UCHWAŁA NR XXXVII)291)09 RADY GMINY NAWOJOWA z dnia

UCHWAŁA NR XXXVII)291)09
RADY GMINY NAWOJOWA
z dnia 24 września 2009 roku
w sprawie uchwalenia „Gminnego Programu Profilaktyki Raka Piersi na
2009 rok" na terenie Gminy Nawojowa”
Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o
samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591, z późn. zm.), oraz
art. 7 ust. 1, pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164,
poz. 1027 z późn. zm.), Rada Gminy Nawojowa uchwala, co następuje:
§1
Uchwala się „Gminny Program Profilaktyki Raka Piersi na 2009 rok", którego
założenia stanowią załącznik do uchwały.
§2
Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Nawojowa
§3
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Przewodniczący Rady
/-/ Jacenty Skrzypiec
Załącznik do uchwały Nr XXXVII)291)09
Rady Gminy Nawojowa z dnia 24 września 2009 r.
I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA „PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA
PIERSI", zwanego dalej Programem.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.) nakłada na gminy, powiaty i województwa
obowiązek m.in. opracowywania i realizacji oraz oceny efektów programów zdrowotnych
wynikających z rozpoznanych potrzeb zdrowotnych i stanu zdrowia mieszkańców , przy czym jest to
zadanie własne samorządów.
1. Opis problemu zdrowotnego.
Rak piersi jest jednym z najważniejszych problemów zdrowotnych u kobiet w Polsce. Z
obecnie żyjących co 14 Polka zachoruje na raka piersi w ciągu swojego życia. Rak piersi jest pierwszą
przyczyną zgonów u kobiet w wieku 40-54 lat. Polska należy do krajów o średniej zachorowalności i
umieralności na raka piersi na świecie.
Częstość zachorowań na nowotwory złośliwe piersi gwałtownie wzrasta po 35 - 40 roku
życia, a bardzo wysokie współczynniki zachorowań utrzymują się do późnego wieku. W ogólnej
liczbie zachorowań na raka piersi prawie 30 proc. dotyczyło kobiet w wieku przedmenopauzalnym,
natomiast pozostałe 70% kobiet w wieku pomenopauzalnym. Ze względu na duży procent zachorowań
po 50 roku życia kobiety z tej grupy ryzyka są objęte bezpłatną profilaktyczną opieką przez Narodowy
Fundusz Zdrowia. Nie ma natomiast bezpłatnych programów pozwalających na wczesne wykrycie
raka piersi w grupie kobiet w wieku od 40 do 49 lat, które również są w dużym stopniu zagrożone ta
chorobą. Dodatkowo oprócz wieku jest szereg innych czynników ryzyka, m.in. :
•
rak piersi wśród członków rodziny ( stopień ryzyka zależy od liczby przypadków w rodzinie i
stopnia pokrewieństwa z chorą osobą)
• mutacje stwierdzone w genach BRCA 1 lub/i BRCA 2
• wczesna pierwsza miesiączka przed 12 rokiem życia
• urodzenie dziecka po 35 roku życia
• bezdzietność
• poprzednie leczenie z powodu raka piersi
• leczenie z powodu innych schorzeń piersi
Najważniejszym czynnikiem w istotny sposób wpływającym na wyniki leczenia jest wykrycie
nowotworu w jak najwcześniejszym stadium rozwoju. Tylko nie wykryty w porę i nie leczony
nowotwór piersi jest śmiertelny. Nie można zapobiegać zachorowaniu na raka piersi, ale można go
wykryć w najwcześniejszym stadium rozwoju. Jednak im wcześniej choroba zostanie rozpoznana, tym
większa jest szansa na jej wyleczenie bez potrzeby interwencji chirurgicznej. Tak się dzieje jednak w
zaledwie 20 procentach zachorowań. Dlatego tak ważne jest regularne, badanie mammograficzne.
Nawet jeśli badanie wykryje zmianę o charakterze guza nie musi to oznaczać raka. Spośród
wszystkich guzków wykrywanych w piersi tylko około 10% okazuje się nowotworem złośliwym.
Mammografia pozwala na wczesne rozpoznawanie i wykrywanie guzków o średnicy około 0,5
cm i zmian tzw. bezobjawowych, oznacza to, że w badaniu mammograficznym wykrywane są guzki, a
także inne zmiany i nieprawidłowości w piersi w bardzo wczesnym etapie, kiedy jeszcze nie można
tych zmian wykryć w procesie samobadania czy podczas badań palpacyjnych wykonywanych przez
lekarza. Kobiety po 40 roku życia powinny wykonywać badanie mammograficzne co 2 lata, a powyżej
50 roku życia co rok.
2. Waga problemu zdrowotnego dla społeczeństwa.
W populacjach, w których nie wykonuje się badań profilaktycznych występuje wysoka
umieralność z powodu inwazyjnego zaawansowanego raka piersi. Wśród wszystkich nie leczonych
kobiet z rakiem gruczołu piersiowego 10 lat przeżywa 5%. Dla leczonej pacjentki szansa przeżycia
następnych 5 lub 10 lat bez postępu lub wznowienia procesu chorobowego jest uzależniona od stopnia
zaawansowania schorzenia przy rozpoczęciu leczenia.
Przeprowadzenie badań objętych „Gminnym Programem Profilaktyki Raka Piersi 2009"
pozwoli na ewentualne wczesne wykrycie guza i wdrożenie odpowiedniego leczenia, często
pozwalającego zachować pierś. Wczesne wykrycie raka piersi i wdrożenie odpowiedniego,
specjalistycznego leczenia, bardzo często może doprowadzić do wyleczenia.
Nie ma wątpliwości, że skuteczniejsza profilaktyka, szybsze wykrywanie raka piersi
podniosłoby wskaźnik przeżyć o kilkanaście procent. Inwazyjny rak piersi wymaga kosztochłonnego
leczenia. W zależności od stadium klinicznego zaawansowania jest to leczenie operacyjne (amputacja
piersi), radioterapia lub leczenie systemowe (chemioterapia, hormonoterapia). Wszystkie te metody
leczenia są bardzo kosztowne.
Na koszty związane z leczeniem kobiety z zaawansowanym rakiem piersi składają się:
- koszt leczenia operacyjnego / radioterapii / chemioterapii / hormonoterapii
- koszt leczenia powikłań
- wydatki z tytułu renty, zwolnienia z pracy, opieki socjalnej itp.
Osobnym problemem są skutki psychologiczne i społeczne ciężkiej choroby i zgonu w
rodzinie.
II. CELE OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU
1. Cel główny:
1) zmniejszenie zachorowalności i umieralności kobiet z powodu raka piersi w gminie Nawojowa
2) obniżenie wskaźnika umieralności z powodu raka sutka do poziomu osiągniętego w przodujących
w tym zakresie krajach Unii Europejskiej.
2. Cele pośrednie:
1) podniesienie poziomu wiedzy kobiet na temat profilaktyki raka piersi,
2) wdrożenie populacyjnego skriningu / badanie przesiewowe osób bez objawów choroby w celu
wykrycia wczesnego stadium nowotworu / w ramach programu aktywnej profilaktyki raka piersi,
3) zwiększenie odsetka nowotworów piersi wykrywanych w najwcześniejszym stadium
zaawansowania klinicznego - gwarancja najlepszych wyników leczenia,
4) zwiększenie odsetka wyleczeń,
5) promocja zdrowego stylu życia: aktywności fizycznej, samobadania piersi i badań okresowych.
III. SPOSÓB REALIZACJI DZIAŁAŃ NA POSZCZEGÓLNYCH ETAPACH
REALIZACJI PROGRAMU.
1. Obszar realizacji programu
Program będzie realizowany na terenie gminy Nawojowa.
2. Tryb zapraszania do Programu.
Osoby z populacji ( mieszkanki gminy Nawojowa) objętej Programem zostaną imiennie
zaproszone do wzięcia udziału w jego realizacji. Akcję informacyjną o Programie prowadzi gmina
Nawojowa jako wdrażający Program.
3. Populacja objęta Programem:
Badania dotyczą grupy kobiet w wieku 40 - 49 lat, czyli urodzonych w latach 1960 -1969.
Według statystyk, te kobiety należą do tej samej grupy ryzyka zachorowań na raka piersi jak objęte
bezpłatnym programem NFZ panie z przedziału wiekowego 50 - 69 lat.
4. Kryteria wykluczające:
Programem nie mogą być objęte kobiety, u których już wcześniej zdiagnozowano zmiany
nowotworowe w piersi lub miały wykonaną mammografię w ciągu ostatnich 24 miesięcy.
5. Tryb wyłonienia realizatora Programu:
Wybór realizatora programu zdrowotnego zostanie dokonany w drodze konkursu ofert
zgodnie z Rozdziałem 4 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych.
1) Porada profilaktyczna w ramach realizacji etapu podstawowego Programu obejmuje:
a) przeprowadzenie wywiadu i wypełnienie ankiety,
b) badanie mammograficzne: 2 x 2 zdjęcia mammograficzne wraz z opisem dokonanym przez
lekarza specjalistę w dziedzinie radiologii i diagnostyki obrazowej,
c) sporządzenie Karty badania mammograficznego w formie pisemnej i elektronicznej,
d) decyzja dotycząca dalszego postępowania w zależności od wyniku badania, powyższy
dokument powinien zostać sporządzony w dwóch egzemplarzach: jeden otrzymuje pacjentka,
drugi pozostaje w dokumentacji świadczeniodawcy,
e) kobiety z nieprawidłowym wynikiem badania, zostaną skierowane z mammobusu do etapu
pogłębionej diagnostyki.
6. Realizacja Programu
1) Zapraszanie na badania odbywać się będzie poprzez zaproszenia imienne .
2) Mieszkanki w wieku 40 - 49 zgłaszają się z imiennym zaproszeniem do mammobusu
realizującego Program.
3) Po przeprowadzeniu z pacjentką wywiadu na podstawie ankiety i wykluczeniu osób, u których już
rozpoznano zmiany nowotworowe piersi pacjentka przystępuje do badania.
4) Wyniki wszystkich badań personel realizatora wpisuje do ankiety.
5) Wyniki badań osób zaliczonych do grupy ryzyka wraz z ankietą przekazywane są wskazanemu
przez badanego lekarzowi podstawowej opieki zdrowotnej, do którego winna zgłosić się osoba
badana. Wyniki badań pozostałych osób wydawane są pacjentowi.
6) Realizator programu na podstawie ankiet sporządza informację, w której ujmuje ilość
przebadanych osób oraz ilość osób w grupie ryzyka i przekazuje Wójtowi Gminy Nawojowa .
Na realizację Programu zabezpieczona została w budżecie Gminy kwota 15 000,00 zł.
IV. CZAS TRWANIA PROGRAMU
Program będzie zrealizowany do 15 grudnia 2009 roku.
V. ZAKOŃCZENIE PROGRAMU.
Zakłada się, iż realizacja Programu przyniesie w perspektywie poprawę stanu zdrowia
populacji kobiet gminy Nawojowa.
Przewodniczący Rady
/-/ Jacenty Skrzypiec