Podstawowe zasady zapobiegania grypie sezonowej oraz „nowej grypie A H1N1” Grypa to ostra choroba zakaźna, którą powoduje wirus grypy, atakujący górne lub/i dolne drogi oddechowe. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, tzn. poprzez wdychanie kropelek aerozoli, powstających podczas kichania i kaszlu osoby zarażonej, na których przenosi się wirus. Co roku na świecie choruje na grypę od 330 milionów do 990 milionów ludzi, z czego 3 – 5 milionów ludzi ma ciężki przebieg tej choroby, a umiera od 250.000 - do 500.000 osób, a w okresie zaostrzeń nawet do 1 miliona ludzi (średnio 50 – 150 zgonów / 1.000.000 populacji). Grypa powoduje zachorowania o charakterze epidemicznym. GRYPA ma nagły początek, występuje wysoka gorączka, kaszel, ból głowy, uczucie ogólnego rozbicia. Choroba rozwija się w ciągu 18-72 godzin od momentu wniknięcia wirusa do organizmu i trwa, o ile nie dojdzie do powikłań, około 7 dni. Powikłania pogrypowe prowadzą do poważnych konsekwencji zdrowotnych, a także stanowią zagrożenie życia szczególnie dla małych dzieci i osób starszych oraz osób z przewlekłymi schorzeniami. Przestrzegając poniższych zasad higieny można ograniczyć, lecz nie wyeliminować, ryzyko zarażenia się lub roznoszenia wirusa grypy: 1. Ręce należy często i dokładnie myć wodą z mydłem lub środkiem do odkażania rąk na bazie alkoholu. 2. Podczas kichania czy kaszlu należy zasłaniać usta oraz nos chusteczką higieniczną lub papierem toaletowym. To pomoże zapobiec zakażeniu wirusem innych osób. 3. Zużyte chusteczki należy wrzucać bezpośrednio do kosza na śmieci lub do torby na śmieci. Aby ustrzec się przed zachorowaniami na grypę należy pamiętać o kilku zasadach: unikać bliskiego kontaktu z osobami wykazującymi objawy grypopodobne, unikać dotykania rękami oczu, nosa i ust. utrzymywać w czystości przedmioty i powierzchnie w najbliższym otoczeniu chorego. wszelkie przedmioty i powierzchnie, które miały kontakt z osobami chorymi lub ich wydzielinami z dróg oddechowych - należy dokładnie umyć wodą i mydłem oraz zastosować odpowiednie środki dezynfekcyjne. Odzież osób zakażonych należy niezwłocznie prać w możliwie najwyższej temperaturze. Ponadto: nie należy lekceważyć wczesnych objawów grypopodobnych (tj. podwyższona temperatura ciała, osłabienie, kaszel, brak apetytu, katar, ból gardła), należy pamiętać aby ograniczyć bliskie kontakty z innymi osobami zakażonymi, unikać kontaktów „face to face”= „twarzą w twarz”, osoba chora musi utrzymywać odpowiednią odległość od innych osób, tak aby chronić je przed zachorowaniem, podczas kaszlu i kichania koniecznie należy zakrywać usta i nos chusteczką, nie należy zapominać o częstym myciu rąk i niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Osoba, która ma jeden lub więcej objawów grypy, powinna, w miarę możliwości, ograniczyć bliskie, w tym intymne, kontakty z innymi osobami i niezwłoczne powinna się zgłosić do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Lekarz przeprowadza wywiad w którym ustala, czy pacjent w okresie ostatnich 7 dni odbył podróż zagraniczną do jednego z krajów, w których nowa grypa szerzy się w populacji albo, czy pozostawał w kontakcie bezpośrednim w tym samym okresie z osobą lub osobami, podejrzanymi o zachorowanie na nową grypę A/H1N1. Po zebraniu wywiadu i zbadaniu pacjenta lekarz, jeżeli podejrzewa zakażenie wirusem nowej grypy A/H1N1 podejmuje decyzję o leczeniu w warunkach domowych lub hospitalizacji, biorąc pod uwagę stan kliniczny pacjenta. Rekomenduje się leczenie w warunkach domowych, jeżeli wskazania lekarskie nie wskazują na konieczność leczenia w warunkach szpitala zakaźnego. Leczenie w warunkach szpitala zakaźnego powinno dotyczyć w pierwszej kolejności ciężkich przypadków zachorowań. Jeżeli lekarz podstawowej opieki zdrowotnej podejmie decyzje o leczeniu w warunkach domowych, wdraża leczenie metodami skutecznymi dla grypy sezonowej oraz przekazuje choremu lub jego opiekunom (domownikom) zalecenia dotyczące opieki nad chorym na grypę w warunkach domowych, w tym o podstawowych środkach ograniczających szerzenie się zakażeń (częste mycie rąk, unikanie kontaktu twarzą w twarz, higiena kaszlu itd). Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej informuje pacjenta, iż, w przypadku wystąpienia objawów grypowych u innych domowników – niezwłocznie powinni zgłosić się do lekarza. Najskuteczniejszą metodą ochrony przed grypą są szczepienia. Ponieważ wirus grypy ulega ciągłym mutacjom - konieczne są szczepienia coroczne. Szczepienie przeciwko grypie należy przeprowadzić przed spodziewanym wystąpieniem wzrostu zachorowań na grypę. Organizm zdrowego człowieka nabiera odporności już po około 3 tygodniach od zaszczepienia. autor:Jolanta Owsińska Główny Inspektorat Sanitarny