Citalopram-EGIS 20 mg tabletki powlekane

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA WŁASNA PRODUKTU LECZNICZEGO
Citalopram-EGIS 20 mg tabletki powlekane
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
1 tabletka powlekana zawiera 20 mg cytalopramu (Citalopramum) w postaci 24,99 mg bromowodorku
cytalopramu.
Substancje pomocnicze, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Białe lub białawe, okrągłe, dwuwypukłe tabletki powlekane, bez zapachu lub niemal bez zapachu, z linią
podziału na jednej i wytłoczoną liczbą “E772” na drugiej stronie tabletki.
Powierzchnia podziału jest biaława.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1. Wskazania do stosowania


Leczenie początkowej fazy depresji oraz terapia potrzymująca, zapobiegająca
potencjalnym nawrotom choroby.
Leczenie zaburzeń lękowych z napadami lęku z agorafobią lub bez agorafobii.
4.2. Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie powinno być ustalane indywidualnie w zależności od rodzaju i ciężkości choroby oraz od
stanu zdrowia i wieku pacjenta.
Tabletki należy przyjmować raz na dobę, połykać w całości, nie rozgryzając, popijać niewielką ilością
wody. Przyjmowane pokarmy nie wpływają na skuteczność produktu.
Leczenie depresji
Zalecana dawka dobowa wynosi 20 mg. W razie potrzeby można ją zwiększać, maksymalnie o 20 mg
tygodniowo, do dawki maksymalnej 60 mg na dobę. Po ustąpieniu objawów zwykle zaleca się
kontynuowanie leczenia przez co najmniej 6 miesięcy, by zapewnić właściwą ochronę przed potencjalnym
nawrotem. W nawrotowej depresji jednobiegunowej kontynuowanie leczenia może być konieczne przez
kilka lat.
1
Leczenie zaburzeń lękowych z napadami lęku
W pierwszym tygodniu zaleca się małą dawkę początkową - 10 mg na dobę, gdyż pacjenci są bardziej
podatni na początkowe paradoksalne, lękogenne działanie niepożądane leku. Większość chorych dobrze
reaguje na dawkę podtrzymującą 20 mg na dobę. Także w tej grupie nie należy nigdy przekraczać dawki
dobowej 60 mg. Maksymalna skuteczność cytalopramu w leczeniu zespołu lęku napadowego osiągana jest
po ok. 3 miesiącach. W zależności od indywidualnej odpowiedzi pacjenta może być konieczne
kontynuowanie leczenia przez kilka miesięcy.
Pacjenci w wieku podeszłym (powyżej 65 lat)
Zaleca się stosowanie mniejszych dawek, zwykle 20 mg na dobę, w zależności od indywidualnej reakcji
pacjenta. Maksymalna dawka dobowa wynosi 40 mg.
Dzieci i młodzież poniżej 18 lat
Nie zaleca się podawania produktu, ponieważ bezpieczeństwo i skuteczność cytalopramu w tej grupie
wiekowej nie zostały ustalone (patrz punkt 4.4).
Zaburzenia czynności wątroby
Dawki należy zredukować do dolnej granicy normy terapeutycznej (10-20 mg). Maksymalna dawka
wynosi 30 mg na dobę.
Zaburzenia czynności nerek
W przypadku łagodnego lub umiarkowanego zaburzenia czynności nerek zmiana dawkowania nie jest
konieczna. Brak danych dotyczących przypadków ciężkiej niewydolności nerek (klirens kreatyniny <20
ml/min).
4.3. Przeciwwskazania


Nadwrażliwość na cytalopram lub jakikolwiek inny składnik produktu.
Opisywano przypadki ciężkich, a niekiedy śmiertelnych reakcji u pacjentów otrzymujących lek z
grupy SSRI (selective serotonin reuptake inhibitor - selektywny inhibitor wychwytu zwrotnego
serotoniny) w skojarzeniu z inhibitorem monoaminooksydazy (MAO), w tym z selektywnym
inhibitorem MAO selegiliną i odwracalnym inhibitorem MAO (RIMA) - moklobemidem, a także u
pacjentów, którzy niedawno przerwali leczenie lekiem z grupy SSRI i zaczęli stosować inhibitor
MAO.
Niektóre z tych reakcji przypominały objawami zespół serotoninowy. Objawy interakcji z inhibitorem
MAO to: hipertermia, sztywność mięśni, drgawki kloniczne mięśni, niestabilność układu
autonomicznego z możliwymi szybkimi zmianami objawów czynności życiowych, zmiany stanu
psychicznego, w tym splątanie, drażliwość i krańcowe pobudzenie prowadzące do delirium i śpiączki.
Cytalopram nie powinien być stosowany w skojarzeniu z inhibitorami MAO. Można rozpocząć jego
podawanie po 14 dniach od przerwania leczenia nieodwracalnymi inhibitorami MAO i co najmniej po
1 dniu od odstawienia odwracalnego inhibitora MAO (RIMA) - moklobemidu. Po odstawieniu
cytalopramu należy odczekać co najmniej 7 dni zanim rozpocznie się podawanie inhibitora MAO lub
odwracalnego inhibitora MAO (patrz punkt 4.5).
4.4. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
2
Ryzyko wystąpienia napadów lęku
U niektórych pacjentów leczonych z powodu napadów paniki, na początku leczenia może pojawić się
zwiększony niepokój. Z tego względu, by uniknąć tego paradoksalnego działania lękogennego, należy
stosować mniejsze dawki początkowe (patrz punkt 4.2).
Ryzyko wystąpienia manii lub hipomanii
U pacjentów z chorobą dwubiegunową (zaburzeniem maniakalno-depresyjnym) może dojść do
uaktywnienia manii lub hipomanii. W przypadku wystąpienia objawów manii podawanie cytalopramu
należy przerwać i wdrożyć odpowiednie leczenie przeciwmaniakalne.
Samobójstwo, myśli samobójcze lub kliniczne nasilenie choroby
Depresja związana jest ze zwiększonym ryzykiem występowania myśli samobójczych, samookaleczania
oraz samobójstw. Ryzyko to utrzymuje się do czasu uzyskania pełnej remisji. Ponieważ poprawa może
nastąpić dopiero po kilku pierwszych tygodniach leczenia lub później, do tego czasu pacjentów należy
poddać ścisłej obserwacji. Z doświadczeń klinicznych wynika, że ryzyko samobójstwa może zwiększyć
się we wczesnym etapie powrotu do zdrowia.
Inne zaburzenia psychiczne, w których przepisywany jest Citalopram-EGIS , mogą być również związane
ze zwiększonym ryzykiem zachowań samobójczych. Ponadto zaburzenia te mogą współistnieć z ciężkimi
zaburzeniami depresyjnymi. W związku z tym u pacjentów leczonych z powodu innych zaburzeń
psychicznych należy podjąć takie same środki ostrożności, jak u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami
depresyjnymi.
Pacjenci z myślami samobójczymi w wywiadzie lub pacjenci przejawiający przed rozpoczęciem leczenia
znacznego stopnia skłonności samobójcze, należą do grupy zwiększonego ryzyka myśli samobójczych lub
prób samobójczych i należy ich poddać ścisłej obserwacji w trakcie leczenia. Metaanaliza kontrolowanych
placebo badań klinicznych leków przeciwdepresyjnych stosowanych u dorosłych pacjentów z
zaburzeniami psychicznym wykazała zwiększone (w porównaniu z placebo) ryzyko zachowań
samobójczych u pacjentów w wieku poniżej 25 lat, stosujących produkty przeciwdepresyjne.
W trakcie leczenia, zwłaszcza na początku terapii i po zmianie dawki, należy ściśle obserwować
pacjentów, szczególnie z grupy podwyższonego ryzyka. Pacjentów (oraz ich opiekunów) należy uprzedzić
o konieczności zwrócenia uwagi na każdy objaw klinicznego nasilenia choroby, zachowania lub myśli
samobójcze oraz nietypowe zmiany w zachowaniu, a w razie ich wystąpienia, o konieczności
niezwłocznego zwrócenia się do lekarza.
Stosowanie u dzieci i młodzieży poniżej 18 lat
Cytalopram-EGIS nie powinien być stosowany u dzieci ani u młodzieży poniżej 18 lat. Podczas badań
klinicznych u dzieci i młodzieży leczonych lekami przeciwdepresyjnymi częściej obserwowano
zachowania samobójcze (myśli samobójcze i próby samobójstwa) oraz wrogość (głównie agresję,
zachowania buntownicze i przejawy gniewu) w porównaniu z grupą otrzymującą placebo. Jeśli w oparciu
o istniejąca potrzebę kliniczną zostanie jednak podjęta decyzja o podaniu cytalopramu, pacjent powinien
być uważnie obserwowany pod kątem wystąpienia objawów samobójczych. Ponadto brak danych
dotyczących długoterminowego bezpieczeństwa stosowania leku u dzieci i młodzieży, odnośnie wzrostu,
dojrzewania oraz rozwoju poznawczego i rozwoju zachowania.
3
Objawy odstawienia
Nagłe zaprzestanie podawania długo stosowanego leku może wywołać objawy odstawienia, takie jak
drżenie, niepokój, zawroty głowy, parestezje, nudności i kołatanie serca. Objawów odstawienia można
uniknąć, jeśli lek wycofywany jest przez stopniowe zmniejszanie dawki w ciągu 1-2 tygodni.
Zespół serotoninowy
U niektórych chorych otrzymujących leki z grupy SSRI opisywano występowanie zespołu
serotoninowego. Zespół ten charakteryzuje się takimi objawami jak: hipertermia, drgawki kloniczne
mięśni, sztywność mięśni, splątanie (drażliwość, pobudzenie, delirium, dezorientacja, śpiączka) oraz
gwałtowne zmiany czynności życiowych.
Padaczka
Jakkolwiek w badaniach przedklinicznych nie wykazano, by cytalopram miał działanie drgawkogenne,
leczenie tym produktem powinno być przerwane, jeśli w trakcie terapii liczba napadów padaczkowych się
zwiększy.
Leczenie elektrowstrząsami
Doświadczenie kliniczne w jednoczesnym stosowaniu cytalopramu i elektrowstrząsów jest niewielkie, z
tego względu wskazana jest ostrożność.
Zaburzenia czynności wątroby i nerek
Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku podawania cytalopramu pacjentom z ciężką
niewydolnością wątroby i (lub) nerek (patrz punkt 4.2).
Możliwe działanie arytmogenne
Należy brać pod uwagę czynniki mogące mieć wpływ na usuwanie jednego z mniej ważnych metabolitów
cytalopramu (didemetylocytalopramu), gdyż zwiększone stężenia tego metabolitu mogą u wrażliwych
osób teoretycznie przedłużać odcinek QTc. Jednakże w badaniach klinicznych u dużej populacji
pacjentów nie zaobserwowano znamiennych klinicznie zmian.
Hiponatremia
W rzadkich przypadkach opisywano hiponatremię, wywołaną prawdopodobnie przez nieadekwatne
wydzielanie hormonu antydiuretycznego (ADH). Do grupy ryzyka wydają się zaliczać szczególnie
pacjenci w podeszłym wieku.
Cukrzyca
U pacjentów z cukrzycą leczenie lekiem z grupy SSRI może mieć wpływ na kontrolę stężeń glukozy,
prawdopodobnie ze względu na złagodzenie objawów depresji. Może być konieczne dostosowanie dawek
insuliny i doustnych leków hipoglikemizujących.
Krwawienia
Istnieją doniesienia, że w czasie leczenia lekami z grupy SSRI dochodzi do zaburzeń krzepnięcia w
obrębie skóry, takich jak wybroczyny i plamica, a także krwawienia z przewodu pokarmowego. Ryzyko
krwawienia z przewodu pokarmowego może być większe u osób w podeszłym wieku leczonych lekami z
grupy SSRI. Należy zachować szczególną ostrożność u chorych leczonych inhibitorami wychwytu
4
zwrotnego serotoniny, zwłaszcza jeśli jednocześnie przyjmują oni leki zaburzające czynność płytek krwi
(np. atypowe leki przeciwpsychotyczne i pochodne fenotiazyny, większość trójpierścieniowych leków
przeciwdepresyjnych, kwas acetylosalicylowy i niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ)), a także u
pacjentów, u których w wywiadzie występowały zaburzenia krzepnięcia.
Ponieważ Citalopram-EGIS 20 mg tabletki powlekane zawiera jednowodną laktozę, pacjenci z rzadkimi,
dziedzicznymi zaburzeniami w postaci nietolerancji galaktozy, niedoborem laktazy typu Lapp lub
zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinni tego produktu stosować.
4.5. Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Metabolizm cytalopramu tylko częściowo zależy od wątrobowego izoenzymu cytochromu P450 CYP2D6 i w przeciwieństwie do niektórych innych leków z grupy SSRI, cytalopram jest tylko słabym
inhibitorem tego ważnego układu enzymatycznego, powodującego metabolizm wielu leków (w tym
przeciwarytmicznych, neuroleptyków, ß-adrenolityków, trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych i
niektórych leków z grupy SSRI). Ponadto stopień wiązania się z białkami jest niewielki (<80%). Te
właściwości sprawiają, że zdolność cytalopramu do wywoływania znaczących klinicznie interakcji
między lekami jest niewielka.
Inhibitory MAO
Ze względu na możliwość ciężkich, niekiedy śmiertelnych interakcji, cytalopram nie może być podawany
jednocześnie z inhibitorami MAO.
U pacjentów otrzymujących jednocześnie selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) i
inhibitory MAO może wystąpić tzw. zespół serotoninowy, przejawiający się: hipertermią, sztywnością
mięśni, drgawkami klonicznymi mięśni, gwałtownymi zmianami objawów czynności życiowych i
zmianami stanu psychicznego, w tym splątaniem, drażliwością, a niekiedy silnym pobudzeniem
prowadzącym do delirium i śpiączki.
Leczenia cytalopramem nie należy rozpoczynać wcześniej niż co najmniej po 14 dniach od przerwania
leczenia którymkolwiek nieodwracalnym inhibitorem MAO. Należy odczekać co najmniej 1 dzień po
odstawieniu odwracalnego inhibitora MAO (RIMA - moklobemidu) przed rozpoczęciem leczenia
cytalopramem.
Podawania odwracalnych inhibitorów MAO - RIMA lub nieodwracalnych inhibitorów MAO nie należy
rozpoczynać wcześniej niż co najmniej 7 dni po odstawieniu cytalopramu.
Alkohol
Należy unikać jednoczesnego stosowania alkoholu i cytalopramu, jakkolwiek w przeciwieństwie do
innych środków psychotropowych, badania interakcji nie wykazały, by cytalopram nasilał poznawcze i
psychomotoryczne efekty działania alkoholu.
Cymetydyna
W przypadkach, gdy cytalopram był stosowany jednoczesnie z cymetydyną, opisywano zwiększenie
maksymalnych stężeń w osoczu (Cmax) i pola pod krzywą stężenia w czasie (AUC). Znaczenie kliniczne
tych zmian nie zostało dotąd wyjaśnione.
Digoksyna
5
Jednoczesne stosowanie cytalopramu i digoksyny nie miało wpływu na farmakokinetykę żadnej z tych
substancji.
Lit
Jednoczesne stosowanie cytalopramu i litu nie miało istotnego wpływu na farmakokinetykę żadnej z tych
substancji. Jednakże ze względu na to, że lit może nasilać neuroprzekaźnictwo serotoninergiczne i w ten
sposób nasilać działanie cytalopramu, w przypadku jednoczesnego stosowania tych dwóch leków pacjenci
wymagają ściślejszego nadzoru medycznego.
Sumatryptan
Zgodnie z niektórymi raportami po wprowadzeniu leku na rynek, po jednoczesnym podaniu cytalopramu i
sumatryptanu, selektywnego agonisty receptorów 5-HT1, w bardzo rzadkich przypadkach opisywano
osłabienie, hiperrefleksję i zaburzenia koordynacji ruchów. Należy uważnie obserwować pacjentów, u
których planowane jest jednoczesne stosowanie sumatryptanu z lekiem z grupy SSRI.
Warfaryna
W oparciu o badania interakcji, jednoczesne podanie cytalopramu nie zaburza farmakokinetyki warfaryny,
lecz wydłuża czas protrombinowy o 5 %. Znaczenie kliniczne tych zmian jest niejasne.
Karbamazepina
Jednoczesne stosowanie cytalopramu i karbamazepiny nie miało wpływu na farmakokinetykę żadnej z
tych substancji. Jednakże ze względu na fakt, że karbamazepina jest induktorem enzymów
mikrosomalnych, należy rozważyć możliwość, że zwiększy ona wydalanie podawanego jednocześnie
cytalopramu.
Inhibitory CYP3A4 i CYP2C19 (np. ketokonazol, itrakonazol, flukonazol lub erytromycyna)
W badaniach in vitro wykazano, że biotransformacja cytalopramu jest zależna zarówno od CYP2C19 jak i
od CYP3A4. Jakkolwiek z zasady jednoczesne podawanie cytalopramu z ketokonazolem może hamować
CYP3A4, takie skojarzenie nie wpływa na farmakokinetykę cytalopramu. Zjawisko to można wyjaśnić
tym, że cytalopram jest metabolizowany także przez inne izoenzymy, zaś zahamowanie tylko jednego
izoenzymu nie powoduje żadnych widocznych zmian w wydalaniu cytalopramu.
Mimo to należy rozważyć możliwość zmniejszenia wydalania cytalopramu w przypadku jednoczesnego
podania z inhibitorem CYP3A4 lub CYP2C19 (np. ketokonazolem, itrakonazolem, flukonazolem lub
erytromycyną).
Metoprolol
Jednoczesne podawanie cytalopramu i metoprololu powodowało dwukrotne zwiększenie stężeń
metoprololu w osoczu, co z kolei prowadziło do wtórnego zmniejszenia jego kardioselektywności.
Jednakże ciśnienie krwi ani częstość akcji serca nie były w żaden klinicznie istotny sposób zakłócone
podczas jednoczesnego stosowania tych dwóch leków.
Imipramina i inne trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne
Jednoczesne stosowanie cytalopramu i imipraminy nie miało wpływu na farmakokinetykę żadnej z tych
substancji, jednakże w obecności cytalopramu stężenie dezypraminy, metabolitu imipraminy, zwiększyło
się o ok. 50%. Znaczenie kliniczne tych zmian jest niejasne.
6
Leki serotoninergiczne
Nie ustalono długości okresu wymywania wymaganego do przestawienia pacjenta z jednego inhibitora
wychwytu zwrotnego serotoniny na inny. Z tego względu w takich przypadkach niezbędna jest szczególna
ostrożność.
W miarę możliwości należy unikać jednoczesnego podawania cytalopramu z innymi lekami
serotoninergicznymi (np. tryptofanem czy fenfluraminą), a jeśli to konieczne - zachować szczególną
ostrożność.
Hypericum perforatum (dziurawiec)
Może dojść do dynamicznych interakcji między cytalopramem a produktami dziurawca (Hypericum
perforatum), prowadzących do nasilenia działań niepożądanych.
Z danych przedklinicznych wynika, że cytalopram nasila działanie amfetaminy, morfiny i podobnych
substancji.
Cytalopram nie zaburza farmakokinetyki benzodiazepin, neuroleptyków, środków przeciwbólowych,
przeciwnadciśnieniowych, ß-adrenolityków ani innych leków sercowo-naczyniowych.
4.6. Ciąża i laktacja
Ciąża
Dane uzyskane w oparciu o ograniczoną liczbę przypadków ekspozycji w czasie ciąży nie wskazują, by
produkt zwiększał ryzyko wrodzonych wad rozwojowych u noworodków.
Badania na zwierzętach wykazały istnienie toksyczności reprodukcyjnej produktu w dawkach większych
niż maksymalne zalecane dla ludzi dawki dobowe. Jednak w przypadku stosowania dawek
odpowiadających zakresowi terapeutycznemu stosowanemu u ludzi, nic nie wskazuje na istnienie
bezpośredniego szkodliwego działania badanego związku, tak w odniesieniu do ciąży, jak do rozwoju
zarodkowego lub płodowego, porodu, czy dalszego rozwoju zwierząt po urodzeniu (patrz punkt 5.3).
U noworodków, których matki w ciąży otrzymywały leki z grupy SSRI aż do daty porodu lub podawanie
tych leków przerwano krótko przed porodem, obserwowano następujące działania niepożądane:
drażliwość, drżenia, nadmierne napięcie mięśni (hipertonię), ciągły płacz oraz trudności ze ssaniem i ze
snem. Takie objawy mogą wskazywać na efekt serotoninergiczny albo na zespół odstawienny. Czas
wystąpienia i długość utrzymywania się tych objawów zależą w teorii od okresu półtrwania w fazie
eliminacji produktu.
Stosowanie cytalopramu u kobiet ciężarnych można rozważyć w razie potrzeby, a jeśli lek podaje się aż
do porodu lub odstawia na krótko przed porodem, należy uważnie obserwować noworodka.
W okresie ciąży leczenia nigdy nie należy raptownie przerywać.
Laktacja
Cytalopram jest wydzielany w małych ilościach do mleka. Należy rozważyć korzyści płynące z karmienia
piersią w odniesieniu do możliwego ryzyka dla dziecka.
4.7. Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
7
Jakkolwiek cytalopram nie ma działania uspokajającego, może mieć wpływ na zdolność prowadzenia
samochodu i obsługiwania maszyn w ruchu. Dlatego w pierwszym okresie terapii - przez okres ustalany
indywidualnie - prowadzenie samochodu i obsługiwanie maszyn powinno być zakazane. W późniejszym
okresie zakazy powinny być ustalane indywidualnie w zależności od koordynacji psychomotorycznej
pacjenta.
4.8. Działania niepożądane
Działania niepożądane obserwowane podczas stosowania cytalopramu są na ogół łagodne i przemijające.
Najbardziej są widoczne w pierwszych 1-2 tygodniach leczenia i zazwyczaj zanikają w miarę poprawy
nastroju chorego.
Najczęściej obserwowanymi działaniami niepożądanymi związanymi ze stosowaniem cytalopramu,
występującymi częściej niż w grupie pacjentów otrzymujących placebo są: nudności, biegunka, senność,
suchość błony śluzowej jamy ustnej, nadmierne pocenie się, drżenia i zaburzenia ejakulacji. Częstość
występowania każdego z nich jest większa o mniej niż 10% od częstości występowania w grupie
pacjentów otrzymujących placebo.
Porównawcze badania kliniczne z trójpierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi wykazały, że profil
działań niepożądanych cytalopramu jest lepszy. Częstość występowania suchości błony śluzowej jamy
ustnej, nadmiernego pocenia się, zaparć, drżenia, niedociśnienia ortostatycznego, kołatania serca,
zawrotów głowy, senności, zaburzeń akomodacji i zaburzeń smaku wydaje się, że jest mniejsza niż w
grupie kontrolnej, podczas gdy dwa działania niepożądane - nudności i problemy z wytryskiem - były
częstsze w grupie pacjentów leczonych cytalopramem.
Opisywano reakcje odstawienne związane z selektywnymi inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny
(SSRI). Podobnych obserwacji dokonano także w przypadku cytalopramu. Nagłe odstawienie może
wywołać zawroty głowy, parestezje, bóle głowy, niepokój i nudności. Z tego względu zaleca się, aby
leczenie kończyć stopniowo. Większość objawów odczuwanych w okresie odstawienia leków z grupy
SSRI nie jest poważna i ustępuje samoistnie.
Opisano przypadki wyobrażeń i zachowań samobójczych w trakcie leczenia cytalopramem oraz we
wczesnym okresie po zaprzestaniu leczenia (patrz punkt 4.4).
Działania niepożądane opisywane w badaniach klinicznych klasyfikuje się w zależności od układu i tego
czy są: bardzo częste (≥1/10), częste (≥1/100 do <1/10), niezbyt częste (≥1/1 000 do <1/100), rzadkie
(≥1/10 000 do <1/1 000), bardzo rzadkie (<1/10 000) i częstość nieznana (nie można określić na
podstawie dostępnych danych).
Zaburzenia układu immunologicznego – niezbyt częste: reakcje alergiczne.
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania - częste: zmniejszenie lub zwiększenie masy ciała.
Zaburzenia psychiczne - bardzo częste: senność, bezsenność astenia; częste: nerwowość, niepokój,
zaburzenia koncentracji, pobudzenie, męczące sny, zmniejszenie libido, apatia, anoreksja, złe
samopoczucie, obniżony nastrój, splątanie, ziewanie, niezbyt częste: euforia, agresja.
Istnieją doniesienia o występowaniu mysli i zachowań samobójczych w czasie leczenia cytalopramem lub
8
wkrótce po przerwaniu leczenia (patrz punkt 4.4)
Zaburzenia układu nerwowego - bardzo częste: bóle głowy, drżenia; częste: zawroty głowy; niezbyt
częste: drgawki.
Zaburzenia oka - częste: zaburzenia widzenia.
Zaburzenia ucha i błędnika – niezbyt częste: szum uszny.
Zaburzenia serca - częste: kołatanie, tachykardia; niezbyt częste: bradykardia.
Zaburzenia naczyń - częste: niedociśnienie ortostatyczne; niezbyt częste: omdlenia.
Zaburzenia oddechowe, klatki piersiowej i śródpiersia - częste: katar; niezbyt częste: kaszel, duszność.
Zaburzenia żołądkowo-jelitowe - bardzo częste: suchość błony śluzowej jamy ustnej, nudności, zaparcia;
częste: biegunka, bóle brzucha, zaburzenia trawienia, nasilone wydzielanie śliny, wzdęcia, zaburzenia
smaku.
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych – niezbyt częste: zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych.
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej - bardzo częste: nadmierne pocenie się; częste: wysypka, świąd;
niezbyt częste: nadwrażliwość na światło.
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe, tkanki łącznej i kości - częste: mialgia.
Zaburzenia nerek i dróg moczowych - częste: zaburzenia mikcji.
Zaburzenia układu rozrodczego i piersi - częste: zaburzenia wytrysku, impotencja, bolesne
miesiączkowanie; niezbyt częste: brak orgazmu u kobiet.
Doniesienia o działaniach niepożądanych, zebrane po wprowadzeniu leku na rynek:
Zaburzenia układu immunologicznego: reakcje rzekomoanafilaktyczne.
Zaburzenia metaboliczne i odżywiania: hiponatremia i nieadekwatne wydzielanie ADH – sporadycznie,
głównie u kobiet w podeszłym wieku.
Zaburzenia psychiczne: omamy, mania, depersonalizacja, napady lęku.
Zaburzenia układu nerwowego: zespół serotoninowy, reakcje odstawienne (zawroty głowy, nudności,
parestezje).
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych.
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: wybroczyny, reakcje nadwrażliwości na światło – bardzo rzadko.
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe: bóle stawów.
Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: mlekotok.
4.9. Przedawkowanie
9
Objawy
Po przedawkowaniu dawek poniżej 600 mg obserwowano: zmęczenie, osłabienie, sedacja, zawroty głowy,
drżenie rąk, nudności, tachykardia.
Po dawkach większych niż 600 mg występowały: drgawki, senność, odrętwienie i śpiączka, niewydolność
oddechowa, nieprawidłowości w EKG, rozpad mięśni poprzecznie prążkowanych.
Leczenie
Brak swoistej odtrutki. Jak najszybciej należy przeprowadzić płukanie żołądka oraz wdrożyć leczenie
objawowe i podtrzymujące. Zapewnić drożność dróg oddechowych, natlenowanie i właściwą wentylację.
W leczeniu drgawek zaleca się diazepam. W przypadku przedawkowania ponad 600 mg należy
monitorować stan chorego.
Ze względu na dużą objętość dystrybucji cytalopramu nie należy oczekiwać, by wymuszona diureza,
dializa czy hemoperfuzja przyniosły jakąkolwiek korzyść terapeutyczną.
Jeden dorosły pacjent przeżył zatrucie 5200 mg cytalopramu.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1. Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny
ATC: N06A B04
Mechanizm działania: Cytalopram należy do grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego
serotoniny (SSRI). W sposób wysoce swoisty zwiększa poziom mediatora (serotoniny, 5-HT) w
synapsach serotoninergicznych ośrodkowego układu nerwowego poprzez hamowanie jego
presynaptycznego wychwytu zwrotnego. Nawet podczas długotrwałego leczenia cytalopramem nie
dochodzi do rozwoju tolerancji na hamowanie wychwytu zwrotnego 5-HT .
Efekty farmakodynamiczne: Cytalopram nie ma powinowactwa lub ma bardzo małe powinowactwo do
szeregu receptorów, w tym do receptorów 5-HT1A, 5-HT2, DAD1 i D2, 1-,
2-, -adrenoreceptorów, histaminowych H1, muskarynowych cholinergicznych, benzodiazepino-wych,
dla kwasu gamma-aminomasłowego i opioidowych. Ten brak wpływu wyjaśnia brak działania
antydopaminergicznego, antyserotoninergicznego, antyhistaminowego czy anty-cholinergicznego
cytalopramu i (lub) jego metabolitów oraz mniej nasilone typowe działania niepożądane związane z
podawaniem tego leku, takie jak np. suchość błony śluzowej jamy ustnej, zaburzenia czynności pęcherza
czy motoryki jelit, zamazane widzenie, sedacja, kardiotoksyczność czy niedociśnienie ortostatyczne.
Podobnie jak trój- i czteropierścieniowe leki przeciwdepresyjne inne leki z grupy SSRI oraz inhibitory
MAO, cytalopram hamuje fazę REM snu i zwiększa udział głębokiego snu wolnofalowego (zahamowanie
fazy REM stanowi czynnik prognostyczny skuteczności przeciwdepresyjnej).
Główne metabolity cytalopramu to demetylocytalopram, didemetylocytalopram, N-tlenek cytalopramu i
deaminowa pochodna kwasu propionowego. Poza tą ostatnią wszystkie metabolity są selektywnymi
inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny, choć siła ich działania jest mniejsza niż cytalopramu. Z
tego względu nie mają większego znaczenia dla całkowitego działania przeciwdepresyjnego podawanego
10
leku. Jakkolwiek cytalopram nie wiąże się z receptorami opioidowymi, nasila działanie przeciwbólowe
powszechnie stosowanych analgetyków opioidowych. U ludzi cytalopram tak sam, jak i w skojarzeniu z
alkoholem, wykazuje jedynie minimalne właściwości uspokajające. Nie zaburza procesów poznawczych
(funkcji intelektualnych) ani koordynacji psychomotorycznej.
Cytalopram nie wywołuje zwiększenia masy ciała i nie nasila działania alkoholu. Nie ma wpływu na
stężenie osoczowe prolaktyny ani hormonu wzrostu. Nie zmniejsza wydzielania śliny i w żadnym z badań
klinicznych nie wywierał znaczącego wpływu na parametry układu krążenia.
5.2. Właściwości farmakokinetyczne
Wchłanianie: wchłanianie jest niemal całkowite i nie zależy od przyjmowanego pokarmu. Maksymalne
stężenie w osoczu lek osiąga przeciętnie po 3 godzinach od podania. Biodostępność po podaniu doustnym
wynosi ok. 80 %.
Dystrybucja: pozorna objętość dystrybucji wynosi od 12 do 16 l/kg, średnia wynosi zaś ok.
14 l/kg. Tak cytalopram jak i jego metabolity wiążą się z białkami osocza w mniej niż 80 %.
Metabolizm:
cytalopram
jest
metabolizowany
do
aktywnego
demetylocytalopramu,
didemetylocytalopramu, N-tlenku cytalopramu i nieaktywnej deaminowej pochodnej kwasu
propionowego. Wszystkie aktywne metabolity także są selektywnymi inhibitorami wychwytu zwrotnego
serotoniny, lecz słabszymi niż związek macierzysty. W osoczu dominuje niezmieniony cytalopram.
Wydalanie: okres półtrwania w fazie eliminacji wynosi ok. 36 godzin, całkowity klirens osoczowy
cytalopramu wynosi ok. 0,33 l/min, zaś klirens po podaniu doustnym - ok. 0,4 l/min.
Cytalopram jest wydalany głównie przez wątrobę (85 %) zaś pozostały odsetek dawki (15 %) - przez
nerki. 12-23 % dawki dobowej jest wydalane z moczem w postaci niezmienionej. Klirens wątrobowy
(resztkowy) wynosi ok. 0,33 l/min, zaś klirens nerkowy - ok. 0,05-0,08 l/min.
Kinetyka leku jest liniowa w zakresie dawek od 10 do 60 mg. Stężenia w osoczu w stanie stacjonarnym są
osiągane w ciągu 1-2 tygodni. Po dawce dobowej 40 mg średnie stężenia wynoszą 300 nmol/l (165-405
nmol/l). Nie ma ścisłej zależności między stężeniami cytalopramu w osoczu a jego skutecznością czy
występowaniem działań niepożądanych. W osoczu głównym związkiem jest niezmieniony cytalopram, a
nie jego metabolity. Induktory enzymatyczne (np. barbiturany) nie mają wpływu na stężenie leku w
osoczu.
U pacjentów w podeszłym wieku (>65 lat) obserwowano dłuższe okresy półtrwania
(36-90 godz.) i zmniejszone wartości klirensu, ze względu na zmniejszenie szybkości metabolizmu; może
to prowadzić do zwiększenia stężeń cytalopramu w osoczu.
U pacjentów z łagodnym bądź umiarkowanym zaburzeniem czynności nerek farmakokinetyka
cytalopramu zmienia się tylko w niewielkim stopniu i nie ma znaczenia klinicznego. Do tej pory brak
informacji nt. leczenia chorych z ciężką niewydolnością nerek (klirens kreatyniny
<20 ml/min). Cytalopram jest wydalany wolniej u chorych z zaburzeniem czynności wątroby. Okres
półtrwania jest w tej grupie około dwukrotnie dłuższy, zaś stężenia osoczowe w stanie stacjonarnym
byłyby po tej samej dawce dwukrotnie większe niż u chorych z prawidłowo funkcjonującą wątrobą.
5.3. Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
Cytalopram ma małą toksyczność ostrą. W badaniach toksyczności przewlekłej brak danych, które
mogłyby stanowić powód do niepokoju w odniesieniu do terapeutycznego zastosowania cytalopramu.
Wyniki badań przedklinicznych wskazują na brak działania mutagennego i rakotwórczego cytalopramu.
11
Ciąża
W badaniach przedklinicznych na szczurach, którym podawano dawki 18-krotnie większe od dawki
maksymalnej zalecanej dla ludzi (w mg na m2 powierzchni ciała), obserwowano działanie teratogenne
(nieprawidłowy rozwój naczyń serca oraz kości) w okresie organogenezy. Podobnych zmian nie
obserwowano po dawce 9-krotnie większej. U królików, którym podawano lek w dawce 5-krotnie
większej od dawki maksymalnej zalecanej u ludzi (w mg na m2 powierzchni ciała) nie zaobserwowano
działania teratogennego.
Cytalopram podawany szczurom w późnym okresie ciąży, w dawce 5-krotnie większej niż maksymalna
zalecana dawka u ludzi, zwiększał śmiertelność okołoporodową i wywoływał opóźnienie rozwoju
potomstwa. Podobnych zmian nie obserwowano podczas podawania dawki 2-krotnie większej.
Płodność
Cytalopram podawany szczurom w dawce 5-krotnie większej niż maksymalna dawka zalecana u ludzi (w
mg na m2 powierzchni ciała), cytalopram zmniejszał płodność.
6. WŁAŚCIWOŚCI FARMACEUTYCZNE
6.1. Wykaz substancji pomocniczych
Rdzeń:
Bezwodna krzemionka koloidalna,
Stearynian magnezu,
Jednowodna laktoza
Celuloza mikrokrystaliczna
Otoczka:
Makrogol 6000
Tytanu dwutlenek (E 171)
Hypromeloza
6.2. Niezgodności farmaceutyczne
Nieznane
6.3. Okres ważności
5 lat
6.4. Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Brak specjalnych zaleceń dotyczących przechowywania.
6.5. Rodzaj i zawartość opakownia
28 tabletek powlekanych w blistrach z PVC/PVDC/Al (w 2 blistrach po 14 tabletek), w pudełku
12
tekturowym.
6.6. Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego do
stosowania
Nie ma.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO
OBROTU
EGIS Pharmaceuticals PLC.
Keresztúri út 30-38
H-1106 Budapeszt
Węgry
8. NUMER(Y) POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Pozwolenie nr
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU/DATA
PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU CHARAKTERYSTYKI
PRODUKTU LECZNICZEGO
13