Trzęsienia ziemi

advertisement
1. TRZĘSIENIE ZIEMI
2. ZE WZGLĘDU NA…
3. OZNACZENIA TRZĘSIEŃ ZIEMI
4. RODZAJE TRZĘSIEŃ ZIEMI
a) WYMIENIONE RODZAJE
6. KALENDARIUM NAJSILNIEJSZYCH TRZĘSIEŃ ZIEMI
7. GALERIA
8. TRZĘSIENIA ZIEMI W POLSCE
9. GALERIA
10. OFIARY
11. TRZĘSIENIE ZIEMI NA HAITI
12. OFIARY
13. BIBLIOGRAFIA
14. ZAKOŃCZENIE
TRZĘSIENIE ZIEMI
Gwałtowne rozładowanie naprężeń powstałych
w skorupie ziemskiej w czasie ruchów
fragmentów litosfery. Z miejsca uwolnienia
tych naprężeń (hipocentrum – ogniska
trzęsienia ziemi) rozchodzą się fale
sejsmiczne. Punkt na powierzchni Ziemi
położony nad ogniskiem (epicentrum) to
miejsce, gdzie fale docierają najwcześniej i
gdzie straty są największe. Siła wstrząsów
maleje w miarę oddalania się od epicentrum.
Badaniem trzęsień ziemi zajmuje się
sejsmologia.
Ze względu na zagrożenie wstrząsami
sejsmicznymi, ich częstotliwość i siłę, wyróżnia
się trzy rodzaje obszarów:
1. Obszary sejsmiczne z częstymi i silnymi trzęsieniami ziemi. Obejmują one obszary
wokółpacyficzny, alpejskie pasma fałdowe, grzbiety śródoceaniczne oraz basen
Morza Karaibskiego;
2. Obszary pensejsmiczne ze wstrząsami sporadycznie lub częstymi, ale słabymi.
Należą do nich strefy starych górotworów paleozoicznych, a wśród nich m. in. Masyw
Centralny, Harz, Ural, Wielkie Góry Wododziałowe, przedalpejskie pasma górskie
Europy Środkowej;
3. Obszary asejsmiczne wolne od trzęsień ziemi. Stanowią one najstabilniejsze
fragmenty skorupy ziemskiej i obejmują prekambryjskie kratony, jak również dno
basenów oceanicznych. W Polsce taki charakter ma obszar województwa
warmińsko- -mazurskiego i podlaskiego.
OZNACZENIE TRZĘSIEŃ ZIEMI
Intensywność wstrząsów sejsmicznych oznacza się za pomocą:
 12-stopniowej skali Mercallego (skali MCS) – określającej
intensywność trzęsienia ziemi,
 otwartej skali Richtera – używa się do ściślejszej oceny siły
trzęsienia ziemi skali wielkości (magnitudy).
Pomiary wstrząsów sejsmicznych dokonuje się za pomocą
sejsmografów.
RODZAJE TRZĘSIEŃ ZIEMI
Podział trzęsień ziemi:
ze względu na przyczynę:
 tektoniczne – najczęstsze (90%) i najgroźniejsze. Ich przyczyna to gwałtowne rozładowanie
energii nagromadzonej w skorupie ziemskiej lub górnym płaszczu. Energia w ośrodkach
skalnych kumuluje się, a gdy przekroczy krytyczną wartość, ośrodek pęka powodując
wstrząs. Większość trzęsień tego typu powstaje w strefach granicznych płyt litosfery.
Trzęsienia tektoniczne występują także w młodych pasmach fałdowych - w strefach, gdzie
subdukcja już wygasła. Trzęsienia tektoniczne są związane z przemieszczaniem się mas
skalnych w istniejących uskokach lub z powstawaniem nowych, młodych uskoków. Różnią
się od trzęsień wulkanicznych tym, że od razu następuje najsilniejszy wstrząs, podczas gdy
w trzęsieniach wulkanicznych siła wstrząsów narasta stopniowo.
 wulkaniczne – stanowią ok. 7% trzęsień. Ich geneza związana jest z gwałtownymi
erupcjami wulkanów lub zapadaniem się stropów opróżnianych komór magmowych.
 zapadowe – związane z obszarami krasowymi, na których dochodzi do zawalania się
stropów nad jaskiniami lub innymi próżniami w podłożu. Stanowią ok. 2% ogółu trzęsień, ich
skutki są słabo odczuwalne.
 antropogeniczne – wstrząsy spowodowane tąpnięciami. Do ich powstania może przyczynić
się także naruszenie równowagi naprężeń w górotworze bądź też napełnienie zbiornika
zaporowego. Na obszarach gęsto zabudowanych mogą spowodować znaczące szkody
materialne. Występują na przykład na Górnym Śląsku, w okolicach Bełchatowa, na Dolnym
Śląsku i w Pieninach.
Ze względu na głębokość ogniska:
 płytkie (85%) – do 70 km,
 średnie (12%) – 70-350 km,
 głębokie (3%) – głębiej niż 350 km.
Ze względu na powiązanie ze wstrząsem zasadniczym:
 wstępne – o słabej magnitudzie,
 zasadnicze – o największej magnitudzie,
 następcze – po wstrząsie zasadniczym, o zmniejszającej się magnitudzie.
Przed i po erupcji wulkanu mogą (ale nie muszą) pojawić się wstrząsy typu:
 foreshock (wstrząsy przed erupcją)
 aftershock (wstrząsy po erupcji)
Ze względu na częstotliwość występowania trzęsień na danym terenie
wyróżnia się obszary:
 sejsmiczne – częstych i silnych trzęsień ziemi,
 pensejsmiczne – rzadkich i słabych wstrząsów,
 asejsmiczne – bez wstrząsów sejsmicznych.
Kalendarium najsilniejszych
trzęsień ziemi ostatnich stu lat
31 stycznia 1906 r. - trzęsienie ziemi, wydarzyło się u wybrzeży Ekwadoru, powodując
zniszczenia i ofiary śmiertelne w Ekwadorze i Kolumbii (magnituda 8.8). Zginęło półtora
tysiąca ludzi.
16 grudnia 1920 r. - 73 tysiące osób straciło życie w trzęsieniu ziemi magnitudzie 7,8.
Wstrząsy miały miejsce w Chinach w regionie Ningxia i prowincji Gansu.
4 listopada 1952 r. - Trzęsienie ziemi o sile 9.0 stopnia w skali Richtera. Skutkiem
kataklizmu była fala tsunami.
9 marca 1957 r. - Trzęsienie ziemi o sile 5.0 w skali Richtera wystąpiło na południe od
Wysp Andrejanowa.
22 maja 1960 r. - Trzęsienie ziemi nawiedziło południowe Chile. Siła wstrząsu wyniosła
9,5 stopnia w skali Richtera. Zginęło 5,7 tys. osób.
28 marca 1964 r. - Ponad 131 osób zginęło podczas trzęsienia ziemi o sile 9,2 stopnia
w skali Richtera, które nawiedziło południową Alaskę. Epicentrum tego drugiego
najsilniejszego w historii wstrząsu sejsmicznego znajdowało się pod dnem Zatoki
Księcia Williama.
3 lutego 1965 r. - trzęsienie ziemi, osiągnęło siłę 8.7 stopnia w skali Richtera.
Wystąpiło w archipelagu Wysp Szczurzych.
26 grudnia 2004 r. - trzęsienie ziemi pod wodą, magnituda 9,0. Hipocentrum
znajdowało się około 30 kilometrów pod dnem Oceanu Indyjskiego w pobliżu
zachodniego wybrzeża północnej Sumatry. Zginęło 294 tys. osób.
28 marca 2005 r. - Ponad 1000 osób zginęło w wyniku trzęsienia o sile 8,7
stopnia w skali Richtera u wybrzeża Sumatry.
TRZĘSIENIA ZIEMI W POLSCE
Położenie, budowa i ewolucja geologiczna Polski wskazuje, że nasz kraj
leży zasadniczo poza obszarami sejsmicznymi kuli ziemskiej. Obszary
takie nazywane są asejsmicznymi. O asejsmiczności Polski wnioskuje się
w oparciu o budowę geologiczną Polski, w której dominują paleozoiczne i
mezozoiczne skały osadowe, a których miąższość dochodzi niekiedy do 15
km. Skały te zalegają na sztywnym podłożu platformy
wschodnioeuropejskiej i w miarę ustabilizowanym obecnie fundamencie
krystalicznym objętym paleozoicznymi ruchami orogenicznymi.
Ostatnie duże trzęsienia ziemi na obszarze naszego kraju wiązane są z okresem
fałdowań alpejskich, a więc na przełomie ery mezozoicznej i kenozoicznej, tj. ok. 15020 mln lat temu. Wówczas zostały zmienione tektoniczne głównie masywy górskie
Sudetów i Gór Świetokrzyskich, w obrębie których powstały liczne uskoki, zręby i
rowy tektoniczne. Liczne trzęsienia ziemi występowały również w okolicach
Pienińskiego Pasa Skałkowego, który tworzy wyraźną granicę tektoniczną między
Karpatami Wewnętrznymi a Karpatami Zewnętrznymi. Od czasu zakończenia
orogenezy alpejskiej notowana jest w Polsce raczej "cisza" sejsmiczna.
W czasach historycznych wzmożoną aktywność sesjmiczną na obszarze
Polski odnotowano (za S.J.Gibowiczem), oprócz Sudetów (05.04.1443,
31.01.1883, 11.06.1895) i Karpat (31.08.1259, 22.08.1785, 27.02.1786,
03.12.1786, 25.04.1840, 21.10.1901, 23.03.1935, 17.03.1966, 28.06.1992,
29.06.1992, 01.03.1993), także na Niżu Polskim (Pomorze Zachodnie 11.02.1909, 11.06.1928, środkowa Polska w okolicach Płocka, Kielc, Lublina 02.03.1932, Bełchatów - 29.11.1980). W Krakowie w 1443 zawalił się strop
kościoła pw. Św. Katarzyny, a w wielu kamienicach mieszkalnych zarysowały
się ściany. W 1680 wiele kamienic w Warszawie uległo zniszczeniu. Znane są
trzęsienia ziemi w Hrubieszowie w 1875 r. i pod Niemczą w 1895 r. Dość
częste są nieznaczne trzęsienia ziemi w obrębie Karkonoszy. Najczęściej
wstrząsy sejsmiczne występują jednak na Śląsku, a niektóre z nich mają
wielkość dochodzącą do 4 stopni w skali Richtera. Zdecydowana większość
tych wstrząsów jest jednak skutkiem działalności górniczej. O podobnej
genezie zdarzają się również trzęsienia ziemi w Bełchatowie, np. w 1980 o
wielkości 4,6 czy w 2001 roku.
Współcześnie występujące trzęsienia ziemi są zazwyczaj rejestrowane w wielu
punktach naszego globu, dzięki specjalnie w tym celu utworzonej siatce stacji
sejsmologicznych i geofizycznych. Przegląd archiwów tych stacji ukazuje jednak
nieco odmienny obraz sejsmiki w Polsce. Okazuje się bowiem, że zjawiska
sejsmiczne występują w Polsce pomimo uznania tego obszaru jako asejsmicznego.
Należy jednak stanowczo podkreślić, że zjawiska te nie przybierają takich rozmiarów
jak to możemy obserwować na aktywnych obszarach sejsmicznych (tab. 1).
Umiejscowienie wspomnianych archiwów stacji obserwacyjnych w Internecie
umożliwia przegląd tych danych i po zapoznaniu się z nimi nawet dla laików staje się
oczywiste występowanie omawianych zjawisk również w Polsce.
Dane centrum obejmują okres od 1 grudnia 1989 do 10 lutego
1998 roku i wskazują na dwa główne obszary występowania
trzęsień ziemi w Polsce, a mianowicie:
Góry Kaczawskie, Przedgórze Sudeckie, Nizina Śląska, Wał
Trzebnicki i Nizina Wielkopolska wzdłuż linii Jelenia Góra-Leszno
oraz
Kotlina Oświęcimska, Wyżyna Śląska i Wyżyna KrakowskoCzęstochowska wzdłuż linii Oświęcim-Herby.
Ponadto pojedyncze przypadki trzęsień ziemi rejestrowano na Wyżynie KrakowskoCzęstochowskiej, Wysoczyźnie Piotrkowskiej, w Niecce Nidziańskiej, Sudetach i
Karpatach, a także na obszarze Zatoki Gdańskiej. Podobny choć nieco odmienny
rozkład prezentują dane (od 4 maja 1950 do 17 maja 1997) Prototype International
Data Centre (ryc. 2), z których wynika, iż oprócz wymienionych wyżej obszarów
odosobnione trzęsienia ziemi mogą występować także na Nizinie Wielkopolskiej,
Kujawach i Pomorzu. Zwarca uwagę duża ilość tych zdarzeń w obrębie Zatoki
Gdańskiej.
GALERIA
W wyniku trzęsień ziemi tracą życie miliony ludzi. Jednym z najciężej
doświadczanych rejonów są Chiny, gdzie w roku 1556 przypuszczalnie
zginęło około 830 tysięcy osób, zaś w 1976 roku, 242 tysiące.Także w
Japonii, Indiach, Włoszech, Iranie i innych krajach położonych w strefie
sejsmicznej trzęsienia ziemi zostawiają wiele ofiar. Stosunkowo mało ofiar
trzęsień ziemi odnotowano w Ameryce Północnej. Trzęsienie ziemi w San
Francisco w roku 1906 zrównało wprawdzie miasto z ziemią, lecz zginęło w
nim 700 osób. Trzęsienie ziemi na Alasce w roku 1964 miało około 8,5
stopni w skali Richtera i wyrządziło szkody na powierzchni około 200
tysięcy kilometrów kwadratowych, ale pozostawiło po sobie tylko 132
zabitych.
Trzęsienia ziemi przynoszą bardzo wiele szkód, nawierzchnie ulic pękają,
zapadają się nawet do 3 metrów poniżej poprzedniego poziomu, zawalają
się domy, zniszczone są miasta, tory kolejowe, ludzie tracą bliskich.
Większość powierzchni Polski leży poza strefą sejsmiczną, południowa
część kraju leży w strefie o słabej aktywności sejsmicznej.
Twardy grunt pod naszymi stopami nie jest tak stabilny, jak się wydaje.
O drzemiącej w nim energii przypominają nam czasem trzęsienia ziemi
TRZESIENIE ZIEMI NA HAITI
Trzęsienie ziemi na Haiti (2010) – trzęsienie ziemi o
magnitudzie 7 w skali Richtera, którego epicentrum
znajdowało się w odległości ok. 16 km od Port-au-Prince na
Haiti. Główny wstrząs nastąpił 12 stycznia 2010 o godz. 16.53
czasu lokalnego (21.53 UTC)[4]. Zarejestrowano wiele
wstrząsów wtórnych, z których dziesięć przekraczało
magnitudę 5 w skali Richtera[5]. Wstrząsy odczuwalne były
także w Dominikanie (zajmującej wschodnią część wyspy
Haiti), na Kubie, Jamajce, Bahamach oraz na Turks i
Caicos[6].
OFIARY
Liczba zabitych jest trudna do oszacowania, może wynieść nawet 200
tys.Dotychczas potwierdzono śmierć 150 000 osób. Około trzech milionów
ludzi mogło ucierpieć w inny sposób: odniosło obrażenia lub zostało bez
dachu nad głową.
W wyniku trzęsienia zginęli żołnierze oenzetowskiej misji stabilizacyjnej
MINUSTAH. Wśród stacjonujących na wyspie od 2004 roku żołnierzy jest
czterech zabitych Brazylijczyków, trzech jordańskich wojskowych oraz 8
członków chińskich sił pokojowych, a 10 uznaje się za zaginionych. Żołnierze
zginęli pod gruzami zawalonych budynków[13]. Zginął także szef misji
stabilizacyjnej Hédi Annabi.
Trzęsienie spowodowało śmierć arcybiskupa Port-au-Prince Josepha Serge
Miota. Jedną z ofiar śmiertelnych jest także nominowana do nagrody Nobla
Zilda Arns. Zginął minister sprawiedliwości Paul Denis oraz lider opozycji
Michel Gaillard.
GALERIA
BIBLIOGRAFIA :
http://wyborcza.pl/duzy_kadr/1,9
7904,7448275,Trzesienie_ziemi_
na_Haiti.html
http://pl.wikipedia.org/wiki/Trzęsienie
_ziemi
http://images.google.pl/images?hl
=pl&source=hp&q=trz%C4%99sie
nie+ziemi&gbv=2&aq=0&oq=Trz%
C4%99s
ZAKOŃCZENIE
DZIĘKUJĘ ZA OBEJRZENIE MOJEJ
PREZENTACJI. 
OPRACOWAŁA :
ANNA WITKO KL. I TE
Download