Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. TYPY OWOCÓW Owoc jest organem charakterystycznym tylko dla roślin okrytonasiennych, który powstaje z zalążni słupka oraz znajdujących się wewnątrz nasion. Owoc składa się z: owocni nasion BUDOWA OWOCU • JABŁONI OWOCNIA POWSTAŁA Z DNA KWIATOWEGO SZYPUŁKA SKÓRKA KOMORA NASIENNA OWOCNIA POWSTAŁA Z ZALĄŻNI NASIENIE OWOCE POJEDYNCZE Rozwija się w jednej zalążni ZBIOROWE Powstają z połączenia wielu zalążni z jednego kwiatu o licznych słupkach. OWOCE POJEDYNCZE SUCHE MIĘSISTE OWOCE SUCHE NIEPEKAJACE PĘKAJACE • • • • • mieszek; strąk; torebka; łuszczyna; łuszczynka. • • • • orzech; ziarniak; niełupka; rozłupnia. OWOCE POJEDYNCZE • OWOCE SUCHE PĘKAJĄCE: OWOCE SUCHE PĘKAJĄCE MIESZEK • Jest to owoc powstający z zalążni jednoowocolistkowej, otwierającej się wzdłuż tzw. szwu brzusznego, który jest miejscem zrośnięcia się brzegów owocolistka. OWOCE SUCHE PĘKAJĄCE MIESZEK GRĄŻEL ŻÓŁTY MIESZEK TOJEŚCI OWOCE SUCHE PĘKAJĄCE STRĄK • • • • owoc pojedynczy, suchy, pękający, zwykle wielonasienny; zbudowany jest z jednego owocolistka, nasiona ułożone są wzdłuż szwu zrośnięcia jego brzegów; jest owocem pękającym dwustronnie; rośliny posiadające strąki to między innymi bób, groch oraz fasola. OWOCE SUCHE PĘKAJĄCE STRĄK FASOLI OWOCE SUCHE PĘKAJĄCE ŁUSZCZYNA • rodzaj suchego, pękającego owocu; • owoc długi, suchy, podzielony błoniastą przegrodą na dwie komory; • owoc pęka wzdłuż przegrody. OWOCE SUCHE PĘKAJĄCE TOREBKA • owoc pojedynczy, suchy, pękający; • przykładem rośliny posiadającej torebki jest mak, len, tytoń, lulek, goździk i kąkol. PĘKANIE TOREBEK PRZEGRODOWE KOMOROWE PRZEDGRODOŁOMNE OWOCE SUCHE PĘKAJĄCE TRZMIELINA ZWYCZAJNA (pękająca torebka i nasiona w osnówce) OWOCE SUCHE PĘKAJĄCE KACZENIEC ŻÓŁTY OWOCE SUCHE PĘKAJĄCE TOREBKA KOSAĆCA TOREBKA MAKU OWOCE POJEDYNCZE • OWOCE SUCHE NIEPĘKAJĄCE: OWOCE SUCHE NIEPĘKAJĄCE ORZECH, ORZESZEK • rodzaj suchych owoców zamkniętych (niepękających), jednonasiennych (rzadko dwunasiennych), odpadających od rośliny matecznej w całości; • mają one twardą, zdrewniałą owocnię, niezrośniętą z nasieniem. ORZECH LESZCZYNY OWOCE SUCHE NIEPĘKAJĄCE DĄB SZYPUŁKOWY LIPA DROBNOLISTNA OWOCE SUCHE NIEPĘKAJĄCE TURZYCA (orzeszki w pęcherzykach) OWOCE SUCHE NIEPĘKAJĄCE NIEŁUPKA • suchy, niepękający, jednonasienny owoc, posiadający skórzastą lub zdrewniałą owocnię otaczającą luźno nasienie. OWOCE SUCHE NIEPĘKAJĄCE A - koszyczek B – skupienie niełupek C – pojedyncze kwiaty D – pojedyncze owoce niełupki MNISZEK LEKARSKI OWOCE SUCHE NIEPĘKAJĄCE ROZŁUPKA, ROZŁUPNIA • owoc pojedynczy, wielonasienny, zamknięty, suchy i rozpadający się. Rozpada się na jednonasienne, zamknięte i niepękające rozłupki, w których elementy owocni pozostają z nasieniem. OWOCE SUCHE NIEPĘKAJĄCE ZIARNIAK • suchy, twardy, jednonasienny owoc traw ; • ziarniaki występują np. u żyta, pszenicy, jęczmienia, owsa, ryżu i kukurydzy. • w rolnictwie ziarniaki określa się zbiorczą nazwą ziarno. KUKURYDZA OWOCE SUCHE NIEPĘKAJĄCE PSZENICA OWOCE POJEDYNCZE OWOCE SOCZYSTE (MIĘSISTE) PESTKOWIEC • owoc mięsisty, zwykle zawierający jedno nasienie; • przykłady roślin wytwarzających pestkowce: morela, śliwa, czereśnia, brzoskwinia, palma kokosowa, orzech włoski, kawowiec, pistacja. OWOCE SOCZYSTE (MIĘSISTE) PESTKOWIEC BRZOSKWINI OWOCE SOCZYSTE (MIĘSISTE) JAGODA • owoc o mięsistej, niepękającej owocni; • przykładem roślin wykształcających jagody są liczne gatunki uprawne m.in.: pomidor, cytryna, pomarańcz, banan, porzeczka, agrest, winorośl, borówka brusznica, borówka czarna. JAGODA POMIDORA OWOCE SOCZYSTE (MIĘSISTE) JAGODA PORZECZKI ALPEJSKIEJ JAGODA BORÓWKI CZARNEJ JAGODA ŻURAWINY OWOCE SOCZYSTE (MIĘSISTE) JAGODA KONWALI MAJOWEJ JAGODA BANANOWCA OWOCE ZBIOROWE (ZŁOŻONE) OWOCE ZŁOŻONE POWSTAJĄ Z WIELU WOLNOOWOCOLISTKOWYCH SŁUPKÓW JEDNEGO KWIATU. OWOCE ZBIOROWE (ZŁOŻONE) OWOCE ZBIOROWE (ZŁOŻONE) OWOC ZBIOROWY WIELOORZESZKOWY POZIOMKI OWOCE ZBIOROWE (ZŁOŻONE) OWOC ZBIOROWY WIELOORZESZKOWY RÓŻA DZIKA OWOCE ZBIOROWE (ZŁOŻONE) JEŻYNA OSTREZYNA- OWOC ZBIOROWY WIELOPESTKOWY OWOC ZBIOROWY WIELOMIESZKOWY GRUSZY OWOCOSTAN OWOCOSTAN OWOCOSTAN WIELOORZESZKOWY MORWA CZRNA OWOCOSTAN OWOCOSTAN WIELOPESTKOWY FIGI OWOCOSTAN OWOCOSTAN JAGODOWY CHLEBOWCA OWOCOSTAN SPOSOBY ROZSIEWANIA SIĘ OWOCÓW Z UDZIAŁEM CZYNIKÓW ZEWNĘTRZNYCH SAMORZUTNE WYSTPYWANIE np.mak WYRZUCANIE WIART WODA ZWIERZĘTA CZŁOWIEK LITERATURA: • Podręcznik do biologii dla gimnazjum,, Puls życia,, Jefimow Małgorzata, Sęktas Marian, wyd. Nowa Era; • Zeszyt ćwiczeń do biologii dla gimnazjum ,, Puls życia,, Jefimow Małgorzata, Sęktas Marian, wyd. Nowa Era; • Poradnik dla nauczycieli dla gimnazjum,, Puls życia,, Jefimow Małgorzata, Sęktas Marian, wyd. Nowa Era; • Podręcznik do gimnazjum ,, Biologia XXI,, praca zbiorowa pod redakcją Andrzeja Jarzmowskiego; • ,,Biologia,, Krystyna Stypińska , wyd. GREG • Encyklopedia multimedialna • wikipedia