program wykładów, seminariów i ćwiczeń z endokrynologii dla

PROGRAM WYKŁADÓW, SEMINARIÓW I ĆWICZEŃ Z ENDOKRYNOLOGII
DLA STUDENTÓW I ROKU II° STUDIA STACJONARNE
Zajęcia odbywają się zgodnie z planem przygotowanym przez Dziekanat Wydziału Nauk o Zdrowiu, w grupach dziekańskich. Studentów
obowiązuje teoretyczna znajomość zagadnień omawianych w czasie wykładów, seminariów. Tematy ćwiczeń w miarę moŜliwości nawiązywać
będą do tematyki seminariów.
Rozkład zajęć:
Wykłady
Seminaria
Ćwiczenia
2x 45 min, w tym 15 min przerwy
Cele kształcenia:
Nauczanie endokrynologii w zakresie:
Omówienia zagadnień z patofizjologii chorób gruczołów wydzielania wewnętrznego
Nabycia umiejętności rozpoznawania najczęstszych jednostek chorobowych
w endokrynologii, w których występują zmiany na skórze
Wykład 1. Hormony – podział, mechanizmy działania i regulacja wydzielania. Pojęcie neurotransmisji i neuroprzekaźnictwa. Neurohormony,
hormony, eterohormony, hormony tkankowe. SprzęŜenia zwrotne i zasady działania regulacji hormonalnej. Mechanizm działania hormonów.
Dr n. med. E. śochowska
Wykład 2. Seminarium 1. Choroby tarczycy Część II - zapalenia tarczycy, nowotwory tarczycy. Definicja zapaleń tarczycy. Podział zapaleń
tarczycy (ostre, podostre, autoimmunologiczne i wole Riedla). Obraz kliniczny ostrego zapalenia tarczycy. Obraz kliniczny podostrego zapalenia
tarczycy. Etiopatogeneza, obraz kliniczny i postępowanie w autoimmunologicznych zapaleniach tarczycy.Czynniki biorące udział w procesie
nowotworzenia łagodnych i złośliwych guzków tarczycy. Podział nowotworów złośliwych tarczycy (zróŜnicowane- rak brodawkowaty i
pęcherzykowy, rak anaplastyczny i rak z komórek C- rdzeniasty). Epidemiologia, obraz kliniczny i leczenie raka brodawkowatego, raka
pęcherzykowego i raka anaplastycznego. Zespół zaburzeń z niedoboru jodu: definicja, znaczenie rozpoznania dla zdrowia jednostki i
społeczeństwa. Stopnie niedoboru jodu: łagodny, umiarkowany i cięŜki. Wole sporadyczne i endemiczne-kryteria rozpoznania i zasady leczenia.
Dr n. med. M. Koziołek
Wykład 3. Seminarium 2. Choroby przysadki. Podział chorób przysadki: Nadczynność przysadki (akromegalia, gigantyzm, zespół Cushinga,
prolaktynoma, TSH-oma). Niedoczynność przysadki (zespół Sheehana, zespół Simmondsa, moczówka prosta, izolowany niedobór hormonów
tropowych). Objawy kliniczne guza przysadki. Omówienie jednostek klinicznych.
Dr n. med. A. Kaźmirczyk-Puchalska
Wykład 4. Seminarium 3. Choroby tarczycy Część I - nadczynność tarczycy, niedoczynność tarczycy. Regulacja wydzielania hormonów
tarczycy w warunkach fizjologii. Tyreotoksykoza: definicja, najczęstsze przyczyny, obraz kliniczny. Epidemiologia, etiopatogeneza,
charakterystyczne cechy kliniczne choroby Graves-Basedowa. Oftalmopatia obrzękowo-naciekowa: obraz kliniczny. Charakterystyka innych
chorób prowadzących do tyreotoksykozy. Przełom w nadczynności tarczycy- obraz kliniczny. Definicja niedoczynności tarczycy i jej podział.
Wrodzona niedoczynność tarczycy - etiologia, obraz kliniczny i leczenie. Pierwotna niedoczynność tarczycy u dorosłych - etiologia, obraz
kliniczny i leczenie. Wtórna i trzeciorzędowa niedoczynność tarczycy - odrębności w diagnostyce i leczeniu. Subkliniczna niedoczynność
tarczycy - zasady rozpoznania i leczenia. Śpiączka hipometaboliczna – przyczyny, obraz kliniczny i zasady postępowania.
Dr J. Pobłocki
Wykład 5. Seminarium 4. Otyłość. Jadłowstręt psychiczny.Definicje otyłości i jadłowstrętu psychicznego. Etiologia zaburzeń odŜywiania.
Objawy podmiotowe i przedmiotowe; powikłania. Wyniki badań dodatkowych. RóŜnicowanie. Leczenie. Aspekty społeczne zaburzeń odŜywiania.
Dr n. med. L. Osowicz-Korolonek
Wykład 6. Seminarium 5. Osteoporoza, Definicja osteoporozy wg WHO i Narodowej Fundacji Osteoporozy. Epidemiologia i czynniki ryzyka
osteoporozy. Ocena masy kostnej metodą DEXA – aktualne rekomendacje odnośnie rozpoznawania osteopenii i osteoporozy przy pomocy
metod obrazowych. Markery przebudowy kostnej, ich wartość diagnostyczna i rokownicza. Metody obliczania ryzyka względnego i absolutnego
złamania w oparciu o kryteria kliniczne i densytometryczne. Leczenie osteoporozy: metody niefarmakologiczne, przedstawienie leków w
odniesieniu do danych z medycyny opartej na dowodach naukowych. Rekomendacje Polskiej Fundacji Osteoporozy odnośnie diagnostyki,
leczenia, profilaktyki i wskazań do badań przesiewowych w kierunku osteoporozy.
Choroby przytarczyc: rola parathormonu, kalcytoniny i witaminy D w utrzymaniu homeostazy fosforowo-magnezowo-wapniowej. Hiperkalcemia –
definicja, przyczyny. Leczenie hiperkalcemii ostrej i przewlekłej. Pierwotna nadczynność przytarczyc – epidemiologia, objawy, rozpoznanie,
leczenie. Wtórna i trzeciorzędowa nadczynność przytarczyc (objawy, rozpoznanie, róŜnicowanie z pierwotną nadczynnością). Rzekoma
nadczynność przytarczyc – definicja, przyczyny, objawy leczenie. Hipokalcemia, niedoczynność przytarczyc, rzekoma niedoczynność
przytarczyc – definicja, przyczyny, objawy. Leczenie tęŜyczki i przewlekłej hipokalcemii.
Dr n. med. Bartosz Kiedrowicz
Wykład 7. Hipogonadyzm męski i Ŝeński. Fizjologiczna rola układu podwzgórze-przysadka-gonady. Definicja hipogonadyzmu. Podział
hipogonadyzmu: męski/Ŝeński, wrodzony/nabyty, ośrodkowy/obwodowy. Objawy kliniczne hipogonadyzmu męskiego/Ŝeńskiego: pierwotnego,
wtórnego. Najczęstsze zespoły przebiegające z hipogonadyzmem (Klinefeltera, Turnera). Diagnostyka i leczenie hipogondayzmu męskiego.
Diagnostyka i leczenie hipogonadyzmu Ŝeńskiego. Podstawy, wskazania i przeciwwskazania do leczenia hormonalnego.
Dr n. med. E. Sowińska-Przepiera
Wykład 8. Seminarium 5. Zespoły mnogiej gruczolakowatości wewnątrzwydzielniczej. Klasyfikacja zespołów MEN (MEN 1 – z. Wermera, MEN
2A – z. Sipple’a, MEN 2B). Patogeneza zespołów MEN (podłoŜe molekularne). Cechy kliniczne patologii gruczołów wewnątrzwydzielniczych w
zespołach MEN, ze szczególnym uwzględnieniem charakterystycznych zespołów klinicznych związanych z hormonalnie czynnym guzem wysp
trzustkowych (gastrinoma – z. Zollinger-Ellisona, insulinoma, VIP-oma – z. Vernera-Morrisona (WDHA), glucagonoma, somatostatinoma).
Strategia leczenia operacyjnego zespołów MEN. Rakowiak jako przykład guza neuroendokrynnego – częstość występowania, objawy kliniczne
związane z lokalizacją guza, mediatory hormonalne zespołu rakowiaka, metody diagnostyczne (radiologiczne, scyntygraficzne, biochemiczne),
metody lecznicze, rokowanie.
Dr J. Pobłocki
Wykład 9. Choroby kory nadnerczy. Anatomia i fizjologia kory nadnerczy. Regulacja wydzielania kortyzolu – oś podwzgórze – przysadka –
nadnercza. Definicje zespołów chorobowych związanych z nadprodukcją hormonów kory nadnerczy (zespół Cushinga, zespół nadnerczowopłciowy, wirylizacja, hirsutyzm, feminizacja, zespół Conna). Patofizjologia hiperkortyzolemii. Zespół Cushinga (definicja, rys historyczny,
przyczyny, symptomatologia, diagnostyka, leczenie). Choroba Addisona (definicja, przyczyny, symptomatologia, diagnostyka, leczenie). Przełom
nadnerczowy (definicja, przyczyny, symptomatologia, diagnostyka, leczenie).
Dr n. med. E. Andrysiak-Mamos
Wykład 10. Choroby metaboliczne – manifestacja kliniczna. Zespół metaboliczny, cukrzyca, porfiria, choroba Gauchera.
Dr n. med. L. Osowicz-Korolonek
UWAGA: ćwiczenia odbywają się w czasie pracy asystenta klinicznego na rzecz pacjenta, dlatego nieprzewidziane przerwy w
ćwiczeniach mogą wynikać z pilnego wezwania w sprawie chorego.
1