Fizyka 1 Wróbel Wojciech w poprzednim odcinku… 1 Wzorce sekunda Fizyka 1 Wróbel Wojciech Aktualnie niepewność pomiaru czasu to 1s na 70mln lat !!! 2 Modele w fizyce Fizyka 1 Wróbel Wojciech • Uproszczenie problemów • Tworzenie prostych modeli, pojęć i operowanie nimi 3 Opis ruchu Fizyka 1 Wróbel Wojciech Opis ruchu • Tor, równanie toru • Zależność od czasu wielkości wektorowych: położenie przemieszczenie prędkość przyśpieszenie UWAGA! Ważne żeby zaznaczać w jakim układzie odniesienia opisujemy ruch! 4 Tor ruchu Fizyka 1 Wróbel Wojciech Zbiór punktów przestrzeni, przez które przechodzi badany obiekt podczas swojego ruchu UWAGA! Ważne żeby zaznaczać w jakim układzie odniesienia opisujemy ruch! 5 Opis ruchu Fizyka 1 Wróbel Wojciech Przemieszczenie - zmiana położenia: Prędkość średnia Prędkość średnią definiujemy jako przemieszczenie obiektu, które nastąpiło w pewnym przedziale czasu v Δx Δt Wartość wektora prędkości czasem nazywana jest szybkością Układ odniesienia! Układ współrzędnych! 6 Prędkość Fizyka 1 Wróbel Wojciech Prędkość (chwilowa) Rozpatrujemy infinitezymalne przedziały czasu UWAGA!!! Wektor prędkości (chwilowej) jest ZAWSZE styczny do toru!!! Układ odniesienia! Układ współrzędnych! 7 Pochodna Fizyka 1 Wróbel Wojciech Pochodna funkcji f(x) w danym punkcie x jest równa współczynnikowi nachylenia prostej stycznej do f(x) w punkcie x. Pochodna opisuje szybkość zmian funkcji Kształt funkcji pochodnej możemy wyznaczyć graficznie albo ze wzorów – analiza matematyczna 8 Prędkość - pochodna Fizyka 1 Wróbel Wojciech Układ odniesienia! Układ współrzędnych! 9 Przyspieszenie Fizyka 1 Wróbel Wojciech Przyspieszenie (chwilowe) Wektor przyspieszenia jest pochodną wektora prędkości po czasie: • może być związane ze zmianą wartości prędkości – ruch prostoliniowy, np. ruszanie windy • może być związane ze zmianą kierunku i zwrotu wektora prędkości przy stałej wartości prędkości – ruch po okręgu (później) Układ odniesienia! Układ współrzędnych! 10 Opis ruchu Fizyka 1 Wróbel Wojciech 𝑟(t) pochodna całka pochodna całka 11 Przykład Fizyka 1 Wróbel Wojciech 12 Przykład Fizyka 1 Wróbel Wojciech V 140 mil/h 63m/s t 2s 13 Przykład Fizyka 1 Wróbel Wojciech 14 Siła Fizyka 1 Wróbel Wojciech siła wielkość wektorowa opisująca oddziaływanie oddziaływania - siły 15 Siły - wektory Siła – wektor, określamy jej kierunek, zwrot ale również punkt początkowy, zaczepienia, działania typowe dla wektorów Fizyka 1 Wróbel Wojciech Wszystko, co się porusza musi być poruszane przez coś 16 Siła - ruch Siła – wektor, określamy jej kierunek, zwrot ale również punkt początkowy, zaczepienia, działania typowe dla wektorów Fizyka 1 Wróbel Wojciech Wszystko, co się porusza musi być poruszane przez coś Siła – wpływa na ruch, stan ruchu Ilość ruchu, stan ruchu danego ciała opisuje pęd 17 Zasady dynamiki Newtona I „Każde ciało trwa w stanie spoczynku lub porusza się ruchem prostoliniowym i jednostajnym, jeśli siły przyłożone nie zmuszają ciała do zmiany tego stanu” II „Zmiana ruchu jest proporcjonalna do przyłożonej siły poruszającej i odbywa się w kierunku prostej, wzdłuż której siła jest przyłożona” III „Względem każdego działania (akcji) istnieje równe mu przeciwdziałanie (reakcja) skierowane przeciwnie, tj. wzajemne oddziaływania dwóch ciał są zawsze równe sobie i skierowane przeciwnie” Fizyka 1 Wróbel Wojciech 18 Druga zasada II Fizyka 1 Wróbel Wojciech „Zmiana ruchu jest proporcjonalna do przyłożonej siły poruszającej i odbywa się w kierunku prostej, wzdłuż której siła jest przyłożona” Miarą siły działającej na ciało jest pochodna jego pędu po czasie. Δp F Δt dp F dt F dp F dt d v m dv dm m v dt dt dt F ma 19 Pierwsza zasada I Fizyka 1 Wróbel Wojciech „Każde ciało trwa w stanie spoczynku lub porusza się ruchem prostoliniowym i jednostajnym, jeśli siły przyłożone nie zmuszają ciała do zmiany tego stanu” Jeżeli na ciało nie działa żadna siła, albo siły działające równoważą się to stan ruchu ciała nie ulega zmianie: jeśli poruszało się prostoliniowo jednostajnie, to będzie nadal trwało w tym ruchu a jeśli było w spoczynku to nadal pozostaje w spoczynku. 20 Trzecia zasada III Fizyka 1 Wróbel Wojciech „Względem każdego działania (akcji) istnieje równe mu przeciwdziałanie (reakcja) skierowane przeciwnie, tj. wzajemne oddziaływania dwóch ciał są zawsze równe sobie i skierowane przeciwnie” 21 Przykład Fizyka 1 Wróbel Wojciech F g g F g 22 Tarcie Fizyka 1 Wróbel Wojciech fs,max sFN 0fs sF N fk k FN 23