SCRIPTURAE LUMEN BIBLIA I JEJ ODDZIAŁYWANIE Wierzę w jednego Boga Wydawnictwo BIBLOS Tarnów 2013 Spis treści Od Redakcji ..................................................................................... 5 Wprowadzenie ................................................................................ 9 SCRIPTURAE KS. DARIUSZ DZIADOSZ Iść za głosem Boga. Motyw wiary w wiodących tekstach cyklu o Abrahamie (Rdz 11,27 – 25,18) ............................................. To Go behind the Voice of God. The Theme of Faith in the Leading Texts of the Abraham Cycle ............................................................. 39 KS. JANUSZ LEMAŃSKI Jakub na drodze do wiary (Rdz 25,19 – 35,29) .............................. Jacob on the Way to Believe ........................................................... 41 58 KS. RAJMUND PIETKIEWICZ Wiara w jednego Boga w Księdze Powtórzonego Prawa ................ The Belief in One God in the Book of Deuteronomy ...................... 59 72 KS. MARIUSZ ROSIK Utrwalanie wiary w jednego Boga na terenach starożytnego Izraela i Judy. Wokół historii i teologii ............................................................ Consolidation the Faith in One God in Ancient Israel and Judah. Historical and Theological Perspective ................................... 21 75 87 624 Spis treści KS. ZDZISŁAW PAWŁOWSKI Naaman i Elizeusz. Narracyjny przekaz wiary według 2 Krl 5,1-19 ....................................................... 89 Naaman and Elisha. Faith in Narrative Mode in 2 Kings 5:1-19 ............................. 104 KS. TADEUSZ BRZEGOWY Wiara proroka Izajasza .................................................................. 105 Faith According to the Prophet Isaiah ........................................... 130 KS. DARIUSZ IWAŃSKI Czy wierzącemu wypada lamentować? .......................................... 131 If the Believer is a Man Lamenting ............................................... 146 KS. ANTONI TRONINA Wiara jako zawierzenie: he’ĕmîn w Księdze Hioba ....................... 147 Faith as Faithfulness: he’ĕmîn in the Book of Job ........................ 161 KS. STANISŁAW HAŁAS SCJ Zawierzyć Bogu! Biblijna specyfika wiary na tle współczesnego intelektualizmu ..................................... 163 Trust to God! Biblical Specificity of Faith in the Context of the Contemporary Intellectualism ...................................... 175 KS. ARTUR MALINA Wiara w Ewangelii Marka ............................................................. 177 Faith in the Gospel of Mark ........................................................... 195 KS. FRANCISZEK MICKIEWICZ SAC Rola wiary człowieka w zbawczym dziele Boga w świetle Ewangelii św. Łukasza ............................................ 197 The Role of a Man Faith in the Saving Work of God in the Light of St. Luke Gospel .................................................................... 209 O. ADAM RYSZARD SIKORA OFM Na drodze wiary z umiłowanym uczniem ...................................... 211 On the Way of Faith with the Disciple whom Jesus Loved ........... 226 KS. ANDRZEJ JACEK NAJDA Wiara w Dziejach Apostolskich ...................................................... 229 Faith in the Acts of the Apostles .................................................... 245 Spis treści 625 KS. ROMAN BOGACZ Wiara w Liście do Hebrajczyków ................................................... 247 Faith in the Letter to the Hebrews ................................................ 257 KS. JÓZEF KOZYRA Wyznawane prawdy wiary w Liście św. Jakuba ............................ 259 The Faith Presented in the Letter of St. James ............................ 273 KS. KRZYSZTOF BARDSKI Tajemnica wiary w symboliczno-alegorycznej interpretacji obrazów biblijnych .............................................. 275 The Mystery Faith in Symbolical-Allegorical Interpretations of Biblical Images .................................................................... 284 LUMEN KS. ZYGMUNT HAJDUK SDS Dlaczego wierzyć? ........................................................................... 285 Why Believe? .................................................................................. 291 KS. MAREK STAROWIEYSKI Od wyznań apostołów do Symbolu nicejsko-konstantynopolitańskiego ..................... 293 From the Apostles’ Creed to the Nicene-Constantinopolitan Creed ................................. 307 KS. PRZEMYSŁAW M. SZEWCZYK Wiara ortodoksyjna i herezja w starożytności chrześcijańskiej .............................................. 309 The Ortodox Faith and Heresy in the Christian Antiquity ........... 319 KS. MARIUSZ SZRAM Wiara prosta czy wiara szukająca zrozumienia? Dylematy pierwszych chrześcijan ........................................... 321 The Simple Faith or the Faith Searching for Understanding? The Dilemmas of Early Christians .......................................... 334 626 Spis treści KS. JANUSZ KRÓLIKOWSKI Imiona Boże w Biblii jako świadectwo wiary w jedynego Boga ...................................................................... 335 God’s Names in the Bible as a Testimony of Faith in the Oneness of God .............................................................. 351 KS. MARCIN WYSOCKI Wiara męczenników – świadectwo opisów męczeństwa ................ 353 Faith of the Martyrs – the Testimony of the Acts of Martyrs ....... 369 KS. JAROSŁAW BABIŃSKI Wiara i niewiara wobec rozwoju nauk przyrodniczych. Ujęcie ks. Franciszka Sawickiego ............................................ 371 Faith and Disbelief to the Development of Natural Sciences. Shot. Franciszek Sawicki ........................................................ 385 KS. BOGUMIŁ GACKA MIC Wiara jako relacja osobowa ............................................................ 387 Faith as Personal Relation ............................................................. 410 KS. KRZYSZTOF JEŻYNA Czy warto wierzyć w jednego Boga? ............................................... 411 It is Worth to Believe in One God .................................................. 423 KS. TADEUSZ ZADYKOWICZ Nowe oblicza niewiary .................................................................... 425 The New Face of Unbelief .............................................................. 438 KS. WALERIAN SŁOMKA Teolog i teologia nie mogą poznać Boga prawdziwego i żywego bez wiary ............................................. 439 Il teologo e la teologia non possano conoscere ed entrare nella comunione con Dio vero e vivo senza l’esperienza della fede .................................................................................. 448 KS. CZESŁAW KRAKOWIAK Wiara i liturgia ............................................................................... 451 Religion and Liturgy ....................................................................... 462 Spis treści 627 KS. JANUSZ MARIAŃSKI Wiara i wierzenia Polaków w niestabilnym społeczeństwie – analiza socjologiczna .......... 463 Faith and Belief in an Unstable Society – Sociological Analysis ................................................................ 484 KS. JÓZEF STALA Nauczyciel religii i katecheta – nadawca w katechetycznym przekazie wiary ......................... 485 Teacher of Religious Education and Catechist – Sender in the Catechetical Transmission of Faith ................. 495 KS. MAREK JODKOWSKI Przekaz wiary w twórczości Petera Desideriusa Lenza OSB ............................................... 497 The Message of Faith in the Art of Peter Desiderius Lenz OSB ................................................. 510 ACTUALIA KS. TOMASZ ROZKRUT Apostazja a nowa ewangelizacja (aspekt kanoniczno-duszpasterski) ......................................... 513 Apostasy and New Evangelisation (Canonical and Pastoral Aspect) ............................................. 526 KS. PIOTR KIENIEWICZ MIC In vitro nie jest opcją ...................................................................... 527 In Vitro is not Optional .................................................................. 539 DR MONIKA POPEK Wierzę w Boga – jedynego Pana życia… Prawo do godnej śmierci w kontekście eutanazji .................... 541 I Believe in God is the only Lord of Life… The Right to a Decent Death in the Context of Euthanasia ....................................... 553 PRZEKŁADY Paralipomena Jeremiasza Proroka (The Rest of the Words of Baruch [Paralipomena Jeremiae]) (KS. ANTONI TRONINA) ............................................................. 555 628 Spis treści RECENZJE I OMÓWIENIA „Nowy Komentarz Biblijny”, red. A. Paciorek, A. Tronina, R. Bartnicki, J. Warzecha, T. Brzegowy, Częstochowa: Edycja św. Pawła 2005-. (KS. ANTONI PACIOREK) ............................................................ 577 Ks. Tomasz Jelonek, Biblia jako fenomen kulturowy, Kraków: Petrus 2012, ss. 481. (KS. GRZEGORZ M. BARAN) ....................................................... 584 Adam R. Sikora OFM, „Zobaczył i uwierzył” (J 20,8). Droga wiary umiłowanego ucznia Jezusa w ujęciu egzegezy teologicznej („Studia i Materiały” 150), Poznań: Wydawnictwo Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 2012, ss. 191. (KS. ANTONI TRONINA) ............................................................. 589 Ks. Jan Kochel, Zbigniew Marek SJ, Pedagogika biblijna w katechezie, Kraków: Wydawnictwo WAM 2012, ss. 356. (KS. ANTONI TRONINA) ............................................................. 592 Kard. Joseph Ratzinger, Sakrament i misterium. Teologia liturgii (Źródło i Szczyt), Kraków: Dominikański Ośrodek Liturgiczny i Wydawnictwo AA 2011, ss. 224. (KS. KAZIMIERZ DUDZIK) .......................................................... 594 Michał Wojciechowski, Apokalipsa Świętego Jana. Objawienie, a nie tajemnica. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (NKB NT XX), Częstochowa: Edycja św. Pawła 2012, ss. 497. (KS. WOJCIECH KARDYŚ) .......................................................... 598 Ks. Antoni Tronina, Księga Hioba. Wstęp – przekład – komentarz (NKB ST XV), Częstochowa: Edycja św. Pawła 2013, ss. 704. (KS. ANTONI PACIOREK) ........................................................... 601 Ks. Antoni Paciorek, Przypowieści Jezusa. Wprowadzenie i objaśnienie, Częstochowa: Edycja św. Pawła 2013, ss. 480. (KS. ROMAN BARTNICKI) .......................................................... 602 Spis treści 629 Ks. Piotr Roszak, Wiarygodność i tożsamość. „Teologia wiary” św. Tomasza z Akwinu i współczesność (Myśl Teologiczna 73), Kraków: Wydawnictwo WAM 2013, ss. 253. (KS. TOMASZ HUZAREK) ............................................................ 605 Ks. Wojciech Zyzak, Wiara w ujęciu Józefa Ratzingera, obecnego papieża Benedykta XVI, Kraków: Wydawnictwo ITKM 2005, ss. 69. (KS. TOMASZ RĄPAŁA) ............................................................... 609 Ks. Antoni Paciorek, Kim On jest? Pytania o Jezusa z Nazaretu, Częstochowa: Edycja św. Pawła 2013, ss. 342. (O. ADAM RYSZARD SIKORA OFM) ............................................ 612 Noty o autorach .............................................................................. 615