Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK AGROBIZNESU 331402 O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ TYP SZKOŁY: TECHNIKUM RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY Warszawa 2012 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Autorzy: mgr inż. Krystyna Jabłonka, mgr inż. Andrzej Kulka, mgr inż. Elżbieta Pankiewicz Recenzenci: mgr inż. Tadeusz Budzisz, mgr inż. Marek Rudziński Lider grupy branżowej: mgr inż. Ewa Marciniak-Kulka Lider zadania „Opracowanie przykładowych zmodernizowanych programów nauczania dla zawodów”: mgr inż. Joanna Ksieniewicz Koordynator merytoryczny projektu: mgr inż. Maria Suliga Menadżer projektów systemowych realizowanych przez KOWEZiU: mgr Agnieszka Pfeiffer Redakcja i skład: zespół Addvalue Dorota Burzec Publikacja powstała w ramach projektu systemowego „Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego” w ramach Działania 3.3. Poprawa jakości kształcenia, Poddziałanie 3.3.3. Modernizacja treści i metod kształcenia, Priorytet III, Program Operacyjny KAPITAŁ LUDZKI. Projekt realizowany przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Publikacja jest dystrybuowana bezpłatnie. © Copyright by Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej Warszawa 2012 Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej 02-637 Warszawa ul. Spartańska 1B www.koweziu.edu.pl Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 2 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 3 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego SPIS TREŚCI 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO..................................................................................................................................... 5 OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO ............................................................................................................................... 5 INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK AGROBIZNESU .................................................................................................................................... 6 UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK AGROBIZNESU ........................................................................................... 7 POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK AGROBIZNESU Z INNYMI ZAWODAMI ........................................................................................................ 7 SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK AGROBIZNESU .................................................................................................... 8 PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM................................................................................................................................................. 8 KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK AGROBIZNESU Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO ........ 8 PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK AGROBIZNESU ............................................................................................................................. 9 PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW W ZAWODZIE TECHNIK AGROBIZNESU .................................................... 14 1. Bezpieczeństwo i higiena pracy w agrobiznesie .......................................................................................................................................................................... 13 2. Produkcja roślinna ........................................................................................................................................................................................................................ 18 3. Produkcja zwierzęca ..................................................................................................................................................................................................................... 29 4. Technika w rolnictwie ....................................................................................................................................................................... Error! Bookmark not defined. 5. Działalność gospodarcza w agrobiznesie ...................................................................................................................................................................................... 55 6. Język obcy w agrobiznesie ............................................................................................................................................................................................................ 63 7. Przetwórstwo żywności ................................................................................................................................................................................................................ 69 8. Rachunkowość i rozliczenia podatkowe ...................................................................................................................................................................................... 73 9. Produkcja rolnicza ......................................................................................................................................................................................................................... 77 10. Prowadzenie przetwórstwa spożywczego .................................................................................................................................................................................... 90 11. Organizacja przedsiębiorstwa agrobiznesowego ......................................................................................................................................................................... 94 PRAKTYKI ZAWODOWE ..................................................................................................................................................................................................................... 103 Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 4 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ZAŁĄCZNIKI ..................................................................................................................................................................................................... 109 ZAŁĄCZNIK 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK AGROBIZNESU ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH ................................................................................................................................................................... Error! Bookmark not defined. ZAŁĄCZNIK 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK AGROBIZNESU ....................................................................................................... 114 ZAŁĄCZNIK 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK AGROBIZNESU ....................................................... Error! Bookmark not defined. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 5 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: – ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) ze szczególnym uwzględnieniem ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r, Nr 205, poz. 1206), rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r., poz. 7), rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2012 r., poz. 184), rozporządzenie z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 204), rozporządzenie MEN z dnia 15 grudnia 2012 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626), – – – – – rozporządzenie MEN z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. 2012 r., poz. 752), – rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.), – rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487), – rozporządzenie MEN z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.), – rozporządzenie w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników z dnia 8 czerwca 2009 r. 2. OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczospołecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 6 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie powyższych celów ogólnych kształcenia zawodowego. 3. INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK AGROBIZNESU Technik agrobiznesu prowadzi produkcję roślinną i zwierzęcą oraz przetwórstwo żywności. Przygotowany jest także do prowadzenia działalność gospodarczej w sektorze rolno-spożywczym, prowadzenia rachunkowości przedsiębiorstwa i rozliczeń podatkowych. W związku z tym technik agrobiznesu opracowuje technologie i prowadzi uprawę roślin, planuje, organizuje i przeprowadza poszczególne etapy produkcji, planuje zaopatrzenie gospodarstwa w środki do produkcji roślinnej, prowadzi uprawę roli, siew i sadzenie roślin, pielęgnację roślin oraz ochronę przed chwastami, chorobami i szkodnikami, przeprowadza okresową kontrolę i ocenę plantacji, w tym plantacji nasiennych w okresie wegetacji, planuje i przeprowadza zbiór roślin, kontroluje i konserwuje urządzenia wodno-melioracyjne, organizuje i nadzoruje prace związane z chowem, pielęgnacją i żywieniem zwierząt gospodarskich, gospodaruje w sposób właściwy paliwami i bezpiecznie je przechowuje, obsługuje z zachowaniem warunków bezpieczeństwa i higieny pracy instalacje, silniki i urządzenia elektryczne używane w rolnictwie, obsługuje i właściwie eksploatuje maszyny, dokonuje oceny stanu technicznego używanego sprzętu rolniczego, dokonuje konserwacji i drobnych napraw, planuje zaopatrzenie gospodarstwa w narzędzia maszyny i urządzenia, prowadzi dokumentację dotyczącą produkcji roślinnej i zwierzęcej, sporządza kalkulacje ponoszonych kosztów w produkcji roślinnej i zwierzęcej, wszystkie etapy technologiczne w produkcji roślinnej i zwierzęcej prowadzi zgodnie z wymogami Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej oraz Zasadami Wzajemnej Zgodności, w produkcji roślinnej i zwierzęcej wykorzystuje metody ekologiczne, prowadzi sprzedaż bezpośrednią produktów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, identyfikuje odbiorców na produkty wytworzone we własnym gospodarstwie, przygotowuje ofertę handlową, nadzoruje prace innych pracowników w małym zespole, korzysta ze środków Unii Europejskiej. Oprócz typowych prac związanych z rolnictwem zajmuje się również planowaniem i organizacją przetwórstwa żywności, prowadzeniem dokumentacji z tym związanej, przygotowany jest również do sprzedaży przetworzonej żywności z zachowaniem obowiązujących przepisów prawa. Technik agrobiznesu prowadzi działalność gospodarczą, organizuje działalność produkcyjną, logistyczną i handlową dla swojego przedsiębiorstwa. Zgodnie z obowiązującym prawem prowadzi rachunkowość przedsiębiorstwa, sporządza i analizuje sprawozdania finansowe. Oprócz powyższych zadań rozlicza zobowiązania publiczno-prawne i skarbowe. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 7 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK AGROBIZNESU W Polsce na koniec 2011 roku było niespełna 2,3 mln gospodarstw rolnych. Co roku ta liczba zmniejsza się, natomiast zwiększa się średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego i na koniec 2011 roku wynosiła ona 10,36 ha. Zwiększa się również liczba gospodarstw towarowych charakteryzujących się korzystaniem z dużej ilości maszyn, a także dużymi nakładami kapitałowymi. Coraz częściej powstają przedsiębiorstwa zajmujące się obsługą sektora agrobiznesu. Zmiany demograficzne na wsi i konieczność zmiany pokoleń wiąże się również z zapotrzebowaniem na osoby wykształcone, przedsiębiorcze i kreatywne, które będą prowadziły własne gospodarstwa i przedsiębiorstwa obsługujące rolnictwo z wykorzystaniem intensywnych technologii i rachunku ekonomicznego. Technik agrobiznesu może prowadzić własną działalność gospodarczą, jak również pracować w rolniczych przedsiębiorstwach produkcyjnych i usługowych, w urzędach i instytucjach służb rolnych. 5. POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK AGROBIZNESU Z INNYMI ZAWODAMI Podział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum, np. dla zawodu rolnik (613003) wyodrębniona została kwalifikacja R.3., która stanowi podbudowę kształcenia w zawodzie technik rolnik i technik agrobiznesu. Zarówno technik rolnik, jak i technik agrobiznesu ma kwalifikacje właściwe dla zawodu, które są nadbudową do kwalifikacji bazowej R.3. Inną grupą wspólnych efektów dotyczących obszaru zawodowego są efekty stanowiące podbudowę kształcenia w zawodach lub grupie zawodów określone kodem PKZ( R.d). PKZ( R.f). Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik agrobiznesu po potwierdzeniu kwalifikacji R.3. Prowadzenie produkcji rolniczej i R.6. Organizacja i prowadzenie przedsiębiorstwa w agrobiznesie może uzyskać dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie technik agrobiznesu, a także technik rolnik po potwierdzeniu dodatkowo kwalifikacji R.16. Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej. Kwalifikacja R.3. R.16. Symbol zawodu Zawód Elementy wspólne 613003 Rolnik PKZ(R.c) PKZ(R.c) 331402 Technik agrobiznesu PKZ(R.d) 314207 Technik rolnik 314207 Technik rolnik Prowadzenie produkcji rolniczej Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 8 PKZ(R.d) PKZ(r.d) OMZ PKZ(R.c) PKZ(R.d) Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego R.6. Organizacja i prowadzenie przedsiębiorstwa w agrobiznesie 331402 Technik agrobiznesu PKZ(R.f) OMZ PKZ(R.d) PKZ(R.f) 6. SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK AGROBIZNESU Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik agrobiznesu powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) organizowania i wykonywania prac związanych z produkcją roślinną i zwierzęcą; 2) obsługi pojazdów, maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji roślinnej i zwierzęcej; 3) organizowania i wykonywania prac związanych z przetwórstwem spożywczym, usługami i handlem; 4) prowadzenia marketingu i sprzedaży produktów rolniczych i spożywczych; 5) prowadzenia dokumentacji przedsiębiorstwa w agrobiznesie. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik agrobiznesu: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BHP, PDG, JOZ, KPS, OMZ); efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie (PKZ(R.d), PKZ(R.f); efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie: Prowadzenie produkcji rolniczej (R.3.) oraz Organizacja i prowadzenie przedsiębiorstwa w agrobiznesie (R.6.). Kształcenie zgodnie z opracowanym programem nauczania pozwoli na osiągnięcie wyżej wymienionych celów kształcenia. 7. PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM Przedmioty z zakresu kształcenia ogólnego realizowane w zakresie rozszerzonym to matematyka i biologia. 8. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK AGROBIZNESU Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 9 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technik agrobiznesu uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: biologia, geografia, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa. 9. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK AGROBIZNESU Zgodnie z rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1470 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 735 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 735 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik agrobiznesu minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: – – – 650 godzin na realizację kwalifikacji R.3., 360 godzin na kształcenie w ramach kwalifikacji R.6., 340 godzin na realizację efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 10 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Tabela. Plan nauczania dla zawodu technik agrobiznesu o strukturze przedmiotowej Lp. Klasa Nazwa przedmiotu 1. Bezpieczeństwo i higiena pracy w agrobiznesie 2. Produkcja roślinna 3. Produkcja zwierzęca 4. Technika w rolnictwie 5. Działalność gospodarcza w agrobiznesie 6. Język obcy w agrobiznesie 7. Przetwórstwo żywności 8. Rachunkowość i rozliczenia podatkowe Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe teoretyczne I II Kształcenie zawodowe teoretyczne 1 1 2 1 2 1 1 3 0,5 4 9,5 Kształcenie zawodowe praktyczne* 4 8 III 2 1 2 4 1 1 1 11 9. Produkcja rolnicza 10. Prowadzenie przetwórstwa spożywczego 2,5 11. Organizacja przedsiębiorstwa agrobiznesowego 5,5 Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe praktyczne 5 7 8 *Do celów obliczeniowych przyjęto 30 tygodni w ciągu jednego roku szkolnego. **Zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. IV 0,5 1 5 4 4 7 2 1 1 25 30 150 120 120 210 60 30 30 750 5 5 12 2,5 10,5 25 360 75 315 750 0,5 Egzamin potwierdzający pierwszą kwalifikację R.3. odbywa się pod koniec klasy trzeciej. Egzamin potwierdzający drugą kwalifikację R.6. odbywa się po pierwszym półroczu klasy czwartej. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 11 Liczba godzin w okresie nauczania* Tygodniowo Łącznie Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Tabela. Wykaz przedmiotów i działów programowych dla zawodu technik agrobiznesu Nazwa obowiązkowych zajęć edukacyjnych 1. Bezpieczeństwo i higiena pracy w agrobiznesie 2. Produkcja roślinna 3. Produkcja zwierzęca 4. Technika w rolnictwie 5. Działalność gospodarcza w Nazwa działu programowego Liczba godzin przeznaczona na dział 1.1. Zadania i instytucje w zakresie ochrony pracy 10 1.2. Zagrożenia w środowisku pracy 10 1.3. Ochrona człowieka i pierwsza pomoc 10 2.1. Charakterystyka roślin i czynników siedliska 35 2.2. Zabiegi agrotechniczne 40 2.3. Zmianowanie 10 2.4. Uprawa roślin 65 3.1. Biologiczne podstawy chowu zwierząt gospodarskich 15 3.2. Typy użytkowe rasy i system identyfikacji zwierząt gospodarskich 10 3.3. Podstawy żywienia zwierząt i paszoznawstwo 12 3.4. Zoohigiena 10 3.5. Technologiczne podstawy chowu zwierząt gospodarskich 55 3.6. Chów zwierząt w gospodarstwie ekologicznym 10 3.7. Formalne podstawy ochrony zdrowia, produkcji i sprzedaży produktów zwierzęcych 8 4.1. Maszynoznawstwo ogólne 15 4.2. Pojazdy i środki transportowe 35 4.3. Maszyny i narzędzia rolnicze 40 4.4. Obsługa urządzeń i instalacji w rolnictwie 20 5.1. Przedsiębiorstwo w gospodarce rynkowej 80 Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 12 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Nazwa obowiązkowych zajęć edukacyjnych agrobiznesie Nazwa działu programowego Liczba godzin przeznaczona na dział 5.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa w agrobiznesie 90 5.3. Organizacja przedsiębiorstwa 40 6.1. Porozumiewanie się z klientem i współpracownikami w języku obcym 30 6.2. Wykonywanie zadań zawodowych w rolnictwie 30 7.1. Podstawy przetwórstwa żywności 15 7.2. Organizacja przetwórstwa żywności 15 8. Rachunkowość i rozliczenia podatkowe 8.1. Majątek i źródła jego pochodzenia 15 8.2. Koszty prowadzonej działalności 15 9. Produkcja rolnicza 9.1. Prowadzenie produkcji roślinnej 90 9.2. Prowadzenie produkcji zwierzęcej 90 9.3. Organizacja pracy sprzętu rolniczego 90 9.4. Działalność gospodarcza w produkcji rolniczej 90 10. Prowadzenie przetwórstwa spożywczego 10.1. Surowce i dodatki do żywności 30 10.2. Organizacja produkcji i pracy 45 11. Organizacja przedsiębiorstwa agrobiznesowego 11.1. Planowanie pracy i produkcji w agrobiznesie 120 11.2. Prowadzenie rachunkowości przedsiębiorstwa 120 11.3. Rozliczanie wynagrodzeń i zobowiązań publicznych 75 12.1. Wykonywanie prac w produkcji roślinnej 50 12.2. Wykonywanie prac w produkcji zwierzęcej 50 12.3. Prowadzenie przedsiębiorstwa 60 6. Język obcy w agrobiznesie 7. Przetwórstwo żywności 12. Praktyki zawodowe Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 13 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 10. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW W ZAWODZIE TECHNIK AGROBIZNESU W programie nauczania zastosowano taksonomię celów ABC B. Niemierko. 1. Bezpieczeństwo i higiena pracy w agrobiznesie 1.1. Zadania i instytucje w zakresie ochrony pracy 1.2. Zagrożenia w środowisku pracy 1.3. Ochrona człowieka i pierwsza pomoc 1.1. Zadania i instytucje w zakresie ochrony pracy Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(1)1 zdefiniować pojęcia związane z wypadkami i chorobami zawodowymi, zasadami higieny i ochrony zdrowia, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(1)2 rozróżnić pojęcia związane z wypadkami i chorobami zawodowymi, zasadami higieny i ochrony zdrowia, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(2)1 wymienić i rozróżnić instytucje działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce: KRUS, PIP, CIOP, IMW, GIJAR-S, GIORiN, GIW; BHP(2)2 przedstawić zadania i uprawnienia instytucji działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3)1 określić prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(3)2 określić prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P A P B P B PP C PP C PP C Materiał nauczania − − − − Wypadki i choroby zawodowe. Instytucje ochrony pracy i ochrony środowiska. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Rolniczego. Prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy. Planowane zadania Zdefiniować i rozróżnić pojęcia związane z wypadkami i chorobami zawodowymi, zasadami higieny i ochrony zdrowia, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią Na podstawie otrzymanej karty pracy zakwalifikuj wymienione pojęcia do odpowiedniej grupy związanej z wypadkami i chorobami zawodowymi, zasadami higieny i ochrony zdrowia, ochroną Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 14 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.1. Zadania i instytucje w zakresie ochrony pracy przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią. Przedstawienie instytucji działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce Na podstawie wykazu instytucji działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce, podziel je na grupy zajmujące się podobnym obszarem działania. Przedstaw ich zadania i uprawnienia. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: Kodeks pracy, opisy instytucji z zakresu ochrony pracy i ochrony środowiska, komputer z dostępem do Internetu, urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce ochrony pracy i ochrony środowiska. Zalecane metody dydaktyczne W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu ochrony pracy i ochrony środowiska. Dział programowy Zadania i instytucje w zakresie ochrony pracy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadków, dyskusji dydaktycznej. Dominującymi metodami powinny być: metoda ćwiczeń i metoda tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Zajęcia powinny odbywać się w systemie klasowo-lekcyjnym w oddziałach liczących do 30 osób. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 1.2. Zagrożenia w środowisku pracy Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(6)1 zdefiniować czynniki szkodliwe występujące w gospodarstwie i mające wpływ na organizm człowieka; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania P B − Czynniki szkodliwe występujące na stanowiskach pracy w rolnictwie. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 15 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.2. Zagrożenia w środowisku pracy BHP(6)2 określić działanie wszystkich czynników szkodliwych występujące w gospodarstwie na organizm człowieka; BHP(7)1 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z dobrymi praktykami bezpieczeństwa pracy przy sprzęcie rolniczym; BHP(7)2 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z dobrymi praktykami bezpieczeństwa pracy w transporcie; BHP(7)3 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z dobrymi praktykami bezpieczeństwa pracy ze środkami chemicznymi; BHP(7)4 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z dobrymi praktykami bezpieczeństwa pracy w produkcji zwierzęcej; BHP(7)5 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z dobrymi praktykami bezpieczeństwa pracy przy pracach około rolniczych – obróbka drewna, prace warsztatowe, prace ziemne i na wysokości; KPS(5)1 wskazać kolejne kroki postępowania w nagłej sytuacji zagrażającej bezpieczeństwu pracownika. P B PP C PP C PP C PP C PP C − Dobre praktyki bezpieczeństwa pracy na stanowiskach pracy. Planowane zadania Zdefiniować, rozróżnić i określić działanie czynników szkodliwych występujących w gospodarstwie a mających wpływ na organizm człowieka Na podstawie otrzymanej karty pracy zdefiniuj i określ działanie wymienionych czynników do odpowiedniej grupy związanej z wpływem na organizm człowieka. Przedstaw, jak powinno wyglądać stanowisko pracy zgodnie z dobrymi praktykami bezpieczeństwa pracy Na podstawie wykazu stanowisk pracy występujących w gospodarstwie rolnym grupy uczniów proponują zorganizowanie stanowiska pracy, np. przy sprzęcie rolniczym, w produkcji zwierzęcej lub przy pracach okołorolniczych. Zaproponowane stanowiska pracy porównują z obowiązującymi przepisami, opisują wnioski. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny znajdować się: Kodeks pracy, wyposażenie stanowiska pracy, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej, zasady udzielania pierwszej pomocy, komputer z dostępem do Internetu, urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce zagrożeń w środowisku pracy. Zalecane metody dydaktyczne W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z ergonomii i wyposażenia stanowiska pracy. Dział programowy Zagrożenia w środowisku pracy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadków, dyskusji dydaktycznej. Dominującymi metodami powinny być: metoda ćwiczeń i metoda tekstu przewodniego. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 16 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.2. Zagrożenia w środowisku pracy Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Zajęcia powinny odbywać się w oddziałach klasowych do 30 osób. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 1.3. Ochrona człowieka i pierwsza pomoc Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(8)1 rozróżnić środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(8)2 wybrać i zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej stosownie do wykonywanych zadań zawodowych; BHP(10)1 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; BHP(10)2 zgłosić wypadek lub chorobę zawodową do odpowiednich instytucji; KPS(3)1 przewidzieć skutki pomocy udzielonej poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B PP C PP C P B PP C Materiał nauczania − Ochrona indywidualna i zbiorowa stanowisk pracy. − Pierwsza pomoc w stanach zagrożenia. Planowane zadania Zaproponuj udzielenie pierwszej pomocy w przedstawionym przypadku. Dobierz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do stanowiska pracy w gospodarstwie Na podstawie opisu sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia zaproponuj udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanym i opisz sposoby zgłaszania wypadków przy pracy. Porównaj zaproponowane działanie z odpowiednimi przepisami. Oceń zaproponowane działanie. Dobierz odpowiednie środki ochrony indywidualnej i zbiorowej zgodnie z wymaganiami ochrony pracy do stanowiska pracy. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 17 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.3. Ochrona człowieka i pierwsza pomoc W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny znajdować się: Kodeks pracy, opisy stanowisk pracy, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej, rozporządzenia regulujące wyposażenie stanowisk pracy i przepisy obowiązujące pracownika, zasady udzielania pierwszej pomocy, komputer z dostępem do Internetu, urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce ochrony pracy, środków ochrony indywidualnej i zbiorowej, zasad udzielania pierwszej pomocy. Zalecane metody dydaktyczne W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji o środkach ochrony indywidualnej i zbiorowej oraz umiejętności z zakresu udzielania pierwszej pomocy w przypadkach zagrożenia zdrowia i życia. Dział programowy Ochrona człowieka i pierwsza pomoc wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadków, dyskusji dydaktycznej, ćwiczeń praktycznych. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Zajęcia powinny odbywać się w grupach liczących nie więcej niż 15 osób. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 18 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2. Produkcja roślinna 2.1. Charakterystyka roślin i czynników siedliska. 2.2. Zabiegi agrotechniczne 2.3. Zmianowanie 2.4. Uprawa roślin 2.1. Charakterystyka roślin i czynników siedliska Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi; PKZ(R.d)(7)1 rozpoznać gatunki roślin uprawnych i zaklasyfikować je do odpowiedniej grupy; PKZ(R.d)(7)2 rozpoznać nasiona podstawowych gatunków roślin uprawnych na podstawie charakterystycznych cech budowy; PKZ(R.d)(8)1 rozpoznać podstawowe rośliny uprawne na podstawie naturalnych okazów lub ilustracji i określić ich znaczenie gospodarcze; PKZ(R.d)(8)2 rozpoznać nasiona podstawowych roślin uprawnych stosując odpowiedni klucz do oznaczania roślin; PKZ(R.d)(4)1 dokonać podziału czynników siedliska na naturalne i sztuczne; PKZ(R.d)(4)2 scharakteryzować klimatyczne, glebowe i topograficzne czynniki siedliska; R.3.1 (1)1 scharakteryzować czynniki klimatyczne i glebowe określając ich wpływ na wzrost i rozwój roślin; R.3.1 (1)2 wyjaśnić wpływ czynników klimatycznych i glebowych na plonowanie roślin; PKZ(R.d)(5)1 rozpoznać główne typy gleb Polski na podstawie profilu glebowego i określić ich wartość rolniczą; PKZ(R.d)(5)2 wyjaśnić wpływ poszczególnych frakcji na właściwości gleb; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P C P C P C PP C P B P B P B PP C P C PP C Materiał nauczania Podział roślin uprawnych. Charakterystyka roślin uprawnych i ich znaczenie użytkowe. Rozpoznawanie roślin uprawnych i ich nasion. Naturalne i sztuczne czynniki siedliska oraz ich charakterystyka. Wpływ czynników siedliska na wzrost i rozwój roślin. Typy gleb. Właściwości gleb. Klasyfikacja użytkowa gleb w Polsce. Degradacja gleb. Przydatność Internetu jako źródła informacji. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 19 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.1. Charakterystyka roślin i czynników siedliska PKZ(R.d)(5)3 scharakteryzować wartość rolniczą gleb na podstawie klasyfikacji; PKZ(R.d)(5)4 wyjaśnić sposoby przeciwdziałania chemicznym, biologicznym i fizycznym procesom powodującym degradację gleb; PKZ(R.d)(10)1 określić obszary w rolnictwie, w których komputer oraz programy komputerowe mogą ułatwić wykonywanie zadań zawodowych; PKZ(R.d)(10)2 utworzyć listę adresów stron www zawierających informacje przydatne w pracy rolnika. P B P B PP C P C Planowane zadania Rozpoznawanie podstawowych roślin uprawnych i ich nasion oraz zaklasyfikowanie ich do poszczególnych grup Uczeń otrzymuje zestaw 10 roślin uprawnych (okazy naturalne lub ilustracje) i 10 próbek nasion tych samych roślin. Jego zadaniem jest rozpoznać roślinę oraz nasiona, a następnie zaklasyfikować je do odpowiedniej grupy. Wyniki zapisuje w karcie pracy Określanie wpływu czynników klimatycznych na wzrost i plonowanie roślin Klasa zostaje podzielona na cztery zespoły. Każdy z zespołów otrzymuje zestaw materiałów dotyczących jednego czynnika klimatycznego i dokonuje jego charakterystyki w tabeli. I zespół charakteryzuje wpływ światła na wzrost i rozwój roślin. II zespół charakteryzuje wpływ temperatury powietrza na wzrost i rozwój roślin. III zespół charakteryzuje wpływ wiatru na wzrost i rozwój roślin. IV zespół charakteryzuje wpływ opadów na wzrost i rozwój roślin. Po określonym przez nauczyciela czasie tworzone są nowe grupy. W każdej nowej grupie musi być przynajmniej po jednej osobie z każdego zespołu. W nowych zespołach uczniowie przedstawiają swoim kolegom to, co opracowali wcześniej. W podsumowaniu wybrane osoby prezentują wypracowany materiał. Określanie wpływu czynników glebowych na wzrost, rozwój i plonowanie roślin Zadanie to można zrealizować w podobny sposób, jak zadanie poprzednie. Uczniowie podzieleni na zespoły losują jeden czynnik glebowy do scharakteryzowania. Na podstawie otrzymanych materiałów dokonują uzupełnień w karcie pracy. Po określonym przez nauczyciela czasie tworzone są nowe zespoły. W każdej nowym zespole musi być przynajmniej po jednej osobie z każdego zespołu. W nowych zespołach uczniowie przedstawiają swoim kolegom to, co opracowali wcześniej. W podsumowaniu wybrane osoby prezentują wypracowany materiał. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział Charakterystyka roślin czynników siedliska wymaga od uczniów obserwacji i umiejętności wyciągania wniosków. Uczniowie na podstawie obserwacji powinni w przyszłości przewidywać niekorzystne zjawiska powodujące niszczenie efektów ich pracy i dlatego konieczna jest świadomość konieczności stwarzania najbardziej korzystnych warunków dla wzrostu i plonowania roślin. Środki dydaktyczne W pracowni produkcji roślinnej powinny znajdować się: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, drukarką, skanerem, projektorem multimedialnym, profile glebowe, próbki nasion roślin uprawnych, okazy naturalne roślin i chwastów, atlasy roślin uprawnych, chwastów, chorób i szkodników, zielniki roślin uprawnych i chwastów, przyrządy pomiarowe klimatycznych i glebowych czynników siedliska. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 20 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.1. Charakterystyka roślin i czynników siedliska Zalecane metody dydaktyczne Zalecaną metodą dydaktyczną jest metoda puzzli, która zachęca do słuchania, zobowiązuje ucznia do pełnego uczestniczenia w zadaniu oraz rozwija naukową aktywność. Członkowie grupy muszą pracować wspólnie, jako drużyna, aby osiągnąć wspólny cel. Każda osoba jest zależna od pozostałych. Nikt nie osiągnie sukcesu, jeżeli wszyscy nie będą wspólnie pracowali nad problemem. Taka forma współpracy ułatwia zrozumienie zależności pomiędzy członkami grupy, odkrywa wartość współpracy jako wkładu w osiągnięcie wspólnego celu. Innymi zalecanymi metodami są: praca z tekstem przewodnim i ćwiczenia. Metody te pozwolą nabywać umiejętności potrzebne przyszłemu technikowi agrobiznesu, przede wszystkim analizowania dostępnych informacji i obserwacji. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w zespołach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Zajęcia powinny odbywać się w oddziałach klasowych do 30 osób w systemie klasowo-lekcyjnym. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu ustnego. Kryteria będą koncentrowały się na poprawności merytorycznej Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 2.2. Zabiegi agrotechniczne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.1(4)1 dokonać podziału melioracji wodnych według różnych kryteriów; R.3.1(4)2 określić zakres i sposób wykonywania konserwacji urządzeń wodnomelioracyjnych; PKZ(R.d)(4)3 wymienić i podać przykłady podstawowych zabiegów uprawowych; PKZ(R.d)(4)4 określić cel i zadania stosowania podstawowych zabiegów uprawowych oraz potrzebę ich stosowania; PKZ(R.d)(6)1 scharakteryzować rolę nawożenia organicznego i mineralnego w produkcji rolniczej; PKZ(R.d)(6)2 rozpoznać objawy niedoboru poszczególnych składników mineralnych Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B P B P C PP B P B PP C Materiał nauczania Zadania i rodzaje melioracji. Konserwacja urządzeń melioracyjnych. Cele i zadania uprawy roli. Rodzaje zabiegów uprawowych i ich charakterystyka. Zespoły zabiegów uprawowych. Rodzaje składników pokarmowych i ich wpływ na wzrost i plonowanie roślin. Wymagania pokarmowe i nawozowe roślin. Podział i charakterystyka nawozów. Zasady ustalania dawek nawozów. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 21 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.2. Zabiegi agrotechniczne powodujących zaburzenia we wzroście i rozwoju rośliny; PKZ(R.d)(6)3 dokonać podziału i charakterystyki nawozów na podstawie ustawy o nawozach i nawożeniu; PKZ(R.d)(6)4 ocenić wpływ nawożenia mineralnego i organicznego na glebę, rośliny i środowisko; R.3.1(5)1 zaplanować nawożenie organiczne pod określone rośliny biorąc pod uwagę przedplon i zasobność gleby; R.3.1(5)2 ustalić dawkę nawozów organicznych i mineralnych oraz terminy ich stosowania pod wybrane rośliny; R.3.1(5)3 dobrać rodzaj nawozu oraz przeliczyć dawkę nawozu na masę towarową; PKZ(R.d)(8)3 dokonać podziału chwastów na grupy stosując różne kryteria podziału; PKZ(R.d)(8)4 rozpoznać na podstawie rysunków lub okazów naturalnych najczęściej występujące chwasty w poszczególnych grupach roślin uprawnych; PKZ(R.d)(8)5 określić szkodliwość chwastów występujących w określonych grupach roślin uprawnych i na użytkach zielonych; R.3.1(10)1 wymienić choroby, szkodniki i chwasty najczęściej spotykane w uprawie poszczególnych grup roślin; R.3.1(10)2 rozpoznać choroby na podstawie typowych objawów występujących na roślinach uprawnych; R.3.1(10)3 rozpoznać szkodniki na podstawie typowych objawów żerowania występujących na roślinach; R.3.1(10)4 rozpoznać chwasty i określić ich szkodliwość w różnych uprawach; R.3.1(11)1 sklasyfikować i scharakteryzować poszczególne metody stosowane w ochronie roślin; R.3.1(11)2 określić przydatność różnych metod oraz środków stosowanych w ochronie roślin do zabezpieczenia upraw; R.3.1(11)3 dokonać podziału pestycydów zgodnie z przyjętymi kryteriami; R.3.1(11)4 zaplanować ochronę grup roślin zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin; P B PP C P C P C P C P C P C PP B P A P C P C P C P B PP C P B PP C Wpływ nawożenia na środowisko. Zasady przechowywania nawozów mineralnych i organicznych zgodnie z zasadami Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej. Bezpieczeństwo i higiena pracy przy stosowaniu i przechowywaniu nawozów organicznych i mineralnych. Rola i zadania ochrony roślin. Choroby roślin uprawnych. Szkodniki roślin uprawnych. Chwasty roślin uprawnych oraz ich szkodliwość. Metody ochrony roślin uprawnych. Środki ochrony roślin. Zagrożenia dla środowiska naturalnego oraz bezpieczeństwo i higiena pracy przy stosowaniu środków ochrony roślin. Planowanie i dobór narzędzi, maszyn i urządzeń do zabiegów agrotechnicznych stosowanych w produkcji roślin polowych i na użytkach zielonych. Charakterystyka i przygotowanie materiału siewnego i sadzeniaków. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 22 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.2. Zabiegi agrotechniczne R.3.1(8)1 określić cel i zadania zabiegów agrotechnicznych wykonywanych w uprawie polowej i na trwałych użytkach zielonych; R.3.1(8)2 zaplanować zabiegi agrotechniczne, uprawę, nawożenie i ochronę roślin z uwzględnieniem wymagań roślin uprawnych oraz warunków glebowych; R.3.1(9)1 dobrać maszyny i urządzenia do wykonywania zabiegów agrotechnicznych w celu stworzenia najkorzystniejszych warunków do siewu, wzrostu i plonowania roślin; R.3.1(9)2 dobrać maszyny do nawożenia organicznego i mineralnego roślin korzystając z zasobów własnego gospodarstwa lub katalogów; R.3.1(9)3 dobrać maszyny do zaplanowanych metod i zabiegów ochrony roślin; R.3.1(9)4 obliczyć ilość środka ochrony roślin przy określonej dawce na ha i zalecanym wydatku cieczy roboczej; R.3.1(12)1 dobrać narzędzia, urządzenia i maszyny do wykonania prac w polowej uprawie roślin; R.3.1(12)2 dobrać narzędzia uprawowe i maszyny do wykonywania prac na użytkach zielonych; R.3.1(13)1 dobrać sposób obsługi do maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji roślinnej; R.3.1(13)2 określić warunki eksploatacji maszyn i narzędzi stosowanych w rolnictwie na podstawie instrukcji; BHP(4)1 określić zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka podczas wykonywania zadań zawodowych w produkcji; BHP(4)2 scharakteryzować sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia podczas wykonywania prac w produkcji roślinnej; BHP(4)3 przewidzieć zagrożenia dla środowiska naturalnego związane z prowadzeniem a produkcji roślinnej; BHP(6)3 rozróżnić czynniki szkodliwe oddziaływujące na rolnika w czasie pracy w produkcji roślinnej; BHP(6)4 scharakteryzować skutki oddziaływania szkodliwych czynników na organizm pracownika podczas wykonywania zadań zawodowych produkcji roślinnej; R.3.1(6)1 określić parametry, jakimi powinien charakteryzować się materiał siewny i PP C P C P C P C P C PP C P C P C P C P B P C P B PP C PP C P C PP C Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 23 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.2. Zabiegi agrotechniczne sadzeniakowy; R.3.1(6)2 ocenić przydatność określonych próbek nasion jako materiału siewnego na podstawie ustalonych parametrów; R.3.1(7)1 obliczyć ilość wysiewu nasion roślin uprawnych uwzględniając warunki agrotechniczne i parametry materiału siewnego; R.3.1(7)2 zaplanować czynności związane z przygotowaniem materiału siewnego i sadzeniaków z uwzględnieniem warunków gospodarstwa; KPS(2)1 zaproponować innowacyjne sposoby rozwiązywania problemów; KPS(2)2 zrealizować zaplanowane zadania; KPS(6)1 ujawnić gotowość do ciągłego aktualizowania wiedzy i umiejętności zawodowych; KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji do aktualizowania wiedzy i umiejętności zawodowych. P B PP C PP C P B P B P B P B Planowane zadania Planowanie zabiegów agrotechnicznych dla gospodarstwa rolnego Klasa zostaje podzielona na 5-6 osobowe zespoły. Zespoły uczniów otrzymują opis gospodarstwa zawierający rodzaj roślin, powierzchnię ich uprawy, zasobność gleb w składniki pokarmowe oraz prognozowane zagrożenie wystąpieniem chorób i szkodników w rejonie. Ich zadaniem jest zaplanowanie zabiegów agrotechnicznych, tj. zabiegów uprawowych, nawożenia i ochrony roślin w gospodarstwie rolnym. Na tej podstawie ćwiczą umiejętności: obliczania czystego składnika pod określone rośliny i masy towarowej nawozu oraz zapotrzebowania na nawozy organiczne i mineralne pod wybrane rośliny i dla całego gospodarstwa. Na podstawie przeprowadzonego zadania obliczyć zapotrzebowanie na nawozy organiczne i mineralne oraz środki ochrony roślin dla gospodarstwa rolnego Uczniowie w zespołach, jak w zadaniu poprzednim, obliczają zapotrzebowanie gospodarstwa na nawozy organiczne mineralne oraz środki ochrony roślin wykorzystując Internet w celu zdobycia informacji o dostępnych nawozach i środkach ochrony roślin oraz wykorzystując programy komputerowe dostępne na rynku, np. program nawozowy. Uczniowie po zakończeniu zadania prezentują wyniki i wypełniają karty samooceny oraz kartę oceny pracy zespołowej. Dobrać maszyny i urządzenia do wykonania zabiegów agrotechnicznych z poprzedniego zadania Uczniowie w zespołach, jak w poprzednich zadaniach, dobierają narzędzia, maszyny i urządzenia do zaplanowanych zabiegów uprawowych. Wykorzystują do rozwiązania problemu katalogi maszyn lub informacje dostępne w Internecie. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Umiejętności zdobyte przez uczniów w tym dziale posłużą do planowania zadań w późniejszym okresie. Praca w zespole umożliwi wymianę doświadczeń, rozwiązywanie pojawiających się problemów. Uczniowie samodzielnie lub korzystając ze wskazówek nauczyciela korzystają z programów komputerowych wspomagających wykonywanie zadań zawodowych. Wykonanie Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 24 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.2. Zabiegi agrotechniczne zadania w trzech etapach pozwoli na monitorowanie działań poszczególnych zespołów, wymianę doświadczeń między zespołami oraz umożliwi zaplanowanie całokształtu prac związanych z wykonaniem zabiegów agrotechnicznych w gospodarstwie. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne z Produkcji roślinnej powinny znajdować się: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, drukarką, skanerem, projektorem multimedialnym, próbki nasion roślin uprawnych, okazy naturalne roślin i chwastów, atlasy roślin uprawnych, chwastów, chorób i szkodników, zielniki roślin uprawnych i chwastów, siedliska, filmy, prezentacje, katalogi z maszynami rolniczymi, mapy zasobności gleb, programy komputerowe dostępne na rynku, cenniki nawozów i środków ochrony roślin. Zalecane metody dydaktyczne W celu osiągnięcia zamierzonych efektów należy wykorzystać metody: pokaz z objaśnieniem, metody problemowe, ćwiczenia praktyczne. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w zespołach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Zajęcia powinny odbywać się systemie klasowo-lekcyjnym w oddziałach do 30 osób. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, analizę wykonanego zadania oraz prezentację wyników prac zespołowych. Kryterium oceny testu oraz wykonanego zadania będzie poprawność merytoryczna. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 2.3. Zmianowanie Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potraf: R.3.1(2)1 określić wymagania przyrodnicze i glebowe podstawowych roślin uprawnych; R.3.1(2)2 pogrupować rośliny ze względu na ich wymagania klimatyczno-glebowe; R.3.1(2)3 dobrać rośliny do uprawy w określonych warunkach klimatycznych i glebowych występujących w rejonie; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B P B P C Materiał nauczania – – – – – Podstawowe pojęcia dotyczące zmianowania. Przyrodnicze i agrotechniczne czynniki zmianowania. Zasady układania zmianowań. Typy płodozmianów. Wykorzystanie programów komputerowych Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 25 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.3. Zmianowanie R.3.1(2)4 ocenić dobór roślin do warunków klimatyczno-glebowych i ekonomicznych występujących w danym gospodarstwie; R.3.1(3)1 scharakteryzować przyrodnicze i agrotechniczne czynniki zmianowania decydujące o doborze roślin do uprawy; R.3.1(3)2 ułożyć zmianowanie z uwzględnieniem warunków przyrodniczych i agrotechnicznych dla danego gospodarstwa; PKZ(R.d)(10)3 wyszukać informacje w Internecie z zakresu produkcji roślinnej wspomagające wykonywanie zadań zawodowych; PKZ(R.d)(10)4 wskazać programy komputerowe wykorzystywane w rolnictwie, szczególnie z zakresu prowadzenia produkcji roślinnej; PKZ(R.d)(10)5 wykorzystać programy komputerowe do realizacji zadań zawodowych. PP C P B PP C P B P C PP C wspomagających realizację zadań. Planowane zadania Opracowywanie zmianowań Ułóż dwa zmianowania: jedno pięciopolowe na gleby dobre z uprawą poplonu ścierniskowego, drugie czteropolowe na gleby słabe z uprawą poplonu ozimego. Podziel oba zmianowania na człony i nazwij je. Następnie nazwij ułożone zmianowania i zalicz je do właściwego rodzaju. Dokonaj analizy zmianowania pod kątem przestrzegania zasad dotyczących następstwa roślin. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W ramach realizacji działu programowego Zmianowanie uczeń nabywa praktycznych umiejętności planowania następstwa roślin po sobie oraz analizy i oceniania z punktu zachowania zasad agrotechnicznych i przyrodniczych. Umiejętności te będą wykorzystywane w dalszym planowaniu uprawy roślin. Uczeń układając zmianowania powinien uwzględniać wpływ uprawianych roślin na środowisko naturalne. Środki dydaktyczne W pracowni produkcji roślinnej powinny znajdować się: urządzenia multimedialne, prezentacje multimedialne, karty pracy, opisy zadań, materiały informacyjne, tabele wymagań roślin. Zalecane metody dydaktyczne Nauczyciel planując metody powinien zwrócić uwagę przede wszystkim na możliwość samodzielnego zdobywania wiedzy. Rolą nauczyciela będzie pobudzanie ciekawości u uczniów oraz motywowanie ich do pracy poprzez stawianie nowych zadań do realizacji i kierowanie samokształceniem. Podstawowymi metodami będą: praca z tekstem, pogadanka oraz ćwiczenia przedmiotowe. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w zespołach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Zajęcia powinny odbywać się systemie klasowo-lekcyjnym w oddziałach do 30 osób. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia: Do oceny osiągnięć edukacyjnych proponuje się przeprowadzenie testu wyboru oraz ocenę wykonywanych zadań. Kryterium oceny testu oraz wykonanego zadania będzie poprawność Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 26 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.3. Zmianowanie merytoryczna. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 2.4. Uprawa roślin Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.1(14)1 określić sposoby prowadzenia uprawy roślin zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności; R.3.1(14)2 wyjaśnić zasady obowiązujące podczas prowadzenia produkcji roślinnej zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności; R.3.1(14)3 zaplanować uprawę roślin z zastosowaniem reguł obowiązujących w Zwykłej Dobrej Praktyce Rolniczej i Zasadach Wzajemnej Zgodności; R.3.1(14)4 poprowadzić uprawę roślin z uwzględnieniem z rachunku ekonomicznego; R.3.1(15)1 omówić zagrożenia dla ludzi i środowiska związane z prowadzeniem intensywnej produkcji rolniczej; R.3.1(15)2 uzasadnić potrzebę i znaczenie stosowania ekologicznych metod uprawy roślin; R.3.1(15)3 zaplanować uprawę roślin z zastosowaniem ekologicznych metod; R.3.1(16)1 scharakteryzować wymagania dotyczące warunków przechowywania poszczególnych produktów pochodzenia roślinnego; R.3.1(16)2 określić warunki obowiązujące podczas magazynowania i przechowywania różnych produktów pochodzenia roślinnego służące minimalizowaniu ilościowych i jakościowych strat; BHP(4)7 wskazać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka występujące podczas wykonywania zadań zawodowych w rolnictwie; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna PP B P B P C PP C PP B PP D PP C P B P B P B Materiał nauczania Charakterystyka zasad obowiązujących w Zwyklej Dobrej Praktyce Rolniczej oraz Zasadach Wzajemnej Zgodności. Uprawa wybranych roślin okopowych, znaczenie gospodarcze, wymagania klimatyczno-glebowe buraków i ziemniaków, odmiany, uprawa i nawożenie, siew i sadzenie, pielęgnowanie i ochrona roślin, zbiór i przechowywanie. Uprawa wybranych roślin zbożowych, znaczenie gospodarcze, wymagania klimatyczno-glebowe ozimych i jarych zbożowych, odmiany, uprawa i nawożenie, przygotowanie nasion i siew, pielęgnowanie i ochrona roślin, zbiór i przechowywanie. Uprawa wybranych roślin przemysłowych, znaczenie gospodarcze, wymagania klimatyczno-glebowe rzepaku, odmiany, uprawa i nawożenie, siew rzepaku ozimego, pielęgnowanie i ochrona roślin, zbiór i przechowywanie. Uprawa wybranych roślin pastewnych, znaczenie gospodarcze, wymagania klimatyczno-glebowe strączkowych, motylkowych drobnonasiennych i kukurydzy, odmiany, uprawa i nawożenie, siew, Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 27 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.4. Uprawa roślin BHP(4)8 scharakteryzować sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia podczas wykonywania prac w produkcji roślinnej; BHP(4)9 przewidzieć zagrożenia dla środowiska naturalnego związane z prowadzeniem produkcji roślinnej; BHP(6)5 wyjaśnić sposoby zapobiegania zagrożeniom związanym z występowaniem czynników szkodliwych; BHP(6)6 rozróżnić czynniki szkodliwe oddziaływujące na rolnika w czasie pracy w gospodarstwie rolnym; BHP(6)7 ocenić skutki oddziaływania szkodliwych czynników na organizm pracownika podczas wykonywania zadań zawodowych w gospodarstwie rolnym. P B PP C P C P B PP C pielęgnowanie i ochrona roślin, zbiór i przechowywanie. Uprawa poplonów. Produkcja pasz na użytkach zielonych, znaczenie gospodarcze, roślinność łąk i pastwisk, nawożenie i pielęgnowanie, użytkowanie. Uprawa roślin z uwzględnieniem ekologicznych metod oraz rachunku ekonomicznego. Komputerowe wspomaganie wykonywanych zadań w produkcji roślinnej. Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach w produkcji roślinnej. Przechowywanie produktów pochodzenia roślinnego. Przygotowanie do sprzedaży produktów roślinnych Planowane zadania Planowanie całokształtu uprawy wybranej rośliny z uwzględnieniem wszystkich elementów technologicznych i warunków występujących w przykładowym gospodarstwie Uczniowie do realizacji tego zadania powinni wykorzystać efekty z zadania dotyczącego planowania zabiegów uprawowych. W zespołach lub indywidualnie – do wyboru przez nauczyciela – uczniowie do określonych założeń planują całokształt zadań związanych z uprawą wybranej rośliny uprawnej lub pozyskiwania pasz z użytków zielonych. Wykonują kartę technologiczną. Następnie prezentują wyniki i oceniają opracowane technologie upraw uwzględniając stopień zachowania zasad Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej, Zasad Wzajemnej Zgodności oraz rachunku ekonomicznego. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Uczniowie wykorzystując wcześniejsze umiejętności planują uprawy poszczególnych grup roślin. Powinni wykazać się w swoich pracach dbałością o prawidłowy dobór poszczególnych elementów technologicznych, jak również dbałością o środowisko naturalne i prowadzenie prac zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. W planowaniu muszą się wykazać kreatywnością i otwartością na stosowanie nowinek technologicznych, jak również konsekwencją w działaniu. Ze względu na szybki postęp naukowy i technologiczny w zakresie rolnictwa uczniowie muszą doskonalić swoje umiejętności samokształcenia, samodzielnego wyszukiwania informacji i wykorzystywania ich do wykonywania zadań zawodowych. Środki dydaktyczne W pracowni produkcji roślinnej powinny znajdować się: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, drukarką, skanerem, projektorem multimedialnym, próbki nasion roślin uprawnych, okazy naturalne roślin i chwastów, atlasy roślin uprawnych, chwastów, chorób i szkodników, zielniki roślin uprawnych i chwastów, siedliska, filmy, prezentacje, katalogi z maszynami rolniczymi, mapy zasobności gleb, filmy i prezentacje. Zalecane metody dydaktyczne W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji oraz planowania zadań. Dział programowy Uprawa roślin wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 28 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.4. Uprawa roślin Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w zespołach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Zajęcia powinny odbywać się w oddziałach klasowych do 30 osób w systemie klasowo-lekcyjnym. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu ustnego. Kryterium oceny testu będzie poprawność merytoryczna. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 29 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3. Produkcja zwierzęca 3.1. Biologiczne podstawy chowu zwierząt gospodarskich 3.2. Typy użytkowe rasy i system identyfikacji zwierząt gospodarskich 3.3. Podstawy żywienia zwierząt i paszoznawstwo 3.4. Zoohigiena 3.5. Technologiczne podstawy chowu zwierząt gospodarskich 3.6. Chów zwierząt w gospodarstwie ekologicznym 3.7. Formalne podstawy ochrony zdrowia, produkcji i sprzedaży produktów zwierzęcych 3.1. Biologiczne podstawy chowu zwierząt gospodarskich Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.d)(7)3 rozróżnić gatunki zwierząt gospodarskich na podstawie fotografii lub żywych zwierząt; PKZ(R.d)(7)4 rozpoznać gatunki zwierząt gospodarskich należących do różnych grup produkcyjnych i w różnym wieku oraz użyć nazwy właściwej dla wieku; R.3.2(4) 1 określić znaczenie gospodarcze poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich – pogłowie, kierunki użytkowania, wartość surowca, inne formy użytkowania; R.3.2(4) 2 wskazać kierunki zagospodarowania produktów ubocznych produkcji zwierzęcej na wskazanych przykładach; R.3.2(4)3 wskazać i nazwać poszczególne cechy pokroju krowy, owcy, kozy, świni, konia, kury, koguta; R.3.2(1)1 określić układy wchodzące w skład organizmu zwierzęcego; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P C PP C P B PP B P C P A R.3.2(1)2 wskazać układy na schemacie sylwetki zwierzęcia; P C R.3.2(1)3 nazwać narządy wchodzące w skład poszczególnych układów w organizmie zwierzęcym; P C Materiał nauczania Gatunki, grupy produkcyjne i wiekowe zwierząt gospodarskich. Znaczenie gospodarcze produkcji zwierzęcej. Pokrój zwierząt gospodarskich. Budowa i funkcjonowanie organizmu zwierząt gospodarskich: układ kostny, układ mięśniowy, układ powłokowy, układ krwionośny, układ oddechowy, układ pokarmowy, układ rozrodczy, układ dokrewny, układ wydalniczy, Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 30 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.1. Biologiczne podstawy chowu zwierząt gospodarskich R.3.2(1)4 określić położenie poszczególnych narządów w układach zwierząt gospodarskich; R.3.2(2)1 określić funkcje poszczególnych narządów w układach w organizmie zwierząt gospodarskich; R.3.2(2)2 wskazać procesy życiowe zachodzące w poszczególnych układach organizmu zwierzęcego; R.3.2(2)3 scharakteryzować procesy życiowe zachodzące w organizmie zwierząt gospodarskich. P C P B P B P C układ nerwowy, narządy zmysłów, elementy budowy wewnętrznej i fizjologii drobiu. Planowane zadania Na podstawie znajomości budowy i funkcjonowania poszczególnych układów opracować plan powiązań i zależności ich funkcjonowania w organizmie zwierzęcym Opracowanie powinno zawierać również ujęcie schematyczne (graficzne). Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy Biologiczne podstawy chowu zwierząt gospodarskich wymaga stosowania aktywizujących, analitycznych metod kształcenia. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru z bogatym materiałem ilustracyjnym oraz zadań praktycznych. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny znajdować się: szkielety zwierząt gospodarskich lub ich fragmenty, atlasy anatomiczne i topograficzne, fotografie i atlasy zwierząt gospodarskich, katalogi zwierząt gospodarskich, zestawy ćwiczeń, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Znajomość anatomii i fizjologii zwierząt gospodarskich, a także identyfikowanie gatunków, grup wiekowych i produkcyjnych potrzebne jest technikowi agrobiznesu do późniejszego dokonywania oceny kondycji i stanu zdrowia zwierząt, jak również posługiwania się odpowiednią terminologią. Dominującymi metodami powinny być: – metoda ćwiczeń – rozpoznawanie i nazywanie gatunków, układów i narządów w układach, – metoda gier dydaktycznych – określanie kolejności, przyporządkowanie elementów do właściwych całości, – analiza przypadku – określenie zależności pomiędzy narządami i układami. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualna praca jednolita, indywidualna praca zróżnicowana, zbiorowa praca jednolita (praca z całą klasą, praca w grupach), zbiorowa praca zróżnicowana. Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Kryterium oceny testu oraz wykonanego zadania będzie poprawność merytoryczna. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 31 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.1. Biologiczne podstawy chowu zwierząt gospodarskich Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 3.2. Typy użytkowe, rasy i system identyfikacji zwierząt gospodarskich Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.2(3)1 nazwać gatunki zwierząt gospodarskich we wskazanej kolekcji fotografii; R.3.2(3)2 zidentyfikować gatunki zwierząt gospodarskich należących do różnych grup produkcyjnych i w różnym wieku; R.3.2(3)3 określić cechy typów użytkowych bydła na podstawie sylwetek; R.3.2(3)4 rozpoznać rasy zwierząt gospodarskich; R.3.2(3)14 określić różnice pomiędzy rasą, rodem, linią hodowlaną na przykładach różnych zwierząt gospodarskich; R.3.2(15)1 określić zasady identyfikacji zwierząt gospodarskich – bydło, kozy, owce, trzoda chlewna, konie, drób - zgodnie z wymaganiami prawnymi; R.3.2(15)2 dobrać kolczyki i inne znaki identyfikacyjne do określonego gatunku zwierząt gospodarskich; R.3.2(15) 3 wypełnić dokumenty dotyczące identyfikacji i rejestracji zwierząt gospodarskich; PKZ(R.d)(10)6 określić zasady korzystania z Internetowego Systemu Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt; KPS(2)3 zaplanować zadania w produkcji zwierzęcej w sposób kreatywny i konsekwentny; KPS(4)1 określić mocne i słabe strony internetowego i tradycyjnego Systemu Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt. Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P C P C P C P C PP B P C P C PP C PP D PP C PP D Materiał nauczania Różnicowanie osobników poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich. Cechy typów użytkowych zwierząt gospodarskich. Sylwetki typów użytkowych zwierząt gospodarskich. Rasy bydła, owiec, kóz, trzody chlewnej, koni, drobiu. Rody, linie hodowlane. System Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt. Znaki identyfikacyjne. Dokumentacja SIiRZ. Planowane zadania Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 32 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.1. Biologiczne podstawy chowu zwierząt gospodarskich Na podstawie opisu przypadku uczniowie w grupach dobierają materiał hodowlany lub towarowy zwierząt dla opisanych warunków gospodarstwa. Warunkiem koniecznym jest umieszczenie w pracy uzasadnienia dokonywanego wyboru. Dla dobranych zwierząt opisują wymagania wynikające z obowiązku stosowania Systemu Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt. W tym celu posługują się odpowiednim aktem prawnym. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy Typy użytkowe, rasy i system identyfikacji zwierząt gospodarskich ma ukształtować umiejętności, dzięki którym uczeń potrafi rozróżnić i ocenić przydatność materiału hodowlanego dla gospodarstwa oraz spełnić wymagania formalne związane z identyfikacją i rejestracją zwierząt gospodarskich. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny znajdować się: atlasy ras zwierząt gospodarskich, katalogi firm zajmujących się dystrybucją nasienia i materiału hodowlanego, fotografie, czasopisma branżowe. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów i karty pracy. Zalecane metody dydaktyczne Najlepszą metodą do zastosowania w tym dziale jest metoda projektów – uczniowie analizując i ucząc się charakterystyk poszczególnych typów użytkowych i ras zwierząt gospodarskich jednocześnie analizują możliwość ich utrzymywania w określonych warunkach. W ten sposób uczą się podejmowania decyzji na podstawie analizy. Alternatywnie można stosować metodę metaplanu – dobieranie zwierząt dla gospodarstwa i gry dydaktyczne – identyfikowanie sylwetek, rozpoznawanie ras, kolczyków. Ćwiczenie praktyczne będzie wykorzystywane do opanowania umiejętności wypełniania dokumentacji SIiRZ. Formy organizacyjne Projekty powinny być prowadzone w grupach pięcioosobowych, a inne zajęcia w grupach 15 osobowych Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Kryterium oceny testu będzie poprawność merytoryczna. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 33 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.3. Podstawy żywienia zwierząt i paszoznawstwo Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.2(7)1 nazwać grupy składników występujących w paszach ze względu na rolę w żywieniu i rodzaj dominującego związku chemicznego; R.3.2(7)2 określić rolę białek, węglowodanów, tłuszczów, witamin i związków mineralnych w żywieniu zwierząt; R.3.2(7)3 wskazać cele żywienia różnych grup produkcyjnych zwierząt na przykładzie zwierząt opasanych i użytkowanych rozpłodowo; R.3.2(7)4 wskazać przynajmniej trzy czynniki racjonalnego żywienia zwierząt; R.3.2(7)5 określić zależność pomiędzy ilością i jakością zadawanych pasz a wynikiem produkcyjnym i ekonomicznym; R.3.2(7)5 określić zależność pomiędzy ilością i jakością zadawanych pasz a wynikiem produkcyjnym i ekonomicznym; R.3.2(5)1 rozpoznać próbki słomy, siana, kiszonkę, zielonki, ziemniaki, buraki pastewne, ziarna zbóż, kukurydzy, roślin strączkowych i ich śruty; R.3.2(5)2 rozróżnić pasze pod względem pochodzenia, zawartości składników chemicznych, koncentracji energii w jednostce masy; R.3.2(5)3 zinterpretować pojęcie: wartość pokarmowa paszy, wskazując przynajmniej cztery cechy; R.3.2(5)4 określić wartość i przydatność żywieniową pasz objętościowych soczystych, suchych i treściwych; R.3.2(5)5 wskazać przeznaczenie pełnoporcjowych i uzupełniających mieszanek paszowych oraz koncentratów paszowych na wybranych przykładach; R.3.2(5)6 wskazać przykłady dodatków paszowych dla określonych grup produkcyjnych i gatunków zwierząt gospodarskich; R.3.2(5)7 dobrać przykłady produktów ubocznych przetwórstwa rolno-spożywczego do wykorzystania w żywieniu określonej grupy zwierząt gospodarskich; R.3.2(5)8 określić zasady użytkowania pastwiska z uwzględnieniem wypasanych Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P A P B PP C P C P B PP C P C P C P D P C P C P C PP C Materiał nauczania – – – – – – – – – – Skład chemiczny paszy i rola żywieniowa poszczególnych składników, racjonalne żywienie. Rozpoznawanie pasz gospodarskich. Kryteria podziału pasz. Wartość pokarmowa i przydatność żywieniowa paszy. Elementy oceny jakości pasz. Przygotowywanie, konserwowanie i przechowywanie pasz. Zagrożenia związane z przygotowaniem i przechowywaniem pasz. Etyczne zasady w żywieniu zwierząt. Normowanie i dawkowanie pasz. Jakość żywienia a wynik produkcyjny. C Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 34 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.3. Podstawy żywienia zwierząt i paszoznawstwo gatunków zwierząt, urządzeń i pory sezonu pastwiskowego; P R.3.2(6)1 określić zasady oceny przydatności zielonki do produkcji siana lub kiszonki; R.3.2(6)2 wskazać sposoby suszenia zielonki na siano; P B R.3.2(6)3 dobrać warunki i miejsca przechowywania siana; P C R.3.2(6)4 określić zasady i technikę podsuszania zielonki na kiszonkę i sianokiszonkę; P C R.3.2(6)5 uzasadnić kolejność czynności podczas zakiszania pasz; P B R.3.2(6)6 określić zasady i formy przechowywania kiszonek; PP B P C P B PP C PP C R.3.2(6)7 dobrać sposób przygotowania do skarmienia przykładowych pasz objętościowych suchych, soczystych i treściwych; R.3.2(6)8 ocenić organoleptycznie jakość próbki kiszonki, zielonki, siana i paszy treściwej; R.3.2(6)9 wybrać system wypasu dla określonego (przykładowego) pastwiska; PKZ(R.d)(10)7 zbilansować dawkę żywieniową z wykorzystaniem programu do układania dawek żywieniowych dla zwierząt. Planowane zadania Opracowanie planu produkcji kiszonki dla stada Grupa uczniów (3-4 osoby) zaplanuje produkcję kiszonki dla wskazanego przez nauczyciela stada zwierząt. W związku z tym: wybierze gatunki roślin z przeznaczeniem na kiszonkę, określi areał uprawy, terminy koszenia, warunki podsuszania, wybierze technologię produkcji kiszonki i zaplanuje w czasie wykonanie czynności wynikających z tej technologii. Pracę grupa przedstawi w postaci prezentacji multimedialnej. Opracowanie projektu użytkowania pastwiska Grupa uczniów (3-4 osoby) w oparciu o opis pastwiska oblicza obsadę i obciążenie pastwiska, dobiera rodzaj wypasu, określa organizację pastwiska, ustala harmonogram wypasu z uwzględnieniem czasu odrostu runi pastwiskowej w różnych miesiącach sezonu pastwiskowego. Pracę grupa przedstawi w postaci elektronicznej – dokument wykonany w edytorze tekstu z elementami grafiki. Praca może zawierać linki do arkusza kalkulacyjnego z obliczeniami. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni produkcji rolniczej i pracowni informatycznej lub centrum multimedialnym w bibliotece szkolnej. Organizacja sali wymaga korzystania z dużych blatów, aby można było wyeksponować materiały do rozpoznawania. Potrzebne będą również: komputery z dostępem do Internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) oraz urządzenia multimedialne. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 35 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.3. Podstawy żywienia zwierząt i paszoznawstwo Środki dydaktyczne Próbki pasz, fotografie pasz, oferty producentów pasz, etykiety, program do układania dawek żywieniowych, katalogi silosów, katalogi z elementami organizacji pastwiska, czasopisma specjalistyczne, filmy dydaktyczne. Zalecane metody dydaktyczne Mapa mentalna – skład chemiczny pasz, rola składników żywieniowych, kryteria podziału pasz. Ćwiczenie praktyczne – rozpoznawanie pasz, ocena organoleptyczna pasz, układanie dawki żywieniowej. Projekt edukacyjny – przygotowanie, konserwowanie i przechowywanie pasz. Dyskusja dydaktyczna – określanie zagrożeń i odpowiedzialności za jakość pasz i żywienia. Metaplan – zależność między ilością i jakością zadawanych pasz a wynikiem produkcyjnym. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej (rozpoznawanie) oraz zespołowej (w przypadku pracy koncepcyjnej). Zespoły maksymalnie 3-4 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Kryterium oceny wykonanego testu wielokrotnego wyboru będzie poprawność merytoryczna. Kryterium oceny testu praktycznego będzie poprawność merytoryczna i czas. W ocenie projektu uwzględnione zostaną prezentacja i sprawozdanie z wykonanego projektu. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 3.4. Zoohigiena Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.2(12)1 wyjaśnić wpływ promieniowania słonecznego, temperatury, wilgotności, ruchu powietrza, opadów atmosferycznych i zanieczyszczeń powietrza na zdrowie i produkcyjność zwierząt gospodarskich; R.3.2(12)2 wskazać znaczenie ruchu na świeżym powietrzu dla zdrowia i produkcyjności zwierzęcia; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B Materiał nauczania – – P B – Wpływ klimatu i stanu środowiska naturalnego na zdrowie i produkcyjność zwierząt. Ruch na świeżym powietrzu, wybiegowanie i ogólnikowanie zwierząt gospodarskich. Jakość higieniczna pastwiska. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 36 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.4. Zoohigiena R.3.2(12)3 wskazać cechy oceny jakości higienicznej pastwiska; R.3.2(12)4 określić warunki lokalizacji budynków inwentarskich w stosunku do ukształtowania terenu, kierunku wiatrów, ujęć wodnych, dróg, stron świata; R.3.2(12)5 określić funkcje budynków inwentarskich na wskazanym przykładzie (fotografia lub opis wyposażenia); R.3.2(12)6 uzasadnić konieczność uwzględnienia planu zagospodarowania przestrzennego w podejmowaniu decyzji o usytuowaniu budynku inwentarskiego; R.3.2(12)7 zaplanować usytuowanie budowli rolniczych służących produkcji zwierzęcej: R.3.2(12)8 wyjaśnić znaczenie zachowania dobrostanu zwierząt na wybranym przykładzie; R.3.2(12)9 wskazać optymalne warunki temperatury, wilgotności, szybkości przepływu powietrza, stężenia gazów szkodliwych dla poszczególnych gatunków, grup wiekowych i produkcyjnych zwierząt gospodarskich; R.3.2(12)10 dobrać sposoby zapewnienia optymalnych warunków mikroklimatycznych w przykładowym budynku inwentarskim; PKZ(R.d)(10)8 ocenić dwa inteligentne systemy sterowania mikroklimatem w pomieszczeniach inwentarskich pod kątem niezawodności, łatwości obsługi i kosztów; R.3.2(13)2 określić wpływ stosowania zasad wzajemnej zgodności na decyzje produkcyjne w produkcji zwierzęcej: R.3.2(13)3 wskazać pięć wolności zwierząt mających wpływ na kształtowanie warunków chowu; R.3.2(13)4 określić zasady składowania obornika, gnojówki i gnojowicy w gospodarstwie; R.3.2(13)5 ocenić wpływ różnych sposobów składowania obornika, gnojówki i gnojowicy na stan środowiska naturalnego i komfort życia rodziny rolniczej wykorzystując dwa wskazane przykłady; BHP(4)7 określić przynajmniej trzy czynniki zagrażające środowisku naturalnemu ze strony chowu zwierząt gospodarskich. – – – – – P C PP C P B PP C P C PP C – – – P A – PP D – PP C/D – – P C P B P B PP C P C – – Lokalizacja i funkcje budynków inwentarskich. Lokalny plan zagospodarowania przestrzennego. Budowle rolnicze. Dobrostan zwierząt – pojęcie i zasady zachowania. Wymagania mikroklimatyczne dla zwierząt gospodarskich. Kontrola mikroklimatu w pomieszczeniach inwentarskich. Ogrzewanie, wentylacja a obsada zwierząt w budynkach inwentarskich. Przydatność materiałów budowlanych. Sterowanie mikroklimatem. Etyka a tworzenie warunków bytowania zwierzętom gospodarskim. Zasady wzajemnej zgodności w chowie zwierząt (cross compliance). Wymagania dla warunków chowu zapewniające zachowanie zdefiniowanych wolności zwierząt. Składowanie obornika, gnojówki i gnojowicy. Zagrożenia dla środowiska naturalnego ze strony chowu zwierząt. Planowane zadania Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 37 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.4. Zoohigiena Dla opisanych warunków gospodarstwa zaplanować wielkość i usytuowanie płyty obornikowej Zadanie powinno być wykonane w grupach pięcioosobowych. Elementem pracy powinien być szkic sytuacyjny gospodarstwa. Podczas pracy powinny być wykorzystane odpowiednie akty prawne, na które w pracy należy się powołać. Dla określonych warunków budynku inwentarskiego opracować wyposażenie dotyczące monitorowania mikroklimatu i wyposażenie zapewniające odpowiednie warunki zoohigieniczne – mikroklimat i utrzymanie higieny pomieszczenia, zapewnienie zdefiniowanych wolności zwierzęcia Praca powinna się odbywać w grupach pięcioosobowych. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni lub w gospodarstwie szkoleniowym, jeżeli jest ono w szkole. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce zoohigienicznej oraz przepisy prawne. Zalecane metody dydaktyczne Dla stworzenia sytuacji dydaktycznych motywujących uczniów do pracy samodzielnej zastosowane mogą być: – metoda sytuacyjna – na podstawie opisu odbywa się konfrontacja z wymaganiami formalnymi i dochodzenie do wypracowania decyzji, – projekt edukacyjny – dobór warunków zapewnienia dobrostanu zwierząt. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Grupy maksymalnie pięcioosobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Kryterium oceny wykonanego testu wielokrotnego wyboru będzie poprawność merytoryczna. Kryterium oceny testu praktycznego będzie poprawność merytoryczna. W projekcie oceniona będzie prezentacja pod względem poprawności merytorycznej i atrakcyjności. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 38 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.5. Technologiczne podstawy chowu zwierząt gospodarskich Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna R.3.2(4)4 scharakteryzować rodzaje opasu i tuczu u zwierząt gospodarskich; P C R.3.2(4)5 dobrać warunki do chowu krów mamek; PP C R.3.2(4)6 scharakteryzować użytkowanie nieśne drobiu; P C R.3.2(4)8 wskazać warunki użytkowania wełnistego zwierząt gospodarskich; P C R.3.2(4)9 określić inne kierunki użytkowania zwierząt gospodarskich; P C P C P B P B P B P B PP C P C P B P B P C PP C Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.2(10)1 ustalić dzienny harmonogram karmienia dla grupy produkcyjnej zwierząt gospodarskich z uwzględnieniem sezonu; R.3.2(10)2 określić zasady przygotowania pasz na poszczególne odpasy dla wybranej grupy produkcyjnej zwierząt gospodarskich; R.3.2(10)3 wskazać zasady zachowania bezpieczeństwa podczas zadawania pasz różnym gatunkom zwierząt gospodarskich; R.3.2(10)4 określić objawy rui u samic zwierząt gospodarskich; R.3.2(10)5 wskazać optymalny termin i metody krycia samic zwierząt gospodarskich; R.3.2(10)6 scharakteryzować przebieg ciąży u samic zwierząt gospodarskich z uwzględnieniem czasu trwania, zewnętrznych objawów, żywienia i pielęgnacji; R.3.2(10)7 określić objawy zbliżającego się porodu u samic zwierząt gospodarskich; R.3.2(10)8 określić zasady przygotowania stanowiska lub pomieszczenia do przeprowadzenia porodu u samic zwierząt gospodarskich; R.3.2(10)9 wskazać zasady udzielania pomocy przy porodzie u samic zwierząt gospodarskich; R.3.2(10)10 ustalić zasady postępowania z matką i noworodkiem po porodzie; R.3.2(10)11 opracować harmonogram wykonywania okresowych i codziennych zabiegów pielęgnacyjnych u zwierząt gospodarskich; Materiał nauczania – – – – – – – – – – Technologie chowu bydła, owiec i kóz. Żywienie bydła, owiec i kóz. Użytkowanie rozrodcze bydła, owiec i kóz (krycie, ciąża, poród). Warunki użytkowania mlecznego krów, kóz i owiec. Zabiegi pielęgnacyjne u bydła, owiec i kóz. Obsługa codzienna stada. Maszyny i urządzenia w chowie bydła, owiec i kóz. Pozyskiwanie mleka, wełny. Przygotowanie do pokazu, wystawy bydła, owiec i kóz. Bezpieczeństwo podczas obsługi bydła, owiec i kóz. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 39 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.5. Technologiczne podstawy chowu zwierząt gospodarskich R.3.2(10)12 wskazać sprzęt i narzędzia do wykonania zabiegów pielęgnacyjnych u zwierząt gospodarskich; R.3.2(10)13 określić terminy i technikę wykonywania korekcji racic i kopyt u zwierząt gospodarskich; R.3.2(10)14 określić zagrożenia podczas wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych u zwierząt gospodarskich; R.3.2(10)16 wskazać metody i środki zapobiegania występowaniu pasożytów skórnych z wykorzystaniem zasobów Internetu; R.3.2(11)1 ustalić listę codziennych czynności porządkowych wykonywanych w pomieszczeniach dla zwierząt gospodarskich; R.3.2(11)2 określić okresowe czynności związane z utrzymaniem porządku w pomieszczeniach inwentarskich; R.3.2(11)3 zaplanować wykonywanie prac związanych z usuwaniem obornika; R.3.2(11)4 zaplanować wykonywanie prac związanych z utrzymaniem porządku w pomieszczeniach towarzyszących (paszarnia, dojarnia, szatnia itp.); R.3.2(8)1 dobrać maszyny do mycia i czyszczenia korytarzy i miejsc do karmienia i pojenia bydła, owiec i kóz; R.3.2(8)2 dobrać maszyny do przygotowania i zadawania pasz dla zwierząt gospodarskich; R.3.2(8)3 dobrać maszyny i narzędzia do usuwania obornika z pomieszczeń zwierząt gospodarskich; R.3.2(8)4 dobrać technologię pozyskiwania mleka do określonych warunków gospodarstwa i gatunku zwierząt; R.3.2(8)5 dobrać sprzęt do wykonania strzyży u owiec oraz skorygowania okrywy szerstnej u krów; R.3.2(8)6 dobrać środki transportu zwierząt gospodarskich; R.3.2(9)1 wskazać zasady posługiwania się maszynami do mycia i czyszczenia i usuwania obornika używanymi w pomieszczeniach inwentarskich; R.3.2(9)2 określić zasady obsługiwania urządzeń do wykonania doju; R.3.2(9)3 określić zasady obsługiwania maszyn i urządzeń do przygotowania i zadawania pasz zwierzętom gospodarskim w określonym gospodarstwie; P B PP C P C PP B P C PP C P C P C P C P C P C PP C/D PP C P C P C P C P C Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 40 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.5. Technologiczne podstawy chowu zwierząt gospodarskich PKZ(R.d)(10)9 określić elementy elektronicznego zarządzania stadem i dojem; R.3.2(17)1 dobrać środki podkreślające zewnętrzny wygląd zwierząt gospodarskich przygotowywanych do wystawy, pokazu lub aukcji; R.3.2(17)2 skompletować podręczny zestaw do bieżącej korekty wyglądu zwierząt gospodarskich podczas wystawy, pokazu lub aukcji wykorzystując informacje z ofert firm; R.3.2(17)3 dobrać rodzaj uwiązu i kostiumu dla prezentera zwierzęcia gospodarskiego na podstawie katalogów; R.3.2(17)4 określić zasady prowadzenia treningu zwierzęcia gospodarskiego przed wystawą, aukcją lub pokazem; R.3.2(17)5 opisać zasady prezentowania poszczególnych zwierząt gospodarskich podczas pokazów lub aukcji; R.3.2(17)6 opisać sposób przygotowania klatki lub kojca ekspozycyjnego dla zwierząt gospodarskich; BHP(4)8 wskazać zagrożenia ze strony pracujących maszyn i urządzeń dla życia i zdrowia człowieka pracującego z ich użyciem; KPS(1)5 zachować zasady etyki w zakresie przygotowania zwierzęcia do pokazu; KPS(2)3 dobrać sposób prezentacji zwierzęcia zapewniający pokazanie jego najlepszych cech zewnętrznych; KPS(4)2 dobrać środki i sposoby podkreślenia wyglądu zwierzęcia odpowiednio do zmieniających się okoliczności prezentacji (hodowlana, turystyczna, aukcja itp.). PP D PP C P C PP C P C P B P B P C PP B PP C PP C/D Planowane zadania Opracować projekt technologii produkcji mleka na użytkach zielonych Dla określonych warunków gospodarstwa uczniowie w grupach pięcioosobowych opracowują projekt z zastosowaniem konkretnej technologii produkcji i prezentują swoje rozwiązania i decyzje z uzasadnieniem dotyczącym technologii i uwarunkowań ekonomicznych. Opracować projekt wykonania strzyży w określonym stadzie określając: – przygotowanie stada do wykonania strzyży, – przygotowanie stanowiska, – sposób postępowania z wełną po zestrzyżeniu. Projekt powinien być wykonany w grupach pięcioosobowych. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 41 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.5. Technologiczne podstawy chowu zwierząt gospodarskich Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy Technologiczne podstawy chowu zwierząt gospodarskich jest jednym z obszerniejszych w ramach przedmiotu. Uczeń powinien w tym dziale opanować umiejętności, które w przyszłości pozwolą mu podejmować decyzje dotyczące wyboru specjalizacji (profilu produkcyjnego) gospodarstwa. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny znajdować się: komputer z dostępem do Internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), urządzenia multimedialne. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące technologii produkcji w chowie bydła, owiec i kóz. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Metoda projektów – opanowanie umiejętności analizowania konkretnej technologii produkcji. Analiza przypadku – dobór warunków chowu bydła, owiec lub kóz w określonych warunkach. Inscenizacja – pomoc przy porodzie, technika wykonywania strzyży (na sucho). Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej lub grupowej. Zajęcia należy prowadzić w grupach pięcioosobowych. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Kryteria oceniania będą dotyczyły poprawności merytorycznej. Oceniane będą również efekty wykonanego projektu i tu dodatkowo ocenie będzie podlegać struktura opracowania i atrakcyjność graficzna. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 3.6. Chów zwierząt w gospodarstwie ekologicznym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.2(16)1 wskazać na znaczenie produkcji zwierzęcej w podnoszeniu żyzności gleby i w zwiększeniu bioróżnorodności gospodarstwa; R.3.2(16)2 określić minimalne okresy przestawiania na metody ekologiczne poszczególnych gatunków i typów użytkowych zwierząt; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B P C Materiał nauczania – – – – Zwierzęta w agroekosystemie. Przestawianie zwierząt na metody ekologiczne. Obsada zwierząt w gospodarstwie ekologicznym. Dopuszczalne środki higieny w gospodarstwie Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 42 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.6. Chów zwierząt w gospodarstwie ekologicznym R.3.2(16)3 wybrać gatunki i rasy zwierząt dla gospodarstwa ekologicznego; R.3.2(16)4 określić maksymalną dopuszczalną obsadę zwierząt dla gospodarstwa ekologicznego; R.3.2(16)5 wskazać minimalną powierzchnię w budynkach inwentarskich i na wybiegach w gospodarstwie ekologicznym; R.3.2(16)6 ustalić środki dezynfekujące i czyszczące dopuszczone do stosowania w gospodarstwie ekologicznym; R.3.2(16)7 wskazać pasze i dodatki możliwe do stosowania w gospodarstwie ekologicznym; R.3.2(16)8 określić możliwości zakupu pasz; PP C P C P B PP C P C PP C R.3.2(16)9 określić sposoby zapobiegania chorobom zwierząt; P C R.3.2(16)10 wymienić zabiegi okaleczeń dopuszczone ze względów bezpieczeństwa i sanitarnych (dekornizacja, przycinanie zębów, ogona, kastracja). PP B – – ekologicznym. Pochodzenie pasz. Dopuszczalne okaleczenia. Planowane zadania Opracować plan przestawienia przykładowego gospodarstwa na metody ekologiczne Uczniowie w grupach (maksymalnie cztery osoby) analizują warunki gospodarstwa i wykorzystując kryteria rolnictwa ekologicznego opracowują plan przestawienia produkcji zwierzęcej. Dobrać gatunki i obliczyć maksymalną obsadę zwierząt dla przykładowego gospodarstwa Zadanie będzie wykonywane indywidualnie, dlatego należy przygotować tyle przykładowych opisów, ilu jest uczniów w klasie. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy Chów zwierząt w gospodarstwie ekologicznym służy opanowaniu umiejętności zastosowania alternatywnych metod w produkcji zwierzęcej. Oprócz wiedzy i umiejętności istotne jest w tym dziale kształtowanie postaw. Ta technologia produkcji jest bardziej pracochłonna, ale daje produkt lepszej jakości, choć w dłuższym cyklu produkcyjnym. Metody kształcenia należy więc dobrać bardzo starannie. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny znajdować się: kryteria rolnictwa ekologicznego, komputer z dostępem do Internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), urządzenia multimedialne. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Zastosowane metody to: – metaplan – pozwala przeanalizować uwarunkowania i określić argumentację, Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 43 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.6. Chów zwierząt w gospodarstwie ekologicznym – – ćwiczenie praktyczne – pozwoli wykonać obliczenia, które są podstawą podejmowania decyzji, wycieczka dydaktyczna, podczas której zostaną wykorzystane inne metody, tj. wywiad i obserwacja – zebrane informacje pozwolą na dokonanie analizy uwarunkowań produkcji w odniesieniu do praktyki. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Zajęcia należy prowadzić w grupach 15 osobowych, a niektóre w zespołach czteroosobowych. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Kryterium oceny wykonanego testu wielokrotnego wyboru będzie poprawność merytoryczna. Kryterium oceny testu praktycznego będzie poprawność merytoryczna. Oceniane będą również efekty wykonanych zadań, gdzie kryteria – oprócz wymienionych – będą uwzględniały układ graficzny i terminowość wykonania. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 3.7. Formalne podstawy ochrony zdrowia, produkcji i sprzedaży produktów zwierzęcych Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B PP C P C P C R.3.2(14)5 wskazać podstawy prawne ochrony zdrowia zwierząt; PP C R.3.2(13)6 zidentyfikować systemy zapewniające jakość w produkcji zwierzęcej; PP C R.3.2(13)7 określić formalne zasady przechowywania produktów pochodzenia P C Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.2(14)1 opisać zasady wykonania przeglądu stada pod kątem stanu zdrowia zwierząt; R.3.2(14)2 przedstawić zasady pomiaru temperatury, tętna, liczby oddechów u zwierząt gospodarskich; R.3.2(14)3 wskazać zasady obserwacji wydalin i wydzielin zwierzęcych na użytek wnioskowania o stanie zdrowia; R.3.2(14)4 określić sposób postępowania ze zwierzęciem z podejrzeniem choroby; Materiał nauczania – – – – – Ocena stanu zdrowia zwierzęcia. Obserwacja parametrów fizjologicznych. Postępowanie ze zwierzęciem podejrzanym o chorobę. Przechowywanie produktów pochodzenia zwierzęcego. Formalne wymagania transportu i sprzedaży zwierząt gospodarskich. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 44 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.7. Formalne podstawy ochrony zdrowia, produkcji i sprzedaży produktów zwierzęcych zwierzęcego pozyskiwanych w gospodarstwie posługując się odpowiednim aktem prawnym; R.3.2(13)8 wskazać formalne warunki transportu zwierząt i ich produktów zgodnie z obowiązującym prawem; R.3.2(13)9 wypełnić dokumenty sprzedaży zwierząt i ich produktów. P B P C Planowane zadania Określić kolejne kroki postępowania w sytuacji podejrzenia wystąpienia choroby zakaźnej Posługując się odpowiednim aktem prawnym uczniowie w grupach określają kolejne kroki postępowania w przypadku podejrzenia wystąpienia lub wystąpienia choroby zakaźnej. Praca będzie opisem procedury postępowania, gdzie zostaną określone zadania, terminy, osoby odpowiedzialne i dokumenty. Wybrać i schematycznie opracować zastosowanie systemu zapewniania jakości właściwego dla określonego typu produkcji zwierzęcej lub wskazywanego przez określonego odbiorcę produktów zwierzęcych Zadanie powinno być wykonywane w pięcioosobowych grupach. Do opracowania można wykorzystać odpowiednie akty prawne i normy. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W tym dziale należy pracować przede wszystkim z aktami prawnymi i normami. Pomocne będą więc metody analityczne. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny znajdować się: przepisy prawa, normy towarowe, normy jakości, komputer z dostępem do Internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), urządzenia multimedialne, czasopisma branżowe, przykłady stosowanych procedur postępowania. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dominującymi metodami powinny być: metoda ćwiczeń i metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Ponadto należy zastosować analizę przypadku w celu dobrania odpowiednich systemów i sposobów postępowania. Linia czasu – pozwoli na opracowanie części harmonogramów wdrażania lub postępowania zgodnego z procedurami. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej lub grupowej. Zajęcia należy prowadzić w systemie klasowo-lekcyjnym. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Kryterium oceny wykonanego testu wielokrotnego wyboru będzie poprawność merytoryczna. Kryterium oceny testu praktycznego będzie poprawność merytoryczna. Ocenione zostaną również opracowane rozwiązania proceduralne pod kątem zachowania kolejności poszczególnych kroków. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 45 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.7. Formalne podstawy ochrony zdrowia, produkcji i sprzedaży produktów zwierzęcych – – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 46 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4. Technika w rolnictwie 4.1. Maszynoznawstwo ogólne 4.2. Pojazdy i środki transportowe 4.3. Maszyny i narzędzia rolnicze 4.4. Obsługa urządzeń i instalacji w rolnictwie 4.1. Maszynoznawstwo ogólne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.3(1)1 wykreślić rysunek wskazanej części w rzutach prostokątnych na arkuszu rysunkowym A4; R.3.3(1)3 wykreślić schemat technologiczny przedstawionej maszyny z zastosowaniem uproszczeń rysunkowych; R.3.3(1)2 wykonać odręczny szkic przedstawionego mechanizmu lub zespołu maszyn w rzucie aksonometrycznym; R.3.3(1)4 odczytać rysunek części z przedstawionego katalogu części zamiennych; R.3.3(1)5 odczytać rysunek złożeniowy maszyny z przedstawionego katalogu części maszyn; R.3.3(1)6 odczytać rysunek instrukcyjny (ofertowy) ze wskazanej instrukcji obsługi danej maszyny; R.3.3(2)1 sklasyfikować materiały konstrukcyjne, paliwa, oleje i smary według ich własności i zastosowania; R.3.3(2)2 scharakteryzować metale żelazne i nieżelazne, drewno, naturalne materiały konstrukcyjne, tworzywa sztuczne pod względem własności mechanicznych i technologicznych; PKZ(R.d)(2)1 sklasyfikować na podstawie charakterystyki połączenia pod względem sposobu łączenia części ze sobą; PKZ(R.d)(2)2 przedstawić stosowane sposoby zabezpieczenia połączeń śrubowych; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P A P B P B PP C PP C PP D P B P A PP C P C Materiał nauczania − − − − − − Rysunek techniczny. Materiały konstrukcyjne. Części maszyn. Maszynoznawstwo. Paliwa i materiały eksploatacyjne. Podstawy eksploatacji maszyn. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 47 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.1. Maszynoznawstwo ogólne PKZ(R.d)(2)3 rozpoznać połączenia rozłączne i nierozłączne stosowane w technice rolniczej; PKZ(R.d)(2)4 rozróżnić osie i wały ze względu na sposób przenoszenia obciążenia; PP C P B P C P B P C P C P B PP C P A PKZ(R.d)(3)2 określić sposoby zabezpieczenia metali przed korozją; P B PKZ(R.d)(3)3 rozpoznać rodzaje korozji na przedstawionych modelach. PP C PKZ(R.d)(2)5 scharakteryzować dwa rodzaje łożysk pod względem sposobu przenoszenia obciążenia; PKZ(R.d)(2)6 scharakteryzować trzy rodzaje sprzęgieł ze względu na sposób przenoszenia napędu; PKZ(R.d)(2)7 scharakteryzować trzy rodzaje przekładni ze względu na sposób przeniesienia napędu; PKZ(R.d)(2)8 dobrać średnicę koła napędzanego (lub obroty) określonej maszyny do silnika o znanych obrotach i średnicy koła napędzającego; PKZ(R.d)(2)9 scharakteryzować dwa rodzaje napędowych układów hydraulicznych zastosowanych w ciągnikach i maszynach rolniczych; PKZ(R.d)(2)10 scharakteryzować wentylatory, dmuchawy i sprężarki ze względu na ich przeznaczenie; PKZ(R.d)(3)1 scharakteryzować występujące rodzaje korozji metali; Planowane zadania Wykonanie schematu technologicznego (schematu napędu) przedstawionej maszyny z uwzględnieniem połączeń i części maszyn. Dobór materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych Narysuj schemat przeniesienia napędu przedstawionej maszyny rolniczej. Na schemacie zaznacz występujące przekładnie i połączenia. Dobierz materiały konstrukcyjne oraz materiały eksploatacyjne. Porównaj wykonany schemat ze schematem z podręcznika. Dokonaj analizy różnic i uzupełnij swoją pracę. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy Maszynoznawstwo ogólne wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika agrobiznesu. Powinny być kształtowane umiejętności związane z czytaniem rysunków technicznych, rozpoznawaniem części i mechanizmów maszyn i sposobem ich pracy, a także umiejętności związane z rozpoznawaniem i zastosowaniem paliw i materiałów eksploatacyjnych. Należy także kształtować postawę odpowiedzialności technika agrobiznesu za sposób wykorzystania zasobów energii w produkcji rolniczej. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie zadań typu próba pracy. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny znajdować się: katalogi i instrukcje obsługi sprzętu rolniczego, próbki paliw, materiałów eksploatacyjnych, modele Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 48 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.1. Maszynoznawstwo ogólne mechanizmów, filmy i prezentacje multimedialne, komputer z dostępem do Internetu, urządzenia multimedialne, zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych rolnika. Dział programowy Maszynoznawstwo ogólne wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, indywidualnej pracy ucznia. Dominującymi metodami powinny być: metoda ćwiczeń i metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w zespołach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Kryterium oceny wykonanego testu wielokrotnego wyboru będzie poprawność merytoryczna. Kryterium oceny testu praktycznego będzie poprawność merytoryczna. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 4.2. Pojazdy i środki transportowe Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.d)(1)1 dokonać podziału pojazdów stosowanych w rolnictwie w zależności od wykonywanych prac; PKZ(R.d)(1)2 dokonać podziału mobilnych i stacjonarnych środków transportowych stosowanych w rolnictwie; R.3.3(6)1 dobrać pojazdy do rodzaju wykonywanej pracy - transportu, prac polowych; R.3.3(6)2 dobrać środki wykorzystywane do transportu wewnętrznego i zewnętrznego; R.3.3(7)1 opisać sposób przygotowania pojazdów do rodzaju wykonywanej pracy i Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P A P B PP C PP C P B Materiał nauczania − − − − Silniki i pojazdy rolnicze. Transport wewnętrzny w gospodarstwie. Transport zewnętrzny w gospodarstwie. Charakterystyka techniczna, zasady obsługi, konserwowania i przechowywania pojazdów rolniczych. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 49 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.2. Pojazdy i środki transportowe po okresie przechowywania; R.3.3(7)2 opisać sposób przygotowania maszyn i narzędzi do rodzaju wykonywanej pracy. R.3.3(9)1 opisać rodzaje przeglądów technicznych, które należy wykonywać podczas eksploatacji ciągników i sprzętu technicznego; R.3.3(9)2 scharakteryzować czynności przeglądów technicznych maszyn (kombajnów); R.3.3(9)3 przedstawić sposoby konserwacji i przygotowania do przechowywania ciągników rolniczych; R.3.3(9)4 zmodyfikować czynności przeglądów technicznych ciągników, maszyn i urządzeń rolniczych w zależności od sposobu ich użytkowania; R.3.3(9)5 sprawdzić jakość wykonywanych czynności przeglądów technicznych, konserwacji i warunków przechowywania ciągników, maszyn i urządzeń rolniczych. P B P B P B P B PP C PP C Planowane zadania Dokonanie podziału sprzętu rolniczego (pojazdów rolniczych) zgodnie z ich konstrukcją i przeznaczeniem Przygotuj pojazdy do pracy i zaproponuj ich przygotowanie do przechowywania po sezonie pracy. Uczniów należy podzielić na zespoły kilkuosobowe (3-5 osób). Każdy zespół zajmuje się określonym rodzajem pojazdów lub maszyn, np. ciągniki rolnicze, kombajny, maszyny rolnicze (siewniki, sadzarki), środki transportu. Zadanie dla grup: podziel pojazdy, maszyny, środki transportu rolniczego ze względu na konstrukcję, wyposażenie i przeznaczenie, przeanalizuj sposób pracy, zaproponuj wskazane modele do wykonania różnych prac w rolnictwie, dobierz środki transportu wewnętrznego i zewnętrznego i zaproponuj linie technologiczne do transportu, np. zboża z pola do magazynu. Zaproponuj sposób przechowywania sprzętu po sezonie pracy. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy Pojazdy i środki transportowe wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika agrobiznesu. Powinny być kształtowane umiejętności związane z charakteryzowaniem pojazdów rolniczych i środków transportu oraz umiejętności związane z przygotowaniem do pracy, konserwowaniem i przechowywaniem ciągników i środków transportowych. Należy także kształtować postawę odpowiedzialności technika agrobiznesu za efektywny sposób wykorzystania sprzętu rolniczego. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz zadań praktycznych. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny znajdować się: katalogi i instrukcje obsługi sprzętu rolniczego, próbki paliw, materiałów eksploatacyjnych, modele środków transportowych, filmy i prezentacje multimedialne, komputer z dostępem do Internetu, urządzenia multimedialne, zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy Pojazdy i środki transportowe wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, dyskusji Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 50 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.2. Pojazdy i środki transportowe dydaktycznej, burzy mózgów, dyskusji panelowej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w zespołach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, testu praktycznego testu typu próba pracy. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 4.3. Maszyny i narzędzia rolnicze Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.d)(1)3 dokonać podziału sprzętu technicznego stosowanego w zależności od sposobu pracy; PKZ(R.d)(1)4 dokonać podziału narzędzi i maszyn rolniczych w zależności od: – przeznaczenia, – sposobu połączenia ze źródłem napędu, – konstrukcji i wydajności; PKZ(R.d)(1)5 rozróżnić narzędzia, maszyny i urządzenie stosowane w produkcji rolniczej w zależności od sposobu wykonywania pracy uwzględniając przeznaczenie, konstrukcję i źródło napędu z przedstawionych schematów, rysunków; R.3.3(7)3 opisać sposób przygotowania narzędzi, maszyn do rodzaju wykonywanej pracy (przed sezonem lub nowych); R.3.3(7)4 opisać sposób przygotowania urządzeń stacjonarnych do wykonywanej pracy; R.3.3(8)1 przedstawić zasady i zakres obowiązkowych badań opryskiwaczy; R.3.3(8)2 przeprowadzić kalibrację opryskiwacza na przedstawionym modelu; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P A P B PP C P A P B P B PP C Materiał nauczania − Maszyny, narzędzia i urządzenia do produkcji roślinnej: maszyny do uprawy i doprawiania roli, maszyny do nawożenia organicznego i mineralnego, maszyny do siewu i sadzenia, maszyny do pielęgnacji i ochrony roślin, maszyny do zbioru i konserwacji zielonek, maszyny o zbioru zbóż, maszyny i urządzenia do czyszczenia, sortowania, dosuszania i przechowywania ziarna maszyny do zbioru roślin okopowych, maszyny specjalistyczne do prac w rolnictwie ekologicznym. – Obowiązkowe badania opryskiwaczy. – Kalibracja opryskiwaczy. – Zasady bezpiecznego stosowania środków ochrony. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 51 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.3. Maszyny i narzędzia rolnicze R.3.3(9)6 scharakteryzować czynności przeglądów technicznych maszyn rolniczych; R.3.3(9)7 przedstawić sposoby konserwacji i przygotowania do przechowywania narzędzi i maszyn rolniczych po sezonie; BHP(5)1 wskazać zagrożenia związane z występowaniem czynników szkodliwych w pracy z opryskiwaczem; BHP(5)2 scharakteryzować najczęściej występujące zagrożenia związane z kalibracją opryskiwacza; BHP(6)8 określić sposoby zapobiegania zagrożeniom związanym z występowaniem czynników szkodliwych; BHP(6)9 rozróżnić czynniki szkodliwe oddziaływujące na rolnika w czasie pracy z opryskiwaczem; BHP(6)10 ocenić skutki oddziaływania szkodliwych czynników na organizm człowieka podczas wykonywania zadań zawodowych; KPS(2)5 wykazać się konsekwencją w działaniu mimo pojawiających się trudności, rozwiązać zadania zawodowe w sposób twórczy;. KPS(6)3 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych z zakresu maszyn rolniczych. P B PP C P B P B P C P C PP D P B P B – Maszyny, narzędzia i urządzenia do produkcji zwierzęcej: Maszyny i urządzenia do przygotowania i zadawania pasz, Urządzenia do doju i przechowywania mleka, Urządzenia do usuwania odchodów zwierzęcych. − Charakterystyka techniczna, zasady obsługi, konserwowania i przechowywania maszyn, narzędzi i urządzeń rolniczych. Planowane zadania Podział maszyn i narzędzi w zależności od sposobu pracy, przeznaczenia, połączenia z ciągnikiem rolniczym i zapotrzebowania na moc Dokonaj podziału maszyn i narzędzi ze względu na sposób wykonywania pracy i przeznaczenia sprzętu uwzględniając zapotrzebowanie na moc napędową i sposób połączenia ze źródłem napędu. Zaproponuj zastosowanie maszyn do produkcji rolniczej, przygotowanie do pracy tych maszyn do wykonywania określonych prac Na podstawie opisu wykonywanych prac przyporządkuj odpowiednie maszyny i narzędzia ustawiając je w ciągu technologicznym. Przygotuj do pracy wybrane maszyny rolnicze (narzędzia rolnicze), wykonaj przegląd codzienny maszyny rolniczej zgodnie z poleceniem instrukcji obsługi. Opracowanie procedury badań okresowych opryskiwaczy. Kalibrowanie opryskiwaczy. Zasady bezpiecznego stosowania środków ochrony roślin dla człowieka i środowiska Opracuj procedurę przygotowania wskazanego opryskiwacza do badania i inspekcji opryskiwacza polowego uwzględniając dawkę cieczy, prędkość roboczą, wielkość i typ rozpylacza, wydatek rozpylacza. Porównaj otrzymane wyniki z tabelą ustawień instrukcji obsługi i dopuszczenia do wykonywania zabiegów ochrony. Porównaj wynik pracy z obowiązującym wzorcem. Opracuj zasady bezpiecznego stosowania środków ochrony dla osób wykonujących zabiegi i dla środowiska naturalnego. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy Maszyny i narzędzia rolnicze wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 52 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.3. Maszyny i narzędzia rolnicze zadań zawodowych technika agrobiznesu. Powinny być kształtowane umiejętności związane z charakteryzowaniem maszyn i narzędzi rolniczych oraz umiejętności związane z przygotowaniem do pracy, konserwowaniem i przechowywaniem maszyn i narzędzi rolniczych. Należy także kształtować postawę odpowiedzialności technika agrobiznesu za efektywny sposób wykorzystania i przechowywania sprzętu rolniczego. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz zadań praktycznych. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny znajdować się: katalogi i instrukcje obsługi sprzętu rolniczego, katalogi i instrukcje obsługi opryskiwaczy, instrukcje stosowania środków ochrony roślin, modele lub okazy maszyn, narzędzi i urządzeń rolniczych, filmy i prezentacje multimedialne, komputer z dostępem do Internetu, urządzenia multimedialne. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika agrobiznesu. Dział programowy Maszyny i narzędzia rolnicze wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w zespołach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu próby pracy. Kryteria będą stanowiły: poprawność merytoryczna, wskazanie zasad zachowania bezpieczeństwa i terminowość wykonania prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 4.4. Obsługa urządzeń i instalacji w rolnictwie Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.3(3)1 dobrać sposoby dostarczania energii dla gospodarstwa rolniczego wskazując źródło i urządzenia; R.3.3(3)2 określić zasady obsługi urządzeń energetycznych uwzględniając bieżące i okresowe przeglądy; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna PP C P B Materiał nauczania − − − − Instalacje i urządzenia elektryczne. Instalacje i urządzenia wodociągowe. Niekonwencjonalne źródła energii. Urządzenia wodno-melioracyjne. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 53 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.4. Obsługa urządzeń i instalacji w rolnictwie R.3.3(4)1 dobrać sposoby dostarczania wody dla gospodarstwa rolniczego; R.3.3(4)2 opisać instalacje wodociągowe występujące w gospodarstwie rolnym wskazując ich elementy składowe; R.3.3(4)3 określić zasady obsługi instalacji wodociągowych uwzględniając bieżące i okresowe przeglądy; R.3.3(5)1 scharakteryzować urządzenia wodno-melioracyjne występujące w gospodarstwie rolnym; R.3.3(5)2 określić zasady obsługi urządzeń wodno-melioracyjnych uwzględniając bieżące i okresowe przeglądy; BHP(4)9 wyjaśnić zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka podczas wykonywania zadań zawodowych z mechanizacją w rolnictwie; BHP(4)10 przewidzieć zagrożenia dla środowiska naturalnego związane z użytkowaniem maszyn rolniczych. PP C P A P B P B P B P B PP C Planowane zadania Dobór sposobów dostarczania energii do gospodarstwa Zaproponuj obsługę instalacji i urządzeń elektrycznych w gospodarstwie. Praca uczniów w zespołach 3-5 osobowych. Każdy zespół otrzymuje zadanie. Po wykonaniu zadania przedstawia rezultaty swoich prac. Przeanalizuj możliwości produkcji energii we wskazanym gospodarstwie (słoneczna, wiatrowa, wodna, biogaz) oraz sposoby dostarczania energii do tego gospodarstwa. Przedstaw zasady i wykonaj obsługę okresową instalacji i wskazanych urządzeń elektrycznych stosowanych w gospodarstwie uwzględniając wymogi BHP i wymaganych kwalifikacji. Obsługa instalacji i urządzeń wodociągowych oraz urządzeń wodno-melioracyjnych w gospodarstwie Przedstaw zasady i wykonaj obsługę codzienną instalacji i wskazanych urządzeń wodociągowych oraz urządzeń wodno-melioracyjnych (przy pomocy dostępnego sprzętu) stosowanych w gospodarstwie uwzględniając wymogi BHP i wymogi sanitarne dotyczące wody dla zwierząt. Obsługa występujących w gospodarstwie Przedstaw zasady obsługi instalacji i urządzeń wodociągowych i melioracyjnych. Zaproponuj listę czynności do wykonania podczas obsługi urządzeń i instalacji wodnych i melioracyjnych. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy Obsługa urządzeń i instalacji w rolnictwie wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika agrobiznesu. Powinny być kształtowane umiejętności związane z obsługą instalacji stosowanych w rolnictwie oraz umiejętności związane z przygotowaniem do pracy i konserwowaniem instalacji stosowanych w rolnictwie. Należy także kształtować postawę odpowiedzialności technika agrobiznesu za efektywny sposób obsługi i konserwacji instalacji i urządzeń. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz zadań praktycznych. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny znajdować się: katalogi i instrukcje obsługi instalacji elektrycznych, wodociągowych, urządzeń melioracyjnych, schematy Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 54 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.4. Obsługa urządzeń i instalacji w rolnictwie instalacji w rolnictwie, filmy i prezentacje multimedialne, komputer z dostępem do Internetu, urządzenia multimedialne. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika agrobiznesu. Dział programowy „Obsługa urządzeń i instalacji w rolnictwie” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w zespołach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Zajęcia powinny odbywać się w systemie klasowym do 30 osób. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Kryteria będą stanowiły poprawność merytoryczna i przestrzeganie zasad pracy oceniane podczas obserwacji. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 55 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5. Działalność gospodarcza w agrobiznesie 5.1. Przedsiębiorstwo w gospodarce rynkowej 5.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa w agrobiznesie 5.3. Organizacja przedsiębiorstwa 5.1. Przedsiębiorstwo w gospodarce rynkowej Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna PDG(1)1 określić działanie mechanizmu rynkowego; P B PDG(1)2 rozróżnić uczestników rynku; P B PDG(2)1 rozróżnić prawa i obowiązki pracownika; P B PDG(2)2 rozróżnić prawa i obowiązki pracodawcy; P B PDG(2)3 wyjaśnić znaczenie podatków dochodowych; P B PDG(2)4 określić znaczenie podatków wydatkowych; P B PDG(2)5 rozróżnić ochronę praw autorskich; PP C PDG(3)1 określić obowiązki przedsiębiorcy wobec ZUS; P B PDG(3)2 określić obowiązki przedsiębiorcy wobec Urzędu Skarbowego; P B PDG (4)1 określić przedsiębiorstwa produkcyjne; P B PDG(4)2 określić przedsiębiorstwa usługowe; PP C P B PP C Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PDG(4)3 określić rolę instytucji administracji państwowej mających wpływ na działanie gospodarstwa rolnego; PDG(4)4 rozróżnić powiązania pomiędzy gospodarstwem rolnym a przetwórstwem żywności. Materiał nauczania – – – – – – – – – – – – – – – – Równowaga rynkowa i cena równowagi rynkowej. Wolna konkurencja, oligopol, monopol i konkurencja monopolistyczna. Konkurencja cenowa i niecenowa. Podział przedsiębiorstw zależnie od wielkości. Charakterystyka przedsiębiorstw indywidualnych, spółdzielni, spółek osobowych i kapitałowych. Giełda towarowa, aukcje, rynki hurtowe i targowiska. Kodeks pracy. Fiskalizm państwa. Rola podatków. Podatek dochodowy od przedsiębiorstw i dochodów osobistych. Podatek rolny, od działów specjalnych. Podatek VAT i akcyzowy. Podatek od nieruchomości. Ubezpieczenia społeczne. Rozliczenia z Urzędem Skarbowym. Rodzaje kredytów. Agencja Modernizacji i Restrukturyzacji Rolnictwa. Kontraktacja produktów rolnych. Produkcja, usługi, handel. Etyka w biznesie. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 56 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5.1. Przedsiębiorstwo w gospodarce rynkowej Planowane zadania Wybór formy prowadzenia przedsiębiorstwa, rozliczenia pracowników z ZUS i odprowadzenie należnych podatków Do wybranego rodzaju działalności gospodarczej zaplanuj formę przedsiębiorstwa. Nanieś na przygotowaną kartę pracy. W tej samej karcie pracy zaznacz terminy rozliczeń z ZUS. Dla podanego zysku oblicz wysokość podatku dochodowego od przedsiębiorstw. Sporządzanie planu spłaty kredytu Podział klasy na grupy. Każda grupa otrzymuje po 3-4 oferty kredytowe różnych banków. Po przeanalizowaniu ofert grupa wybiera najkorzystniejszą i przygotowuje plan spłaty kredytu. Następnie przygotowuje plan spłaty kredytu dla najmniej korzystnej oferty i porównuje te dwa plany. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy Przedsiębiorstwo w gospodarce rynkowej wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika agrobiznesu. Powinny być kształtowane umiejętności analizowania i selekcjonowania informacji z zakresu gospodarki rynkowej i sytuacji przedsiębiorstwa. Należy także kształtować postawę odpowiedzialności wobec zatrudnionych pracowników i konsumentów żywności. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, testów ustnych na każdej lekcji oraz zadań praktycznych. Środki dydaktyczne W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: druki rozliczeń z ZUS, druki PIT, Kodeks pracy, oferty kredytowe, komputer z dostępem do Internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), urządzenia multimedialne. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące rynku, ARiMR, giełdy towarowej. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy Przedsiębiorstwo w gospodarce rynkowej wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadków, „mapy myśli”, dyskusji dydaktycznej. Dominującymi metodami powinny być: metoda ćwiczeń i metoda tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy zróżnicowanej. Zajęcia powinny odbywać się w systemie klasowo-lekcyjnym. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu ustnego. Kryterium oceny wykonanego testu będzie poprawność merytoryczna. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 57 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa w agrobiznesie Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna PP C P B PP C PP C P B P B P B PDG(8)2 przygotować zamówienie na towary lub usługę; P B PDG(9)1 obsłużyć kserokopiarkę; P B PDG(9)2 obsłużyć faks; P B PDG(9)3 zastosować edytory tekstu; P B PDG(9)4 zastosować arkusz kalkulacyjny; P B PGD(10)1 określić zadania badań marketingowych; P B PDG(10)2 rozróżnić decyzje marketingowe związane z produktem; PP C PDG(10)3 rozróżnić decyzje marketingowe związane z ceną; PP C PDG(10)4 rozróżnić decyzje związane z dystrybucją; PP C PDG(11)1 obliczyć przychody prowadzonej działalności; P B Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PDG(5)1 przeanalizować oferty kredytowe banków; PDG(5)2 określić warunki leasingu; PDG(6)1 wskazać zalety kooperacji pomiędzy przedsiębiorstwami działającymi w branży; PDG(6)2 nawiązać współpracę z Agencją Rynku Rolnego w zakresie niezbędnym do prowadzenia przedsiębiorstwa; PDG(7)1 przygotować dokumentację niezbędną do uruchomienia działalności gospodarczej dla małego przedsiębiorstwa zgodnie z obowiązującym prawem; PDG(7)2 opracować algorytm postępowania w przypadku rejestracji spółki kapitałowej; PDG(8)1 przygotować ofertę sprzedaży; Materiał nauczania – – – – – – – – – – – – – – – – Kooperacja. Dokumentacja niezbędna do uruchomienia działalności gospodarczej. Zamówienie i oferta. Zamówienia publiczne. Urządzenia biurowe: kserokopiarka, faks, telefon z automatyczną sekretarką. Edytory tekstowe, arkusz kalkulacyjny, prezentacje multimedialne. Marketing mix. Badania marketingowe. Otoczenie przedsiębiorstwa. Analiza szans i zagrożeń. Przychody, koszty, zysk. Próg rentowności. Warunki przechowywania i sprzedaży produktów rolnych. Giełda towarowa, aukcje, rynek hurtowy. Leasing środków produkcji. Książka Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 58 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5.1. Przedsiębiorstwo w gospodarce rynkowej PDG(11)3 obliczyć zysk prowadzonej działalności; P B PDG(11)2 obliczyć koszty prowadzonej działalności; P C PDG(11)4 określić wpływ wysokości kosztów na osiągany zysk; PP C R.3.1(17)1 określić warunki przechowywania produktów pochodzenia roślinnego; P B R.3.1(17)2 określić warunki sprzedaży produktów pochodzenia roślinnego; P B R.3.1(18)1 rozróżnić warunki sprzedaży na targowiskach; P B R.3.1(18)2 rozróżnić warunki sprzedaży na rynkach hurtowych; P B P B PP C P B P B P C P C R.3.1(18)3 określić możliwości sprzedaży produktów pochodzenia roślinnego w gospodarstwie; R.3.2(18)1 określić drogę otrzymania decyzji Inspekcji Weterynaryjnej zezwalającej na sprzedaż produktów pochodzenia zwierzęcego; OMZ(3)1 udzielić wskazówek dotyczących wykonywania zadania odpowiednio do warunków wykonywanej pracy; OMZ(4)1 wskazać poziom jakości wykonanego zadania w odniesieniu do kryteriów; OMZ(5)1 dokonać bieżącej modyfikacji wykonywanego zadania wpływającej na poprawę warunków i jakość pracy; OMZ(6)1 przeprowadzić ze współpracownikami rozmowy informujące o wykonywanych zadaniach, korygujące ich wykonywanie i oceniających jakość. Planowane zadania Opracowanie działań marketingowych wybranego przedsiębiorstwa Gra symulacyjna z podziałem na grupy. Należy podzielić klasę na grupy. Każda grupa wybiera lidera, który kieruje pracą. Każda grupa otrzymuje opis przedsiębiorstwa działającego w branży. Dla tego przedsiębiorstwa przygotowuje plan promocji, opracowuje logo, plakat reklamowy. Określa sposób dystrybucji, rodzaj stosowanej strategii cen itd. Obliczanie progu rentowności dla wybranej działalności Uczniowie otrzymują założenia do obliczenia progu rentowności ilościowego i wartościowego. Samodzielnie dokonują obliczeń i analizują otrzymane wartości. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy Prowadzenie przedsiębiorstwa w agrobiznesie wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 59 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5.1. Przedsiębiorstwo w gospodarce rynkowej do wykonywania zadań zawodowych technika agrobiznesu. Powinny być kształtowane umiejętności analizowania i selekcjonowania informacji z zakresu marketingu, szczególnie specyficznego marketingu produktów rolnych. Należy także kształtować postawę odpowiedzialności wobec konsumentów żywności. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, testów ustnych na każdej lekcji, ćwiczeń oraz zadań praktycznych. Środki dydaktyczne Zajęcia powinny odbywać się w pracowni ekonomiczno-biznesowej wyposażonej w: stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z podłączeniem do drukarki sieciowej, z pakietem programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania operacji finansowo-księgowych, kadrowo-płacowych, obsługi sprzedaży i gospodarki magazynowej, prowadzenia księgi przychodów i rozchodów, obliczania podatków, sporządzania sprawozdań statystycznych, obsługi zobowiązań wobec ZUS, druki formularzy stosowanych w prowadzeniu działalności produkcyjnej, usługowej, handlowej, zatrudnienia, płac, podatków, jednolity rzeczowy wykaz akt i instrukcje kancelaryjne, materiały biurowe. Uczniowie mają zostać przygotowani do prowadzenia samodzielnie działalności gospodarczej, dlatego ważne jest kształtowanie postaw odpowiedzialności, terminowości, rzetelności. Należy zwrócić uwagę na podstawy prawne prowadzenia działalności gospodarczej i odpowiedzialności przedsiębiorcy wobec pracowników i konsumentów żywności. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika agrobiznesu. W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu prowadzenia przedsiębiorstwa, marketingu i rachunku ekonomicznego. Dział programowy Prowadzenie przedsiębiorstwa w agrobiznesie wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadków, „mapy myśli”, dyskusji dydaktycznej. Dominującymi metodami powinny być: metoda ćwiczeń i metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy (praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Zajęcia powinny odbywać się w systemie klasowo-lekcyjnym do 30 osób. Zespoły do ćwiczeń - maksymalnie czteroosobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu ustnego. Kryterium oceny wykonanego testu wielokrotnego wyboru będzie poprawność merytoryczna. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 60 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5.3. Organizacja przedsiębiorstwa Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B PP C PP C PP D PP C P B P B P B P B R.6.1(1)2 przygotować dokumenty do rozliczeń z ZUS; PP C R.6.1(2)1 rozróżnić formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw; P B R.6.1(2)2 dobrać formę przedsiębiorstwa zależnie od rodzaju działalności i wielkości; PP C Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.f)(1)1 wyszukać normy produktów rolnych wykorzystując zasoby Internetu; PKZ(R.f)(2)1odczytać najważniejsze informacje dotyczące przedsiębiorstwa w przykładowym bilansie; PKZ(R.f)(3)1 wyszukać w rachunku zysków i strat informacje o sytuacji finansowej przedsiębiorstwa; PKZ(R.f)(3)2 zastosować zasadę gospodarności dla optymalizacji przychodów i kosztów; PKZ(R.f)(4)1 obliczyć podatek VAT według zasad ogólnych i stawek ryczałtowych dla rolnictwa; PKZ(R.f)(4)2 obliczyć podatek rolny; PKZ(R.f)(5)1 wyszukać w zasobach Internetu informacje dotyczące lokalnych instytucji działających na rzecz rolnictwa; PKZ(R.f)(6)1 wyszukać w zasobach Internetu informacje o środkach finansowych na rozwój rolnictwa; R.6.1(1)1 wystawić fakturę VAT RR; R.6.1(3)1 podzielić działalność przedsiębiorstwa na logistyczną, produkcyjną, handlową i usługową; R.6.1(3)2 zorganizować działalność małego przedsiębiorstwa; P B PP C R.6.1(4)1 rozróżnić potrzeby finansowe przedsiębiorstwa; P B R.6.1(5)1 podzielić źródła finansowania działalności przedsiębiorstwa na własne i obce; P B Materiał nauczania – – – – – – – – – – – – – – – Kadra pracownicza. Schematy organizacji przedsiębiorstwa. Jakość wykonanej pracy. Innowacje technologiczne i organizacyjne. Techniki komunikacji. Rozwiązywanie konfliktów. Normy produktów rolnych. Podatek VAT dla rolników ryczałtowych. Podatek rolny. Formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw. Działalność logistyczna, produkcyjna, handlowa i usługowa. Podatek VAT w rolnictwie. Podatek rolny. Potrzeby finansowe. Źródła finansowania. Wydajność pracy i normy pracy. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 61 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5.3. Organizacja przedsiębiorstwa R.6.1(6)1 określić rodzaje wydajności pracy i norm pracy; P B P B R.6.1(7)1 określić zadania kadry kierowniczej; R.6.1(8)1 określić zadania marketingu w przedsiębiorstwach działających w agrobiznesie; KPS(6)5 wskazać czasopisma, portale i instytucje branżowe odpowiednie dla pozyskania wiedzy na temat nowych technologii i rozwiązań technicznych w agrobiznesie. Planowane zadania Układanie planu pracy zespołu pracowniczego Uczniowie otrzymują kartę pracy, w której mają za zadanie opracowanie planu określonej pracy dla grupy pracowników na jeden dzień pracy w rolnictwie lub przetwórstwie żywności. Otrzymują również normy wydajności pracy i wykaz dostępnych pracowników. Obliczanie podatku rolnego Uczniowie otrzymują wykaz gruntów w gospodarstwie oraz cenę żyta w ostatnim kwartale. Pracując w zespołach mają obliczyć liczbę hektarów przeliczeniowych i wysokość zobowiązania podatkowego. Podział źródeł finansowania przedsiębiorstwa Uczniowie otrzymują karty pracy i pocięte na bilety różne źródła finansowania przedsiębiorstw. Zadaniem jest uporządkowanie środków finansowych według pochodzenia środków i stopnia wymagalności. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w pracowni ekonomiczno-biznesowej wyposażonej w: stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z podłączeniem do drukarki sieciowej, z pakietem programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania operacji finansowo-księgowych, kadrowo-płacowych, obsługi sprzedaży i gospodarki magazynowej, prowadzenia księgi przychodów i rozchodów, obliczania podatków, sporządzania sprawozdań statystycznych, obsługi zobowiązań wobec ZUS, druki formularzy stosowanych w prowadzeniu działalności produkcyjnej, usługowej, handlowej, zatrudnienia, płac, podatków, jednolity rzeczowy wykaz akt i instrukcje kancelaryjne, materiały biurowe. Uczniowie mają zostać przygotowani do prowadzenia samodzielnie działalności gospodarczej, dlatego ważne jest kształtowanie postaw odpowiedzialności, terminowości, rzetelności. Należy zwrócić uwagę na podstawy prawne prowadzenia działalności gospodarczej i odpowiedzialności przedsiębiorcy wobec pracowników i konsumentów żywności. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika agrobiznesu. W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu kosztów działalności przedsiębiorstwa. Dział programowy Organizacja przedsiębiorstwa wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 62 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5.3. Organizacja przedsiębiorstwa przypadków, „mapy myśli”, dyskusji dydaktycznej. Dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń. Metoda ta zawiera opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Zajęcia powinny odbywać się w systemie klasowo-lekcyjnym do 30 osób. Zespoły do ćwiczeń – maksymalnie czteroosobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Kryterium oceny wykonanego testu wielokrotnego wyboru będzie poprawność merytoryczna. Kryterium oceny testu praktycznego będzie poprawność merytoryczna i rachunkowa. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 63 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6. Język obcy w agrobiznesie 6.1. Porozumiewanie się z klientem i współpracownikami w języku obcym 6.2. Wykonywanie zadań zawodowych w rolnictwie 6.1. Porozumiewanie się z klientem i współpracownikami w języku obcym Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna JOZ(1)1 posłużyć się słownictwem związanym z rolnictwem i rynkiem pracy; P C – JOZ(1)2 odczytać tekst otrzymany drogą elektroniczną dotyczący rynku pracy; PP C JOZ(1)3 udzielić informacji dotyczących oferty pracy w języku obcym; P C – – PP D P C P C P C P C PP C PP C P C PP D P C Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: JOZ(1)4 przeprowadzić rozmowę telefoniczną w języku obcym dotyczącą tematyki zawodowej; JOZ(1)9 zastosować zwroty grzecznościowe w kontaktach z klientami i współpracownikami; JOZ(2)2 zinterpretować polecenia otrzymane w języku obcym związane z poszukiwaniem pracy; JOZ(2)3 udzielić odpowiedzi na zadawane pytania dotyczące pracy zawodowej; JOZ(2)4 zinterpretować polecenia otrzymane w języku obcym dotyczące wykonywanych zadań zawodowych; JOZ(2)5 przeprowadzić rozmowy handlowe w języku obcym podczas sprzedaży bezpośredniej produktów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego; JOZ(4)1 sporządzić w języku obcym dokumenty związane z poszukiwaniem pracy – list motywacyjny i CV; JOZ(4)2 ustalić warunki pracy i płacy na określonym stanowisku; JOZ(4)3 przeprowadzić rozmowę kwalifikacyjną w języku obcym dotyczącą określonego stanowiska pracy; JOZ(5)1 odszukać na obcojęzycznych stronach internetowych oferty pracy; Materiał nauczania – – – – – – Specjalistyczne słownictwo zawodowe z zakresu rolnictwa i rynku pracy. Wiedza o rolnictwie w języku obcym. Wiedza o produktach wytwarzanych w gospodarstwie rolnym. Dokumenty związane z poszukiwaniem pracy. Rozmowa kwalifikacyjna. Oferty pracy w języku obcym. Planowanie zadań zawodowych w języku obcym. Oferty handlowe w języku obcym. Prowadzenie rozmów handlowych w języku obcym. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 64 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6.1. Porozumiewanie się z klientem i współpracownikami w języku obcym JOZ(5)5 zgromadzić i przetłumaczyć oferty szkoleniowe dla branży rolniczej; P C KPS(9)1 przeprowadzić rozmowy dotyczące warunków dotyczących pracy; PP C P C P C PP C KPS(9)2 wykazać inicjatywę w doskonaleniu umiejętności dotyczących negocjowania warunków pracy w języku obcym; KPS(10)1 zastosować zasady pracy zespołowej; KPS(10)2 porozumieć się z innymi uczestnikami podczas wykonywania zadań zawodowych. Planowane zadania Wykonywanie zadań sprawdzających rozumienie tekstu zawodowego ze słuchu Uczniowie wysłuchują fragmenty tekstu zawodowego, a następnie wykonują ćwiczenia polegające na uzupełnieniu brakujących wyrazów w tekście, a także sporządzają krótką notatkę. Po wykonaniu ćwiczeń dokonują samooceny. Tłumaczenie oraz przygotowanie odpowiedzi na ofertę handlową dotyczącą zakupu środków do produkcji rolnej Odnaleźć w Internecie oferty handlowe sporządzone w języku obcym, przetłumaczyć je i sporządzić krótką odpowiedź. Po wykonaniu zadania nastąpi prezentacja oferty i samoocena. Wykonywanie poleceń w języku obcym, dotyczących zadań zawodowych Uczniowie określają zadania zawodowe, które należy wykonać, a następnie opracowują polecenia, które mogą otrzymać, aby zadanie było zrealizowane. Po wykonaniu ćwiczenia dokonują samooceny. Tłumaczenie tekstów zawodowych z języka polskiego na język obcy Uczniowie wykonują ćwiczenia polegające na tłumaczeniu tekstów zawodowych oraz instrukcji na język obcy. Po wykonaniu zadania dokonują samooceny. Przeprowadzenie rozmowy kwalifikacyjnej na stanowisko pracy Uczniowie przygotowują się do rozmowy kwalifikacyjnej, przewidują i formułują pytania, które mogą otrzymać na rozmowie z przyszłym pracodawcą oraz przygotowują odpowiedzi. Następnie następuje losowanie ról – pracodawca i kandydat do pracy. Uczniowie w parach przeprowadzają rozmowę kwalifikacyjną na forum grupy, która dokonuje oceny. Po wykonaniu zadania następni uczniowie odgrywają scenkę z rozmową kwalifikacyjną. Wyjaśnienie sposobu wykonania określonego zadania zawodowego Uczniowie otrzymują opis zadania zawodowego w języku polskim, które należy przetłumaczyć na język obcy, a następnie wyjaśnić koledze sposób wykonania. Sprzedaż produktów własnych z gospodarstwa klientom obcojęzycznym Uczniowie dzielą się na pary, losują role sprzedawcy i kupującego. Po krótkim przygotowaniu wykonują ćwiczenie polegające na symulacji sprzedaży określonych produktów, używaniu zwrotów obcojęzycznych oraz zwrotów grzecznościowych. Zadaniem sprzedających będzie odpowiadanie na pytania klientów i przedstawienie rzetelnej informacji o produkcie. Po przeprowadzeniu ćwiczenia uczniowie dokonują oceny. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 65 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6.1. Porozumiewanie się z klientem i współpracownikami w języku obcym Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni produkcji rolniczej. W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny znajdować się: komputer z dostępem do Internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy Porozumiewanie się z klientem i współpracownikami w języku obcym wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, dyskusji dydaktycznej, metod symulacyjnych. Uczniowie powinni aktywnie włączać się w wykonywane ćwiczenia, odgrywać różne role. Powinni w sposób kreatywny podchodzić do odgrywanych ról. Na zajęciach uczniowie powinni mieć możliwość nie tylko słuchania tekstów w języku obcym, ale przede wszystkim samodzielnego ćwiczenia dialogów z kolegami, z odgrywaniem ról współpracowników. Dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testów typu próba pracy. Kryteria będą koncentrowały się na poprawności merytorycznej i wykonaniu zadań w określonym czasie. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 6.2. Wykonywanie zadań zawodowych w rolnictwie Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: JOZ(1)5 posłużyć się specjalistycznym słownictwem związanym z dokumentacją techniczną i technologiczną; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P C Materiał nauczania – – Wiedza o rolnictwie i rodzajach zadań zawodowych. Typowe zadania zawodowe w rolnictwie w języku obcym. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 66 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6.2. Wykonywanie zadań zawodowych w rolnictwie JOZ(1)6 przeanalizować krótkie teksty zawodowe dotyczące technologii stosowanych w produkcji roślinnej i zwierzęcej; JOZ(1)7 zinterpretować ofertę handlową dotyczącą produktów rolnych oraz środków do produkcji rolnej; JOZ(1)8 przeczytać i przetłumaczyć prawidłowo tekst otrzymany drogą elektroniczną dotyczący wykonywania zadań zarodowych; JOZ(2)1 przekazać krótkie informacje dotyczące wykonania zadań zawodowych z zastosowaniem poprawnych form gramatycznych; JOZ(2)6 przetłumaczyć polecenia wydane w języku obcym dotyczące wykonywania zadań zawodowych; JOZ(2)7 porozumieć się ze współpracownikami w języku obcym wykorzystując poprawne słownictwo zawodowe; JOZ(3)1 przetłumaczyć na język obcy dokumentację techniczną oraz instrukcje dotyczące zasad obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w rolnictwie; JOZ(3)2 przetłumaczyć na język obcy, z zachowaniem podstawowych zasad gramatyki i ortografii, teksty zawodowe napisane w języku polskim dotyczące produkcji rolniczej; JOZ(3)3 przeanalizować przykładowe zadania zawodowe; JOZ(3)4 odczytać i dokonać analizy informacji w języku obcym zamieszczonych na towarach, opakowaniach towarów, metkach; JOZ(3)5 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotyczącą wykonywania zadań zawodowych; JOZ(3)6 dokonać analizy zadań zawodowych i wyjaśnić współpracownikom sposób ich wykonania; JOZ(3)7 określić poszczególne czynności w języku obcym w ramach zadań zawodowych; JOZ(4)4 napisać krótką notatkę na podstawie dokumentacji na temat wykonywanych zadań zawodowych; JOZ(4)5 przekazać informacje dotyczące wykonywanych prac zawodowych; JOZ(4)6 zredagować notatkę w języku obcym z przeprowadzonej rozmowy, tekstu zawodowego słuchanego i czytanego; P C PP C P C PP C P C P B PP D P C P B ? ? PP D P C P B P C P B P C – – – – – – Polecenia związane z wykonywaniem zadań zawodowych w języku obcym. Informacje na towarach, opakowaniach i etykietach. Wiedza o ofertach środków do produkcji rolnej w zasobach internetowych wyrażona w języku obcym. Oferty szkoleniowe dotyczące obszaru rolnictwa. Oferty pracy. Zasoby internetowe z obszaru rolnictwa, firmy i instytucje obsługujące rolnictwo. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 67 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6.2. Wykonywanie zadań zawodowych w rolnictwie JOZ(4)7 przeprowadzić rozmowę handlową w języku obcym podczas zakupu środków do produkcji rolnej; JOZ(5)2 zgromadzić i przetłumaczyć oferty pracy z branży rolniczej szkoleniowe dla branży rolniczej; JOZ(5)3 skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową; JOZ (5)4 skorzystać z katalogów, ulotek informacyjnych, folderów, czasopism branżowych wydawanych w obcych językach; JOZ(5)6 zgromadzić, dokonać selekcji i aktualizacji informacji zawodowych zamieszczanych na obcojęzycznych stronach w Internecie; KPS(6)4 przejawić gotowość do ciągłego aktualizowania wiedzy i umiejętności zawodowych; KPS(6)5 skorzystać z różnych źródeł informacji w celu aktualizowania wiedzy i umiejętności zawodowych. PP D P C P B P B P B P C P B Planowane zadania Tłumaczenie instrukcji obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w rolnictwie Uczniowie otrzymują instrukcje obsługi maszyn (jedne w języku obcym, inne w języku polskim) i dokonują tłumaczenia. Wykonanie zadań zawodowych związanych z rolnictwem Uczniowie otrzymują zadanie zawodowe z produkcji roślinnej lub zwierzęcej i opracowują szczegółową instrukcję wykonania tego zadania. Opracowanie charakterystyki poszczególnych grup produktów wytworzonych w gospodarstwie Klasa zostaje podzielona na niewielkie grupy. Każda z grup losuje określone produkty, które będą charakteryzowane. Na podstawie otrzymanej instrukcji należy opracować charakterystykę produktów. Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni produkcji rolniczej. W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny znajdować się: komputer z dostępem do Internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce zawodowej. Zalecane metody dydaktyczne W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu wykonywania zadań zawodowych w rolnictwie. Uczeń powinien nabyć Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 68 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6.2. Wykonywanie zadań zawodowych w rolnictwie umiejętności związane z wykonywaniem zadań zawodowych określonych w języku obcym. Jest to szczególnie ważna umiejętność ze względu na rynek pracy w krajach Unii Europejskiej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Zajęcia w systemie klasowo-lekcyjnym. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Kryteria będą koncentrowały się na poprawności merytorycznej i wykonaniu zadań w określonym czasie. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 69 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7. Przetwórstwo żywności 7.1. Podstawy przetwórstwa żywności 7.2. Organizacja przetwórstwa żywności 7.1. Podstawy przetwórstwa żywności Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna R.6.2(1)1 rozróżnić rodzaje dokumentacji technicznej i technologicznej; P B R.6.2(1)2 posłużyć się normą; P B R.6.2(1)3 odczytać wyniki badań laboratoryjnych; PP C R.6.2(2)1 dobrać z zestawu surowce potrzebne do wytworzenia gotowego produktu; P B R.6.2(2)2 dobrać z zestawu dodatki niezbędne do wytworzenia gotowego produktu; P B R.6.2(3)1 opisać warunki operacji mechanicznych; P B R.6.2(3)2 opisać warunki operacji termicznych; P B R.6.2(3)3 scharakteryzować operacje dyfuzyjne; P B PP C PP D P B P C Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.6.2(4)1 scharakteryzować technologię produkcji wybranych produktów spożywczych; R.6.2(4)2opisać elementy technologii wybranych produktów spożywczych za pomocą schematów blokowych; R.6.2(5)1 opisać metody utrwalania wybranych produktów żywnościowych; R.6.2(5)2 scharakteryzować wybrane metody utrwalania żywności i ich wpływ na trwałość produktu. Materiał nauczania − − − − − − − Dokumentacja techniczna i technologiczna. Normy w przetwórstwie żywności. Surowce do przetwórstwa. Dodatki do żywności. Rodzaje operacji w przetwórstwie żywności. Charakterystyka technologii przetwórstwa żywności. Metody utrwalania żywności. Planowane zadania Dobieranie dodatków do żywności Uczniowie otrzymują karty pracy, w których są wyszczególnione wybrane gotowe produkty żywnościowe. Na oddzielnych kartkach pociętych na bilety są wymienione dodatki do żywności. Zadaniem uczniów jest dobranie właściwych dodatków do produktów. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 70 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7.1. Podstawy przetwórstwa żywności Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w pracowni przetwórstwa spożywczego wyposażonej w: modele maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym, opakowania produktów spożywczych, zestawy laboratoryjne do badania cech wyrobów spożywczych, próbki surowców do przetwórstwa spożywczego, telewizor z odtwarzaczem i zestaw filmów dydaktycznych obrazujących procesy technologiczne wyrobów spożywczych, normy i katalogi dla przetwórstwa spożywczego, plansze i tablice przedstawiające procesy technologiczne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu kosztów podstaw przetwórstwa żywności. Dział programowy Podstawy przetwórstwa żywności wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadków, „mapy myśli”, dyskusji dydaktycznej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Zajęcia w systemie klasowo-lekcyjnym. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, testu ustnego oraz testu praktycznego. Kryterium oceny wykonanego testu wielokrotnego wyboru będzie poprawność merytoryczna. Kryterium oceny testu praktycznego będzie poprawność merytoryczna. Kryterium oceny testu ustnego będzie poprawność merytoryczna. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 7.2. Organizacja przetwórstwa żywności Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna R.6.2(6)1 scharakteryzować wybrane surowce żywnościowe; P B R.6.2(6)2 określić zapotrzebowanie na surowce dla wybranego produktu; PP C Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Materiał nauczania − Surowce do przetwórstwa spożywczego. − Zapotrzebowanie na surowce. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 71 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7.2. Organizacja przetwórstwa żywności R.6.2(6)3 scharakteryzować opakowania stosowane w produkcji żywności; R.6.2(7)1 rozróżnić najważniejsze maszyny stosowane w przemyśle spożywczym; R.6.2(8)1 opisać zasadę działania maszyn i aparatów do wybranych operacji w przemyśle spożywczym; R.6.2(8)2 określić budowę maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle spożywczym; R.6.2(9)1 scharakteryzować bazę surowcową dla przetwórstwa żywności; R.6.2(9)2 opisać magazynowanie surowców i gotowych produktów poprzez określenie warunków przechowywania przynajmniej dla dwóch wybranych produktów gotowych i dwóch wybranych surowców; R.6.2(11)1 usystematyzować cele prawa żywnościowego zawartego w Zielonej Księdze; R.6.2(11) 2 określić cele normalizacji w produkcji żywności; P B P B PP C P B P B P B P B P B R.6.2(12)1 rozróżnić zasady higieny i bezpieczeństwa zdrowotnego żywności; P B R.6.2(12)2 określić warunki sanitarne produkcji żywności. PP C − − − − − Opakowania do przemysłu spożywczego. Maszyny i aparaty do przetwórstwa żywności. Baza surowcowa. Magazynowanie surowców. Zasady higieny i bezpieczeństwa zdrowotnego żywności. Planowane zadania Zapotrzebowanie na surowce np. dla jogurtu owocowego Uczniowie otrzymują normę technologiczną dla jogurtu owocowego. Na podstawie normy określają zapotrzebowanie na surowce do produkcji jogurtu i nanoszą wybrane surowce do karty pracy. Wybór opakowań do produktów Uczniowie otrzymują listę gotowych produktów żywnościowych. Do produktów mają dobrać opakowania i podać najważniejsze cechy tych opakowań. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w pracowni przetwórstwa spożywczego wyposażonej w: modele maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym, opakowania produktów spożywczych, zestawy laboratoryjne do badania cech wyrobów spożywczych, próbki surowców do przetwórstwa spożywczego, telewizor z odtwarzaczem i zestaw filmów dydaktycznych obrazujących procesy technologiczne wyrobów spożywczych, normy i katalogi dla przetwórstwa spożywczego, plansze i tablice przedstawiające procesy technologiczne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 72 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7.2. Organizacja przetwórstwa żywności W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu kosztów podstaw przetwórstwa żywności. Dział programowy Organizacja przetwórstwa żywności wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadków, „mapy myśli”, dyskusji dydaktycznej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Zajęcia w systemie klasowo-lekcyjnym. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, testu ustnego oraz testu praktycznego. Kryterium oceny wykonanego testu wielokrotnego wyboru będzie poprawność merytoryczna. Kryterium oceny testu praktycznego będzie poprawność merytoryczna. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 73 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8. Rachunkowość i rozliczenia podatkowe 8.1. Majątek i źródła jego pochodzenia 8.2. Koszty prowadzonej działalności 8.1. Majątek i źródła jego pochodzenia Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna R.6.3(1)1 zastosować zasady archiwizacji dokumentacji; P B R.6.3(2)1 rozróżnić dokumenty gospodarcze; P B R.6.3(2)2 sklasyfikować dokumenty gospodarcze w oparciu o kryteria; P B R.6.3(2)3 sporządzić obieg dokumentów w przedsiębiorstwie; PP C R.6.3(3) 1 sklasyfikować aktywa trwale i obrotowe; P B R.6.3(3)2 sklasyfikować kapitał własny i zobowiązania; P B R.6.3(4)1 zastosować zasady inwentaryzacji; P B PP C PP C R.6.3(6)1 rozróżnić amortyzację i umorzenia majątku trwałego; P B R.6.3(6)2 obliczyć ratę i stopę amortyzacji; P B R.6.3(7)1 określić budowę konta bilansowego; P B R.6.3(7)2 otworzyć i zamknąć konta bilansowe; PP C R.6.3(8)1 określić budowę bilansu majątkowego w wersji uproszczonej; P B R.6.3(8)2 zastosować zasadę równowagi bilansowej; P B Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.6.3(5)1 zastosować podział niedoborów inwentaryzacyjnych na zawinione i niezawinione; R.6.3(5)2 zastosować rozliczenia nadwyżek inwentaryzacyjnych; Materiał nauczania − − − − − − − − − − Zasady archiwizacji dokumentów. Podział dokumentacji gospodarczej. Obieg dokumentów. Aktywa trwałe i obrotowe. Kapitał własny i zobowiązania. Inwentaryzacja. Amortyzacja środków trwałych. Konto księgowe. Bilans majątkowy. Rachunek zysków i strat. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 74 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.1. Majątek i źródła jego pochodzenia R.6.3(8)3 określić budowę rachunku zysków i strat; P B R.6.3(9)1 określić funkcje i terminy sporządzania sprawozdań finansowych; PP C Planowane zadania Zasady archiwizacji dokumentów księgowych Uczniowie otrzymują kartę pracy z wykazem dokumentów. Na kartę pracy mają nanieść okresy przechowywania wymienionych dokumentów. Otwieranie i zamykanie kont bilansowych Uczniowie otrzymują salda początkowe dla kont bilansowych oraz operacje wykonane na tych kontach. W karcie pracy otwierają konta, zapisują operacje i zamykają konta. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w pracowni ekonomiczno-biznesowej wyposażonej w: stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z podłączeniem do drukarki sieciowej, z pakietem programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania operacji finansowo-księgowych, kadrowo-płacowych, obsługi sprzedaży i gospodarki magazynowej, prowadzenia księgi przychodów i rozchodów, obliczania podatków, sporządzania sprawozdań statystycznych, obsługi zobowiązań wobec ZUS, druki formularzy stosowanych w prowadzeniu działalności produkcyjnej, usługowej, handlowej, zatrudnienia, płac, podatków, jednolity rzeczowy wykaz akt i instrukcje kancelaryjne, materiały biurowe. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów Zalecane metody dydaktyczne W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu kosztów działalności przedsiębiorstwa. Dział programowy Majątek i źródła jego pochodzenia wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadków, „mapy myśli”, dyskusji dydaktycznej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Zajęcia w systemie klasowo-lekcyjnym. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Kryterium oceny wykonanego testu wielokrotnego wyboru będzie poprawność merytoryczna. Kryterium oceny testu praktycznego będzie poprawność merytoryczna i rachunkowa. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 75 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.2. Koszty prowadzonej działalności Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.6.3(10)1 podzielić koszty ponoszone przez przedsiębiorstwo; R.6.3(11)1 sporządzić kalkulację prostą dla wybranej działalności, np. kalkulację kosztów uprawy lub hodowli; R.6.3(12)1 rozróżnić rodzaje wynagrodzeń za pracę i składniki wynagrodzenia; R.6.3(12)2 określić budowę listy płac i rozróżnić wynagrodzenie brutto i netto; R.6.3(13)1 sporządzić umowę na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej pomiędzy ubezpieczycielem a przedsiębiorstwem agrobiznesowym; R.6.3(14)1 rozróżnić potrzeby i istotę uproszczonych form ewidencji; R.6.3 (14)2 połączyć uproszczone formy ewidencji z rozmiarami prowadzonej działalności; R.6.3(15)1 określić budowę programów komputerowych kadrowo-płacowych i finansowo-księgowych. Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B P B P B P B PP C P B PP C PP C Materiał nauczania − − − − − − − − Klasyfikacja kosztów. Rodzaje kalkulacji kosztów. Wynagrodzenie za pracę. Dokumentacja pracy. Obciążenia płac. Uproszczone formy rachunkowości. Programy komputerowe kadrowo-płacowe. Programy komputerowe finansowo-księgowe. Planowane zadania Podział kosztów Uczniowie otrzymują kartę pracy, w której wypisane są podstawowe grupy kosztów. Na odrębnej karcie otrzymują nieuporządkowane koszty działalności. Zadaniem uczniów jest przyporządkowanie kosztów do właściwej grupy kosztów. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w pracowni ekonomiczno-biznesowej wyposażonej w: stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z podłączeniem do drukarki sieciowej, z pakietem programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania operacji finansowo-księgowych, kadrowo-płacowych, obsługi sprzedaży i gospodarki magazynowej, prowadzenia księgi przychodów i rozchodów, obliczania podatków, sporządzania sprawozdań statystycznych, obsługi zobowiązań wobec ZUS, druki formularzy stosowanych w prowadzeniu działalności produkcyjnej, usługowej, handlowej, zatrudnienia, płac, podatków, jednolity rzeczowy wykaz akt i instrukcje kancelaryjne, materiały biurowe. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu kosztów działalności przedsiębiorstwa. Dział programowy Koszty Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 76 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.1. Majątek i źródła jego pochodzenia prowadzonej działalności wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadków, „mapy myśli”, dyskusji dydaktycznej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Zajęcia w systemie klasowo-lekcyjnym. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Kryterium oceny wykonanego testu wielokrotnego wyboru będzie poprawność merytoryczna. Kryterium oceny testu praktycznego będzie poprawność merytoryczna i rachunkowa. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 77 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9. Produkcja rolnicza 9.1. Prowadzenie produkcji roślinnej 9.2. Prowadzenie produkcji zwierzęcej 9.3. Organizacja pracy sprzętu rolniczego 9.4. Działalność gospodarcza w produkcji rolniczej 9.1. 9.1. Prowadzenie produkcji roślinnej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.d)(5)5 określić budowę profilu gleb występujących w pobliżu szkoły na wykonanych odkrywkach glebowych; PKZ(R.d)(5)6 określić warunki glebowe występujące w rejonie szkoły oraz danego gospodarstwa na podstawie materiałów kartograficznych – map bonitacyjnych i map przydatności rolniczej gleb; PKZ(R.d)(7)5 określić cechy charakterystyczne związane z budową biologiczną poszczególnych gatunków roślin w różnych stadiach rozwojowych; PKZ(R.d)(7)6 rozpoznać gatunki roślin uprawnych w uprawach polowych i na użytkach zielonych; PKZ(R.d)(7)7 rozpoznać nasiona określonych gatunków roślin uprawnych na podstawie charakterystycznych cech budowy; PKZ(R.d)(8)7 rozpoznać rośliny uprawne w naturalnych warunkach w różnych stadiach rozwojowych i przyporządkować do określonej grupy roślin uprawnych; PKZ(R.d)(8)8 rozpoznać rośliny motylkowe występujące w runi łąk i pastwisk; PKZ(R.d)(8)9 wykonać zielnik zawierający rośliny pól uprawnych i użytków zielonych; R.3.1(4)3 ocenić stan urządzeń wodno-melioracyjnych na użytkach zielonych oraz gruntach ornych w okresie wiosennym i przed zimą; R.3.1(4)4 zgromadzić odpowiednie materiały i narzędzia do konserwacji urządzeń melioracyjnych; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P C PP C PP C P C P C PP C P C P C PP C P C Materiał nauczania − Budowa gleby. − Charakterystyka roślin uprawnych oraz roślin użytków zielonych. − Nasiona roślin uprawnych. − Eksploatacja i konserwacja urządzeń melioracyjnych. − Wykorzystywanie programów komputerowych do wspomagania realizacji zadań zawodowych. − Przygotowanie materiału siewnego i sadzeniaków do siewu i sadzenia. − Ocena przezimowania plantacji. − Ochrona plantacji roślin uprawnych przed chwastami chorobami i szkodnikami. − Zabiegi uprawowe, pielęgnacyjne, nawożenie, siew i ochrona oraz zbiór roślin uprawnych. − Zabiegi pielęgnacyjne, nawożenie, zbiór i konserwacja pasz na użytkach zielonych. − Maszyny i urządzenia do prac związanych z uprawą, siewem, nawożeniem, pielęgnacją i zbiorem roślin uprawnych oraz roślin użytków zielonych. − Przechowywanie produktów pochodzenia roślinnego. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 78 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9.1. 9.1. Prowadzenie produkcji roślinnej R.3.1(4)5 zaplanować i przeprowadzić prace konserwacyjne urządzeń modnomelioracyjnych w okresie wiosennym i przed zimą; PKZ(R.d)(10)12 wyszukać w Internecie oferty sprzedaży środków do produkcji roślinnej; PKZ(R.d)(10)13 zamieścić w Internecie ofertę sprzedaży produktów wytworzonych we własnym gospodarstwie; PKZ(R.d)(10)14 wykorzystać programy komputerowe do realizacji zadań zawodowych; R.3.1(10)5 ocenić zachwaszczenie plantacji w okresie wegetacji oraz rozpoznać chwasty i dobrać 2 herbicydy do ich zwalczania; R.3.1(10)6 ocenić stan zdrowotny plantacji i ustalić sposób postępowania w zakresie ochrony przed chorobami i szkodnikami; R.3.1(10)7 rozpoznać choroby i szkodniki na plantacjach roślin na podstawie objawów występowania i żerowania; R3.1(9)5 wykonać siew roślin zbożowych z zachowaniem ścieżek technologicznych; P C P B PP C PP C P C PP C P C PP C P B P C P C P C R.3.1(9)6 dobrać rodzaj nawozów, wysokość dawek oraz terminy stosowania w zależności od warunków glebowych i sposobu użytkowania; R.3.1(9)7 wykonać zabiegi związane z uprawą, nawożeniem, pielęgnacją, zbiorem i konserwacją roślin w uprawie polowej; R.3.1(9)8 wykonać zabiegi pielęgnacyjne, zbiór i konserwację pasz na użytkach zielonych; R.3.1(13)3 dobrać i obsłużyć maszyny do uprawy, nawożenia, pielęgnacji, zbioru i konserwacji roślin w uprawie polowej; R.3.1(13)4 dobrać i obsłużyć maszyny do pielęgnacji, zbioru i konserwacji pasz z użytków zielonych, z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy; R.3.1(6)3 dokonać oceny organoleptycznej materiału siewnego i sadzeniaków; P C PP C R.3.1(6)4 określić czystość, zdolność i siłę kiełkowania próbek materiału siewnego; P C PP C P C R.3.1(7)3 wybrać materiał siewny spośród przedstawionych próbek i uzasadnić swój wybór; R.3.1(7)4 przygotować warunki i sadzeniaki do kiełkowania; − Przygotowanie do sprzedaży produktów pochodzenia roślinnego i ich sprzedaż. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 79 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9.1. 9.1. Prowadzenie produkcji roślinnej R.3.1(7)5 obliczyć ilość materiału siewnego potrzebnego w gospodarstwie rolnym do obsiewu zaplanowanej powierzchni; R.3.1(17)3 przygotować magazyny i pomieszczenia do przechowywania produktów pochodzenia roślinnego zgodnie z określonymi wymaganiami i normami; R.3.1(17)4 przeprowadzić kontrolę warunków przechowywania produktów roślinnych w magazynach i innych pomieszczeniach w ciągu roku; R.3.1(17)5 określić zasady przechowywania roślin pastewnych w zależności od przeznaczenia; R.3.1(17)6 przeprowadzić prace związane z przygotowaniem produktów wytworzonych w gospodarstwie do sprzedaży; R.3.1(17)7 przygotować zgodnie z obowiązującymi wymogami i normami produkty pochodzenia roślinnego do sprzedaży; R.3.1(18)5 zidentyfikować najbliższych odbiorców na produkty pochodzenia roślinnego wytworzone we własnym gospodarstwie; R.3.1(18)6 sprzedać produkty wytworzone w gospodarstwie rolnym na lokalnym rynku; KPS(2)8 zaproponować innowacyjne sposoby rozwiązywania problemów przy realizacji zadań zawodowych; KPS(2)9 zrealizować zaplanowane zadania; PP C P C P C PP C P B P C PP C P C PP C PP D KPS(3)7 przeanalizować skutki podejmowanych działań; P B KPS(3)8 przewidzieć konsekwencje podejmowanych działań; PP C KPS(4)11 przeanalizować zmiany zachodzące w rolnictwie; PP C PP C P B KPS(7)2 przewidzieć konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej; P B KPS(8)1 przyjąć odpowiedzialność za podejmowane działania; PP D KPS(8)2 ocenić skutki podejmowanych decyzji; PP C KPS(4)12 zastosować nowe techniki i technologie w produkcji roślinnej zgodnie z osiągnieciami nauki; KPS(7)1 przestrzegać zasady nieujawniania informacji poufnych i niejawnych; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 80 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9.1. 9.1. Prowadzenie produkcji roślinnej KPS(10)3 udoskonalić umiejętności komunikacyjne w pracy zespołowej; P B KPS(10)4 uwzględnić opinie innych członków zespołu przy realizacji zadań zawodowych. PP C Planowane zadania Wykonanie zielnika z roślinami uprawnymi oraz roślinami łąk i pastwisk Zbierz okazy roślin uprawnych oraz roślin występujących na łąkach i pastwiskach, rozpoznaj je posługując się atlasem roślin, zaklasyfikuj do poszczególnych grup i opisz. Do wykonania zadania uczniowie otrzymują atlas roślin. Planowanie i wykonanie prac konserwacyjnych urządzeń melioracyjnych w gospodarstwie w okresie wiosennym lub jesiennym W okresie wiosennym należy dokonać przeglądu rowów melioracyjnych oraz przepustów i zastawek, ocenić ich stan oraz zaplanować prace konserwacyjne, które należy wykonać w tym okresie. Zadaniem uczniów jest również zgromadzenie niezbędnych narzędzi do wykonania konserwacji urządzeń melioracyjnych. Ocena stanu plantacji roślin uprawnych zaplanowanie zabiegów pielęgnacyjnych, nawożenia oraz metod i środków ochrony roślin do zwalczania chwastów, chorób i szkodników na plantacji Do zaplanowanych zabiegów należy dobrać maszyny i narzędzia rolnicze. Oceny plantacji należy dokonywać kilka razy w okresie wegetacji. Do wykonania zadania uczniowie otrzymują od nauczyciela tabele mieszania nawozów, ulotki ze środkami ochrony roślin, atlasy chwastów, atlasy chorób i szkodników roślin uprawnych. Brakujących, dodatkowych informacji dotyczących wykonywanego zadania poszukaj na stronach internetowych Wojewódzkich Ośrodków Doradztwa Rolniczego, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz innych stronach dotyczących zagadnień rolniczych i karty pracy do opisywania zaplanowanych zabiegów. Obliczanie zapotrzebowania na nawozy, środki ochrony roślin dla poszczególnych plantacji oraz dla całego gospodarstwa Po dokonanej ocenie plantacji i zaplanowaniu nawożenia oraz ochrony roślin oblicz zapotrzebowanie gospodarstwa na nawozy oraz środki chemiczne ochrony roślin. Zaplanuj terminy i dawki nawozów oraz sposób ich stosowania. Ocena materiału siewnego Dokonaj analizy otrzymanych próbek nasion zbóż pod względem wyrównania nasion, czystości, jednorodności oraz określ siłę i energię kiełkowania nasion. Do wykonania zadania możesz skorzystać z materiałów zamieszczonych na stronach Stacji Doświadczalnych Oceny Odmian. Wyniki prac zapisz w karcie oceny. Po przeprowadzeniu oceny dokonaj wyboru najlepszego według ciebie materiału siewnego, a swój wybór uzasadnij. Porównaj wyniki swojej pracy z pracą innych zespołów. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W ramach zajęć praktycznych dział programowy Prowadzenie produkcji roślinnej wymaga stosowania praktycznych metod kształcenia. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań związanych z pracami w produkcji roślinnej. Zajęcia powinny być realizowane w podziale na grupy w pracowni produkcji roślinnej oraz w gospodarstwie rolnym. Zajęcia powinny być tak zorganizowane, aby umożliwiały wykonywanie ćwiczeń w warunkach rzeczywistych lub symulacyjnych. Podczas zajęć powinny być kształtowane umiejętności związane z wyborem odpowiedniego materiału siewnego, zaplanowaniem i wykonaniem zabiegów uprawowych, pielęgnacyjnych, nawożeniem oraz ochroną roślin. Uczniowie powinni wykazać się umiejętnością rozpoznawania roślin w różnych okresach wegetacyjnych, a także wykonywaniem konserwacji urządzeń melioracyjnych. Należy także kształtować postawę odpowiedzialności technika agrobiznesu wobec konsumentów, jak również środowiska naturalnego, a szczególnie gospodarowania z zachowaniem reguł Zwykłej Dobrej Praktyki Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 81 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9.1. 9.1. Prowadzenie produkcji roślinnej Rolniczej oraz Zasad Wzajemnej Zgodności. Uczniowie powinni wykonywać prace z przestrzeganiem zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny znajdować się: komputer z dostępem do Internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), urządzenia multimedialne katalogi, próbki nasion roślin uprawnych, okazy naturalne roślin i chwastów, atlasy roślin uprawnych, chwastów i szkodników, zielniki roślin uprawnych i chwastów, modele narzędzi i maszyn do uprawy gleby, nawożenia, ochrony i zbioru roślin uprawnych Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika agrobiznesu. Dział programowy Prowadzenie produkcji roślinnej wymaga stosowania praktycznych metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, próby pracy. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej lub grupowej. Zajęcia należy prowadzić w grupach nie większych niż 10 osób. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Oceniana będzie poprawność merytoryczna, przestrzeganie przepisów BHP i dyscyplina pracy. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: − dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, − dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 9.2. Prowadzenie produkcji zwierzęcej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ (R.d)(7)8 nazwać w pomieszczeniach inwentarskich lub podczas wystaw, aukcji i pokazów grupy produkcyjne poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich; PKZ (R.d)(9)1 zidentyfikować na podstawie dokumentacji w gospodarstwie utrzymywane w nim rasy zwierząt gospodarskich; PKZ (R.d)(9)2 określić na podstawie wyglądu zewnętrznego żywego zwierzęcia gospodarskiego reprezentowany typ użytkowy; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B P C P C Materiał nauczania − Rozpoznawanie gatunków, typów użytkowych, grup wiekowych i produkcyjnych zwierząt w stawce lub w stadzie. − Ocenianie stanu zdrowia i kondycji zwierzęcia. − Korzystanie z dokumentacji zwierzęcia. − Rozpoznawanie i ocena pasz. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 82 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9.2. Prowadzenie produkcji zwierzęcej R.3.2(3)6 wskazać podczas wystawy, aukcji lub pokazu zwierzęta określonej rasy najlepiej wpisujące się w opisany wzorzec rasowy; R.3.2(3)7 naszkicować sylwetkę zwierzęcia lub wykonać fotografie zgodnie z zasadami sylwetkowania; R.3.2(3)8 wykonać fotografie do opracowania oferty handlowej dla materiału hodowlanego: R.3.2(3)9 opracować z wykorzystaniem komputera przykładową ofertę sprzedaży rasowego materiału hodowlanego wybranego gatunku zwierząt gospodarskich; R.3.2(1)5 określić na żywym zwierzęciu położenie narządów możliwych do zaobserwowania na zewnątrz; R.3.2(1)6 określić na żywym zwierzęciu położenie narządów wewnętrznych wskazując punkt odniesienia na zewnątrz; R.3.2(1)7 ocenić na podstawie wyglądu narządów na żywym zwierzęciu kondycję i stan zdrowia zwierzęcia; R.3.2(5)9 rozpoznać wskazane pasze w miejscu ich składowania; R.3.2(5)10 wykonać ocenę organoleptyczną siana, słomy, kiszonki, ziarna zbóż i nasion roślin strączkowych i ich śrut; R.3.2(5)11 pobrać próbkę paszy dla celów analizy zawartości składników chemicznych; R.3.2(5)12 wnioskować o jakości paszy na podstawie obserwacji pobierania paszy przez wskazane zwierzęta; R.3.2(5)13 przeanalizować jakość pasz na podstawie etykiet lub ofert producentów; R.3.2(5)14 przeanalizować jakość pasz na podstawie wyników badania laboratoryjnego składu chemicznego; R.3.2(5)15 przeanalizować jakość paszy na podstawie wskazanych norm żywienia; R.3.2(6)9 wybrać i ocenić miejsce do przechowywania siana, słomy, pasz treściwych, kiszonek i sianokiszonek w gospodarstwie; R.3.2(6)10 przygotować miejsce do przechowywania siana, słomy, pasz treściwych, kiszonek i sianokiszonek; R.3.2(6)11 ocenić przydatność wskazanego materiału do zakiszenia; PP C PP C P A PP C P C P C PP C P C P C P C PP C P C PP C PP C P C P C P C − Wykonywanie prac związanych z żywieniem i utrzymaniem zwierząt. − Dobieranie techniki i maszyn do prac w produkcji zwierzęcej. − Przygotowywanie zwierząt do aukcji, pokazów, sprzedaży. − Prowadzenie sprzedaży. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 83 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9.2. Prowadzenie produkcji zwierzęcej R.3.2(6)12 pobrać próbkę kiszonki z przeznaczeniem do analizy zawartości składników chemicznych; R.3.2(6)13 ocenić zabezpieczenie wskazanej paszy przed gryzoniami, grzybami i skażeniem bakteriami; R.3.2(8)7 wskazać znajdujące się w gospodarstwie maszyny do przygotowania i zadawania pasz, wykonania prac porządkowych w budynkach inwentarskich, usuwania odchodów, pozyskiwania surowców zwierzęcych, transportu zwierząt, kontrolowania masy ciała zwierząt; R.3.2(8)8 dobrać spośród wskazanych narzędzia do wykonania prac porządkowych związanych z żywieniem i usuwaniem odchodów; R.3.2(8)9 dobrać narzędzia i maszyny do pielęgnacji zwierząt w gospodarstwie; R.3.2(9)4 wykonać zadawanie pasz z użyciem maszyn znajdujących się w gospodarstwie; R.3.2(9)5 wykonać prace pielęgnacyjne z użyciem maszyn i narzędzi w gospodarstwie; R.3.2(10)16 udzielić pomocy przy porodzie; R.3.2(10)17 wykonać czyszczenie skóry, rozczyszczanie racic i kopyt wybranych gatunków zwierząt gospodarskich; R.3.2(11)5 usunąć odchody wykorzystując sprzęt znajdujący się w gospodarstwie; R.3.2(11)6 wykonać prace porządkowe w pomieszczeniu inwentarskim; R.3.2(17)7 wybrać z grupy zwierząt określonego gatunku i grupy produkcyjnej zwierzęta na wystawę lub pokaz; R.3.2(17)8 przeprowadzić trening wybranego zwierzęcia przed pokazem; P C P C P B P B P B P C P C PP C P C P C P C PP C PP C R.3.2(17)9 przygotować stanowisko, kojec lub klatkę do ekspozycji zwierzęcia; P C R.3.2(18)2 oznakować i zapakować wełnę i jaja do sprzedaży; P C R.3.2(18)3 przygotować grupę zwierząt do transportu podczas sprzedaży; P C R.3.2(19)4 opracować umowę kupna/sprzedaży dla zwierzęcia zbywanego z gospodarstwa; PP C Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 84 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9.2. Prowadzenie produkcji zwierzęcej R.3.2(19)5 opracować kontrakt sprzedaży wełny, mleka, jaj. PP C Planowane zadania 1) Wykonanie czynności wynikających z całodziennej obsługi wybranego gatunku zwierząt gospodarskich. Zadanie powinno być wykonane podczas dwóch pięciogodzinnych zajęć, z których jedno odbędzie się przed południem, drugie po południu. 2) Wykonanie doju krowy z zachowaniem czynności przedudojowych, doju właściwego, czynności poudojowych. 3) Wykonanie zbioru oznakowania i pakowania jaj. 4) Wykonanie czyszczenia skóry krowy lub konia. 5) Wykonanie czynności związanych z przygotowaniem kiszonki lub sianokiszonki. 6) Wykonanie rozdrabniania i mieszania pasz. 7) Przeprowadzenie treningu zwierzęcia przed pokazem. Zadania powinny być wykonywane indywidualnie przez uczniów. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia praktyczne powinny być poświęcone wykonaniu ćwiczeń praktycznych z udziałem żywych zwierząt, w warunkach produkcyjnych lub opracowaniu kompletnych dokumentów bądź ich projektów. Gospodarstwo szkoleniowe lub gospodarstwo współpracujące ze szkołą albo instytucją otoczenia rolnictwa i ich wyposażenie. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, listy kontrolne dobrostanu zwierząt lub spełnienia warunków wynikających ze stosowanych systemów zapewniania jakości, katalogi, oferty materiału hodowlanego. Zalecane metody dydaktyczne Podczas zajęć praktycznych dominującą metodą będzie ćwiczenie praktyczne, które pozwoli na opanowanie konkretnych czynności wykonywanych w produkcji zwierzęcej. Stosowana powinna być również wycieczka dydaktyczna. Dzięki temu możliwe będzie opanowanie niezbędnych umiejętności, dla których potrzebne są specjalne warunki. Przydatna będzie także metoda projektów. Zastosowanie tej metody pozwoli na opanowanie szeregu łączących się ze sobą czynności i ukształtowanie zestawów umiejętności. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Grupy maksymalnie 10 osobowe. Należy jednak zapewnić warunki indywidualnego ćwiczenia najważniejszych umiejętności. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Kryteria oceniania - oprócz poprawności merytorycznej będą uwzględniały również dyscyplinę pracy i przestrzeganie zasad BHP. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 85 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9.3. Organizacja pracy sprzętu rolniczego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: a) Organizacja stanowiska pracy operatora pojazdów i maszyn rolniczych BHP(7)6 zorganizować stanowisko pracy operatora ciągnika rolniczego do transportu, do pracy z maszynami rolniczymi zgodnie z przepisami BHP i ppoż. oraz ochrony środowiska; BHP(7)7 zorganizować stanowisko pracy obsługi maszyn rolniczych w czasie ich pracy zgodnie z przepisami BHP i ppoż. oraz ochrony środowiska; BHP(7)8 zorganizować stanowisko pracy obsługi technicznej i konserwacji pojazdów i maszyn rolniczych zgodnie z przepisami BHP i ppoż. oraz ochrony środowiska; BHP(8)3 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej na stanowisku pracy operatora pojazdów i maszyn rolniczych podczas ich pracy, obsługi technicznej i konserwacji; BHP(8)4 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej na stanowisku pracy pracownika obsługi pojazdów i maszyn rolniczych; BHP(9)1 przedstawić ogólne przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze ciągników, maszyn, narzędzi i urządzeń technicznych stosowanych w rolnictwie, oraz przepisy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy. b) Dokumentacja techniczna, przeglądy techniczne pojazdów i maszyn rolniczych R.3.3(1)7 zapoznać się z dokumentacją techniczną, instrukcjami obsługi, normami i katalogami części zamiennych wybranego ciągnika lub maszyny rolniczej; R.3.3(1)8 zinterpretować zapisy dotyczące pierwszego uruchomienia wybranego ciągnika lub maszyny rolniczej; R.3.3(1)9 dobrać wybraną część zamienną do wskazanego modelu ciągnika lub maszyny z wykorzystaniem katalogu części; R.3.3(2)7 rozpoznać wskazane materiały konstrukcyjne zastosowane w konkretnym modelu ciągnika lub maszyny rolniczej i opisać ich właściwości; R.3.3(2)8 rozpoznać materiały eksploatacyjne zapisane w instrukcji obsługi Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B P C P C PP C P B P B P A P B PP C P B P B Materiał nauczania − Bezpieczeństwo w zagrodzie rolniczej. − Zasady bezpieczeństwa sprzętem rolniczym. − Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej. − Dokumentacja techniczno-ruchowa pojazdów i maszyn rolniczych. Instrukcje obsługi, gwarancje, katalogi części. − Materiały konstrukcyjne. − Paliwa i materiały eksploatacyjne. − Przeglądy techniczne – codzienne i okresowe. − Konserwacja i przechowywanie sprzętu rolniczego. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 86 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9.2. Prowadzenie produkcji zwierzęcej wskazanego ciągnika lub maszyny rolniczej; R.3.3(9)7 wykonać wszystkie czynności obsługi codziennej (P1), posezonowej, przedsezonowej wskazanego ciągnika lub maszyny rolniczej; R.3.3(9)8 wykonać pełną konserwację posezonową (przygotowanie do przechowywania) ciągnika lub maszyny rolniczej. c) Obsługa maszyn do produkcji roślinnej R.3.3(7)5 dobrać do pracy polowe agregaty maszynowe uwzględniając rodzaj wykonywanej pracy; R.3.3(7)6 utworzyć agregaty maszynowe proste lub złożone do wykonania pracy w produkcji roślinnej na polu stosując wstępne regulacje; R.3.3(7)7 przygotować do pracy urządzenia stacjonarne, np. czyszczalnie do czyszczenia zbóż w magazynach; R.3. 1(13)7 wykonać pracę wskazanym agregatem przeznaczonym do polowej produkcji roślinnej; R.3. 1(13)8 wykonać pracę wskazanym urządzeniem stacjonarnym w magazynie, np. dosuszanie siana; R.3. 1(4)6 zestawić i przygotować do pracy agregaty wykaszające, odmulające rowy melioracyjne; R.3. 1(4)7 wykonać wskazane prace wiosennej konserwacji rowów melioracyjnych; R.3.3(8)3 przygotować wskazany opryskiwacz do obowiązkowego badania technicznego na stacji badań; R.3.3(8)4 przeprowadzić kalibrację wskazanego opryskiwacza ciągnikowego do określonego zabiegu ochrony roślin z zastosowaniem wszystkich warunków bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska. d) Obsługa maszyn do produkcji zwierzęcej R.3.3(7)5 zestawić i przygotować agregaty maszynowe do przygotowania pasz na polu; R.3.3(7)6 dobrać zestawy maszyn i urządzeń oraz zestawić linię technologiczną do wykonania wskazanych prac w budynkach produkcji zwierzęcej; R.3.3(7)7 przygotować do pracy wskazane maszyny i urządzenia do wykonania określonego zadania w produkcji zwierzęcej; PP C PP C P B PP C P B P B P B PP C P B P B PP C P B PP C P B − Agregaty maszynowe stosowane w produkcji roślinnej: maszyny do uprawy i doprawiania roli, maszyny do nawożenia organicznego i mineralnego, maszyny do siewu i sadzenia, maszyny do pielęgnacji i ochrony roślin, maszyny do zbioru i konserwacji zielonek, maszyny do zbioru zbóż, maszyny i urządzenia do czyszczenia, sortowania, dosuszania i przechowywania ziarna, maszyny do zbioru roślin okopowych, maszyny specjalistyczne do prac w rolnictwie ekologicznym. − Agregaty maszynowe stosowane w produkcji zwierzęcej: maszyny do zbioru i konserwacji zielonek. − Maszyny, narzędzia i urządzenia do produkcji zwierzęcej: maszyny i urządzenia do przygotowania i zadawania pasz, Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 87 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9.2. Prowadzenie produkcji zwierzęcej R.3.2(9)18 wykonać wskazane prace w produkcji zwierzęcej z wykorzystaniem maszyn i urządzeń w budynkach inwentarskich; R.3.2(9)19 wykonać wskazane prace w produkcji zwierzęcej z wykorzystaniem maszyn i narzędzi w polowej produkcji zwierzęcej; R.3.3(4)6 wykonać okresową konserwację wskazanych urządzeń wodociągowych w gospodarstwie rolnym; R.3.3(4)7 przygotować do pracy, przeprowadzić konserwację urządzeń do pojenia zwierząt i utrzymania czystości w budynkach inwentarskich. PP C PP C P B P B urządzenia do doju i przechowywania mleka, urządzenia do usuwania odchodów zwierzęcych. − Charakterystyka techniczna, zasady obsługi, konserwowania i przechowywania maszyn, narzędzi i urządzeń rolniczych. Planowane zadania 1) Zorganizowanie stanowiska pracy operatora ciągnika rolniczego zgodnie z wymogami BHP i ergonomii pracy. 2) Wykonać obsługę codzienną ciągnika rolniczego (P1) i przygotować ciągnik do pracy zgodnie z zalecaniem instrukcji obsługi. 3) Zadanie dla każdego działu produkcji roślinnej. Dobierz maszyny i narzędzia do produkcji roślinnej, przygotuj do pracy złożony agregat maszynowy, wykonaj niezbędne czynności przygotowawcze (np. „próba kręcona siewnika”) zgodnie z zaleceniami instrukcji obsługi. Wykonaj wstępne regulacje agregatu, wykonaj próbę pracy przygotowanym agregatem. 4) Dobierz urządzenia i narzędzia do produkcji zwierzęcej, przygotuj do pracy, wykonaj niezbędne czynności przygotowawcze zgodnie z zaleceniami instrukcji obsługi. Wykonaj wstępne regulacje urządzeń, wykonaj próbę pracy przygotowanymi narzędziami i urządzeniami. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia praktyczne powinny być poświęcone wykonaniu ćwiczeń praktycznych z udziałem narzędzi, maszyn, ciągników rolniczych, urządzeń i instalacji wykorzystywanych w produkcji rolniczej w warunkach gospodarstwa rolniczego lub opracowaniu kompletnych dokumentów lub ich projektów. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, instrukcje obsługi sprzętu rolniczego, ciągników i kombajnów rolniczych. Gospodarstwo szkoleniowe posiadające warsztat niezbędny do obsługi sprzętu rolniczego lub gospodarstwo współpracujące ze szkołą albo instytucja otoczenia rolnictwa i ich wyposażenie. Zalecane metody dydaktyczne Podczas zajęć praktycznych dominującą metodą będzie ćwiczenie praktyczne. Stosowana powinna być również wycieczka dydaktyczna. Dzięki temu możliwe będzie opanowanie niezbędnych umiejętności, dla których potrzebne są specjalne warunki. Przydatna będzie także metoda projektów. Zastosowanie tej metody pozwoli na opanowanie szeregu łączących się ze sobą czynności i ukształtowanie zestawów umiejętności. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Grupy maksymalnie 10 osobowe. Należy jednak zapewnić warunki indywidualnego ćwiczenia najważniejszych umiejętności. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu typu próba pracy oraz testu praktycznego. Kryteria oceniania - oprócz poprawności merytorycznej – będą uwzględniały również dyscyplinę pracy i przestrzeganie zasad BHP. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 88 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9.2. Prowadzenie produkcji zwierzęcej Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 9.4. Działalność gospodarcza w produkcji rolniczej Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna PDG(8)4 posegregować korespondencję przychodzącą do przedsiębiorstwa; P B PDG(8)5 przygotować korespondencję do wysłania; P B PDG (9)5 zastosować programy komputerowe do realizacji zadań przedsiębiorstwa; P B PDG(9)6 pisać biegle z wykorzystaniem edytora tekstu; PP C PDG(10)6 zaplanować sprzedaż wytworzonych produktów; P C PDG(10)7 zaplanować działania reklamowe przedsiębiorstwa; P B PDG(11)5 obliczyć nadwyżkę bezpośrednią w produkcji; P C PDG(11)6 obliczyć produkcję towarową i czystą w produkcji. P C Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:. Materiał nauczania − Segregowanie korespondencji. − Sprzedaż produktów. − Kategorie produkcji i dochodu. Planowane zadania Obliczenie produkcji towarowej i czystej Uczniowie otrzymują niezbędne dane do wyliczenia produkcji towarowej i czystej gospodarstwa oraz schematy obliczania kategorii produkcji. W kartach pracy prowadzą niezbędne wyliczenia i nanoszą na otrzymane schematy. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W ramach zajęć praktycznych dział programowy Działalność gospodarcza w produkcji roślinnej wymaga stosowania praktycznych metod kształcenia. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań związanych z pracami w przedsiębiorstwach i gospodarstwach rolnych. Zajęcia powinny być realizowane w podziale na grupy w pracowni ekonomiczno-biznesowej oraz w gospodarstwie rolnym. Zajęcia powinny być tak zorganizowane, aby umożliwiały wykonywanie ćwiczeń w warunkach rzeczywistych lub symulacyjnych. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 89 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9.4. Działalność gospodarcza w produkcji rolniczej Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: Komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialny, nasiona, katalogi. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika agrobiznesu. Dział programowy Działalność gospodarcza w produkcji roślinnej wymaga stosowania praktycznych metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń i tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Zajęcia należy prowadzić w grupach 10 osobowych. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Kryterium oceny wykonanego testu wielokrotnego wyboru będzie poprawność merytoryczna. Kryterium oceny testu praktycznego będzie poprawność merytoryczna. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 90 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 10. Prowadzenie przetwórstwa żywności 10.1. Surowce i dodatki do żywności 10.2. Organizacja produkcji i pracy 10.1. Surowce i dodatki do żywności Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.6.2(1)4 wykazać normatywność gotowych produktów na podstawie norm; R.6.2(1)5 wykazać normatywność gotowych produktów na podstawie badań laboratoryjnych; R.6.2(2)1 dobrać z zestawu surowce potrzebne do wytworzenia gotowego produktu; R.6.2(2)2 dobrać z zestawu dodatki niezbędne do wytworzenia gotowego produktu; R.6.2(6)4 obliczyć zapotrzebowanie na surowce do wykonania określonej partii gotowego produktu; R.6.2(6)5 obliczyć zapotrzebowanie na dodatki do żywności do wykonania określonej partii gotowego produktu; R.6.2(6)6 obliczyć zapotrzebowanie na opakowania jednostkowe potrzebne do zapakowania określonej partii gotowego produktu. Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B PP C P B P B PP D PP D PP D Materiał nauczania − − − − − Normy i normalizacja. Badania laboratoryjne. Surowce do produkcji żywności. Dodatki do żywności. Opakowania do żywności. Planowane zadania Przygotowanie zestawu surowców i obliczenie ilości dodatków do wytworzenia gotowego produktu Uczniowie otrzymują wykaz różnych surowców do produkcji żywności. Pracując w grupach opracowują w kartach pracy wykaz surowców dla kilku wybranych produktów. Uczniowie otrzymują wykaz ilości opracowanych gotowych produktów i procentowy udział dodatków (np. soli). Pracując w grupach obliczają ilość potrzebnych dodatków i nanoszą wyniki do karty pracy. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w pracowni przetwórstwa spożywczego wyposażonej w: modele maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym, opakowania produktów spożywczych, zestawy laboratoryjne do badania cech wyrobów spożywczych, próbki surowców do przetwórstwa spożywczego, telewizor z odtwarzaczem i zestaw filmów dydaktycznych obrazujących procesy technologiczne wyrobów spożywczych, normy i katalogi dla przetwórstwa spożywczego, plansze i tablice przedstawiające procesy technologiczne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 91 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 10.1. Surowce i dodatki do żywności Zalecane metody dydaktyczne W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu kosztów podstaw przetwórstwa żywności. Dział programowy Surowce i dodatki do żywności wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadków, „mapy myśli”, dyskusji dydaktycznej. W trakcie kształcenia nauczyciel powinien kształtować postawy odpowiedzialności i współpracy w grupie. Uczeń powinien umieć zorganizować pracę swoją i grupy. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Zajęcia należy prowadzić w grupach liczących nie więcej niż 10 osób. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, testu ustnego oraz testu praktycznego. Kryterium oceny wykonanego testu wielokrotnego wyboru będzie poprawność merytoryczna. Kryterium oceny testu praktycznego będzie poprawność merytoryczna. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 10.2. Organizacja produkcji i pracy Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.6.2(7)2 na podstawie instrukcji technologicznej dobrać kolejność maszyn i urządzeń stosowanych w określonym procesie technologicznym; R.6.2(8)3 odczytać i zinterpretować działanie maszyn na podstawie instrukcji obsługi; R.6.2(8)4 na podstawie instrukcji obsługi objaśnić działanie na modelach wybranych maszyn i urządzeń; R.6.2(10)1 dobrać sposoby zagospodarowania produktów ubocznych; R.6.2(10)2 dobrać sposoby zagospodarowania odpadów produkcyjnych zgodnie z obowiązującymi przepisami w różnych procesach technologicznych; R.6.2(12)3 wyznaczyć w schemacie technologicznym produkcji punkty krytyczne na podstawie instrukcji HACCP; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B PP C P B P B P B PP C Materiał nauczania − Maszyny i urządzenia do wybranych procesów technologicznych. − Produkty uboczne. − Odpady. − HACCP. − Punkty krytyczne i analiza zagrożeń. − Parametry bezpieczeństwa żywności. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 92 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 10.2. Organizacja produkcji i pracy R.6.2(12)4 zmierzyć podstawowe parametry zapewniające bezpieczeństwo żywności, np. kwasowość mleka, zawartość cukru, tłuszczu; R.6.2(12)5 obliczyć dopuszczalną ilość dodatków do wybranych produktów; OMZ(4)2 ocenić wykonanie poszczególnych czynności technologicznych zgodnie z recepturą lub przyjętymi kryteriami; OMZ(6)2 zakomunikować sposób wykonania przydzielonego zadania upewniając się o zrozumieniu polecenia; KPS(3)3 określić, jakie skutki dla bezpieczeństwa i jakości produktu może przynieść nieodpowiednie wykonanie czynności; KPS(8)1 zaplanować działania z zachowaniem zasad odpowiedzialności za racjonalne gospodarowanie materiałami i przestrzeganie zasad higieny. P B P B P C P C P C P C Planowane zadania Określanie kolejności maszyn i urządzeń w wybranym procesie technologicznym Uczniowie otrzymują instrukcję technologiczną lub jej fragment. Pracując w grupach mają za zadanie opracować schemat kolejności urządzeń i maszyn w rożnych procesach technologicznych. Wyznaczanie punktów krytycznych kontroli Uczniowie otrzymują instrukcję HACCP i schemat technologiczny wybranych procesów przetwórstwa. Zadaniem uczniów jest wskazanie w kartach pracy punktów pomiaru - np. temperatury - i wartości poszukiwanych parametrów dla różnych procesów przetwórstwa. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w pracowni przetwórstwa spożywczego wyposażonej w: modele maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym, opakowania produktów spożywczych, zestawy laboratoryjne do badania cech wyrobów spożywczych, próbki surowców do przetwórstwa spożywczego, telewizor z odtwarzaczem i zestaw filmów dydaktycznych obrazujących procesy technologiczne wyrobów spożywczych, normy i katalogi dla przetwórstwa spożywczego, plansze i tablice przedstawiające procesy technologiczne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika agrobiznesu. W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu kosztów podstaw przetwórstwa żywności. Dział programowy Organizacja produkcji i pracy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadków, „mapy myśli”, dyskusji dydaktycznej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 93 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 10.2. Organizacja produkcji i pracy praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Praca w grupach liczących nie więcej niż 15 osób. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, testu ustnego oraz testu praktycznego. Kryterium oceny wykonanego testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego będzie poprawność merytoryczna. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 94 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 11. Organizacja przedsiębiorstwa agrobiznesowego 11.1. Planowanie pracy i produkcji w agrobiznesie 11.2. Prowadzenie rachunkowości przedsiębiorstwa 11.3. Rozliczanie wynagrodzeń i zobowiązań publicznych 11.1. Planowanie pracy i produkcji w agrobiznesie Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna PKZ(R.f)(5)2 skorzystać z publikacji doradztwa rolniczego; P B PKZ(R.f)(5)3 dokonać analizy biuletynów giełd towarowych; PP C PKZ(R.f)(5)4 dokonać analizy rolniczych programów telewizyjnych; P B PKZ(R.f)(6)2 przeanalizować propozycje ARiMR dotyczące środków rozwojowych; P B PKZ(R.f)(6)3 wypełnić przykładowe wnioski o przyznanie środków pomocowych; P B PKZ(R.f)(7)1 zastosować programy komputerowe do planowania produkcji rolniczej; P B P B PP C PP D P B P B P B P B Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.f)(7)2 zastosować programy komputerowe do prowadzenia rachunkowości gospodarstwa rolnego (FADN); PKZ(R.f)(2)2 sporządzić biznesplan dla wybranej działalności w sektorze rolnospożywczym; PKZ(R.f)(2)3 przeanalizować sporządzony biznesplan pod kątem wykonalności i konkurencyjności na rynku; R.6.1(5)2 określić potrzeby finansowe działalności gospodarczej; R.6.1(5)3 wykorzystać zysk przedsiębiorstwa jako źródło finansowania działalności; R.6.1(5)4 przeanalizować oferty kredytowe banków pod kątem możliwości kredytowych przedsiębiorstwa; R.6.1(5)5 sporządzić plan spłaty kredytu; Materiał nauczania − − − − − − − − − Środki rozwojowe dla rolnictwa. Biznesplan. Potrzeby finansowe przedsiębiorstwa. Rodzaje kredytów. Leasing środków produkcji. Wydajność pracy. Normowanie pracy. Techniki zarządzania. Plan marketingowy. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 95 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 11.1. Planowanie pracy i produkcji w agrobiznesie R.6.1(5)6 obliczyć raty leasingu operacyjnego i finansowego; PP C R.6.1(6)2 obliczyć wydajność pracy; P B PP C PP C P B P B P B P B P C P C P C P C R.6.1(6)3 obliczyć potrzeby kadrowe zgodnie z wydajnością pracy na wybranych stanowiskach; R.6.1(6)4 obliczyć potrzebną liczbę pracowników do wykonania pracy na podstawie norm; R.6.1(7)2 dobrać techniki zarządzania przedsiębiorstwem zależnie od wielkości przedsiębiorstwa; R.6.1(8)2 sporządzić plan marketingowy dla wybranego przedsiębiorstwa; OMZ(1)1 zaplanować pracę odpowiednio z uwzględnieniem pory roku i miejsca jej wykonania; OMZ(2)1 dobrać osoby do wykonania zadań zawodowych zgodnie z ich umiejętnościami i doświadczeniem; OMZ(3)2 opracować harmonogram wykonywania zadań przez grupę pracowników; OMZ(4)3 ocenić dokładność i terminowość wykonanych zadań; OMZ(5)2 wprowadzić korekty techniczne i organizacyjne w wykonywanej pracy na podstawie obserwacji; OMZ(6)3 wydać polecenie opisujące oczekiwane efekty jako wynik wykonania pracy. Planowane zadania Sporządzanie biznesplanu Uczniowie samodzielnie lub w grupach przygotowują założenia do biznesplanu. Gromadzą potrzebne informacje na temat wybranego przedsiębiorstwa wykorzystując zasoby Internetu. Następnie przygotowują biznesplan według otrzymanego schematu. Obliczanie rat leasingu operacyjnego i finansowego Uczniowie gromadzą potrzebne informacje na temat możliwości leasingu wybranego środka produkcji wykorzystując informacje zawarte w Internecie. Zapoznają się z warunkami leasingu, następnie obliczają wysokość raty. Obliczanie potrzebnej liczby pracowników do wykonania zadania Uczniowie otrzymują normy wydajności, zakres pracy do wykonania. Na podstawie otrzymanych danych obliczają liczbę potrzebnych pracowników i nanoszą dane do karty pracy. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 96 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 11.1. Planowanie pracy i produkcji w agrobiznesie Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w pracowni ekonomiczno-biznesowej wyposażonej w: stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z podłączeniem do drukarki sieciowej, z pakietem programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania operacji finansowo-księgowych, kadrowo-płacowych, obsługi sprzedaży i gospodarki magazynowej, prowadzenia księgi przychodów i rozchodów, obliczania podatków, sporządzania sprawozdań statystycznych, obsługi zobowiązań wobec ZUS, druki formularzy stosowanych w prowadzeniu działalności produkcyjnej, usługowej, handlowej, zatrudnienia, płac, podatków, jednolity rzeczowy wykaz akt i instrukcje kancelaryjne, materiały biurowe. Środki dydaktyczne Druki formularzy stosowanych w prowadzeniu działalności produkcyjnej, usługowej, handlowej, zatrudnienia, płac, podatków, jednolity rzeczowy wykaz akt i instrukcje kancelaryjne, materiały biurowe. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy Planowanie pracy i produkcji w agrobiznesie wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, metod symulacyjnych, metody przypadków, „mapy myśli”, dyskusji dydaktycznej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Praca w grupach liczących nie więcej niż 15 osób. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, testu ustnego oraz testu praktycznego. Kryterium oceny wykonanego testu wielokrotnego wyboru będzie poprawność merytoryczna. Kryterium oceny testu praktycznego będzie poprawność merytoryczna i rachunkowa. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 11.2. Prowadzenie rachunkowości przedsiębiorstwa Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.6.3(1)2 zastosować przepisy ustawy o rachunkowości w odniesieniu do sprawozdań finansowych; R.6.3(1)3 zastosować przepisy ustawy o rachunkowości w odniesieniu do sposobów i Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B P B Materiał nauczania − Dokumentacja gospodarcza. − Aktywa trwałe i obrotowe. − Kapitał własny i zobowiązania. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 97 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 11.2. Prowadzenie rachunkowości przedsiębiorstwa terminów inwentaryzacji; R.6.3(2)4 sporządzić dokumenty magazynowe dla przedsiębiorstwa w agrobiznesie; P B P B P B P B R.6.3(2)8 sporządzić dokumenty pracy dla przedsiębiorstwa w agrobiznesie; P B R.6.3(2)9 poprawić błędy w dokumentach; P B R.6.3(3)3 sklasyfikować aktywa trwałe w podanych przykładach; PP C R.6.3(3) 4 sklasyfikować aktywa obrotowe w podanych przykładach; PP C P C P C P B PP D PP D PP D PP C P C P B R.6.3(2)5 sporządzić dokumenty dotyczące środków trwałych dla przedsiębiorstwa w agrobiznesie; R.6.3(2)6 sporządzić dokumenty dotyczące obrotu środków pieniężnych dla przedsiębiorstwa w agrobiznesie; R.6.3(2)7 sporządzić dokumenty dotyczące podatku VAT; R.6.3(3)5 przypisać składniki kapitału własnego dla formy organizacyjno-prawnej przedsiębiorstwa; R.6.3(3)6 podzielić zobowiązania przedsiębiorstwa na długo- i krótkoterminowe; R.6.3(4)2 przeprowadzić inwentaryzację składników majątkowych wybranego przedsiębiorstwa metodą spisu z natury; R.6.3(4)3 przeprowadzić inwentaryzację składników majątkowych wybranego przedsiębiorstwa metodą weryfikacji; R.6.3(4)4 przeprowadzić inwentaryzację składników majątkowych wybranego przedsiębiorstwa metodą uzgodnienia sald; R.6.3(5)3 rozliczyć inwentaryzację i obliczyć różnice inwentaryzacyjne z podziałem na niedobory i nadwyżki; R.6.3(5)4 rozliczyć niedobory z podziałem na zawinione i niezawinione i zapisać je na kontach księgowych; R.6.3(5)5 rozliczyć nadwyżki i zapisać je na kontach księgowych; R.6.3(6)3 obliczyć stopę i ratę amortyzacji dla wybranych składników majątku trwałego; − − − − − − − − − − − − − − Inwentaryzacja. Rozliczanie inwentaryzacji. Amortyzacja i umorzenia. Operacje gospodarcze. Konta bilansowe i wynikowe. Ewidencja na kontach. Zestawienie obrotów i sald. Bilans majątkowy. Rachunek zysków i strat. Przepływy pieniężne. Analiza wskaźnikowa. Koszty. Kalkulacja kosztów. Rozliczenia międzyokresowe kosztów. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 98 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 11.2. Prowadzenie rachunkowości przedsiębiorstwa R.6.3(6)4 sporządzić plan amortyzacji wybranych składników majątku trwałego metodą liniową; R.6.3(6)5 sporządzić plan amortyzacji wybranych składników majątku trwałego metodą degresywną; R.6.3(7)3 sklasyfikować operacje gospodarcze zależnie od wpływu operacji na aktywa i pasywa przedsiębiorstwa; R.6.3(7)4 zewidencjonować operacje na kontach bilansowych; P B P D P B P B R.6.3(7)5 zewidencjonować operacje gospodarcze na kontach wynikowych; PP C R.6.3(7)6 sporządzić zestawienie obrotów i sald; P B R.6.3(7)7 poprawić błędy księgowe zgodnie z zasadami; PP C R.6.3(8)4 sporządzić bilans majątkowy dla wybranego typu przedsiębiorstwa; P B R.6.3(8)5 sporządzić rachunek zysków i strat w wariancie porównawczym; P B R.6.3(8)6 sporządzić rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym; PP C R.6.3(9)2 sporządzić sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych; PP C R.6.3(9)3 dokonać analizy sprawozdań finansowych metodą wskaźnikową; P B R.6.3(10)2 sklasyfikować koszty działalności według rodzaju; P B R.6.3(10)3 sklasyfikować koszty działalności według rodzaju działalności i sposobu jej finansowania; R.6.3(10)4 zapisać rozliczenia międzyokresowe kosztów na koncie; P B PP C R.6.3(11)2 sporządzić kalkulację prostą podziałową dla wybranego produktu; P C R.6.3(11)3 sporządzić kalkulację sprzedaży wybranego produktu. P B Planowane zadania Klasyfikacja aktywów trwałych i obrotowych Uczniowie otrzymują niepogrupowane składniki aktywów trwałych i obrotowych. Zadaniem uczniów jest pogrupowanie składników zgodnie z zasadami i przeniesienie ich do karty pracy. Ewidencja operacji gospodarczych na kontach bilansowych Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 99 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 11.2. Prowadzenie rachunkowości przedsiębiorstwa Uczniowie otrzymują wykaz operacji gospodarczych, które miały miejsce w jednym miesiącu. Otrzymują polecenie otwarcia kont, zaksięgowania operacji i zamknięcia kont. Sporządzenie rachunku zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym Uczniowie otrzymują dane do rachunku zysków i strat. Otrzymują polecenie, aby nanieść dane do przygotowanego formularza i obliczyć wynik finansowy brutto i netto przedsiębiorstwa. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w pracowni ekonomiczno-biznesowej wyposażonej w: stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z podłączeniem do drukarki sieciowej, z pakietem programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania operacji finansowo-księgowych, kadrowo-płacowych, obsługi sprzedaży i gospodarki magazynowej, prowadzenia księgi przychodów i rozchodów, obliczania podatków, sporządzania sprawozdań statystycznych, obsługi zobowiązań wobec ZUS. Środki dydaktyczne Druki formularzy stosowanych w prowadzeniu działalności produkcyjnej, usługowej, handlowej, zatrudnienia, płac, podatków, jednolity rzeczowy wykaz akt i instrukcje kancelaryjne, materiały biurowe. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy Prowadzenie rachunkowości przedsiębiorstwa wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, metod symulacyjnych, metody przypadków, „mapy myśli”, dyskusji dydaktycznej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Zajęcia należy prowadzić w grupach nie większych niż 15 osób. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, testu ustnego oraz testu praktycznego. Kryterium oceny wykonanego testu wielokrotnego wyboru będzie poprawność merytoryczna. Kryterium oceny testu praktycznego będzie poprawność merytoryczna i rachunkowa. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 100 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 11.3. Rozliczanie wynagrodzeń i zobowiązań publicznych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B P B R.6.3(12)3 obliczyć wynagrodzenie za godziny nadliczbowe i dodatek za pracę w godzinach nocnych; R.6.3(12)4 obliczyć wynagrodzenie brutto i netto dla pracownika zatrudnionego w systemie czasowym; R.6.3(12)5 obliczyć wynagrodzenie brutto i netto dla pracownika zatrudnionego w systemie akordowym; R.6.3(12)6 obliczyć wynagrodzenie za okres urlopu; P B PP C R.6.3(12)7 sporządzić listę płac; P B P B P B P C P C R.6.3(12)8 sporządzić sprawozdanie podatkowe za rok dla podanej wysokości wynagrodzenia; R.6.3(12)9 rozliczyć składki na ubezpieczenia społeczne w dokumentacji zgodnej z wymaganiami ZUS; R.6.3(13)2 obliczyć wysokość składek na ubezpieczenia społeczne od podanej wysokości wynagrodzenia; R.6.3(13)3 obliczyć wysokość składek na ubezpieczenia zdrowotne z podziałem na podlegające i nie podlegające odliczeniom dla podanej kwoty wynagrodzenia; R.6.3(14)3 przeprowadzić ewidencję przychodów; P B R.6.3(14)4 obliczyć podatek zryczałtowany dla wybranej formy działalności; PP C R.6.3(14)5 poprowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów; P B PP C P B PP C R.6.3(14)6 obliczyć dochód i zobowiązanie podatkowe na podstawie zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów; R.6.3(14)7 sporządzić zeznania podatkowe dla różnych form prowadzonej działalności gospodarczej; R.6.3(15)2 dokonać rozliczeń płac i należności wobec ZUS i Urzędu Skarbowego w programach kadrowo-płacowych; Materiał nauczania − Wynagrodzenie za pracę w systemie czasowym i akordowym. − Lista płac. − Płaca brutto i netto. − Dokumentacja ZUS. − Składki na ubezpieczenia zdrowotne. − Ewidencja przychodów. − Podatkowa księga przychodów i rozchodów. − Komputerowe programy kadrowo-płacowe. − Komputerowe programy księgowo-finansowe. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 101 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 11.2. Prowadzenie rachunkowości przedsiębiorstwa R.6.3(15)3 zastosować programy księgowo-finansowe w prowadzeniu przedsiębiorstwa w agrobiznesie; KPS(9)1 wynegocjować warunki pracy i płacy; KPS(10)1 współpracować z innymi w zakresie przyjmowania zadań i odpowiedzialności we wspólnie wykonywanej pracy; KPS(7)4 zachować tajemnicę w zakresie dysponowania danymi osobowymi i danymi o finansach przedsiębiorstwa i płacach. PP C P C P B P C Planowane zadania Obliczanie wynagrodzeń brutto i netto Uczniowie otrzymują dane do obliczenia wynagrodzenia pracownika (stawka godzinowa, liczba przepracowanych godzin w miesiącu, dodatki za pracę w godzinach nocnych). Otrzymują również tabelę podatkową i stawki ubezpieczeń społecznych. Zadaniem uczniów jest obliczenie wynagrodzenia brutto i netto. Prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów Uczniowie otrzymują wykaz przychodów i kosztów uzyskania przychodów. W przygotowanej karcie pracy nanoszą dane i podliczają miesięczne wartości. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w pracowni ekonomiczno-biznesowej wyposażonej w: stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z podłączeniem do drukarki sieciowej, z pakietem programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania operacji finansowo-księgowych, kadrowo-płacowych, obsługi sprzedaży i gospodarki magazynowej, prowadzenia księgi przychodów i rozchodów, obliczania podatków, sporządzania sprawozdań statystycznych, obsługi zobowiązań wobec ZUS. Środki dydaktyczne Druki formularzy stosowanych w prowadzeniu działalności produkcyjnej, usługowej, handlowej, zatrudnienia, płac, podatków, jednolity rzeczowy wykaz akt i instrukcje kancelaryjne, materiały biurowe. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy Rozliczanie wynagrodzeń i zobowiązań publicznych wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika agrobiznesu. Powinny być kształtowane umiejętności analizowania i selekcjonowania informacji z zakresu prowadzenia rachunkowości. Ważne jest kształtowanie umiejętności praktycznych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Należy także kształtować postawę odpowiedzialności i rzetelności prowadzonej rachunkowości. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnej pracy jednolitej, indywidualnej pracy zróżnicowanej, zbiorowej pracy jednolitej (praca z całą klasą, praca w grupach), zbiorowej pracy zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, testu ustnego oraz testu praktycznego. Kryterium oceny wykonanego testu Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 102 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 11.2. Prowadzenie rachunkowości przedsiębiorstwa wielokrotnego wyboru będzie poprawność merytoryczna. Kryterium oceny testu praktycznego będzie poprawność merytoryczna i rachunkowa. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 103 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 12. Praktyki zawodowe 12.1. Wykonywanie prac w produkcji roślinnej 12.2. Wykonywanie prac w produkcji zwierzęcej 12.3. Prowadzenie przedsiębiorstwa 12.1. Wykonywanie prac w produkcji roślinnej Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P C PP C PP C P C P C P C PP D PP D OMZ(1)1 przeanalizować przydzielone zadanie do wykonania; P B OMZ(1)2 przydzielić zadania do wykonania poszczególnym członkom zespołu; PP D OMZ(3)1 zmotywować współpracowników do wykonywania zdań zawodowych; PP D OMZ(3)2 wydać polecenia osobom realizującym zadanie zawodowe; PP D OMZ(6)1 zastosować odpowiednie formy komunikacji interpersonalnej; PP C Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.1(9)9 wykonać zabiegi uprawowe i nawożenie pod wybrane rośliny; R.3.1(9)10 wykonać zabiegi związane z pielęgnacją i ochroną roślin pod wybrane rośliny uprawne; R.3.1(13)7 obsłużyć maszyny i urządzenia do uprawy, nawożenia, pielęgnacji, zbioru i konserwacji roślin w uprawie polowej; R.3.1(13)8 obsłużyć maszyny i urządzenia do nawożenia, pielęgnacji, zbioru i konserwacji roślin z trwałych użytków zielonych; R.3.1(17)9 przygotować produkty pochodzenia roślinnego do sprzedaży; R.3.1(17)10 przygotować zgodnie z wymogami produkty w gospodarstwie do przechowywania; R.3.1(18)5 sporządzić dokumenty występujące przy sprzedaży produktów pochodzenia roślinnego; R.3.1.(18)6 zorganizować sprzedaż produktów pochodzenia roślinnego; Materiał nauczania Zabiegi uprawowe. Nawożenie roślin w uprawie polowej i na trwałych użytkach zielonych. Pielęgnacja i ochrona roślin. Zbiór roślin uprawnych. Zbiór i konserwacja roślin z użytków zielonych. Przechowywanie roślin. Sprzedaż bezpośrednia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 104 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 12.1. Wykonywanie prac w produkcji roślinnej OMZ(6)2 wysłuchać argumentów współpracowników. P B Planowane zadania Zaplanowanie i wykonanie zabiegów występujących w uprawie wybranej rośliny maszynami i urządzeniami dostępnymi w gospodarstwie rolnym Zadaniem uczniów jest zaplanowanie i wykonanie wszystkich elementów związanych z uprawą określonej rośliny. W zależności od możliwości i terminu odbywania praktyk uczniowie wykonują prace związane z uprawą roli, nawożeniem, pielęgnacją, ochroną przed chwastami, chorobami i szkodnikami i zbiorem roślin uprawianych w gospodarstwie rolnym. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Praktyka zawodowa powinna być realizowana w gospodarstwach rolnych wyposażonych w nowoczesny sprzęt do prowadzenia produkcji rolniczej. Termin praktyk powinien być dostosowany do okresu wegetacyjnego roślin – tak, aby uczeń mógł wykonać możliwie największą ilość prac przy uprawie roślin. Uczniowie na praktykach powinni nabywać umiejętności związane z organizowaniem własnej pracy i pracy małego zespołu, jak również przestrzegać tajemnicy zawodowej i punktualnie przychodzić do pracy. Pracę swoją powinni wykonywać konsekwentnie i odpowiedzialnie z przestrzeganiem zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochroną środowiska. Należy zwrócić szczególną uwagę na kształtowanie u uczniów odbywających praktyki kompetencji personalnych i społecznych. Środki dydaktyczne Maszyny i narzędzia rolnicze znajdujące się w gospodarstwie rolnym. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą powinna być metoda praktyczna. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie indywidualnej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu praktycznego, próby pracy. Oceniane będą również zapisy w dzienniku praktyk. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: − dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, − dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 105 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 12.2. Wykonywanie prac w produkcji zwierzęcej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.2(10)51 przygotować, zakonserwować i zmagazynować pasze zgodnie z zasadami przyjętymi w gospodarstwie; R.3.2(10)52 ocenić sposoby przygotowywania, konserwowania i przechowywania pasz w gospodarstwie; R.3.2(10)54 zadać pasze zwierzętom zgodnie z zasadami przyjętymi w gospodarstwie; R.3.2(9)16 wykonać wskazane prace w produkcji zwierzęcej z wykorzystaniem maszyn i urządzeń w budynkach inwentarskich; R.3.2(9)17 wykonać wskazane prace w produkcji zwierzęcej z wykorzystaniem maszyn i narzędzi w polowej produkcji zwierzęcej; R.3.2(11)16 uporządkować pomieszczenie inwentarskie w ramach wykonywania czynności codziennych; R.3.3(4)4 przygotować urządzenia wodociągowe do eksploatacji w budynkach inwentarskich; R.3.3(4)5 obsłużyć urządzenia wodociągowe do eksploatacji w budynkach inwentarskich; R.3.3(7)4 przygotować do określonych prac wskazane pojazdy, narzędzia, maszyny i urządzenia. Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P C P C P B P C P C P C P C P C P C Materiał nauczania Konserwacja roślin uprawnych. Konserwacja roślin z użytków zielonych. Dostarczanie wody do budynków inwentarskich. Przygotowanie i zadawanie pasz. Usuwanie odchodów w budynkach inwentarskich. Pozyskiwanie mleka. Planowane zadania Zaplanowanie i wykonanie zabiegów występujących podczas obsługi zwierząt gospodarskich maszynami i urządzeniami dostępnymi w gospodarstwie rolnym Zadaniem uczniów jest zaplanowanie i wykonanie wszystkich elementów związanych z obsługą zwierząt gospodarskich. W zależności od możliwości i terminu odbywania praktyk uczniowie wykonują prace związane przygotowaniem pasz na zimę, konserwacją i przechowywaniem pasz, przygotowaniem pasz do bezpośredniego skarmiania, zadawaniem pasz dla zwierząt, pojeniem zwierząt gospodarskich, pozyskiwaniem mleka i innych surowców pochodzenia zwierzęcego, usuwaniem odchodów z pomieszczeń inwentarskich. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Praktyka zawodowa powinna być realizowana w gospodarstwach rolnych wyposażonych w nowoczesny sprzęt do prowadzenia produkcji rolniczej. Termin praktyk powinien być dostosowany do okresu wegetacyjnego roślin – tak, aby uczeń mógł wykonać możliwie największą ilość prac przy zbiorze roślin na paszę – ziarno, kiszonki. Prace w budynkach inwentarskich mogą odbywać się przez cały rok. Uczniowie na praktykach powinni nabywać umiejętności związane z organizowaniem własnej pracy i pracy małego zespołu, jak również przestrzegać tajemnicy zawodowej i Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 106 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 12.2. Wykonywanie prac w produkcji zwierzęcej punktualnie przychodzić do pracy. Pracę swoją powinni wykonywać konsekwentnie i odpowiedzialnie z przestrzeganiem zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochroną środowiska. Należy zwrócić szczególną uwagę na kształtowanie u uczniów odbywających praktyki kompetencji personalnych i społecznych. Środki dydaktyczne Maszyny i narzędzia rolnicze znajdujące się w gospodarstwie rolnym. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą powinna być metoda praktyczna. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie indywidualnej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu praktycznego, próby pracy. Kryterium oceny testu praktycznego oraz próby pracy będzie poprawność merytoryczna i czas wykonania oraz jakość zapisów w dzienniku praktyk. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 12.3. Prowadzenie przedsiębiorstwa Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna PDG(8)6 przyjąć list, e-mail, faks związany z prowadzeniem przedsiębiorstwa; P C PDG(8)7 wysłać list, e-mail, faks związany z prowadzeniem przedsiębiorstwa; P C PDG(9)7 przeprowadzić rozmowę telefoniczną z kontrahentami; P C PDG(9)8 odsłuchać wiadomość nagraną na sekretarkę automatyczną; P C P C P C Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PDG(10)8 przygotować katalog lub ulotkę zawierającą ofertę handlową przedsiębiorstwa; PDG(11)7 wyszukać najkorzystniejszą ofertę sprzedaży środków produkcji w sieci Internet; Materiał nauczania − − − − Urządzenia biurowe. Ulotka, katalog z ofertą handlową. Działalność logistyczna przedsiębiorstwa. Dokumentacja gospodarcza. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 107 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 12.3. Prowadzenie przedsiębiorstwa PDG(11)8 wyszukać najkorzystniejszą ofertę kupna dla wytwarzanych produktów w Internecie; R.6.1(3)2 przyjąć dostawę środków produkcji; P C PP C R.6.1(3)3 przygotować do transportu i sprzedaży wytworzone produkty; PP C P C P B P B R.6.1(6)5 obliczyć na podstawie norm potrzebną liczbę pracowników do wykonania zadania zawodowego; R.6.1(1)2 przygotować dokumenty związane z gospodarką magazynową; R.6.1(1)3 przygotować dokumenty do złożenia w Urzędzie Skarbowym. Planowane zadania Przygotowanie ulotki lub katalogu zawierającego ofertę handlową Zadanie polega na przygotowaniu oferty handlowej przedsiębiorstwa w formie ulotki lub katalogu. Uczniowie otrzymują niezbędne informacje dotyczące przedsiębiorstwa i sortymentu produkowanych towarów oraz cen. Opracowanie powinno odbywać się przy zastosowaniu programów komputerowych. Ocenie podlegać powinna strona merytoryczna i graficzna. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Szkolenie powinno odbywać się w przedsiębiorstwach będących potencjalnym miejscem zatrudnienia absolwentów lub wielkotowarowych gospodarstwach rolnych. Środki dydaktyczne Uczniowie na praktykach powinni nabywać umiejętności związane z organizowaniem własnej pracy i pracy małego zespołu, jak również przestrzegać tajemnicy zawodowej, punktualności i rzetelności wykonywanych zadań. Zalecane metody dydaktyczne Dominującymi metodami powinny być metody praktyczne. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie indywidualnej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu praktycznego typu próba pracy. Kryterium oceny próby pracy będzie poprawność merytoryczna i czas wykonania. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 108 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ZAŁĄCZNIKI ZAŁĄCZNIK 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK AGROBIZNESU ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH ZAŁĄCZNIK 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK AGROBIZNESU ZAŁĄCZNIK 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK AGROBIZNESU ZAŁĄCZNIK 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK AGROBIZNESU ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH Efekty kształcenia Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej (PDG) PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 109 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej. Język obcy ukierunkowany zawodowo (JOZ) JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych) umożliwiających realizację zadań zawodowych; JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. Kompetencje personalne i społeczne (KPS) KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(10) współpracuje w zespole. Organizacja pracy małych zespołów (OMZ) OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami. Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(R.d) PKZ(R.d)(1) rozróżnia pojazdy, maszyny, urządzenia i narzędzia stosowane w produkcji rolniczej; PKZ(R.d)(2) rozpoznaje części i podzespoły pojazdów, maszyn i urządzeń; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 110 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia PKZ(R.d)(3) rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony metali przed korozją; PKZ(R.d)(4) rozróżnia czynniki siedliska i zabiegi uprawowe; PKZ(R.d)(5) rozpoznaje gleby i ocenia ich wartość rolniczą; PKZ(R.d)(6) klasyfikuje nawozy i ocenia ich wpływ na glebę i rośliny; PKZ(R.d)(7) rozpoznaje gatunki roślin i zwierząt; PKZ(R.d)(8) rozpoznaje rośliny uprawne i chwasty; PKZ(R.d)(9) rozpoznaje rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich; PKZ(R.d)(10) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. PKZ(R.f) PKZ(R.f)(1) przestrzega norm jakościowych i zasad standaryzacji produktów rolniczych; PKZ(R.f)(2) sporządza biznesplan; PKZ(R.f)(3) stosuje rachunek ekonomiczny w działalności rolniczej; PKZ(R.f)(4) rozróżnia i oblicza podatki związane z działalnością rolniczą; PKZ(R.f)(5) korzysta z usług instytucji i organizacji działających na rzecz wsi i rolnictwa; PKZ(R.f)(6) korzysta ze środków finansowych na rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich; PKZ(R.f)(7) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. Efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie R.3 R.3.1(1) określa wpływ czynników klimatyczno-glebowych na wzrost i rozwój oraz plonowanie roślin; R.3.1(2) dobiera rośliny do warunków klimatyczno-glebowych i ekonomicznych danego rejonu; R.3.1(3) dobiera zmianowanie roślin uprawnych do określonych warunków gospodarstwa rolniczego; R.3.1(4) wykonuje prace związane z konserwacją urządzeń wodno-melioracyjnych; R.3.1(5) planuje nawożenie organiczne i mineralne; R.3.1(6) ocenia jakość materiału siewnego; R.3.1(7) przygotowuje materiał siewny do siewu; R.3.1(8) planuje zabiegi agrotechniczne odpowiednie do warunków glebowych i wymagań roślin uprawnych; R.3.1(9) wykonuje zabiegi agrotechniczne związane z produkcją roślin uprawnych; R.3.1(10) rozpoznaje choroby, szkodniki i chwasty roślin uprawnych; R.3.1(11) dobiera metody i środki ochrony roślin zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin; R.3.1(12) dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji roślinnej; R.3.1(13) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 111 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia R.3.1(14) prowadzi uprawę roślin zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności oraz rachunkiem ekonomicznym; R.3.1(15) stosuje ekologiczne metody uprawy roślin; R.3.1(16) przestrzega warunków przechowywania produktów pochodzenia roślinnego; R.3.1(17) przechowuje oraz przygotowuje produkty pochodzenia roślinnego do sprzedaży; R.3.1(18) prowadzi sprzedaż bezpośrednią produktów pochodzenia roślinnego; R.3.2(1) określa położenie narządów i układów w organizmach zwierząt gospodarskich; R.3.2(2) określa procesy życiowe zachodzące w organizmach zwierząt gospodarskich; R.3.2(3) rozpoznaje gatunki, typy użytkowe i rasy zwierząt gospodarskich; R.3.2(4) określa kierunki chowu zwierząt gospodarskich; R.3.2(5) rozpoznaje i ocenia jakość pasz stosowanych w żywieniu zwierząt gospodarskich; R.3.2(6) przygotowuje, konserwuje i przechowuje pasze; R.3.2(7) analizuje wpływ racjonalnego żywienia zwierząt gospodarskich na wyniki produkcyjne i ekonomiczne; R.3.2(8) dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji zwierzęcej; R.3.2(9) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji zwierzęcej; R.3.2(10) wykonuje prace związane z żywieniem, rozrodem oraz pielęgnacją zwierząt gospodarskich; R.3.2(11) wykonuje prace związane z higieną zwierząt i utrzymaniem pomieszczeń gospodarskich; R.3.2(12) określa warunki zoohigieniczne w pomieszczeniach dla zwierząt gospodarskich; R.3.2(13) prowadzi produkcję zwierzęcą zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności; R.3.2(14) rozpoznaje objawy chorobowe na podstawie wyglądu i zachowania zwierząt gospodarskich; R.3.2(15) przestrzega zasad identyfikacji i rejestracji oraz obrotu zwierzętami gospodarskimi; R.3.2(16) stosuje metody ekologiczne w produkcji zwierzęcej; R.3.2(17) przygotowuje zwierzęta do aukcji, pokazów i wystaw; R.3.2(18) przygotowuje zwierzęta i produkty pochodzenia zwierzęcego do sprzedaży; R.3.2(19) prowadzi sprzedaż bezpośrednią zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego; R.3.3(1) posługuje się dokumentacją techniczną, instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń rolniczych oraz normami i katalogami; R.3.3(2) rozpoznaje materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne stosowane w maszynach i urządzeniach rolniczych; R.3.3(3) obsługuje urządzenia i systemy energetyki odnawialnej; R.3.3(4) obsługuje urządzenia wodociągowe stosowane w budynkach inwentarskich; R.3.3(5) obsługuje i konserwuje urządzenia wodno-melioracyjne; R.3.3(6) dobiera pojazdy i środki transportu do rodzaju prac wykonywanych w rolnictwie; R.3.3(7) przygotowuje do pracy pojazdy, maszyny, narzędzia i urządzenia; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 112 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia R.3.3(8) przeprowadza kalibrację opryskiwaczy stosowanych w ochronie roślin; R.3.3(9) wykonuje czynności związane z przeglądami technicznymi oraz konserwacją pojazdów, maszyn i urządzeń rolniczych. R.6. R.6.1(1) sporządza dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; R.6.1(2) dobiera formę organizacyjno-prawną przedsiębiorstwa; R.6.1(3) organizuje działalność logistyczną, produkcyjną, handlową i usługową w przedsiębiorstwie agrobiznesowym; R.6.1(4) określa potrzeby finansowe przedsiębiorstwa; R.6.1(5) określa źródła finansowania działalności przedsiębiorstwa; R.6.1(6) określa potrzeby kadrowe; R.6.1(7) dobiera techniki zarządzania przedsiębiorstwem; R.6.1(8) planuje działania marketingowe w agrobiznesie; R.6.2(1) korzysta z dokumentacji technicznej i technologicznej oraz wyników badań laboratoryjnych żywności; R.6.2(2)1 dobrać z zestawu surowce potrzebne do wytworzenia gotowego produktu; R.6.2(2)2 dobrać z zestawu dodatki niezbędne do wytworzenia gotowego produktu; R.6.2(4) dobiera technologie produkcji wybranych produktów spożywczych; R.6.2(5) dobiera metody utrwalania żywności; R.6.2(6) sporządza zapotrzebowanie na surowce, opakowania i dodatki do żywności; R.6.2(7) dobiera maszyny i urządzenia stosowane w przetwórstwie spożywczym; R.6.2(8) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w zakładach przetwórstwa spożywczego; R.6.2(9) organizuje prace związane z przetwórstwem żywności; R.6.2(10) dobiera sposoby zagospodarowania odpadów produkcyjnych; R.6.2(11) stosuje przepisy prawa i normy dotyczące przetwórstwa spożywczego; R.6.2(12) stosuje systemy zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego żywności; R.6.3(1) stosuje przepisy prawa dotyczące rachunkowości i przepisy prawa podatkowego; R.6.3(2) sporządza dokumenty księgowe zgodnie z obowiązującymi zasadami; R.6.3(3) rozróżnia składniki majątku i kapitału przedsiębiorstwa; R.6.3(4) przeprowadza inwentaryzację składników majątkowych przedsiębiorstwa; R.6.3(5) ewidencjonuje różnice inwentaryzacyjne składników majątkowych przedsiębiorstwa; R.6.3(6) oblicza zużycie składników majątku trwałego; R.6.3(7) ewidencjonuje operacje gospodarcze na kontach; R.6.3(8) sporządza bilans oraz rachunek zysków i strat; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 113 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia R.6.3(9) sporządza sprawozdanie finansowe; R.6.3(10) dokonuje klasyfikacji kosztów; R.6.3(11) sporządza kalkulacje kosztów działalności gospodarczej w agrobiznesie; R.6.3(12) oblicza wynagrodzenie pracownika oraz sporządza dokumenty dotyczące jego wynagrodzenia; R.6.3(13) sporządza dokumenty dotyczące ubezpieczeń obowiązkowych i dobrowolnych w agrobiznesie; R.6.3(14) prowadzi uproszczone formy ewidencji księgowej; R.6.3(15) korzysta z komputerowych programów finansowo-księgowych. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 114 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ZAŁĄCZNIK 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK AGROBIZNESU Klasa Efekty kształcenia Uczeń: I I II II I III II I IV II I II Kształcenie zawodowe teoretyczne Język obcy w agrobiznesie JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych) X X umożliwiających realizację zadań zawodowych; JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, X X w standardowej odmianie języka; JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; X X JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; X X JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji; X X KPS(6)aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; X X KPS(9)potrafi negocjować warunki porozumień; X X KPS(10)współpracuje w zespole. X X Łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot Działalność gospodarcza w agrobiznesie PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; X X PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa X X podatkowego i prawa autorskiego; PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; X X PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; X X PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; X X PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; X X PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; X X PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; X X X X PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności X X X X gospodarczej; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 115 Liczba godzin przeznaczona na realizację efektów kształcenia 60 60 110 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej; R.3.1(17) przechowuje oraz przygotowuje produkty pochodzenia roślinnego do sprzedaży; R.3.1(18) prowadzi sprzedaż bezpośrednią produktów pochodzenia roślinnego; R.3.2(15) przestrzega zasad identyfikacji i rejestracji oraz obrotu zwierzętami gospodarskimi; R.3.2(18) przygotowuje zwierzęta i produkty pochodzenia zwierzęcego do sprzedaży; R.3.2(19) prowadzi sprzedaż bezpośrednią zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego; OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami; PKZ(R.f)(1) przestrzega norm jakościowych i zasad standaryzacji produktów rolniczych; PKZ(R.f)(2) sporządza biznesplan; PKZ(R.f)(3) stosuje rachunek ekonomiczny w działalności rolniczej; PKZ(R.f)(4) rozróżnia i oblicza podatki związane z działalnością rolniczą; PKZ(R.f)(5) korzysta z usług instytucji i organizacji działających na rzecz wsi i rolnictwa; PKZ(R.f)(6) korzysta ze środków finansowych na rozwój rolnictwa; R.6.1(1) sporządza dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; R.6.1(2) dobiera formę organizacyjno-prawną przedsiębiorstwa; R.6.1(3) organizuje działalność logistyczną, produkcyjną, handlową i usługową w przedsiębiorstwie agrobiznesowym; R.6.1(4) określa potrzeby finansowe przedsiębiorstwa; R.6.1(5) określa źródła finansowania działalności przedsiębiorstwa; R.6.1(6) określa potrzeby kadrowe; R.6.1(7) dobiera techniki zarządzania przedsiębiorstwem; R.6.1(8) planuje działania marketingowe w agrobiznesie; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki. X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot Bezpieczeństwo i higiena pracy Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 116 70 15 210 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem. Produkcja roślinna PKZ(R.d)(4) rozróżnia czynniki siedliska i zabiegi uprawowe; PKZ(R.d)(5) rozpoznaje gleby i ocenia ich wartość rolniczą; PKZ(R.d)(6) klasyfikuje nawozy i ocenia ich wpływ na glebę i rośliny; PKZ(R.d)(7) rozpoznaje gatunki roślin i zwierząt; PKZ(R.d)(8) rozpoznaje rośliny uprawne i chwasty; PKZ(R.d)(10) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; R.3.1(1) określa wpływ czynników klimatyczno-glebowych na wzrost i rozwój oraz plonowanie roślin; R.3.1(2) dobiera rośliny do warunków klimatyczno-glebowych i ekonomicznych danego rejonu; R.3.1(3) dobiera zmianowanie roślin uprawnych do określonych warunków gospodarstwa rolniczego; R.3.1(4) wykonuje prace związane z konserwacją urządzeń wodno-melioracyjnych; R.3.1(5) planuje nawożenie organiczne i mineralne; R.3.1(6) ocenia jakość materiału siewnego; R.3.1(7) przygotowuje materiał siewny do siewu; R.3.1(8) planuje zabiegi agrotechniczne odpowiednie do warunków glebowych i wymagań roślin uprawnych; R.3.1(9) wykonuje zabiegi agrotechniczne związane z produkcją roślin uprawnych; R.3.1(10) rozpoznaje choroby, szkodniki i chwasty roślin uprawnych; R.3.1(11) dobiera metody i środki ochrony roślin zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin; R.3.1(12) dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji roślinnej; R.3.1(13) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej; X X X X X X X X X X 30 X X X X X X X X Łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot X X X X X X X X X X X X 32 X X X X X X X X X X X X X X X X X X Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 117 30 X X 115 X X X X X X X X X X Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego R.3.1(14) prowadzi uprawę roślin zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności oraz rachunkiem ekonomicznym; R.3.1(15) stosuje ekologiczne metody uprawy roślin; R.3.1(16) przestrzega warunków przechowywania produktów pochodzenia roślinnego; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności. Produkcja zwierzęca PKZ(R.d)(7) rozpoznaje gatunki roślin i zwierząt; PKZ(R.f)(9) rozpoznaje rasy i typy użytkowe zwierząt; PKZ(R.f)(7) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; R.3.2(1) określa położenie narządów i układów w organizmach zwierząt gospodarskich; R.3.2(2) określa procesy życiowe zachodzące w organizmach zwierząt gospodarskich; R.3.2(3) rozpoznaje gatunki, typy użytkowe i rasy zwierząt gospodarskich; R.3.2(4) określa kierunki chowu zwierząt gospodarskich; R.3.2(5) rozpoznaje i ocenia jakość pasz stosowanych w żywieniu zwierząt gospodarskich; R.3.2(6) przygotowuje, konserwuje i przechowuje pasze; R.3.2(7) analizuje wpływ racjonalnego żywienia zwierząt gospodarskich na wyniki produkcyjne i ekonomiczne; R.3.2(7) analizuje wpływ racjonalnego żywienia zwierząt gospodarskich na wyniki produkcyjne i ekonomiczne; R.3.2(8) dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji zwierzęcej; R.3.2(9) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji zwierzęcej; R.3.2(10) wykonuje prace związane z żywieniem, rozrodem oraz pielęgnacją zwierząt gospodarskich; R.3.2(11) wykonuje prace związane z higieną zwierząt i utrzymaniem pomieszczeń gospodarskich; R.3.(12) określa warunki zoohigieniczne w pomieszczeniach dla zwierząt gospodarskich; R.3.2(13) prowadzi produkcję zwierzęcą zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności; R.3.2(14) rozpoznaje objawy chorobowe na podstawie wyglądu i zachowania zwierząt gospodarskich; X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot X X X X X X X X X X X 3 150 8 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 118 X 108 X X Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego R.3.2(16) stosuje metody ekologiczne w produkcji zwierzęcej; R.3.2(17) przygotowuje zwierzęta do aukcji, pokazów i wystaw; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(4) jest otwarty na zmiany. X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot Technika w rolnictwie PKZ(R.d)(1) rozróżnia pojazdy, maszyny, urządzenia i narzędzia stosowane w produkcji rolniczej; X X X X X X PKZ(R.d)(2) rozpoznaje części i podzespoły pojazdów, maszyn i urządzeń; X X X X X X PKZ(R.d)(3) rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony metali przed korozją; X X R.3.3(1) posługuje się dokumentacją techniczną, instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń rolniczych oraz normami i katalogami; X X X X X X R.3.3(2) rozpoznaje materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne stosowane w maszynach i urządzeniach rolniczych; X X R.3.3(3) obsługuje urządzenia i systemy energetyki odnawialnej; X X R.3.3(4) obsługuje urządzenia wodociągowe stosowane w budynkach inwentarskich; X X R.3.3(5) obsługuje i konserwuje urządzenia wodno-melioracyjne; X X R.3.3(6) dobiera pojazdy i środki transportu do rodzaju prac wykonywanych w rolnictwie; X X R.3.3(7) przygotowuje do pracy pojazdy, maszyny, narzędzia i urządzenia; X X R.3.3(8) przeprowadza kalibrację opryskiwaczy stosowanych w ochronie roślin; X X R.3.3(9) wykonuje czynności związane z przeglądami technicznymi oraz konserwacją pojazdów, maszyn i urządzeń rolniczych; X X KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; X X X X X X KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; X X X X X X KPS(4) jest otwarty na zmiany; X X X X X X BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań X X X X X X zawodowych; BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy. X X X X X X Łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot Przetwórstwo żywności R.6.2(1) korzysta z dokumentacji technicznej i technologicznej oraz wyników badań laboratoryjnych żywności; X Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 119 4 120 16 96 8 120 30 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego R.6.2(2)1 dobrać z zestawu surowce potrzebne do wytworzenia gotowego produktu; R.6.2(2)2 dobrać z zestawu dodatki niezbędne do wytworzenia gotowego produktu; R.6.2(4) dobiera technologie produkcji wybranych produktów spożywczych; R.6.2(5) dobiera metody utrwalania żywności; R.6.2(6) sporządza zapotrzebowanie na surowce, opakowania i dodatki do żywności; R.6.2(7) dobiera maszyny i urządzenia stosowane w przetwórstwie spożywczym; R.6.2(8) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w zakładach przetwórstwa spożywczego; R.6.2(9) organizuje prace związane z przetwórstwem żywności; R.6.2(10) dobiera sposoby zagospodarowania odpadów produkcyjnych; R.6.2(11) stosuje przepisy prawa i normy dotyczące przetwórstwa spożywczego; R.6.2(12) stosuje systemy zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego żywności; KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe. X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot Rachunkowość i rozliczenia podatkowe R.6.3(1) stosuje przepisy prawa dotyczące rachunkowości i przepisy prawa podatkowego; R.6.3(2) sporządza dokumenty księgowe zgodnie z obowiązującymi zasadami; R.6.3(3) rozróżnia składniki majątku i kapitału przedsiębiorstwa; R.6.3(4) przeprowadza inwentaryzację składników majątkowych przedsiębiorstwa; R.6.3(5) ewidencjonuje różnice inwentaryzacyjne składników majątkowych przedsiębiorstwa; R.6.3(6) oblicza zużycie składników majątku trwałego; R.6.3(7) ewidencjonuje operacje gospodarcze na kontach; R.6.3(8) sporządza bilans oraz rachunek zysków i strat; R.6.3(9) sporządza sprawozdanie finansowe; R.6.3(10) dokonuje klasyfikacji kosztów; R.6.3(11) sporządza kalkulacje kosztów działalności gospodarczej w agrobiznesie; R.6.3(12) oblicza wynagrodzenie pracownika oraz sporządza dokumenty dotyczące jego wynagrodzenia; R.6.3(13) sporządza dokumenty dotyczące ubezpieczeń obowiązkowych i dobrowolnych w agrobiznesie; R.6.3(14) prowadzi uproszczone formy ewidencji księgowej; R.6.3(15) korzysta z komputerowych programów finansowo-księgowych; KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 120 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 30 30 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej. X X X X X X Łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot Łączna liczba godzin przeznaczona na kształcenie zawodowe teoretyczne Kształcenie zawodowe praktyczne Produkcja rolnicza BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej; PKZ(R.d)(5) rozpoznaje gleby i ocenia ich wartość rolniczą; PKZ(R.d)(7) rozpoznaje gatunki roślin i zwierząt; PKZ(R.d)(8) rozpoznaje rośliny uprawne i chwasty; PKZ(R.d)(9) rozpoznaje rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich; PKZ(R.d)(10) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; R.3.1(4) wykonuje prace związane z konserwacją urządzeń wodno-melioracyjnych; R.3.1(6) ocenia jakość materiału siewnego; R.3.1(7) przygotowuje materiał siewny do siewu; R.3.1(9) wykonuje zabiegi agrotechniczne związane z produkcją roślin uprawnych; R.3.1(10) rozpoznaje choroby, szkodniki i chwasty roślin uprawnych; R.3.1(13) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej; R.3.1(17) przechowuje oraz przygotowuje produkty pochodzenia roślinnego do sprzedaży; R.3.1(18) prowadzi sprzedaż bezpośrednią produktów pochodzenia roślinnego; X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 4 12 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 121 30 750 20 272 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego R.3.2(1) określa położenie narządów i układów w organizmach zwierząt gospodarskich; R.3.2(3) rozpoznaje gatunki, typy użytkowe i rasy zwierząt gospodarskich; R.3.2(5) rozpoznaje i ocenia jakość pasz stosowanych w żywieniu zwierząt gospodarskich; X X R.3.2(6) przygotowuje, konserwuje i przechowuje pasze; X X R.3.2(8) dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji zwierzęcej; X R.3.2(9) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji zwierzęcej; X R.3.2(10) wykonuje prace związane z żywieniem, rozrodem oraz pielęgnacją zwierząt gospodarskich; X X X X R.3.2(11) wykonuje prace związane z higieną zwierząt i utrzymaniem pomieszczeń gospodarskich; X X X X R.3.2(17) przygotowuje zwierzęta do aukcji, pokazów i wystaw; R.3.2(18) przygotowuje zwierzęta i produkty pochodzenia zwierzęcego do sprzedaży; R.3.2(19) prowadzi sprzedaż bezpośrednią zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego; R.3.3(1) posługuje się dokumentacją techniczną, instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń rolniczych oraz normami i katalogami; X X X X R.3.3(2) rozpoznaje materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne stosowane w maszynach i urządzeniach rolniczych; R.3.3(4) obsługuje urządzenia wodociągowe stosowane w budynkach inwentarskich; X X R.3.3(7) przygotowuje do pracy pojazdy, maszyny, narzędzia i urządzenia; X X R.3.3(8) przeprowadza kalibrację opryskiwaczy stosowanych w ochronie roślin; R.3.3(9) wykonuje czynności związane z przeglądami technicznymi oraz konserwacją pojazdów, maszyn i urządzeń rolniczych; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; X X X X KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; X X X X KPS(4) jest otwarty na zmiany; X X X X KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; X X X X KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; X X X X KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; X X X X KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; X X X X KPS(10) współpracuje w zespole. X X X X Łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot Prowadzenie przetwórstwa spożywczego R.6.2(1) korzysta z dokumentacji technicznej i technologicznej oraz wyników badań laboratoryjnych żywności; X X R.6.2(2)1 dobrać z zestawu surowce potrzebne do wytworzenia gotowego produktu; X X R.6.2(2)2 dobrać z zestawu dodatki niezbędne do wytworzenia gotowego produktu; X X R.6.2(7) dobiera maszyny i urządzenia stosowane w przetwórstwie spożywczym; X X R.6.2(8) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w zakładach przetwórstwa spożywczego; X X Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 122 360 75 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego R.6.2(10) dobiera sposoby zagospodarowania odpadów produkcyjnych; R.6.2(12) stosuje systemy zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego żywności; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania. X X X X X X X X X X X X Łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot Organizacja przedsiębiorstwa agrobiznesowego OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami; PKZ(R.f)(5) korzysta z usług instytucji i organizacji działających na rzecz wsi i rolnictwa; PKZ(R.f)(6) korzysta ze środków finansowych na rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich; PKZ(R.f)(7) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; PKZ(R.f)(2) sporządza biznesplan; R.6.1(5) określa źródła finansowania działalności przedsiębiorstwa; R.6.1(6) określa potrzeby kadrowe; R.6.1(7) dobiera techniki zarządzania przedsiębiorstwem; R.6.1(8) planuje działania marketingowe w agrobiznesie; R.6.3(1) stosuje przepisy prawa dotyczące rachunkowości i przepisy prawa podatkowego; R.6.3(2) sporządza dokumenty księgowe zgodnie z obowiązującymi zasadami; R.6.3(3) rozróżnia składniki majątku i kapitału przedsiębiorstwa; R.6.3(4) przeprowadza inwentaryzację składników majątkowych przedsiębiorstwa; R.6.3(5) ewidencjonuje różnice inwentaryzacyjne składników majątkowych przedsiębiorstwa; R.6.3(6) oblicza zużycie składników majątku trwałego; R.6.3(7) ewidencjonuje operacje gospodarcze na kontach; R.6.3(8) sporządza bilans oraz rachunek zysków i strat; R.6.3(9) sporządza sprawozdanie finansowe; R.6.3(10) dokonuje klasyfikacji kosztów; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 123 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 75 60 255 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego R.6.3(11) sporządza kalkulacje kosztów działalności gospodarczej w agrobiznesie; R.6.3(12) oblicza wynagrodzenie pracownika oraz sporządza dokumenty dotyczące jego wynagrodzenia; R.6.3(13) sporządza dokumenty dotyczące ubezpieczeń obowiązkowych i dobrowolnych w agrobiznesie; R.6.3(14) prowadzi uproszczone formy ewidencji księgowej; R.6.3(15) korzysta z komputerowych programów finansowo-księgowych; KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(10) współpracuje w zespole. X X X X X X X X X X X X X X X X X X Łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot Praktyki zawodowe OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami; BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; R.3.1(9) wykonuje zabiegi agrotechniczne związane z produkcją roślin uprawnych; R.3.2(10) wykonuje prace związane z żywieniem, rozrodem oraz pielęgnacją zwierząt gospodarskich; R.3.2(11) wykonuje prace związane z higieną zwierząt i utrzymaniem pomieszczeń gospodarskich; R.3.3(1) posługuje się dokumentacją techniczną, instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń rolniczych oraz normami i katalogami; R.3.1(13) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej; R.3.2(9) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji zwierzęcej; R.3.2(18) przygotowuje zwierzęta i produkty pochodzenia zwierzęcego do sprzedaży; R.3.2(19) prowadzi sprzedaż bezpośrednią zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego; R.3.1(17) przechowuje oraz przygotowuje produkty pochodzenia roślinnego do sprzedaży; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 124 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 315 10 90 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego R.3.1(18) prowadzi sprzedaż bezpośrednią produktów pochodzenia roślinnego; PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej; R.6.1(3) organizuje działalność logistyczną, produkcyjną, handlową i usługową w przedsiębiorstwie agrobiznesowym; R.6.1(6) określa potrzeby kadrowe; R.6.1(1) sporządza dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. X X X X X X X X X X X Łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot Łączna liczba godzin przeznaczonych na kształcenie zawodowe praktyczne Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 125 X X 60 160 750 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ZAŁĄCZNIK 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK AGROBIZNESU Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Bezpieczeństwo i higiena pracy w produkcji rolniczej BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(1)1 zdefiniować pojęcia związane z wypadkami i chorobami zawodowymi, zasadami higieny i ochrony zdrowia, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(1)2 rozróżnić pojęcia związane z wypadkami i chorobami zawodowymi, zasadami higieny i ochrony zdrowia, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(2)1 wymienić i rozróżnić instytucje działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce: KRUS, PIP, CIOP, IMW, GIJAR-S, GIORiN, GIW; BHP(2)2 przedstawić zadania i uprawnienia instytucji działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3)1 określić prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(3)2 określić prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(6)1 zdefiniować czynniki szkodliwe występujące w gospodarstwie i mające wpływ na organizm człowieka; BHP(6)2 określić działanie czynników szkodliwych występujących w gospodarstwie na organizm człowieka; BHP(7)1 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z dobrymi praktykami bezpieczeństwa pracy przy sprzęcie rolniczym; BHP(7)2 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z dobrymi praktykami bezpieczeństwa pracy w transporcie; BHP(7)3 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z dobrymi praktykami bezpieczeństwa pracy ze środkami chemicznymi; BHP(7)4 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z dobrymi praktykami bezpieczeństwa pracy w produkcji zwierzęcej; BHP(7)5 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z dobrymi praktykami bezpieczeństwa pracy przy pracach okołorolniczych – obróbka drewna, prace warsztatowe, prace ziemne i na wysokości; KPS(5)1 wskazać kolejne kroki postępowania w nagłej sytuacji zagrażającej bezpieczeństwu pracownika; BHP(8)1 rozróżnić środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 126 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: zawodowych; zawodowych; BHP(8)2 wybrać i zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej stosownie do wykonywanych zadań zawodowych; BHP(10)1 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; BHP(10)2 zgłosić wypadek lub chorobę zawodową do odpowiednich instytucji; KPS(3)1 przewidzieć skutki pomocy udzielonej poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań. Produkcja roślinna PKZ(R.d)(7) rozpoznaje gatunki roślin i zwierząt; PKZ(R.d)(8) rozpoznaje rośliny uprawne i chwasty; PKZ(R.d)(4) rozróżnia czynniki siedliska i zabiegi uprawowe; R.3.1(1) określa wpływ czynników klimatyczno-glebowych na wzrost i rozwój oraz plonowanie roślin; PKZ(R.d)(5) rozpoznaje gleby i ocenia ich wartość rolniczą; PKZ(R.d)(10) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; PKZ(R.d)(7)1 rozpoznać gatunki roślin uprawnych i zaklasyfikować je do odpowiedniej grupy; PKZ(R.d)(7)2 rozpoznać nasiona podstawowych gatunków roślin uprawnych na podstawie charakterystycznych cech budowy; PKZ(R.d)(8)1 rozpoznać podstawowe rośliny uprawne na podstawie naturalnych okazów lub ilustracji i określić ich znaczenie gospodarcze; PKZ(R.d)(8)2 rozpoznać nasiona podstawowych roślin uprawnych stosując odpowiedni klucz do oznaczania roślin; PKZ(R.d)(4)1 dokonać podziału czynników siedliska na naturalne i sztuczne; PKZ(R.d)(4)2 scharakteryzować klimatyczne, glebowe i topograficzne czynniki siedliska; R.3.1(1)1 scharakteryzować czynniki klimatyczne i glebowe określając ich wpływ na wzrost i rozwój roślin; R.3.1(1)2 wyjaśnić wpływ czynników klimatycznych i glebowych na plonowanie roślin; PKZ(R.d)(5)1 rozpoznać główne typy gleb Polski na podstawie profilu glebowego i określić ich wartość rolniczą; PKZ(R.d)(5)2 wyjaśnić wpływ poszczególnych frakcji na właściwości gleb; PKZ(R.d)(5)3 scharakteryzować wartość rolniczą gleb na podstawie klasyfikacji; PKZ(R.d)(5)4 wyjaśnić sposoby przeciwdziałania chemicznym, biologicznym i fizycznym procesom powodującym degradację gleb; PKZ(R.d)(10)1 określić obszary w rolnictwie, w których komputer oraz programy komputerowe mogą ułatwić wykonywanie zadań zawodowych; PKZ(R.d)(10)2 utworzyć listę adresów stron www zawierających informacje przydatne w pracy Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 127 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.3.1(4) wykonuje prace związane z konserwacją urządzeń wodno-melioracyjnych; PKZ(R.d)(4) rozróżnia czynniki siedliska i zabiegi uprawowe; PKZ (R.d)(6) klasyfikuje nawozy i ocenia ich wpływ na glebę i rośliny; R.3.1(5) planuje nawożenie organiczne i mineralne; PKZ(R.d)(8) rozpoznaje rośliny uprawne i chwasty; R.3.1(10) rozpoznaje choroby, szkodniki i chwasty roślin uprawnych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: rolnika; R.3.1(4)1 dokonać podziału melioracji wodnych według różnych kryteriów; R.3.1(4)2 określić zakres i sposób wykonywania konserwacji urządzeń wodno-melioracyjnych; PKZ(R.d)(4)3 wymienić i podać przykłady podstawowych zabiegów uprawowych; PKZ(R.d)(4)4 określić cel i zadania stosowania podstawowych zabiegów uprawowych oraz potrzebę ich stosowania; PKZ(R.d)(6)1 scharakteryzować rolę nawożenia organicznego i mineralnego w produkcji rolniczej; PKZ(R.d)(6)2 rozpoznać objawy niedoboru poszczególnych składników mineralnych powodujących zaburzenia we wzroście i rozwoju rośliny; PKZ(R.d)(6)3 dokonać podziału i charakterystyki nawozów na podstawie ustawy o nawozach i nawożeniu; PKZ(R.d)(6)4 ocenić wpływ nawożenia mineralnego i organicznego na glebę, rośliny i środowisko; R.3.1(5)1 zaplanować nawożenie organiczne pod określone rośliny biorąc pod uwagę przedplon i zasobność gleby; R.3.1(5)2 ustalić dawkę nawozów organicznych i mineralnych oraz terminy ich stosowania pod wybrane rośliny; R.3.1(5)3 dobrać rodzaj nawozu oraz przeliczyć dawkę nawozu na masę towarową; PKZ(R.d)(8)3 dokonać podziału chwastów na grupy stosując różne kryteria podziału; PKZ(R.d)(8)4 rozpoznać na podstawie rysunków lub okazów naturalnych najczęściej występujące chwasty w poszczególnych grupach roślin uprawnych; PKZ(R.d)(8)5 określić szkodliwość chwastów występujących w określonych grupach roślin uprawnych i na użytkach zielonych; R.3.1(10)1 wymienić choroby, szkodniki i chwasty najczęściej spotykane w uprawie poszczególnych grup roślin; R.3.1(10)2 rozpoznać choroby na podstawie typowych objawów występujących na roślinach uprawnych; R.3.1(10)3 rozpoznać szkodniki na podstawie typowych objawów żerowania występujących na roślinach; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 128 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.1(11) dobiera metody i środki ochrony roślin zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin; R.3.1(8) planuje zabiegi agrotechniczne odpowiednie do warunków glebowych i wymagań roślin uprawnych; R.3.1(9) wykonuje zabiegi agrotechniczne związane z produkcją roślin uprawnych; R.3.1(12) dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji roślinnej; R.3.1(13) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; R.3.1(10)4 rozpoznać chwasty i określić ich szkodliwość w różnych uprawach; R.3.1(11)1 sklasyfikować i scharakteryzować poszczególne metody stosowane w ochronie roślin; R.3.1(11)2 określić przydatność różnych metod oraz środków stosowanych w ochronie roślin do zabezpieczenia upraw; R.3.1(11)3 dokonać podziału pestycydów zgodnie z przyjętymi kryteriami; R.3.1(11)4 zaplanować ochronę grup roślin zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin; R.3.1(8)1 określić cel i zadania zabiegów agrotechnicznych wykonywanych w uprawie polowej i na trwałych użytkach zielonych; R.3.1(8)2 zaplanować zabiegi agrotechniczne, uprawę, nawożenie i ochronę roślin z uwzględnieniem wymagań roślin uprawnych oraz warunków glebowych; R.3.1(9)1 dobrać maszyny i urządzenia do wykonywania zabiegów agrotechnicznych w celu stworzenia najkorzystniejszych warunków do siewu, wzrostu i plonowania roślin; R.3.1(9)2 dobrać maszyny do nawożenia organicznego i mineralnego roślin korzystając z zasobów własnego gospodarstwa lub katalogów; R.3.1(9)3 dobrać maszyny do zaplanowanych metod i zabiegów ochrony roślin; R.3.1(9)4 obliczyć ilość środka ochrony roślin przy określonej dawce na ha i zalecanym wydatku cieczy roboczej; R.3.1(12)1 dobrać narzędzia, urządzenia i maszyny do wykonania prac w polowej uprawie roślin; R.3.1(12)2 dobrać narzędzia uprawowe i maszyny do wykonywania prac na użytkach zielonych; R.3.1(13)1 dobrać sposób obsługi do maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji roślinnej; R.3.1(13)2 określić warunki eksploatacji maszyn i narzędzi stosowanych w rolnictwie na podstawie instrukcji; BHP(4)4 określić zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka podczas wykonywania zadań zawodowych w produkcji roślinnej; BHP(4)5 scharakteryzować sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia podczas wykonywania prac w produkcji roślinnej; BHP(4)6 przewidzieć zagrożenia dla środowiska naturalnego związane z prowadzeniem Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 129 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; R.3.1(6) ocenia jakość materiału siewnego; R.3.1(7) przygotowuje materiał siewny do siewu; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w działaniu; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; R.3.1(2) dobiera rośliny do warunków klimatyczno-glebowych i ekonomicznych danego rejonu; R.3.1(3) dobiera zmianowanie roślin uprawnych do określonych warunków gospodarstwa rolniczego; PKZ(R.d)(10) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: produkcji roślinnej; BHP(6)3 rozróżnić czynniki szkodliwe oddziaływujące na rolnika w czasie pracy w produkcji roślinnej; BHP(6)4 scharakteryzować skutki oddziaływania szkodliwych czynników na organizm pracownika podczas wykonywania zadań zawodowych w produkcji zwierzęcej; R.3.1(6)1 określić parametry, jakimi powinien charakteryzować się materiał siewny i sadzeniakowy; R.3.1(6)2 ocenić przydatność określonych próbek nasion jako materiału siewnego na podstawie ustalonych parametrów; R.3.1(7)1 obliczyć ilość wysiewu nasion roślin uprawnych uwzględniając warunki agrotechniczne i parametry materiału siewnego; R.3.1(7)2 zaplanować czynności związane z przygotowaniem materiału siewnego i sadzeniaków z uwzględnieniem warunków gospodarstwa; KPS(2)1 zaproponować innowacyjne sposoby rozwiązywania problemów; KPS(2)2 zrealizować zaplanowane zadania; KPS(6)1 przejawić gotowość do ciągłego aktualizowania wiedzy i umiejętności zawodowych; KPS(6)2 wykorzystać różne źródła informacji do aktualizowania wiedzy i umiejętności zawodowych; R.3.1(2)1 określić wymagania przyrodnicze i glebowe podstawowych roślin uprawnych; R.3.1(2)2 pogrupować rośliny ze względu na ich wymagania klimatyczno-glebowe; R.3.1(2)3 dobrać rośliny do uprawy w określonych warunkach klimatycznych i glebowych występujących w rejonie; R.3.1(2)4 ocenić dobór roślin do warunków klimatyczno-glebowych i ekonomicznych występujących w danym gospodarstwie; R.3.1(3)1 scharakteryzować przyrodnicze i agrotechniczne czynniki zmianowania decydujące o doborze roślin do uprawy; R.3.1(3)2 ułożyć zmianowanie z uwzględnieniem warunków przyrodniczych i agrotechnicznych dla danego gospodarstwa; PKZ(R.d)(10)3 wyszukać potrzebne informacje w Internecie z zakresu produkcji roślinnej wspomagające wykonywanie zadań zawodowych; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 130 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.1(14) prowadzi uprawę roślin zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności oraz rachunkiem ekonomicznym; R.3.1(15) stosuje ekologiczne metody uprawy roślin; R.3.1(16) przestrzega warunków przechowywania produktów pochodzenia roślinnego; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; PKZ(R.d)(10)4 wskazać programy komputerowe wykorzystywane w rolnictwie, szczególnie z zakresu prowadzenia produkcji roślinnej; PKZ(R.d)(10)5 wykorzystać programy komputerowe do realizacji zadań zawodowych; R.3.1(14)1 określić sposoby prowadzenia uprawy roślin zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności; R.3.1(14)2 wyjaśnić zasady obowiązujące podczas prowadzenia produkcji roślinnej zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności; R.3.1(14)3 zaplanować uprawę roślin z zastosowaniem reguł obowiązujących w Zwykłej Dobrej Praktyce Rolniczej i Zasadach Wzajemnej Zgodności; R.3.1(14)4 poprowadzić uprawę roślin z uwzględnieniem rachunku ekonomicznego; R.3.1(15)1 omówić zagrożenia dla ludzi i środowiska związane z prowadzeniem intensywnej produkcji rolniczej; R.3.1(15)2 uzasadnić potrzebę i znaczenie stosowania ekologicznych metod uprawy roślin; R.3.1(15)3 zaplanować uprawę roślin z zastosowaniem ekologicznych metod; R.3.1(16)1 scharakteryzować wymagania dotyczące warunków przechowywania poszczególnych produktów pochodzenia roślinnego; R.3.1(16)2 określić warunki obowiązujące podczas magazynowania i przechowywania różnych produktów pochodzenia roślinnego służące minimalizowaniu ilościowych i jakościowych strat; BHP(4)7 wskazać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka występujące podczas wykonywania zadań zawodowych w rolnictwie; BHP(4)8 scharakteryzować sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia podczas wykonywania prac w produkcji roślinnej; BHP(4)9 przewidzieć zagrożenia dla środowiska naturalnego związane z prowadzeniem produkcji roślinnej; BHP(6)5 wyjaśnić sposoby zapobiegania zagrożeniom związanym z występowaniem czynników szkodliwych; BHP(6)6 rozróżnić czynniki szkodliwe oddziaływujące na rolnika w czasie pracy w gospodarstwie rolnym; BHP(6)7 ocenić skutki oddziaływania szkodliwych czynników na organizm pracownika podczas wykonywania zadań zawodowych w gospodarstwie rolnym; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 131 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Produkcja zwierzęca PKZ(R.d)(7) rozpoznaje gatunki roślin i zwierząt; R.3.2(4) określa kierunki chowu zwierząt gospodarskich; R.3.2(1) określa położenie narządów i układów w organizmach zwierząt gospodarskich; R.3.2(2) określa procesy życiowe zachodzące w organizmach zwierząt gospodarskich; R.3.2(3) rozpoznaje gatunki, typy użytkowe i rasy zwierząt gospodarskich; R.3.2(15) przestrzega zasad identyfikacji i rejestracji oraz obrotu zwierzętami gospodarskimi; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.d)(7)3 nazwać gatunki zwierząt gospodarskich; PKZ(R.d)(7)4 rozpoznać gatunki zwierząt gospodarskich należących do różnych grup produkcyjnych i w różnym wieku oraz użyć nazwy właściwej dla wieku; R.3.2(4)1 określić znaczenie gospodarcze poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich – pogłowie, kierunki użytkowania, wartość surowca, inne formy użytkowania; R.3.2(4)2 wskazać kierunki zagospodarowania produktów ubocznych produkcji zwierzęcej na wskazanych przykładach; R.3.2(4)3 nazwać poszczególne cechy pokroju krowy, owcy, kozy, świni, konia, kury, koguta; R.3.2(1)1 nazwać układy wchodzące w skład organizmu zwierzęcego; R.3.2(1)2 wskazać układy na schemacie sylwetki zwierzęcia; R.3.2(1)3 nazwać narządy wchodzące w skład poszczególnych układów w organizmie zwierzęcym; R.3.2(1)4 określić położenie poszczególnych narządów w układach zwierząt gospodarskich; R.3.2(2)1 określić funkcje poszczególnych narządów w układach w organizmie zwierząt gospodarskich; R.3.2(2)2 wskazać procesy życiowe zachodzące w poszczególnych układach organizmu zwierzęcego; R.3.2(2)3 scharakteryzować procesy życiowe zachodzące w organizmie zwierząt gospodarskich; R.3.2(3)1 nazwać gatunki zwierząt gospodarskich we wskazanej kolekcji fotografii; R.3.2(3)2 zidentyfikować gatunki zwierząt gospodarskich należących do różnych grup produkcyjnych i w różnym wieku; R.3.2(3)3 określić cechy typów użytkowych zwierząt gospodarskich; R.3.2(3)4 rozpoznać rasy różnych gatunków zwierząt gospodarskich na podstawie katalogów lub fotografii; R.3.2(3)14 określić różnice pomiędzy rasą, rodem, linią hodowlaną na przykładach różnych gatunków zwierząt gospodarskich; R.3.2(15)1 określić zasady identyfikacji zwierząt gospodarskich – bydło, kozy, owce, trzoda chlewna, konie, drób – zgodnie z wymaganiami prawnymi; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 132 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.d)(10) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(4) jest otwarty na zmiany; R.3.2(7) analizuje wpływ racjonalnego żywienia zwierząt gospodarskich na wyniki produkcyjne i ekonomiczne; R.3.2(5) rozpoznaje i ocenia jakość pasz stosowanych w żywieniu zwierząt gospodarskich; R.3.2(15)2 dobrać kolczyki i inne znaki identyfikacyjne do określonego gatunku zwierząt gospodarskich; R.3.2(15)3 wypełnić dokumenty dotyczące identyfikacji i rejestracji zwierząt gospodarskich; PKZ(R.d)(10)6 określić zasady korzystania z Internetowego Systemu Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt; KPS(2)3 zaplanować zadania w produkcji zwierzęcej w sposób kreatywny i konsekwentny; KPS(4)2 przeanalizować zmiany zachodzące w produkcji zwierzęcej; R.3.2(7)1 nazwać grupy składników występujących w paszach ze względu na rolę w żywieniu i rodzaj dominującego związku chemicznego; R.3.2(7)2 określić rolę białek, węglowodanów, tłuszczów, witamin i związków mineralnych w żywieniu zwierząt; R.3.2(7)3 wskazać cele żywienia różnych grup produkcyjnych zwierząt na przykładzie zwierząt opasanych i użytkowanych rozpłodowo; R.3.2(7)4 wskazać przynajmniej trzy czynniki racjonalnego żywienia zwierząt; R.3.2(7)5 określić zależność pomiędzy ilością i jakością zadawanych pasz a wynikiem produkcyjnym i ekonomicznym; R.3.2(5)1 rozpoznać słomy, siano, kiszonkę, zielonki, ziemniaki, buraki pastewne, ziarna zbóż, kukurydzy, roślin strączkowych i ich śruty na podstawie fotografii lub próbek; R.3.2(5)2 rozróżnić pasze pod względem pochodzenia, zawartości składników chemicznych, koncentracji energii w jednostce masy; R.3.2(5)3 zinterpretować pojęcie: wartość pokarmowa paszy, wskazując przynajmniej cztery cechy; R.3.2(5)4 określić wartość i przydatność żywieniową pasz objętościowych soczystych, suchych i treściwych; R.3.2(5)5 wskazać przeznaczenie pełnoporcjowych i uzupełniających mieszanek paszowych oraz koncentratów paszowych na wybranych przykładach; R.3.2(5)6 rozróżnić przykłady dodatków paszowych dla określonych grup produkcyjnych i gatunków zwierząt gospodarskich; R.3.2(5)7 dobrać przykłady produktów ubocznych przetwórstwa rolno-spożywczego do wykorzystania w żywieniu określonej grupy zwierząt gospodarskich; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 133 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.3.2(6) przygotowuje, konserwuje i przechowuje pasze; PKZ(R.d)(10) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; R.3.2(12) określa warunki zoohigieniczne w pomieszczeniach dla zwierząt gospodarskich; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.2(5)8 określić zasady użytkowania pastwiska z uwzględnieniem wypasanych gatunków zwierząt, urządzeń i pory sezonu pastwiskowego; R.3.2(6)1 określić zasady oceny przydatności zielonki do produkcji siana lub kiszonki; R.3.2(6)2 opisać sposoby suszenia zielonki na siano; R.3.2(6)3 dobrać warunki i miejsca przechowywania siana; R.3.2(6)4 określić zasady i technikę podsuszania zielonki na kiszonkę i sianokiszonkę; R.3.2(6)5 uzasadnić kolejność czynności podczas zakiszania pasz; R.3.2(6)6 określić zasady i formy przechowywania kiszonek; R.3.2(6)7 dobrać sposób przygotowania do skarmienia przykładowych pasz objętościowych suchych, soczystych i treściwych; R.3.2(6)8 ocenić organoleptycznie jakość przykładowej próbki kiszonki, zielonki, siana i paszy treściwej; R.3.2(6)9 wybrać system wypasu dla określonego (przykładowego) pastwiska; PKZ(R.d)(10)7 zbilansować dawkę żywieniową z wykorzystaniem przykładowego programu do układania dawek żywieniowych dla zwierząt; R.3.2(12)1 wyjaśnić wpływ promieniowania słonecznego, temperatury, wilgotności, ruchu powietrza, opadów atmosferycznych i zanieczyszczeń powietrza na zdrowie i produkcyjność zwierząt gospodarskich; R.3.2(12)2 wskazać znaczenie ruchu na świeżym powietrzu dla zdrowia i produkcyjności zwierzęcia; R.3.2(12)3 wskazać cechy oceny jakości higienicznej pastwiska; R.3.2(12)4 określić warunki lokalizacji budynków inwentarskich w stosunku do ukształtowania terenu, kierunku wiatrów, ujęć wodnych, dróg, stron świata; R.3.2(12)5 określić funkcje budynków inwentarskich na wskazanym przykładzie (fotografia lub opis wyposażenia); R.3.2(12)6 uzasadnić konieczność uwzględnienia planu zagospodarowania przestrzennego w podejmowaniu decyzji o usytuowaniu budynku inwentarskiego; R.3.2(12)7 zaplanować usytuowanie budowli rolniczych służących produkcji zwierzęcej; R.3.2(12)8 wyjaśnić znaczenie zachowania dobrostanu zwierząt na wybranym przykładzie; R.3.2(12)9 wskazać optymalne warunki temperatury, wilgotności, szybkości przepływu Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 134 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.2(13) prowadzi produkcję zwierzęcą zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; (PKZ(R.d)(10) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; R.3.2(4) określa kierunki chowu zwierząt gospodarskich; R.3.2(10) wykonuje prace związane z żywieniem, rozrodem oraz pielęgnacją zwierząt gospodarskich; powietrza, stężenia gazów szkodliwych dla poszczególnych gatunków, grup wiekowych i produkcyjnych zwierząt gospodarskich; R.3.2(12)10 dobrać sposoby zapewnienia optymalnych warunków mikroklimatycznych w przykładowym budynku inwentarskim; R.3.2(13)2 określić wpływ stosowania zasad wzajemnej zgodności na decyzje produkcyjne w produkcji zwierzęcej: R.3.2(13)3 wskazać pięć wolności zwierząt mających wpływ na kształtowanie warunków chowu; R.3.2(13)4 określić zasady składowania obornika, gnojówki i gnojowicy w gospodarstwie; R.3.2(13)5 ocenić wpływ różnych sposobów składowania obornika, gnojówki i gnojowicy na stan środowiska naturalnego i komfort życia rodziny rolniczej wykorzystując dwa wskazane przykłady; BHP(4)7 określić przynajmniej trzy czynniki zagrażające środowisku naturalnemu ze strony chowu zwierząt gospodarskich; PKZ(R.d)(10)8 ocenić przykładowe dwa inteligentne systemy sterowania mikroklimatem w pomieszczeniach inwentarskich pod kątem niezawodności, łatwości obsługi i kosztów; KPS(1)3 przestrzegać zasad etyki zawodowej w kontekście zapewnienia dobrostanu zwierząt gospodarskich; KPS(1)4 określić przynajmniej trzy wyróżniki odpowiedzialności człowieka za zapewnienie zdefiniowanych wolności zwierzęcia; R.3.2(4)4 scharakteryzować rodzaje opasu i tuczu w chowie zwierząt gospodarskich; R.3.2(4)5 dobrać warunki do chowu krów mamek; R.3.2(4)6 określić warunki użytkowania mlecznego różnych gatunków zwierząt gospodarskich; R.3.2(4)7 scharakteryzować użytkowanie nieśne drobiu; R.3.2(4)8 wskazać warunki użytkowania wełnistego zwierząt gospodarskich; R.3.2(4)9 określić inne kierunki użytkowania zwierząt gospodarskich; R.3.2(10)1 ustalić dzienny harmonogram karmienia dla grupy produkcyjnej zwierząt gospodarskich z uwzględnieniem sezonu; R.3.2(10)2 określić zasady przygotowania pasz na poszczególne odpasy dla wybranej grupy produkcyjnej zwierząt gospodarskich; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 135 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.3.2(11) wykonuje prace związane z higieną zwierząt i utrzymaniem pomieszczeń gospodarskich; R.3.2(8) dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji zwierzęcej; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.2(10)3 wskazać zasady zachowania bezpieczeństwa podczas zadawania pasz różnym grupom zwierząt gospodarskich; R.3.2(10)4 określić objawy rui u samic zwierząt gospodarskich; R.3.2(10)5 wskazać optymalny termin i metody krycia samic zwierząt gospodarskich; R.3.2(10)6 scharakteryzować przebieg ciąży u samic zwierząt gospodarskich z uwzględnieniem czasu trwania, zewnętrznych objawów, żywienia i pielęgnacji; R.3.2(10)7 określić objawy zbliżającego się porodu u samic zwierząt gospodarskich - krowy, owcy i kozy; R.3.2(10)8 określić zasady przygotowania stanowiska lub pomieszczenia do przeprowadzenia porodu u samic zwierząt gospodarskich; R.3.2(10)9 wskazać zasady udzielania pomocy przy porodzie u samic zwierząt gospodarskich; R.3.2(10)10 ustalić zasady postępowania z matką i noworodkiem po porodzie; R.3.2(10)11 opracować harmonogram wykonywania okresowych i codziennych zabiegów pielęgnacyjnych u zwierząt gospodarskich; R.3.2(10)12 wskazać sprzęt i narzędzia do wykonania zabiegów pielęgnacyjnych u samic zwierząt gospodarskich; R.3.2(10)13 określić terminy i technikę wykonywania korekcji racic u zwierząt gospodarskich; R.3.2(10)14 określić zagrożenia podczas wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych u zwierząt gospodarskich; R.3.2(10)16 wskazać metody i środki zapobiegania występowaniu pasożytów skórnych; R.3.2(11)1 ustalić listę codziennych czynności porządkowych wykonywanych w pomieszczeniach dla zwierząt gospodarskich; R.3.2(11)2 określić okresowe czynności związane z utrzymaniem porządku w pomieszczeniach inwentarskich; R.3.2(11)3 zaplanować wykonywanie prac związanych z usuwaniem obornika; R.3.2(11)4 zaplanować wykonywanie prac związanych z utrzymaniem porządku w pomieszczeniach towarzyszących (paszarnia, dojarnia, szatnia itp.); R.3.2(8)1 dobrać maszyny do mycia i czyszczenia korytarzy i miejsc do karmienia i pojenia zwierząt gospodarskich; R.3.2(8)2 dobrać maszyny do przygotowania i zadawania pasz zwierzętom gospodarskim; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 136 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.2(9) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji zwierzęcej; PKZ(R.d)(10) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; R.3.2(17) przygotowuje zwierzęta do aukcji, pokazów i wystaw; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; KPS (2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(4) jest otwarty na zmiany; R.3.2(8)3 dobrać maszyny i narzędzia do usuwania obornika z pomieszczeń zwierząt gospodarskich; R.3.2(8)4 dobrać technologię pozyskiwania mleka do określonych warunków gospodarstwa i gatunku zwierząt; R.3.2(8)5 dobrać sprzęt do wykonania strzyży u owiec oraz skorygowania okrywy szerstnej u krów; R.3.2(8)6 dobrać środki transportu zwierząt gospodarskich; R.3.2(9)1 wskazać zasady posługiwania się maszynami do mycia i czyszczenia oraz usuwania obornika używanymi w pomieszczeniach zwierząt gospodarskich; R.3.2(9)2 określić zasady obsługiwania urządzeń do wykonania doju; R.3.2(9)3 określić zasady obsługiwania maszyn i urządzeń do przygotowania i zadawania pasz zwierzętom gospodarskim; PKZ(R.d)(10)9 określić elementy elektronicznego zarządzania stadem i dojem na wybranym przykładzie; R.3.2(17)1 dobrać środki podkreślające zewnętrzny wygląd zwierząt gospodarskich przygotowywanych do wystawy, pokazu lub aukcji; R.3.2(17)2 skompletować podręczny zestaw do bieżącej korekty wyglądu zwierząt gospodarskich podczas wystawy, pokazu lub aukcji wykorzystując informacje z ofert firm; R.3.2(17)3 dobrać rodzaj uwiązu i kostiumu dla prezentera zwierząt gospodarskich na podstawie katalogów; R.3.2(17)4 określić zasady prowadzenia treningu zwierząt gospodarskich przed wystawą, aukcją lub pokazem; R.3.2(17)5 opisać zasady prezentowania zwierząt gospodarskich podczas pokazów lub aukcji; R.3.2(17)6 opisać sposób przygotowania stanowiska lub kojca ekspozycyjnego dla zwierząt gospodarskich; BHP(4)8 wskazać zagrożenia ze strony pracujących maszyn i urządzeń dla życia i zdrowia człowieka pracującego z ich użyciem; KPS(2)4 dobrać sposób prezentacji zwierzęcia zapewniający pokazanie jego najlepszych cech zewnętrznych; KPS(4)3 dobrać środki i sposoby podkreślenia wyglądu zwierzęcia odpowiednio do Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 137 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.3.2(16) stosuje metody ekologiczne w produkcji zwierzęcej; R.3.2(14) rozpoznaje objawy chorobowe na podstawie wyglądu i zachowania zwierząt gospodarskich; R.3.2(13) prowadzi produkcję zwierzęcą zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: zmieniających się okoliczności prezentacji (hodowlana, turystyczna, aukcja itp.); R.3.2(16)1 wskazać na znaczenie produkcji zwierzęcej w podnoszeniu żyzności gleby i w zwiększeniu bioróżnorodności gospodarstwa; R.3.2(16)2 określić minimalne okresy przestawiania na metody ekologiczne poszczególnych gatunków i typów użytkowych zwierząt; R.3.2(16)3 wybrać gatunki i rasy zwierząt dla gospodarstwa ekologicznego; R.3.2(16)4 określić maksymalną dopuszczalną obsadę zwierząt dla gospodarstwa ekologicznego; R.3.2(16)5 wskazać minimalną powierzchnię w budynkach inwentarskich i na wybiegach w gospodarstwie ekologicznym; R.3.2(16)6 na podstawie kryteriów ustalić środki dezynfekujące i czyszczące dopuszczone do stosowania w gospodarstwie ekologicznym; R.3.2(16)7 wskazać pasze i dodatki możliwe do stosowania w gospodarstwie ekologicznym; R.3.2(16)8 określić możliwości zakupu pasz; R.3.2(16)9 określić sposoby zapobiegania chorobom zwierząt; R.3.2(16)10 wymienić zabiegi okaleczeń dopuszczone ze względów bezpieczeństwa i sanitarnych (dekornizacja, przycinanie zębów, ogona, kastracja); R.3.2(14)1 opisać zasady wykonania przeglądu stada pod kątem stanu zdrowia zwierząt; R.3.2(14)2 przedstawić zasady pomiaru temperatury, tętna, liczby oddechów u zwierząt gospodarskich; R.3.2(14)3 wskazać zasady obserwacji wydalin i wydzielin zwierzęcych na użytek wnioskowania o stanie zdrowia; R.3.2(14)4 określić sposób postępowania ze zwierzęciem z podejrzeniem choroby; R.3.2(14)5 wskazać podstawy prawne ochrony zdrowia zwierząt; R.3.2(13)6 zidentyfikować systemy zapewniające jakość w produkcji zwierzęcej; R.3.2(13)7 określić formalne zasady przechowywania produktów pochodzenia zwierzęcego pozyskiwanych w gospodarstwie posługując się odpowiednim aktem prawnym; R.3.2(13)8 wskazać formalne warunki transportu zwierząt i ich produktów zgodnie z obowiązującym prawem; R.3.2(13)9 poprawnie wypełnić dokumenty sprzedaży zwierząt i ich produktów. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 138 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Technika w rolnictwie R.3.3(1) posługuje się dokumentacją techniczną, instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń rolniczych oraz normami i katalogami; R.3.3(2) rozpoznaje materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne stosowane w maszynach i urządzeniach rolniczych; PKZ(R.d)(2) rozpoznaje części i podzespoły pojazdów, maszyn i urządzeń; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.3(1)1 wykreślić rysunek wskazanej części w rzutach prostokątnych na arkuszu rysunkowym A4; R.3.3(1)3 wykreślić schemat technologiczny przedstawionej maszyny z zastosowaniem uproszczeń rysunkowych; R.3.3(1)2 wykonać odręczny szkic przedstawionego mechanizmu lub zespołu maszyn w rzucie aksonometrycznym; R.3.3(1)4 odczytać rysunek części z przedstawionego katalogu części zamiennych; R.3.3(1)5 odczytać rysunek złożeniowy maszyny z przedstawionego katalogu części maszyn; R.3.3(1)6 odczytać rysunek instrukcyjny (ofertowy) ze wskazanej instrukcji obsługi danej maszyny; R.3.3(2)1 sklasyfikować materiały konstrukcyjne, paliwa, oleje i smary według ich własności i zastosowania; R.3.3(2)2 scharakteryzować metale żelazne i nieżelazne, drewno, naturalne materiały konstrukcyjne, tworzywa sztuczne pod względem własności mechanicznych i technologicznych; PKZ(R.d)(2)1 sklasyfikować na podstawie charakterystyki połączenia pod względem sposobu łączenia części ze sobą; PKZ(R.d)(2)2 przedstawić stosowane sposoby zabezpieczenia połączeń śrubowych; PKZ(R.d)(2)3 rozpoznać połączenia rozłączne i nierozłączne stosowane w technice rolniczej; PKZ(R.d)(2)4 rozróżnić osie i wały ze względu na sposób przenoszenia obciążenia; PKZ(R.d)(2)5 scharakteryzować dwa rodzaje łożysk pod względem sposobu przenoszenia obciążenia; PKZ(R.d)(2)6 scharakteryzować trzy rodzaje sprzęgieł ze względu na sposób przenoszenia napędu; PKZ(R.d)(2)7 scharakteryzować trzy rodzaje przekładni ze względu na sposób przeniesienia napędu; PKZ(R.d)(2)8 dobrać średnicę koła napędzanego (lub obroty) określonej maszyny do silnika o znanych obrotach i średnicy koła napędzającego; PKZ(R.d)(2)9 scharakteryzować dwa rodzaje napędowych układów hydraulicznych Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 139 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: PKZ(R.d)(3) rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony metali przed korozją; PKZ(R.d)(1) rozróżnia pojazdy, maszyny, urządzenia i narzędzia stosowane w produkcji rolniczej; R.3.3(6) dobiera pojazdy i środki transportu do rodzaju prac wykonywanych w rolnictwie; R.3.3(7) przygotowuje do pracy pojazdy, maszyny, narzędzia i urządzenia; R.3.3(9) wykonuje czynności związane z przeglądami technicznymi oraz konserwacją pojazdów, maszyn i urządzeń rolniczych; PKZ(R.d)(1) rozróżnia pojazdy, maszyny, urządzenia i narzędzia stosowane w produkcji rolniczej; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: zastosowanych w ciągnikach i maszynach rolniczych; PKZ(R.d)(2)10 scharakteryzować wentylatory, dmuchawy i sprężarki ze względu na ich przeznaczenie; PKZ(R.d)(3)1 scharakteryzować występujące rodzaje korozji metali; PKZ(R.d)(3)2 określić sposoby zabezpieczenia metali przed korozją; PKZ(R.d)(3)3 rozpoznać rodzaje korozji na przedstawionych modelach; PKZ(R.d)(1)1 dokonać podziału pojazdów stosowanych w rolnictwie w zależności od wykonywanych prac; PKZ(R.d)(1)2 dokonać podziału mobilnych i stacjonarnych środków transportowych stosowanych w rolnictwie; R.3.3(6)1 dobrać pojazdy do rodzaju wykonywanej pracy – transportu, prac polowych; R.3.3(6)2 dobrać środki wykorzystywane do transportu wewnętrznego i zewnętrznego; R.3.3(7)1 opisać sposób przygotowania pojazdów do rodzaju wykonywanej pracy i po okresie przechowywania; R.3.3(7)2 opisać sposób przygotowania maszyn i narzędzi do rodzaju wykonywanej pracy; R.3.3(9)1 opisać rodzaje przeglądów technicznych, które należy wykonywać podczas eksploatacji ciągników i sprzętu technicznego; R.3.3(9)2 scharakteryzować czynności przeglądów technicznych maszyn (kombajnów); R.3.3(9)3 przedstawić sposoby konserwacji i przygotowania do przechowywania ciągników rolniczych; R.3.3(9)4 zmodyfikować czynności przeglądów technicznych ciągników, maszyn i urządzeń rolniczych w zależności od sposobu ich użytkowania; R.3.3(9)5 sprawdzić jakość wykonywanych czynności przeglądów technicznych, konserwacji i warunków przechowywania ciągników, maszyn i urządzeń rolniczych; PKZ(R.d)(1)3 dokonać podziału sprzętu technicznego stosowanego w zależności od sposobu pracy; PKZ(R.d)(1)4 dokonać podziału narzędzi i maszyn rolniczych w zależności od: przeznaczenia, sposobu połączenia ze źródłem napędu, konstrukcji i wydajności; PKZ(R.d)(1)5 rozróżnić narzędzia, maszyny i urządzenia stosowane w produkcji rolniczej w zależności od sposobu wykonywania pracy, uwzględniając przeznaczenie, konstrukcję i Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 140 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.3.3(7) przygotowuje do pracy pojazdy, maszyny, narzędzia i urządzenia; R.3.3(8) przeprowadza kalibrację opryskiwaczy stosowanych w ochronie roślin; R.3.3(9) wykonuje czynności związane z przeglądami technicznymi oraz konserwacją pojazdów, maszyn i urządzeń rolniczych; BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; R.3.3(3) obsługuje urządzenia i systemy energetyki odnawialnej; R.3.3(4) obsługuje urządzenia wodociągowe stosowane w budynkach inwentarskich; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: źródło napędu z przedstawionych schematów, rysunków; R.3.3(7)3 opisać sposób przygotowania narzędzi, maszyn do rodzaju wykonywanej pracy (przed sezonem lub nowych); R.3.3(7)4 opisać sposób przygotowania urządzeń stacjonarnych do wykonywanej pracy; R.3.3(8)1 przedstawić zasady i zakres obowiązkowych badań opryskiwaczy; R.3.3(8)2 przeprowadzić kalibrację opryskiwacza na przedstawionym modelu; R.3.3(9)6 scharakteryzować wszystkie czynności przeglądów technicznych maszyn rolniczych; R.3.3(9)7 przedstawić wszystkie sposoby konserwacji i przygotowania do przechowywania narzędzi i maszyn rolniczych po sezonie; BHP(5)1 wskazać zagrożenia związane z występowaniem czynników szkodliwych w pracy z opryskiwaczem; BHP(5)2 scharakteryzować najczęściej występujące zagrożenia związane z kalibracją opryskiwacza; BHP(6)8 określić sposoby zapobiegania zagrożeniom związanym z występowaniem czynników szkodliwych; BHP(6)9 rozróżnić czynniki szkodliwe oddziaływujące na rolnika w czasie pracy z opryskiwaczem; BHP(6)10 ocenić skutki oddziaływania szkodliwych czynników na organizm człowieka podczas wykonywania zadań zawodowych; KPS(2)5 zmodyfikować przegląd lub konserwację wskazanej maszyny po zmianach konstrukcyjnych; KPS(6)3 wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych z zakresu maszyn rolniczych; R.3.3(3)1 dobrać sposoby dostarczania energii dla gospodarstwa rolniczego wskazując źródło i urządzenia; R.3.3(3)2 określić zasady obsługi urządzeń energetycznych uwzględniając bieżące i okresowe przeglądy; R.3.3(4)1 dobrać sposoby dostarczania wody dla gospodarstwa rolniczego; R.3.3(4)2 opisać instalacje wodociągowe występujące w gospodarstwie rolnym wskazując ich elementy składowe; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 141 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.3.3(5) obsługuje i konserwuje urządzenia wodno-melioracyjne. Działalność gospodarcza w agrobiznesie PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.3(4)3 określić zasady obsługi instalacji wodociągowych uwzględniając bieżące i okresowe przeglądy; R.3.3(5)1 scharakteryzować urządzenia wodno-melioracyjne występujące w gospodarstwie rolnym; R.3.3(5)2 określić zasady urządzeń wodno-melioracyjnych uwzględniając bieżące i okresowe przeglądy. PDG(1)1 określić działanie mechanizmu rynkowego; PDG(1)2 rozróżnić uczestników rynku; PDG(2)1 rozróżnić prawa i obowiązki pracownika; PDG(2)2 rozróżnić prawa i obowiązki pracodawcy; PDG(2)3 wyjaśnić znaczenie podatków dochodowych; PDG(2)4 wyjaśnić rolę podatków wydatkowych; PDG(2)5 rozróżnić ochronę praw autorskich; PDG(3)1 określić obowiązki przedsiębiorcy wobec ZUS; PDG(3)2 określić obowiązki przedsiębiorcy wobec Urzędu Skarbowego; PDG(4)1 określić rolę banków w kredytowaniu działalności gospodarczej; PDG(4)2 obliczyć wartość raty i odsetek kredytowych; PDG(4)3 określić przedsiębiorstwa produkcyjne; PDG(4)4 określić przedsiębiorstwa usługowe; PDG(4)5 określić rolę instytucji administracji państwowej mających wpływ na działanie gospodarstwa rolnego; PDG(4)6 rozróżnić powiązania pomiędzy gospodarstwem rolnym a przetwórstwem żywności; PDG(5)1 przeanalizować oferty kredytowe banków; PDG(5)2 określić warunki leasingu; PDG(6)1 wskazać zalety kooperacji pomiędzy przedsiębiorstwami działającymi w branży; PDG(6)2 nawiązać współpracę z Agencją Rynku Rolnego w zakresie niezbędnym do prowadzenia przedsiębiorstwa; PDG(7)1 określić warunki uruchomienia działalności gospodarczej; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 142 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: gospodarczej; PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej; R.3.1(17) przechowuje oraz przygotowuje produkty pochodzenia roślinnego do sprzedaży; R.3.1(18) prowadzi sprzedaż bezpośrednią produktów pochodzenia roślinnego; R.3.2(15) przestrzega zasad identyfikacji i rejestracji oraz obrotu zwierzętami gospodarskimi; R.3.2(19) prowadzi sprzedaż bezpośrednią zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PDG(7)2 wypełnić dokumenty niezbędne do rejestracji; PDG(7)3 poprowadzić zapisy w podatkowej księdze przychodów i rozchodów; PDG(8)1 przygotować ofertę sprzedaży; PDG(8)2 przygotować zamówienie na towary lub usługę; PDG(9)1 obsłużyć kserokopiarkę; PDG(9)2 obsłużyć faks; PDG(9)3 zastosować edytory tekstu; PDG(9)4 zastosować arkusz kalkulacyjny; PGD(10)1 określić zadania badań marketingowych; PDG(10)2 rozróżnić decyzje marketingowe związane z produktem; PDG(10)3 rozróżnić decyzje marketingowe związane z ceną; PDG(10)4 rozróżnić decyzje związane z dystrybucją; PDG(11)1 obliczyć przychody prowadzonej działalności; PDG(11)2 obliczyć koszty prowadzonej działalności; PDG(11)3 obliczyć zysk prowadzonej działalności; PDG(11)4 określić wpływ ponoszonych kosztów na wysokość osiąganych zysków; R.3.1(17)1 określić warunki przechowywania dla wybranych produktów roślinnych; R.3.1(17)2 opisać czynności związane z przygotowaniem do sprzedaży wybranych produktów roślinnych; R.3.1(18)1 opisać sprzedaż na giełdach towarowych; R.3.1(18)2 opisać warunki sprzedaży na rynkach hurtowych i aukcjach; R.3.2(15)1 określić sposoby znakowania zwierząt gospodarskich zależnie od gatunku zwierzęcia; R.3.2(15)2 opisać procedurę dla otrzymania decyzji Inspekcji Weterynaryjnej zezwalającej na obrót zwierzętami; R.3.2(19)1 opisać asortyment produktów pochodzenia zwierzęcego dopuszczonych do sprzedaży bezpośredniej; OMZ(3)1 udzielić wskazówek dotyczących wykonywania zadania odpowiednio do warunków wykonywanej pracy; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 143 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ (5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami; PKZ(R.f)(1) przestrzega norm jakościowych i zasad standaryzacji produktów rolniczych; PKZ(R.f)(2) sporządza biznesplan; PKZ(R.f)(3) stosuje rachunek ekonomiczny w działalności rolniczej; PKZ(R.f)(4) rozróżnia i oblicza podatki związane z działalnością rolniczą; PKZ(R.f)(5) korzysta z usług instytucji i organizacji działających na rzecz wsi i rolnictwa; PKZ(R.f)(6) korzysta ze środków finansowych na rozwój rolnictwa; R.6.1(1) sporządza dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; R.6.1(2) dobiera formę organizacyjno-prawną przedsiębiorstwa; R.6.1(3) organizuje działalność logistyczną, produkcyjną, handlową i usługową w przedsiębiorstwie agrobiznesowym; R.6.1(4) określa potrzeby finansowe przedsiębiorstwa; R.6.1(5) określa źródła finansowania działalności przedsiębiorstwa; R.6.1(6) określa potrzeby kadrowe; R.6.1(7) dobiera techniki zarządzania przedsiębiorstwem; R.6.1(8) planuje działania marketingowe w agrobiznesie; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: OMZ(4)1 wskazać poziom jakości wykonanego zadania w odniesieniu do kryteriów; OMZ(5)1 dokonać bieżącej modyfikacji wykonywanego zadania wpływającej na poprawę warunków i jakość pracy; OMZ(6)1 przeprowadzić ze współpracownikami rozmowy informujące o wykonywanych zadaniach, korygujące ich wykonywanie i oceniających jakość; PKZ(R.f)(1)1 wyszukać normy dla produktów rolnych wykorzystując zasoby Internetu; PKZ(R.f)(2)1 odczytać najważniejsze informacje dotyczące przedsiębiorstwa w przykładowym bilansie; PKZ(R.f)(3)1 wyszukać w przykładowym rachunku zysków i strat informacje o sytuacji finansowej przedsiębiorstwa; PKZ(R.f)(3)2 zastosować zasadę gospodarności dla optymalizacji przychodów i kosztów; PKZ(R.f)(4)1 obliczyć podatek VAT według zasad ogólnych i stawek ryczałtowych dla rolnictwa; PKZ(R.f)(4)2 obliczyć podatek rolny; PKZ(R.f)(5)1 wykorzystać informacje dotyczące lokalnych instytucji działających na rzecz rolnictwa zawarte w zasobach Internetu; PKZ(R.f)(6)1 wykorzystać informacje o środkach finansowych na rozwój rolnictwa; R.6.1(1)1 wystawić fakturę VAT RR; R.6.1(1)2 przygotować dokumenty związane z rozliczeniami z ZUS; R.6.1(2)1 rozróżnić formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw; R.6.1(2)2 dobrać formę przedsiębiorstwa zależnie od rodzaju prowadzonej działalności i rozmiarów przedsiębiorstwa; R.6.1(3)1 podzielić działalność przedsiębiorstwa na logistyczną, produkcyjną, handlową i usługową; R.6.1(3)2 zorganizować różne formy działalności małego przedsiębiorstwa; R.6.1(4)1 rozróżnić potrzeby finansowe przedsiębiorstwa; R.6.1(5)1 podzielić źródła finansowania działalności przedsiębiorstwa na własne i obce; R.6.1(6)1 określić rodzaje wydajności pracy i norm pracy; R.6.1(7)1 określić zadania kadry kierowniczej; R.6.1(8)1 określić zadania marketingu w przedsiębiorstwach działających w agrobiznesie; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 144 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: KPS (6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe. Język obcy w agrobiznesie JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych) umożliwiających realizację zadań zawodowych; JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: KPS(6)1 wykorzystać czasopisma, portale i instytucje branżowe odpowiednie dla pozyskania wiedzy na temat nowych technologii i rozwiązań technicznych w agrobiznesie. JOZ(1)1 posłużyć się słownictwem związanym z rolnictwem i rynkiem pracy; JOZ(1)2 odczytać tekst otrzymany drogą elektroniczną dotyczący rynku pracy; JOZ(1)3 udzielić informacji dotyczących oferty pracy w języku obcym; JOZ(1)4 przeprowadzić rozmowę telefoniczną w języku obcym dotyczącą tematyki zawodowej; JOZ(1)5 posłużyć się specjalistycznym słownictwem związanym z dokumentacją techniczną i technologiczną; JOZ(1)6 przeanalizować krótkie teksty zawodowe dotyczące technologii stosowanych w produkcji roślinnej i zwierzęcej; JOZ(1)7 zinterpretować ofertę handlową dotyczącą produktów rolnych oraz środków do produkcji rolnej; JOZ(1)8 przeczytać i przetłumaczyć prawidłowo tekst otrzymany drogą elektroniczną dotyczący wykonywania zadań zarodowych; JOZ(1)9 zastosować zwroty grzecznościowe w kontaktach z klientami i współpracownikami; JOZ(2)1 przekazać krótkie informacje dotyczące wykonania zadań zawodowych z zastosowaniem poprawnych form gramatycznych; JOZ(2)2 zinterpretować polecenia otrzymane w języku obcym związane z poszukiwaniem pracy; JOZ(2)3 udzielić odpowiedzi na zadawane pytania dotyczące pracy zawodowej; JOZ(2)4 zinterpretować polecenia otrzymane w języku obcym dotyczące wykonywanych zadań zawodowych; JOZ(2)5 przeprowadzić rozmowy handlowe w języku obcym podczas sprzedaży bezpośredniej produktów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego; JOZ(2)6 przetłumaczyć prawidłowo polecenia wydane w języku obcym dotyczące wykonywania zadań zawodowych; JOZ(2)7 porozumieć się ze współpracownikami w języku obcym wykorzystując poprawne słownictwo zawodowe; JOZ(3)1 przetłumaczyć na język obcy dokumentację techniczną oraz instrukcje dotyczące zasad Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 145 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: czynności zawodowych; JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w rolnictwie; JOZ(3)2 przetłumaczyć na język obcy, z zachowaniem podstawowych zasad gramatyki i ortografii, teksty zawodowe napisane w języku polskim dotyczące produkcji rolniczej; JOZ(3)3 przeanalizować przykładowe zadania zawodowe; JOZ(3)4 odczytać i dokonać analizy informacji w języku obcym zamieszczonych na towarach, opakowaniach towarów, metkach; JOZ(3)5 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotyczącą wykonywania zadań zawodowych; JOZ(3)6 dokonać analizy zadań zawodowych i wyjaśnić współpracownikom sposób ich wykonania; JOZ(3)7 określić poszczególne czynności w języku obcym w ramach zadań zawodowych; JOZ(4)1 sporządzić w języku obcym dokumenty związane z poszukiwaniem pracy – list motywacyjny i CV; JOZ(4)2 ustalić warunki pracy i płacy na określonym stanowisku; JOZ(4)3 przeprowadzić rozmowę kwalifikacyjną w języku obcym dotyczącą określonego stanowiska pracy; JOZ(4)4 napisać krótką notatkę na podstawie dokumentacji na temat wykonywanych zadań zawodowych; JOZ(4)5 przekazać informacje dotyczące wykonywanych prac zawodowych; JOZ(4)6 zredagować notatkę w języku obcym z przeprowadzonej rozmowy, tekstu zawodowego słuchanego i czytanego; JOZ(4)7 przeprowadzić rozmowę handlową w języku obcym podczas zakupu środków do produkcji rolnej; JOZ(5)1 odszukać na obcojęzycznych stronach internetowych oferty pracy; JOZ(5)2 zgromadzić i przetłumaczyć oferty pracy z branży rolniczej szkoleniowe dla branży rolniczej; JOZ(5)3 skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową; JOZ(5)4 skorzystać z katalogów, ulotek informacyjnych, folderów, czasopism branżowych wydawanych w obcych językach; JOZ(5)5 zgromadzić i przetłumaczyć oferty szkoleniowe dla branży rolniczej; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 146 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(10) współpracuje w zespole. Przetwórstwo żywności R.6.2(1) korzysta z dokumentacji technicznej i technologicznej oraz wyników badań laboratoryjnych żywności; R.6.2(2) dobiera surowce, dodatki do żywności oraz materiały pomocnicze stosowane w procesie przetwórstwa żywności; R.6.2(4) dobiera technologie produkcji wybranych produktów spożywczych; R.6.2(5) dobiera metody utrwalania żywności; R.6.2(6) sporządza zapotrzebowanie na surowce, opakowania i dodatki do żywności; R.6.2(7) dobiera maszyny i urządzenia stosowane w przetwórstwie spożywczym; R.6.2(8) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w zakładach przetwórstwa spożywczego; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: JOZ(5)6 zgromadzić, dokonać selekcji i aktualizacji informacji zawodowych zamieszczanych na obcojęzycznych stronach w Internecie; KPS(6)4 przejawić gotowość do ciągłego aktualizowania wiedzy i umiejętności zawodowych; KPS(6)5 skorzystać z różnych źródeł informacji w celu aktualizowania wiedzy i umiejętności zawodowych; KPS(9)1 przeprowadzić rozmowy dotyczące warunków pracy; KPS(9)2 wykazać inicjatywę w doskonaleniu umiejętności dotyczących negocjowania warunków pracy w języku obcym; KPS(10)1 udoskonalić umiejętności komunikacyjne; KPS(10)2 uwzględnić opinie innych członków zespołu. R.6.2(1)1 rozróżnić rodzaje dokumentacji technicznej i technologicznej; R.6.2(1)2 posłużyć się normą; R.6.2(1)3 odczytać wyniki badań laboratoryjnych; R.6.2(2)1 dobrać z zestawu surowce potrzebne do wytworzenia gotowego produktu; R.6.2(2)2 dobrać z zestawu dodatki niezbędne do wytworzenia gotowego produktu; R.6.2(3)2 opisać warunki operacji termicznych; R.6.2(3)3 scharakteryzować operacje dyfuzyjne; R.6.2(4)1 scharakteryzować technologię produkcji wybranych produktów spożywczych; R.6.2(4)2 opisać elementy technologii wybranych produktów spożywczych za pomocą schematów blokowych; R.6.2(5)1 opisać metody utrwalania wybranych produktów żywnościowych; R.6.2(5)2 scharakteryzować wybrane metody utrwalania żywności i ich wpływ na trwałość produktu; R.6.2(6)1 scharakteryzować wybrane surowce żywnościowe; R.6.2(6)2 określić zapotrzebowanie na surowce dla wybranego produktu; R.6.2(6)3 scharakteryzować opakowania stosowane w produkcji żywności; R.6.2(7)1 rozróżnić najważniejsze maszyny stosowane w przemyśle spożywczym; R.6.2(8)1 rozróżnić zasadę działania maszyn i aparatów do wybranych operacji w przemyśle Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 147 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.6.2(9) organizuje prace związane z przetwórstwem żywności; R.6.2(11) stosuje przepisy prawa i normy dotyczące przetwórstwa spożywczego; R.6.2(12) stosuje systemy zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego żywności. Rachunkowość i rozliczenia podatkowe R.6.3(1) stosuje przepisy prawa dotyczące rachunkowości i przepisy prawa podatkowego; R.6.3(2) sporządza dokumenty księgowe zgodnie z obowiązującymi zasadami; R.6.3(3) rozróżnia składniki majątku i kapitału przedsiębiorstwa; R.6.3(4) przeprowadza inwentaryzację składników majątkowych przedsiębiorstwa; R.6.3(5) ewidencjonuje różnice inwentaryzacyjne składników majątkowych przedsiębiorstwa; R.6.3(6) oblicza zużycie składników majątku trwałego; R.6.3(7) ewidencjonuje operacje gospodarcze na kontach; R.6.3(8) sporządza bilans oraz rachunek zysków i strat; R.6.3(9) sporządza sprawozdanie finansowe; R.6.3(10) dokonuje klasyfikacji kosztów; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: spożywczym; R.6.2(8)2 określić budowę maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle spożywczym; R.6.2(9)1 scharakteryzować bazę surowcową dla przetwórstwa żywności; R.6.2(9)2 opisać magazynowanie surowców i gotowych produktów poprzez określenie warunków przechowywania przynajmniej dla dwóch wybranych produktów gotowych i dwóch wybranych surowców; R.6.2(11)1 usystematyzować cele prawa żywnościowego zawartego w Zielonej Księdze; R.6.2(11)2 określić cele normalizacji w produkcji żywności; R.6.2(12)1 rozróżnić zasady higieny i bezpieczeństwa zdrowotnego żywności; R.6.2(12)2 określić warunki sanitarne produkcji żywności. R.6.3(1)1 zastosować zasady archiwizacji dokumentacji; R.6.3(2)1 rozróżnić dokumenty gospodarcze; R.6.3(2)2 sklasyfikować dokumenty gospodarcze w oparciu o kryteria; R.6.3(2)3 sporządzić obieg dokumentów w przedsiębiorstwie; R.6.3(3)1 sklasyfikować aktywa trwale i obrotowe; R.6.3(3)2 sklasyfikować kapitał własny i zobowiązania; R.6.3(4)1 zastosować zasady inwentaryzacji; R.6.3(5)1 zastosować podział niedoborów inwentaryzacyjnych na zawinione i niezawinione; R.6.3(5)2 zastosować rozliczenia nadwyżek inwentaryzacyjnych; R.6.3(6)1 rozróżnić amortyzację i umorzenia majątku trwałego; R.6.3(6)2 obliczyć ratę i stopę amortyzacji; R.6.3(7)1 określić budowę konta bilansowego; R.6.3(7)2 otworzyć i zamknąć konta bilansowe; R.6.3(8)1 określić budowę bilansu majątkowego w wersji uproszczonej; R.6.3(8)2 zastosować zasadę równowagi bilansowej; R.6.3(8)3 określić budowę rachunku zysków i strat; R.6.3(9)1 określić funkcje i terminy sporządzania sprawozdań finansowych; R.6.3(10)1 podzielić koszty ponoszone przez przedsiębiorstwo; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 148 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.6.3(11) sporządza kalkulacje kosztów działalności gospodarczej w agrobiznesie; R.6.3(12) oblicza wynagrodzenie pracownika oraz sporządza dokumenty dotyczące jego wynagrodzenia; R.6.3(13) sporządza dokumenty dotyczące ubezpieczeń obowiązkowych i dobrowolnych w agrobiznesie; R.6.3(14) prowadzi uproszczone formy ewidencji księgowej; R.6.3(15) korzysta z komputerowych programów finansowo-księgowych. Produkcja rolnicza PKZ(R.d)(5) rozpoznaje gleby i ocenia ich wartość rolniczą; PKZ(R.d)(7) rozpoznaje gatunki roślin i zwierząt; PKZ(R.d)(8) rozpoznaje rośliny uprawne i chwasty; R.3.1(4) wykonuje prace związane z konserwacją urządzeń wodno-melioracyjnych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.6.3(11)1 sporządzić kalkulację prostą dla wybranej działalności, np. kalkulację kosztów uprawy lub hodowli; R.6.3(12)1 rozróżnić rodzaje wynagrodzeń za pracę i składniki wynagrodzenia; R.6.3(12)2 określić budowę listy płac i rozróżnić wynagrodzenie brutto i netto; R.6.3(13)1 sporządzić umowę na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej pomiędzy ubezpieczycielem a przedsiębiorstwem agrobiznesowym; R.6.3(14)1 rozróżnić potrzeby i istotę uproszczonych form ewidencji; R.6.3(14)2 połączyć uproszczone formy ewidencji z rozmiarami prowadzonej działalności; R.6.3(15)1 określić budowę programów komputerowych kadrowo-płacowych i finansowoksięgowych. PKZ(R.d)(5)5 określić budowę profilu gleb występujących w pobliżu szkoły na wykonanych odkrywkach glebowych; PKZ(R.d)(5)6 określić warunki glebowe występujące w rejonie szkoły oraz danego gospodarstwa na podstawie materiałów kartograficznych – map bonitacyjnych i map przydatności rolniczej gleb; PKZ(R.d)(7)5 określić cechy charakterystyczne związane z budową biologiczną poszczególnych gatunków roślin w różnych stadiach rozwojowych; PKZ(R.d)(7)6 rozpoznać gatunki roślin uprawnych w uprawach polowych i na użytkach zielonych; PKZ(R.d)(7)7 rozpoznać nasiona określonych gatunków roślin uprawnych na podstawie charakterystycznych cech budowy; PKZ(R.d)(8)7 rozpoznać rośliny uprawne w naturalnych warunkach w różnych stadiach rozwojowych i przyporządkować do określonej grupy roślin uprawnych; PKZ(R.d)(8)8 rozpoznać rośliny motylkowe występujące w runi łąk i pastwisk; PKZ(R.d)(8)9 wykonać zielnik zawierający rośliny pól uprawnych i użytków zielonych; R.3.1(4)3 ocenić stan urządzeń wodno-melioracyjnych na użytkach zielonych oraz gruntach ornych w okresie wiosennym i przed zimą; R.3.1(4)4 zgromadzić odpowiednie materiały i narzędzia do konserwacji urządzeń melioracyjnych; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 149 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: PKZ(R.d)(10) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; R.3.1(10) rozpoznaje choroby, szkodniki i chwasty roślin uprawnych; R.3.1(9) wykonuje zabiegi agrotechniczne związane z produkcją roślin uprawnych; R.3.1(13) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej; R.3.1(6) ocenia jakość materiału siewnego; R.3.1(7) przygotowuje materiał siewny do siewu; R.3.1(17) przechowuje oraz przygotowuje produkty pochodzenia roślinnego do sprzedaży; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.1(4)5 zaplanować i przeprowadzić prace konserwacyjne urządzeń modno-melioracyjnych w okresie wiosennym i przed zimą; PKZ(R.d)(10)12 wyszukać w Internecie oferty sprzedaży środków do produkcji roślinnej; PKZ(R.d)(10)13 zamieścić w Internecie ofertę sprzedaży produktów wytworzonych we własnym gospodarstwie; PKZ(R.d)(10)14 wykorzystać programy komputerowe do realizacji zadań zawodowych; R.3.1(10)5 ocenić zachwaszczenie plantacji w okresie wegetacji oraz rozpoznać chwasty i dobrać dwa herbicydy do ich zwalczania; R.3.1(10)6 ocenić stan zdrowotny plantacji i ustalić sposób postępowania w zakresie ochrony przed chorobami i szkodnikami; R.3.1(10)7 rozpoznać choroby i szkodniki na plantacjach roślin na podstawie objawów występowania i żerowania; R.3.1(9)5 wykonać siew roślin zbożowych z zachowaniem ścieżek technologicznych; R.3.1(9)6 dobrać rodzaj nawozów, wysokość dawek oraz terminy stosowania w zależności od warunków glebowych i sposobu użytkowania; R.3.1(9)7 wykonać zabiegi związane z uprawą, nawożeniem, pielęgnacją, zbiorem i konserwacją roślin w uprawie polowej; R.3.1(9)8 wykonać zabiegi pielęgnacyjne, zbiór i konserwację pasz na użytkach zielonych; R.3.1(13)3 dobrać i obsłużyć maszyny do uprawy, nawożenia, pielęgnacji, zbioru i konserwacji roślin w uprawie polowej; R.3.1(13)4 dobrać i obsłużyć maszyny do pielęgnacji, zbioru i konserwacji pasz z użytków zielonych z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy; R.3.1(6)3 dokonać oceny organoleptycznej materiału siewnego i sadzeniaków; R.3.1(6)4 określić czystość, zdolność i siłę kiełkowania próbek materiału siewnego; R.3.1(7)3 wybrać materiał siewny spośród przedstawionych próbek i uzasadnić swój wybór; R.3.1(7)4 przygotować warunki i sadzeniaki do kiełkowania; R.3.1(7)5 obliczyć ilość materiału siewnego potrzebnego w gospodarstwie rolnym do obsiewu zaplanowanej powierzchni; R.3.1(17)3 przygotować magazyny i pomieszczenia do przechowywania produktów pochodzenia roślinnego zgodnie z określonymi wymaganiami i normami; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 150 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.3.1(18) prowadzi sprzedaż bezpośrednią produktów pochodzenia roślinnego; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w działaniu; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(10) współpracuje w zespole; PKZ(R.d)(7) rozpoznaje gatunki roślin i zwierząt; PKZ(R.d)(9) rozpoznaje rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.1(17)4 przeprowadzić kontrolę warunków przechowywania produktów roślinnych w magazynach i innych pomieszczeniach w ciągu roku; R.3.1(17)5 określić zasady przechowywania roślin pastewnych w zależności od przeznaczenia; R.3.1(17)6 przeprowadzić prace związane z przygotowaniem produktów wytworzonych w gospodarstwie do sprzedaży; R.3.1(17)7 przygotować zgodnie z obowiązującymi wymogami i normami produkty pochodzenia roślinnego do sprzedaży; R.3.1(18)5 zidentyfikować najbliższych odbiorców na produkty pochodzenia roślinnego wytworzone we własnym gospodarstwie; R.3.1(18)6 sprzedać produkty wytworzone w gospodarstwie rolnym na lokalnym rynku; KPS(2)8 zaproponować innowacyjne sposoby rozwiązywania problemów przy realizacji zadań zawodowych; KPS(2)9 zrealizować zaplanowane zadania; KPS(3)7 przeanalizować skutki podejmowanych działań; KPS(3)8 przewidzieć konsekwencje podejmowanych działań; KPS(4)11 przeanalizować zmiany zachodzące w rolnictwie; KPS(4)12 zastosować nowe techniki i technologie w produkcji roślinnej zgodnie z osiągnięciami nauki; KPS(7)1 przestrzegać zasady nieujawniania informacji poufnych i niejawnych; KPS(7)2 przewidzieć konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej; KPS(8)1 przyjąć odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(8)2 ocenić skutki podejmowanych decyzji; KPS(10)3 udoskonalić umiejętności komunikacyjne w pracy zespołowej; KPS(10)4 uwzględnić opinie innych członków zespołu przy realizacji zadań zawodowych; PKZ(R.d)(7)8 nazwać w pomieszczeniach inwentarskich lub podczas wystaw, aukcji i pokazów grupy produkcyjne poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich; PKZ(R.d)(9)1 zidentyfikować na podstawie dokumentacji w gospodarstwie utrzymywane w nim rasy zwierząt gospodarskich; PKZ(R.d)(9)2 określić na podstawie wyglądu zewnętrznego żywego zwierzęcia gospodarskiego reprezentowany typ użytkowy; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 151 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.3.2(3) rozpoznaje gatunki, typy użytkowe i rasy zwierząt gospodarskich; R.3.2(1) określa położenie narządów i układów w organizmach zwierząt gospodarskich; R.3.2(5) rozpoznaje i ocenia jakość pasz stosowanych w żywieniu zwierząt gospodarskich; R.3.2(6) przygotowuje, konserwuje i przechowuje pasze; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.2(3)6 wskazać podczas wystawy, aukcji lub pokazu zwierzęta określonej rasy najlepiej wpisujące się w opisany wzorzec rasowy; R.3.2(3)7 naszkicować sylwetkę zwierzęcia lub wykonać fotografie zgodnie z zasadami sylwetkowania; R.3.2(3)8 wykonać fotografie do opracowania oferty handlowej dla przykładowego materiału hodowlanego; R.3.2(3)9 opracować z wykorzystaniem komputera przykładową ofertę sprzedaży rasowego materiału hodowlanego wybranego gatunku zwierząt gospodarskich; R.3.2(1)5 określić na żywym zwierzęciu położenie narządów możliwych do zaobserwowania na zewnątrz; R.3.2(1)6 określić na żywym zwierzęciu położenie narządów wewnętrznych wskazując punkt odniesienia na zewnątrz; R.3.2(1)7 ocenić na podstawie wyglądu kondycję i stan zdrowia zwierzęcia; R.3.2(5)9 rozpoznać wskazane pasze w miejscu ich składowania; R.3.2(5)10 wykonać ocenę organoleptyczną siana, słomy, kiszonki, ziarna zbóż i nasion roślin strączkowych oraz ich śrut; R.3.2(5)11 pobrać próbkę przykładowej paszy dla celów analizy zawartości składników chemicznych; R.3.2(5)12 wnioskować o jakości paszy na podstawie obserwacji pobierania paszy przez wskazane zwierzęta; R.3.2(5)13 przeanalizować jakość pasz na podstawie etykiet lub ofert producentów; R.3.2(5)14 przeanalizować jakość pasz na podstawie wyników badania laboratoryjnego składu chemicznego; R.3.2(5)15 przeanalizować jakość paszy na podstawie wskazanych norm żywienia; R.3.2(6)9 wybrać i ocenić miejsce do przechowywania siana, słomy, pasz treściwych, kiszonek i sianokiszonek w gospodarstwie; R.3.2(6)10 przygotować miejsce do przechowywania siana, słomy, pasz treściwych, kiszonek i sianokiszonek; R.3.2(6)11 ocenić przydatność wskazanego materiału do zakiszenia; R.3.2(6)12 pobrać próbkę kiszonki z przeznaczeniem do analizy zawartości składników Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 152 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.3.2(8) dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji zwierzęcej; R.3.2(9) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji zwierzęcej; R.3.2(10) wykonuje prace związane z żywieniem, rozrodem oraz pielęgnacją zwierząt gospodarskich; R.3.2(11) wykonuje prace związane z higieną zwierząt i utrzymaniem pomieszczeń gospodarskich; R.3.2(17) przygotowuje zwierzęta do aukcji, pokazów i wystaw; R.3.2(18) przygotowuje zwierzęta i produkty pochodzenia zwierzęcego do sprzedaży; R.3.2(19) prowadzi sprzedaż bezpośrednią zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: chemicznych; R.3.2(6)13 ocenić zabezpieczenie wskazanej paszy przed gryzoniami, grzybami i skażeniem bakteriami; R.3.2(8)7 wskazać znajdujące się w gospodarstwie maszyny do przygotowania i zadawania pasz, wykonania prac porządkowych w budynkach inwentarskich, usuwania odchodów, pozyskiwania surowców zwierzęcych, transportu zwierząt, kontrolowania masy ciała zwierząt; R.3.2(8)8 dobrać spośród wskazanych narzędzia do wykonania prac porządkowych związanych z żywieniem i usuwaniem odchodów; R.3.2(8)9 dobrać narzędzia i maszyny do pielęgnacji zwierząt w gospodarstwie; R.3.2(9)4 wykonać zadawanie pasz z użyciem maszyn znajdujących się w gospodarstwie; R.3.2(9)5 wykonać prace pielęgnacyjne z użyciem maszyn i narzędzi w gospodarstwie; R.3.2(10)16 udzielić pomocy przy porodzie; R.3.2(10)17 wykonać czyszczenie skóry, rozczyszczanie racic i kopyt wybranych gatunków zwierząt gospodarskich; R.3.2(11)5 usunąć odchody wykorzystując sprzęt znajdujący się w gospodarstwie; R.3.2(11)6 wykonać prace porządkowe w pomieszczeniu inwentarskim; R.3.2(17)7 wybrać z grupy zwierząt określonego gatunku i grupy produkcyjnej zwierzęta na wystawę lub pokaz; R.3.2(17)8 przeprowadzić trening wybranego zwierzęcia przed pokazem; R.3.2(17)9 przygotować stanowisko, kojec lub klatkę do ekspozycji zwierzęcia; R.3.2(18)2 oznakować i zapakować wełnę i jaja do sprzedaży; R.3.2(18)3 przygotować grupę zwierząt do transportu podczas sprzedaży; R.3.2(19)4 opracować umowę kupna/sprzedaży dla zwierzęcia zbywanego z gospodarstwa; R.3.2(19)5 opracować kontrakt sprzedaży wełny, mleka, jaj; BHP(7)6 zorganizować stanowisko pracy operatora ciągnika rolniczego do transportu, do pracy z maszynami rolniczymi zgodnie z przepisami BHP i ppoż. oraz ochrony środowiska; BHP(7)7 zorganizować stanowisko pracy obsługi maszyn rolniczych w czasie ich pracy zgodnie z przepisami BHP i ppoż. oraz ochrony środowiska; BHP(7)8 zorganizować stanowisko pracy obsługi technicznej i konserwacji pojazdów i maszyn rolniczych zgodnie z przepisami BHP i ppoż. oraz ochrony środowiska; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 153 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; R.3.3(1) posługuje się dokumentacją techniczną, instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń rolniczych oraz normami i katalogami; R.3.3(2) rozpoznaje materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne stosowane w maszynach i urządzeniach rolniczych; R.3.3(9) wykonuje czynności związane z przeglądami technicznymi oraz konserwacją pojazdów, maszyn i urządzeń rolniczych; R.3.3(7) przygotowuje do pracy pojazdy, maszyny, narzędzia i urządzenia; R.3.1(13) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(8)3 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej na stanowisku pracy operatora pojazdów i maszyn rolniczych podczas ich pracy, obsługi technicznej i konserwacji; BHP(8)4 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej na stanowisku pracy pracownika obsługi pojazdów i maszyn rolniczych; BHP(9)1 przedstawić ogólne przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze ciągników, maszyn, narzędzi i urządzeń technicznych stosowanych w rolnictwie oraz przepisy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy; R.3.3(1)7 zapoznać się z dokumentacją techniczną, instrukcjami obsługi, normami i katalogami części zamiennych wybranego ciągnika lub maszyny rolniczej; R.3.3(1)8 zinterpretować zapisy dotyczące pierwszego uruchomienia wybranego ciągnika lub maszyny rolniczej; R.3.3(1)9 dobrać wybraną część zamienną do wskazanego modelu ciągnika lub maszyny z wykorzystaniem katalogu części; R.3.3(2)7 rozpoznać wskazane materiały konstrukcyjne zastosowane w konkretnym modelu ciągnika lub maszyny rolniczej i opisać ich właściwości; R.3.3(2)8 rozpoznać materiały eksploatacyjne zapisane w instrukcji obsługi wskazanego ciągnika lub maszyny rolniczej; R.3.3(9)7 wykonać wszystkie czynności obsługi codziennej (P1), posezonowej, przedsezonowej wskazanego ciągnika lub maszyny rolniczej; R.3.3(9)8 wykonać pełną konserwację posezonową (przygotowanie do przechowywania) ciągnika lub maszyny rolniczej; R.3.3(7)5 dobrać do pracy polowe agregaty maszynowe uwzględniając rodzaj wykonywanej pracy; R.3.3(7)6 utworzyć agregaty maszynowe proste lub złożone do wykonania pracy w produkcji roślinnej na polu stosując wstępne regulacje; R.3.3(7)7 przygotować do pracy urządzenia stacjonarne, np. czyszczalnie do czyszczenia zbóż w magazynach; R.3.1(13)7 wykonać pracę wskazanym agregatem przeznaczonym do polowej produkcji roślinnej; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 154 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.3.1(4) wykonuje prace związane z konserwacją urządzeń wodno-melioracyjnych; R.3.3(8) przeprowadza kalibrację opryskiwaczy stosowanych w ochronie roślin; R.3.3(7) przygotowuje do pracy pojazdy, maszyny, narzędzia i urządzenia; R.3.2(9) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji zwierzęcej; R.3.3(4) obsługuje urządzenia wodociągowe stosowane w budynkach inwentarskich; PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.1(13)8 wykonać pracę wskazanym urządzeniem stacjonarnym w magazynie, np. dosuszanie siana; R.3.1(4)6 zestawić i przygotować do pracy agregaty wykaszające, odmulające rowy melioracyjne; R.3.1(4)7 wykonać wskazane prace wiosennej konserwacji rowów melioracyjnych; R.3.3(8)3 przygotować wskazany opryskiwacz do obowiązkowego badania technicznego na stacji badań; R.3.3(8)4 przeprowadzić kalibrację wskazanego opryskiwacza ciągnikowego do określonego zabiegu ochrony roślin z zastosowaniem wszystkich warunków bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska; R.3.3(7)5 zestawić i przygotować agregaty maszynowe do przygotowania pasz na polu; R.3.3(7)6 dobrać zestawy maszyn i urządzeń oraz zestawić linię technologiczną do wykonania wskazanych prac w budynkach produkcji zwierzęcej; R.3.3(7)7 przygotować do pracy wskazane maszyny i urządzenia do wykonania określonego zadania w produkcji zwierzęcej; R.3.2(9)18 wykonać wskazane prace w produkcji zwierzęcej z wykorzystaniem maszyn i urządzeń w budynkach inwentarskich; R.3.2(9)19 wykonać wskazane prace w produkcji zwierzęcej z wykorzystaniem maszyn i narzędzi w polowej produkcji zwierzęcej; R.3.3(4)6 wykonać okresową konserwację wskazanych urządzeń wodociągowych w gospodarstwie rolnym; R.3.3(4)7 przygotować do pracy, przeprowadzić konserwację urządzeń do pojenia zwierząt i utrzymania czystości w budynkach inwentarskich; PDG(8)4 posegregować korespondencję przychodzącą do przedsiębiorstwa; PDG(8)5 przygotowywać korespondencję do wysłania; PDG(9)5 zastosować programy komputerowe do realizacji zadań przedsiębiorstwa; PDG(9)6 pisać biegle z wykorzystaniem edytora tekstu; PDG(10)6 zaplanować sprzedaż wytworzonych produktów; PDG(10)7 zaplanować działania reklamowe przedsiębiorstwa; PDG(11)5 obliczyć nadwyżkę bezpośrednią w produkcji; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 155 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PDG(11)6 obliczyć produkcję towarową i czystą w produkcji. Prowadzenie przetwórstwa żywności R.6.2(1) korzysta z dokumentacji technicznej i technologicznej oraz wyników badań laboratoryjnych żywności; R.6.2(2) dobiera surowce, dodatki do żywności oraz materiały pomocnicze stosowane w procesie przetwórstwa żywności; R.6.2(6) sporządza zapotrzebowanie na surowce, opakowania i dodatki do żywności; R.6.2(7) dobiera maszyny i urządzenia stosowane w przetwórstwie spożywczym; R.6.2(8) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w zakładach przetwórstwa spożywczego; R.6.2(10) dobiera sposoby zagospodarowania odpadów produkcyjnych; R.6.2(12) stosuje systemy zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego żywności; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; R.6.2(1)4 wykazać normatywność gotowych produktów na podstawie norm; R.6.2(1)5 wykazać normatywność gotowych produktów na podstawie badań laboratoryjnych; R.6.2(2)1 dobrać z zestawu surowce potrzebne do wytworzenia gotowego produktu; R.6.2(2)2 dobrać z zestawu dodatki niezbędne do wytworzenia gotowego produktu; R.6.2(6)4 obliczyć zapotrzebowanie na surowce do wykonania określonej partii gotowego produktu; R.6.2(6)5 obliczyć zapotrzebowanie na dodatki do żywności do wykonania określonej partii gotowego produktu; R.6.2(6)6 obliczyć zapotrzebowanie na opakowania jednostkowe potrzebne do zapakowania określonej partii gotowego produktu; R.6.2(7)2 dobrać kolejność maszyn i urządzeń stosowanych w określonym procesie technologicznym na podstawie instrukcji technologicznej; R.6.2(8)3 odczytać i zinterpretować działanie maszyn na podstawie instrukcji obsługi; R.6.2(8)4 objaśnić działanie na modelach wybranych maszyn i urządzeń na podstawie instrukcji obsługi; R.6.2(10)1 dobrać sposoby zagospodarowania produktów ubocznych; R.6.2(10)2 dobrać sposoby zagospodarowania odpadów produkcyjnych zgodnie z obowiązującymi przepisami w różnych procesach technologicznych; R.6.2(12)3 wyznaczyć w schemacie technologicznym produkcji na podstawie instrukcji HACCP punkty krytyczne; R.6.2(12)4 zmierzyć podstawowe parametry zapewniające bezpieczeństwo żywności, np. kwasowość mleka, zawartość cukru, tłuszczu; R.6.2(12)5 obliczyć dopuszczalną ilość dodatków do wybranych produktów; OMZ(4)2 ocenić wykonanie poszczególnych czynności technologicznych zgodnie z recepturą lub przyjętymi kryteriami; OMZ(6)2 zakomunikować sposób wykonania przydzielonego zadania upewniając się o zrozumieniu polecenia; KPS(3)3 określić, jakie skutki dla bezpieczeństwa i jakości produktu może przynieść Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 156 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania. Organizacja przedsiębiorstwa agrobiznesowego OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami; PKZ(R.f)(5) korzysta z usług instytucji i organizacji działających na rzecz wsi i rolnictwa; PKZ(R.f)(6) korzysta ze środków finansowych na rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich; PKZ(R.f)(7) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; PKZ(R.f)(2) sporządza biznesplan; R.6.1(5) określa źródła finansowania działalności przedsiębiorstwa; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: nieodpowiednie wykonanie czynności; KPS(8)1 zaplanować działania z zachowaniem zasad odpowiedzialności za racjonalne gospodarowanie materiałami i przestrzeganie zasad higieny. OMZ(1)1 zaplanować pracę odpowiednio z uwzględnieniem pory roku i miejsca jej wykonania; OMZ(2)1 dobrać osoby do wykonania zadań zawodowych zgodnie z ich umiejętnościami i doświadczeniem; OMZ(3)2 opracować harmonogram wykonywania zadań przez grupę pracowników; OMZ(4)3 ocenić dokładność i terminowość wykonanych zadań; OMZ(5)2 wprowadzić korekty techniczne i organizacyjne w wykonywanej pracy na podstawie obserwacji; OMZ(6)3 wydać polecenie opisujące oczekiwane efekty jako wynik wykonania pracy; PKZ(R.f)(5)2 skorzystać z publikacji doradztwa rolniczego; PKZ(R.f)(5)3 dokonać analizy biuletynów giełd towarowych; PKZ(R.f)(5)4 dokonać analizy rolniczych programów telewizyjnych; PKZ(R.f)(6)2 przeanalizować propozycje ARiMR dotyczące środków rozwojowych; PKZ(R.f)(6)3 wypełnić przykładowe wnioski o przyznanie środków pomocowych; PKZ(R.f)(7)1 zastosować programy komputerowe do planowania produkcji rolniczej; PKZ(R.f)(7)2 zastosować programy komputerowe do prowadzenia rachunkowości gospodarstwa rolnego (FADN); PKZ(R.f)(2)2 sporządzić biznesplan dla wybranej działalności w sektorze rolno- spożywczym; PKZ(R.f)(2)3 przeanalizować sporządzony biznesplan pod kątem wykonalności i konkurencyjności na rynku; R.6.1(5)2 określić potrzeby finansowe działalności gospodarczej; R.6.1(5)3 wykorzystać zysk przedsiębiorstwa jako źródło finansowania działalności; R.6.1(5)4 przeanalizować oferty kredytowe banków pod kątem możliwości kredytowych przedsiębiorstwa; R.6.1(5)5 sporządzić plan spłaty kredytu; R.6.1(5)6 obliczyć raty leasingu operacyjnego i finansowego; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 157 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.6.1(6) określa potrzeby kadrowe; R.6.1(7) dobiera techniki zarządzania przedsiębiorstwem; R.6.1(8) planuje działania marketingowe w agrobiznesie; R.6.3(1) stosuje przepisy prawa dotyczące rachunkowości i przepisy prawa podatkowego; R.6.3(2) sporządza dokumenty księgowe zgodnie z obowiązującymi zasadami; R.6.3(3) rozróżnia składniki majątku i kapitału przedsiębiorstwa; R.6.3(4) przeprowadza inwentaryzację składników majątkowych przedsiębiorstwa; R.6.3(5) ewidencjonuje różnice inwentaryzacyjne składników majątkowych przedsiębiorstwa; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.6.1(6)2 obliczyć wydajność pracy; R.6.1(6)3 obliczyć potrzeby kadrowe zgodnie z wydajnością pracy na wybranych stanowiskach; R.6.1(6)4 obliczyć potrzebną liczbę pracowników do wykonania pracy na podstawie norm; R.6.1(7)2 dobrać techniki zarządzania przedsiębiorstwem zależnie od wielkości przedsiębiorstwa; R.6.1(8)2 sporządzić plan marketingowy dla wybranego przedsiębiorstwa; R.6.3(1)2 zastosować przepisy ustawy o rachunkowości w odniesieniu do sprawozdań finansowych; R.6.3(1)3 zastosować przepisy ustawy o rachunkowości w odniesieniu do sposobów i terminów inwentaryzacji; R.6.3(2)4 sporządzić dokumenty magazynowe dla przedsiębiorstwa w agrobiznesie; R.6.3(2)5 sporządzić dokumenty dotyczące środków trwałych dla przedsiębiorstwa w agrobiznesie; R.6.3(2)6 sporządzić dokumenty dotyczące obrotu środków pieniężnych dla przedsiębiorstwa w agrobiznesie; R.6.3(2)7 sporządzić dokumenty dotyczące podatku VAT; R.6.3(2)8 sporządzić dokumenty pracy dla przedsiębiorstwa w agrobiznesie; R.6.3(2)9 poprawić błędy w dokumentach; R.6.3(3)3 sklasyfikować aktywa trwałe w podanych przykładach; R.6.3(3)4 sklasyfikować aktywa obrotowe w podanych przykładach; R.6.3(3)5 przypisać składniki kapitału własnego dla formy organizacyjno-prawnej przedsiębiorstwa; R.6.3(3)6 podzielić zobowiązania przedsiębiorstwa na długo- i krótkoterminowe; R.6.3(4)2 przeprowadzić inwentaryzację składników majątkowych wybranego przedsiębiorstwa metodą spisu z natury; R.6.3(4)3 przeprowadzić inwentaryzację składników majątkowych wybranego przedsiębiorstwa metodą weryfikacji; R.6.3(4)4 przeprowadzić inwentaryzację składników majątkowych wybranego przedsiębiorstwa metodą uzgodnienia sald; R.6.3(5)3 rozliczyć inwentaryzację i obliczyć różnice inwentaryzacyjne z podziałem na Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 158 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.6.3(6) oblicza zużycie składników majątku trwałego; R.6.3(7) ewidencjonuje operacje gospodarcze na kontach; R.6.3(8) sporządza bilans oraz rachunek zysków i strat; R.6.3(9) sporządza sprawozdanie finansowe; R.6.3(10) dokonuje klasyfikacji kosztów; R.6.3(11) sporządza kalkulacje kosztów działalności gospodarczej w agrobiznesie; R.6.3(12) oblicza wynagrodzenie pracownika oraz sporządza dokumenty dotyczące jego wynagrodzenia; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: niedobory i nadwyżki; R.6.3(5)4 rozliczyć niedobory z podziałem na zawinione i niezawinione i zapisać je na kontach księgowych; R.6.3(5)5 rozliczyć nadwyżki i zapisać je na kontach księgowych; R.6.3(6)3 obliczyć stopę i ratę amortyzacji dla wybranych składników majątku trwałego; R.6.3(6)4 sporządzić plan amortyzacji wybranych składników majątku trwałego metodą liniową; R.6.3(6)5 sporządzić plan amortyzacji wybranych składników majątku trwałego metodą degresywną; R.6.3(7)3 sklasyfikować operacje gospodarcze zależnie od wpływu operacji na aktywa i pasywa przedsiębiorstwa; R.6.3(7)4 zewidencjonować operacje na kontach bilansowych; R.6.3(7)5 zewidencjonować operacje gospodarcze na kontach wynikowych; R.6.3(7)6 sporządzić zestawienie obrotów i sald; R.6.3(7)7 poprawić błędy księgowe zgodnie z zasadami; R.6.3(8)4 sporządzić bilans majątkowy dla wybranego typu przedsiębiorstwa; R.6.3(8)5 sporządzić rachunek zysków i strat w wariancie porównawczym; R.6.3(8)6 sporządzić rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym; R.6.3(9)2 sporządzić sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych; R.6.3(9)3 dokonać analizy sprawozdań finansowych metodą wskaźnikową; R.6.3(10)2 sklasyfikować koszty działalności według rodzaju; R.6.3(10)3 sklasyfikować koszty działalności według rodzaju działalności i sposobu jej finansowania; R.6.3(10)4 zapisać rozliczenia międzyokresowe kosztów na koncie; R.6.3(11)2 sporządzić kalkulację prostą podziałową dla wybranego produktu; R.6.3(11)3 sporządzić kalkulację sprzedaży wybranego produktu; R.6.3(12)3 obliczyć wynagrodzenie za godziny nadliczbowe i dodatek za pracę w godzinach nocnych; R.6.3(12)4 obliczyć wynagrodzenie brutto i netto dla pracownika zatrudnionego w systemie Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 159 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.6.3(13) sporządza dokumenty dotyczące ubezpieczeń obowiązkowych i dobrowolnych w agrobiznesie; R.6.3(14) prowadzi uproszczone formy ewidencji księgowej; R.6.3(15) korzysta z komputerowych programów finansowo-księgowych; KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(10) współpracuje w zespole; KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej. Praktyki zawodowe R.3.1(9) wykonuje zabiegi agrotechniczne związane z produkcją roślin uprawnych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: czasowym; R.6.3(12)5 obliczyć wynagrodzenie brutto i netto dla pracownika zatrudnionego w systemie akordowym; R.6.3(12)6 obliczyć wynagrodzenie za okres urlopu; R.6.3(12)7 sporządzić listę płac; R.6.3(12)8 sporządzić sprawozdanie podatkowe za rok dla podanej wysokości wynagrodzenia; R.6.3(12)9 rozliczyć składki na ubezpieczenia społeczne w dokumentacji zgodnej z wymaganiami ZUS; R.6.3(13)2 obliczyć wysokość składek na ubezpieczenia społeczne od podanej wysokości wynagrodzenia; R.6.3(13)3 obliczyć wysokość składek na ubezpieczenia zdrowotne z podziałem na podlegające i nie podlegające odliczeniom dla podanej kwoty wynagrodzenia; R.6.3(14)3 przeprowadzić ewidencję przychodów; R.6.3(14)4 obliczyć podatek zryczałtowany dla wybranej formy działalności; R.6.3(14)5 poprowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów; R.6.3(14)6 obliczyć dochód i zobowiązanie podatkowe na podstawie zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów; R.6.3(14)7 sporządzić zeznania podatkowe dla różnych form prowadzonej działalności gospodarczej; R.6.3(15)2 dokonać rozliczeń płac i należności wobec ZUS i Urzędu Skarbowego w programach kadrowo-płacowych; R.6.3(15)3 zastosować programy księgowo-finansowe w prowadzeniu przedsiębiorstwa w agrobiznesie; KPS(9)1 wynegocjować warunki pracy i płacy; KPS(10)1 współpracować z innymi w zakresie przyjmowania zadań i odpowiedzialności we wspólnie wykonywanej pracy; KPS(7)1 zachować tajemnicę w zakresie dysponowania danymi osobowymi i danymi o finansach przedsiębiorstwa i płacach. R.3.1(9)9 wykonać zabiegi uprawowe i nawożenie pod wybrane rośliny; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 160 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.3.1(13) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej; R.3.1(17) przechowuje oraz przygotowuje produkty pochodzenia roślinnego do sprzedaży; R.3.1(18) prowadzi sprzedaż bezpośrednią produktów pochodzenia roślinnego; OMZ(1) planuje prace zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami; R.3.2(10) wykonuje prace związane z żywieniem, rozrodem oraz pielęgnacją zwierząt gospodarskich; R.3.2(9) obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji zwierzęcej; R.3.2(11) wykonuje prace związane z higieną zwierząt i utrzymaniem pomieszczeń gospodarskich; R.3.3(4) obsługuje urządzenia wodociągowe stosowane w budynkach inwentarskich; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.1(9)10 wykonać zabiegi związane z pielęgnacją i ochroną roślin pod wybrane rośliny uprawne; R.3.1(13)7 obsłużyć maszyny i urządzenia do uprawy, nawożenia, pielęgnacji, zbioru i konserwacji roślin w uprawie polowej; R.3.1(13)8 obsłużyć maszyny i urządzenia do nawożenia, pielęgnacji, zbioru i konserwacji roślin z trwałych użytków zielonych; R.3.1(17)9 przygotować produkty pochodzenia roślinnego do sprzedaży; R.3.1(17)10 przygotować zgodnie z wymogami produkty w gospodarstwie do przechowywania; R.3.1(18)5 sporządzić dokumenty występujące przy sprzedaży produktów pochodzenia roślinnego; R.3.1.(18)6 zorganizować sprzedaż produktów pochodzenia roślinnego; OMZ(1)1 przeanalizować przydzielone zadanie do wykonania; OMZ(1)2 przydzielić zadania do wykonania poszczególnym członkom zespołu; OMZ(3)1 zmotywować współpracowników do wykonywania zdań zawodowych; OMZ(3)2 wydać polecenia osobom realizującym zadanie zawodowe; OMZ(6)1 zastosować odpowiednie formy komunikacji interpersonalnej; OMZ(6)2 wysłuchać argumentów współpracowników; R.3.2(10)51 przygotować, zakonserwować i zmagazynować pasze zgodnie z zasadami przyjętymi w gospodarstwie; R.3.2(10)52 ocenić sposoby przygotowywania, konserwowania i przechowywania pasz w gospodarstwie; R.3.2(10)54 zadać pasze zwierzętom zgodnie z zasadami przyjętymi w gospodarstwie; R.3.2(9)16 wykonać wskazane prace w produkcji zwierzęcej z wykorzystaniem maszyn i urządzeń w budynkach inwentarskich; R.3.2(9)17 wykonać wskazane prace w produkcji zwierzęcej z wykorzystaniem maszyn i narzędzi w polowej produkcji zwierzęcej; R.3.2(11)16 uporządkować pomieszczenie inwentarskie w ramach wykonywania czynności codziennych; R.3.3(4)4 przygotować urządzenia wodociągowe do eksploatacji w budynkach inwentarskich; Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 161 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.3.3(7) przygotowuje do pracy pojazdy, maszyny, narzędzia i urządzenia; PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej; R.6.1(3) organizuje działalność logistyczną, produkcyjną, handlową i usługową w przedsiębiorstwie agrobiznesowym; R.6.1(6) określa potrzeby kadrowe; R.6.1(1) sporządza dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.3.3(4)5 obsłużyć urządzenia wodociągowe do eksploatacji w budynkach inwentarskich; R.3.3(7)4 przygotować do określonych prac wskazane pojazdy, narzędzia, maszyny i urządzenia; PDG(8)6 przyjąć list, e-mail, faks związany z prowadzeniem przedsiębiorstwa; PDG(8)7 wysłać list, e-mail, faks związany z prowadzeniem przedsiębiorstwa; PDG(9)7 przeprowadzić rozmowę telefoniczną z kontrahentami; PDG(9)8 odsłuchać wiadomość nagraną na sekretarkę automatyczną; PDG(10)8 przygotować katalog lub ulotkę zawierającą ofertę handlową przedsiębiorstwa; PDG(11)3 wyszukać w Internecie najkorzystniejszą ofertę sprzedaży środków produkcji; PDG(11)4 wyszukać w Internecie najkorzystniejszą ofertę kupna dla wytwarzanych produktów; R.6.1(3)2 przyjąć dostawę środków produkcji; R.6.1(3)3 przygotować do transportu i sprzedaży wytworzone produkty; R.6.1(6)5 obliczyć na podstawie norm potrzebną liczbę pracowników do wykonania zadania zawodowego; R.6.1(1)2 przygotować dokumenty związane z gospodarką magazynową; R.6.1(1)3 przygotować dokumenty do złożenia w Urzędzie Skarbowym. Program nauczania dla zawodu technik agrobiznesu 331402 o strukturze przedmiotowej 162