pobierz

Konstelacje
Wielka i Mała
Niedźwiedzica
WIELKA
NIEDŹWIEDZICA
Wielka Niedźwiedzica:
• z łac. Ursa Maior
• skrót UMa
• gwiazdozbiór okołobiegunowy nieba
północnego
• trzecia co do wielkości konstelacja nieba
• jej powierzchnia to 1280 stopni kw.
• w Polsce widoczna przez cały rok
POCHODZENIE NAZWY
Nazwa gwiazdozbioru nawiązuje do
greckiego mitu o uwiedzionej przez Zeusa
nimfie Kallisto, która po śmierci z rąk
Artemidy została przemieniona w
niedźwiedzicę i umieszczona na niebie.
Zazdrosna Hera uprosiła bogów, by
niedźwiedzica nie mogła się kąpać w
oceanie i przez cały czas bez odpoczynku
wędrowała w kółko po niebie.
Siedem najjaśniejszych gwiazd Wielkiej
Niedźwiedzicy tworzy
Wielki Wóz
W gwiazdozbiorze
Wielkiej Niedźwiedzicy
znajduje się ogromna ilość
galaktyk.
Galaktyka M101
Galaktyka M81 i M82
Jest ich ok. 70 !
Najjaśniejsze z
nich to m. in.:
Galaktyka Cygaro,
Galaktyka
Wiatraczek.
Gwiazdozbiór Małej
Niedźwiedzicy
MAŁA NIEDŹWIEDZICA (Mały Wóz) –
łac. Ursa Minor
Należy do naszych północnych
gwiazdozbiorów, widocznych przez cały
rok. Zawiera w swym układzie bardzo
popularną Gwiazdę Polarną.
Jednak nie jest tak znana jak Wielka
Niedźwiedzica. Znacznie różni się od
niej, co prawda jej kształt przypomina
wóz, ale jest wygięta w przeciwną
stronę, a jej gwiazdy są słabiej
widoczne. Najjaśniejsze są dwie
ostatnie, na burcie wozu. Obok nich
znajdujemy dwie słabiej świecące,
tworzące drugą burtę i dalej dyszel
wygięty w dół, zakończony jasną
Gwiazdą Polarną. Zestawienie tego
gwiazdozbioru zawiera gwiazdy do
jasności 6,5 magnitudo.
Czym jest Mała
Niedźwiedzica?
Siedem najjaśniejszych gwiazd
nazywanych jest Małym Wozem.
Gwiazda Polarna (Biegunowa) Polaris
Jest żółtym nadolbrzymem, gwiazdą
zmienną z typu cefeid.
Jest położona blisko północnego bieguna
nieba. Gwiazda Polarna jest oddalona od
bieguna nieco mniej niż o jeden stopień
(prawie dwie średnice Księżyca).
Należy jednak zaznaczyć, że biegun
(punkt, wokół którego pozornie obraca
się całe niebo) też nie stoi w jednym i tym
samym miejscu. Opisuje bowiem na
niebie okrąg w ciągu dwudziestu sześciu
tysięcy lat (jest to tak zwany rok
platoński). Tak, więc co 13 tysięcy lat,
Gwiazda Polarna przestaje być Gwiazdą
Północną na rzecz Wegi.
Gwiazda Polarna ma objętość
około miliona razy większą od
Słońca. Jej jasność i wielkość
regularnie się zmieniają na
skutek pulsacji zachodzącej raz
na cztery lata. Jest ona
oddalona od nas o przeszło
czterysta lat świetlnych.
Pochodzenie nazwy
gwiazdozbioru
Według mitologii greckiej
gwiazdozbiór przedstawia Arkasa syna zamienionej w Wielką
Niedźwiedzicę nimfy Kallisto i
Zeusa. Małemu niedźwiadkowi
zrobiło się bardzo smutno, kiedy
patrzył, jak żeglarze nie mogą
znaleźć drogi do domu i błąkają się
po morzu. Wszedł na nieboskłon
aby pokazać im drogę ogonkiem.
Mama (Wielka Niedźwiedzica)
dołączyła do malca, aby się nim
opiekować.
W innych kulturach widziano w niej
skrzydło Smoka.
Istnieje jeszcze inna
legenda…
Wielka i Mała Niedźwiedzica mają
to być niedźwiedzie, które
opiekowały się małym Zeusem,
kiedy ukrywał się na Krecie przed
swym ojcem Kronosem. Kronos,
panujący na Olimpie, połykał
własne dzieci, ponieważ istniała
przepowiednia, że syn pozbawi go
władzy, jego żona Rea obawiając
się, by i nowo narodzonego syna
Zeusa nie spotkał podobny los,
ukryła go w jaskini na wyspie i
opiekę nad nim powierzyła
niedźwiedziom. Zeus z
wdzięczności uczynił ich
nieśmiertelnymi, umieszczając
oba na niebie.
Przygotowanie:
•Joanna Szczepańska
•Natalia Wartanowicz
Bibliografia:
•www.wapedia.mobi.pl
•www.gwiazdozbiory.eulersoft.com.pl
•www.wikipedia.pl
•www.portalwiedzy.onet.pl
•www.zgapa.pl
• www.astro-kacyper.blogspot.com.pl