Zasady pomiaru poziomu glukozy we krwi za pomocą glukometru

ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA 2016 R.
„Zasady pomiaru poziomu
glukozy we krwi za pomocą
glukometru”
Definicja cukrzycy wg. WHO
Cukrzyca (łac. diabetes mellitus) jest
grupą chorób metabolicznych
charakteryzująca się hiperglikemią
(podwyższonym poziomem cukru we krwi),
wynikającą z defektu produkcji lub
działania insuliny wydzielanej przez
komórki beta trzustki.
Jedną z podstawowych metod samokontroli jest
badanie poziomu stężenia glukozy we krwi.
Pomiary powinny być wykonywane kilka razy w
ciągu dnia, zapisywane, a następnie
konsultowane z lekarzem. Diabetolog dokonuje
oceny wyrównania cukrzycy i omawia z
pacjentem dalsze metody leczenia.
KTO POWINIEN SIĘ BADAĆ?
•Oznaczanie glikemii należy wykonywać przynajmniej
raz na 3 lata u każdej osoby powyżej 45 roku życia.
•W GRUPACH PODWYŻSZONEGO RYZYKA
(niezależnie od wieku) - pomiar wykonujemy raz w
roku, jeśli:
-BMI przekracza wartość 25;
-Cukrzyca występuje w rodzinie, bądź stwierdzono
cukrzycę ciążową;
-W poprzednim badaniu stwierdzono nieprawidłową
glikemię na czczo – powyżej 100 mg/dl.
PRAWIDŁOWE WARTOŚCI
GLIKEMII:
•Na czczo 70–99 mg/dl (3,9–5,5 mmol/l) –
Glikemia oznaczona w próbce krwi pobranej 814h od ostatniego posiłku.
•Dwie godziny po posiłku < 140 mg/dl
(7,8 mmol/l)
•Glikemia przygodna - oznaczona w próbce krwi
pobranej o dowolnej porze dnia, niezależnie od
pory ostatnio spożytego posiłku < 160 – 180
mg/dl.
Oznaczanie poziomu glukozy we krwi
dokonywane jest przez pacjenta za pomocą
urządzenia zwanego GLUKOMETREM.
GLUKOMETR
•Glukometr jest niewielkim, przenośnym i
prostym w użyciu urządzeniem służącym do
szybkiego i precyzyjnego pomiaru i bieżącego
odczytu poziomu cukru we krwi
wykorzystującym specjalne paski testowe.
Dokładny wynik pomiaru uzyskujemy w ciągu
kilku sekund.
ABY POMIAR BYŁ WIARYGODNY:
•Nigdy nie używaj alkoholu i środków
dezynfekujących do przemycia palca
• Nie stosuj mydła niewiadomego pochodzenia może zawierać środki dezynfekujące.
•Podczas mycia rąk masuj opuszek, który
zamierzasz nakłuć.
•Mycie rąk ciepłą wodą dodatkowo
zwiększy ukrwienie opuszka.
POTENCJALNE MIEJSCA NAKŁUCIA
Krew włośniczkową do badań poziomu
glukozy we krwi można uzyskać poprzez
nakłucie:
• płatka usznego-jest to miejsce mało bolesne,
oszczędzające osobom wrażliwym widoku krwi,
jednak trudno dostępne
•opuszka palca-jest to miejsce bardziej
praktyczne. Należy nakłuwać ich STRONĘ
BOCZNĄ.
ALTERNATYWNE MIEJSCA NAKŁUĆ
– wnętrze dłoni
poniżej kciuka,
– wnętrze dłoni poniżej małego palca,
– wewnętrzna i zewnętrzna część przedramienia,
– ramię,
– łydka,
– uda – zewnętrzna strona.
• Miejsca nakłucia powinny być oddalone od
głębokich linii papilarnych, kości, bez
widocznych żył i włosów.
TECHNIKA OZNACZANIA GLIKEMII:
1. Sprawdzenie ważności pasków testowych
do glukometru.
2. Kalibracja glukometru.
3. Umycie rąk ciepłą wodą z mydłem, bez użycia
środków dezynfekcyjnych oraz dokładne ich
osuszenie.
4. Masaż dłoni od nasady w kierunku nakłuwanego
palca.
5. Nakłucie bocznej powierzchni opuszki palca.
6. Umieszczenie paska testowego w glukometrze.
7. Nałożenie kropli krwi na pasek testowy bądź
przyłożenie kropli do końcówki paska po
pojawieniu się na ekranie glukometru ikony
powiadamiającej.
8. Zabezpieczenie miejsca nakłucia gazikiem.
9. Odczyt wyniku pomiaru.
10. Zabezpieczenie zużytego
sprzętu.
JEŚLI MASZ CUKRZYCĘ:
DOBOWY PROFIL GLIKEMII:
•Profil dobowy glikemii określa się mierząc
stężenie glukozy glukometrem kilkakrotnie w
ciągu doby – na czczo, 2 godziny po śniadaniu,
przed każdym głównym posiłkiem i o godzinie 3
w nocy, gdy stężenie glukozy jest najniższe. Tego
typu samokontrola jest pomocna nie tylko w
korygowaniu dawki insuliny, ale i w ustalaniu,
czy złe samopoczucie w danym momencie
spowodowała hipo-, czy hiperglikemia.
DOBOWY PROFIL GLIKEMII
BŁĘDY W OZNACZANIU GLIKEMII:
Błędy w samokontroli glikemii mogą mieć trzy źródła:
• złe paski testowe,
• błąd w technice wykonywania pomiaru,
• niska sprawność glukometru.
•Najczęstszą przyczyną powstawania nieprawidłowych
odczytów jest nieprawidłowe przechowywanie pasków oraz
używanie ich po przekroczeniu daty ważności. Wielkie
znaczenie ma również dokładne pokrycie pola testowego
odpowiednio dużą kroplą krwi.
TRUDNOŚCI W SAMOKONTROLI:
•koszty badania,
•konieczność przeszkolenia,
•brak umiejętności interpretacji
wyników,
•ból występujący przy nakłuciu
skóry,
•potrzeba przeznaczenia na
badanie czasu i wysiłku,
•błędy techniczne zwiększane niekiedy przez
niedostateczną sprawność chorego,
•zaniedbania w kalibracji aparatów.
•Pacjent musi też wiedzieć, czy zmiany glikemii
zachodzą w pełnej krwi czy też w surowicy,
ponieważ stężenie glukozy w surowicy jest o 1015% wyższe niż we krwi pełnej.
Gdy Ci smutno, gdy Ci źle kup glukometr –
BADAJ SIĘ! 
Dziękujemy za uwagę
Karolina Bzdek
Anna Woźniak