avhengig av type og tykkelse på metallet som er i bruk. Uansett bør gassflyten holdes så lav som mulig.) tråden av rullene). OBS: Materrullen (M) har to forskjellige spor. Maskinen er innstilt for diameteren på tråden som leveres med. Før sveising uten gass må rullen snus for å få riktig spor til flussveisetrådens diameter. 6. Tilkoble materkabelen til 230 V 50 Hz og vri på strømmen, trykk så på mikrobryteren. Tråden mates gjennom trådmatingsmotoren (stillbar hastighet) og glir gjennom trådlederen. Når den kommer ut fra slangepakkehalsen slipp mikrobryteren, slå av maskinen og sett på kontaktrør og gasshylse. FIG: 4 6.0 MIG-SVEISING Med MIG-sveisen (Metal Inert Gas) smeltes en kontinuerlig matet metallelektrode i en sveisesmelte ved en konstant og regulert hastighet. Tråden er tilsluttet en konstant spenningspole mens arbeidsstykket er tilsluttet til den andre polen. Når tråden mates og rører ved arbeidsstykket oppstår en lysbue. Buen smelter tråden som er plassert på arbeidsstykket. 9.0 KOPLING AV GASSFLASKE OG REGULATOR 7.0 GASSVEISING Før sveising i rustfritt stål må sveiseapparatet stilles inn for gassveising. Dette er veldig enkelt, du trenger bare følgende reservedeler og artikler ( vær vennlig og kontakt din sveiseleverandør): 1. Tråd – Alle disse sveiseapparatene bruker 5 kg trådruller (tråddiameter 0,6mm eller 0,8mm). 2. Munnstykke – Munnstykket er riktig når det stemmer med tråddiameteren 3. Gass – Påfyllingsbare gassflasker får du kjøpt hos din lokale Luna-forhandler. 4. Gassregulator – Passende regulatorer til gassflasken får du kjøpt hos din lokale Luna- forhandler. Kople FERAX regulatoren til gassflasken, og plastslangen til regulatoren (regulator og gassflaske følger ikke med). Kontakt din forhandler ved valg av regulator og gassflaske. 8.0 FORBEREDELSE FØR SVEISING 1. Koble sveisemaskinen til 230 V 50/60 Hz. 2. VIKTIG: Kontroller at polariteten er riktig innstilt. For gassveising må jordkabelen koples til det negative uttaket (-), og slangepakken må koples til det positive uttaket (+) (Fig. 4). 3. Koble jordkabelen til arbeidsstykket og sørg for at det er god kontakt. 4. Sørg for at trådmatingsrullen er riktig innstilt (sporet skal motsvare tråddiameteren). Bruk sporet merket med 0,9mm til alle tråder med diameter 0,8mm og sporet merket med 0,7mm til alle tråder med 0,6mm. For å endre spor, løsnes skruen som SVEISEMATERIELL GASSFLASKE TRÅD Mykt stål Argon +CO2 flaske eller CO2 flaske Trådrulle av kopperstål før sveising uten gassflussfylt trådrulle. Rustfritt stål Argonflaske Trådrulle av rustfritt stål. 10.0 SVEISING UTEN GASS Ved sveising ”UTEN GASS” er slangepakken tilsluttet til den negative polen og jordkabelen til den positive polen. Ved gassveising brukes gassen til å beskytte sveisesmelten fra oksidasjon og porøsitet. Ved sveising ”UTEN GASS” gis denne beskyttelsen av en spesiell tråd kaldt ”flussfylt tråd”. Denne teknikken forenkler bruken av disse maskinene sammenlignet med maskiner med standardtråd hvor gassflyten må justeres separat. 12 11.0 FORBEREDELSE FØR SVEISING 2. Sveising utendørs er lettere fordi det er mindre sjanse for at vinden blåser den beskyttende gassen av gårde. 3. Sveisetiden er ca 50% mindre sammenlignet med normal elektrodesveising. 4. Opplæringstiden for brukeren er kort. 5. Et minimum spill av sveisemateriale. 6. Det viktigste er at denne prosessen avsluttet sveisingen raskere og mer effektivt. 7. Mindre hette, mindre vridning. 8. Mulig å sveise tynne materialer. 1. Koble sveisemaskinen til 230 V 50/60 Hz. 2. VIKTIG: Kontroller at polariteten på slangepakken og jordkabelen er riktig innstilt (Fig. 5). Før sveising uten gass må jordkabelen koples til det positive uttaket (+), og slangepakken må koples til det negative uttaket (-) (Fig. 5). 3. Koble jordkabelen til arbeidsstykket og sørg for at det er god kontakt. 4. Sørg for at trådmatingsrullen er riktig innstilt (sporet skal motsvare tråddiameteren). Legg merke til at rullen har to spor, et markert med 0.9 mm og det andre med 0.7 mm. 13.0 SVEISEFORSKRIFTER 1. Sveiseapparatet har sex innstillinger for regulering av strømmen for ulike forhold. 2. Valg av innstilling for sveisingen bestemmes av tykkelsen på materialet som skal sveises. 3. Til og med gassflythastigheten bestemmes av tykkelsen på materialet som skal sveises. 4. Før innstilling av sveiseapparatet henvises til diagram og følgende sider.. 12.0 FORDELER MED SVEISING UTEN GASS 1. Gassflaske trengs ikke. 13.1 REFERANSETABELL STÅL 0.6 mm Arbeidsstykke tykkelse (mm) 0,6 0,6 - 0,8 0,8 - 1,0 1,0 - 1,2 1,2 - 2,0 2,0 - 3,0 Sveisenivåbryter A 1 1 A A A A B 2 2 2 2 3 3 C Min. Max. Min. Max. Min. Max. 0,8 mm Trådhastighetsinnstilling D Lav Lav Middels Middels Middels Høy MYKT STÅL FOR SVEISING UTEN GASS 0,9 mm for sveising uten gass Arbeidsstykke tykkelse (mm) 0,9 0,9 - 1,0 1,0 - 1,2 1,2 - 2,0 2,0 - 3,0 Sveisenivåbryter A 1 A A A A B 2 2 3 3 3 C Max. Min. Max. Min. Max. Trådhastighetsinnstilling D Lav Middels Middels Middels Høy 13 Sveisenivåbryter A B C Professionell sveising 1 2 Max. A 2 Min. A 2 Max. A 3 Min. A 3 Max. Trådhastighetsinnstilling D Lav Lav Lav Middels Middels Middels 2. Innstill trådhastigheten. Begynn med å bruke en prøveplate som er nøye rengjort for rust og maling. Koble jordkabelen til arbeidsstykket. Still inn høy trådhastighet. Trykk på mikrobryteren. (OBS! Trykk ordentlig på mikrobryteren for å kunne utføre de tre funksjonene gassflyt, trådmating og sveisestyrke.) Begynn å sveise og reduser trådhastigheten gradvis. Fortsett å redusere trådhastigheten og lytt til lyden. Lyden skal gå fra en knitrende lytt til et regelmessig og sterkt surrende (nesten som når en steker bacon). Denne surrende lyden indikerer den riktige trådhastigheten for arbeidsstykket som sveises. Når strøminnstillingen endres, still inn trådhastigheten igjen. Start alltid med en høyere trådhastighet. Det beskytter kontaktrøret fra å skades under sveisingen. Under sveising skal håndtaket holdes i 45º vinkel fra arbeidsstykket. Hold spissen på kontaktrøret ca. 5-10 mm fra arbeidsstykket. 14.0 SKIFTE AV TRÅDRULLE Sveiseapparatet leveres med en minirulle på ca. 0.225 kg og 0.9 mm tråddiamter. Når trådrullen er tom kan den erstattes med en trådrull på 0.8 kg eller 5.0 kg. Tråden dras av rullen (fig. 3, M) som beveger seg ved hjelp av en serie mekanismer. Rullen har to spor, en merket med 0.9 mm og den andre merket med 0.7 mm. Det er veldig viktig å bruke det riktige sporet som forklares på s. 10 – ”FORBEREDELSER FØR SVEISING” – eller kommer ikke tråden til å mates normalt, eller den kommer til å floke seg. Sørg for at kontakrøret passer sammen med tråddiamteren. Sveiseapparatet leveres med slangepakket komplett med kontaktrør til tråden inklusive kraftkilde. For alle andre trådruller, monter ett munnstykke som passer til tråddiameteren. Se fig. 3 og følg fremgangsmåten beskrevet på side 4 ”Installasjon av sveisetråd” ved skifte av trådrull. 15.0 SVEISERÅD 17.0 SVEISEAVBRUDD OG FEIL 1. Hold sveisehåndtaket i 45º vinkel mot arbeidsstykket og hold gasshylsen ca 6 mm fra arbeidsstykket. 2. Beveg sveisehåndtaket forsiktig og stødig. 3. Unngå sveising i lokaler med for mye luftsirkulasjon. Luft som blåser den beskyttende gassen fra sveisesmelten forårsaker en porøs sveis. 4. Hold tråden og dens beskyttelser rene. Bruk ikke rusten tråd. 5. Unngå skarpe knekk og knuter på sveiseslangen. 6. Hvis mulig, rengjør trådlederen med trykkluft ved skifte av trådrull. 7. Ta med jevne mellomrom bort støvet inni sveiseapparatet ved å bruke lav trykkluft (3-4 bar/20-30 PSI) for å garantere tilstrekkelig varmeavledning ved bruk • Feil: Tråden trykker tilbake håndtaket fra arbeidsstykket. Årsak: For høy trådhastighet. • Feil: Tråden setter seg fast på kontaktrøret. Årsak: Lav trådmating. • Feil: For mye sveisesprut. Årsak: Ujamn trådmating. Feil innstilling av håndtaket (for skrå). • Feil: Ustabil bue. Årsak: Lav spenning, ujevn Utilstrekkelig gassflythastighet. trådmating. • Feil: Bristende gjennomtrengning. Årsak: Strømmen for lav, ujevn hastighet, håndtakets stilling bør være omvent. 16.0 INNSTILLING AV SVEISEN Still inn spenningen: Bruk rett ”utstikker”. Tråd”utstikkeren” er avstanden mellom kontaktrøret og arbeidsstykket. Tråd”utstikkeren” (noen ganger feilaktig kalt buelengde) bør være mellom 5 og 10 mm for å opprettholde beste sveis- (og lyd-)utførelse. 1. Still inn ønsket spenning (TAB 13.1). Velg lavere innstilling for tynnere plate og høyere innstilling for tykkere plate. • Feil: Sprekkdannelse. Årsak: Skittent materiale, strømmen for lav, for høy spenning, rust på elektrodtetråden. • Feil: Porøsitet Årsak: Det er tomt for gass, gasslangene lekker, feil innstilling av gassflythastigheten. 14 SUOMEKSI • Ettei muodostuisi vaarallista kaasua, hitsaa aina metallialustalla joka on puhdistettu ruosteesta ja maalikerroksesta. Mikäli puhdistat alustapintaa liuoitusaineen avulla aina anna sen kuivua ennen hitsausta. • Ei saa hitsata metalleja jotka on päällystetty tai sisältävät Zn, Hg, Cr, Pb, Cd, Be, grafiittia tai muita lisäyksiä paitsi tapauksia jolloin hitsauskoneen operaattori käyttää ilmansyötöllä varustettua hengityssuojinta. 1.0 TURVALLISUUSSÄÄNNÖT ..........................15 2.0 ASENTAMINEN ..............................................16 3.0 MONTEERAUS................................................17 4.0 HITSAAJAN KASVOSUOJIMEN KUNNOSSAPITO JA HULTO.........................17 5.0 HITSAUSKONEEN SÄHKÖLIITÄNTÄD .....17 6.0 MIG HITSAAMINEN ......................................18 7.0 KAASUHITSAAMINEN .................................18 8.0 HITSAUKSEEN VALMISTAMINEN .............18 9.0 KAASUSÄILIÖN JA SÄÄTIMEN LIITTÄMINEN.................................................19 10.0 HITSAAMINEN ILMAN KAASUA ...............19 11.0 HITSAUKSEEN VALMISTAMINEN .............19 12.0 KAASUTTOMAN HITSAUKSEN ETUJA.....19 13.0 HITSAUKSEN PROSESSI ..............................19 14.0 LANKARULLIN VAIHTAMINEN..................20 15.0 HITSAUSKÄRJET ...........................................20 16.0 SÄHKÖLÄHTEEN SÄÄTÖ ............................21 17.0 HITSAUKSEN KATKOT JA VIAT ................21 1.3. TURVALLISUUSOHJEET För Din säkerhet följ dessa instruktioner noga före anslutning av kraftkälla: Turvallisuustarkoituksissa ennen laitteen liittämistä sähköverkostoon noudata seuraavia määräyksiä: • Ennen pääkontaktin kaksinapaista pistorasiaa asenna vastaava sulakkeella suojattu kaksinapainen kytkin; • asenna yksifaasinen liitäntä maadoituksineen kaksinapaista kontaktipistoketta käyttäen ja liitä se yllämainittuun kontaktipistorasiaan; • kaksinapaisen liitäntäkaapelin molemmat johdot käytä liittämiseen yksifaasiseen verkostoon ja keltais-vihreän johdon välttämättömään liittämiseen hitsausalueen maadoitukseen. • jos hitsaat suljetussa huoneessa, varmista ettei sähkövirtalähte olisi hitsausalueen lähellä ja kiinnitä maadoituskaapeli hitsattavaan kappaleeseen; tässä tapauksessa hitsaus kosteissa oloissa on kielletty; • Työalue on varustettava vastaavalla ilmanpoistojärjestelmällä. On turvattava työmaan yleinen ilmastointi ja ilmanpoisto työpaikalla, erittäin niissä tapauksissa jos hitsaus tapahtuu suljetussa tilassa. • älä käytä vaurioitunutta hitsauskonetta ja vioittuneita kaapeleita ja johtoja; • älä koskaan nosta hitsauskärkeä suunnattuna ihmisiin; • sähkövirtalähdettä ei saa käyttää jos sillä ei ole suojatelinettä, tämä voi aiheuttaa vakavia seurauksia käyttäjälle tai vahingoittaa koneen. 1.0 TURVALLISUUSSÄÄNNÖT 1.1 YLEISIÄ MÄÄRÄYKSIÄ Varmista että hitsaaja, hitsauskoneen huolto- ja aputyöläiset ovat tarkkaavaisesti lukeneet ja ymmärtäneet tämän käyttäjän käsikirjan. 1.2 SIJOITTAMINEN Jos ei noudateta käyttöohjeita ja turvallisuusohjeita mikä tahansa hitsauskoneen käyttö voi olla vaarallinen sen käyttäjälle ja lähellä oleville henkilöille. Edelleen tekstissä on lueteltu tärkeimmät turvallisuustoimenpiteet: • Hitsauskoneen käyttäjälle täytyy suojata itseään käyttämällä tulenkestäviä vartalomyötäisiä työvaatteita ja housuja ilman taskuja. • Hitsauskoneen operaattorin on käytettävä kasvojen suojinta joka suojaa myös korvat ja kaklan. Pidä suojin puhtaana ja vaihta se uuteen tarpeen tullen. Suositellaan suojimen ja hitsausalueen väliin asettaa läpikuultava lasi. Suositellaan myös että huone missä pidetään hitsaustöitä olisi suljettu toisilta työtiloilta. • Älä koskaan katso sähkökaariin ilman silmien vataavaa suojinta. Aina on käytettävä silmänsuojalaseja sivusuojimineen ettei silmät kärsisi hitsausprosessin aikana mahdollisesta metalliräiskytyksestä. 1.4 TULIPALOTURVALLISUUS • Varmista että työmaa jossa hitsaat on varustettu tarvittavalla palovarokalustolla. • Korjaa hitsausalueelta kaikki helposti syttyvät aineet ja tarvikkeet. • Turvaa vastaava hitsaustöiden alueen ilmastointi. Kunnon ilmanvaihto ehkäisee myrkkykaasujen ja räjähdysvaarallisen kaasukonsentraation muodostumisen. 15 1.5 KAASU sausprosessiin. Eräissä tapauksissa on pidettävä suojeluerikoistoimenpiteitä. Käytä hitsaukseen aina vain suositeltua kaasua. Varmista että kaasusäiliössä oleva säädin toimii kunnolla. Muista että kaasusäiliöitä ei saa pitää lämpölähteiden lähettyvillä. Hitsauksen häiriöitä voi pienentää seuraavasti: 1. Jos ilmestyy häiriöitä sähköverkostossa, sen ja hitsauskoneen väliin on asetettava EMC –suodatin. 2. Lyhennä hitsauslaitteen lähtökaapeleita; pidä ne yhdessä ja maan pinnalla. 3. Laitteen huoltotoimenpiteiden jälkeen kaikki suojatelineet kiinnitä kunnolla paikoilleen. 1.6 SÄHKÖMAGNEETTINEN SOVELTUMINEN Ennen MIG/MAGin virtalähteen asettamista tarkasta ympäristö: • Varmista että hitsauskoneen lähettyvillä ei ole muita sähkökaapeleita, tarkastus-, puhelin- ja muita verkostoja; • Varmista että hitsauslaitteen lähettyvillä ei ole televisioita, tietokoneita tai muita mittausjärjestelmiä; • Henkilöiltä jotka käyttävät elektronisia sydäntai kuulolaitteita oleskelu hitsausalueella on kielletty. 2.0. ASENTAMINEN Yhdistä sähkövirran kaapeli (PIIRROS 1) vastaavaan yksifaasiseen 230V pistorasiaan joka on varustettu automaattisilla sulakkeilla. TÄRKEÄTÄ: Teidän koneessa on erivärisiä kaapeleita: keltainen/vihreä – maadoitus, ruskea – faasi, sininen – 0. Jos sähköjohdinten värit eivät vastaa pistorasian kontaktien merkinnöille toimi seuraavasti: Vihreä johto yhdistä E-kirjaimella merkittyyn kontaktiin tai maadoitussymbolilla ( ) tai keltainen/vihreä väriin. Ruskea johto yhdistä kontaktiin joka on merkitty L-kirjaimella tai punaisella maalilla. Varoitus: Tämä kone on yhdistettävä maadoitukseen. ! Poikkeustapauksissa voi sattua välttämättömyys järjestää erikoiset turvallisuustoimenpiteet. Vaurioita saa poistaa seuraavia määräyksiä noudattaen: • Jos sähköverkostossa on häiriöitä, asenna sen ja hitsauskoneen väliin E.M.C. -suodatin; • Lyhennä koneen kaapelit; pidä ne maapinnalla ja rinnakkain; • Hitsauskoneen huoltotoimenpiteiden jälkeen kaikki suojatelineet kunnolla kiinnitä paikoilleen. 1. Piirros 1.7 SÄHKÖSHOKKI VAROITUS: SÄHKÖSHOKKI ON KUOLEMANVAARALLINEN Hitsausalueella aina on oltava asiantuntija joka omaa ensiaputekniikan. Jos kärsineellä henkilöllä on sähköshokin tunnusmerkkejä, häntä ei saa liikuttaa jos hän on kosketuksessa sähköjohtoihin. Katkaise sähkövirta ja vasta sen jälkeen anna ensiapua. Jos on tarve siirtää kaapelit vaarattomaan etäisyyteen, tee tämä vain kuivalla puuseipäällä tai muulla eristeainekalulla. 1.8 EMC Ennen laitteen käynnistämistä tarkasta ympäröivä alue seuraavia määräyksiä noudattaen: 1. Varmista että hitsausalueen lähettyvillä ei ole muita sähkökaapeleita, seuranta-, puhelin- ja muita linjoja. 2. Varmista että hitsausalueen lähettyvillä ei ole radiolaitteita ja televisioita. 3. Varmista että hitsausalueen lähettyvillä ei ole tietokoneita tai muita mittausvarusteita. 4. Varmista että hitsausalueen lähettyvillä ei ole ihmisiä joilla on sydän- ja kuuloapparaatteja. 5. Tarkista muiden toimivien laitteiden alttius hit16 3. 0 MONTEERAUS mia. Muista että suodattimet saattavat särjetä siksi ne on suojattava läpikuultavilla samankokoisilla levyillä. Korkeimman suojelutaseen turvaamiseksi käytä käsineitä ja suojavaatteita. 1. Vapauta hitsauskone pakkauksesta. 2. Kireästi kierrä kiinni koneeseen tukijalka (D) sisältyvien ruuvien (E) avulla; 3. Tukiin (A) kiinnitä rattaat (B) koneen alaosassa olevien reikien kautta, kiinnitä ne molempiin puoliiin ja fikseeraa rattaat lukitusvälikkeillä (C); 4. Sisältyvien ruuvien (G) avulla asenna muovinen kahva (F). VARAOSAT: Heti vaihda varaosat jos ne näyttävät vioittuneilta. Saa käyttää vain alkuperäismalleisia varaosia. Lasisuojimen vaihtamiseksi käytä vain optista sertifikaattilasia. Varmista että jokainen asetettu suodatin vastaa sille tarkoitetun toiminnon suojelutaseelle. Jos siitä ei ole varmuutta, kysele paikalliselta jälleenmyyjältä. 2. Piirros KÄYTTÖRAJOITUKSET: Suojimet turvaavat vain otsan, kasvojen, kaklan suojaamisen. 5.0 HITSAUSKONEEN SÄHKÖLIITÄNTÄD Laite on varustettu lankarullilla. Tämän hitsauslangan asettamiseksi syöttöjärjestelmäan noudata seuraavia määräyksiä ja 3. PIIRROSa. 5. Kädessä pidettävän suojimen koomiseksi (PIIRROS 2.) asenna muovinen suojinlevy vastaavaan rakoon ja kiinnitä kahdella ruuvilla. Asenna kahva suojimeen ja käännä 90° että se asettuisi paikoilleen. HUOMIO: älä koskaan katso hitsauskaariin ilman silmien suojinta sillä sähkökaarin säteily on vaarallinen silmille ja kovasti turmelee näköä. Aina käytä kasvojen suojinta joka kuuluu hitsauskoneen varustukseen ja muita hitsaajan erikoissuojimia. 3. PIIRROS. 4.0 HITSAAJAN KASVOSUOJIMEN KUNNOSSAPITO JA HUOLTO KÄYTTÖ: Kasvojen suojin on tarkoitettu henkilökohtaiseen käyttöön ja se on katsottu käyttää vain hitsaustöiden aikana suojautuakseen sähkökaarin säteilyksestä. HUOLTO JA PUHDISTUS: Jokaisen käyttökerran jälkeen puhdista suojin. Puhdistuksessa käytä pehmeätä rättiä tai paineilmaa: varmista ettei joku suojimen osa ole kulunut tai vioittunut, tarpeen ollen vaihda ne. Suojimen valmistuksessa aina käytetään vain sallittuja terveydelle vaarattomia aineita mutta eräille erittäin altteille ihmisille siitä voi aiheutua allergiaa. Desinfektioon saa käyttää benzil-lauril-etan-ammoni hloridia tai tähän tarkoitettua UV-lamppua. SUOJELUN TASEET: Käytä suojinta vain annettuja määräyksiä noudattaen ja varmista että valittuun hitsausmuotoon käytetään vain sille vastaavia suodatti17 7.0 KAASUHITSAAMINEN 1. Kierrä irti rullin pidimen mutteri (I) (jarrun sylenteri) ja ota pois joustin (R) ja ulkorengas. 2. Ota pois muovinen kalvo rullista (K) ja aseta se takaisin rullin pidikkeeseen. Aseta paikalleen rullin pidikkeen lukitusvaraosa (I) (joustin ja rengas muodostavat lankarullin nopeuden jarrun). Nämä varaosat muodostavat lankarullin käynnistämisen nopeuden jarrusysteemin. HUOMAUTUS: Älä kiinnitä mutteria liian kireästi, ylimääräinen kiinnitys aiheuttaa langansyöttömoottorin rasitusta ja päinvastoin liian heikko kiinnitys ei anna rullille hitsauksen päättyessä heti asettua. 3. Vapauta ja käännä alas muovinen varaosa (L), vapauta ylemmäinen vetorulli (N) ja ota pois lanka langan pään pidikkestä. 4. Kun lanka on otettu pidä sitä lujasti kiinni ettei se kiertyisi pois rullilta, jos on tarve ojenna se langanaukkoon asentamista ennen (O). Vedä lanka alempaiseen rulliin (M) ja johdon pään pidikkeeseen. Hitsatakseen ruostumattomaa terästä, säädä energian lähde kaasuhitsaukseen. Tämä prosessi on yksikertaista, tarvitaan vain seuraavia varaosia ja tarvikkeita (ota yhteyttä hitsauskoneen jälleenmyyjään): 1. Lanka – Kaikki tällaiset energian lähteet toimivat 5 kg lankarullilla (langan halkaisija 0,6 mm tai 0,8 mm). 2. Kärkihela – Se on valittu oikein jos vastaa langan halkaisijalle. 3. Kaasu – Paikalliselta dillerilta tai varaosien jälleenmyyjältä on saatavissa kertakäyttöinen kaasusäiliö, monikäyttöisiä kaasusäiliöitä myös on saatavissa paikalliselta varaosien jälleenmyyjältä. 4. Kaasusäädin – Kaasusäiliölle vastaava kaasunsäädin on saatavissa paikalliselta jälleenmyyjältä tai hitsauslaitteiden varaosien jälleenmyyjältä. Huomautus: Ennen kaikkea päätä, haluatko käyttää kertakäyttöisiä kaasusäiliöitä vai niitä joita saa täyttää; tästä riippuu säätimen valinta. VAROITUS: Pidä langan päätä oikeana. Jos asennat uutta lankaa johdon pään pidikkeeseen varmista että lanka on leikattu sileästi. Vähintäin 5 cm. langan päästä on oltava oikea. Jos näitä määräyksiä ei noudateta on mahdollista että lanka vahingoittaa langan pään pidikkeen. 5. Käännä alas ylemmäinen rulli (N) ja varaosa (L) ja kevyesti kiinnitä ne (jos painaa ne lujasti, lanka voi tukkeutua ja vaurioittaa moottorin, jos kiinnittää löysästi, rullit eivät syötä lankaa). HUOMAUTUS: Rullilla (M) on kaksi erilaista reikää. Kone on säädetty vastaavaksi työkalukertaan kuuluvan langan halkaisijalle. Hitsatakseen ilman kaasua käännä rulli toisin puolin, että voisit käyttää toista sopivaa erikoislangan halkaisijan suuruista reikää. 6. Yhdistä sähkökaapeli 230V 50 Hz verkostoon ja kytke virta. Lanka jota syöttää vetomoottori säädetyllä nopeudella kulkee välikkeen läpi; kun lanka lähtee kärjen aukosta, päästä kytkentänappi, katkaise virta ja monteeraa kärki ja ruiskutin. 8. 0 HITSAUKSEEN VALMISTAMINEN 1. Yhdistä hitsauskone 230V 50/60 Hz verkostoon; 2. TÄRKEÄTÄ: Varmista että (-) ja (+) on asennettu oikein. KAASUhitsauksen tapauksessa maadoituskaapeli pitää liittää (-) napaan, sitä vastoin kärki on liitettävä (+) napaan (4. PIIROS); 3. Yhdistä maadoituskaapeli hitsattavaan kappaleeseen ja varmista että se on tehty oikein; 4. Varmista että langansyöttörulli on oikein asennettu (reikä vastaa langan halkaisijalle). Muista että rullissa on kaksi reikää - yksi merkitty 0,9 mm ja toinen 0,7 mm. 5. Kytke kaasun syötto, käytä painesäädintä ja säädä kaasuvirta. (HUOMAUTUS: Kaasuvirta on säädettävä saadakseen paras hitsauksen tulos, joka riippuu hitsattavan metallin paksuudesta ja tyypistä, mutta joka tapauksessa yritä säätää mahdollisimman pienin kaasuvirta). 6.0 MIG HITSAAMINEN 4. PIRROS MIG (metalli-inerttikaasu) hitsauksessa pysyvästi syötettävä metallielektrodi sulaa hitsausvammaksi säädettävissä olevalla pysyvällä nopeudella. Johto on yhdistetty pysyvän jännitteen napaan, hitsattava kappale on yhdistetty toiseen napaan. Langan syötön tapahtuessa lanka koskee hitsattavaa kappaletta ja muodostuu sähkökaari. Sähkökaari sulattaa langan joka on hitsattavalla kappaleella. 18 9.0 KAASUSÄILIÖN JA SÄÄTIMEN LIITTÄMINEN maadoituskaapelin polaritaatti on oikea (5. PIIRROS). Hitsauksessa ILMAN KAASUA maadoituskaapeli liitetään (+) –napaan, sitävastoin hitsaamiskärkihela liitetään (-) –napaan (5. PIIRROS). 3. Yhdistä maadoituskaapeli hitsattavaan kappaleeseen ja varmista että yhdistäminen on tehty oikein; 4. Varmista että langansyöttörulli on oikein asetettu (reikä vastaa langan halkaisijalle). Muista että jokaisessa rullissa on kaksi reikää – yksi merkitty 0,9 mm ja toinen 0,7 mm. Liitä FERAX säädin kaasuputkeen ja muovinen letku säätimeen (säädin ja kaasuputke eivät sisälly toimitettuun työkalukertaan). Oikean säätimen ja kaasuputken valitsemiseksi ota yhteyttä varaosien myyjään). HITSATTAVA AINE KAASUSÄILIÖ LANKA Pehmeä teräs Argoni +CO2 kaasusäiliö vai CO2 kaasusäiliö Kuparipäällysteinen teräslanka, hitsaukessa ilman kaasua erikoislanka Argonikaasusäiliö Ruostumaton teräslanka Ruostumaton teräs 12.0 KAASUTTOMAN HITSAUKSEN ETUJA 1. Kaasusäiliötä ei tarvita. 2. Hitsaus avoilmassa yksinkertaistuu sillä tuuli ei puhalla kaasua pois. 3. Hitsausaika lyhenee 50%:lla tavalliseen elektrodihitsaukseen verrattuna. 4. Hitsauslaitteen käyttäjän opetusaika on minimaalinen. 5. Hitsausprosessin sivujätteiden määrä on minimaalinen. 6. Tärkeintä on se että tämä prosessi mahdollistaa nopean ja tehokkaan hitsauksen. 7. Kuumuus ei ole niin korkea ja tämän takia deformaatiokin on pienempi. 8. On mahdollista hitsata ohueita metalleja. 10.0 HITSAAMINEN ILMAN KAASUA “Kaasuttoman hitsauksen” johdon päa on yhdistetty (-) –napaan ja maadoituskaapeli (+) –napaan. Kaasuhitsauksessa kaasua käytetään siksi että muodostuva hitsausvamma olisi luja ja ei sisältäisi ilmaa. Hitsauksessa ilman kaasua tätä suojelua turvaa erikoislanka jossa sulaa sisäosa; tämä kaasuton menetelmä yksinkertaistaa hitsauksen muihin hitsauskoneisiin verrattuna joissa käytetäan tavallista hitsauslankaa ja joissa kaasuvirtaa on säädettävä. 13.0 HITSAUKSEN PROSESSI 1. Teidän hitsauskoneessa on syötön neljä-kuusi säätöasennetta eri oloihin. 2. Sulatettavan langan syötön määrää hitsattavana olevan metallin paksuus. 3. Hitsattavan aineen paksuus määrää kaasuvirran. 4. Hitsauksen säätämiseen käyttäkäa alempana annettuja taulukkoja. 11.0 HITSAUKSEEN VALMISTAMINEN 1. Yhdistä hitsauskone 230V 50/60 Hz verkostoon; 2. TÄRKEÄTÄ: Varmista että hitsauskärkihelan ja 19 13.1. OHJEITA KUUSIASENTOSÄÄTÖISILLE MALLEILLE TERÄS 0,6 mm lanka kaasuhitsaukseen Hitsattavan Kappaleen Paksuus (mm) 0,6 0,6 - 0,8 0,8 - 1,0 1,0 - 1,2 1,2 - 2,0 2,0 - 3,0 Hitsauksen asento A 1 1 A A A A B 2 2 2 2 3 3 C Min. Max. Min. Max. Min. Max. 0,8 mm lanka kaasuhitsaukseen Langan syötön nopeuden säätäminen D Alhainen Alhainen Keskimääräinen Keskimääräinen Keskimääräinen Korkea Hitsauksen asento Langan syötön nopeuden säätäminen A B C Professionell svetsning 1 2 Max. A 2 Min. A 2 Max. A 3 Min. A 3 Max. D Låg Låg Låg Keskimääräinen Keskimääräinen Keskimääräinen PEHMEÄ TERÄS KAASUTON HITSAUS 0,9 mm lanka kaasuttomaan hitsaukseen Hitsattavan Kappaleen Paksuus (mm) 0,9 0,9 - 1,0 1,0 - 1,2 1,2 - 2,0 2,0 - 3,0 Hitsaukseen asenne A 1 A A A A B 2 2 3 3 3 C Max. Min. Max. Min. Max. Langan syötön Nopeuden säätäminen D Alhainen Keskimääräinen Keskimääräinen Keskimääräinen Korkea 15.0 HITSAUSKÄRJET 14.0 LANKARULLIN VAIHTAMINEN 1. Pidä kärjen kahvaa 45° suhteessa hitsattavaan kappaleeseen ja pidä ruiskutin 6 mm etäisyydellä hitsauspinnasta. 2. Siirrä kärjen kahvaa tarkkaavaisesti ja pidä sitä lujasti kiinni. 3. Älä hitsaa tuulessa ja läpivedossa. Ilma puhaltaa kaasun pois ja muodostuva hitsausvamma tämän seurauksena saattaa olla raollinen. 4. Pidä lanka puhtaana ja älä käytä ruostunutta lankaa. 5. Älä sijoita hitsauskoneen letkua kulmamuotoisesti ja silmuilla. 6. Lankarullin vaihtamisen aikana jos on mahdollista puhdista paineilmalla kärki ja sen välike. 7. urvatakseen hitsauksen vastaava jäähtyminen työn aikana ajoittain puhdista pöly hitsauskoneen sisältä alapaineilman (3-4 baarin/20-30 PSI ) avulla. Teidän hitsauskoneen työkalukertaan kuuluu lankarulli, langan paino lähes 0,225 kg ja langan halkaisija 0,9 mm. Kun lankarulli loppuu, se voi vaihtaa lankarulliin joka paino on 0,8 kg tai 5 kg. Lankaa vetää rulli (3. PIIRROS, M) jota käynnistävät muutamat mekanismit. Rullissa on kaksi reikää, yksi niistä merkitty 0,9 mm ja toinen 0,7 mm. On oikein tärkeätä käyttää oikeiata reikää, miten tämä on näytetty 10. sivulla “VALMISTAMINEN HITSAUKSEEN” jaksossa, muussa tapauksessa tasainen langansyöttö on mahdoton tai lanka deformoituu. Varmista että kärkihelan välikkeen halkaisija vastaa langan halkaisijalle. Teidän hitsauksen energian lähde on varustettu langan pään välikkeellä kärkihelan mukana. Tapauksessa jos käytät muuta lankarullia asenna langan halkaisijalle vastaava kärkihela. Vaihtaakseen lankarulli katso 3. piirrosta ja noudata 4. sivulla “Langan asettaminen hitsauskoneeseen” jaksossa olevia määräyksiä. 20 16.0 SÄHKÖLÄHTEEN SÄÄTÖ 17.0 HITSAUKSEN KATKOT JA VIAT Säädä sähkövirran voima; käytä oikeata “stick out”. Tämä “stick out” väli on väli kontaktin kärjen ja hitsattavan kappaleen välillä. Langan “stick out” (sitä väärin sanotaan pituudeksi) on vaihtumaton ja parhaan tuloksen aikaansaamiseksi käsittää 5-10 mm. 1. Aseta sähkövirran säädin tarvittavaan asentoon (13.1 TAULUKKO). Valitse alhainen asento pienelle paksuudelle ja korkein asento suuremmalle paksuudelle. 2. Säädä langan syötön nopeus. Aloita työ koelevyllä joka on hyvin puhdistettu ruoste- ja maalikerroksesta. Yhdistä maadoituskaapeli hitsauskappaleeseen. Säädä nopea langansyöttö. Kytke kärki (paina kytkin täydellisesti että laite toimisi kolmella toiminnolla: kaasuvirta, langansyöttö ja jännite). Aloita hitsaus ja vähitellen alenna langansyöton nopeus. Jatka nopeuden alentamista ja kuuntele laitteen ääntä. Se vaihtelee karkeasta tärinästä tasaiseen sihinään (ääni muistuttaa lihan paistamisen ääntä). Tämä sihinä kertoo siitä että langansyöttonopeus vastaa hitsattavan levyn paksuudelle. Jos sähkövirran voima vaihtelee vaihta myös langansyöttonopeutta. Aina aloita korkeammalta nopeudelta. Tämä ehkäisee kontaktikärjen vioittumisen hitsaamisen aikana. Pidä johdon kärki 45° suhteessa hitsattavan pintaan. Pidä kärki 5-10 mm etäisyydessä hitsattavasta pinnasta. • Vika: Lanka vääntää kärkeä hitsattavasta pinnasta. Syy: Liian nopea langansyötto. • Vika: Lanka liimautuu kontaktikärkeen. Syy: Liian hitainen langansyöttö. • Vika: Paljon metalliräiskyjä. Syy: Vaihteleva langansyöttö, väärä johdon kärjen asento (liian suuri kaltevuus). • Vika: Vaihteleva sähkökaari. Syy: Liian heikko sähkövirta, vaihteleva langansyöttö. • Vika: Vaihteleva sulaminen. Syy: Liian heikko sähkövirta, liian korkea kärjensiirtonopeus; vaihta kärjen siirtosuuntaa. • Vika: Halkeamat. Syy: Hitsauskappale on likainen, sähkövirta heikko, liian korkea jännite, ruostunut lanka. • Vika: Ilmaasisältävä hitsausvamma. Syy: Tyhjä kaasusäiliö, väär_n säädetty kaasuvirta, kaasuletkun vuoto. 21 DANSK have beskyttelsebriller med sideskærme på, for at spån eller lignende fremmedlegemer ikke rammer øjnene. • For at forebygge røgdannelsen, skal metaloverflader renses grundigt fra rust eller malinglag, før svejseprocessen påbegyndes. De steder, som er blevet afrenset med opløsningsmidler, skal tørre før svejsningen. • Svejsningen må ikke gennemføres på metaller som indeholder zink, kviksølv, krom, graphite, bly, cadmium eller beryllium, eller er dækkede med sådanne metaller, undtaget de tilfælder, når svejseren og de mennesker, som opholder sig i samme rum, bruger respirator forsynet med luft. 1.0 SIKKERHEDSNORMER.................................23 2.0 INSTALLERING ..............................................24 3.0 MONTERING...................................................25 4.0 VEDLIGEHOLDELSE AV SVEJSESKÆRMEN.........................................25 5.0 INSTALLERING AF SVEJSETRÅD...............25 6.0 MIG SVEJSNINGEN .......................................26 7.0 SVEJSNINGEN MED GAS .............................26 8.0 FORBEREDELSE TIL SVEJSNINGEN ........26 9.0 TILSLUTNING AF GASCYLINDEREN OG GASREGULATOREN ...............................27 10.0 SVEJSNINGEN UDEN GAS ...........................27 11.0 FORBEREDELSE TIL SVEJSNINGEN..........27 12.0 FORDELE VED SVEJSNING UDEN GAS...27 13.0 SVEJSEFREMGANGSMÅDEN......................27 14.0 UDSKIFTNING AF TRÅDSPOLEN ...............28 15.0 SVEJSERÅD.....................................................28 16.0 REGULERING AF STRØMFORSYNINGSKILDEN...........................................28 17.0 ABRUPT OG DEFEKT SVEJSERESULTAT..29 1.3 SIKKERHEDSREGLER Af sikkerhedsmæssige grunde skal der tages hensyn til følgende regler før apparatet bliver tilsluttet til nettet: • foran to polers hovedstikkontakt skal der installeres en tilsvarende to polers afbryder; afbryderen skal være udstyret med en forsinkelsessikring; • der skal skaffes en enfasers jordforbindelse ved hjælp af topolers stikkontakt, som er forbundet med den ovennævnte stikdåse; • to polers inputkablets begge ledninger bliver brugt til forbindelsen med enfasers net og den gul – grønne ledning bruges til den obligatoriske jordforbindelse på svejsezonen; • hvis arbejdet udføres i et begrænset rum, skal strømkilden efterlades uden for svejsezonen og jordborbindelseskablet skal fastsættes på genstanden som bliver svejset; i den slags vilkår må der ikke arbejdes i et vådt sted; • Der skal bruges den tilsvarende udstødningsventilation i arbejdszonen. Der skal sikres den lokale udstødningsventilation, samt den tilsvarende almene ventilation og luftcirkulation, især når arbejdet bliver gennemført i et begrænset rum. • der må ikke bruges beskadeligede svejsekabler eller inputkabler; • svejsebrænderen må aldrig rettes mod operatøren eller mod enhver anden person; • elektrisitetskilden må ikke bruges uden dens paneler for at forebygge ulykke eller ødelæggelse af apparatet. 1.0 SIKKERHEDSNORMER 1.1 ALMENE REGLER Brugsanvisningen skal læses og forstås omhyggeligt af svejseren, servicepersonalet og det tekniske personale. 1.2 PLADSERING Hvis der ikke tages hensyn til sikkerheds- og brugsvejledning, kan enhver slags svejseprocesser være farlige, ikke kun for operatøren, men også for enhver person, som opholder sig i nærheden af svejseapparatet. Følgende sikkerhedsarrangementer skal der tages hensyn til: • Svejseapparatets operatører skal beskytte sig ved at bruge brandsikkert, stramt beskyttelsestøj uden lommer eller smøgede bukseben. • Svejseapparatets operatører skal have en beskyttelseshjelm af brandsikkert materiale på eller en ansigtbeskyttende maske, som også beskytter halsen og ansigtet fra siderne. Beskyttelseslinser skal holdes rene og udskiftes mod nye, så snart de gamle linser slår en revne eller går i stykker. Det anbefales at installere et gennemsigtigt glasrude mellem linserne og svejsezonen. Svejsningen skal gennemføres i et lukket rum, som ikke er sammensluttet med andre arbejdsrum. • Svejseapparatets operatører må under ingen omstændigheder se på den elektriske lysbue uden tilsvarende øjebeskyttelse. Operatører skal altid 1.4 BRANDSIKKERHED • • • 23 Der skal sikres, at det tilsvarende brandslukningsudstyr er tilgængeligt i svejsezonen; Alle letantændelige materialer skal fjernes fra svejsezonen. Der skal sikres den tilsvarende gennemluftning i svejsningszoner. Hold gang i en tilstrækkelig luftstrøm for at afværge ophobning af en eksplosiv eller toksisk gaskoncentration. 1.5 SKYDDANDE GAS 2. Der skal sikres, at der ikke er radiomodtagere eller fjernsynsapparater. 3. Der skal sikres, at der ikke er computere eller andre kontrolsystemer i nærheden. 4. Der skal sikres, at mennesker med elektroniske hjertestimulatorer eller høreapparater ikke opholder sig i nærheden af svejseapparatet. 5. Der skal tjekkes, hvordan andet udstyr, som bliver brugt i samme miljø, bliver påvirket af svejseapparatet. I særlige tilfælder kan det være nødvendigt at gennemføre ekstra sikkerhedsarrangementer. Der må kun bruges den rigtige gas i svejseprocessen. Der skal sikres, at regulatoren, som er monteret på cylindren, arbejder korrekt. Husk at cylindren ikke må pladseres tæt på nogle varmekilder. 1.6 ELEKTROMAGNETISK FORENELIGHED Før installeringen af MIG/MAG energikilden, skal miljøet kontrolleres ved at tage hensyn til følgende punkter: • Der skal sikres, at der i nærheden af svejseapparatet ikke findes kabler af andre elektiske apparater, kontrollinier, telefonledninger eller andet lignende udstyr; • Der skal sikres, at der i nærheden af svejseapparatet ikke findes telefoner eller fjernsynsapparater, computere eller andre kontrolsystemer. • Mennesker med elektroniske hjertestimulatorer eller høreapparater må ikke opholde sig i nærheden af energikilden. Forstyrringer kan reduceres på følgende måde: 1. Hvis der er forstyrrelser på strømforsyningslinien, skal der installeres et E.M.C. filter. 2. Udgangskabler skal forkortes; de skal sættes sammen og ledes langs jorden. 3. Efter vedligeholdelse skal alle apparatets paneler lukkes korrekt. 2.0. INSTALLERING Strømforsyningskabel (tegning 1A) skal forbindes med den tilsvarende stikkontakt, enfasers 230 V (beskyttet med automatiske sikringer). ! I visse tilfælde kan det være nødvendigt at gennemføre ekstra sikkerhedsarrangementer. - Hvis der er forstyrrelser på strømforsyningslinien, skal der installeres et E.M.C. filter mellem elektrisitetsnettet og apparatet; - Outputkabler skal forkortes; de skal sættes sammen og ledes langs jorden; - Efter vedligeholdelse skal alle apparatets paneler lukkes korrekt. 1. tegning 1.7 ELEKTRISK STØD ADVARSEL – ELEKTRISK STØD KAN VÆRE DØDSFARLIGT! I svejsezonen skal der altid være det kvalificerede personale, som har kendskab til Førstehjælps teknik. Hvis personen er bevidstløs og har fået elektrisk stød, lad være med at røre ved personen, hvis han eller hun har kontakt til elektrisk aktive dele. Afbryd strømkilden og giv Førstehjælp derefter. Hvis det er nødvendigt at fjerne kabler væk fra den tilskadekommende person, brug tørt træ eller andre isoleringsmaterialer for at fjerne kabler. 1.8 EMC VIGTIGT: energikilde strømforsyning kablets ledninger har følgende farvekoder: Gul-grøn = Jordforbindelse, Brun = Fase, Blå = Neutral. Hvis ledningens farve i strømforsyningkabel ikke stemmer overens med farvemærker, som identificerer Deres stikkontakts tilslutningsklemmer, fortsæt på følgende måde: Den grønne ledning skal forbindes med den tilslutningsklemme, som er betegnet med bogstavet E eller Før apparatet installeres, skal der gennemføres en miljøundersøgelse, hvor der skal tages hensyn til følgende: 1. Der skal sikres, at der i nærheden af svejseapparatet ikke findes andre strømforsyningkilders kabler, kontrollinier, telefonkabler eller andet lignende udstyr. 24 med tegnesymbolet ( ) eller med den gul-grønne farve. Den brune ledning skal forbindes med den tilslutningsklemme, som er betegnet med bogstavet L eller den røde farve. ADVARSEL: dette apparat skal tilsluttes jordforbindelsen. BESKYTTELSESNIVEAUER: Skærmen må kun bruges i overensstemmelse med brugsanvisningens vejledning og der skal sikres, at filtret passer til den konkrete svejsetype. Husk at filtrer IKKE er splintfri, og derfor skal de beskyttes med gennemsigtige ruder i samme størrelse. For at sikre et højere beskyttelsniveau mod svejsesprøjt, skal man have handsker og beskyttelsestøj på. 2. tegning RESERVEDELE: Reservedele skal udskiftes snarest, hvis der er en mistanke om at de er ødelagte eller deformerede. Der må kun bruges originale reservedele. Ved udskiftningen af glasfilter, brug aldrig glas, som ikke er sertificeret eller erklæret som optisk glas. Der skal sikres, at enhver udskiftede filter har den rigtige sikkerhedstone. Hvis du er i tvivl, rådspørg produktets lokade leverandør. 3.0 MONTERING 1. 2. Pak svejsemaskinen ud; krue foden (D) fast til maskinen med de vedlagte skruer (E); 3. Før aksen (A) igennem hullet på bagdelen af maskinen og sæt hjulene (B) fast på hver side, og fikser dem med spændeskiver (C); 4. Monter plastikhåndtaget (F) ved hjælp af de vedlagte skruer (G). 5. For at montere beskyttelsesskærmen (2. tegning), skal plastikskærmen pladseres i den specielle åbning og fikseres med to skruer. Håndtaget skal pladseres i spalteåbningen på beskyttelsesskærmen, det skal trykkes ned i spalten og drejes 90°, til den kommer igennem sprængen ind i beskyttelseskærmen. ADVARSEL: Se aldrig på den elektriske lysbue uden den tilsvarende øjenbeskyttelse, for lysbuens stråler varigt kan såre øjnene. Brug altid beskyttelseskærmen, som leveres med strømkilden, eller en anden beskyttelsesmaske eller svejserens beskyttelseshjelm. BRUGSBEGRÆNSNINGER: Skærmer sikrer kun tilsvarende beskyttelse af pande, ansigtssiderne og halsen, hvis de bliver brugt til erklærede formål. 5.0 INSTALLERING AF SVEJSETRÅD Strømforsyningskilden er udstyret med en svejsetrådsspole. For at installere denne tråd i fremføringssystemet, tag hensyn til følgende vejledning og 3. tegningens illustrationer. 3. TEGNING 4.0 VEDLIGEHOLDELSE AF SVEJSESKÆRMEN BRUG: Skærmen er beregnet til personlig brug, og kan kun bruges til svejserens beskyttelse fra optisk radiation, som den elektriske lysbue fremstiller. RENSNING OG VEDLIGEHOLDELSE: Skærmen skal renses efter hver brug. Skærmen må kun renses med blød klud eller trykluft: der skal kontrolleres, om nogen af skærmens dele ikke er slidte eller beskadigede, slidte og beskadigede dele skal snarest udskiftes. Materialer, som er brugt ved produceringen af skærmen plejer at være forligelige, men kan fremkalde alerigsk reaktion hos nogle især følsomme mennesker. Desinfiktion skal gennemføres ved brug af benzyl lauryl - dimethyl - ammoniumklorid (salmiak) eller UV lamper. 25 1. Spoleholderens låsegrebt (I) skal skrues løst (bremsecylinder) og fjeder (R), samt den yderste ring fjernes. 2. Plastikfilmen skal fjernes af trådspolen (K), og trådspolen skal pladseres tilbage i spoleholderen. Låsegrebet (I) skal pladseres på plads (fjeder og spændeskiven danner bremsen for trådspolens hastighed). Disse dele danner bremsesytemet for trådspolens hastighed. HUSK: Skruerne skal ikke skrues for stramt. Hvis spændingen er for stor, vil det føre til trådtilføringmotorens overbelastning, derimod for lav spænding forhindrer spolen i at stoppe, når svejsearbejdet afsluttes. 3. Plastikdelen (L) skal løsnes og sænkes, den øverste fremføringssystems rulle (N) skal frigøres og tråden skal trækkes op fra svejsebrænderen. 4. Når tråden er koblet fra, skal den holdes med tang sådan, at den ikke kan forlade spolen, og, hvis det er nødvendigt, skal tråden strammes før den bliver sat ind i trådføreren (O). Trådet skal føres ind i den nederste rulle (M) og i svejsebrænderen. ADVARSEL: Svejsebrænderen skal holdes lige. Hvis der er blevet indført en ny tråd i brænderen, skal der sikres, at tråden er skåret rent af (uden kanterne og vinkler), og at den er lige (uden kurver) i længden af mindst 5 cm fra spidsen. Hvis disse regler ikke bliver overholdt, kan tråden muligvis skade svejsebrænderen. 5. Den øverste rulle (N) og delen (L) skal sænkes og strammes let (hvis spændingen er for stor, bliver tråden klemt og kan skade motoren, hvis spændingen er for lav, kan rullerne ikke sikre trådfremføringen). HUSK: Rullen (M) har to forskellige kaliber. Apparatet er indstillet til den med apparatet leverede tråds diameter. For at gennemføre svejsningen uden gas, skal rullen vendes om, for på den måde at kunne bruge den rigtige kaliber, som svarer til diameteren af ”flux cored ” tråd. 6. Strømforsyningskablet skal tilsluttes 230V 50Hz nettet og kontakten skal tændes. Tråden, som bliver ført frem af fremføringsmotoren, skal med skiftende hastighed glide igennem brænderen; hvis den kommer ud af svesebrænderens hals, skal brænderens lås frigøres, apparatet slukkes og kontaktspids og ledeapparatet monteres. 7.0 SVEJSNINGEN MED GAS 6.0 MIG SVEJSNINGEN 4. TEGNING For svejsningen af rustfrit stål kan gennemføres, skal strømforsyningsapparatet indstilles på gassvejsningen. Denne operation er meget nem. Der er kun brug for følgende dele og genstande (kontakt din svejseudstyrs leverandør): 1. Tråd – Alle disse strømforsyningskilder arbejder kun med 5 kg trådspoler (Tråddiameter 0.6 mm vai 0.8 mm). 2. Brænderspids – Spidsen er den rigtige, hvis den svarer til tråddiameteren. 3. Gas – Hos den lokale leverandør eller reservedelsforhandler kan man bestille engangs gascylindre, derimod de genopladelige gascylindre kan leveres af de lokale reservedele forhandlere. 4. Gasregulatorer – Hos den lokale leverandør eller forhandleren af svejsereservedele kan man købe regulatorer, som passer til gascylinderen. Husk: Først skal man finde ud af, om man vil bruge engangs eller genopladelige gascylindre, for det bestemmer cylindervalget. 8. 0 FORBEREDELSE TIL SVEJSNINGEN 1. Svejseapparatet skal tilsluttes 230V 50/60Hz nettet; 2. VIGTIGT: Der skal sikres, at polaritæten er installeret rigtigt. Ved svejsningen MED GAS skal jordforbindelseskablet tilsluttes til den negative pol (-), derimod brænderen skal tilsluttes til den positive pol (+) (4. tegning). 3. Jordforbindelseskablet skal tilsluttes svejseemnet, og der skal sikres den rigtige tilslutning; 4. Der skal kontrolleres, om trådtilføringsrollen er pladseret rigtigt (om kaliberet svarer til tråddiameteren). Husk at hver rulle har to kaliber – en markeret med 0,9 mm og den anden med 0,7 mm. 5. Der skal åbnes for gastilførslen og spændingen skal reguleres ved brug af spændingsregulator. (HUSK: Det kan være nødvendigt at regulere gasstrømmen for at opnå et bedre svejseresultat, det afhænger af den stofs type og tykkelse man bruger, men der skal i alle tilfælde holdes den mindst mulige gasstrøm). I MIG-svejsningen (Metal Inert Gas) afsmelter den kontinuerligt tilførte metalelektrode (svejsetråden) i svejsefugen med konstant og kontrolleret hastighed. Tråden bliver tilsluttet den konstante spændingspol, mens svejseemnet bliver tilsluttet den anden pol. Når trådtilføringen er sikret og tråden rører ved svejsegenstanden, bliver der produceret en elektrisk lysbue. Under svejsning afsmelter tråden, og svejsemetaldråberne passerer via lysbuen til svejsefugen. 26 9.0 TILSLUTNING AF GASCYLINDEREN OG GASREGULATOREN 2. VIGTIGT: Der skal kontrolleres, om brænderens og jorforbindelses polaritæt er installeret korrekt (5. TEGNING). Ved svejsningen UDEN GAS skal jordforbindelseskablet være tilsluttet til den positive pol (+), derimod skal brænderen være forbundet med den negative pol (-) (5. TEGNING). 3. Jordforbindelseskablet skal tilsluttes svejseemnet og der skal sikres den rigtige tilslutning; 4. Der skal kontrolleres, om trådtilføringsrullen er pladseret rigtigt (om kalibret svarer til tråddiameteren). Husk at hver rulle har to kalibrer – en markeret med 0,9 mm og den anden med 0,7 mm. Tilslut FERAX regulator til gasslangen, og plastikslangen til regulatoren (regulator og gasslange er ikke vedlagt). For at vælge den rigtige regulator og gasslange, kontakt reservedeleforhandleren. SVEJSEMATERIALE Blød stål Rustfri stål GASCYLINDER TRÅD Argon + CO2 Med messing Cylindrer eller CO2 bedækkede cylindrer stådtrådsspoler, i tilfælde af svejsning uden gas ”flux cored” trådspoler Argoncylindrer 12.0 FORDELE VED SVEJSNING UDEN GAS 1. Der skal ikke bruges gascylindre. 2. Svejsningen udenfor er nemmere, fordi der er færre chanser for at vinden blæser svejsegasset væk. 3. Svejsetiden er ca 50% mindre, sammenlignet med en normal elektrodesvejsning. 4. Meget kort uddannelsestid for operatører. 5. Minimum affald af svejsematerialer. 6. Det vigtigste er, at denne proces muliggør meget højere svejsehastighed og effektivitet. 7. Mindre varmepåvirkning, mindre deformationer. 8. Det er muligt at svejse tynde materialer. Rustfri stål trålspoler 10.0 SVEJSNINGEN UDEN GAS Ved "NO GAS svejsningen” bliver brænderen forbundet med den negative pol og jordforbindelseskablet – med den positive pol. Ved gassvejsningen bliver gasset brugt til at beskytte svejsefuger mod iltning og porøsitet. Ved svejsningen uden gas bliver denne beskyttelse sikret af en bestemt tråd, som kaldes ”flux cored wire”, denne metode forenkler brugen af apparatet i forhold til apparater med standarttråd, hvor gasstrømmen skal reguleres separat. 13.0 SVEJSEFREMGANGSMÅDEN 1. Deres svejsestrømkilde har seks positioner for at regulere strøm i forskellige forhold. 2. Valget af svejsepositionen bliver bestemt af svejsematerialets tykkelse. 3. Gasstrømmen bliver også bestemt af svejsematerialets tykkelse. 4. Følgende tabeller kan bruges som hjælp til reguleringen af strømkilden. 11.0 FORBEREDELSE TIL SVEJSNINGEN 1. vejseapparatet skal tilsluttes 230V 50/60Hz nettet; 13.1. HENVISENDE TABELLER STÅL 0,6 mm Tråd for svejsningen med gas Svejseemnets tjocklek (mm) 0,6 0,6 - 0,8 0,8 - 1,0 1,0 - 1,2 1,2 - 2,0 2,0 - 3,0 Svejseposition A 1 1 A A A A B 2 2 2 2 3 3 C Min. Max. Min. Max. Min. Max. Regulering af trådtilføringshastighed D Lav Lav Mellem Mellem Mellem Høj 27 0,8 mm Tråd for svejsningen med gas Svejseposition A B C Professionell svetsning 1 2 Max. A 2 Min. A 2 Max. A 3 Min. A 3 Max. Regulering af trådtilføringshastighed D Lav Lav Lav Mellem Mellem Mellem SVEJSNING AF BLØD STÅL UDEN GAS 0,9 mm Tråd for svejsningen uden gas Svejseemnets Tykkelse (mm) 0,9 0,9 - 1,0 1,0 - 1,2 1,2 - 2,0 2,0 - 3,0 Svejseposition A 1 A A A A B 2 2 3 3 3 C Max. Min. Max. Min. Max. Regulering af trådtilføringshastighed D Lav Mellem Mellem Mellem Høj 6. Hvis det er muligt, rens svejsebrænderen med trykluft mens du skifter trådspolen. 7. En gang imellem fjern støv fra indersiden af strømforsyningskilden ved brug af lav tryk (3 - 4 bar / 20 - 30 PSI), for at sikre jævn varmefordeling fra strømforsyningskilden under arbejdsprocessen. 14.0 UDSKIFTNING AF TRÅDSPOLEN Deres strømforsyningskilde er forsynet med en minitrådspole, trådvægten er ca 0,225 kg og tråds diameter 0,9 mm. Når trådspolen er opbrugt, kan den udskiftes med en trådspole, hvis vægt er 0,8 kg eller 5,0 kg. Tråden bliver skubbet af en rolle (tegning 3, M), som bliver bevæget af mange mekanismer. Rullen har to kaliber – en af dem er markeret med 0,9 mm og den anden med 0,7 mm. Det er meget vigtigt at bruge den rigtige kaliber, som det er forklaret på side 10 – ”FORBEREDELSE TIL SVEJSNINGEN”, ellers bliver der ikke sikret den regulære trådstilføring eller tråden bliver klemt; der skal kontrolleres, at brænderens hals stemmer overens med tråddiameteren. Deres svejsestrømkilde er udrystet med brænderen, og dens spids er inkluderet i strømkilden.For alle andre trådspoler skal der installeres tilsvarende diameters brænderspids. For at gennemføre udskiftningen af trålspolen, se 3. tegning og følg vejledningen, som er beskrevet på side 4 i afsnittet ”Installering af svejseapparatets tråd”. 16.0 REGULERING AF STRØMFORSYNINGSKILDEN Indstil spændingen: brug den rigtige "stick out". Ledningens ”stick out" er afstanden mellem kontakten og svejseemnet. Ledningens ”stick out" (somme tider bliver den kaldt forkert for lysbuens længde) skal være mellem 5 mm - 10 mm, for at opnå den bedst mulige svejsning (også angående støjniveau). 1. Pladser spændingsafbryderen i den nødvendige stilling (13.1 TABELLE). Vælg den laveste stilling for den mindre tykkelse og den højeste stilling for den højeste tykkelse. 2. Regulær trådtilføringshastighed. For at starte arbejde, brug en prøveplade, som er grundigt renset af rust og malinglag. Tilslut jordforbindelsesledningen til svejsegenstanden. Indstil trådtilføringshastighed på maximum. Præs svejsebrænderens afbryder (bemærk: Brænderens afbryder skal være presset helt ned for at den kan udføre alle tre funktioner: gasstrøm, trådtilføring og svejsespænding.). Start at svejse og sænk trinvist trådtilføringshastigheden. Fortsæt med at sænke trådtilføringshastighed og lyt til lyden. Lyd vil skifte fra knirkelyd til en konstant og høj summelyd (som ligner lyden af stegende bakon). Denne summelyd viser, at trådtilføringshastighed passer til dette svejseemne. Når du skifter strømindstillinger, skal du skifte trådtilføringshastighed. Du skal altid starte med den højeste trådtil- 15.0 SVEJSERÅD 1. Hold brænderhåndtaget under 45° vinkel i forhold til svejseemnet og hold sprækken ca 6 mm fra overfalden. 2. Flyt brænderhåndtaget forsigtigt og hold det fast. 3. Svejs ikke de steder, hvor der er for meget luft. Luften, som puster gassen væk fra svejsefugen, fremkalder porøsitet. 4. Hold tråden og dens bedækning rene. Brug aldrig rustne tråd. 5. Lad være med at lave skarpe bøjninger og knuder på svejseslangen . 28 føringshastighed. Dette forebygger ødelæggelsen af kontaktet under arbejdet. Under svejsningen skal brænderen holdes under vinkel 45° i forhold til arbejdsemnet. Brænderens spids skal holdes på afstand 5 - 10 mm fra arbejdsemnet. • Defekt: For meget svejsesprøjt. Årsag: Ustabil trådtilføring, forkert pladsering af brænderen (for skråt). • Defekt: Ustabil elektrisk bue. Årsag: Lav spænding, ustabil trådtilføring. • Defekt: Ujævn indtrængen. Årsag: For lav svejsestrøm, for høj svejsehastighed, svejsebrænderens bevægelsesretning skal være modsat. 17.0 ABRUPT OG DEFEKT SVEJSERESULTAT • Defekt: Tråd skubber brænderen væk fra arbejdsemnet. Årsag: For stor trådtilføringshastighed. • Defekt: Bristning. Årsag: Basisstof er snavset, svejsestrømmen er for lav, for høj svejsespænding, rust på elektrodetråden. • Defekt: Tråd klistrer fast til kontakten. Årsag: For lav trådtilføringshastighed. • Defekt: Porøsitet. Årsag: Gascylinderen er tom, gasslanger er utætte, gasstrømmet er ikke reguleret rigtigt. 29 ENGLISH should always wear safety glasses with side shields to protect from flying particles. • The welding process must be performed on metal coatings thoroughly cleaned from layers of rust or paint, to avoid production of harmful fumes. The parts degreased with a solvent must be dried before welding. • Welding should never be done on metals or coated metals containing zinc, mercury, chromium, graphite, lead, cadmium or beryllium unless the operator and the people standing in the same area use an airsupplied respirator. 1.0 SAFETY NORMS ............................................31 2.0 INSTALLATION ..............................................32 3.0 ASSEMBLY......................................................32 4.0 WELDING SHIELD MAINTENANCE ..........33 5.0 INSTALLATION OF THE WELDING WIRE ................................................................33 6.0 MIG WELDING ...............................................34 7.0 GAS WELDING ...............................................34 8.0 PREPARATION FOR WELDING ...................34 9.0 CONNECTION OF THE GAS CYLINDER AND REGULATOR .........................................34 10.0 NO GAS WELDING ........................................35 11.0 PREPARATION FOR WELDING ...................35 12.0 ADVANTAGES OF NO GAS WELDING ......35 13.0 WELDING PROCEDURES .............................35 14.0 REPLACEMENT OF THE WIRE SPOOL......36 15.0 WELDING TIPS...............................................36 16.0 ADJUSTMENT OF THE POWER SOURCE...........................................................36 17.0 WELDING DISCONTINUITIES AND DEFECTS .........................................................37 1.3 SAFETY INSTRUCTIONS For your safety, before connecting the power source to the line, closely follow these instructions: • An adequate two-pole switch must be inserted before the main outlet; this switch must be equipped with time-delay fuses; • The single-phase connection with ground must be made with a two-pole plug compatible with the above mentioned socket; • The two wires of the two-pole input cable are used for the connection with the single-phase line while the yellow – green wire for the compulsory connection to the ground in the welding area; • When working in a confined space, the power source must be kept outside the welding area and the ground cable should be fixed to the workplace. Never work in a damp or wet area, in these conditions. • Do not use damaged input or welding cables; • The welding torch should never be pointed at the operator’s or at other persons’ body; • The power source must never be operated without its panels; this could cause serious injury to the operator and could damage the equipment. 1.0 SAFETY NORMS 1.1 GENERAL INSTRUCTIONS Make sure this manual is carefully read and understood by the welder, and by the maintenance and technical workers. 1.2 LOCATION Welding processes of any kind can be dangerous not only to the operator but to any person situated near the equipment, if safety and operating rules are not strictly observed. 1.4 FIRE PREVENTION • Make sure that appropriate fire prevention devices are available near to the welding area; • All combustible material must be removed from the welding area. These are the main precautionary measures to observe: • Operators should protect their body by wearing closed, non-flammable protective clothing, without pockets or turned up trousers. • The operators should wear a non-flammable welding helmet designed so as to shield the neck and the face, also on the sides. It is necessary to keep the protective lens always clean and to replace it when broken or cracked. It is advisable to interpose a transparent glass between the lens and the welding area. Welding should be done in a closed area that does not open into other working areas. • The operators should never look at the voltaic arc without the correct protection to the eyes. They 1.5 SHIELDING GAS Use the correct shielding gas for the welding process. Make sure that the regulator mounted on the cylinder is working well. Remember to keep away the cylinder from any source of heat. 1.6 ELECTROMAGNETIC COMPATIBILITY Before installing a MIG/MAG power source, inspect the surrounding area checking the following points: • Make sure that close to the power source there are no other power supply cables, control lines, telephone cables or other devices; 31 2.0 INSTALLATION • Make sure that telephones or TV, computers or other control systems are not in the working area; • People with pace-maker or hearing-prosthesis should keep far from the power source. Connect the power supply cable (FIG.1A) to the correct receptacle, single-phase 230V (protected by slow blow fuses). ! In particular cases special protection measures may be required. Interference can be reduced following these suggestions: • If there is interference in the power source line, an E.M.T. filter can be mounted between the powersupply and the power source; • The output cables of the power source should be shortened, kept together and connected to ground; • After the maintenance all the panels of the power source must be securely fastened in place. FIG. 1 1.7 ELECTRIC SHOCK DANGER – ELECTRIC SHOCK CAN BE FATAL. A qualified person first aid technique should always be present in the working area. If person is unconscious and electric shock is suspected, do not touch the person if he or she is in contact with commands. Disconnect power from the machine and then use First Aid. Dry wood, and other insulating material can be used to move cables, if necessary, away from the person. IMPORTANT: the wires of the supply cable of your power source have the following colour codes: YellowGreen = Ground, Brown = Phase, Blue = Neutral. If the colours of the wires of the power supply cable do not match with the colour labels identifying the terminals of your receptacle proceed as follows: The green wire must be connected to the terminal identified by the letter E or by the ground symbol ( ) or with yellow-green colour. The brown wire must be connected to the terminal identified by the letter L or with red colour. Warning: this equipment must be connected to ground. 1.8 EMC Before installing the unity, carry out an inspection of the surrounding area, observing the following guidelines: 1. Make sure that there are no other power supply cables, control lines, telephone leads or other equipment near the unit. 2. Make sure that there are no radio receivers or television appliances. 3. Make sure there are no computers or other control systems. 4. Make sure there are no -one with a pacemaker or hearing aid in the area around the unit. 5. Check the immunity of any other equipment operating in the same environment. In certain cases additional protective measures may be required. Interference can be reduced in the following ways: 1. If there is interference in the power supply line, an E.M.C. filter should be inserted between the mains and the unit. 2. The output cables of the unit should be shortened; these should be kept close together and stretched along the ground. 3. All the panels of the unit should be correctly closed after carrying out maintenance. 3.0 ASSEMBLY 1. Unpack the welder; 2. Screw the foot (D) to the machine using the screw provided (E); 3. Insert the axle (A) through the holes at the rear of the welderand slide a wheel (B) on to each end followed by the retaining washers (C); 4. Assemble the plastic handle (F) using the screws provided (G); 32 5.0 INSTALLATION OF THE WELDING WIRE FIG. 2 The power source is supplied with a welding wire spool. In order to install this wire into the feeding system, follow the instructions hereafter described and refer to Figure 3. FIG. 3 5. In order to assemble the handshield protection shield in the special opening screws. Place the handle fixing it in mask, push it and rotate it by 90° until inside the protection mask. CAUTION: Never look at an electric arc without eye protection, the arc rays can injure the eyes permanently. Use always the protection shield supplied with the power source or any other protection mask or welding helmet. 4.0 WELDING SHIELD MAINTENANCE USE: The shield are for personal use and must only be used to protect the welder from the optical radiation produced by the eletric welding arc. CLEANING AND MAINTENANCE: Clean the shield after each time it is used. The shield should only be cleaned using a soft cloth or compressed air: check whether any parts of the shield are worn and replace these if damaged. The materials used to make the shield are usually compatible but can cause allergic reactions in particularly sensitive people. Disinfecting should be performed using solutions of benzil-lauryldimethyl-ammonium chloride or UV germicide lamps. LEVELS OF PROTECTION: Only use the shield in accordance with the operating instructions and make sure that the protection filter is suited to the type of welding. Remember that the filters are NOT shatterproof and therefore they should be protected by colourless plates of same size. To obtain a better level of the protection against welding spatter , wear gloves and protective clothing. 1. Loosen the nut (I) of the spool holder (brake drum) and remove the spring (R) and the external ring. 2. Remove the plastic protection from the spool (K) and place it on the spool holder again. Mount the external ring (J), the spring (R) and the plastic lock nut (I) again. These parts form the braking system of the wire spool speed. NOTE: Do not tighten the nut too much, excessive pressure strains the wire feeding motor, while too little pressure does not allow the immediate stop of the wire spool at the end of the welding. 3. Loosen and lower the plastic knob (L), release the upper roll of the feeder (N) and extract the wire from the torch liner. 4. When the wire is disconnected, keep it with pliers so that it cannot exit from the spool, and if necessary straighten it before inserting it in the wire input guide (O). Insert the wire on the lower roll (M) and in the torch liner. SPARE PARTS: Replace any parts that seem damaged or deformed immediately. Only original spare parts must be used. Do not use filter glass as replacements if these are not certified or do not have a declared optical class. Ensure that any replacement filter is the correct safety shade. If in doubt consult your local supplier. RESTRICTIONS OF USE: The shields only provide adequate protection for the forehead, the sides of the face and the neck if used for the stated purpose. 33 8.0 PREPARATION FOR WELDING WARNING: The torch must be kept straight. When feeding a new wire through the liner, make sure the wire is cut cleanly (no burrs or angles) and at least 5cm of the end is straight (no curves). Failure to follow these instructions could lead to the wire damaging the liner. 5. Lower the upper roll (N) and the knob (L) and tighten slightly (if there is too much pressure the wire gets locked and the motor could get damaged, if too loose the wire will not be fed by the rolls). NOTE: The roll (M) has two different grooves. The machine is set for the diameter of the wire supplied with it. For No-Gas welding the roll must be reversed in order to have the correct groove for the fluxcored wire diameter . 6. Connect the power supply cable to the 230V 50Hz line and turn on the switch, then press the torch switch. The wire fed by the wire feeding motor at variable speed must slide through the liner; when it exits from the torch neck, release the torch switch, turn off the machine and mount the contact tip and the nozzle. 1. Connect the welding machine to the 230V 50/60Hz line; 2. IMPORTANT: make sure that the polarity is correctly set. For GAS welding the ground cable must be connected to the negative terminal (-), while the torch must be connected to the positive terminal (+) (FIG.4) *. 3. Connect the ground clamp to the workpiece and make sure that the contact is good; 4. Make sure that the wire-feeding roll is correctly positioned (groove matching the wire diameter). Use the groove marked by 0.9mm for all the wires with diameter 0.8mm and the groove marked by 0.7mm for all the wires of diameter 0.6mm. In order to change the groove loosen the screw that locks the roll, turn the roll and fix it again with the screw; 5. Open the gas using the pressure regulator and adjust the flow rate. (NOTE: The gas flow may need adjustments in order to obtain a better welding, this depends on the type and thickness of the metal used, anyway the gas flow should be maintained as low as possible). 6.0 MIG WELDING In MIG welding (Metal Inert Gas) a continuously fed metal electrode is melted into a welding pool at constant and controlled speed. The wire is connected to a constant voltage pole while the workpiece is connected to the other pole. When the wire is fed and touches the workpiece, an electric arc is produced. The arc melts the wire that is deposited on the workpiece. FIG. 4 7.0 GAS WELDING In order to weld Stainless steel or Aluminium the power source must be set for gas welding *. This operation is very simple, you only need the following spare parts and items (please contact your welding supplier): 1. Wire – All these power sources work with 5Kg-wire spools (wire diameter 0.6mm or 0.8mm). 2. Tip – The tip is correct when it matches with the wire diameter. (Note: when using aluminium wire of diameter 0.8mm the tip must be 1.0mm) 3. Gas – You can buy disposable gas cylinders from the local distributor or from a reseller of spare parts, while rechargeable gas cylinders can be supplied by the local re-seller of spare parts. 4. Gas regulators – You can buy the regulator suited for the gas cylinder from the local distributor or from a re-seller of spare parts for welding equipment. Note: As first thing you should decide if you want to use rechargeable or disposable gas cylinders because this will affect the choice of the regulator 9.0 CONNECTION OF THE GAS CYLINDER AND REGULATOR Connect the FERAX regulator to the gas cylinder and the plastic tube to the regulator (regulator and gas cylinder are not enclosed with the welding set). When chosen of regulator and gas cylinder, please contact a dealer. 34 MATERIAL TO WELD GAS CYLINDER WIRE Soft steel Argon + CO2 cylinder or CO2 cylinder Copper steel wire, spool, for no gas welding fluxcored wire spool Stainless steel Argon cylinder Stainless steel wire spool 3. Connect the ground cable to the workpiece and make sure that the contact is good; 4. Make sure that the wire-feeding roll is correctly positioned (groove matching the wire diameter). Note that each roll has two grooves one marked by 0.9mm and the other marked by 0.7mm. 12.0 ADVANTAGES OF NO GAS WELDING 1. There is no need for gas cylinders. 2. Welding outdoors is easier because there are fewer chances that wind blows away the shielding gas. 3. Welding time is about 50% less compared to the normal electrode welding. 4. The learning time for the operator is very short. 5. Minimum waste of welding material. 6. Most important, this process allows to complete the welding more quickly and efficiently. 7. Less heat, less distortion. 8. Possibility to weld thin materials. 10.0 NO GAS WELDING In the “NO GAS welding” the torch is connected to the negative pole and the ground cable to the positive pole. By gas welding the shielding gas is used to protect the weld pool from oxidation and porosity. By NO GAS welding this protection is given by a special wire called “flux cored wire”, this technique simplifies the use of these machines compared to the machines with standard wire, on which the gas flow must be adjusted separately. 13.0 WELDING PROCEDURES 11.0 PREPARATION FOR WELDING 1. Your welding power source has four or six positions for the regulation of the current in the various conditions. 2. The choice of the position for the welding is determined by the thickness of the material to weld. 3. Also the gas flow rate is determined by the thickness of the material to weld. 4. For the adjustment of the power source make reference to the graphs and of the following pages. 1 Connect the welding machine to the 230V 50/60Hz line; 2. IMPORTANT: make sure that the polarity of torch and ground cable is correctly set (FIG.5). For NO GAS welding the ground cable must be connected to the positive terminal (+), while the torch must be connected to the negative terminal (-) (FIG.5). 13.1REGULATION REFERENCE TABLE STEEL 0,6 mm Gas Welding Wire Workpiece Thickness (mm) 0,6 0,6 - 0,8 0,8 - 1,0 1,0 - 1,2 1,2 - 2,0 2,5 - 3,0 Welding Position A 1 1 A A A A B 2 2 2 2 3 3 C Min. Max. Min. Max. Min. Max. 0,8 mm Gas WeldingWire Wire Speed Adjustment D Low Low Medium Medium Medium High 35 Welding Position A B C Professional welding 1 2 Max. A 2 Min. A 2 Max. A 3 Min. A 3 Max. Wire Speed Adjustment D Low Low Low Medium Medium Medium SOFT STEEL FOR NO GAS 0,9 mm Gas Welding Wire Workpiece Thickness (mm) 0,9 0,9 - 1,0 1,0 - 1,2 1,2 - 2,0 2,0 - 3,0 Welding Position A 1 A A A A B 2 2 3 3 3 Wire Speed Adjustment C Max. Min. Max. Min. Max. D Low Medium Medium Medium High 7. Periodically remove the dust, using low pressure (34bar / 20-30 PSI) from the inside of the power source, to assure adequate heat dissipation from power source during operation. 14.0 REPLACEMENT OF THE WIRE SPOOL Your welding power source is supplied with a mini wire spool of about 0.5 Kg of 0.6mm diameter wire. When the wire spool is finished it can be replaced with a wire spool of 0.8Kg or 5.0Kg. The wire is pushed by a roll (FIG..3, M) which is moved by a series of mechanisms. The roll has two grooves one marked by 0.9mm and the other marked by 0.7mm. It is very important to use the correct groove as explained in page 10 – “ PREPARATION FOR WELDING” – otherwise the wire will not be fed regularly or it will be crashed; make sure that the torch tip matches with the wire diameter. Your welding power source is supplied with a torch complete of tip for the wire included with the power source. For all the other wire spools mount a tip that matches with the wire diameter. Make reference to figure 3 and follow the procedure described at page 4 – “ INSTALLATION OF THE WELDING WIRE “ for the replacement of the wire spool. 16.0 ADJUSTMENT OF THE POWER SOURCE “Stick out” (sometimes improperly called arc length) should remain in the range 5mm ÷ 10 mm in order to obtain best welding (and sound) performances. 1. Position the voltage switch in the desired position (TAB. 13.1, 13.2). Select lower position for lower thickness and higher settings for higher thickness. 2. Adjust the wire speed. Start using a trial metal sheet thoroughly cleaned from layers of rust or paint. Connect the ground cable to the workpiece. Adjust the wire speed at high setting. Press the torch switch (note: The torch switch must be pressed thoroughly in order to perform its three functions, gas flow, wire feed and welding current). Start welding and decrease the wire speed gradually. Continue to decrease the wire speed and listen to the sound. The sound will change from a crackling noise to a regular and strong buzzing (similar to the sound of frying bacon). This buzzing sound indicates the correct wire speed for the workpiece being welded. When the current regulation is changed set again the wire speed. Start always from a higher wire speed. This operation prevents from damaging the contact tip during welding. During welding the torch should be kept with the 45° angle from the workpiece. Keep the top of the nozzle at 5-10mm from the work-piece. 15.0 WELDING TIPS 1. Keep the torch handle with an angle of 45° with respect to the workpiece and maintain the nozzle about 6mm from the surface. 2. Move the torch handle with prudence and steadiness. 3. Avoid welding in areas with too much air. The air that blows away the shielding gas from the weld pool mainly causes porosity in the weld. 4. Keep the wire and its cover clean. Do not use rusted wire. 5. Avoid sharp bends and kinks on the welding hose. 6. If possible, clean with compressed air the wire liner when replacing the wire spool. 36 17.0 WELDING DISCONTINUITIES AND DEFECTS • Defect: Arc is unstable Cause: Low voltage, erratic wire feeding, inadequate gas flow rate. • Defect: The wire pushes the torch back from the workpiece. Cause: Excessive wire speed. • Defect: Inadequate penetration. Cause: Welding current too low, excessive travel speed, torch travel direction should be reversed. • Defect: The wire sticks on the contact tip. Cause: Low wire feeding. • Defect: Cracking Cause: Base material dirty, welding current too low, excessive welding voltage, rust on the electrode wire. • Defect: Excessive welding spatters Cause: Erratic wire feeding, improper torch position (too inclined) • Defect: Porosity Cause: Cylinder of shielding gas empty, leaky gas hoses, wrong adjustment of gas flow rate. 37 • Keevitamisprotsessi tohib läbi viia metallpindadel, mis on kahjulike aurude tekke vältimiseks rooste- ja mustusekihtidest põhjalikult puhastatud. Osad, mida on lahustitega määritud, peavad keevitamise ajaks kuivanud olema. • Ära keevita metalli või kaetud metalli, mis sisaldab tsinki, elavhõbedat, kroomi, grafiiti, tina, kaadmiumi või berülliumi, kui operaator või keegi teine, kes on aurude käes, ei kanna õhuvaruga respiraatorit. EESTI 1.0 OHUTUSNORMID ..........................................39 2.0 PAIGALDAMINE.............................................40 3.0 PAIGALDAMINE.............................................40 4.0 KEEVITUSKILBI HOOLDUS ........................41 5.0 KEEVITUSJUHTME PAIGALDAMINE ........41 6.0 MIG KEEVITAMINE.......................................42 7.0 GAASIGA KEEVITAMINE.............................42 8.0 ETTEVALMISTUSED KEEVITAMISEKS.....42 9.0 GAASISILINDRIJA REGULAATORI ÜHENDUS........................................................42 10.0 GAASITA KEEVITAMINE..............................43 11.0 ETTEVALMISTUSED KEEVITAMISEKS.....43 12.0 GAASITA KEEVITAMISE EELISED.............43 13.0 KEEVITAMISMEETODID ..............................43 14.0 JUHTMERULLI ASENDAMINE ....................44 15.0 NÕUANDEID KEEVITAMISEKS ..................44 16.0 JÕUALLIKA REGULEERIMINE ...................44 17.0 KEEVITAMISE EBAÜHTLUS JA DEFEKTID ..................................................45 1.3 OHUTUSJUHISED Sinu ohutuse tarvis- enne allika juhtmete ühendamist järgi neid nõudeid: • Enne peaväljundit peab sisestama sobiva kahepooluselise lüliti, mis on varustatud aegrelee kaitsekorkidega; • Ühefaasilise maandusühenduse peab tegema kahepooluselise pistikuga, mis sobib ülalmainitud pesaga; • Kahepooluselise sisestuskaabli kahte juhet kasutatakse ühendamiseks ühefaasilise liiniga ning kollast ja rohelist juhet kasutatakse keevitamise koha kohustuslikuks ühenduseks maaga; • Piiratud kohas töötades peab jõuallikas asetsema keevitamise piirkonnast väljas ja maanduskaabli peaks keevitama töö eksemplari külge. Ära kunagi tööta niiskes või märjas keskkonnas; • Piirkonnas peab kasutama piisavat väljalaskeventilatsiooni. Väljalaskeventilatsioon peab olema varustatud piisava üldventilatsiooni ja õhu ringlemisega, seda eriti juhul, kui tööpiirkond on piiratud. • Ära kasuta kahjustatud sisestus- või keevitamise kaableid; • Keevitamise tuletungalt ei tohi kunagi suunata operaatori või mõne muu inimese keha suunas; • Allikas ei tohi kunagi töötada ilma paneelideta; see võib põhjustada tõsiseid vigastusi operaatorile ja vigastada ka masinat ennast. 1.0 OHUTUSNORMID 1.1 SED JUHISED Veendu, et keevitaja ning hooldus- ja tehnilise töö tegijad loevad seda juhist hoolikalt ning mõistavad seda. 1.2 ASUKOHT Kui ohutus- ja töönõudeid ei täideta piinliku täpsusega, võivad igasugused keevitusprotsessid olla ohtlikud mitte ainult operaatorile, vaid ka kõigile, kes asuvad keevitusmasina juures. Järgi peamisi ettevaatusabinõusid: • Operaatorid peaksid kaitsma oma keha kinnise mittesüttiva riietusega, millel pole taskuid ega üleskeeratud püksisääri. • Operaatorid peaksid kandma mittesüttivat keevitamiskiivrit või näokaitset, mis kaitseb nii nägu kui kaela, ka külgedelt. Kiiver või näokaitse peab sobitama keevitamisele sobivate kaitseprillidega. Klaasist ekraane peab puhtana hoidma ning purunemise või mõranemise korral koheselt asendama. Soovitatav on asetada läbipaistev klaas keevituspiirkonna ja läätse vahele. Keevitama peaks suletud piirkonnas, mis ei avane teistesse tööpiirkondadesse. • Ilma õige silmade kaitseta ei tohi operaatorid vaadata galvaanikaarde. Nad peaks alati kandma ohutusprille, millel on küljekilbid, et kaitsta lendavate osade eest. 1.4 TULEKAHJU ÄRAHOIDMINE • Veendu, et kohased tule ärahoidmise seadised asuvad keevitamise piirkonna juures; • Kõik kergestisüttiv materjal tuleb keevitamise piirkonnast eemaldada. • Õhuta keevitamise piirkonda piisavalt. Säilita piisav õhuvool, et vältida plahvatavate või toksiliste gaaside konsentratsiooni. 1.5 KAITSEGAAS Kasuta keevitamistöödeks õiget kaitsegaasi. Veendu, et silindri külge monteeritud regulaator töötab hästi. Pea meeles hoida silinder igasugusest kuumusallikast eemal. 39 Takistust saab vähendada järgnevalt: 1. Kui toiteliinis on tõke, peab peajuhtme ja masina vahele sisestama E.M.C. filtri. 2. Masina väljundkaableid peaks lühemaks tegema; neid peaks hoidma üksteisele lähedal ja tõmbama maad mööda sirgeks. 3. Peale hooldustöid tuleb kõik seadme paneelid korralikult sulgeda. 1.6 ELEKTROMAGNETILINE ÜHTESOBIVUS Enne MIG / MAG jõuallika paigaldamist kontrolli ümbritsevat pinda järgnevate punktide suhtes: • Tee kindlaks, et jõuallika lähipiirkonnas pole teisi toitekaableid, kontroll-liine, telefonijuhtmeid või muud varustust; • Tee kindlaks, et tööpiirkonnas pole telefone, TVd, arvuteid või muid kontrollsüsteeme; • Kuulmisaparaadi või südamestimulaatoriga inimesed peavad keevitamise piirkonnast eemale hoidma. 2.0 PAIGALDAMINE Ühenda jõukaabel (joonis 1A) sobiva pistikupesa külge, ühefaasiline 230V (kaitsekorkidega kaitstud). !Mõnel juhul võib osutuda vajalikuks rakendada lisaohutusjõudusid. Joonis 1 Takistust saab vähendada järgneval moel: • Kui toiteliinis on tõke, peab peajuhtme ja jõuallika vahele sisestama E.M.T. juhtme; • Masina väljundkaableid peaks lühemaks tegema, neid peaks hoidma üksteisele lähedal ja ühendama maaga; • Peale hooldustöid tuleb kõik jõuallika paneelid turvaliselt kohale kinnitada. 1.7 ELEKTRIŠOKK HÄDAOHT: ELEKTRILÖÖK VÕIB OLLA SURMAV. Töö piirkonna lähedal peaks alati olema kvalifitseeritud esmaabi tundja. Kui inimene on teadvusetu ning kahtlustatakse elektrišokki ja kui inimene on masinaga ühenduses, ei tohi teda puutuda. Tõmba masina pistik seinakontaktist välja ning alles siis kasuta esmaabi. Kui on vaja juhtmeid inimesest eemale liigutada, tuleb selleks kasutada kuiva puitu või muud isoleerivat materjali. OLULINE: jõuallika jõukaabli juhtmetel on järgmised värvitunnused: kollane-roheline= maandus, pruun= faas, sinine= neutraalne. Kui jõukaabli juhtmete värvid ei ühildu pistikupesa identifitseerimise otsmuhvide värvisiltidega, käitu järgmiselt: Rohelise juhtme peab ühendama otsmuhviga, mille identifikatsiooni täht on E või maandussümbol ( ) või kollane-roheline värv. Pruuni juhtme peab ühendama otsmuhviga, mille identifikatsiooni täht on L või punane värv. Hoiatus: selle seadmestiku peab maandama. 1.8 EMC Enne seadme paigaldamist kontrolli ümbritsevat pinda järgnevate punktide suhtes: 1. Tee kindlaks, et jõuallika lähipiirkonnas pole teisi toitekaableid, kontroll-liine, telefonijuhtmeid või muud varustust. 2. Tee kindlaks, et tööpiirkonnas pole telefone või televisiooniseadmeid. 3. Veendu, et piirkonnas pole arvuteid või muid kontrollsüsteeme. 4. Veendu, et piirkonnas pole kuulmisaparaadi või südamestimulaatoriga inimesi. 5. Kontrolli ümbritsevas piirkonnas oleva varustuse ohutust. Mõnel juhul võib osutuda vajalikuks rakendada lisaabinõusid. 3.0 PAIGALDAMINE 1. Pakkige lahti keevitusaparaat; 2. Kruvige kõvasti alus (D) seadme külge juurdekuuluvate kruvide (E) abil; 3. Lükake telg (A) läbi avause seadme alusküljel ja paigaldage rattad (B) mõlemal pool kõvasti telje (A) peale, siis kinnitage rattad (B) blokeerivate seibidega (C); 40 4. Monteerige plastmassist käepide (F) juurdekuuluvate kruvide (G) abil. KASUTAMISE PIIRANGUD: Kasutades neid eelpoolmainitud eesmärgil, tagavad kaitsekilbid piisava kaitstuse ainult otsaesisele, näo külgedele ja kaelale. Joonis 2 5.0 KEEVITUSJUHTME PAIGALDAMINE Jõuallikas on varustatud keevitusjuhtme rulliga. Et seda juhet toitesüsteemi paigaldada, järgi neid juhiseid ja vaata joonist nr 3. Joonis 3 5. Et monteerida plastkäepide (joonis 2), sisesta plastkaitse kilp spetsiaalsesse avasse, kinnitades selle kahe kruviga. Aseta käepide kohale ja kinnita see kaitsemaski prao sisse, lükka ja pööra seda 90º kuni see tungib kaitsemaski auku. ETTEVAATUST: Ära kunagi vaata elektrikaart ilma silmade kaitseta- kaare kiired võivad silmi püsivalt kahjustada. Alati kasuta jõuallikaga kaasas käivat kaitsekilpi või mõnda muud kaitsemaski või keevituskiivrit. 4.0 KEEVITUSKILBI HOOLDUS KASUTAMINE: Kaitsekilp on ainult isiklikuks kasutamiseks ning seda võib kasutada ainult keevitaja kaitsmiseks elektrilise keevitamiskaare põhjustatud optilise radiatsiooni eest. PUHASTAMINE JA HOOLDUS: Puhasta kaitsekilpi iga kord peale kasutamist. Kilpi peab puhastama ainult kas pehme lapi või kokkusurutud õhuga: kontrolli, kas mõni kilbi osa on kulunud ja kahjustumise korral asenda need. Kilbi valmistamiseks kasutatavad materjalid on kõigile sobivad, kuid eriti tundlike inimeste puhul võib esineda allergilisi reaktsioone. Desinfektsiooniks peaks kasutama bensüül-laurüüldimetüül-ammooniumkloriidi või UV bakteritsiidlampe. KAITSTUSE TASEMED: Kasuta kilpi ainult tööjuhistega kooskõlas ja veendu, et kaitsefilter sobib keevitamise tüübiga. Pea meeles, et filtrid EI OLE purunemiskindlad ja seepärast peaks neid kaitsma sama suurte värvitute plaatidega. Et saavutada purunemiskindluse parem tase, kanna kindaid ja kaitseriietust. 1. Lõdvenda rullihoidiku mutter (I) (pidurdustrummel) ja eemalda vedru (R) ja väline rõngas. 2. Eemalda rullilt (K) plastikkaitse ja aseta see taas rullihoidikule. Monteeri väline rõngas (J), vedru (R) ja plastikluku mutter (I) taas kohale. Need osad moodustavad juhtmerulli kiiruse pidurdussüsteemi. MÄRKUS: Ära pingulda mutrit liiga kõvasti, kuna liigne pinge kurnab juhtmevarustuse mootorit ning liiga väike pinge ei lase juhtmerullil peale keevitamise lõppu koheselt seiskuda. 3. Lõdvenda ja lase plastiknuppu (L) allapoole, vabasta toitja ülemine rull (N) ja tõmba juhe tuletungla sisekattest välja. VARUOSAD: Kahjustatuna näivad või deformeerunud osad tuleb välja vahetada. Kasutada võib ainult originaalvaruosi. Ära kasuta väljavahetavates osades filterklaasi, kui see pole sertifitseeritud ega deklareeritud optiliseks klaasiks. Kindlusta, et igal väljavahetatud filtril oleks õige ohutuse varjund. Kui kahtled, küsi nõu oma kohalikult varustajalt. 41 8.0 ETTEVALMISTUSED KEEVITAMISEKS 4. Kuni juhe pole ühendatud, hoia seda lapiktangidega, et see ei saaks rullilt maha tulla ning kui vaja, tee see enne juhtme sisestusjuhti sisestamist (O) sirgemaks. Sisesta juhe alumisele rullile (M) ja tuletungla sisekattele. HOIATUS: Tuletungal tuleb hoida otse. Läbi sisekatte uue juhtme sisestamisel veendu, et juhe on korralikult lõigatud (pole nurki ega karedaid ääri) ning et vähemalt 5 cm lõpust on sirge (pole kaardus). Nende juhiste mittetäitmine võib põhjustada selle, et juhe kahjustab sisekatet. 5. Lase ülemist rulli (N) ja nuppu (L) allapoole ja pingulda kergelt (kui pinguldada liig tugevalt, jääb juhe lukku ning kui rullidelt ei tule liiga lõtva juhet, võib mootor saada kahjustatud). MÄRKUS: Rullil (M) on kaks erinevat õnarust. Masin on seatud kaasas oleva juhtme diameetrile. Gaasita keevitamise jaoks peab rulli ümber pöörama, et voolu tuuma juhtme diameetril oleks õige õnarus. 6 Ühenda jõukaabel 230V 50Hz liini ja lülita lüliti sisse ning siis vajuta tuletungla lülitit. Juhe, mis tuleb juhtme varustamise mootorilt erineva kiirusega, peab libisema läbi liini; kui see tuletungla nn kaelalt väljub, vabasta tuletungla lüliti, lülita masin välja ja monteeri kontaktots ja otsak. 1. Ühenda keevitusmasin 230V 50/60Hz võrku; 2. OLULINE: veendu, et polaarsus on korralikult seatud. Gaasiga keevitamiseks peab maanduskaabel olema ühendatud negatiivse terminaaliga (-) ja samas peab tuletungal olema ühendatud positiivse terminaaliga (+) (joonis 4). 3. Ühenda maandusklamber töö detaili külge ja veendu, et ühendus on hea; 4. Veendu, et juhet varustav rull on õiges asendis (et õnarus sobiks juhtme diameetriga). Kasuta kõikide 0.8 mm juhtmete puhul 0.9 mm õnarust ja 0.6 mm juhtmete puhul 0.7 mm õnarust. Et õnarust muuta, lõdvenda rulli lukus hoidev kruvi, pööra rulli ja kinnita see taas kruviga; 5. Ava gaas, kasutades rõhu regulaatorit ja sea voolu hulk. (Märkus: gaasivool võib vajada seadmist, et saavutada parem keevitus, see oleneb kasutatava materjali paksusest, igatahes tuleb gaasivool hoida nii madalal kui võimalik). Joonis 4 6.0 MIG KEEVITAMINE MIG (metallinertsgaas) keevitamise puhul sulatatakse pidevalt toidetav metallelektrood konstantse ja kontrollitud kiirusega keevitusvõrengusse. Juhe on ühendatud pideva voolu pooluse külge samas, kui töö detail on ühendatud teise pooluse külge. Kui juhet anda ja see puudutab töö detaili, tekib elektrikaar. Kaar sulatab juhtme, mis asub töö detaili küljes. 9.0 GAASISILINDRI JA REGULAATORI ÜHENDUS 7.0 GAASIGA KEEVITAMINE Et keevitada roostevaba terast, peab jõuallikas olema seatud gaasiga keevitamise peale. See toiming on väga lihtne, vajad vaid järgnevaid varuosi ja asju (palun võta ühendust oma kohaliku keevituse varustajaga): 1. Juhe- kõik sellised jõuallikad töötavad 5 kg juhtmerullidega (juhtme diameeter 0.6 mm või 0.8 mm). 2. Otsak- õige otsak sobib juhtme diameetrile. 3. Gaas- vahetatavaid gaasisilindreid saab osta kohalikult varustajalt või kasutatud varuosade müüjalt ning taastäidetavaid gaasisilindreid saab kohalikult kasutatud varuosade müüjalt. 4. Gaasi regulaatorid- gaasisilindrile sobiva regulaatori saad osta kohalikult varustajalt või kasutatud keevitusvaruosade müüjalt. Märkus: kõigepealt pead otsustama, kas soovid kasutada vahetatavaid või taastäidetavaid gaasisilindreid, sest see mõjutab regulaatori valikut. Ühendage FERAX regulaator gaasitorusse ja plastmassvoolik regulaatorisse (regulaator ja gaasitoru ei sisaldu komplektis). Õige regulaatori ja gaasitoru valimiseks pöörduge varuosade müüja poole. 42 KEEVITATAV MATERJAL GAASISILNDER JUHE Pehme teras Argoon +CO2 silinder või CO2 silinder Vaskterasest juhtmerull, gaasita keevitamisek voolu tuuma juhtme rull Roostevaba teras Argoonsilinder Roostevabast terasest juhtmerull 12.0 GAASITA KEEVITAMISE EELISED 10.0 GAASITA KEEVITAMINE Ilma gaasita keevitamisel on tuletungal ühendatud negatiivse poolusega ja maanduskaabel positiivse poolusega. Gaasiga keevitamisel on kaitsegaasi ülesandeks kaitsta keevitusvõrengut oksüdatsiooni ja poorsuse eest. Gaasita keevitamisel toimub see kaitse spetsiaalse ‘voolu tuuma’ juhtme abil, see tehnika lihtsustab nende masinate kasutamist võrreldes standardjuhtmega masinatega, milles on gaasi hoovus eraldi reguleeritav. 1. Pole vajadust gaasisilindrite järgi. 2. Keevitamine õues on kergem, sest on vähem võimalusi, et tuul puhuks kaitsegaasi ära. 3. Keevitamiseks kulub 50% vähem aega kui normaalse elektroodkeevitamise puhul. 4. Operaatori õppimise aeg on väga lühike. 5. Keevitusmaterjali minimaalne raiskamine. 6. Kõige olulisemana lubab see protsess lõpetada keevitamist kiiremini ja tõhusamalt. 7. Vähem kuumust, vähem moonutamist. 8. Võimalus keevitada õhukesi materjale. 11.0 ETTEVALMISTUSED KEEVITAMISEKS 1. Ühenda keevitusmasin 230V 50/60Hz võrku; 2. OLULINE: veendu, et tuletungla ja maanduskaabli polaarsus on korralikult seatud (joonis 5). Gaasita keevitamiseks peab maanduskaabel olema ühendatud positiivse terminaaliga (+) ja samas peab tuletungal olema ühendatud negatiivse terminaaliga (-) (joonis 5). 3. Ühenda maanduskaabel töö detaili külge ja veendu, et ühendus on hea; 4. Veendu, et juhet varustav rull on õiges asendis (et õnarus sobiks juhtme diameetriga). Pane tähele, et igal rullil on kaks õnarust, üks on märgitud 0.9 mm ja teine 0.7 mm. 13.0 KEEVITAMISMEETODID 1. Sinu keevitusmasinal on kuus positsiooni voolu reguleerimiseks erinevates olukordades. 2. Keevitamiseks sobiva positsiooni valiku määrab keevitatava materjali paksus. 3. Gaasi voolu astme määrab samuti ära keevitatava materjali paksus. 4. Jõuallika reguleerimiseks vaata graafikuid ja järgnevaid lehekülgi. 13.1 VIITETABEL KUUE POSITSIOONIGA MUDELITE REGULATSIOONIKS TERAS 0,6 mm Keevitusjuhe Töö detaili Paksus (mm) 0,6 0,6 - 0,8 0,8 - 1,0 1,0 - 1,2 1,2 - 2,0 2,0 - 3,0 Keevitusjuhepositsioon A 1 1 A A A A B 2 2 2 2 3 3 C Min. Maks. Min. Maks Min. Maks 0,8 mm Keevitusjuhe Juhtme kiiruse Reguleeri-mine D Madel Madel Keskmine Keskmine Keskmine Kõrge 43 Keevitusjuhepositsioon A B C Professionell svetsning 1 2 Maks. A 2 Min. A 2 Maks A 3 Min. A 3 Maks Juhtme kiiruse Reguleeri-mine D Madel Madel Madel Keskmine Keskmine Keskmine PEHME TERAS, ILMA GAASITA KEEVITUSEKS 0,9 mm för svetsning utan gas Töö detaili Paksus (mm) 0,9 0,9 - 1,0 1,0 - 1,2 1,2 - 2,0 2,0 - 3,0 Keevitusjuhepositsioon A 1 A A A A B 2 2 3 3 3 C Maks Min. Maks Min. Maks Juhtme kiiruse Reguleeri-min D Madel Keskmine Keskmine Keskmine Kõrge 14.0 JUHTMERULLI ASENDAMINE 6. Kui võimalik, puhasta juhtmerulli asendades juhtme liin kokkusurutud õhu joaga. 7. Et kindlustada töötamise ajal piisav kuuma hajutamine jõuallikast, eemalda selle sisemusest tolmu regulaarselt, kasutades selleks madalat rõhku (3-4 baari/ 20-30 PSI). Sinu keevitamise jõuallikas on varustatud minijuhtmerulliga 0.225 kg 0.9 mm diameetrise juhtme tarvis. Kui juhtmerull on lõpetanud, võib selle asendada 0.8 kg või 5.0 kg juhtmerulliga. Juhet lükkab rull (joonis 3, M), mida liigutavad erinevad mehhanismid. Rullil on kaks õnarust, üks on märgitud 0.9 mm ja teine 0.7 mm. On väga oluline kasutada õiget õnarust (seletatud ‘ETTEVALMISTUSED KEEVITAMISEKS’ sektsioonis), muidu ei varustata juhet regulaarselt või see purustatakse; veendu, et tuletungla tipp sobib juhtme diameetriga. Sinu keevitamise jõuallikas on varustatud tuletunglaga, mille tipp sobib jõuallikas oleva juhtmega. Kõikide teiste juhtmerullide jaoks monteeri tipp, mis sobiks juhtme diameetriga. Juhtmerulli asendamiseks vaata joonist 3 ja järgi sektsiooni ‘KEEVITUSJUHTME PAIGALDAMINE’. 16.0 JÕUALLIKA REGULEERIMINE Sea pinge: kasuta õiget ‘ulatust’. Juhtme ‘ulatus’ on kontaktotsa ja töö detaili vaheline ala. Et saavutada parim keevituse (ja hääle) teostus, peaks juhtme ‘ulatus’ (mida mõnikord on valesti ‘kaare pikkuseks’ nimetatud) jääma 5 mm ÷ 10 mm vahele. 1. Pane pinge lüliti soovitud positsiooni (tabel 13.1). Vali õhemale materjalile madalam pinge ja paksemale materjalile kõrgem pinge. 2. Sea juhtme kiirus. Alusta proovi metall-lehega, mis on täielikult rooste- ja värvikihtidest puhastatud. Ühenda maanduskaabel töö detailiga. Sea juhtme kiirus kõrgemaks. Vajuta tuletungla lülitit (märkus: tuletungla lülitit peab vajutama põhjalikult, et saavutada selle kolm funktsiooni, gaasi voog, juhtme varu ja keevitusvool). Alusta keevitamist ja vähenda juhtme kiirust vähehaaval. Hääl muutub prõksuvast mürast regulaarseks ja tugevaks suminaks (peekoni praadimisele sarnane hääl). Sumin tähendab, et keevitatavale töö detailile on valitud õige juhtme kiirus. Kui voolu regulatsiooni on muudetud, sea juhtme kiirus uuesti. Alati alusta suuremast juhtme kiirusest. See väldib kontaktotsa vigastamist keevitamise ajal. Hoia tuletungalt töö detaili suhtes 45ľ nurga all. Säilita otsaku ja töö detaili vahel 5-10 mm suurune vahe. 15. NÕUANDEID KEEVITAMISEKS 1. Hoia tuletungla käepidet töö detaili suhtes 45ľ nurga all ja säilita umbes 6 mm kaugus otsaku ja pinna vahel. 2. Eemalda tuletungla käepide ettevaatlikult ja kindlalt. 3. Väldi liiga õhurikkaid keevitamise piirkondi. Õhk, mis puhub kaitsegaasi keevitusest eemale, põhjustab peamiselt keevituse poorsust. 4. Hoia juhe ja selle kate puhtana. Ära kasuta roostes juhet. 5. Väldi teravaid painutusi ja sõlmesid keevitusjuhtmel. 44 • Defekt: ebapiisav läbistus Põhjus: keevitamise madal vool, korrapäratu liikumiskiirus, tuletungla liikumissuuna peaks muutma vastupidiseks. 17.0 KEEVITAMISE EBAÜHTLUS JA DEFEKTID • Defekt: juhe lükkab tuletungalt töö detailist tagasi. Põhjus: liigne juhtme kiirus. • Defekt: mõrad Põhjus: algmaterjal on ebapuhas, keevitamisvool liig madal, liigne keevituspinge, rooste elektroodi juhtmel. • Defekt: juhe kinnitub kontaktotsale. Põhjus: madal juhtme varustamine. • Defekt: liigsed keevituspritsmed. Põhjus: korrapäratu juhtme varustamine, ebaõige tuletungla asend (liiga kallutatud) • Defekt: poorsus Põhjus: kaitsegaasi silinder on tühi, gaasijuhtmed lekivad, gaasivoolu vale reguleerimine. • Defekt: kaar on ebastabiilne. Põhjus: madal vool, korrapäratu juhtme varustamine, ebapiisav gaasivoolu määr 45 bas. Operatoriem vienmēr jāvalkā aizsargbrilles ar sānu vairogiem, lai aizsargātu acis no svešķermeņu iekļūšanas acīs. - Lai novērstu kaitīgu dūmu veidošanos, metināšanas process jāveic uz metāla pārklājumiem, kas attīrīti no rūsas vai krāsas slāņiem. Ar šķīdinātāja palīdzību attīrītos laukumus pirms metināšanas jānožāvē. - Metināšanu nedrīkst veikt metāliem, kas satur vai klāti ar metāliem, kuri satur cinku, dzīvsudrabu, hromu, grafītu, svinu, kadmiju vai beriliju, izņemot gadījumus, ja metinātājs un cilvēki, kas atrodas tai pašā telpā, izmanto ar gaisu apgādātus respiratorus. LATVISKI 1.0 DROŠĪBAS NORMAS .....................................47 2.0 UZSTĀDĪŠANA ...............................................48 3.0 MONTĀŽA .......................................................48 4.0 METINĀŠANAS VAIROGA APKOPE ...........49 5.0 METINĀŠANAS IEKĀRTAS VADA UZSTĀDĪŠANA ...............................................49 6.0 MIG METINĀŠANA........................................50 7.0 GĀZES METINĀŠANA...................................50 8.0 SAGATAVOŠANĀS METINĀŠANAI ............50 9.0 GĀZES CILINDRA UN REGULATORA PIEVIENOŠANA..............................................51 10.0 METINĀŠANA BEZ GĀZES ..........................51 11.0 SAGATAVOŠANĀS METINĀŠANAI ............51 12.0 BEZGĀZES METINĀŠANAS PRIEKŠROCĪBAS............................................51 13.0 METINĀŠANAS PROCEDŪRA .....................51 14.0 VADA SPOLES NOMAIŅA ............................52 15.0 METINĀŠANAS UZGAĻI ..............................52 16.0 ENERĢIJAS AVOTA REGULĒŠANA ............53 17.0 METINĀŠANAS PĀRRĀVUMI UN DEFEKTI ...................................................53 1.3 DROŠĪBAS NORĀDĪJUMI Drošības nolūkos, pirms pieslēdzat iekārtu tīklam, sekojiet sekojošiem norādījumiem: - pirms galvenās divpolu kontaktrozetes jāieliek atbilstošs divpolu slēdzis; šim slēdzim jābūt aprīkotam ar laikaizturējuma drošinātājiem; - jāizveido vienfāzes savienojums ar zemējumu, izmantojot divpolu kontaktdakšu, kas savietojama ar iepriekš minēto kontaktrozeti; - divpolu ievadkabeļa abi vadi tiek izmantoti savienojumam ar vienfāzes tīklu un dzeltenais - zaļais vads obligātajam savienojumam ar zemējumu metināšanas zonā; - ja strādājat norobežotā telpā, strāvas avots jāatstāj ārpus metināšanas zonas un sazemējuma kabelis ir jāpiemetina metināmajam priekšmetam; šajos apstākļos nestrādājiet mitrā vai slapjā vietā; - Darba zonā ir jābūt atbilstošai izplūdes ventilācijai. Ir jānodrošina vietējā izplūdes ventilācija, kā arī atbilstoša vispārējā ventilācija un gaisa cirkulācija, īpaši tad, ja darbs tiek veikts norobežotā vietā. - nelietojiet bojātus metināšanas iekārtas kabeļus vai ievadkabeļus; - metināšanas degļa galu nedrīkst mērķēt ne uz operatoru, ne arī uz kādu citu personu; - elektrības avotu nedrīkst lietot bez tā paneļiem; citādi var rasties nopietni bojājumi operatoram vai var tikt sabojāta iekārta. 1.0 DROŠĪBAS NORMAS 1.1 VISPĀRĒJI NORĀDĪJUMI Pārliecinieties, ka metinātājs, iekārtas apkopes personāls un tehniskais personāls ir rūpīgi izlasījis un sapratis šo lietošanas rokasgrāmatu. 1.2 NOVIETOJUMS Ja netiek stingri ievēroti drošības un lietošanas norādījumi, jebkāda veida metināšanas procesi var būt bīstami ne tikai tās operatoram, bet arī jebkurai personai, kas atrodas iekārtas tuvumā. Turpmāk tekstā uzskaitīti galvenie veicamie piesardzības pasākumi: - Metināšanas iekārtas operatoriem jāaizsargā savs ķermenis, valkājot nedegoša materiāla, ciešu aizsargapģērbu bez kabatām vai uzlocītiem bikšu galiem. - Metināšanas iekārtas operatoriem jāvalkā nedegoša materiāla aizsargķivere vai sejas aizsegs, kas izgatavoti tā, lai nodrošinātu kakla un sejas aizsardzību arī no sāniem. Aizsarglēcas vienmēr nepieciešams uzturēt tīrā stāvoklī un nomainīt tās uz jaunām, ja vecās lēcas ir saplaisājušas vai salūzušas. Ieteicams starp lēcām un metināšanas zonu uzstādīt caurspīdīgu stiklu. Metināšana jāveic slēgtā telpā, kas nav apvienota ar citām darba telpām. - Metināšanas iekārtas operatori nekad nedrīkst skatīties uz elektrisko loku bez atbilstošas acu aizsardzī- 1.4 UGUNSDROŠĪBA - Pārliecinieties par atbilstoša ugunsdzēsības aprīkojuma pieejamību metināšanas zonā; - No metināšanas zonas jāaizvāc visi viegli uzliesmojošie materiāli. - Nodrošiniet atbilstošu metināšanas darba zonu ventilāciju. Uzturiet pietiekamu gaisa plūsmu, lai novērstu sprāgstošu vai toksisku gāžu koncentrācijas uzkrāšanos. 1.5 GĀZE Metināšanas procesā izmantojiet atbilstošu gāzi. Pārliecinieties, ka darbojas pie cilindriem piemontētais regulētājs. 47 Traucējumus var samazināt sekojošā veidā: 1. Ja rodas traucējumi elektroapgādes tīklā, starp elektroapgādi un iekārtu jāuzstāda E.M.C. filtrs. 2. Jāsaīsina iekārtas izvadkabeļi; tie jātur kopā un jāvada pa zemi. 3. Visi iekārtas paneļi pēc apkopes veikšanas ir pareizi jāaizver. Atcerieties, ka cilindrus nedrīkst novietot siltuma avotu tuvumā. 1.6 ELEKTROMANGNĒTISKĀ SAVIETOJAMĪBA Pirms MIG/MAG enerģijas avota uzstādīšanas, pārbaudiet apkārtni: - Pārliecinieties, ka iekārtas tuvumā neatrodas citi elektroapgādes kabeļi, kontroltīkli, telefona vadi vai citas līdzīgas iekārtas; - Pārliecinieties, ka iekārtas tuvumā neatrodas televīzijas iekārtas, datori vai citas kontroles sistēmas; - Cilvēki ar elektroniskiem sirds stimulatoriem vai dzirdes aparātiem nedrīkst atrasties enerģijas avota tuvumā. ! Īpašos gadījumos var būt nepieciešams veikt īpašus aizsardzības pasākumus. Traucējumus var novērst ievērojot sekojošos ieteikumus: - Ja ir traucējumi elektroapgādes tīklā, starp elektrotīklu un iekārtu jāuzstāda E.M.C. filtrs; - Jāsaīsina iekārtas izvadkabeļi; tie jātur cieši kopā un jāvada pa zemi; - Pēc iekārtas apkopes visi iekārtas paneļi ir pareizi jānostiprina vietā. 2.0 UZSTĀDĪŠANA Pieslēdziet elektroapgādes kabeli (1A zīmējums) atbilstošai vienfāzes 230V ligzdai, kas aizsargāta ar automātiskajiem drošinātājiem. 1. zīmējums 1.7 ELEKTRISKAIS ŠOKS BRĪDINĀJUMS - ELEKTRISKAIS ŠOKS VAR BŪT NĀVĒJOŠS. Metināšanas zonā vienmēr jāatrodas kvalificētam personālam, kas pārzina pirmās palīdzības tehniku. Ja cietusī persona ir zaudējusi samaņu un paredzama elektriskā šoka iestāšanās, neaiztieciet ievainoto, ja viņš ir saskarē ar elektriski aktīvām daļām. Atvienojiet elektroapgādi un pēc tam sniedziet pirmo palīdzību. Ja nepieciešams kabeļus pārvietot drošā attālumā no cietušā, kabeļu pārvietošanai izmantojiet sausu koku vai citus izolējošus materiālus. SVARĪGI: jūsu enerģijas avota elektroapgādes kabeļa vadiem ir sekojoši krāsu kodi: Dzeltens - Zaļš = Zemējums, Brūns = Fāze, Zils = Neitrāls. Ja elektroapgādes kabeļa vadu krāsas neatbilst krāsu uzlīmēm, kas identificē jūsu rozetes spailes, turpiniet rīkoties sekojošā veidā: Zaļais vads jāsavieno ar spaili, kas apzīmēta ar burtu E vai ar zemējuma simbolu ( ) vai ar dzeltenu - zaļu krāsu. Brūnais vads jāsavieno ar spaili, kas identificēta ar burtu L vai sarkanu krāsu. Brīdinājums: šī iekārta ir jāsavieno ar zemējumu. 1.8 EMC Pirms iekārtas montāžas veiciet apkārtnes pārbaudi, ievērojot sekojošos norādījumus: 1. Pārliecinieties, ka iekārtas tuvumā neatrodas citi elektroapgādes kabeļi, kontrollīnijas, telefona vadi vai citas iekārtas. 2. Pārliecinieties, ka iekārtas tuvumā neatrodas radio uztvērēji vai televīzijas iekārtas. 3. Pārliecinieties, ka iekārtas tuvumā neatrodas datori vai citas kontroliekārtas. 4. Pārliecinieties, ka iekārtas tuvumā neatrodas cilvēki ar sirds elektrostimulatoriem vai dzirdes aparātiem. 5. Pārbaudiet citu darbojošos iekārtu imunitāti tai pašā vidē. Zināmos gadījumos var būt nepieciešami papildus aizsardzības pasākumi. 3.0 MONTĀŽA 1. Izsaiņojiet metināšanas aparātu; 2. Stingri pieskrūvējiet pamatni (D) pie iekārtas, izmantojot pievienotās skrūves (E); 3. Asij (A) cieši piestipriniet riteņus (B) caur caurumu iekārtas apakšējā daļā, piestiprinot tos abās pusēs, 48 pēc tam nofiksējiet riteņus ar bloķējošajām starplikām (C); 4. Samontējiet plastmasas rokturi (F), izmantojot pievienotās skrūves (G). REZERVES DAĻAS: Nekavējoties nomainiet rezerves daļas, ja tās šķiet bojātas vai deformētas. Drīkst izmantot tikai oriģinālās rezerves daļas. Stikla filtra nomaiņai neizmantojiet tādu stikla filtru, kas nav sertificēts vai nav deklarēts kā optiskais stikls. Pārliecinieties, ka ikviens nomainītais filtrs ir atbilstošā drošības tonī. Ja jums rodas kādas šaubas, konsultējieties ar šo produktu vietējo piegādātāju. 2. zīmējums LIETOŠANAS IEROBEŽOJUMI: Ja vairogi tiek izmantoti aizsardzības nolūkā, tie nodrošina tikai atbilstošu pieres, sejas sānu un kakla aizsardzību. 5.0 METINĀŠANAS IEKĀRTAS VADA UZSTĀDĪŠANA 5. Lai uzstādītu rokas aizsargvairogu (2. zīmējums), ievietojiet plastmasas aizsardzības vairogu īpašā, tam paredzētajā atverē, nostiprinot to ar divām skrūvēm. Ielieciet rokturi, to iestiprinot aizsardzības maskas spraugā, piespiediet to un pagrieziet pa 90°, līdz tas iekļūst caurumā aizsardzības maskas iekšpusē. UZMANĪBU: nekad neskatieties uz elektrisko loku bez atbilstošas acu aizsardzības, jo elektriskā loka stari var radīt neatgriezenisku acu traumu. Vienmēr izmantojiet aizsardzības vairogu, kas tiek piegādāts kopā ar enerģijas avotu vai kādu citu aizsardzības maksu vai metinātāja aizsargķiveri. Enerģijas avots ir aprīkots ar metināšanas vada spoli. Lai šo vadu uzstādītu barošanas sistēmā, ievērojiet turpmāk tekstā sniegtos norādījumus un 3. zīmējumā redzamos norādījumus. 3. zīmējums 4.0 METINĀŠANAS VAIROGA APKOPE LIETOŠANA: Vairogs paredzēts personiskai lietošanai, un to var izmantot tikai metinātāja aizsardzībai no metināšanas elektriskās loka radītās optiskās radiācijas. TĪRĪŠANA UN APKOPE: Pēc katras lietošanas reizes notīriet vairogu. Vairogu var tīrīt, izmantojot vienīgi maigu drānu vai saspiestu gaisu: pārbaudiet, vai kādas vairoga daļas nav nolietojušās vai bojātas, apmainiet nolietotās un bojātās daļas. Vairoga izgatavošanai izmantotie materiāli ir saderīgi, taču tie var izraisīt alerģiskas reakcijas īpaši jūtīgiem cilvēkiem. Dezinfekcija jāveic, izmantojot benzila - laurila - etāna - amonija hlorīdu vai UV baktericīda lampas. AIZSARDZĪBAS LĪMEŅI: Vairogu izmantojiet tikai atbilstoši sniegtajiem lietošanas norādījumiem un pārliecinieties, ka tiek izmantots metināšanas veidam atbilstošs aizsardzības filtrs. Atcerieties, ka filtri NAV neplīstoši, un tādēļ tie jāaizsargā ar tāda paša izmēra bezkrāsainām plāksnēm. Lai nodrošinātu augstāka līmeņa aizsardzību pret metināšanas šļakstiem, valkājiet cimdus un aizsargājošu apģērbu. 49 1. Atskrūvējiet spoles turētāja uzgriezni (I) (bremzes cilindrs) un noņemiet atsperi (R), kā arī ārējo gredzenu. 2. Noņemiet plastmasas aizsargplēvi no spoles (K) un uzlieciet to atpakaļ uz spoles turētāja. Uzlieciet atpakaļ spoles turētāja aizslēga detaļu (I) (atspere un paplāksne veido vada spoles ātruma bremzi). Šīs detaļas veido vada spoles palaides ātruma bremžu sistēmu. PIEZĪME: Nepievelciet pārāk stipri uzgriezni, jo pārmērīgs spiediens rada vada barošanas motora spriedzi, turpretim pārāk zems spiediens metināšanas beigās neļauj nekavējoties apstāties vada spolei. 3. Atbrīvojiet un nolaidiet plastmasas detaļu (L), atbrīvojiet augšējo barotāja rulli (N) un noņemiet vadu no vada gala ieliktņa. 4. Tad, kad vads ir atvienots, turiet to ar knaiblēm tā, lai tas nevar nonākt no spoles, un, ja nepieciešams, iztaisnojiet to pirms ievadīšanas vada ievada vietā (O). Ievadiet vadu zemākajā rullī (M) un vada gala ieliktnī. 7.0 GĀZES METINĀŠANA Lai varētu veikt nerūsējošā tērauda metināšanu, enerģijas avotam ir jābūt uzstādītam uz gāzes metināšanu. Šī operācija ir ļoti vienkārša, jums tikai ir vajadzīgas sekojošas detaļas un priekšmeti (lūdzu sazinieties ar savu metināšanas piederumu piegādātāju): 1. Vads – Visi šie enerģijas avoti darbojas tikai kopā ar 5kg vada spolēm (vada diametrs 0.6 mm vai 0.8 mm). 2. Uzgalis – Uzgalis ir pareizs, ja tas atbilst vada diametram. 3. Gāze – Jūs varat iegādāties vienreizējai lietošanai paredzētus gāzes cilindrus no vietējā izplatītāja vai rezerves daļu tālākpārdevēja, turpretim atkārtoti uzpildāmus gāzes cilindrus var piegādāt vietējais rezerves daļu tālākpārdevējs. 4. Gāzes regulatori – Jūs varat iegādāties gāzes cilindram atbilstošu regulatoru no vietējā izplatītāja vai metināšanas iekārtu rezerves daļu tālākpārdevēja. Piezīme: Vispirms jums vajadzētu izlemt, vai jūs vēlaties lietot atkārtoti uzpildāmus vai vienreizējai lietošanai paredzētus gāzes cilindrus, jo tas ietekmēs regulatora izvēli. BRĪDINĀJUMS: Vada gals ir jātur taisni. Ja ievietojat jaunu vadu ieliktnī, pārliecinieties, ka vads ir nogriezts tīri (bez apmalēm un stūriem), un vismaz 5 cm garumā no gala tas ir taisns (bez līkumiem). Ja šie norādījumi netiek ievēroti, iespējams, ka vads var sabojāt ieliktni. 8.0. SAGATAVOŠANĀS METINĀŠANAI 1. Pievienojiet metināšanas iekārtu 230V 50/60Hz tīklam; 2. SVARĪGI: Pārliecinieties, vai ir pareizi uzstādīta polaritāte. GĀZES metināšanas gadījumā zemējuma kabelim ir jābūt savienotam ar negatīvo spaili (), turpretim deglim ir jābūt savienotam ar pozitīvo spaili (+) (4. zīmējums). 3. Pievienojiet zemējuma kabeli metināmajam priekšmetam un pārliecinieties, ka ir nodrošināts pareizs savienojums; 4. Pārliecinieties, ka vada barošanas rullis ir pareizi novietots (grope atbilst vada diametram). Atcerieties, ka katram rullim ir divas gropes - viena marķēta ar 0,9 mm un otra ar 0,7 mm. 5. Atveriet gāzes padevi, izmantojot spiediena regulatoru, un noregulējiet gāzes plūsmu. (PIEZĪME: Gāzes plūsmu var būt nepieciešams noregulēt, lai panāktu labāku metināšanas rezultātu, tas atkarīgs no metināšanai izmantotā metāla tipa un biezuma, tomēr jebkurā gadījumā vajadzētu uzturēt pēc iespējas mazāku gāzes plūsmu). 5. Nolaidiet augšējo rulli (N) un detaļu (L) un viegli nostipriniet (ja ir pārāk augsts spiediens, vads tiek iesprostots un var sabojāties motors, ja spiediens ir pārāk zems, ruļļi nenodrošinās vada barošanu). PIEZĪME: Rullim (M) ir divas dažādas gropes. Iekārta ir noregulēta atbilstoši kopā ar iekārtu piegādātā vada diametram. Bezgāzes metināšanas veikšanai rullis ir jāapgriež otrādi, lai tādējādi varētu izmantot pareizu, plūsmas dobtā vada diametram atbilstošu gropi. 6. Pievienojiet elektroapgādes kabeli 230V 50Hz tīklam un ieslēdziet slēdzi. Vadam, kuru baro vada barošanas motors, mainīgā ātrumā ir jāslīd cauri ieliktnim; ja tas izslīd no vada gala ieloces (kakla), atbrīvojiet vada gala slēdzi, izslēdziet iekārtu un samontējiet kontakta uzgali un sprauslu. 6.0. MIG METINĀŠANA MIG (metāla inertās gāzes) metināšanā pastāvīgi barots metāla elektrods izkūst metināšanas šuvē ar pastāvīgu un vadāmu ātrumu. Vads tiek pievienots pastāvīgam sprieguma polam, metināmais priekšmets tiek pievienots otram polam. Kad ir nodrošināta vada barošana un vads pieskaras metināmajam priekšmetam, veidojas elektriskais loks. Elektriskais loks kausē vadu, kas novietots uz metināmā priekšmeta. 50 č. zīmējums 9.0 GĀZES CILINDRA UN REGULATORA PIEVIENOŠANA Pieslēdziet FERAX regulatoru gāzes caurulei un plastmasas šļūteni regulatoram (regulators un gāzes caurule piegādē nav iekļauti). Lai izvēlētos pareizo regulatoru un gāzes cauruli, sazinieties ar rezerves daļu pārdevēju METINĀMAIS MATERIĀLS GĀZES CILINDRS VADS Mīksts tērauds Argona +CO2 cilindri vai CO2 cilindri Ar varu pārklāta tērauda vada spole, bezgāzes metināšanas gadījumā plūsmas dobtā vada spole Nerūsējošais tērauds cilindri Nerūsējošā tērauda vada spole 12.0 BEZGĀZES METINĀŠANAS PRIEKŠROCĪBAS 10.0 METINĀŠANA BEZ GĀZES "Bezgāzes metināšanā" vada gals tiek savienots ar negatīvo polu un zemējuma kabelis ar pozitīvo polu. Gāzes metināšanā gāze tiek izmantota, lai nodrošinātu metinājuma šuves aizsardzību pret oksidāciju un porainību. BEZGĀZES metināšanā šo aizsardzību sniedz īpašs vads, ko sauc par "plūsmas dobto vadu", šī metode vienkāršo iekārtas lietošanu, salīdzinājumā ar iekārtām ar standarta vadu, uz kura gāzes plūsma ir atsevišķi jāregulē. 1. Nav nepieciešami gāzes cilindri. 2. Metināšana ārpus telpām ir vieglāka, jo nepastāv iespēja, ka vējš varētu aizpūst gāzi. 3. Metināšanas ilgums ir par apmēram par 50% īsāks, salīdzinot ar parasto elektrodu metināšanu. 4. Ļoti neilgs operatora apmācības laiks. 5. Minimāls metināmā materiāla atkritumu daudzums. 6. Vissvarīgākais ir tas, ka šis process ļauj veikt metināšanu daudz ātrāk un efektīvāk. 7. Mazāks karstums, mazāka deformācija. 8. Iespējams metināt plānus materiālus. 11.0 SAGATAVOŠANĀS METINĀŠANAI 1. Pievienojiet metināšanas iekārtu 230V 50/60Hz tīklam; 2. SVARĪGI: Pārliecinieties, vai ir pareizi uzstādīta degļa un zemējuma kabeļa polaritāte (5. ZĪMĒJUMS). BEZGĀZES metināšanas gadījumā zemējuma kabelim ir jābūt savienotam ar pozitīvo spaili (+), turpretim deglim ir jābūt savienotam ar negatīvo spaili (-) (5. ZĪMĒJUMS). 3. Pievienojiet zemējuma kabeli metināmajam priekšmetam un pārliecinieties, ka ir nodrošināts pareizs savienojums; 4. Pārliecinieties, ka vada barošanas rullis ir pareizi novietots (grope atbilst vada diametram). Atcerieties, ka katram rullim ir divas gropes - viena marķēta ar 0,9 mm un otra ar 0,7 mm. 13.0 METINĀŠANAS PROCEDŪRA 1. Jūsu metināšanas enerģijas avotam ir seši stāvokļi plūsmas regulēšanai dažādos apstākļos. 2. Metināšanas stāvokļa izvēli laikā nosaka metināmā materiāla biezums. 3. Arī gāzes plūsmu nosaka metināmā materiāla biezums. 4. Enerģijas avota regulēšanai izmantojiet turpmākajās lappusēs sniegtās tabulas. 51 13.1. NORĀDĪJUMI MODEĻIEM AR SEŠIEM REGULĒŠANAS STĀVOKĻIEM TĒRAUDS 0,6 mm Vads gāzes metināšanai Metināmā priekšmeta biezums (mm) 0,6 0,6 - 0,8 0,8 - 1,0 1,0 - 1,2 1,2 - 2,0 2,0 - 3,0 Metināšanai stāvoklis A 1 1 A A A A B 2 2 2 2 3 3 C Min. Maks. Min. Maks Min. Maks 0,8 mm Vads gāzes metināšanai Vada padeves ātruma regulēšana D Zems Zems Vidējs Vidējs Vidējs Augsts Metināšanai stāvoklis A 1 A A A A B C (prof. metin.) 2 Maks. 2 Min. 2 Maks 3 Min. 3 Maks Vada padeves regulēšana D Zems Zems Zems Vidējs Vidējs Vidējs MĪKSTS TĒRAUDS BEZGĀZES METINĀŠANAI 0,9 mm Vads bezgāzes metināšanai Metināmā priekšmeta biezums (mm) 0,9 0,9 - 1,0 1,0 - 1,2 1,2 - 2,0 2,0 - 3,0 Metināšanai stāvoklis A 1 A A A A B 2 2 3 3 3 Vada padeves ātruma regulēšana C Maks Min. Maks Min. Maks D Zems Vidējs Vidējs Vidējs Vidējs 14.0 VADA SPOLES NOMAIŅA 15.0 METINĀŠANAS UZGAĻI Jūsu metināšanas enerģijas avots ir apgādāts ar minivada spoli, vada svars ir apmēram 0,225 kg un vada diametrs 0,9 mm. Kad vada spole ir beigusies, to var nomainīt ar vada spoli, kuras svars ir 0,8 kg vai 5,0 kg. Vadu stumj rullis (3. ZĪMĒJUMS, M), kuru kustina daudzi mehānismi. Rullim ir divas gropes, viena no tām marķēta ar 0,9 mm un otra ar 0,7 mm. Ir ļoti svarīgi izmantot pareizo gropi, kā tas izskaidrots 10. lappusē - "SAGATAVOŠANĀS METINĀŠANAI", pretējā gadījumā netiks nodrošināta regulāra vada barošana vai vads tiks saspiests; pārliecinieties, ka vada gala ieliktņa uzgalis atbilst vada diametram. Jūsu metināšanas enerģijas avots ir apgādāts ar vada gala ieliktni kopā ar uzgali vadam, kas iekļauts enerģijas avotā. Visu citu vada spoļu gadījumā uzstādiet vada diametram atbilstošu uzgali. Lai veiktu vada spoles nomaiņu, apskatiet 3. zīmējumu un, lai veiktu vada spoles nomaiņu, sekojiet norādījumiem, kas aprakstīti 4. lappusē, nodaļā "Metināšanas iekārtas vada uzstādīšana". 1. Turiet vada gala rokturi 45° leņķī attiecībā pret metināmo priekšmetu un turiet sprauslu apmēram 6 mm attālumā no virsmas. 2. Pārvietojiet vada gala rokturi piesardzīgi un stingri to turot. 3. Nemetiniet vietās, kur ir pārāk daudz gaisa. Gaiss, kas gāzi pūš prom no metināšanas šuves, izraisa metinājuma porainību. 4. Uzturiet vadu un tā apvalku tīrā stāvoklī. Neizmantojiet sarūsējušu vadu. 5. Nenovietojiet metināšanas šļūteni asos leņķos un cilpās. 6. Ja iespējams, veicot vada spoles nomaiņu, notīriet ar saspiestu gaisu vada gala ieliktni. 7. Lai nodrošinātu atbilstošu karstuma izkliedēšanu no enerģijas avota darbības laikā, periodiski tīriet putekļus no enerģijas avota iekšienes, izmantojot zemu spiedienu (3 - 4 bāri / 20 - 30 PSI). 52 16.0 ENERĢIJAS AVOTA REGULĒŠANA 17. METINĀŠANAS PĀRRĀVUMI UN DEFEKTI Noregulējiet spriegumu: izmantojiet pareizo "stick out" (nepielipšanas distance). Vada "stick out" (nepielipšanas distance) ir attālums no kontakta uzgaļa līdz metināmajam priekšmetam. Vada "stick out" (dažkārt to nepareizi sauc par loka garumu) paliek nemainīgs starp 5mm - 10 mm, lai iegūtu vislabāko metināšanas izpildījumu (arī skaņas ziņā). 1. Novietojiet sprieguma slēdzi vajadzīgajā stāvoklī (13.1 TABULA). Izvēlieties zemāko stāvokli mazākam biezumam un augstāku uzstādījumu lielākam biezumam. 2. Noregulējiet vada padeves ātrumu. Sāciet darbu, izmantojot izmēģinājuma plāksni, kas rūpīgi notīrīta no rūsas un krāsas slāņiem. Savienojiet zemējuma kabeli ar metināmo priekšmetu. Noregulējiet vada padeves ātrumu uz augstu ātrumu. Nospiediet vada gala slēdzi (piezīme: Vada gala slēdzim jābūt pilnībā nospiestam, lai tas veiktu visas trīs funkcijas: gāzes plūsma, vada barošana un metināšanas spriegums). Sāciet metināt un pakāpeniski samaziniet vada padeves ātrumu. Turpiniet samazināt vada padeves ātrumu un ieklausieties skaņā. Skaņa mainīsies no krakšķēšanas uz pastāvīgu stipru dūkšanu (līdzīga skaņa rodas, cepot cūkgaļu). Šī dūkoņa norāda, ka vada padeves ātrums ir atbilstošs metināmā priekšmeta biezumam. Kad tiek mainīta strāva, nomainiet arī vada padeves ātrumu. Vienmēr sāciet ar lielāku vada padeves ātrumu. Šī operācija novērš kontakta uzgaļa bojājumus metināšanas laikā. Metināšanas laikā vada gals ir jātur 45° leņķī pret metināmo priekšmetu. Turiet uzgaļa galu 5 - 10 mm attālumā no metināmā priekšmeta. • Defekts: Vads spiež vada galu prom no metināmā priekšmeta. Cēlonis: Pārāk liels vada padeves ātrums. • Defekts: Vads pielīp kontakta uzgalim. Cēlonis: Lēna vada barošana. • Defekts: Pārmērīgi metināšanas šļaksti. Cēlonis: Erātiska vada barošana, nepareizs vada gala stāvoklis (pārāk slīpi). • Defekts: Nestabils elektriskais loks. Cēlonis: Zems spriegums, erātiska vada barošana. • Defekts: Neviendabīga iekušana. Cēlonis: Pārāk zema metināšanas strāva, pārmērīgs pārvietošanas ātrums, vada gala pārvietošanas virzienam jābūt pretējam. • Defekts: Plaisāšana. Cēlonis: Pamatmateriāls ir netīrs, metināšanas strāva pārāk zema, pārmērīgs metināšanas spriegums, rūsa uz elektrodu vada. • Defekts: Porainība. Cēlonis: Tukšs gāzes cilindrs, sūce gāzes šļūtenēs, nepareizi noregulēta gāzes plūsma. 53 • Suvirinimo įrenginio operatoriai negali žiūrėti į elektrinį lanką be atitinkamos akių apsaugos. Operatoriai visuomet turi vilkėti apsauginius akinius su šoniniais skydais, kad apsaugotų akis nuo svetimkūnių patekimo. • Kad išvengti nuodingų dūmų susidarymo, suvirinimo procesas vykdomas ant metalinių padengimo, nuvalyto nuo rūdžių arba dažų sluoksnio. Tirpikliu nuvalyti plotai prieš suvirinimą turi apdžiūti. • Suvirinimo negalima vykdyti metalams, kurių sudėtyje yra cinko, gyvsidabrio, chromo, grafito, švino, kadmio arba berilo, išskyrus atvejus, jeigu suvirintojas ir žmonės, esantys toje pačioje patalpoje, naudoja oru aprūpinamus respiratorius. LIETUVIŠKAI 1.0 SAUGUMO NORMOS ....................................55 2.0 ĮRENGIMAS ....................................................56 3.0 MONTAVIMAS ................................................57 4.0 SUVIRINIMO SKYDO PRIEŽIŪRA..............57 5.0 SUVIRINIMO ĮRENGINIO LAIDO ĮRENGIMAS ....................................................57 6.0 MIG SUVIRINIMAS........................................58 7.0 SUVIRINIMAS DUJOMIS ..............................58 8.0 PARUOŠIMAS SUVIRINIMUI.......................58 9.0 DUJŲ CILINDRO IR REGULIATORIAUS PRIJUNGIMAS ................................................59 10.0 SUVIRINIMAS BE DUJŲ ...............................59 11.0 PARUOŠIMAS SUVIRINIMUI.......................59 12.0 SUVIRINIMO BE DUJŲ PRANAŠUMAI......59 13.0 SUVIRINIMO PROCEDŪRA .........................59 14.0 LAIDO RITĖS PAKEITIMAS .........................60 15.0 SUVIRINIMO ANTGALIAI............................60 16.0 ENERGIJOS ŠALTINIO REGULIAVIMAS ...61 17.0 SUVIRINIMO TRŪKIMAI IR DEFEKTAI ....61 1.3. SAUGUMO NURODYMAI Saugumo tikslais prieš įjungiant įrenginį į tinklą, laikykitės sekančių nurodymų: • prieš pagrindinę dvipolę kontaktinę rozetę įdedamas atitinkamas dvipolis jungiklis; šis jungiklis turi būti aprūpintas laiko sustabdymo saugikliais; • sudaromas vienfazinis sujungimas su įžeminimu, panaudojant dvipolę kontaktinę šakutę, kuri sutapdinama su anksčiau minėta kontaktine rozete; • dvipolio įvadinio kabelio abu laidai yra panaudojami sujungimui su vienfaziniu tinklu ir geltonas – žalias laidas būtinam sujungimui su įžeminimu suvirinimo zonoje; • jeigu dirbate apribotoje patalpoje, srovės šaltinis turi būti išvedamas už suvirinimo zonos ir įžeminimo kabelis turi būti privirinamas prie suvirinamo daikto; šiomis aplinkybėmis nedirbkite drėgnoje arba šlapioje vietoje; • Darbo zonoje turi būti atitinkama išmetimo ventiliacija. Reikia pasirūpinti vietine išmetimo ventiliacija, o taip pat atitinkama bendra ventiliacija ir oro cirkuliacija, ypatingai tuomet, jeigu darbas vykdomas apribotoje vietoje. • nenaudokite sugadintų suvirinimo įrenginio kabelių arba įvadinių kabelių; • suvirinimo degiklio galo negalima taikyti į operatorių arba kitą asmenį; • elektros šaltinio negalima naudoti be panelių, nes gali būti sužeistas operatorius arba sugadintas įrenginys. 1.0 SAUGUMO NORMOS 1.1 BENDRI NURODYMAI Įsitikinkite, kad suvirintojas, įrenginį prižiūrintis personalas ir techninis personalas atidžiai perskaitė ir suprato šį naudojimo žinyną. 1.2 IŠDĖSTYMAS Jeigu griežtai nesilaikoma saugumo ir naudojimo nurodymų, bet kurios rūšies suvirinimo procesai gali ūti pavojingi ne tiktai operatoriui, bet ir bet kuriam asmeniui, kuris būna prie įrenginio. Toliau tekste išvardintos pagrindinės vykdomos saugumo priemonės: • Suvirinimo įrenginio operatoriai turi saugoti savo kūną,, vilkėdami nedegios medžiagos, prigludusius apsauginius drabužius be kišenių arba užlenktų kelnių galų. • Suvirinimo įrenginio operatoriai turi vilkėti nedegančios medžiagos apsauginį šalmą arba veido apdangalą, kuris pagamintas taip, kad užtikrintų veido ir kaklo apsaugą taip pat ir iš šonų. Apsauginės linzės visuomet turi būti švarios ir pakeičiamos į naujas, kai tik senos linzės įtrūkusios arba sulūžusios. Rekomenduojama tarp linzių ir suvirinimo zonos įrengti permatomą stiklą. Suvirinimas vykdomas uždaroje patalpoje, kuri nesusisiekia si kitomis darbo patalpomis. 1.4 PRIEŠGAISRINĖ APSAUGA • Įsitikinkite dėl atitinkamo gaisro gesinimo įrangos prieinamumo suvirinimo zonoje; • Iš suvirinimo zonos pašalinamos visos lengvai užsidegančios medžiagos. • Užtikrinkite tinkamą suvirinimo darbų zonos ventiliavimą. Palaikykite pakankamą oro srautą, kad nesusikauptų sprogstančių ir toksinių dujų koncentracija. 55 4. Įsitikinkite, kad prie įrenginio nėra žmonių su širdies elektros stimuliatoriais arba klausos aparatais. 5. Patikrinkite kitų veikiančių įrenginių imunitetą toje pačioje aplinkoje. Kai kuriais atvejais gali būti reikalingos papildomos apsaugos priemonės. 1.5 DUJOS Suvirinimo proceso metu naudokite atitinkamas dujas. Įsitikinkite, kaip veikia prie cilindrų primontuotas reguliatorius. Atsiminkite, kad cilindrų negalima išdėstyti prie šilumos šaltinių. Trukdymus galima sumažinti sekančiu būdu: 1. Jeigu atsiranda trukdymas elektros aprūpinimo tinkle, tarp elektros aprūpinimo ir įrenginio įmontuojamas E.M.C. filtras. 2. Sutrumpinami įrenginio išvedimo kabeliai; jie laikomi kartu ir išvedami po žeme. 3. Visi įrenginio paneliai po valymo turi būti teisingai uždaromi. 1.6 ELEKTROMAGNETINIS SUTAPDINIMAS Prieš MIG/MAG energijos šaltinio įrengimą patikrinkite aplinką: • Įsitikinkite, kad prie įrenginio nėra kitų elektros tiekimo kabelių, kontrolinių tinklų, telefono laidų arba kitų panašių įrengimų; • Įsitikinkite, kad prie įrenginio nėra televizijos prietaisų, kompiuterių arba kitų kontrolės sistemų; • Žmonės su elektroniniais širdies stimuliatoriais arba klausos aparatais negali būti prie energijos šaltinių. 2.0. ĮRENGIMAS Prijunkite elektros aprūpinimo kabelį (1A piešinys) prie atitinkamo vienfazio 230V lizdo, kuris apsaugotas su automatiniais saugikliais. ! Ypatingai atvejais gali būti reikalinga vykdyti ypatingas apsaugos priemones. trukdymus galima pašalinti laikantis sekančių pasiūlymų: • Jeigu yra trukdymai elektros aprūpinimo tinkle, tarp elektros tinklo ir įrenginio įrengiamas E.M.C. filtras; • Turi būti sutrumpinami išvedimo kabeliai; jie laikomi kartu ir išvedami po žeme; • Po įrenginio valymo visi įrenginio paneliai turi būti teisingai įtvirtinami vietoje. 1. pieš. 1.7 ELEKTROS ŠOKAS PERSPĖJIMAS – ELEKTROS ŠOKAS GALI BŪTI MIRTINAS. Suvirinimo zonoje visuomet turi būti kvalifikuotas personalas, žinantis pirmos pagalbos techniką. Jeigu nukentėjęs asmuo neteko sąmonės ir numatomas elektros šokas, nelieskite sužeistojo, jeigu jis liečiasi su elektriškai aktyviomis dalimis. Atjunkite elektros teikimą ir po to suteikite pirmą pagalbą. Jeigu reikia kabelius pernešti į saugų nuotolį nuo nukentėjusio, kabelių pernešimui naudokite sausą medieną arba kitas izoliuojančias medžiagas. SVARBU: jūsų energijos šaltinio elektros aprūpinimo kabelio laidai turi sekančių spalvų kodus: Geltonas Žalias = Įžeminimas, Rudas = Fazė, Mėlynas = Neutralus. Jeigu elektros aprūpinimo kabelio laidų spalvos neatitinka dažų etiketėms, kurios identifikuoja jūsų rozetės gnybtus, veikite sekančiu būdu: Žalią laidą sujunkite su gnybtu, kuris pažymėtas raide E arba įžeminimo simboliu ( ) arba su geltona – žalia spalva. Rudą laidą sujunkite su gnybtu, kuris identifikuotas raide L arba raudona spalva. Perspėjimas: šis įrenginys turi būti sujungiamas su įžeminimu. 1.8 EMC Prieš įrenginio montavimą patikrinkite aplinką, laikantis sekančių nurodymų: 1. Įsitikinkite, kad prie įrenginio nėra kitų elektros aprūpinimo kabelių, kontrolinių linijų, telefono laidų arba kitų įrengimų. 2. Įsitikinkite, kad prie įrenginio nėra radijo imtuvų arba televizijos įrenginių. 3. Įsitikinkite, kad prie įrenginio nėra kompiuterių arba kitų kontrolės prietaisų. 56 3.0 MONTAVIMAS atsparūs įtrūkimui, ir todėl juos reikia apsaugoti tokio pačio dydžio bespalvėmis plokštelėmis. Užtikrinant aukštesnio lygio apsaugą nuo suvirinimo purslų, vilkėkite pirštines ir apsauginius drabužius. 1. Išpakuokite suvirinimo aparatą; 2. Tvirtai priveržkite pagrindą (D) prie įrenginio, panaudojant pridėtus varžtus (E); 3. Prie peties (A) tvirtai pritvirtinkite ratus (B) per skylę įrenginio apatinėje dalyje, pritvirtinant juos abiejose pusėse, po to užfiksuokite ratus blokuojančiais tarpikliais (C); 4. Sumontuokite plastmasinę rankeną (F), panaudojant pridėtus varžtus (G). REZERVINĖS DALYS: Nedelsiant pakeiskite rezervines dalis, jeigu jos sugadintos arba deformuotos. Galima panaudoti tiktai originalias rezervines dalis. Stiklo filtro pakeitimui nenaudokite tokio stiklo filtro, kuris nesertifikuotas arba nedeklaruotas kaip optinis stiklas. Įsitikinkite, kas kiekvienas pakeistas filtras yra atitinkamo saugumo tono. Jeigu iškyla kokių nors abejonių, konsultuokitės su šių produktų vietiniu tiekėju. 2. pieš. NAUDOJIMO APRIBOJIMAI: Jeigu skydai naudojami apsaugos tikslais, jie užtikrina tiktai kaktos, veido šonų ir kaklo apsaugą. 5.0 SUVIRINIMO ĮRENGINIO LAIDO ĮRENGIMAS 5. Kad įrengti rankinį apsauginį skydą (2 piešinys), patalpinkite plastmasinį apsauginį skydą į specialią tam skirtą angą, pritvirtinant ją dviem varžtais. Įdėkite rankeną, ją pritvirtinant apsauginės kaukės spragoje, prispauskite ją ir pasukite 90°, kol ji įeina į skylę apsauginės kaukės vidinėje pusėje. DĖMESIO: Niekada nežiūrėkite į elektros lanką be atitinkamos akių apsaugos, nes elektros lanko spinduliai gali sukelti nepataisomą akių traumą. Visuomet naudokite apsauginį skydą, kuris pristatomas kartu su energijos šaltiniu arba kitą apsauginę kaukę arba suvirinimo apsauginį šalmą. Energijos šaltinis turi suvirinimo laido ritę. Kad šį laidą įrengti maitinimo sistemoje, laikykitės tolesnių tekste teikiamų nurodymų ir 3 piešinyje matomų nurodymų. 3. pieš. 4.0 SUVIRINIMO SKYDO PRIEŽIŪRA NAUDOJIMAS: Skydas skirtas asmeniniam naudojimui, ir jį galima naudoti tiktai suvirintojo apsaugai nuo suvirinimo elektros lanko sukeltos optinės radiacijos. VALYMAS IR PRIEŽIŪRA: Po kiekvieno naudojimo nuvalykite skydą. Skydą galima valyti, naudojant tiktai minkštą skudurėlį arba suspaustą orą: patikrinkite: ar kurios nors skydo dalys nesusidėvėjo arba nesugedo, pakeiskite nudėvėtas arba sugadintas dalis. Skydo pagaminimui naudotos medžiagos yra suderintos, bet jos gali sukelti alergines reakcijas ypatingai jautriems žmonėms. Dezinfekcija vykdoma, panaudojant benzilo –laurilo - etano-amonio chloridą arba UV baktericidines lempas. APSAUGOS LYGIAI: Skydą naudokite tiktai pagal atitinkamus pateiktus naudojimo nurodymus ir įsitikinkite, kad naudojamas suvirinimo tipui atitinkamas apsaugos filtras. Atminkite, kad filtrai NĖRA 57 7.0 SUVIRINIMAS DUJOMIS 1. Atsukite ritės laikiklio veržlę (I) (stabdžio cilindras) ir nuimkite spyruoklę (R), o taip pat išorinį žiedą. 2. Nuimkite plastmasinę apsauginę plėvelę nuo ritės (K) ir uždėkite ją atgal ant ritės laikiklio. Uždėkite atgal ritės laikiklio spynos detalę (I) (spyruoklė ir poveržlė sudaro laido ritės greičio stabdį). Šios detalės sudaro laido ritės paleidimo greičio stabdymo sistemą. PASTABA: Nepriveržkite per stipriai veržlės, nes per didelis spaudimas sukelia laido maitinimo motoro įtampą, bet per daug žemas spaudimas suvirinimo pabaigoje neleidžia nedelsiant sustoti laido ritei. 3. Atlaisvinkite ir nuleiskite plastmasės detalę (L), atlaisvinkite viršutinio maitintuvo ritinį (N) ir nuimkite laidą nuo laido galo įdėklo. 4. Tada, kai laidas yra atjungtas, laikykite jį su žnyplėmis taip, kad jis negalėtų nueiti nuo ritės, ir jeigu reikia, ištiesinkite jį prieš įvedimą į laido įvedimo vietą (O). Įveskite laidą į žemutinį ritinį (M) ir laido galo įdėklą. PERSPĖJIMAS: Laido galas laikomas tiesiai. Jeigu įdedate naują galo įdėklą, įsitikinkite, kad laidas yra nupjautas tiesiai (be apvadų ir kampų), ir bent 5 cm ilgio nuo galo jis yra tiesus (be sulenkimų). Jeigu nesilaikoma šių nurodymų, gali būti, kad laidas gali sugadinti įdėklą. 5. Nuleiskite viršutinį ritinį (N) ir detalę (L) lengvai pritvirtinkite (jeigu per daug aukštas spaudimas, laidas yra uždaromas ir gali sugęsti motoras, jeigu spaudimas yra per daug žemas, ritiniai neužtikrins laido maitinimo). PASTABA: Ritinys (M) yra dviejų skirtingų falcų. Įrenginys yra sureguliuotas atitinkamai kartu su įrengimu tiekiamas laido diametrui. Suvirinimo be dujų vykdymui ritinys apverčiamas, kad tokiu būdu būtų galima panaudoti teisingą, srovės išduobtą laido diametrą atitinkantį falcą. 6. Prijunkite elektros tiekimo kabelį prie 230V 50 Hz tinklo ir įjunkite jungiklį. Laidas, kurį maitina laido maitinimo motoras, kintamu greičiu turi slysti per įdėklą; jeigu jis išslysta iš laido galo užlanko (kaklo), atlaisvinkite laido galo jungiklį, išjunkite įrenginį ir sumontuokite kontakto antgalį ir tūtą. Vykdant nerūdijančio plieno suvirinimą, energijos šaltinis turi būti įrengtas ant dujų suvirinimo. Ši operacija yra labai paprasta, jums tiktai reikalingos sekančios detalės ir daiktai (prašau susisiekti su savo suvirinimo reikmenų tiekėju): 1. Laidas – Visi šie energijos šaltiniai veikia tiktai kartu su 5 kg laido ritėmis (laido diametras 0.6 mm arba 0.8 mm). 2. Antgalis – Antgalis yra teisingas, jeigu atitinka laido diametrą. 3. Dujos – Jūs galite įsigyti vienkartiniam naudojimui skirtus dujų cilindrus iš vietinio išplatintojo arba rezervinių dalių mažmeninį prekiautoją, tačiau pakartotinai užpildomus dujų cilindrus gali tiekti vietinis rezervinių dalių mažmeninis prekiautojas. 4. Dujų reguliatoriai - Jūs galite įsigyti dujų cilindrą atitinkantį reguliatorių iš vietinio išplatintojo arba suvirinimo įrenginių rezervinių dalių mažmeninio prekiautojo. Pastaba: Pirmiausia reikėtų nuspręsti, ar jūs norite naudoti pakartotinai užpildomus ar vienkartiniam naudojimui skirtus dujų cilindrus, nes tai įtakos reguliatoriaus pasirinkimą. 8.0 PARUOŠIMAS SUVIRINIMUI 1. Prijunkite suvirinimo įrengimą prie 230V 50/60 Hz tinklo; 2. SVARBU: Įsitikinkite ar teisingai nustatytas poliariškumas. Suvirinimo DUJOMIS atveju įžeminimo kabelis turi būti sujungtas su negatyviu gnybtu (-), bet dagtis turi būti sujungtas su pozityviu gnybtu (+) (4 piešinys). 3. Prijunkite įžeminimo kabelį prie suvirinamo daikto ir įsitikinkite, kad užtikrintas teisingas sujungimas; 4. Įsitikinkite, kad laido maitinimo ritinys yra teisingai pastatytas (falcas atitinka laido diametrą). Atsiminkite, kad kiekvienas ritinys turi du falcus – vienas markiruotas 0,9 mm ir kitas 0,7 mm. 5. Atidarykite dujų padavimą, panaudodami spaudimo reguliatorių, ir sureguliuokite dujų srautą. (PASTABA: Dujų srautą gali būti reikalinga reguliuoti, siekiant geresnio suvirinimo rezultato, kuris priklauso nuo suvirinimui panaudoto metalo tipo ir storio, tačiau bet kuriuo atveju reikėtų palaikyti kaip galimą mažesnį dujų srautą). 6.0. MIG SUVIRINIMAS MIG (metalo inertinės dujos) suvirinimu pastoviai maitintas metalo elektordas ištirpsta suvirinimo siūlėje pastoviu ir valdomus greičiu. Laidas yra prijungiamas prie pastovios įtampos polio, suvirinamas daiktas prijungiamas prie antro polio. Kai yra užtikrinamas laido maitinimas ir laidas prisiliečia prie suvirinamo daikto, susidaro elektrinis lankas. Elektrinis lankas tirpdo laidą, kuris patalpintas ant suvirinamo daikto. 58 4. pieš. 9.0 DUJŲ CILINDRO IR REGULIATORIAUS PRIJUNGIMAS Pajunkite FERAX regulatorių prie dujų vamzdžio ir plastmasinį šlangą prie reguliatoriaus (reguliatorius ir dujų vamzdis į tiekimą neįtraukti). Pasirenkant teisingą reguliatorių ir dujų vamzdį, susisiekite su rezervinių dalių pardavėju. SUVIRINAMA MEDŽIAGA DIJŲ CILINDRAS VADS Minkštas plienas Argonas +CO2 cilindrai arba CO2 cilindrai Variu padengta plieninio laido ritė, suvirinimo be dujų atveju srauto išduobtas laido ritė Nerūdyjantis plienas Argono cilindrai Nerūdyjančio plieninio laido ritė vienas 0,9 mm ir kitas 0,7 mm. 10.0 SUVIRINIMAS BE DUJŲ 12.0 SUVIRINIMO BE DUJŲ PRANAŠUMAI "Suvirinimo be dujų" laido galas sujungtas su negatyviu poliu ir įžeminimo kabelis su teigiamu poliu. Dujų suvirinimo dujos panaudojamos, kad užtikrintų suvirinimo siūlės apsaugą nuo oksidacijos ir poringumo. SUVIRINIME BE DUJŲ šia apsaugą teikia ypatingas laidas, kurį vadina “srauto išduobtu laidu”, šis metodas supaprastina įrenginio naudojimą palyginus su įrenginiu su standartiniu laidu, ant kurio dujų srautas yra atskirai reguliuojamas. 1. Nebūtinas dujų cilindras. 2. Suvirinimas ne patalpose yra paprastesnis, jeigu nėra vėjo, kuris gali užpūst dujas. 3. Suvirinimo ilgumas yra maždaug 50% trumpesnis, palyginus su paprastu elektrodų suvirinimu. 4. Labai neilgas operatoriaus apmokymo laikas. 5. Minimalus suvirinamos medžiagos atliekų kiekis. 6. Svarbiausia yra tai, kad šis procesas leidžia vykdyti suvirinimą daug greičiau ir efektyviau. 7. Mažesnis karštis, mažesnė deformacija. 8. Galima suvirinti plonas medžiagas. 11.0 PARUOŠIMAS SUVIRINIMUI 1. Prijunkite suvirinimo įrengimą prie 230V 50/60Hz tinklo; 2. SVARBU: Įsitikinkite, ar teisingai nustatytas dagčio ir kabelio polairiškumas (5 PIEŠINYS). Suvirinimo BE DUJŲ atveju kabelis turi būti sujungtas su pozityviuoju gnybtu (+), o dagtis turi būti sujungtas su negatyviuoju gnybtu (-) (5 PIEŠINYS). 3. Prijunkite įžeminimo kabelį prie suvirinamo objekto ir įsitikinkite, kad užtikrintas teisingas sujungimas; 4. Įsitikinkite, kad laido maitinimo ritinys yra teisingai pastatytas (falcas atitinka laido diametrą). Atsiminkite, kad kiekvienas ritinys turi du falcus – 13.0 SUVIRINIMO PROCEDŪRA 1. Jūsų suvirinimo energijos šaltinis šešių padėčių srauto reguliavimui įvairiomis aplinkybėmis. 2. Suvirinimo padėties laiko pasirinkimą nusako suvirinamos medžiagos storis. 3. Taip pat ir dujų srautą nusako suvirinamos medžiagos storis . 4. Energijos šaltinio reguliavimui naudokite tolesniuose puslapiuose pateiktas lenteles. 59 13.1. NURODYMAI MODELIAMS SU ŠEŠIOMIS REGULIA VIMO PADĖTIMIS PLIENAS 0,6 mm Laidas suvirinimui dujomis Suvirinamo daikto storis (mm) 0,6 0,6 - 0,8 0,8 - 1,0 1,0 - 1,2 1,2 - 2,0 2,0 - 3,0 Suvirinimo padėtis A 1 1 A A A A B 2 2 2 2 3 3 C Min. Maks. Min. Maks Min. Maks 0,8 mm Laidas suvirinimui dujomis Laido pada vimo greičio regulia vimas D Žemas Žemas Vidutinis Vidutinis Vidutiniss Aukštas Suvirinimo stāvoklis A 1 A A A A B C Prof. metin. 2 Maks. 2 Min. 2 Maks 3 Min. 3 Maks Vada padeves regulēšana D Žemas Žemas Žemas Vidutinis Vidutinis Vidutinis MINKŠTAS PLIENAS SUVIRINIMUI BE DUJŲ 0,9 mm Laidas suvirinimui be dujų Suvirinamo daikto storis (mm) 0,9 0,9 - 1,0 1,0 - 1,2 1,2 - 2,0 2,0 - 3,0 Suvirinimo padėtis A 1 A A A A B 2 2 3 3 3 C Maks Min. Maks Min. Maks Laido pada vimo greičio regulia vimas D Žemas Vidutinis Vidutinis Vidutinis Aukštas 14.0 LAIDO RITĖS PAKEITIMAS 15.0 SUVIRINIMO ANTGALIAI Jūsų suvirinimo energijos šltinis yra aprūpintas minilaido rite, laido svoris yra maždaug 0,225 kg ir laido diametras 0,9 mm. Kai užsibaigia laido ritė, ją galima pakeisti laido rit, kurios svoris yra 0,8 kg arba 5,0 kg. Laidą stumia ritinys (3 PIEŠINYS, M), kurį judina daugelis mechanizmų. Ritinys turi du falcus, vienas iš jų markiruotas 0,9 mm ir kitas 0,7 mm. Labai svarbu išnaudoti teisingą falcą, kaip paaiškinta 10 puslapyje "PARUOŠIMAS SUVIRINIMUI", priešingu atveju nebus reguliaraus laido maitinimo arba laidas bus suspaustas, įsitikinkite, kad laido galo įdėklo antgalis atitinka laido diametrą. Jūsl suvirinimo energijos šaltinis aprūpintas laido galo įdėklu kartu su antgaliu laidui, kuris įtrauktas į energijos šaltinį. Visų kitų laido ričių atveju įrenkite laido diametrą atitinkantį antgalį. Vykdant laido ritės pakeitimą, išnagrinėkite 3 piešinį, ir vykdydami laido ritės pakeitimą, laikykitės nurodymų, aprašytų 4 puslapyje “Suvirinimo įrenginio laido įrengimas”. 1. Laikykite laido galo rankeną 45° kampu į suvirinamą daiktą ir laikykite tūtą maždaug 6 mm atstumu nuo paviršiaus. 2. Perneškite laido galo rankeną atsargiai ir stipriai ją laikant. 3. Nesuvirinkite tose vietose, kur yra per daug oro. Oras, kuris pučia dujas nuo suvirinimo siūlės, sukelia suvirinimo poringumą. 4. Laikykite laidą ir jo apvalkalą švariais. Nenaudokite surūdijusio laido. 5. Nedėkite suvirinimo šlango kampais ir kilpomis. 6. Jeigu galima, vykdydami ritės keitimą, nuvalykite suspaustu oru laido galo įdėklą. 7. Užtikrinant atitinkamą karščio išsklaidymą nuo energijos šaltinio darbo metu, periodiškai valykite dulkes nuo energijos šaltinio vidaus, naudojant žemą spaudimą (3 - 4 barai / 20 - 30 PSI). 60 16.0 ENERGIJOS ŠALTINIO REGULIAVIMAS 17.0 SUVIRINIMO TRŪKIMAI IR DEFEKTAI • Defektas: Laidas spaudžia laido galą iš suvirinamo daikto. Priežastis: Per didelis laido padavimo greitis. Nureguliuojant įtampą, naudokite teisingą "stick out" (neprilipimo distancija). Laido "stick out" (neprilipimo distancija) yra nuotolis nuo kontakto antgalio iki suvirinamo daikto. Laido "stick out" (kartais jį neteisingai vadina ilgiu) lieka nekintantis tarp 5 mm - 10 mm, kad jie įgautų geriausią suvirinimo išpildymą (ir garso atžvilgiu). 1. Pastatykite įtampos jungiklį į reikalingą padėtį (13.1 LENTELĖ). Pasirinkite žemiausią padėtį mažam storiui ir aukščiausią nustatymą didžiausiam storiui. 2. Nureguliuokite laido padavimo greitį. Pradėkite darbą, panaudodami išbandymų plokštelę, kuri gerai nuvalyta nuo rūdžių ir dažų sluoksnių. Sujunkite įžeminimo kabelį su suvirinamu daiktu. Nureguliuokite laido padavimo greitį aukštesniam greičiui. Nuspauskite laido galo jungiklį (pastaba: laido galo jungiklis turi būti pilnai nuspaustas, kad jis vykdytų visas tris funkcijas: dujų srautas, laido maitinimas ir suvirinimo įtampa). Pradėkite suvirinimą ir palaipsniui sumažinkite laido padavimo greitį. Pratęskite laido padavimo greičio sumažinimą ir įsiklausykite į garsą. Garsas pasikeis nuo treškėjimo iki pastovaus stipraus gaudimo (panašus garsas būna kepant kiaulieną). Šis gaudimas nurodo, kad laido padavimo greitis atitinka suvirinamo daikto storiui. Kai pakeičiama srovė, pakeiskite ir laido padavimo greitį. Ši operacija leidžia išvengti kontakto antgalių sugedimų suvirinimo metu. Suvirinimo metu laido galas laikomas 45° kampu į suvirinamą daiktą. Laikykite antgalio galą 5 - 10 mm nuotoliu nuo suvirinamo objekto. • Defektas: Laidas prilimpa prie kontakto antgalio. Priežastis: Lėtas laido maitinimas. • Defektas: Per dideli suvirinimo purslai. Priežastis: Eratinis laido maitinimas, neteisinga laido galo padėtis (per daug nuožulniai). • Defektas: Nestabilus elektrinis lankas. Priežastis: Žema įtampa, eratinis laido maitinimas. • Defektas: Netolygus tirpimas. Priežastis: Per daug žema suvirinimo srovė, per didelis judėjimo greitis, laido galo judėjimo kryptis turi būti priešinga. • Defektas: Skeldėjimas. Priežastis: Pagrindo medžiaga yra nešvari, suvirinimo srovė per daug žema, per didelė suvirinimo įtampa, rūdys ant elektrodo laido. • Defektas: Poringumas. Priežastis: Tuščias dujų cilindras, protėkis dujų šlanguose, neteisingai nureguliuotas dujų srautas. 61 niezwłocznie wymienić, jeśli ulega on uszkodzeniu lub pęknięciu. Radzimy nad szkłem adiaktynicznym, pomiędzy nim a strefą spawania, ustanowienie szyby z przezroczystego szkła. Prace spawalnicze należy wykonywać w zamkniętym pomieszczeniu, które nie jest połączone z innymi strefami pracy. • Operatorzy urządzeń spawalniczych w żadnym wypadku nie prawa patrzenia na łuk elektryczny bez odpowiedniej ochrony oczu. Operator zawsze powinien nosić ochronne okulary z bicznymi ochraniaczami, żeby ochronić oczy od trafienia do nich obcych przedmiotów. • Aby zapobiec tworzeniu się szkodliwego dla zdrowia dymu, proces spawania powinno się przeprowadzać na metalowych pokryciach, dokładnie oczyszczonych od rdzy lub warstw farby Rozpuszczalnikiem oczyszczone powierzchnie przed spawanie należy wysuszyć. • Spawanie jest zabronione wykonywać metalami pokrytymi lub zawierającymi cynk, rtęć, chrom, grafit, ołów, kadm czy beryl, za wyjątkiem jeżeli spawacz lub inne osoby lub znajdującej się tym samym pomieszczeniu korzystają z respiratorów z zapewnionym dopływem powietrza. W JĘZYKU POLSKIM 1.0 NORMY BEZPIECZEŃSTWA .......................63 2.0 USTANOWIENIE.............................................64 3.0 MONTAŻ ..........................................................65 4.0 PRZEGLĄD TARCZY SPAWALNICZEJ........65 5.0 USTANOWIENIE PRZEWODU URZĄDZENIA SPAWALNICZEGO ...............66 6.0 SPAWANIE OGM.............................................66 7.0 SPAWANIE GAZOWE.....................................67 8.0 PRZYGOTOWANIE SIĘ DO SPAWANIA......67 9.0 PODŁĄCZENIE CYLINDRA GAZOWEGO I REGULATORA......................67 10.0 SPAWANIE BEZ GAZU ..................................68 11.0 PRZYGOTOWANIE SIĘ SPAWANIA ............68 12.0 ZALETY SPAWANIA BEZGAZOWEGO.......68 13.0 PROCEDURA SPAWANIA..............................68 14.0 WYMIANA CEWKI PRZEWODU .................69 15.0 KOŃCÓWKI SPAWALNICZE ........................69 16.0 REGULOWANIE ŹRÓDŁA ENERGII ...........69 17.0 ROZERWANIA I USZKODZENIA SPAWALNICZE................................................70 1.3 WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA W celu bezpieczeństwa, przed podłączeniem urządzenia do sieci, należy kierować się następującymi wskazówkami: • przed głównym dwubiegunowym gniazdem wtyczkowym należy ustawić dwubiegunowy przełącznik; przełącznik ten powinien być wyposażony w bezpieczniki przekaźnika zwłocznego; • należy stworzyć jednofazowe podłączenie z uziemieniem, wykorzystując do tego celu dwubiegunową wtyczkę, którą należy połączyć z uprzednio wymienionym gniazdem wtyczkowym; • oba przewody dwubiegunowego wejściowego kabla są wykorzystywane do podłączenia z jednofazową siecią oraz żółto – zielony przewód do obowiązkowego podłączenia z uziemieniem w strefie spawania; • jeżeli praca prowadzona jest w ograniczonym pomieszczeniu, źródło prądu powinno pozostać poza strefą spawania, a kabel uziemiający należy przyspawać do spawanego przedmiotu; pracować w takich warunkach zakazane jest w wilgotnym lub mokrym miejscu; • W strefie roboczej powinna być urządzona odpowiednia wentylacja wywiewna. Należy zapewnić miejscową wentylację wywiewną, jak również odpowiednią wentylację ogólną oraz obieg powietrza, szczególnie wtedy, gdy praca jest wykonywana w zamkniętym obrębie. • w urządzeniach do spawania nie należy używać uszkodzone kable lub kable wejściowe ; 1.0 NORMY BEZPIECZEŃSTWA 1.1 OGÓLNE WSKAZÓWKI Należy przekonać się, że spawacz, personel obsługi urządzenia i personel techniczny dokładnie zapoznał się oraz zrozumiał niniejszy podręcznik użytkowania. 1.2ROZMIESZCZENIE li ściśle nie są przestrzegane wskazania dotyczące bezpieczeństwa i użytkowania, każdego rodzaju procesy spawania mogą być niebezpieczne nie tylko dla jej operatora, lecz również dla każdej osoby, znajdującej się w pobliżu urządz. W dalszej części tekstu wyliczone są główne do zrealizowania środki zapogawcze: • Operator powinien mieć zabezpieczoną ochronę ciała, używając specjalne przylegające do ciała ubranie z ogniotrwałego się materiału, bez kieszeń lub odchylonych końców spodni. • Operator powinien używać ochronne okrycie głowy lub ochraniacz twarzy z ogniotrwałego materiału, wykonanych w ten sposób, aby chroniły szyję i twarz również z boku. Ochronne okrycie głowy lub ochraniacz twarzy powinne posiadać ochronne okulary, przystosowane do procesu spawania. Ekran ze szkła zawsze powinien być czysty i należy go 63 W strefie spawanies zawsze powinien znajdować sią wykwalifikowany personel, znający się na technice udzielenia pierwszej pomocy. Jeżeli poszkodowana osoba straciła przytomność, i może nastąpić szok elektryczny, osoby tej nie należy dotykać, jeżeli znajduje się ona w kontakcie z urządzeniem do spawania lub innymi elektrycznie aktywnami częściami. Należy odłączyć (otworzyć) dopływ prądu za pomocą ściennego przełącznika, a następnie udzielić pierwszej pomocy. Aby znajdujące się w pobliżu osoby poszkodowanej, jeżeli jest to niebędnym kable należy przemieścić nabezpieczną odległość od osoby poszkodowanej, wykorzystując przy tym suche drewno lub inne materiały izolujące. • jest niedozwolone skierowanie palnika spawalniczego na operatora, ani żadną inną osobę; • źródło prądu jest zabronione używać bez jego osłon, w przeciwnym razie może to spowodować poważne urazy operatorowi lub uszkodzić urządzenie. 1.4 OGNIOTRWAŁOŚĆ • Należy przekonać się o możliwości dojścia do odpowiedniego sprzętu przeciwpożarowego w strefie spawania; • Ze strefie spawania należy usunąć wszelkie łatwopalne materiały. • Ventilate welding work areas adequately. Maintain sufficient airflow to prevent accumulation of explosive or toxic concentrations of gases. 1.8 EMC 1.5 GAZ Przed ustanowieniem urządzena należy przeprowadzić zbadanie okolicy, uwzględniając następujące wskazania: 1. przekonać się, że w pobliżu urządzenia nie znajdują się inne kable elektryczne, sterownicze, telefoniczne przewody oraz inne przewody o podobnym przeznaczeniu. 2. Należy przekonać się, że w pobliżu urządzenia nie znajdują się radiowe nadajniki lub urządzenia telewizyjne. 3. Należy przekonać się, że w pobliżu urządzenia nie znajdują się komputery lub inne systemy kontroli 4. Należy przekonać się, że w pobliżu urządzenia nie znajdują się osoby z elektronicznymi stymulatorami serca lub urządzeniami słuchowymi. 5. Należy sprawdzić imunitet innych w tym środowisku pracujących urządzeń w stosunku do urządzeń do spawania. W niektórych wypadkach może być niezbędne przeprowadzenie dodatkowych przedsięwzięć zabezpieczających. W procesie spawania należy używać odpowiedni gaz. Przekonajcie się, że działa regulator potoku, zamontowany do cylindrów. Należy pamiętać, że cylindry nie należy ustawiać w pobliżu źródła cieplnego. 1.6 ELEKTROMAGNETYCZNA KOMPATYBILNOŚĆ Przed ustanowieniem urządzenia do spawania OGM/MAG należy przeprowadzić badania środowiska, uwzględniając następujące wskazania: • Należy przekonać się, że w pobliżu urządzenia nie znajdują się inne kable elektryczne, sterownicze, telefoniczne przewody raz inne przewody o podobnym przeznaczeniu. • Należy przekonać się, że w pobliżu urządzenia nie znajdują się radiowe nadajniki lub urządzenia telewizyjne. • Należy przekonać się, że w pobliżu urządzenia nie znajdują się Osoby z elektronicznymi stymulatorami serca lub urządzeniami słuchowymi nie powinne znajdować się źródła energii w pobliżu źródła energii w pobliżu. ! W niektórych wypadkach może być niezbędne przeprowadzenie dodatkowych przedsięwzięć zabezpieczających. Zakłócenia można usunąć kierując się następującymi wskazaniami: • Jeżeli zakłócenia powstały w sieci elektrycznej, pomiędzy siecią elektryczną a urządzeniem należy ustawić filtr E.M.C. • Powinne zostać skrócone kable wyjściowe; należy je ciasno trzymać razem oraz wyprowadzić po ziemi. • Po dokonaniu przeglądu urządzenia wszystkie płyty urządzenia należy poprawnie zamknąć. Zakłócenia można usunąć w następujący sposób: 1. Jeżeli zakłócenia powstały w sieci elektrycznej, pomiędzy siecią elektryczną a urządzeniem należy ustawić filt E.M.C. 2. Powinne zostać skrócone kable wyjściowe; należy je ciasno trzymać razem oraz wyprowadzić po ziemi. 3. Po dokonaniu przeglądu urządzenia wszystkie płyty urządzenia należy poprawnie zamknąć. 2.0 USTANOWIENIE Kabel (1A rysunek) zasilania elektrycznego należy podłączyć do jednofazowego 230V gniazda, które jest zabezpieczone w automatyczne bezpieczniki. WAŻNE: przewody kabla zasilania elektrycznego Waszego źródła energii mają następujące kody: Żółty – Zielony = Uziemienie, Brązowy = Faza, Niebieski = Obojętny. Jeżeli kolory przewodu kabla zasilania 1.7 SZOK ELEKTRYCZNY UPRZEDZENIE: SZOK ELEKTRYCZNY MOŻE BYĆ ŚMIERTELNY! 64 elektrycznego nie są zgodne z nalepkami kolorów, identyfikujące złączki gniazdka, należy działać następująco: Zielony przewód należy połączyć ze złączką oznaczoną literą E lub symbolem uziemienia lub żółto – zielonym kolorem. Brązowy przewód należy połączyć ze złączką, która jet zidentyfikowana literą L lub czerwonym kolorem. Uprzedzenie: niniejsze urządzenie należy połączyć z uziemieniem. szczelinie ochronnej maski, należy go przycisnąć oraz powrócić na 90°, do chwili, gdy on wewnątrz otworu ochronnej maski. UWAGA: Nigdy nie należy patrzyć na łuk elektryczny bez odpowiedniej ochrony oczu, onieważ promienie wytworzone przez łuk elektryczny mogą spowodować trwałe uszkodzenia oczu. Zawsze należy korzystać z ochronnej tarczy, która jest dostarczana łącznie ze źródłem energii lub innej ochronnej maski lub kasku ochronnego spawacza. 4.0 PRZEGLĄD TARCZY SPAWALNICZEJ 1. RYSUNEK UŻYTKOWANIE: Tarcza jest przewidziana do indywidualnego użytku i jest ona wykorzystywana tylko dla ochrony spawacza od radiacji optycznej powstałej w czasie spawania łukiem elektrycznym. CZYSZCZENIE I PRZEGLĄD: Po każdorazowym używaniu tarczę należy oczyścić. Tarczę można czyścić, wykorzystując jedynie miękką ściereczkę lub sprężone powietrze: należy sprawdzić czy jakieś części tarczy nie zużyły się lub uległy uszkodzeniu – zużyły lub uszkodzone części należy zamienić. Materiały wykorzystane do produkcji tarczy są zgodne, niemniej mogą wywołać alergiczne reakcje u ludzi mających predyspozycje do uczuleń. Dezynfekcję należy przeprowadzać, stosując benzylo – laurylo – etano – amoniowy chlorek lub UV lampy bakteriobójcze. 3.0 MONTAŻ 1. Należy rozpakować agregat spawalniczy; 2. Podstawę (D) należy dokładnie przyśrubować do urządzenia, wykorzystując do tego celu przewidziane śruby (E); 3. Poprzez otwory znajdujące się w dolnej części urządzenia do ramienia (A) należy ściśle zamocować koła (B), mocując je po obydwu stronach, a następnie należy ustalić koła zespalającymi uszczelkami (C); 4. Należy zamontować plastykowy uchwyt (F), wykorzystując do tego celu przewidziane śruby (G). 2. RYSUNEK POZIOMY OCHRONNE: Tarczę należy wykorzystywać wyłącznie z udzielonymi wskazaniami użytkowania, jak również należy przekonać się, że wykorzystywany jest do rodzaju spawania odpowiedni filtr ochronny. Należy pamiętać, że filtry NIE SĄ niepękające, a dlatego powinne one być chronione tej samej wielkości bezbarwnymi płytami. W celu zagwarantowania ochrony wyższego poziomu przeciwko bryzgów spawalniczych, należy używać rękawice oraz ochronne ubranie. 5. Aby ustawić ręczną tarczę ochronną (2. rysunek), należy ją umieścić do specjalnego, dla tego celu przewidzianego otworu, umacniając ją dwoma śrubami. Uchwyt należy wstawić, umacniając go w CZĘŚCI ZAMIENNE: Niezwłocznie należy zastosować części zamienne, jeżeli wydają się one uszkodzonymi lub deformowanymi. Dozwolone jest wykorzystywanie tylko oryginalnych części zamiennych. W celu wymiany szklanego filtru nie należy wykorzystywać takie szkło filtrowe, które nie jest certyfikowane lub deklarowane jako szkło optyczne. Należy przekonać się, że każdy wymieniony filtr ma odpowiedni poziom bezpieczeństwa. W wypadku powstania wątpliwości należy konsultować się z miejscowym dostawcą tego produktu. 65 tworzą układ hamulecowy szybkości rozruchu przewodu cewki. UWAGA: Nakrętkę nie należy zaciągać zbyt mocno, ponieważ ciśnienie stwarza napięcie przewodu zasilanoa silnika, natomiast zbyt niskie ciśnienie pod koniec spawania nie zezwala natychmiastowego zatrzymania się cewki przewodu. 3. Należy zwolnić oraz opuścić detal plastykową (L), zwolnić górną zasilającą cewkę (N) oraz zdjąć przewód z wstawki końca przewodu. 4. Kiedy przewód jest odłączony, należy trzymać go szczypcami płaskimi w ten sposób, aby nie odwinął się z cewki oraz jeżeli jest to niezbędnym, przewód należy wyprostować przed jego wprowadzeniem do przewidzianego wejścia (O). Przewód należy wprowadzić do dolnej cewki (M) oraz wstawki końca przewodu. OGRANICZENIA UŻYTKOWANIA: Jeżeli tarcze są wykorzystywane w celach ochronnych, zabezpieczają one ochronę tylko odpowiednią część czoła, bocznej części twarzy oraz szyi. 5.0 USTANOWIENIE PRZEWODU URZĄDZENIA SPAWALNICZEGO Źródło energii jest wyposażone w cewkę przewodu spawania. Aby ten przewód ustanowić w układzie zasilania, należy kierować się wskazaniami podanymi w dalszej części tekstu oraz wskazaniach widocznych na 3. rysunku. 3. RYSUNEK UPRZEDZENIE: Koniec przewodu należy trzymać prosto. W wypadku ustanowienia nowego przewodu do uchwytu, należy przekonać się, że przewód został odcięty czysto (bez obrzeży i ostrości) oraz co najmniej o długości 5 cm od końca jest on prosty (bez zgięć). Jeżeli te warunki nie zostają dotrzymane, istnieje możliwość, że przewód może uszkodzić wstawkę. 5. Należy opuścić górną cewkę (N) i detal (L) oraz lekko zamocować (jeżeli jest zbyt wysokie ciśnienie, przewód zostaje zatamowany i może nastąpić uszkodzenie silnika, jeżeli ciśnienie jest zbyt niskie, cewki nie zagwarantują zasilanie przewodu). UWAGA: Walec (M) ma dwa różne wpusty. Urządzenie jest wyregulowany odpowiednio do średnic przewodów dostarczanych łącznie z urządzeniem. W celu wykonania bezgazowego spawania walec należy odwrócić, aby w ten sposób możny byłoby wykorzystywać prawidłowy wpust, odpowiedni do średnicy przewodu wydrążonej potokiem. 6. Kabel zasilania elektrycznego należy dołączyć do sieci 230V 50Hz oraz włączyć przełącznik. Przewód, który jest zasilany silnikiem zasilania przewodu, o zmiennej prędkości powinien prześlizgiwać przez wstawkę; jeżeli on wyślizguje z rowku (szyjki) końca przewodu, należy zwolnić przełącznik końca przewodu, wyłączyć urządzenie oraz zamontować kontaktową końcówkę oraz dyszę. 1. Należy odśrubować nakrętkę uchwytu cewki (I) (cylinder hamulcowy) i zdjąć sprężynę (R), jak również zewnętrzny pierścień. 2. Z cewki (K) należy zdjąć plastykową folię ochronną oraz założyć z powrotem na uchwyt cewki. Należy na powrót założyć detal zamku uchwytu cewki (I) (sprężyna i i podkładka wspólnie tworzą hamulec szybkości przewodu cewki). Detale te 6.0 SPAWANIE OGM Przy spawaniu OGM (obojętne gazy metalowe) stale zasilana elektroda metalowa topnieje w spoinie ze stałą i kierowaną prędkością. Przewód zostaje podłączony do stałego bieguna napięciowego, spawany przedmiot zostaje podłączony do drugiego bieguna. Kiedy jest 66 już zagwarantowane zasilanie przewodu oraz przewód dotyka spawanego przedmiotu, tworzy się łuk elektryczny. Łuk elektryczny roztapia przewód, który znajduje się na spawanym przedmiocie. miast palnik – połączony z dodatnim zaciskiem (+) (4. rysunek). 3. Kabel uziemienia należy podłączyć do spawanego przedmiotu oraz przekonać się, że zostało zagwarantowane prawidłowe połączenie; 4. Należy przekonać się, że walec przewodu zasilania jest ustawiony prawidłowo (wpust odpowiada średnicy przewodu). Należy pamiętać, że każdy walec na dwa wpusty – jeden markowany na 0,9 mm oraz drugi na 0,7 mm. 5. Należy otworzyć zasilanie gazem, wykorzystując regulator ciśnienia oraz uregulować przepływ gazu. (UWAGA: Może być niezbędnym uregulowanie przepływu gazu, w celu osiągnięcia lepszego wyniku spawania, zależy to od rodzaju spawanego metalu i jego grubości, niemniej w każdym wypadku należało by utrzymywać jak najmniejszy przepływu gazu). 7.0 SPAWANIE GAZOWE Żeby można było wykonać spawanie stali nierdzewnej, źródło energii powinno być ustanowione na gazowe spawanie. Operacja ta jest bardzo zwyczajna, do tego Państwu są niezbędne tylko kilka detali następujących detali i przedmiotów (prosimy o kontakt ze swoim dostawcą sprzętu spawalniczego): 1. Przewód – Wszystkie te źródła energii działają łącznie tylko z 5kg cewkami przewodowymi (średnica przewodu 0,6 mm lub 0,8 mm). 2. Końcówka – Końcówka jest wybrana wiernir, jeżeli odwiada średnicy przewodu. 3. Gaz – Gazowe cylindry jednorazowego użytku Państwo możecie nabyć od miejscowego dystrybutora lub pośrednika części zamiennych, natomiast cylindry gazowe wielokrotnego użytku może dostarczyć miejscowy pośrednik części zamiennych. 4. Regulatory gazowe – Państwo możecie nabyć regulator dostosowany do cylindra gazowego od miejscowego dystrybutora lub pośrednika części zamiennych dla urządzeń spawalniczych. Uwaga: Na początku Państwo powinniście zadecydować o wyborze cylindru gazowego jednorazowego lub wielorazowego użytku, ponieważ zadecyduje to o wyborze regulatora. 4. RYSUNEK 9.0 PODŁĄCZENIE CYLINDRA GAZOWEGO I REGULATORA 8.0 PRZYGOTOWANIE SIĘ DO SPAWANIA Regulator FERAX należy podłączyć do rury gazowej oraz wąż plastikowy do regulatora (regulator i rura gazowa nie wchodzą w komplet dostawy). W celu dobrania odpowiedniego regulatora i rury gazowej należy skontaktować się ze sprzedawcą części zamiennych. 1. Należy podłączyć urządzenia spawalniczego do sieci 230V 50/60Hz; 2. WAŻNE: Należy przekonać się, czy prawidłowo została podłączona biegunowość. W wypadku spawania GAZOWEGO kabel uziemienia powinien być podłączony do ujemnego zacisku (–), nato- SPAWANY MATERIAŁ GAZOWY CYLINDER PRZEWÓD Miękka stal Argonowe +CO2 cylindri lub CO2 cylindri Cewka przewodu stalowego pokryta miedzią w wypadku bezgazowego spawania przewodu wydrążona potokiem Nierdzewna stal Argonowe cylindri Cewka przewodu nierdzewnej stali 67 12.0 ZALETY SPAWANIA BEZGAZOWEGO 10.0 SPAWANIE BEZ GAZU ”W bezgazowym spawaniu” koniec przewodu zostaje podłączony z ujemnym biegunem a kabel uziemienia z dodatnim biegunem. W spawaniu gazowym gaz jest wykorzystywany w celu zagwarantowania ochrony spoiny od oksydowania się i porowatości. W bezgazowym spawaniu to ochronę zabezpiecza szczególny przewód, zwany „drążony przewód potoku”, ta metoda upraszcza stosowanie urządzenia, w porównaniu z urządzeniami ze standardowym przewodem, na którym przepływ gazu należy regulować oddzielnie. 1. Cylindri gazowe nie są niezbędne. 2. Spawanie na zewnątrz pomieszczeń jest łatwiejsze, poniewań nie istnieje możliwości, aby wiatr mógł zdmuchnąć gaz. 3. Długość spawanies jest prawie o 50% krótsza, w porównaniu ze zwykłym spawaniem elektrodowym. 4. Bardzo krótki jest czas szkolenia operatora. 5. Minimalna ilość odpadów przy spawanym materiale. 6. Najważniejszym jest to, że ten proces pozwala na dokonanie spawania znacznie szybciej i efektowniej. 7. Mniej ciepła, mniej deformacji. 8. Istnieje możliwość spawania cienkich materiałów. 11.0 PRZYGOTOWANIE SIĘ SPAWANIA 1. Należy podłączyć urządzenia spawalniczego do sieci 230V 50/60Hz; 2. WAŻNE: Należy przekonać się, czy prawidłowo została podłączona biegunowość kabla palnika oraz uziemienia (5. RYSUNEK). W wypadku spawania BEZGAZOWEGO kabel uziemienia powinien być podłączony do dodatniego zacisku (+), natomiast palnik – połączony z ujemnym zaciskiem (–) (5. RYSUNEK). 3. Kabel uziemienia należy podłączyć do spawanego przedmiotu oraz przekonać się, że jest zagwarantowane prawidłowe połączenie; 4. Należy przekonać się, że walec przewodu zasilania jest ustawiony prawidłowo (wpust odpowiada średnicy przewodu). Należy pamiętać, że każdy walec na dwa wpusty – jeden markowany na 0,9 mm oraz drugi na 0,7 mm. 13.0 PROCEDURA SPAWANIA 1. Źródło energii spawanies którym dysponujecie Państwo, ma sześciu pozycji regulowania przepływu w różnych warunkach. 2. Wybór stanu spawani w czasie ustala się grubością spawanego materiału. 3. Strumieniem gazowym ustalana jest grubość spawanego materiału. 4. W celu regulowania źródła energii należy wykorzystywać tabele podane na następujących stronach. 13.1. WSKAZANIA DO WZORÓW Z CZTEREMA REGULOWANYMI POZYCJAMI STAL 0,6 mm PRZEWÓD SPAWANIA GAZOWEGO GRUBOŚĆ SPAWANEGO PRZEDMIOTU (mm) 0,6 0,6 - 0,8 0,8 - 1,0 1,0 - 1,2 1,2 - 2,0 2,0 - 3,0 STAN SPAWALNICZY A 1 1 A A A A B 2 2 2 2 3 3 C Min. Maks. Min. Maks Min. Maks 0,8 mm PRZEWÓD SPAWANIA GAZOWEGO REGULOWANIE SZYBKOŚCI ZASILANIA PRZEWODU D Niskie Niskie Średnie Średnie Średnie Wysokie 68 STAN SPAWALNICZY A 1 A A A A B C (prof. metin.)Niskie 2 Maks. 2 Min. 2 Maks 3 Min. 3 Maks REGULOWANIE SZYBKOŚCI ZASILANIA PRZEWODU D Niskie Niskie Średnie Średnie Średnie MIĘKKA STAL DO BEZGAZOWEGO SPAWANIA 0,9 mm PRZEWÓD DO SPAWANIA GAZOWEGO SPAWANEGO PRZEDMIOTU GRUBOŚĆ (mm) 0,9 0,9 - 1,0 1,0 - 1,2 1,2 - 2,0 2,0 - 3,0 STAN SPAWALNICZY A 1 A A A A B 2 2 3 3 3 C Maks Min. Maks Min. Maks REGULOWANIE SZYBKOŚCI ZASILANIA PRZEWODU D Niskie Średnie Średnie Średnie Wysokie 14.0 WYMIANA CEWKI PRZEWODU 2. Uchwyt końca przewodu należy uważnie przemieszczać mocno go trzymając. 3. Nie należy spawać w miejscach, gdzie jest zbyt dużo powietrza. Powietrze, dmuchające gaz od spoiny, tworzy jej porowatość. 4. Przewód oraz jego pokrycie należy utrzymywać czystymi. Nie należy korzystać z zardzewiałego przewdu. 5. Nie należy rozkładać giętki przewód tak, aby tworzył on ostre kąty i pętle. 6. Jeżeli jest to możliwym, dokonując wymiany przewodu cewki, strumieniem sprężonego powietrza należy oczyścić koniec wstawki przewodu. 7. Aby zagwarantować odpowiednie rozproszenie żaru od źródła energii w czasie jego działania, okresowo należy oczyszczać kurz z wnętrza źródła energii, wykorzystując niskie ciśnienie (3 – 4 bary / 20 – 30 PSI). Źródło energii spawania jest wyposażone w cewkę miniprzewodu, waga przewodu wynosi prawie 0,225 kg a średnica przewodu 0,9 mm. Kiedy cewka cewka przewodu została zużyta, można ją zamienić na cewkę przewodu o wadze 0,8 kg lub 5,0 kg. Przewód popycha walec (3. RYSUNEK, M), który jest poruszany przez wiele mechanizmów. Walec ma dwa wpusty, jeden markowany na 0,9 mm oraz drugi na 0,7 mm. Bardzo ważnym jest zastosowanie prawidłowego wpustu, jak to wyjaśnione na 10. stronie –„PRZYGOTOWANIE SIĘ DO SPAWANIA”, w przeciwnym razie regularne zasilanie przewodu nie będzie zagwarantowane lub przewód zostanie ściśnięty; należy przekonać się, że końcówka przewodu wstawki końcowej odpowiada średnicy przewodu. Źródło energii spawania jest wyposażone w stawkę końcówki łącznie z końcówką przewodu, włączonego w skład źródła energii. We wszystkich innych wypadkach cewki przewodu należy ustawić końcówkę odpowiadającą średnicy przewodu. Aby dokonać wymiany cewki przewodu, patrz 3. rysunek oraz aby dokonać wymiany cewki przewodu, należy kierować się wg wskazówek, które zoatały przedstawione na 4. stronie, w rozdziale „USTAWIENIE PRZEWODU URZĄDZENIA SPAWALNICZEGO”. 16.0 REGULOWANIE ŹRÓDŁA ENERGII. Należy uregulować napięcie: wykorzystując prawidłowy „stick out” (dystans nieprzyklejenia się). „Stick out” przewodu (dystans nieprzyklejenia się) stanowi odległość od końcówki kontaktu do spawanego przedmiotu. „Stick out” przewodu (czasami mylnie zwany długością) pozostaje niezmiennym pomiędzy 5mm – 10 mm, w celu otrzymania najlepszego wykonania spawania (pod względem dźwięku również). 1. Przełącznik napięcia należy ustawić w pożądanej pozycji (TABELA 13.1). Należy wybrać niższy poziom dla mniejszej grubości oraz wyższe nastawienie dla większej grubości. 2. Należy uregulować prędkość przesuwu przewodu. Pracę należy rozpocząć wykorzystując próbną płytę, która jest dokładnie oczyszczona od rdzy i warstw farby. Kabel uziemienia należy podłączyć 15.0 KOŃCÓWKI SPAWALNICZE 1. Uchwyt końca przewodu należy trzymać pod kątem 45° w stosunku do spawanego przedmiotu a dyszę należy trzymać na odległości około 6 mm od powierzchni. 69 17.0 ROZERWANIA I USZKODZENIA SPAWALNICZE do spawanego przedmiotu. Prędkość przesuwu przewodu należy uregulować na dużą prędkość. Należy nacisnąć przełącznik końca przewodu (uwaga: Przełącznik końca przewodu powinien być całkowicie naciśniętym, aby mógł on wykonywać wszystkie trzy funkcje: przepływ gazu, zasilanie przewodu oraz napięcie spawania). Należy rozpocząć spawanie stopniowo zmniejszając prędkość przesuwu przewodu. Zmniejszając prędkość przesuwu przewodu wsłuchajcie się w dźwięk. Dźwięk ulegnie zmianie od trzasku stopniowo na stałe mocne huczenie (podobny dźwięk powstaje w czasie smażenia wieprzowiny). Takie huczenie wskazuje na to, że szybkość przesuwu przewodu jest odpowiednia do grubości spawanego przedmiotu. Kiedy następuje zmiena prądu, należy zmienić również prędkość przesuwu przewodu. Zawsze należy rozpocząć od większej prędkości przesuwu przewodu. Ta operacja zapobiega uszkodzeniu końcówki kontaktu w czasie spawania. W czasie spawania koniec przewodu należy trzymać pod kątem 45° w stosunku do spawanego przedmiotu. Koniec końcówki należy trzymać na odległości 5 – 10 mm od spawanego przedmiotu. • Uszkodzenie: Przewód odpycha koniec przewodu od spawanego przedmiotu. Przyczna: Zbyt duża szybkość przesuwu przewodu. • Uszkodzenie: Przewód przykleja się dokontaktwej końcówki. Przyczna: Powolna zasilanie przewodu. • Uszkodzenie: Zbyt duże bryzgi w czasie spawania. Przyczna: Eratyczne zasilanie przewodu, nieprawidłowy stan końca przewodu (zbyt skośnie). • Uszkodzenie: Nietrwały łuk elektryczny. Przyczna: Niskie napięcie, eratyczne zasilanie przewodu. • Uszkodzenie: Nierównimierne wtapianie się. Przyczna: Zbyt słaby prąd spawania, zbyt duża szybkość przemieszczania końca przewodu, kierunek przemieszczania powinien byź odwrotnym. • Uszkodzenie: Pękanie. Przyczna: Materiał podstawowy jest zabrudzony, prąd spawania zbyt słaby spawanies, nadmierne napięcie spawanies, rdza na przewodach elektrody. • Uszkodzenie: Porowatość. Przyczyna: Cylinder gazowy jest pusty, przeciek w przewodach gazowych, wadliwie uregulowany przepływ gazu. 70 71 72 73