ASA w doraźnym leczeniu migreny w porównaniu z sumatryptanem i

suplement ● 2013
ASA w doraźnym leczeniu
migreny w porównaniu
z sumatryptanem i placebo
Suplement
ASA w doraźnym leczeniu
migreny w porównaniu
z sumatryptanem i placebo
Leczenie migreny stanowi poważny problem ze względu na duże
rozpowszechnienie, szczególnie wśród kobiet w wieku maksymalnej
aktywności społecznej i zawodowej, między 20. a 40. r.ż. Ogromna większość
pacjentów nie dociera do specjalisty, zażywa leki OTC, bez recepty. Farmaceuta
w takiej sytuacji powinien przeprowadzić krótki wywiad z pacjentem.
Jeżeli chory ma bóle powtarzające się, powinien skierować pacjenta do lekarza
po leki dedykowane typowo migrenie, takie jak tryptany np. sumatryptan.
autor: dr n. med. Maria Magdalena Wysocka-Bąkowska
M
Migrena występuje u 12-28% ludzi w pewnym okresie ich życia. Ma charakter rodzinny u ponad połowy
pacjentów. Zapadalność roczna wynosi 6-15% u dorosłych mężczyzn i 14-35% u dorosłych kobiet. Około
4-5% dzieci poniżej 12 lat ma migreny, z małą różnicą pomiędzy dziewczynkami i chłopcami. Po okresie dojrzewania następuje gwałtowny wzrost liczby
przypadków migreny u dziewcząt, który występuje
jeszcze we wczesnym życiu dorosłym. W średnim
wieku migrena występuje u około 25% populacji kobiet rocznie i mniej niż u 10% mężczyzn.
Po menopauzie spada liczba ataków migreny u kobiet, po siedemdziesiątym roku życia około 5% populacji mężczyzn i kobiet cierpi na migreny. To nie tylko
ataki bólu głowy, ale i towarzyszące objawy, utrudniające normalne funkcjonowanie.
Leczenie migreny
Aktualnie stosuje się głownie leczenie doraźne migreny.
Zalecane jest wczesne podanie leków, kiedy jeszcze nie
rozwinie się „kaskada migrenowa”, złożona reakcja naczyniowo-nerwowa z obrzękiem jałowym ścian naczyń
i wyzwoleniem kinin zapalnych. Wcześniej zastosowany
ASA, NLPZ czy tryptany skutecznie przerywają napad
bólu i objawy towarzyszące, jak: nudności, wymioty,
nadwrażliwość na światło, dźwięki i zapachy.
2
Sugerowany jest schemat stopniowanego wprowadzania leków przeciwbólowych od najprostszych,
jak paracetamol czy ASA, po tryptany; od tabletek,
czopków, do iniekcji, a nawet wlewów kroplowych
w przypadku silnych ataków z wymiotami. Leki NLPZ
stosuje się najczęściej w leczeniu migreny o miernym
nasileniu, podczas gdy tryptany są skuteczne w leczeniu migreny o różnym nasileniu.
Kwas acetylosalicylowy
Ma działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe,
zarówno centralne jak i obwodowe. Jest szeroko stosowany jako lek pierwszego rzutu w bólach głowy,
w tym w bólach migrenowych. Najbardziej skuteczny
w postaci tabletek rozpuszczalnych, musujących, co
przyspiesza jego wchłanianie. Lizynian kwasu acetylosalicylowego jest dostępny także w formie dożylnej, do podawania w warunkach szpitalnych.
Tryptany w Polsce dostępne są od 15 lat, u większości pacjentów doprowadzają do przerwania napadu migreny: usuwają ból głowy, a także nudności i wymioty, nadwrażliwość na światło, dźwięki
i zapachy.
Sumatryptan to znany i skuteczny tryptan, dostępny tylko na receptę po konsultacji lekarskiej.
W badaniu klinicznym Dienera i wsp. z 2004 roku
(European Neurology, 2004; 52: 50-56), oceniano
skuteczność kwasu acetylosalicylowego w dawce
1000 mg w postaci tabletek musujących oraz sumatryptanu w dawce 50 mg w postaci kapsułek.
Suplement / 2013
Suplement
W badaniu uczestniczyło 433 pacjentów. Oceniano wpływ stosowanego leczenia na nasilenie
bólu głowy oraz inne objawy towarzyszące migrenie (nudności, fonofobia, fotofobia).
Po 2 godzinach od przyjęcia leku zmniejszenie nasilenia bólu głowy nastąpiło u 49,3% pacjentów przyjmujących ASA, 48,8% przyjmujących sumatryptan
i 32,9% przyjmujących placebo. Całkowite ustąpienie
bólu głowy po 2 godzinach od zażycia leku obserwowano u 25,3% pacjentów leczonych ASA, u 24,4%
sumatryptanem i u 14,5% u leczonych placebo. Obydwa leki aktywne okazały się bardziej skuteczne niż
placebo (p<0,05).
Po tym samym czasie (2 godziny) całkowite ustąpienie wszystkich analizowanych objawów towarzyszących (nudności, fotofobia i fonofobia) obserwowano
u 43,8% pacjentów przyjmujących ASA, 43,7% sumatryptan i 30,9% placebo.
Obydwa leczenia aktywne były skuteczniejsze niż
placebo w odniesieniu do fotofobii (ASA 58.9% i sumatryptan 61,5% vs 42,1% placebo) i fonofobii (ASA
i sumatryptan po 63% vs placebo 48%), ale nie do
nudności (odpowiednio ASA 65,8%, sumatryptan
63,7% i placebo 58,6%).
Działania niepożądane związane z lekiem zgłaszało
4,7% pacjentów leczonych ASA, 6,7% sumatryptanem i 3,9% leczonych placebo.
Kwas acetylosalicylowy (ASA) w dawce 1000 mg
w postaci szybko rozpuszczalnej tabletki okazał się
skuteczny w leczeniu migreny i 3 objawów towarzyszących migrenie: nudności, fotofobii i fonofobii
– i był dobrze tolerowany. Jego skuteczność była porównywalna z sumatryptanem w dawce 50 mg. Zaobserwowano podobną tolerancję i nieistotne rzadkie objawy uboczne.
Podsumowanie
Uważano, że ASA działa tylko obwodowo, badania
wykazują jego działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe centralne i obwodowe. ASA zwalcza skutecznie
nie tylko ból migrenowy, ale także typowe objawy
towarzyszące: nadwrażliwość na światło i dźwięki
oraz nudności.
Jako prosty i ogólnie dostępny ASA 1000 mg w formie szybko rozpuszczalnej stanowi cenny lek do
doraźnego leczenia miernie nasilonych ataków migreny. Jest to tania i łatwo przyswajalna postać leku,
dostępna bez recepty. Omówione badanie kliniczne wykazało, że ASA w dawce 1000 mg w postaci
szybko rozpuszczalnej tabletki jest równie skuteczna
w leczeniu migreny i 3 objawów towarzyszących:
nudności, fotofobii, fonofobii, jak tabletka 50 mg
sumatryptanu.
■
www.farmacjapraktyczna.pl
Na podstawie literatury:
1. Diener H.C., Eikermann A., Gessner U., Góbel H., Haag G., Lange R.,
May A., Muller-Schwefe G, Voelker M. Efficacy of 1,000 mg Effervescent
Acetysalicylic Acid and Sumatriptan in Treating Associated Migraine
Symptoms. Eur. Neurol. 2004; 52: 50-56.
2. Headache Classification Committee of the International Headache
Society: Classification and diagnostics criteria for headache disorders,
cranial neuralgia and facia pain. Cephalalgia 1988; 8(suppl 7): 1-96.
3. Kirthi V, Derry S, Moore RA, McQuay HJ. Aspirin with or without
an antiemetic for acute migraine headaches in adults (Review).
The Cochrane Library 2010, Issue 4.
4. Lange R., Schwarz J.A., Hohn M. : Acetylsalicylic acid effervescent
1,000 mg (Aspirine R) in acute migraine attacks: A multicentre, randomized, double-blind, single-dose, placebo-controlled parallel group
study. Cephalalgia 2000; 20: 663-667.
5. Limmroth V., Katzarava V., Diener H.C.: Acetylsalicylic acid In the
treatment of headache . Cephalalgia 1999;19, 545-551.
6. Lipton RB, Bigal ME, Diamond M, Freitag F, Reed ML, Stewart WF;
AMPP Advisory Group. Migraine prevalence, disease burden, and the
need for preventive therapy. Neurology. 2007 Jan 30;68(5): 343-9.
7. Pfaffenrath V., Scherzer S.: Analgesics and NSAIDs In the treatment
of acute migraine attacks. Cepahalalgia 1995; 15 (suppl)): 14-20
8. Prusiński A., Migrena – rozpoznanie i leczenie, Przewodnik Lekarski,
2008; 2: 21–31.
9. Silberstein SD. Preventive migraine treatment. Neurol Clin. 2009
May;27(2): 429-43.
10. Tepper SJ, Spears RC. Acute treatment of migraine. Neurol Clin.
2009 May;27(2): 417-427.
3
Farmacja Praktyczna®
Redaktor merytoryczna: Barbara Misiewicz-Jagielak
Redaguje zespół: Dominika Bandurska, Lilianna Bartowska-Lewicka,
Michał Borysiuk, Anna Cielemęcka, Marta Gawrylik, Justyna Grudniak,
Monika Jasłowska, Magdalena Kochańska, Marcin Lewandowski,
Barbara Misiewicz-Jagielak, Joanna Ordańska-Kucińska, Paulina Pol,
Bożenna Płatos, Anna Robak-Reczek, Patryk Starak, Wiktor Zajchowski.
Na zlecenie: Polpharma Biuro Handlowe Sp. z o.o.,
ul. Bobrowiecka 6, 00-728 Warszawa
Wydawca: Valkea Media S.A., ul. Elbląska 15/17, 01-747 Warszawa
Redaktor naczelny: Łukasz Kuźmiński
Dyrektor projektu: Tomasz Opiela
Projekt graficzny: Wojciech Jastrzębski
zdjęcia: shutterstock