Przeciwbakteryjne działanie laserów w leczeniu endodontycznym

Nowoczesne terapie _ Lasery w endodoncji
Przeciwbakteryjne
działanie laserów w leczeniu
endodontycznym
Autor_Selma Cristina Cury Camargo
listopad 1999 r.
kwiecień 2000 r.
kwiecień 2001 r.
kwiecień 2005 r.
Ryc. 1_Sukces leczenia
endodontycznego: odbudowa
ubytku okołowierzchołkowego.
_Wskaźnik powodzenia leczenia endodontycznego waha się w zakresie 85-97%.
Dla uzyskania takiego poziomu niezbędne
są: stosowanie właściwych protokołów terapeutycznych, wiedza oraz kontrola infekcji
(Ryc. 1a-d).
_Infekcja endodontyczna
Wiadomo, że zmiany w obrębie przyzębia wierzchołkowego wywołane są przez
przechodzenie mikroorganizmów bytujących
w kanałach i ich produktów do otaczających
tkanek przyzębia. Ekspozycja miazgi zęba na
środowisko jamy ustnej – czy to bezpośrednio, czy też przez kanały dodatkowe, otwarte
kanaliki zębinowe lub kieszonki periodontologiczne – to najbardziej prawdopodobna droga
infekcji endodontycznej.
Klinicznie zapalenie przyzębia wierzchołkowego nie jest zauważalne do czasu, kiedy
dojdzie do zakażenia tkanki martwiczej drobnoustrojami. Wyizolowano do 40 gatunków
6
laser
1_2014
bakterii obecnych w kanałach korzeniowych.
W przypadku infekcji pierwotnej często rozpoznaje się ziarniaki, pałeczki, bakterie nitkowate, krętki, bakterie beztlenowe i względnie
beztlenowe. Można także wyizolować grzyby.
Drobnoustroje endodontyczne można znaleźć
zawieszone w głównym kanale korzeniowym,
przyczepione do ścian kanału oraz ukryte głęboko w kanalikach zębinowych na głębokości
do 300 μm (Ryc. 2a-c). Brak cementu znacznie zwiększa penetrację kanalików zębinowych przez bakterie.
Wykazano, że bakterie można znaleźć
także poza systemem kanałów korzeniowych,
w obrębie cementu korzeniowego albo w postaci bioilmu na zewnętrznej powierzchni
wierzchołka. W przypadku konwencjonalnego leczenia endodontycznego zębów ze
zmianami okołowierzchołkowymi ok. 1520% przypadków kończy się niepowodzeniem. Przyczyną jest obecność bakterii po
odkażeniu lub brak możliwości szczelnego
zamknięcia kanałów na zakończenie leczenia.
Utrzymujące się zakażenie zębów leczonych
endodontycznie powoduje podtrzymywanie
patologicznych zmian w tkankach wierzchołkowych.
W przypadku niepowodzenia leczenia
endodontycznego pierwszy wybór stanowi
rewizja tego leczenia. Drobnoustroje obecne w ogniskach utrzymującego się zakażenia
różnią się w stosunku do infekcji pierwotnych
(Ryc. 3a-c). Często występują względnie beztlenowe bakterie Gram-dodatnie (G+) i Gramujemne (G-) oraz grzyby. Szczególną uwagę
zwraca się na Enterococcus faecalis, oporną,
względnie beztlenową bakterię z grupy G+
ziarniaków, rozpoznawaną znacznie częściej
Nowoczesne terapie _ Lasery w endodoncji
w obrębie kanałów w przypadkach niepowodzenia leczenia endodontycznego. Kontrola
infekcji bakteryjnej ma istotne znaczenie
dla powodzenia leczenia endodontycznego.
Niezbędna jest odpowiednia, skuteczna dezynfekcja systemu kanałów korzeniowych.
Ryc. 2_Infekcja pierwotna:
szczepy wytwarzające czarny
barwnik i G- pałeczki.
Ryc. 3_Infekcja przetrwała.
Gram+ Enterococcus faecalis
Candida.
_Leczenie endodontyczne
Flora bakteryjna obecna w kanałach korzeniowych musi być wyeliminowana w aktywny sposób, poprzez połączenie oczyszczania mechanicznego i przeciwbakteryjnej
terapii chemicznej. Opracowanie mechaniczne prowadzi do eliminacji ponad 90% drobnoustrojów. Ważne jest nadanie kanałowi prawidłowego kształtu. Oceniając skuteczność
eliminacji bakterii po samej tylko preparacji
mechanicznej, Dalton i wsp. stwierdzili, że
opracowanie do rozmiaru 25 w okolicy wierzchołka pozwalało uzyskać negatywny wynik
hodowli bakteryjnej w 20% kanałów. Po opracowaniu do rozmiaru 35 wynik negatywny
uzyskano w 60% przypadków.
Płyny do płukania stosuje się jako uzupełnienie preparacji mechanicznej w celu
zwiększenia wydajności skrawania, usuwania resztek i warstwy mazistej, rozpuszczenia
macierzy organicznej, oczyszczenia miejsc
niedostępnych dla narzędzi oraz działania
przeciwbakteryjnego. Płynem najczęściej stosowanym do płukania kanałów korzeniowych
jest podchloryn sodu. Charakteryzuje się on
doskonałymi zdolnościami oczyszczania,
rozpuszcza tkanki martwicze, ma potencjalne
działanie przeciwbakteryjne i – w zależności
od stężenia – jest dobrze tolerowany przez
tkanki biologiczne. W połączeniu z preparacją
mechaniczną redukuje liczbę zakażonych kanałów o 40-50%.
Ryc. 4a
Ryc. 4b
Ryc. 2
Ryc. 3
Podczas opracowywania kanałów stosuje się także inne płyny do płukania. EDTA
to związek chelatujący, stosowany głównie
w celu usuwania warstwy mazistej i ułatwienia
usuwania resztek z kanału, nie ma natomiast
działania przeciwbakteryjnego. Glukonian
chlorheksydyny wywiera silne działanie przeciwbakteryjne wobec dużej liczby gatunków
bakteryjnych, nawet opornego E. faecalis, ale
nie niszczy białek i martwiczych tkanek tak,
jak podchloryn sodu.
Ponieważ preparacja mechaniczna i płukanie nie są w stanie całkowicie wyeliminować
bakterii z systemu kanałów korzeniowych, co
Ryc. 4a,b_Naświetlanie
wnętrza kanału laserem
Nd:YAG.
Ryc. 5_Naświetlanie laserem
Nd:YAG, głęboka penetracja.
Ryc. 5
laser
1_2014
7
Nowoczesne terapie _ Lasery w endodoncji
Wodorotlenek wapnia stosuje się w leczeniu endodontycznym od 1920 r. Dzięki wysokiej wartości pH (powyżej 11) indukuje on
mineralizację, redukuje liczbę bakterii i rozpuszcza tkanki. Dla uzyskania przedłużonego
działania przeciwbakteryjnego konieczne jest
utrzymywanie wysokiego pH w kanale oraz
w zębinie. Utrzymanie pH zależy od dyfuzji
przez kanaliki zębinowe.
Chociaż większość mikroorganizmów ginie w pH 9,5, nieliczne mogą przetrwać pH 11
lub nawet wyższe, np. E. faecalis i Candida.
Ze względu na oporność niektórych mikroorganizmów na konwencjonalne protokoły
terapeutyczne oraz bezpośrednią zależność
pomiędzy obecnością żywych bakterii w systemie kanałów korzeniowych a gorszym
wskaźnikiem powodzenia leczenia, podejmowane są nowe działania, mające na celu kontrolę infekcji kanałów.
_Lasery w endodoncji
Ryc. 6a
Ryc. 6a, b_Naświetlanie
wnętrza kanału laserem
diodowym 980 nm.
Ryc. 6b
8
laser
1_2014
jest niezbędne dla wypełnienia kanałów, badano wykorzystanie innych substancji i leków
jako uzupełnienia standardowego protokołu
leczenia endodontycznego. Podstawowym celem opatrunków wprowadzanych do kanału
pomiędzy kolejnymi wizytami jest zapewnienie bezpiecznego działania przeciwbakteryjnego o długotrwałej skuteczności. Jako materiał opatrunkowy stosowano wiele różnych
związków, takich jak formokrezol, kamforowany parachlorofenol, eugenol, roztwór jodu
w jodku potasu, antybiotyki, wodorotlenek
wapnia i chlorheksydyna.
Lasery wprowadzono do endodoncji jako
terapię uzupełniającą konwencjonalne leczenie przeciwbakteryjne. Działanie przeciwbakteryjne lasera Nd:YAG, diodowego, Er-YAG
oraz dezynfekcji przez fotoaktywację badało
wielu naukowców. W dalszej części niniejszego artykułu opisano każdy z laserów, aby
ułatwić wybór odpowiedniego protokołu postępowania, zapewniającego duże prawdopodobieństwo skutecznego leczenia zębów z zapaleniem przyzębia wierzchołkowego.
_Laser Nd:YAG
Był to jeden z pierwszych laserów badanych pod kątem zastosowania w endodoncji.
Jest to laser na ciele stałym. Medium aktywnym jest zwykle granat itrowo-glinowy
(Y3Al5O12), w którym niektóre z jonów
Y3+ zostały zastąpione jonami Nd3+. Jest
to system o 4 poziomach energii, działający
w trybie fali ciągłej lub trybie pulsacyjnym.
Emituje światło podczerwone o długości fali
1064 nm. W związku z tym do wykorzystania klinicznego niezbędny jest światłowód.
W tym celu stosuje się elastyczne światłowody o średnicy 200-400 μm. Laser można
stosować na wewnętrznej powierzchni kanału korzeniowego w trybie kontaktowym
(Ryc. 4a, b). Na typowej ścianie kanału korzeniowego po zastosowaniu lasera Nd:YAG
Nowoczesne terapie _ Lasery w endodoncji
widoczna jest stopiona zębina o sferycznym,
szklistym wyglądzie. Nieliczne miejsca pokryte są warstwą mazistą. W niektórych
miejscach widoczne są kanaliki zębinowe
szczelnie zamknięte zębiną stopioną ze złogami mineralnymi. Ta modyikacja morfologiczna znacząco zmniejsza przepuszczalność
zębiny, jednak ponieważ wiązka laserowa
jest emitowana ze światłowodu wzdłuż kanału korzeniowego, a nie w kierunku bocznym, ściany kanału nie są napromieniowane
na całej powierzchni, co zapewnia skuteczniejsze działanie w części wierzchołkowej
kanału. Niepożądane zmiany morfologiczne,
takie jak zwęglenie i pękanie są widoczne
tylko w przypadku użycia wysokich ustawień energii. Jednym z głównych problemów
dotyczących wewnątrzkanałowego stosowania promieniowania laserowego jest wzrost
temperatury na powierzchni zewnętrznej
korzenia. Działając na tkanki, światło lasera
wywiera efekt termiczny. Wzrost temperatury jest bezpośrednio związany ze stosowaną energią, czasem i trybem naświetlania.
Wzrost temperatury przekraczający 10°C/
min. może prowadzić do uszkodzenia tkanek
przyzębia, ich martwicy i ankylozy.
Lan badał w warunkach in vitro wzrost
temperatury na powierzchni zewnętrznej
korzenia po zastosowaniu lasera Nd:YAG
przy następujących ustawieniach energii:
50, 80 i 100 mJ przy 10, 20 i 30 impulsach/s. Wzrost temperatury nie przekraczał
10° C. Takie same wyniki uzyskali Bachman
i wsp., Kimura i wsp. oraz Gutknecht i wsp.
W przeciwieństwie do powierzchni zewnętrznej, temperatura wewnątrz kanału
dramatycznie rośnie w części wierzchołkowej, co skutecznie chroni przed skażeniem
przez bakterie. W przypadku lasera Nd:YAG
bezpieczne ustawienia energii z punktu widzenia temperatury i zmian morfologicznych to 1,5 W i 15 Hz.
Zastosowanie lasera Nd:YAG w endodoncji jest przede wszystkim ukierunkowane na eliminację mikroorganizmów z systemu kanałów korzeniowych. Rooney i wsp.
oceniali działanie przeciwbakteryjne lasera
Nd:YAG w warunkach in vitro. Uzyskano
redukcję liczby bakterii przy uwzględnieniu parametrów ustawień energii. Naukowcy
opracowali różne modele in vitro, symulujące obecność mikroorganizmów, których
można spodziewać się w martwych, skażonych zębach. Promieniowanie lasera Nd:YAG
skutecznie działało na bakterie z gatunków
Bacillus stearothermophilus, Streptococcus
faecalis, Escherichia coli, Streptococcus mutans, Streptococcus sanguis, Prevotella intermedia oraz na typowe drobnoustroje oporne
na konwencjonalne leczenie endodontyczne,
E. faecalis. Laser Nd:YAG wywiera na zębinę działanie przeciwbakteryjne na głębokości
1000 μm (Ryc. 5).
Opracowano także modele histologiczne
w celu oceny reakcji tkanek okołowierzchołkowych po wewnątrzkanałowym zastosowaniu
lasera Nd:YAG. Suda i wsp. wykazali w badaniach na psach, że zastosowanie lasera Nd:YAG
przy ustawieniach 100 mJ/30 impulsów/s przez
30 s jest bezpieczne dla tkanek otaczających
korzeń. Maresca i wsp. potwierdzili na zębach
ludzkich przeznaczonych do resekcji wierzchołka wyniki uzyskane przez Suda i wsp. oraz
Ianamoto i wsp. Koba i wsp. analizowali zapalną reakcję histopatologiczną po zastosowaniu
u psów lasera Nd:YAG przy 1 i 2 W. Wyniki
wykazały znaczącą redukcję stanu zapalnego
po 4 i 8 tygodniach w porównaniu do grupy,
w której nie stosowano napromieniowania.
Ryc. 7_Laser Er:YAG.
Opublikowane w piśmiennictwie raporty
kliniczne potwierdzają korzyści wynikające
z wewnątrzkanałowego stosowania laserów
Nd:YAG. W r. 1993 Eduardo i wsp. opisali
przypadek skutecznego, złożonego leczenia
endodontycznego z użyciem promieniowania lasera Nd:YAG w celu rewizji leczenia
kanałowego, leczenia zapalenia tkanek okołowierzchołkowych, ostrego ropnia i perforacji. Kontrola kliniczna i radiologiczna wykazała całkowite wygojenie po 6 miesiącach.
Podobne wyniki uzyskali Camargo i wsp.
Gutknecht i wsp. opisali znaczącą poprawę
przebiegu gojenia leczonych laserowo zakażonych kanałów w porównaniu do leczenia bez napromieniowania. Camargo i wsp.
porównali w warunkach in vivo efekt przeciwbakteryjny tradycyjnego leczenia endodontycznego i konwencjonalnego protokołu
z użyciem lasera Nd:YAG. Badaniem objęto
zęby z przejaśnieniem okołowierzchołkowym
i martwą miazgą, bez dolegliwości klinicznych, które podzielono na 2 grupy, poddane
leczeniu tradycyjnemu i leczeniu z napromieniowaniem laserem. Pobierano próbki do
badania mikrobiologicznego przed preparacją kanału, po preparacji i/lub napromieniowaniu oraz po 7 dniach od leczenia. Wyniki
wykazały znaczący efekt przeciwbakteryjny
w grupie leczonej laserem w porównaniu do
laser
1_2014
9
Nowoczesne terapie _ Lasery w endodoncji
Ryc. 8_Plan
terapeutyczny.
Ryc. 8
konwencjonalnej terapii. Ponieważ nie stosowano żadnych innych środków przeciwbakteryjnych, uznano, że to laser Nd:YAG odgrywał istotną rolę w redukcji liczby bakterii
podczas leczenia endodontycznego.
_Lasery diodowe
Laser diodowy to półprzewodnikowy
laser na ciele stałym, który jako medium
Bio-EmulationTM Colloquium
The Santorini Experience
June 21-22, 2014, Santorini Greece
Go ahead and treat yourself to a world class dental colloquium
at a top 10 vacation destination! Be part of the Bio-Emulation movement.
Mentors
Pascal Magne
Michel Magne
Francesco Mangani
Francesca Vailati
Gaetano Calesini
Emulators
Panos Bazos
Gianfranco Politano
Gil Tirlet
Javier Tapia Guadix
David Gerdolle
Leandro Pereira
Sascha Hein
Jason Smithson
Lucas Zago Naves
Claudio Pisacane
Andrea Fabianelli
Stephane Browet
Giancarlo Pongione
Registration information:
June 21-22, 2014, Greece
The Venue will be held at
the Petros M. Nomikos Conference Centre, Fira
Colloquium fee: € 799
Details on www.TribuneCME.com
contact us at tel.: +49 341 48474 302
email: [email protected]
Tribune America LLC is the ADA CERP provider. ADA CERP is a service of the American Dental Association to assist dental professionals
in identifying quality providers of continuing dental education. ADA CERP does not approve or endorse individual courses or instructors,
nor does it imply acceptance of credit hours by boards of dentistry.
10
laser
1_2014
aktywne wykorzystuje kombinację galu,
arsenku, glinu i/lub indu. Długości fali dostępne dla zastosowań stomatologicznych
należą do przedziału 800-1064 nm. Laser
emituje falę ciągłą lub bramkowane impulsy. Promieniowanie jest dostarczane za
pośrednictwem światłowodu (Ryc. 6a, b).
Lasery diodowe wzbudzają rosnące zainteresowanie wśród lekarzy dentystów ze
względu na ich niewielkie rozmiary i przystępną cenę. Do zalet tego lasera należą: eliminacja warstwy mazistej, redukcja liczby
bakterii i zmniejszony przeciek wierzchołkowy. Dzięki nim laser diodowy nadaje się
do stosowania w ramach leczenia endodontycznego. Działanie lasera opiera się przede
wszystkim na reakcji fototermicznej. Efekt
termiczny w obrębie tkanek zależy od trybu
i ustawień promieniowania. Wang i wsp. naświetlali kanały korzeniowe w warunkach in
vitro z mocą 5 W przez 7 s i wykazali wzrost
temperatury, który nie przekroczył 8,1° C.
Podobne wyniki uzyskał Da Costa Ribeiro.
Gutknecht i wsp. oceniali stosowanie lasera diodowego wewnątrz kanałów przy mocy
wyjściowej 1,5 W i stwierdzili wzrost temperatury na powierzchni zewnętrznej korzenia o 7° C. Laser diodowy emitujący falę
o długości 980 nm przy ustawieniach mocy
2,5 W w trybie ciągłym lub przerywanym
nigdy nie powodował wzrostu temperatury
powyżej 47° C, która jest uważana za bezpieczną dla tkanek przyzębia.
Zmiany morfologiczne obserwowane
w części wierzchołkowej kanału po naświetleniu laserem diodowym obejmowały czystą
powierzchnię zębiny wewnątrzkanałowej ze
szczelnie zamkniętymi kanalikami korzeniowymi, wskazującymi na stopienie i ponowną
krystalizację. Zasadniczo długości fali bliskie
podczerwieni, takie jak 1064 i 980 nm, sprzyjają fuzji i ponownej krystalizacji powierzchni
zębiny, co powoduje szczelne zamknięcie kanalików zębinowych.
Oczywistą konsekwencją jest fakt, że
promieniowanie lasera diodowego wywiera potencjalny efekt przeciwbakteryjny.
Nowoczesne terapie _ Lasery w endodoncji
W większości przypadków działanie to
ma bezpośredni związek z ilością dostarczonej energii. Gutknecht i wsp. przeprowadzili badanie porównawcze stwierdzając, że laser diodowy 810 nm stosowany
w trybie fali ciągłej z mocą wyjściową
0,6 W umożliwiał redukcję skażenia bakteryjnego nawet o 88,38%. Laser diodowy
980 nm miał znaczące działanie przeciwbakteryjne średnio w obrębie 77-97% kanałów korzeniowych skażonych E. faecalis. Badano energię wyjściową równą 1,7;
2,3 oraz 2,8 W. Skuteczność była bezpośrednio związana z ilością energii i grubością zębiny.
_Laser Er:YAG
Są to lasery na ciele stałym, w których
źródłem promieniowania jest domieszkowany
erbem granat itrowo-glinowy (Er:Y3Al5O12).
Lasery Er:YAG zwykle emitują fale o długości 2940 nm, co odpowiada podczerwieni.
W przeciwieństwie do laserów Nd:YAG, promieniowanie emitowane przez laser Er:YAG
jest w znacznym stopniu pochłaniane przez
wodę ze względu na rezonans na poziomie atomowym. Fale emitowane przez laser Er:YAG
są dobrze absorbowane przez tkanki twarde
zęba. Laser ten został dopuszczony do stosowania w stomatologii w 1997 r. Wskazania do
jego stosowania w leczeniu endodontycznym
obejmują usuwanie warstwy mazistej, preparację kanału i resekcję wierzchołka korzenia
(Ryc. 7).
Morfologicznie zębina poddana naświetlaniu laserem Er:YAG charakteryzuje się
czystymi obszarami z otwartymi kanalikami
zębinowymi i wolnymi od warstwy mazistej
w obrębie sferycznej powierzchni. Moritz
i wsp. obserwowali redukcję liczby bakterii związaną ze stosowaniem lasera Er:YAG.
Stabholz i wsp. opisują nową końcówkę endodontyczną, którą można stosować wraz
z systemem lasera Er:YAG. Końcówka ta zamiast bezpośredniej emisji umożliwia emisję
boczną promieniowania dzięki pojedynczemu
otworkowi umieszczonemu na dalekim końcu.
Światło jest emitowane przez spiralne włókno, umieszczone wzdłuż końcówki. Stabholz
i wsp. oceniali skuteczność spiralnej końcówki w usuwaniu warstwy mazistej. Stwierdzili,
że ściany zębiny kanałowej w badaniu mikroskopem skaningowym były czyste, wolne od
warstwy mazistej i resztek.
Ryc. 9
_Dezynfekcja
aktywowana światłem (PAD)
PAD (photoactivated disinfection) to inna
metoda odkażania stosowana w endodoncji,
wykorzystująca fakt, że substancje aktywowane przez światło o określonej długości fali
wiążą się z komórkami docelowymi. Powstają
wolne rodniki, które wywierają działanie toksyczne w stosunku do bakterii. Przykład substancji ulegających fotoaktywacji stanowią
błękit toluidynowy i błękit metylenowy. Błękit
toluidynowy zabija większość bakterii w jamie ustnej. W badaniach in vitro wykazano
skuteczne działanie terapii PAD na wrażliwe
bakterie, takie jak E. faecalis, Fusobacterium
Ryc. 9_Naświetlanie
laserem światła
kanału, ząb
trzonowy.
Ryc. 10_Naświetlanie
laserem światła kanału
– technika.
Ryc. 10
laser
1_2014
11
Nowoczesne terapie _ Lasery w endodoncji
nucleatum, P. intermedia, Peptostreptococcus
micros i Actinomycetemcomitans. Z kolei
Souza i wsp. w badaniu mającym na celu ocenę efektu przeciwbakteryjnego terapii PAD,
stosowanej jako uzupełnienie preparacji/płukania kanałów zakażonych E. faecalis, nie
wykazali znaczącego wpływu na dezynfekcję
światła kanałów. Być może dalszy rozwój protokołów PAD i badania porównawcze umożliwią opracowanie zaleceń dotyczących ich
stosowania klinicznego.
_Omówienie i wnioski
W leczeniu martwych, skażonych zębów
warto jest skupić się na zniszczeniu bakterii
obecnych w kanale korzeniowym. Szanse na
korzystny efekt leczenia są znacząco wyższe, jeśli na etapie wypełniania kanału jest on
wolny od bakterii. Jeśli jednak podczas wypełniania kanału pozostaną w nim bakterie,
zwiększa się ryzyko niepowodzenia leczenia.
Dlatego podstawowym celem terapii jest uzyskanie całkowitej eliminacji bakterii z systemu kanałów korzeniowych.
Obecnie dobrze znane jest potencjalne
przeciwbakteryjne działanie promieniowania
laserowego w połączeniu z efektem biostymulacyjnym i przyspieszeniem procesów gojenia. Badania potwierdzają zasadność udoskonalania protokołu leczenia endodontycznego.
Terapia laserowa w toku leczenia endodontycznego ma w porównaniu do konwencjonalnego leczenia pewne zalety, takie jak minimalny przeciek wierzchołkowy, skuteczne
zwalczanie opornych mikroorganizmów i zewnętrznego bioilmu okołowierzchołkowego. Z tego względu konwencjonalne leczenie
wzbogacono o zabiegi z użyciem lasera w celu
poprawy efektów terapii endodontycznej
(Ryc. 8 a-d).
Badania kliniczne wykazały zalety stosowania lasera w leczeniu endodontycznym
w przypadkach zapalenia tkanek okołowierzchołkowych. Protokół leczenia endodontycznego obejmuje oczyszczenie i poszerzenie
kanału korzeniowego co najmniej do rozmiaru ISO 35, stosowanie płynów do płukania
o działaniu przeciwbakteryjnym i naświetlanie kanału korzeniowego przy użyciu kontrolowanej wielkości energii. Dla uzyskania
optymalnych efektów konieczne jest idealnie
szczelne wypełnienie kanału i prawidłowa odbudowa korony zęba.
12
laser
1_2014
W praktyce zastosowanie lasera wymaga
niewiele więcej czasu. Naświetlanie jest proste, jeśli stosuje się elastyczne światłowody
o średnicy 200 μm. Światłowód bez trudu
dociera do wierzchołkowej 1/3 kanału, nawet w przypadku zakrzywionych korzeni zębów trzonowych (Ryc. 9). Energia emitowana
przez laser działa na warstwę zębinową, a także na rejon okołowierzchołkowy, poza wierzchołkiem korzenia. Laser działa nawet na niedostępne okolice, np. bioilm pokrywający od
zewnątrz wierzchołek korzenia.
Podczas naświetlania należy przestrzegać
podstawowych zasad. Kanał korzeniowy musi
być wilgotny. Należy wykonywać ruch obrotowy, przesuwając z się okolicy dokoronowej
w stronę wierzchołka. Należy też utrzymywać kontakt ze ścianami kanału (Ryc. 10 a-c).
Ustawienia energii i tryb naświetlania zależą
od wyboru określonej długości fali.
Lasery Nd:YAG, diodowe (o różnej długości fali), Er:YAG oraz lasery niskiej mocy można stosować podczas różnych zabiegów, uzyskując akceptowalne wyniki. Wykorzystanie
technologii laserowej w stomatologii jest
faktem. Opracowanie specjalnych światłowodów i ewolucja laserów w połączeniu z coraz
lepszym rozumieniem interakcji pomiędzy laserem i tkankami prowadzą do lepszych możliwości i poszerzenia wskazań do ich stosowania w leczeniu endodontycznym._
Piśmiennictwo dostępne u wydawcy.
_kontakt
Kontakt:
Dr Selma Camargo
University of São Paulo
Rua Pinto Gonçalves, 85/54 Perdizes
São Paulo, SP 05005-010, Brazylia
E-mail: [email protected]