NAUKA I SZTUKA GEOGRAFIA ATLANTYDA- JEDNA Z NAJWIĘKSZYCH ZAGADEK Atlantyda od lat jest przedmiotem spekulacji naukowców. Można powiedzieć, że teoria Atlantydy ma więcej przeciwników niż sojuszników. Powód jest oczywisty: jedyne zapiski na temat tej legendarnej wyspy pochodzą z ksiąg Platona zatytułowanych "Timajos" i "Kritias". Księgi te powstały w IV wieku przed naszą erą, a legendarna Atlantyda miała istnieć 11-12 tysięcy lat temu. Nie wiemy, co działo się w międzyczasie? Nie wiemy, ile razy historia tej wyspy była przekazywana, ile razy zmieniana, dostosowywana do potrzeb starożytnych poetów i pisarzy. Sam Platon wiadomości na temat Atlantydy uzyskał podobno od Solona, ten zaś zdobył je od egipskich kapłanów. • Zapiski na temat Atlantydy pojawiają się w mitologii greckiej. Czytamy w niej, że Posejdon, grecki bóg mórz otrzymał tę wyspę od swojego brata Zeusa. Na wyspie tej miała istnieć wysoko rozwinięta cywilizacja. Naród, który zamieszkiwał na tej wyspie wywodził się od Atlasa, który był synem Posejdona. • Według Platona na Atlantydzie kwitła nauka i sztuka. Na wyspie panowała demokracja a kobiety, podobnie jak mężczyźni, miały prawo głosu. Mieszkańcy tej wyspy wykorzystywali energię geotermiczną wulkanu. Istnieją również hipotezy, które głoszą, że wykorzystywali oni energię kryształów. Co do zniszczenia wyspy istnieje wiele teorii. Najbardziej znana głosi, że Atlantyda zatonęła w ciągu doby na wskutek trzęsień ziemi, ruchów tektonicznych i huraganów. Do katastrofy wyspy miała się również przyczynić erupcja wulkanu. • Część naukowców jest zdania, że awaria dziwnych urządzeń , wykorzystywanych na wyspie stała się przyczyną katastrofy. Pojawiają się też teorie głoszące, że wyspa uległa samozniszczeniu. • Poszukiwania Atlantydy trwają już od dziesięcioleci. Według Platona wyspa była dużych rozmiarów i znajdowała się w pobliżu Cieśniny Gibraltarskiej. Istnieją hipotezy, które głoszą, że Atlantyda znajdowała się w legendarnym Trójkącie Bermudzkim. Jest to teoria znanego amerykańskiego jasnowidza Edgara Casey'a. Stwierdził on, że katastrofę Atlantydy wywołała energia kryształów wykorzystywanych na wyspie. Ta sama energia ma być obecnie przyczyną tonięcia statków i samolotów na tym obszarze. • Inne teorie mówią, że Atlantyda to w rzeczywistości Kreta, wyspa na morzu Śródziemnym. W roku 1900 brytyjski archeolog Artur Evans odnalazł w Knossos na Krecie ślady cywilizacji kreteńskiej (minojskiej). Istniała ona II lat temu. Wielu uczonych łączy cywilizację minijską z legendą o Atlantydzie. Cywilizacja ta uległa zniszczeniu ok. 1500 roku p.n.e. Być może przyczyną jej upadku był wybuch wulkanu na wyspie Thera. Wybuch wulkanu musiał spowodować podobny efekt do opisywanego przez Platona. W starożytnym Egipcie istnieją malowidła świadczące o istnieniu kontaktów handlowych z Kretą. Egipcjanie kupowali od kretończyków żywicę, której potrzebowali do balsamowania zwłok. Prawdopodobnie Solon przebywając w Egipcie widział te malowidła, a następnie uzyskane informacje przekazał Platonowi. • W latach 1967-1974 prof. Spiridion Marinatos odnalazł na Therze minojskie miasto Akrotiri.Uległo ono zniszczeniu około 3500 lat temu na skutek erupcji wulkanu. Wśród odnalezionych przedmiotów znajdują się malowidła ścienne, ceramika i wiele innych. • Jeszcze inne teorie łączą Atlantydę z innymi legendarnymi wyspami: Mu i Lemurią. Wyspa Mu miała istnieć na Pacyfiku, od Hawajów aż do Wyspy Wielkanocnej. Histori tej wyspy jest spisana w starych księgach min. w świętej księdze Majów. Wyspy Mu i Lemuria przestały istnieć w czasie zbliżonym do katastrofy Atlantydy. Okoliczności ich zniknięcia są nie do końca jasne. Wielu uczonych uważa, że Atlantyda, Mu, Lemuria to w rzeczywistości jedna wyspa. Niektórzy uczeni łączą nawet legendarną wyspę z Ameryką Południową i budowlami na dnie jeziora Titicaca a nawet z Antark KATAKLIZMY UKAZANE W DZIEŁACH SZTUKI • Powodzie • Trzęsienia ziemi • Pożary • Huragany i tornada • Wybuchy wulkanów Niektóre wydarzenia w dziejach ludzkości, a nawet mity i legendy, odcisnęły tak duże piętno w świadomości pokoleń, że artyści przedstawiali ich wizję w tworzonych dziełach POWODZIE Hokusai Katshushika- Wielka fala w Kanagawie Francis Danby- Potop TRZĘSIENIA ZIEMI I POŻAR Karl Jauslin- Bazylejskie trzęsienie ziemi Wincenty Dmochowski- Pożar lasu HURAGANY I TORNADA Alain Gaudin- Tornado Winslow Homer- Huragan WYBUCHY WULKANÓW George Scope- Wybuch Weuzuwiusza (NAJCZĘŚCIEJ WEUZUWIUSZA) Obserwacje WeuzuwiuszaW. Hamilton CZY NA PODSTAWIE OBRAZU MOŻNA WNIOSKOWAĆ O KLIMACIE? • Holenderski malarz Hendrick Avercamp w obrazie Scena na lodzie pod miastem, przekazuje nam wiele informacji o społeczeństwie holenderskim z XVII wieku oraz warunkach klimatycznych, jakie wtedy panowały. Zimy były mroźne i długie. Gruby lód na rzece świadczy o tym, że niskie temperatury utrzymywały się przez długi czas umożliwiając zabawę wielu osobom. Surowe zimy w Europie występowały przez kilka wieków od XIII do XVIII wieku. Okres ten nazywamy „małą epoką lodowcową”. W czasie najbardziej mroźnych zim nawet Morze Bałtyckie prawie w całości było pokryte lodem. OPIS ZMIAN W KRAJOBRAZIE NA PODSTAWIE DAWNEGO MALARSTWA Kraków dziś i dawniej • W średniowieczu Wisła płynęła przez Kraków inaczej niż obecnie. Człowiek wybudował kanały, które zmieniły bieg rzeki, a stare fragmenty dna zlikwidowano. Usypanie wałów pod Wawelem spowodowało odcięcie jednej z odnóg Wisły- powstały dogodne warunki umożliwiające rozwój portu rzecznego. MINI QUIZ Atlantyda to: a) rodzaj jedzenia b) Jeden ze stanów USA c) Mityczny ląd, na istnienie którego nie ma żadnych dowodów MINI QUIZ 2. Który grecki filozof po raz pierwszy opisał Atlantydę? a) Demokryt b) Epikur c) Platon d) Heraklit MINI QUIZ 3. Który europejski wulkan jest najczęściej przedstawiany na obrazach? a) Hekla b) Wezuwiusz c) Etna d) Stromboli MINI QUIZ 4. Zmiany jakiego elementu środowiska naturalnego Holandii można zauważyć na podstawie obrazów holenderskich malarzy z XVII wieku przedstawiających zabawy na lodzie? a) Roślinności b) Rzeźby terenu c) Klimatu d) Wód powierzchniowych