studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
advertisement
STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ZAKLICZYN UWARUNKOWANIA ROZWOJU PRZESTRZENNEGO Załącznik Nr 1A do Uchwały Nr XXII/216/2012 Rady Miejskiej w Zakliczynie z dnia 26 listopada 2012 roku Załącznik Nr 1A do zarządzenia zastępczego Wojewody Małopolskiego z dnia 24 maja 2016 r., znak: WN-II.4131.1.13.2016/ZZ II ZMIANA SUIKZP Główni projektanci: dr inż. Grażyna Korzeniak członek Okręgowej Izby Urbanistów z siedzibą w Katowicach nr KT-110 mgr inż. arch. Agnieszka Rozenau-Rybowicz członek Okręgowej Izby Urbanistów z siedzibą w Katowicach nr KT-358 Zespół autorski: dr Liliana Skublicka – zagadnienia przyrodnicze mgr Katarzyna Gorczyca – zagadnienia społeczno-gospodarcze, przestrzenne mgr Anna Baran– zagadnienia społeczno-gospodarcze mgr Monika Doległo - zagadnienia społeczno-gospodarcze mgr Agnieszka Witos - zagadnienia społeczno-gospodarcze mgr Krystyna Pawłowska – gospodarka wodno-ściekowa mgr inż. Teresa Mądry – infrastruktura techniczna mgr inż. Ewa Goras – zagadnienia komunikacji Opracowanie graficzne: mgr inż. arch. Agnieszka Rozenau-Rybowicz mgr Anna Baran mgr inż. Ewelina Hnat Dyrektor mgr Jerzy Adamski Instytut Rozwoju Miast 30-015 Kraków, ul. Cieszyńska 2 , http://www.irm.krakow.pl tel.: +48 (12) 634 29 53, fax.: +48 (12) 633 94 05 e-mail: [email protected] Autor materiałów do zarządzenia zastępczego: mgr inż. arch. Małgorzata Przybysz-Ławnicka uprawniona do sporządzania projektów studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 199 z późn. zm.) wraz z zespołem – uprawnienia urbanistyczne nr 1644 GO GA Projekt Małgorzata Przybysz-Ławnicka ul. Asnyka 8/16, 33 – 100 Tarnów Zmiany wprowadzone zarządzeniem zastępczym Wojewody Małopolskiego z dnia 24 maja 2016 r., znak: WNII.4131.1.13.2016/ZZ, dotyczące obszarów udokumentowanych złóż kopalin, zostały wyróżnione czcionką pogrubioną, pochyłą i podkreśloną w rozdziale 2. UWARUNKOWANIA ROZWOJU, Podrozdział Zasoby i stan środowiska przyrodniczego, krajobrazu, rolniczej przestrzeni produkcyjnej, pkt. 2.2.4. Obszary złóż oraz obszary i tereny górnicze (na stronach 34-36) 2 [II]2 ZMIANA SUiKZP GO GA Projekt Małgorzata Przybysz-Ławnicka, Tarnów, ul. Asnyka 8/16, [email protected] Zespół autorski mgr inż. arch. Małgorzata Przybysz-Ławnicka – główny projektant uprawniona do sporządzania projektów studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 788 z późn. zm.)– uprawnienia urbanistyczne nr 1644 inż. Rafał Karwat mgr Karolina Podlodowska mgr Marcin Podlodowski mgr Marcin Rosegnal inż. Krystian Sitko Zmiany wprowadzone II zmianą Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Zakliczyn zostały wyróżnione czcionką pochyłą i podkreśloną. Spis treści PODSTAWA SPORZĄDZENIA STUDIUM 2 ZAWARTOŚĆ STUDIUM 2 MATERIAŁY WEJŚCIOWE 2 1. 6 PODSTAWOWE DANE O GMINIE 1.1 Położenie 6 1.2. Powierzchnia i ludność 8 2. UWARUNKOWANIA ROZWOJU 2.1. Uwarunkowania wynikające z położenia i powiązań zewnętrznych 2.1.1. Powiązania przyrodnicze 2.1.2. Powiązania komunikacyjne 2.2. Zasoby i stan środowiska przyrodniczego, krajobrazu, rolniczej przestrzeni produkcyjnej 9 9 9 10 13 2.2.1. Stan i funkcjonowanie środowiska 13 2.2.2. Zasoby przyrodnicze i ich ochrona prawna 21 2.2.3. Jakość i zagrożenia środowiska 36 2.2.4. Obszary złóż oraz obszary i tereny górnicze 42 2.3. Zasoby środowiska kulturowego 2.3.1. Obiekty wpisane do rejestru zabytków: 3 46 46 2.3.2. Obiekty chronione znajdujące się w gminnej ewidencji zabytków, nie objęte wpisem do rejestru: 54 2.3.3. Katalog stanowisk archeologicznych 62 2.3.4. Strefy ochrony konserwatorskiej 72 2.4. Potencjał ludnościowy 73 2.5. Zagospodarowanie i uzbrojenie terenu 84 2.5.1. Ukształtowana struktura funkcjonalno-przestrzenna 84 2.5.2. Komunikacja 86 2.5.3. Infrastruktura techniczna 2.6. 88 Uwarunkowania wynikające z obowiązujących dokumentów planistycznych 94 2.6.1. Strategiczne dokumenty krajowe 94 2.6.2. Dokumenty wojewódzkie 95 2.6.3. Dokumenty powiatowe 102 2.6.4. Dotychczasowa polityka przestrzenna gminy 103 2.7. Potencjał gospodarczy gminy 104 2.7.1. Podmioty gospodarcze 104 2.7.2. Funkcje gospodarcze 106 2.8. Uwarunkowania wynikające z warunków życia mieszkańców 119 2.8.1. Warunki mieszkaniowe 119 2.8.2. Poziom wyposażenia w infrastrukturę społeczną 123 2.9. 2.10. Struktura własności 128 Potrzeby rozwoju gminy 129 SPIS RYCIN: 130 SPIS TABEL: 131 4 PODSTAWA SPORZĄDZENIA STUDIUM Podstawą sporządzenia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Zakliczyn jest uchwała Nr XX/157/08 Rady Miejskiej w Zakliczynie z dnia 30 kwietnia 2008 roku w sprawie przystąpienia do sporządzania zmiany „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Zakliczyn”. Zmiana Studium obejmuje cały obszar Gminy Zakliczyn w granicach administracyjnych gminy. ZAWARTOŚĆ STUDIUM Studium stanowią : Część I Uwarunkowania rozwoju przestrzennego Gminy Zakliczyn, tekst wraz z załącznikiem graficznym który stanowi mapa w skali 1: 10 000, Część II Kierunki rozwoju przestrzennego, tekst wraz z załącznikiem graficznym który stanowi mapa w skali 1: 10 000. Cześć I i II są załącznikiem do uchwały Rady Miejskiej w Zakliczynie. Materiały planistyczne stanowią: Opracowanie ekofizjoigraficzne, część tekstowa i mapa w skali 1: 10 000 Inwentaryzacja urbanistyczna, częsć tekstowa , mapa w skali 1: 10 000 miasta i gminy Zakliczyn „Inwentaryzacja urbanistyczna”. MATERIAŁY WEJŚCIOWE Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Zakliczyn przyjęte Uchwałą Rady Mijeskiej w Zakliczynie Nr XX/157/08 z dnia 30 kwietnia 2008 roku. Obowiązujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego: Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego części wsi Gwoździec, Jamna i Roztoka, uchwała nr XIII/116/99 Rada Gminy w Zakliczynie z dnia 29 października 1999 r. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego części wsi Charzewice, uchwała nr XXX/271/2001 Rada Gminy w Zakliczynie z dnia 28 czerwca 2001 r. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego części gminy Zakliczyn, uchwała nr XXXII/284/2001 Rada Gminy w Zakliczynie z dnia 20 września 2001 r. 2 Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego części wsi Lusławice, uchwała nr III/23/02 Rada Gminy w Zakliczynie z dnia 30 grudnia 2002 r. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego części gminy Zakliczyn, „KruszywaCharzewice”, uchwała nr VI/47/03 Rada Gminy w Zakliczynie z dnia 12 czerwca 2003 r. Obowiązujące inne dokumenty planistyczne: Ocena aktualności „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy” „Miejscowych Planów Zagospodarowania przestrzennego”, przyjęta uchwałą nr XVI/114/07 Rady Miejskiej w Zakliczynie z dnia 27 listopada 2007 r., opracowanie: Pracownia Urbanistyczno-Architekotniczna w Tarnowie. Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Zakliczyn na lata 2007-2015, przyjeta uchwałą Nr XVI/98/07 Rady Miejskiej w Zakliczynie, z dnia 27 listopada 2007 r. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Zakliczyn, Tarnowskie Stowarzyszenie Rozwoju Wsi i Rolnictwa, 2004 r. Program ochrony środowiska dla Gminy Zakliczyn. Przedsiębiorstwo Badawczo- Wdrożeniowe ”TORON” 1997 r. Opracowanie Ekofizjograficzne dla gminy Zakliczyn, Małopolska Grupa GeodezyjnoProjektowa S.A., 2003 r. Plan Gospodarki odpadami dla Gminy Zakliczyn. Przedsiębiorstwo Usługowo - Projektowe, „PERGEO”, 2004 r., Uchwała Rady Gminy w Zakliczynie Nr XVI/127/04 z dnia 23 września 2004 r. Strategia Zrównoważonego Rozwoju Powiatu Tarnowskiego, przyjęta uchwałą nr XIII/116/08 Rady Powiatu Tarnowskiego z dnia 26 lutego 2008 r. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego, przyjęty uchwałą nr XV/174/03 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 22 grudnia 2003 r. 3 Małopolska 2015, Strategia rozwoju województwa małopolskiego na lata 2007-2013, przyjęta uchwałą nr XLI/527/2006 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 30 stycznia 2006 r. Wojewódzki Program Ochrony Dziedzictwa i Krajobrazu Kulturowego Małopolski, przyjęty Uchwałą nr XXXVII/469/05 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 3 października 2005r. Program Zrównoważonego Rozwoju i Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego na lata 2001-2015. Regionalna strategia innowacji Województwa Małopolskiego 2005- 2013 Uchwała Sejmiku Województwa Małopolskiego nr XXIX/386/05 z dnia 21 lutego 2005 r. Raport o stanie środowiska województwa małopolskiego, WIOŚ, 2005 r. Studium Konserwatorskie obejmujące strefę zabytkowej struktury miejscowości Zakliczyn wraz z zespołami w Lusławicach i klasztorem Bernardynek w Kończyskach. Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. Z o.o., Pracownia Dokumentacji NaukowoHistorycznej, 2000 r. Przy opracowaniu studium wykorzystane były również: Studium określające granice obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią dla rzeki Dunajec wraz z głównymi dopływami od ujścia Popradu. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie, 2005. Plan odnowy miejscowosci dla miasta Zakliczyn oraz sołectw Charzewice i Jamna, przyjęty Uchwała nr XXV/201/08 Rady Miejskiej w Zakliczynie dnia 20 listopada 2008 roku, 2008 Plan Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego 2010, Uchwała Nr XI/133/07 z dnia 24 września 2007 r. Sejmiku Województwa Małopolskiego. Program Małej Retencji Województwa Małopolskiego, Kraków, 2004, Uchwała Nr. XXV/344/04, Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 25 października 2004 r. 4 Koncepcja zwodociągowania Gminy Zakliczyn – część prawobrzeżna, FPU Proinstal Limanowa, 2007 r. Projekt wykonawczy. Sieć wodociągowa z przyłączami oraz infrastrukturą towarzyszącą – część lewobrzeżna. Etap I – Gwoździec, Czarzewice, Melsztyn. Inwestprojekt, Tarnów, 2009r. Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Lasuławice – etap II. Budowa kanalizacji sanitarnej z przyłączami w miejscowości Wesołów. Budowa sieci kanalizacji sanitarnej dla miejscowości Lusławice Faściszowa Kończyska, Zakliczyn. Kanalizacja sanitarna dla miejscowości Paleśnica, Olszowa, Wola Stróska – zadanie Wola Stróska. 5 1. PODSTAWOWE DANE O GMINIE 1.1 Położenie Położenie i podział administracyjny Gmina Zakliczyn położona jest w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim. Gmina graniczy : od strony północnej z gimnami Dębno, Wojnicz i Pleśna, od strony zachodniej z gminą Czchów, od strony wschodniej z gminami Gromnik i Ciężkowice, od strony południowej z gminami Gródek n/Dunajcem i Korzenna. Ryc. 1 Położenie Gminy Zakliczyn w Województwie Małopolskim Żródło: Opracowanie własne Gmina Zakliczyn jest gminą miejsko-wiejską. Miasto Zakliczyn położone jest w części północno-wschodniej. Część wiejską stanowią 23 sołectwa: Bieśnik, Borowa, Charzewice, Dzierżaniny, Faliszewice, Faściszowa, Filipowice, Gwoździec, Jamna, Kończyska, Lusławice, Melsztyn, Olszowa, Paleśnica, Roztoka, Ruda Kameralna, Słona, Stróże, Wesołów, Wola Stróska, Wróblowice, Zawada Lanckorońska, Zdonia. 6 Ryc. 2 Podział sołectw Gminy Zakliczyn Źródło: opracowanie własne Położenie geograficzne Gmina Zakliczyn położona jest na Pogórzu Karpackim, na terenie dwóch makroregionów Pogórza Zachodniobeskidzkiego – mezoregion Pogórze Wiśnickie Środkowobeskidzkiego - mezoregion Pogórza Rożnowskiego. 7 i Pogórza Ryc. 3 Położenie geograficzne Gminy Zakliczyn Źródło: Opracowanie własne 1.2. Powierzchnia i ludność Tabela 1 Ludność miasta i gminy Zakliczyn. Dane za rok 2008 POWIERZCHNIA 2 [km ] UDZIAŁ W POWIERZCHNI GMINY (%) LICZBA MIESZKAŃ CÓW 2004 LICZBA MIESZKAŃ CÓW 2008 UDZIAŁ W LICZBIE MIESZKAŃCÓW GMINY (%) Lp. MIASTO / WIEŚ 1. Zakliczyn 4,02 3,28 1 571 1 528 12,44 2. Bieśnik 3,89 3,17 240 249 2,03 3. Borowa 6,57 5,36 259 278 2,26 4. Charzewice 5,74 4,68 410 401 3,26 5. Dzierżaniny 4,32 3,53 345 364 2,96 6. Faliszewice 2,21 1,80 340 327 2,66 7. Faściszowa 5,28 4,21 653 682 5,55 8. Filipowice 7,95 6,49 605 616 5,01 9. Gwoździec 9,50 7,75 956 965 7,86 10. Jamna 5,47 4,46 93 88 0,72 11. Kończyska 3,11 2,54 414 398 3,24 12. Lusławice 4,63 3,78 919 956 7,78 13. Melsztyn 1,79 1,46 210 203 1,65 8 14. Olszowa 5,87 4,79 522 507 4,13 15. Paleśnica 7,11 5,80 435 449 3,56 16. Roztoka 3,01 2,46 226 228 1,86 6,49 5,30 332 326 2,65 Ruda 17. Kameralna 18. Słona 6,13 5,00 294 287 2,34 19. Stróże 4,75 3,88 625 627 5,10 20. Wesołów 6,86 5,60 853 859 6,99 21. Wola Stróska 4,32 3,53 412 417 3,39 22. Wróblowice 5,75 4,69 671 680 5,54 3,39 2,77 327 321 2,61 4,37 3,56 521 529 4,31 122,53 100,00 12 233 12 285 100,00 Zawada 23. Lanckorońska Zdonia 24. OGÓŁEM: Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta i Gminy Zakliczyn. 2. UWARUNKOWANIA ROZWOJU 2.1. Uwarunkowania wynikające z położenia i powiązań zewnętrznych 2.1.1. Powiązania przyrodnicze W części południowej i środkowej Gminy Zakliczyn znajduje się Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy, utworzony w 1995 r. (rozporządzenie nr 13/95 Wojewody Tarnowskiego z dnia 16 listopada 1995 r.) i na terenie gminy Zakliczyn zajmuje on powierzchnię 5 717 ha. Park ten obejmuje najcenniejsze pod względem przyrodniczym, krajobrazowym i kulturowym obszary Pogórza Ciężkowickiego. W granicach Parku oprócz gminy Zakliczyn – mieszczą się również obszary gmin Gromnik, Ciężkowice, oraz częściowo gmin Czchów, Gródek n/Dunajcem i Korzenna. Teren CiężkowickoRożnowskiego Parku Krajobrazowego wchodzi w skład Sieci ECONET. W koncepcji krajowej W ramach sieci sieci ECONET ekologicznej ECONET Ciężkowicko-Rożnowski Park zakwalifikowany jako obszar węzłowy o znaczeniu krajowym. 9 – Krajobrazowy Polska. został Północna część gminy Zakliczyn, nie wchodząca w skład Ciężkowicko-Rożnowskiego Parku Krajobrazowego, została objęta ochroną w postaci Obszarów Chronionych – część północną gminy objęto Obszarem Chronionego Krajobrazu Pogórza Wiśnickiego część środkowo-wschodnią gminy objęto Obszarem Chronionego Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego. Ryc. 4 Obszar Ciężkowicko - Rożnowskiego Parku Krajobrazowego na tle części gminy Zakliczyn Żródło: Opracowanie własne Na terenie gminy Zakliczyn występuje również główny zbiornik wód podziemnych nr 435 zlokalizowany w dolinie Dunajca. 2.1.2. Powiązania komunikacyjne Powiązania lotnicze Mimo znacznej odległości gmina Zakliczyn obsługiwana jest przez Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków – Balice. Lotnisko położone jest w odległości około 95 km od gminy Zakliczyn. Dostępność lotniska ulegnie zdecydowanej poprawie po ukończeniu budowy autostrady A4. Powiązania ponadregionalne drogowe i kolejowe 10 Przez centrum gminy przebiega droga wojewódzka nr 975 Dąbrowa Tarnowska Dąbrowa k/Nowego Sącza, łącząca Wojnicz z Nowym Sączem, a także droga wojewódzka nr 980 relacji Biecz - Jurków, łącząca gminę Czchów z gminą Gromnik. Jest ona łącznikiem pomiędzy drogą krajową nr 75 a drogą krajową nr 28. Pośrednio połączenie ponadregionalne Gminy Zakliczyn zapewnia droga nr 75 łącząca drogę krajową nr 4 z granicą państwa przez Brzesko – Czchów - Nowy Sącz w kierunku Piwnicznej i Muszyny . Przez teren gminy nie przebiegają żadne linie kolejowe o znaczeniu ponadregionalnym. Ryc. 5 Zewnętrzne powiązania drogowe Gminy Zakliczyn Żródło: Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego, 2003. Połączenia drogowe z miastami i gminami sąsiednimi Główne połączenia drogowe komunikacyjne z terenami otaczającymi stanowią połączenia: z Krakowem: droga krajowa nr 4, poprzez droge wojewódzką nr 980 (Jurków-Zakliczyn-Biecz), droga krajowa nr 4, poprzez droge wojewódzką nr 975 (Wojnicz- Zakliczyn-Dąbrowa), droga wojewódzka nr 980 (Wieliczka, Gdów, Łapanów, Lipnica Murowana, Tymowa). z Tarnowem : droga krajowa nr 4 poprzez droge wojewódzką nr 975 (Wojnicz), 11 droga wojewódzka nr 980 (Gromnik, Tuchów)- droga wojewódzka nr 977(Tuchów, Tarnów), droga powiatowa nr K1356 Zakliczyn-Janowice-Tarnów. z Nowym Sączem : droga krajowa nr 75 poprzez drogę wojewódzką nr 975 (Gródek n/Dunajcem, Dąbrowa), z Gorlicami: droga wojewódzka nr 980 (Rzepiennik, Biecz) – droga krajowa nr 28 do Gorlic, droga wojewódzka nr 980 do Gromnika – droga wojewódzka nr 977 (Gromnik, Zborowice, Gorlice, Bobowa, Łużna). z gminą Dębno: droga wojewódzka nr 975 do Wojnicz – droga nr 4 krajowa do Dębna, droga wojewódzka nr 980 do Melsztyna, droga powiatowa nr K 1351 Melsztyn-Dębno przez Gwożdziec. z gminą Wojnicz: droga wojewódzka nr 975, z gminą Pleśna: droga powiatowa nr k1356. z gminą Czchów: droga wojewódzka nr 980 do Jurkowa – droga krajowa nr 75 do Czchowa, droga powiatowa nr 1410 przez piaski Drużków do Czchowa. z gminą Gromnik: droga wojewódzka nr 980. z gminą Ciężkowice: droga wojewódzka nr 980 do Gromnika i droga wojewódzka nr 977 do Ciężkowic. z gminą Gródek n/Dunajcem: droga wojewódzka nr 975, z gminą Korzenna: droga wojewódzka nr 975 i droga powiatowa nr 1561. Do jamnej –droga powiatowa 1561 Bukowiec-Korzenna Ryc. 6 Układ drogowy gminy Zakliczyn 12 Źródło: opracowanie własne Połączenia kolejowe Powiązania kolejowe mają bardzo znikome znaczenie dla gminy Zakliczyn. Najbliżej Zakliczyna przebiega linia kolejowa Tarnów – Leluchów PLK 096. Prowadzi ona przez gminy sąsiednie Gromnik i Ciężkowice, jest to linia jednotorowa zelektryfikowana z przystankiem osobowym w Chojniku oraz stacją i bocznicą kolejową w Gromniku. Trasa ta łączy Tarnów z Nowym Sączem i Gorlicami w kierunku południowej granicy państwa. Ze względu na zlokalizowanie linii w gminach sąsiednich dla mieszkańców Zakliczyna ma ona ograniczone, jedynie pośrednie znaczenie. 2.2. Zasoby i stan środowiska przyrodniczego, krajobrazu, rolniczej przestrzeni produkcyjnej 2.2.1. Stan i funkcjonowanie środowiska Według podziału fizyczno-geograficznego J. Kondrackiego, gmina Zakliczyn położona jest w obrębie prowincji - Karpaty Zachodnie, podprowincji - Zewnętrzne Karpaty Zachodnie, w makroregionach: Pogórza Zachodniobeskidzkiego – mezoregion: Pogórze Wielickie, Pogórza Środkowobeskidzkiego – mezoregion: Pogórze Rożnowskie. Budowa geologiczna Gmina Zakliczyn znajduje się w obrębie jednostki śląskiej Karpat Zewnętrznych. Teren gminy charakteryzuje się dość regularnym przebiegiem tektoniczym z północnego 13 zachodu na południowy wschód z uskokiem tektoniczym na linii doliny Dunajca. Uskok ten charakteryzuje się przesunięciem względem siebie warstw krośnieńskich i serii kredowych. Północna część gminy znajdująca się na Pogórzu Wiśnickim zbudowana jest z fliszu karpackiego (piaskowce i łupki warst krośnieńskich, łupki pstre i menilitowe). Flisz ten posiada odporne wartwy kredowe na obrzeżach. Natomiast południowa część gminy, znajdująca się w obrębie Pogórza Ciężkowickiego, zbudowana jest z fliszu kredowego, zapadającego się na południe. Zbudowana z odpornych piaskowców igockich i godulskich. Podłoże skalne gminy Zakliczyn okryte jest serią utworów czwartorzędowych. W dolinach rzeczych są to osady rzeczne, natomiast na wzniesieniach wietrzeliny (rumosze piaskowce, piaskowce-łupkowe, gliny pylaste i piaszczyste, gliny zwięzłe), osady soliflukcyjno-deluwialne (gliny pylaste i piaszczyste) i koluwialne (gliny zwięzłe i piaszczyste oraz gliny pylaste zwięzłe, rumosze piaskowcowo-łupkowe). Rzeźba Północna część gminy położona jest na Pogórzu Wiśnickim oraz Obniżeniu Siemiechowskim, natomiast południowa część należy do Pogórza Ciężkowickiego. Gmina położona jest na wysokości od 207 m.n.p.m.. - dolina Dunajca do około 340 m.n.p.m w obrębie Pogórza Wiśnickiego i około 500 m.n.p.m. w obrębie Pogórza Ciężkowickiego. Na terenie Płaskowyżu Rożnowskiego znajdują się najniżej położone tereny gminy. Są to doliny przełomowe, czyli głebokie doliny rzeczne do 120 m.n.p.m (rzeki Rudzanka, paleśnianka, Słonianka). Kulminacje terenu to: Styr (460,2 m npm), Mogiła (503,0 m npm) i wzniesienie Jamnej (530,0 m npm). W rzeźbie terenu zaznaczają się też osuwiska oraz pokrywy zwietrzeliny redeponowane u podnózy stoków. Gleby W dolinie Dunajca na osadach rzecznych wytworzone zostały mady, Na wyższych terasach Dunajca i w Obniżeniu Siemiechowskim występują gleby brunatne i bielicowe. Mady wytworzone na utworach lżejszych zaliczane są do najwyższych klas- I i II, natomiast płaty mad brunatnych, czarnoziemnych i mad początkowego stadium rozwoju to gleby klas III i IV. Rozległe tereny pogórskie pokryte są utworami lessopodobnymi. W zależności od konfiguracji terenu warstwa tych utworów ma różną grubość. W dolinach jest ona grubsza a na stokach i wierzchowinach jest cieńsza. Na fliszu wytworzyły się przeważnie gleby 14 brunatne, natomiast na utworach lessopodobnych wytworzyły się głównie gleby pseudobielicowe. Gleby pogórza zaliczane są do gleb średniourodzajnych, wśród których przeważają klasy IIIa, IIIb, IVa i IVb a na stokach klasa V. Najkorzystniejsze gleby zalegają w dnie doliny Dunajca oraz w obrębie Pogórza Wiśnickiego (rejon Gwoźdzca), a gleby najsłabsze występują na stromych zboczach i stokach, w dolinach bocznych oraz w wyższych partiach pogórza Ciężkowickiego. Wody Wody powierzchniowe Głównym ciekiem gminy Zakliczyn jest Dunajec. Sieć wód gminy stanowią lewoi prawobrzeżne dopływy Dunajca: rzeki, potoki, rowy melioracyjne, a także starorzecza wypełnione wodą. Na terenie gminy Zakliczyn znaj dopływami Dunajca są: Rudzianka, Stróżanka, Wolanka, Paleśnianka (z dopływami Olszowianka, Słonianka), Stara Paleśnia, Brzozowianka, Wieleń oraz liczne cieki nie posiadające nazwy. Długość Dunajca w granicach gminy wynosi około 13,6 km. Dunajec płynie z zachodu w kierunku północno-wschodnim. Szerokość częściowo uregulowanego koryta wacha się od 50 m do ponad 150 m. Spadek rzeki na terenie pogórza wynosi średnio od 1% do 5%. Dunajec jest rzeką górską o zasilaniu śniegowo – deszczowo - gruntowym, co powoduje znaczne wahania stanu wód w ciągu roku. Dopływy Dunajca są potokami pogórskimi. Średni spadek rzek waha się od 10% do 20%, zaś w górnych odcinkach potoków dochodzi nawet do 40%. Prawobrzeżne dopływy Dunajca: Brzozowianka o długości 14,9 km płynie przez sołectwa Faściszowa, Lusławice i Wróblowice, Stara Paleśnia o długości 2,4 km, płynie przez sołectwo Lusławice, Paleśnianka o długości 19,4 km z dopływami: Słonianka 6,45 km. Paleśnianka płynie przez sołectwa Paleśnica, Borowa, Zdonia, Kończyska, Zakliczyn, Wolanka o długości 5,8 km, płynie przez sołectwa: Zdonia, Wesołów, Zakliczyn, Stróżanka o długości 6,8 km, płynie przez sołectwa: Stróże, Wesołów, Rudzianka o długości 7,3 km, płynie przez sołectwa: Dzierżaniny, Ruda Kameralna, Filipowice. Lewobrzeżny dopływ Dunajca: 1) Wieleń o długości 8,2 km, płynie przez sołectwa: Gwoździec, Zawada Lanckorońska. 15 W gminie Zakliczyn za tereny źródliskowe uważa się obszary położone powyżej 250 m. n.p.m.. Źródła rzek cechuje niewielka wydajność, rzędu 0,1-0,3 litra/sek. Na terenie gminy źródła występują najczęściej z kompleksami piaskowcowymi, tzw. źródła szczelinowe lub seriami zwietrzelinowymi, tzw. źródła zwietrzelinowe. Na ternie gminy swój początek mają rzeki: Wolanka, Stróżanka, Rudzianka oraz cieki nie posiadające nazwy. Zlewnie rzek gminy Zakliczyn nie pokrywają się z jej granicami administracyjnymi. Część sołectw: Jamna, Słona, Kończyska należą do zlewni potoku Białej Tarnowskiej. Wody z części sołectwa Dzierżeniny kierowane są do Dunajca w rejonie jeziora Rożnów. Natomiast część wód gmin sąsiednich Dębno i Gromnik mają zlewnie należące do rzek gminy Zakliczyn. Ryc. 7 Sieć rzeczna gminy Zakliczyn 16 Źródło: http://zakliczyn.com/gmina/hydrografia.php data pobrania: 14.12.2009 Zbiorniki wodne Na ternie gminy Zakliczyn występują zbiorniki wodne o różnym pochodzeniu. Pierwsze to zbiorniki o pochodzeniu naturalnym stanowiące pozostałości po starorzeczach Dunajca, zlokalizowane w miejscowościach: Charzewice, Faliszowice i Roztoka. Kolejną grupę stanowią zbiorniki powstałe w wyniku świadomej działalności człowieka w celu hodowli ryb w Bieśniku. Ostatnią grupę reprezentują zbiorniki powstałe w skutek eksploatacji żwiru, które samoczynnie zapełniają się wodą gruntową do poziomu wody Dunajca w Roztoce i Filipowicach. Odrębną grupę zbiorników wodnych stanowią stawy parków około dworskich w Lusławicach, Stróżach i Wróblowicach. Wody podziemne Ze względu na budowę litologiczną utworów wodonośnych wyróżnia się dwa rejony hydrologiczne: rejon Pogórza i doliny Dunajca. Najważniejsze czwartorzędowy poziom wodonośny występujący w dolinie Dunajca. 17 znaczenie ma Główny Zbiornik Wód Podziemnych nr 435 (GZWP 435) Zbiornik Dunajca, Zakliczyńskie – K5, GZWP 435 Główny Zbiornik Wód Podziemnych nr 435 jest zbiornikiem Dunajca. Zbiornik ten zlokalizowany jest w północnej części płaszczowiny śląskiej, która nasunięta jest na płaszczowinę skolską. Od wschodu i zachodu ograniczony jest on niewielkimi częściami płaszczowiny podśląskiej. Płaszczowina śląska zbudowana jest z warstw: krośnieńskich, istebniańskich, hieroglifowych i godulskich. Części płaszczowin skolskiej i podśląskiej zbudowane są z trzeciorzędowych utworów pisaskowcowo-łupkowych. Zarówno kształt zbiornika jak i budowa związana jest ściśle z kierunkiem biegu Dunajca (wschód-zachód). Jest to zbiornik porowy. Zbiornik ma długości ok. 15 km, a szerokości ok. 3 km, powierzchnia wynosi ok. 47 km2. Średnia głębokość ujęć sięga 10 m, miąższość warstwy izolacyjnej waha się od 1m do 10m. Zbiornik zasilany jest głównie dzięki bezpośredniej infiltracji opadów atmosferycznych, a także dopływu wód z podłoża i lokalnych cieków powierzchniowych. Wody eksploatowane są za pomocą studni wierconych jak i kopanych. Wydajność z pojedynczych ujęć waha się od kilku do ponad 30 m3/h. Duże wydajności ujęć uzyskuje się w obrębie terasy najniższej, wykazującej więź hydrauliczną z wodami powierzchniowymi, gdzie niewątpliwie następuje zasilanie wód podziemnych również wodami Dunajca. Główny Zbiornik Wód Podziemnych nr 436 (GZWP 436) Zbiornik warstw (F) Istebna (Ciężkowice) GZWP 436 Zbiornik zlokalizowany jest południowej części gminy. Zbironik zbudowany jest z utworów wodonośnych trzeciorzędowych, flisz karpacki (trias-kreda). Jest to zbiornik typu szczelinowo-porowego. Powierzchnia zbiornika wynosi ok. 119 km2. Średnia głębokość ujęć wody wynosi 20 m. Ze względu na stosunkowo małą zasobność jak i niedużą wodonośność 0,5 m3/godz. – 1,5 m3/godz, studni wierconych nie jest to zbiornik eksploatowany. Wody mineralne i zmineralizowane są związane z występowaniem osadów fliszowych jednostki śląskiej. Grupują się one w dwóch rejonach: między Filipowicami a Wolą Stróską oraz między Bieśnikiem a Słoną; są to wody siarczkowe i chlorkowe (tab.2.) 18 Tabela 2 Charakterystyka źródeł wód mineralnych i mineralizowanych na terenie gminy Zakliczyn Lp. Suma składników Charakter Miejscowość stałych występowania Typ wody [ mg/dm3] 1 Filipowice studnia 388,0 siarczkowa 2 Filipowice studnia 460,0 siarczkowa 3 Stróże (w lesie) źródło 418,0 siarczkowa 4 Wola Stróska źródło 426,0 siarczkowa 5 Stróże studnia 526,0 siarczkowa 6 Słona źródło 1584,0 siarczkowa 7 Bieśnik studnia 2906,0 chlorkowa 8 Słona (u P. Kluzy) źródło 4867,0 chlorkowa studnia 9916,0 chlorkowa 9 Słona (u P. Irytowskiego) Źródło: Opracowanie ekofizjograficzne dla gminy Zakliczyn, Powszechna inwentaryzacja przyrodnicza Gmina Zakliczyn za Programem Ochrony Środowiska …. Klimat Gmina Zakliczyn położona jest w regionie klimatu górskiego i podgórskiego w strefie klimatu umiarkowanie ciepłego (tab.3). Tabela 3 Podstawowe charakterystyki klimatologiczne gminy Zakliczyn I Średnia temperatura -2,1 powietrza o C Suma opadów 34 mm Liczba dni z opadem 34 >0,1 mm Średnia liczba dni z 19,6 pokrywą śnieżną Średnia grubość 8,1 pokrywy śnieżnej cm II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Rok -2,4 1,5 7,6 12,6 16,9 18,5 17,9 13,6 9,0 4,0 1,4 8,2 27 32 45 66 86 88 68 48 42 42 41 585 27 32 45 66 86 88 68 48 42 42 41 585 16,9 11,9 1,3 - - - - - - 2,0 7,4 59,1 10,5 7,4 3,9 - - - - - - 3,6 5,2 8,0 19 Grubość maksymalna 29 42 26 18 pokrywy cm Średnia prędkość 3,4 3,6 3,7 2,9 2,8 2,4 2,1 2,0 2,3 2,2 wiatru m/s Wilgotność 82 82 77 74 75 77 76 76 78 80 względna % Źródło: Zakład Klimatologii AR Kraków za Programem ochrony środowiska Rzeźba terenu wpływa na zróżnicowanie warunków 10 18 42,0 2,9 3,2 2,8 83 83 79 mezoklimatycznych. najkorzystniejsze warunki mezoklimatyczne występują na stokach południowych, zachodnich i wschodnich, wzniesieniach. Mniej korzystne na stokach północnych oraz na terasie nadzalewowej Dunajca i wąskich dolinach pogórza. Szata roślinna Na terenie gminy dominują nieleśne zbiorowiska roślinne. Lasy zajmują 33% powierzchni gminy. Wśród zbiorowisk roślinności nieleśnej powierzchniowo przeważają zbiorowiska synantropijne związane z gruntami ornymi (segetalne) zajmujące ok. 43% powierzchni gminy. Półnaturalne zbiorowiska roślinności nieleśnej stanowią głównie łąki i pastwiska. Najcenniejszym składnikiem szaty roślinnej gminy są ekosystemy leśne. Niektóre fragmenty lasów odznaczają się jeszcze stosunkowo wysokim stopniem naturalności wyrażającym się dużym udziałem drzewostanów o składzie gatunkowym zgodnym z siedliskiem. Świat zwierząt Większość występujących na obszarze opracowania gatunków zwierząt związana jest z terenami leśnymi. W szczególności znajdują tu schronienie duże zwierzęta łowne. Najliczniejsza jest sarna, mniej liczne są: jeleń, dzik, lis, kuna, borsuk i inne. Tereny otwarte, tj. łąki, pola uprawne, nieużytki są biotopem drobnej zwierzyny łownej, np. zając, bażant, kuropatwa, licznych gryzoni – szkodników roślin uprawnych, ptaków preferujących przestrzenie otwarte (skowronki, pokrzewki, pliszki, świergotki i inne). W świecie ptaków występują tu zarówno gatunki pospolite dla piętra pogórza: dzięcioły, sikory, jak też szereg gatunków charakterystycznych dla określonych rejonów Pogórza - głuszce, bażanty, kuropatwy, gołębie siniaki. Z ryb żyjących w rzece Dunajec i potokach tego regionu pospolite są pstrągi potokowe, lipienie, klenie, jelce, brzany, głowacze, świnki i okonie. 20 2.2.2. Zasoby przyrodnicze i ich ochrona prawna Struktura przyrodnicza obszaru w tym różnorodność biologiczna Struktura przyrodnicza gminy jest złożona. Geokomponenty abiotyczne i biotyczne środowiska stanowią części większych klasyfikowanych jednostek. Zróżnicowane warunki geomorfologiczne, hydrologiczne, topoklimatyczne i pedologiczne gminy Zakliczyn wpływają na różnorodność ekosystemów tu występujących. Różnorodność biologiczną gminy określają występujące tu zbiorowiska roślinne: leśne - nadrzeczne łęgi wierzbowo-topolowe (Salici - populetum), łęgi olszowo-jesionowe niżowe (Circaeo - Alnetum), łęgi olszowo-jesionowe podgórskie (Carici Remotae – Fraxinetum) olszyna karpacka (Alnetum incanae), las dębowo – grabowy (Tilio Caprpenetum), kontynentalny bór mieszany dębowo – sosnowy (Pino – quarcetum), las bukowy – buczyna karpacka (Dentario glandulose fagetum), kwaśna buczyna górska (Luzulo nemorosae fagetum), las jodłowy (Galio abietion); roślinności wodnej - zespoły rdestnic (Potamogetonetum lucentis, Potamogetonetum nantantis), zespoły żabiścieku pływającego (Hydrocharietum morsus ranae), zespoły lilii wodnych (Nuoharo- nymphaeetum albae), zespoły turzyc, szuwary potokowe; zespoły łąkowe i synantropijne oraz zamieszkująca je fauna. Różnorodny i bogaty skład gatunkowy roślin i zwierząt świadczy o dużych walorach przyrodniczych gminy. W strukturze wyróżnione zostały wielkoobszarowe systemy ochrony przyrody oraz inne formy. Ryc. 8 Wybrane formy ochrony przyrody w gminie Zakliczyn Źródło: RDOŚ Kraków (zmienione) data pobrania: 7.09.2009 21 NATURA 2000 Ostoje Nietoperzy okolic Bukowca PLH120020 - obszar położony na pogórzu Rożnowskim obejmuje rezerwat Diable Skały położony na północnej części wierzchowiny i stoku wydłużonego równoleżnikowo wzgórza Bukowiec (495 m n.p.m.) oraz cztery enklawy ze stanowiskami rozrodczymi kościół w Bukowcu, Bobowej, Bruśniku oraz położony na terenie gminy Zakliczyn kościół w Paleśnicy (strych) - kolonia rozrodcza podkowca małego. Obszar pokryty jest głównie lasem; miejscami występują w nim zgrupowania form skalnych (baszty, grzyby, ściany, progi, występy, bloki), zbudowane z piaskowców i zlepieńców ciężkowickich serii śląskiej. Podłożem geologicznym terenu jest gruboławicowy piaskowiec ciężkowicki, w którym zalegają starsze utwory: łupki pstre i warstwy istebniańskie górne. Obszar ważny dla ochrony podkowca małego Rhinolophus hipposideros. Znajdują się tu zimowiska jego najliczniejszej na Pogórzu, i jednej z liczniejszych w Polsce kolonii, a także ważne schronienie letnie tego gatunku. Ponadto stwierdzono tu występowanie 4 typów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG, w tym naturalne płaty lasu bukowego: buczyny karpackiej i kwaśnej buczyny, a ponadto także grądu wschodniopolskiego. Dolny Dunajec PLH 120085 obszar obejmuje Dunajec na odcinku od zapory w Czchowie do ujścia do Wisły zaliczany do typu 20 - rzeka nizinna żwirowa i typu 19 – rzeka nizinna piaszczysto- gliniasta (kod jednolitych części wód UE PLRW20002021499 i PLRW20001921499). Siemiechówka od mostu na trasie Zakliczyn - Siemiechów do ujścia do Dunajca zaliczana do typu 12 - potok fliszowy wraz z dopływem Brzozowianka od drugiego mostu w Brzozowej (w przysiółku Stępówka), Paleśnianka od mostu na trasie Zakliczyn - Jastrzębia koło m. Bieśnik do ujścia, zaliczana do typu 12 - potok fliszowy (kod jednolitych części wód UE PLRW200012214769), Biała Tarnowska od miejscowości Izby (przy ujściu Dopływu spod Góry Czerteż) do ujścia do Dunajca zaliczana w górnej części do typu 12 - potok fliszowy (kod jednolitych części wód UE PLRW200012214832), a w dolnej części do typu 14 - mała rzeka fliszowa (kod jednolitych części wód UE PLRW200014214899), wraz z dopływem - Szwedką od mostu na trasie Tuchów - Ryglice w m. Bistuszowa, Poniżej zapory w Czchowie koryto Dunajca wcina się na około 3 metry w terasę zalewową, a przy ujściu Białej Tarnowskiej na 4-6 metrów. Nurt jest raczej szybki, dno zbudowane jest z kamieni frakcji 2-5 cm, a w nurcie 10-15 cm. Otoczaki tworzą rozlegle odsypiska przedzielane licznymi piaszczystymi łachami. Spadek jednostkowy rzeki na odcinku od Czchowa do ujścia do Wisły wynosi 0,7‰. Poniżej Czchowa w obrębie karpackiej zlewni Dunajca dolina rzeczna osiąga szerokość ok. 4 km. 22 Od miejscowości Zgłobice rzeka wkracza w obręb Kotliny Sandomierskiej, pokrytej glinami i piaskami plejstoceńskimi. Szerokość doliny Dunajca zwiększa się tu od 6 do 8 km. Największy dopływ Dunajca na tym odcinku - Biała Tarnowska bierze początek w Beskidzie Niskim na wysokości 900 m n. p. m. Jej zlewnia zbudowana głównie z utworów fliszowych - piaskowców i łupków. Spadki jednostkowe Białej wahają się od około 6‰ w górnym biegu rzeki do około 1‰ w dolnym biegu. Rzeka charakteryzuje się dużą ilością miejsc prądowych (bystrz) ułożonych naprzemiennie ze stosunkowo długimi odcinkami bezprądowymi (plosa). Biała jest mocno ocieniona, brzegi częściowo naturalne porośnięte krzewami i drzewami, miejscami umocnione opaskami lub narzutem kamiennym. Dno o granulacji zmiennej malejącej z biegiem rzeki, od grubego żwiru i nielicznych głazów, poprzez drobny żwir, aż po piasek, muł i glinę (na wysokości Tarnowa). Biała charakteryzuje się znaczną zmiennością przepływów i szybkim mętnieniem wody, wywołanymi opadami o charakterze nawalnym. Koryto rzeki jest głęboko wcięte w ciasną dolinę górskiej rzeki. Poniżej Tuchowa dolina Białej rozszerza się do 2-3 km, a następnie rzeka tworzy przełom przez wzgórza zbudowane z inoceramowych łupków piaskowca. Poniżej ujścia dopływu Spod Ostrej Góry Biała wypływa z Karpat do Kotliny Sandomierskiej. Zlewnia Białej w górnym i środkowym biegu rzeki ma charakter rolniczorekreacyjny, natomiast w dolnym biegu - charakter przemysłowy. Obszar ten to ważna ostoja wielu gatunków ryb cennych z przyrodniczego i gospodarczego punktu widzenia. Ichtiofauna Dunajca na odcinku od Czchowa do ujścia do Wisły składa się 26 gatunków ryb należących do pięciu rodzin. Rybostan zdominowany jest przez reofilne ryby karpiowate: brzanę, klenia, jelca, świnkę i ukleję. Występują tu również głowacica, pstrąg potokowy, certa, szczupak, boleń, okoń, sandacz i jazgarz. Na odcinku Dunajca poniżej zbiornika w Czchowie zaznacza się wpływ ichtiofauny zbiornika i w zespole typowo rzecznych gatunków ryb pojawiają się gatunki limnofilne karpiowate: leszcz, płoć i krąp oraz ryby okoniowate. Ogółem w Białej Tarnowskiej stwierdzono występowanie 16 gatunków ryb należących do pięciu rodzin. Pod względem liczebności dominują: strzebla potokowa, kleń i brzanka oraz w górnych partiach rzeki pstrąg potokowy. W dolnym odcinku rzeki największy udział mają kleń, brzana i świnka. W dopływach Białej dominują śliz i strzebla potokowa, licnie występują też jelec kleń oraz pstrąg potokowy. Zlewnia dolnego Dunajca objęta jest krajowym programem restytucji ryb wędrownych, a rzeka Biała Tarnowska, ze względu na swe walory środowiskowe, uznawana jest za jedno z najważniejszych tarlisk anadromicznych ryb wędrownych w karpackiej części dorzecza Wisły. Obszar stanowi cenny zasób zróżnicowanych siedlisk dla gatunków zwierząt rzadkich i poddanych ochronie związanych ze środowiskiem wodnym - występuje tu 5 gatunków 23 ryb z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Górny odcinek "Biała" to jeden z najważniejszych w Polsce obszarów dla wszystkich trzech typów siedlisk "kamieńcowych" 3220-3230-3240. Intensywna eksploatacja kruszywa powodująca zanikanie kamienistych tarlisk litofilnych gatunków ryb. Realizacja programów energetycznego wykorzystania wód (zarówno na istniejących jak i nowo budowanych przegrodach energetycznych) powodujący fragmentację rzeki oraz dużą śmiertelność ryb dostających się do turbin Realizacja programów ochrony przeciwpowodziowej, wynikających z nadmiernej zabudowy terenów zalewowych i polegających na szybkim odprowadzeniu wód powodziowych z obszaru zagrożonego Rolnicze i przemysłowe zagospodarowanie terasy zalewowej jako "ziemi niczyjej". Zabudowa terenów zalewowych połączona z ubezpieczaniem i nadsypywaniem brzegów prowadząca do stopniowego zmniejszania szerokości koryta rzecznego, Zanieczyszczenia obszarowe i punktowe (komunalne, small biznes) Zaśmiecanie koryta rzecznego obcym materiałem skalnym (gruzem) użytym do ubezpieczania brzegów. Punktowe i obszarowe zanieczyszczenia wód zagrażające niespełnieniem warunków Ramowej Dyrektywy Wodnej Pobory wód zagrażające niespełnieniem warunków Ramowej Dyrektywy Wodnej Zaburzenie naturalnego reżimu przepływów wód Dunajca związane z kaskadą zbiorników Rożnów - Czchów. Poważnym zagrożeniem, które zniszczyłoby walory tej ostoi, są plany budowy kaskady piętrzeń (elektrowni wodnych) w gminie Wierzchosławice na dolnym Dunajcu. ECONET Krajowa sieć ekologiczna ECONET-POLSKA jest wielkoprzestrzennym systemem obszarów węzłowych najlepiej zachowanych pod względem przyrodniczym i reprezentatywnych dla różnych regionów przyrodniczych kraju, wzajemnie ze sobą powiązanych korytarzami ekologicznymi, które zapewniają ciągłość więzi przyrodniczych w obrębie tego systemu. Dolina Dunajca stanowi korytarz ekologiczny o znaczeniu międzynarodowym oraz część obszaru gminy Zakliczyn stanowi obszar węzłowy o znaczniu krajowym sieci ECONET. Rezerwaty Przyrody Rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i leśnictwa z dnia 21 grudnia 1998 r (Dz.U. Nr 161, poz. 1100) uznano za rezerwat przyrody „STYR” obszar ekosystemów leśnych o pow. 97,83 ha we wsi Bieśnik, gmina Zakliczyn, Nadleśnictwo Gromnik. 24 Rezerwat zajmuje zbocza i kulminację góry Styr (40 m n.p.m.). Ochroną objęte zostały lasy z wieloma rzadkimi i chronionymi gatunkami roślin oraz nieczynny kamieniołom „Bodzanty” z okresu I wojny światowej, jako interesujący obiekt geologiczny i historyczny. Zgodnie Rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 21 grudnia 1998 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (Dz.U. Nr 161, poz. 1100) w rezerwacie przyrody Styr zabrania się: 1) pozyskiwania, niszczenia lub uszkadzania drzew i innych roślin, z wyjątkiem przypadków uzasadnionych potrzebami gospodarstwa rezerwatowego, ujętych w planie ochrony, 2) zbioru wszystkich dziko rosnących roślin, a w szczególności owoców, nasion i grzybów, z wyjątkiem zbioru nasion na potrzeby hodowli lasu, 3) polowania, chwytania, płoszenia i zabijania dziko żyjących zwierząt, niszczenia nor i legowisk zwierzęcych, gniazd ptasich i wybierania jaj, 4) wysypywania, zakopywania i wylewania odpadów lub innych nieczystości, innego zanieczyszczenia wód i gleby oraz powietrza, 5) niszczenia gleby lub zmiany sposobu jej użytkowania, w szczególności przez pozyskiwanie ściółki leśnej, 6) zakłócania ciszy, 7) palenia ognisk, 8) stosowania środków chemicznych w gospodarce leśnej, 9) zmiany stosunków wodnych, 10) umieszczania tablic, napisów, ogłoszeń reklamowych i innych znaków niezwiązanych z ochroną, z wyjątkiem znaków drogowych i innych znaków związanych z ochroną porządku i bezpieczeństwa, 11) wstępu na teren rezerwatu, poza miejscami wyznaczonymi przez wojewodę z wyjątkiem służb leśnych oraz służb ochrony przyrody, 12) ruchu pojazdów, z wyjątkiem pojazdów służb leśnych oraz służb ochrony przyrody. Zakazy, te, nie dotyczą: 1) prowadzenia badań naukowych za zgodą wojewody, 2) prowadzenia akcji ratowniczej oraz działań związanych z bezpieczeństwem publicznym i z ochroną przeciwpożarową, 3) wykonywania zadań z zakresu obronności państwa, 4) wykonywania zabiegów ochronnych, hodowlanych i pielęgnacyjnych za zgodą Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, udzieloną w przypadku potrzeby likwidacji zagrożeń ochranianej przyrody, nie ujętych w planie ochrony. 25 Pomniki przyrody - miejscowość: Zakliczyn 3 lipy drobnolistne rosnące wokół klasztoru oo. Reformatów, wg rejestr nr 167, lipa drobnolistna rosnąca przy drodze do klasztoru oo. Reformatów, wg rejestru nr 168, - miejscowość: Charzewice topola niekłańska rosnąca przy drodze do ruin zamku w Melsztynie, wg rejestru nr 169, - miejscowość: Melsztyn drzewostan wzgórza Melsztyńskiego - grupa drzew rosnąca wokół ruin zamku w Melsztynie, wg rejestru nr 170, - miejscowość: Kończyska - miejscowość: Wesołów - - 1 dąb szypułkowy rosnący na prywatnej posesji, wg rejestru nr 171, dąb szypułkowy rosnący na prywatnej posesji, wg rejestru nr 172, miejscowość: Zdonia 4 lipy drobnolistne rosnące w otoczeniu figur sakralnych, wg rejestru nr 173, lipa drobnolistna, rosnąca na prywatnej posesji, wg rejestru nr 174 lipa drobnolistna, rosnąca na Białej Górze w Zdoni, wg rejestru nr 176, miejscowość: Filipowice dąb szypułkowy „Florian” rosnący koło kościoła w Filipowicach, wg rejestru nr 231, - miejscowość: Ruda Kameralna lipa drobnolistna dz. 741, przy kapliczce, Projektowane rezerwaty przyrody Rezerwat leśno- krajobrazowy "Jamna" częściowy, o powierzchni ok. 200 ha, położony na terenach wsi Jamna, Paleśnica, Olszowa oraz Siekierczyna (gm. Ciężkowice). Teren rezerwatu miałby objąć kulminację Rosulca 530 m. n.p.m. wraz z pobliskimi wzniesieniami (489 m., 483 m. n.p.m.), rozdzielonymi głęboką doliną Potoku Jamneńskiego, dopływu Paleśnianki. Stoki tych wzgórz są strome i rozcięte licznymi głęboko wciętymi dolinkami holoceńskimi. Wzniesienia te porasta starodrzew bukowo-jodłowy tworzący zespół żyznej buczyny karpackiej w formie pogórskiej oraz zespół kwaśnej buczyny górskiej. W runie leśnym spotykane są m. in. rośliny chronione takie jak: buławnik mieczolistny, parzydło 26 leśne, bluszcz pospolity, miesięcznica trwała, jeżyna dwubarwna, perłówka jednokwiatowa i turzyca zwisła. Rezerwat leśno-krajobrazowy "Mogiła" częściowy o powierzchni ok.140 ha. Położony na terenie: Stróż, Woli Stróskiej, Borowej - zbocze góry Mogiła (503,0 m n.p.m.) oraz przyległych wzniesień. Cel ochrony: zachowanie fragmentu lasu tworzonego przez zbiorowiska żyznych jedlin, podgórskiej formy buczyny karpackiej i kwaśnej buczyny górskiej z runem bogatym w gatunki rzadkie i chronione oraz źródeł wód mineralnych, licznych i okazałych kwitnących egzemplarzy bluszczy pospolitego (Hedera helix), a także miejsca pamięci narodowej związanego z II wojną światową. Rezerwat leśno-florystyczny "Uroczysko" Wróblowice częściowy, o powierzchni ok. 52 ha. Cel ochrony: zachowanie dobrze wykształconych zbiorowisk leśnych typowych dla piętra pogórza: podgórskiej formy buczyny karpackiej (Dentario glandulosae-Fagetum), grądu (Tilio carpinetum), łęgu podgórskiego (Carci remotae-Fraxinetum), stanowisk z ok. 29 gatunkami roślin objętych ochroną prawną. Wśród nich najcenniejsze to: wyblin jednolistny (Malaxis monophyllos), buławnik mieczolistny (Cephalanthera longifolia), buławnik wielkokwiatowy (Cephalanthera damasonium), gnieźnik leśny (Neotia nidus avis), kruszczyk siny (Epipactis violacea), listera jajowata (Listera ovata). Rezerwat częściowy leśno-krajobrazowy "Lasy Soliskie" o powierzchni ok. 115 ha, położony na terenie wsi Jamna oraz Jastrzębia i Siekierczyna (gm. Ciężkowice). Obejmuje on źródliskowe partie potoku Jastrzębianka oraz pobliskie wzniesienia. Celem ochrony będzie zachowanie fragmentu lasu ze starodrzewem bukowym i jodłowym (120130 letnim) oraz reprezentowanymi tu prawie wszystkimi najważniejszymi na Pogórzu Rożnowskim zbiorowiskami leśnymi. Na terenie rezerwatu dominuje zespół żyznej buczyny karpackiej w formie pogórskiej z runem bogatym w gatunki górskie. Mniejsze powierzchnie zajmują: zespół kwaśnej buczyny górskiej, żyzna jedlina, zespół nadrzecznej olszyny górskiej oraz zespół pogórskiego łęgu jesionowego. W runie występują m. in. rośliny jak: chronione wawrzynek wilczydełko, parzydło leśne, skrzyp olbrzymi, turzycę zwisłą. Z rzadkich gatunków zwierząt na terenie projektowanego rezerwatu występują bocian czarny, jastrząb, salamandra plamista. Ze względu na urozmaiconą rzeźbę oraz porastający wzgórza las z okazałymi pniami buków i jodeł teren ten ma charakter naturalnej Puszczy Karpackiej. Rezerwat leśno-krajobrazowy "Przełom Słonianki" częściowy, o powierzchni ok. 122 ha, położony na terenie wsi Słona. Celem utworzenia tego rezerwatu jest zachowanie 27 malowniczego przełomu potoku Słonianka, pomiędzy wzgórzami Styru i Słonej Góry wraz z przylegającymi zalesionymi zboczami oraz źródłami chlorkowych wód mineralnych. Przełom ten wycięty jest w gruboławicowym i drobnoziarnistym piaskowcu godulskim. Podobnie jak w poprzednich rezerwatach tak i tu największa powierzchnię zajmuje żyzna buczyna karpacka z występującymi w jej runie rzadkimi i chronionymi roślinami naczyniowymi (buławnik mieczolistny, perłówka jednokwiatowa, bluszczyk kosmaty, bluszcz pospolity). Rezerwat leśno- krajobrazowy "Nad Bodzantówką" częściowy, o powierzchni ok. 16 ha, położony na terenie wsi Borowa. Obejmuje wschodni stok masywu Mogiły (503 m. n.p.m.) w rejonie przełomu Paleśnianki przez pasmo Mogiła-Styr. Projektuje się tu objąć ochroną starodrzew bukowy żyznej buczyny karpackiej. Osobliwością rezerwatu jest fakt, iż prawie wszystkie egzemplarze buka osiągają znaczne rozmiary, które kwalifikują je do ochrony w formie pomników przyrody. Z chronionych roślin występują tu: buławnik mieczolistny, bluszcz pospolity, parzydło leśne. Ze względu na położenie na zboczu przełomowej doliny Paleśnianki dodatkowym atutem rezerwatu jest krajobraz. Obszary projektowanych rezerwatów przyrody powinny być chronione przed oddziaływaniem czynników degradujących, w tym wkraczania w przestrzeń sąsiedzką zainwestowania. Park krajobrazowy Park Krajobrazowy, w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U, Nr 92, Poz. 880), obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju. Niemal połowa obszaru gminy Zakliczyn objęta jest zasięgiem Ciężkowicko- Rożnowskiego Parku Krajobrazowego. Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy został utworzony na mocy Rozporządzenia Wojewody Tarnowskiego nr 13/95 z dnia 16 listopada 1995r. Celem jego utworzenia było zachowanie najcenniejszych pod względem przyrodniczym, krajobrazowym oraz kulturowym obszarów Pogórza Ciężkowickiego. Na terenie gminy Zakliczyn Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy zajmuje powierzchnię 5 717,77 ha, co stanowi 46,8% ogólnej powierzchni gminy. Zgodnie z Rozporządzeniem Nr 6/05 Wojewody Małopolskiego z dnia 23 maja 2005 r. w sprawie ochrony Ciężkowicko - Rożnowskiego Parku Krajobrazowego zakazuje się na jego obszarze: 28 1) Umyślnego zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor, legowisk, innych schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk i złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności w ramach racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej, rybackiej i łowieckiej; 2) Likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, jeżeli nie wynikają z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej lub zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych; 3) Pozyskiwania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów; 4) Wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub budową, odbudową, utrzymaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych; 5) Dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli zmiany te nie służą ochronie przyrody lub racjonalnej gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej; 6) Budowania nowych obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem obiektów służących turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej; 7) Likwidowania, zasypywania i przekształcania zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych; 8) Wylewania gnojowicy, z wyjątkiem nawożenia własnych gruntów rolnych; 9) Prowadzenia chowu i hodowli zwierząt metodą bezściółkową; 10) Utrzymywania otwartych rowów ściekowych i zbiorników ściekowych; 11) Organizowania rajdów motorowych i samochodowych, z wyłączeniem dróg publicznych; 12) Używania łodzi motorowych i innego sprzętu motorowego na otwartych zbiornikach wodnych. Obszary chronionego krajobrazu Obszar chronionego krajobrazu, zgodnie z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, Poz.880), obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych. 29 Na mocy Rozporządzenia Wojewody Tarnowskiego Nr 23/96 z dnia 28 sierpnia 1996r. ustanowione zostały Obszary Chronionego Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego i Wschodniego Pogórza Wiśnickiego. Na terenie gminy Zakliczyn Obszar Chronionego Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego obejmuje sołectwa położone w dolinie Dunajca, w środkowej i północno-wschodniej części gminy, a mianowicie Wesołów, Zakliczyn, Lusławice, Faściszowa, Kończyska, Wróblowice oraz częściowo Filipowice, Melsztyn, Roztoka, Słona, Stróże, Wola Stróska i Zdonia. Obszar Chronionego Krajobrazu Pogórza Wiśnickiego na terenie gminy Zakliczyn obejmuje sołectwa: Faliszowice, Gwoździec, Zawada Lanckorońska oraz częściowo: Melsztyn, Roztoka i Charzewice. Zgodnie z Rozporządzeniem Nr 73/05 Wojewody Małopolskiego z dnia 27 grudnia 2005 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego w części położonej w Województwie Małopolskim oraz Zgodnie z Rozporządzeniem Nr 76/05Wojewody Małopolskiego z dnia 27 grudnia 2005 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Wschodniego Pogórza Wiśnickiego zakazuje się na ich obszarze: 1) zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor, legowisk, innych schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk, złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarką rolną, leśną, rybacką i łowiecką; 2) realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, w rozumieniu art. 51 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627, z późn. zm.2); 3) likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, jeżeli nie wynikają one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych; 4) wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów; 5) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciw osuwiskowym lub utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub remontem urządzeń wodnych; 6) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli służą innym celom niż ochrona przyrody lub zrównoważone wykorzystanie użytków rolnych i leśnych oraz racjonalna gospodarka wodna lub rybacka; 7) likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów wodnobłotnych; 30 8) lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szerokości 50 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem urządzeń wodnych oraz obiektów służących prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej. 2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 nie dotyczy realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których przeprowadzona procedura oceny oddziaływania na środowisko wykazała brak niekorzystnego wpływu na przyrodę Obszaru. 3. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, nie dotyczy: 1) wydobywania kamienia, żwiru i piasku w związku z utrzymaniem wód, szlaków żeglownych oraz remontem urządzeń wodnych, o którym mowa w art. 124 pkt 3 Ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 i Nr 267, poz. 2255, z 2006 r. Nr 170, poz. 1217 i Nr 227, poz. 1658 oraz z 2007 r. Nr 21, poz. 125, Nr 64, poz. 427 i Nr 75, poz.493); 2) terenów objętych koncesjami wydanymi na podstawie Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947, z 2006 r. Nr 133, poz. 934, Nr 170, poz. 1217, Nr 190, poz. 1399 i Nr 249, poz. 1834 oraz z 2007 r. Nr 21, poz. 125) lub ustaleniami miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, obowiązującymi w dniu 29 marca 2006 r.; 3) terenów przeznaczonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gmin na cele wydobywania skał i minerałów, w przypadku przedsięwzięć, dla których przeprowadzona procedura oceny oddziaływania na środowisko wykazała brak niekorzystnego wpływu na przyrodę Obszaru. 4. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 8 nie dotyczy obowiązujących w dniu wejścia w życie niniejszego rozporządzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. [Uwarunkowanie dla obszaru II zmiany SUiKZP: Ww. Rozporządzenie utraciło moc na podstawie uchwały nr XVIII/298/12 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 27 lutego 2012 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego w Województwie Małopolskim. W związku z art. 21 pkt 3 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie (Dz. U. z 2009 r. Nr 92, poz. 753 z późn. zm.) Samorząd Województwa Małopolskiego przejął kompetencje w zakresie obszarów województwa małopolskiego. 31 chronionego krajobrazu na terenie Zgodnie z uchwałą Nr XVIII/298/12 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 27 lutego 2012 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego (Dz. Urz. Woj. Małopolskiego z 2012 r. poz. 1185) na terenie Obszaru zakazuje się: 1) zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor, legowisk, innych schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk, złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarką rolną, leśną, rybacką i łowiecką; 2) realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.);] 1 [3) likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, jeżeli nie wynikają one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych; 4) wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów; 5) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub remontem urządzeń wodnych; 6) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub remontem urządzeń wodnych; 7) likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów wodnobłotnych; 8) lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szerokości 50 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem urządzeń wodnych oraz obiektów służących prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej. 2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 nie dotyczy realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których przeprowadzona procedura 1 []² wprowadzono II zmianą SUiKZP Gminy Zakliczyn. 32 oceny oddziaływania na środowisko wykazała brak niekorzystnego wpływu na ochronę przyrody Obszaru lub dla których nie stwierdzono konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. 3. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 4 nie dotyczy: 1) wydobywania kamieni, żwiru i piasku w związku z utrzymaniem wód, szlaków żeglownych oraz remontem urządzeń wodnych, o których mowa w art. 124 pkt 3 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z późn. zm.); 2) terenów objętych koncesjami na wydobywanie kopalin ze złóż wydanymi na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2011 r. Nr 163, poz. 981); 3) terenów przeznaczonych na cele wydobywania skał i minerałów w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, obowiązujących w dniu wejścia w życie niniejszej uchwały; 4) terenów przeznaczonych na cele wydobywania skał i minerałów w uchwalonych po dniu wejścia w życie niniejszej uchwały miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, dla których przeprowadzona procedura strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wykazała brak niekorzystnego wpływu na przyrodę Obszaru. 4. Zakazy, o których mowa w ust. 1 pkt 1, pkt 3, pkt 5 i pkt 6 nie dotyczą: 1) wykonywania koniecznych prac bezpośrednio związanych z robotami budowlanymi dopuszczonymi do realizacji na Obszarze przez właściwe organy na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.): a) na terenach przeznaczonych pod zabudowę w obowiązujących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego; b) poprzedzonymi ostatecznymi decyzjami o warunkach zabudowy; 2) działań związanych z eksploatacją złóż kopalin zgodnie z koncesjami na wydobywanie kopalin ze złóż wydanymi na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze. 5. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 8 nie dotyczy budowania nowych obiektów budowlanych: 1) na obszarach, co do których: a) miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego lub studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego obowiązujące w dniu wejścia 33 w życie niniejszej uchwały dopuszczają budowę nowych obiektów budowlanych w zakresie, w jakim budowa ta została jednoznacznie dopuszczona w tych aktach prawnych; b) projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego uzgodnione przed dniem wejścia w życie niniejszej uchwały w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.) w związku z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.), dopuszczają budowę nowych obiektów budowlanych - w zakresie, w jakim budowa ta została dopuszczona w tych projektach; c) w dniu wejścia w życie niniejszej uchwały funkcjonowały w obrocie prawnym ostateczne decyzje o warunkach zabudowy – do czasu wykonania na ich podstawie inwestycji lub utraty mocy obowiązującej tych decyzji; 2) w pasie szerokości 50 m od sztucznych zbiorników wodnych o powierzchni mniejszej niż 10 arów. Nadzór nad Obszarem sprawuje Dyrektor Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego].2 Lasy ochronne Zgodnie z Zarządzeniem Nr 12 MOŚZNiL z dnia 9 marca 19993 r. na terenie gminy Zakliczyn zostały wydzielone lasy ochronne: lasy wodochronne w Olszowej i Bielśniku (73,67 ha), lasy wodochronne i glebochronne w Paleśnicy (37,22 ha), las nasienny w Woli Stróskiej, las do badań doświadczlanych w Jamnej (170,85 ha). Pomniki przyrody Pomniki przyrody na terenie gminy Zakliczyn: - miejscowość: Zakliczyn 3 lipy drobnolistne rosnące wokół klasztoru oo. Reformatów, wg rejestr nr 167, lipa drobnolistna rosnąca przy drodze do klasztoru oo. Reformatów, wg rejestru nr 168, 2 miejscowość: Charzewice []² wprowadzono II zmianą SUiKZP Gminy Zakliczyn 34 topola niekłańska rosnąca przy drodze do ruin zamku w Melsztynie, wg rejestru nr 169, - miejscowość: Melsztyn drzewostan wzgórza Melsztyńskiego - grupa drzew rosnąca wokół ruin zamku w Melsztynie, wg rejestru nr 170, - miejscowość: Kończyska - miejscowość: Wesołów - - 1 dąb szypułkowy rosnący na prywatnej posesji, wg rejestru nr 171, dąb szypułkowy rosnący na prywatnej posesji, wg rejestru nr 172, miejscowość: Zdonia 4 lipy drobnolistne rosnące w otoczeniu figur sakralnych, wg rejestru nr 173, lipa drobnolistna, rosnąca na prywatnej posesji, wg rejestru nr 174 lipa drobnolistna, rosnąca na Białej Górze w Zdoni, wg rejestru nr 176, miejscowość: Filipowice dąb szypułkowy „Florian” rosnący koło kościoła w Filipowicach, wg rejestru nr 231, - miejscowość: Ruda Kameralna lipa drobnolistna dz. 741, przy kapliczce, Ruda Kameralna 58 Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz.U.04.220.2237) spośród chrząszczy wszystkie gatunki biegaczy (Carabus) i tęczników (Calosoma) podlegają ochronie gatunkowej. Z motyli prawnie chronionych na terenie gminy występują paź żeglarz (Papilio podalirius) i zmierzchowita trupia główka (Acherontia atropos). Wśród chronionych płazów występujących w gminie należą: salamandra plamista (Salamandra salamandra), kumaki (Bombina so.), rzekotka drzewna (Hyla arborea), ropucha szara (Bufo bufo). Wszystkie gady w Polsce są prawnie chronione, tu występuje: jaszczurka zwinka (Lacerta agilis) i żyworodna (Lacerta vivipara), padalec zwyczajny (Auquis fragilis), zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix), żmija zygzakowata (Vipera berus). Wśród ptaków ochronie ścisłej podlegają: kukułka (Cuculus canorus), puszczyk (Strix aluco), dzięcioł czarny (Dryocopus martius), dzięcioł średni (Dendrocopus medius), dzięcioł zielony (Picus virdis), dziecioł zielonosiwy (Picus canus), przepiórka (Coturnix coturnix), cyranka (Anas aquedula), derkacz (Crex crex), czajka (Vanellus vanellus), zimorodek (Alcedo atthis), dudek (Upupa epopos), prawdopodobne gniazdujące: bocian czarny (Ciconia nigra), bocian biały (Ciconia ciconia), płomykówka (Tyto alba), jerzyk (Apus apus), puchacz (Bubo Bubo), dubelt (Gallinago media), kszyk (Gallinago gallinago) oraz objęte ochroną 35 częściową: wrona siwa (Corvus corone), gawron (Corvus grugilegus), kruk (Corvus corax), sroka (Pica pica). Chronionymi gatunkami z ssaków są: wiewiórka (Sciurius vulgaris) o ubarwieniu rudym i brunatnoczarnym, orzesznica (Muscardinus avellanarius), bobry (Castor fiber), wydra, łasica łaska (Mustela nivialis), gronostaj (Mustela erminea), żbik (Filis silvestris), wilk (Canis lupus). Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U.04.168.1764) z roślin objętych ochroną na terenie gminy występują: grążel żółty (Nuphar luteum), grzybień biały (Nuphar alba), dzwonek boloński (Campanula bononiensies), róża francuska (Rosa gallica). 2.2.3. Jakość i zagrożenia środowiska 2.2.3.1. Zanieczyszczenie powietrza Zgodnie z kryterium ochrony zdrowia gmina Zakliczyn została zaklasyfikowana do strefy A. Zgodnie z kryterium ochrony roślin obszar został zaliczony również do klasy A (Tabela 4). Tabela 4 Wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszczeń oraz klasa ogólna dla każdej strefy, uzyskane w OR dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia i roślin w strefie dąbrowsko – tarnowskiej SO2 NO2 PM10 Pb C6H6 CO O3 Klasa ogólna Ochrona A A A A C A - A A A - - - - A A zdrowia Ochrona 1 roślin Źródło: Ocena jakości powietrza w województwie małopolskim w 2007 r. 1 – określone dla NOx - - nie określa się A – poziom nie przekraczający wartości dopuszczalnej C – poziom powyżej wartości dopuszczalnej powiększonej o margines tolerancji Na terenie gminy Zakliczyn brak jest większych emitorów zanieczyszczeń powietrza; głównym źródłem zanieczyszczeń jest emisja niska oraz zanieczyszczenia komunikacyjne – ruch na drogach wojewódzkich nr 975 oraz nr 980 i drogach powiatowych. 2.2.3.2. Zanieczyszczenia wód W punkcie monitoringu diagnostycznego w Zgłobicach (poza granicami gminy) wykonanego w 2007 r. Dunajce prowadzi wody III klasy bez stwierdzonej eutrofizacji i nieprzydatności dla życia ryb. 36 Znajdujące się na terenie gminy Zakliczyn cmentarze stanowią potencjalne zagrożenie skażenia wód. wyznaczone strefy ochrony sanitarnej cmentarza niwelują zagrożenie oddziaływania skażenia na zdrowie ludzi natomiast nie jest w nich eliminowane skażenie środowiska. Przegłębianie dna koryta Dunajca powoduje obniżenie poziomu wody w starorzeczach. Wody podziemne gminy Zakliczyn według Raportu o stanie środowiska w 2007 r. należą do II klasy czystości Ryc. 9 Ocena jakości wód podziemnych w punktach monitoringu diagnostycznego i operacyjnego w 2007 roku Źródło: Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2007 r. Najbardziej zagrożone są wody GZWP 435 w obrębie terasów niskich, gdzie zwierciadło wód znajduje się płytko pod powierzchnią terenu a brak jest warstwy izolującej, lub posiada ona niewielką miąższość. Sytuacja taka ma miejsce zwłaszcza w strefie bezpośrednio przylegającej do koryta rzeki. Przepływ wód podziemnych na tym obszarze jest szybki, lub bardzo szybki, a czas przesiąkania pionowego krótki. W mniejszym stopniu na zanieczyszczenie wód podziemnych narażone są obszary terasów wyższych, gdzie nie tylko przepływ wód podziemnych jest wolniejszy a pionowe przesiąkanie trwa dłużej, ale poziom wodonośny jest na ogół przykryty grubszą warstwą utworów słabiej lub całkowicie nieprzepuszczalnych. 37 Oczyszczalnia ścieków Na terenie gminy Zakliczyn, antropogeniczne zanieczyszczenia wód powierzchniowych przedostają się do odbiorników ze źródeł punktowych (tab.5) i obszarowych. Tabela 5 Punktowe źródła zanieczyszczeń wód powierzchniowych na terenie Gminy Zakliczyn Użytkownik Obiekt Zakład Oczyszczania Oczyszczalnia i Kanalizacji Zakliczyn ścieków Zakład Oczyszczania Oczyszczalnia i Kanalizacji Zakliczyn ścieków Zakład Oczyszczania Oczyszczalnia i Kanalizacji Zakliczyn ścieków Miejscowość Zakliczyn Paleśnica Melsztyn Odbiornik Ilość ścieków odprowadzanych ścieków tys. m /rok Rzeka Dunajec Potok Olszowianka Potok Zelina Gwoździecka 3 98 9 2 Źródło: Urząd Gminy w Zakliczynie. Oczyszczalnia dla Zakliczyna została zlokalizowana w północno - wschodniej części Zakliczyna przy drodze Tarnów - Zakliczyn po południowej stronie rzeki Dunajec poza wałem powodziowym. Odbiornikiem ścieków jest rzeka Dunajec. 2.2.3.3. Zagrożenia powodzią Część obszaru gminy położona w sąsiedztwie Dunajca znajduje się w obszarze szczególnego zagrożenia powodzią obejmujące : obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest średnie i wynosi raz na 100 lat (wyznaczone na podstawie Studium określającego granice obszaru bezpośredniego zagrożenia powodzią dla rzeki Dunajec wraz z głównymi dopływami do ujścia Popradu” RZGW Kraków), obszary, między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano trasę wału przeciwpowodziowego, a także wyspy i przymuliska, W obszarach szczególnego zagrożenia powodzią obowiązują zakazy, nakazy ograniczenia i dopuszczenia wynikające z przepisów odrębnych dotyczących ochrony przeciwpowodziowej. Oznacza się na rysunku Studium obszary narażone na zalanie w przypadku zniszczenia lub uszkodzenia wałów. 38 W celu zapewnienia szczelności i stabilności wałów przeciwpowodziowych w odległości mniejszej niż 50 m od stopy wału po stronie odpowietrznej obowiązują zakazy i dopuszczenia wynikające z przepisów odrębnych dotyczących ochrony przeciwpowodziowej. [Na obszarze II zmiany Studium występują obszary szczególnego zagrożenia powodzią, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest średnie i wynosi raz na 100 lat (p=1 %) oraz prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest wysokie i wynosi raz na 10 lat (p=10 %), według sporządzonych przez Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej map zagrożenia powodziowego w ramach projektu pn. „Informatyczny system osłony kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami” (ISOK). Ponadto teren ten położony jest w obszarach na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest niskie i wynosi raz na 500 lat (Q0,2 %)].3 2.2.3.4. Zanieczyszczenie gleb Degradacja pokrywy glebowej jest spowodowana czynnikami mechanicznymi i procesami fizycznymi oraz chemicznymi. Na stromych zboczach potoków w wyniku erozyjnego podcinania występują zerwy i obrywy. Na grzbietach wzgórz i stokach pojawiają się niszczycielskie procesy eoliczne oraz spływy i procesy spełzywania. Erozja mechaniczna powodowana orką na stokach przyczynia się do przyspieszania procesów erozyjnych. Stan chemiczny gleb w gminie Zakliczyn uległ przekształceniom. Wskaźnik syntetyczny zanieczyszczenia gleb w latach 2000 – 2005 w gminie Zakliczyn uległ poprawie (Ryc. 10). W gminie Zakliczyn w latach 2000 – 2005 pogorszył się stan zanieczyszczeniem WWA (Ryc. 11). Ryc. 10 Zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi – WS – wskaźnik syntetyczny zanieczyszczenia gleb łącznie Cd + Cu + Ni + Pb + Zn 3 []² wprowadzono II zmianą SUiKZP Gminy Zakliczyn 39 Źródło: Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2007 r. Ryc. 11 Zanieczyszczenie gleb wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi WWA Źródło: Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2007 r. 2.2.3.5. Zagrożenia wystepowaniem ruchów masowych W granicach gminy występują tereny zagrożone osuwaniem się mas ziemnych, w tym tereny osuwisk czynnych powstałych 1997 r. Pogórze Ciężkowickie i Wiśnickie opadając stromą krawędzią ku dolinie Dunajca ze względu na strome zbocza są terenami osuwisk lub zagrożonymi osuwaniem się mas ziemnych. Najbardziej narażone są stoki o spadkach przekraczających 25%. Latem i wiosną po intensywnych opadach powstają osuwiska zwietrzelinowe i skalne o powierzchni nawet kilkudziesięciu ha. Po powodzi w 1997 i wezbraniach w 2000 r. powstały nowe osuwiska, uaktywniły się również stare osuwiska. Na załączniku graficznym przedstawiono zasięg terenów osuwisk oraz zagrożonych ruchami masowymi zidentyfikowanych w różnych dokumentach i opracowaniach oraz zinwentaryzowanych po powstałych zjawiskach osuwisk. Są to następujące materiały: 1) Opracowanie Ekofizjograficzne dla Geodezyjno-Projektowa S.A., 2003 r. 40 gminy Zakliczyn, Małopolska Grupa 2) Studium określające granice obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią dla rzeki Dunajec wraz z głównymi dopływami do ujścia Popradu, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie, 2005. 3) Karty dokumentacyjne osuwisk wrzesień 2010r: 12-14-162-1, 12-14-162-2, 12-14162-3, 12-14-162-4, 12-14-162-6, 12-14-162-7, 12-14-162-8. oraz maj 2011: 1216-145-01, 12-16-145-02, 12-16-145-002, 12-16-145-005, 12-16-145-006, 1216-145-007, 12-16-145-008, 12-16-145-009, 12-16-145-010, 12-16-145-012, 1216-145-013, 12-16-145-14, 12-16-145-A16, 12-16-145-B16, 12-16-145-018, 12-16-145-020 (Materiały Starostwa Powiatowego Tarnów). 4) Informacja o terenach zagrożonych ruchami masowymi ziemi. Materiały Starostwa powiatowego Tarnów, 5) Rejestracja osuwisk i innych zjawisk geodynamicznych na terenie województwa nowosądeckiego i tarnowskiego powstałych w wyniku katastrofalnych opadów i powodzi. 1997, Państwowy Instytut Geologiczny, Oddział Karpacki w Krakowie. 6) Mapy Geologiczno-Gospodarcze Polski, Państwowy Instytut Geologiczny Warszawa, 7) Inwentaryzacja osuwisk po powodziach w 2010 r. Materiały Urzędu Miasta i Gminy Zakliczyn. 8) Pozostałe, nie uwzględnione w wyżej wymienionych dokumentach osuwiska i tereny zagrożone ruchami masowymi wg. map sporządzonych w systemie SOPO, Państwowy Instytut Geologiczny, System Osłony przeciwosuwiskowej. 2.2.3.6. Hałas Największe i główne zagrożenie hałasem komunikacyjnym, na terenie omawianej gminy, występuje wzdłuż głównych szlaków komunikacyjnych, tj. na drodze wojewódzkiej nr 975 oraz na drodze nr 980, na której koncentruje się ruch pojazdów ciężkich. Pewne uciążliwości hałasowe, mogą również występować w bezpośrednim sąsiedztwie dróg lokalnych. Głównymi czynnikami mającymi wpływ na poziom hałasu komunikacyjnego są: natężenie ruchu i udział transportu ciężkiego w strumieniu wszystkich pojazdów, stan techniczny pojazdów, rodzaj nawierzchni dróg, a także organizacja ruchu drogowego. Przez teren gminy Zakliczyn nie przebiegają linie kolejopwe – na obszarze tej gminy brak potencjalnych uciążliwości hałasowych związanych z tym źródłem. Na terenie gminy Zakliczyn nie występują obiekty przemysłowe, które stanowiłyby istotne zagrożenie dla środowiska w zakresie hałasu. Pewne lokalne uciążliwości stwarzają drobniejsze źródła gospodarcze (mniejsze zakłady, kotłownie i jednostki usługowe). 41 W nieznacznym, marginalnym stopniu na stan klimatu akustycznego gminy Zakliczyn wpływają istniejące na jej terenie zakłady wydobywcze. Natężenie hałasu emitowanego z takich źródeł ma jednak znikomy udział w kształtowaniu klimatu akustycznego, gdyż emitowany z takich źródeł hałas ma charakter lokalny i nie wykracza poza obszar nieruchomości, na których te źródła są zlokalizowane. Dopuszczalne poziomy hałasu dla różnych rodzajów zabudowy powinny być zgodne z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U.07.120.826). 2.2.3.7. Promieniowanie elektromagnetyczne Obecnie na obszarze opracowania głównym źródłem promieniowania są linie elektroenergetyczne. Przez teren gminy przebiega linia elektroenergetyczna 110 kV. Pole elektromagnetyczne stwarza zagrożenia dla urządzeń infrastruktury technicznej powodując zakłócenia w działaniu urządzeń. Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. ochrona środowiska przed polami elektromagnetycznymi polega na utrzymaniu poziomów pól poniżej dopuszczalnych poziomów lub co najmniej na tych poziomach oraz zmniejszeniu poziomów pól kiedy są przekroczone. 2.2.3.8. Zagrożenie pożarowe Tereny Nadleśnictwa Brzesko i Gromnik kwalifikują się do III kategorii - małego zagrożenia pożarowego. Bliskość miast Tarnów i Brzesko powoduje narażenie terenów leśnych na zaśmiecanie i możliwość powstania pożaru lasu. Zagrożenie pożarami lasu jest największe w okresie wiosennym oraz przy suchej, upalnej pogodzie w lecie. 2.2.4. Obszary złóż oraz obszary i tereny górnicze Zgodnie z prawem geodezyjnym i górniczym (Dz.U.05.228.1947 j.t.) złożem kopaliny jest takie naturalne nagromadzenie minerałów i skał oraz innych substancji stałych, gazowych i ciekłych, których wydobywanie może przynieść korzyść gospodarczą, obszarem górniczym jest przestrzeń, w granicach której przedsiębiorca jest uprawniony do wydobywania kopaliny oraz prowadzenia robót górniczych związanych z wykonywaniem koncesji a terenem górniczym jest przestrzeń objęta przewidywanymi szkodliwymi wpływami robót górniczych zakładu górniczego. 42 Na terenie gminy Zakliczyn występują złoża kruszywa naturalnego: Roztoka, Roztoka II, Roztoka Mała, Filipowice I4, Filipowice II, Filipowice III5, Charzewice, Charzewice przy Wale I, Charzewice Zawale, Rejon Zakliczyna, Melsztyn Zamek6 oraz Melsztyn. Tabela 6 Obszary złóż oraz miejsca wydobycia złóż kopalin w gminie Zakliczyn7 Nazwa złoża (numer złoża) Numer na załącznikach graficznych – zał nr 2A i 2B Roztoka II (8499) 1 Kruszywa naturalne – piaszczysto -żwirowe Filipowice I (6483) 2 Charzewice (8872) 3 Rodzaj i nazwa kopaliny 9 410 Roztoka (1735) 5 4-3 Województwa Małopolskiego znak SR-IX-1.7427.21.2015.ZP z dnia 07.12.2015 r. (dodatek nr 3) K/17/2000/3/EM 990 140 5.10.2000 – 491 000 naturalne – Tarnowskiego znak 6 piasek ze OS.IV.7520/D/S/4118/95 z dnia 20.06.1996 – żwirem 11.09.1995 r. 31.12.2016 Zawiadomienie Marszałka OS.X.7412/K- naturalne – piasek ze Kruszywa naturalne żwiry Województwa Małopolskiego znak ŚR.XIV.ZP.7417-2/04 z dnia 17.11.2004 r. (dodatek nr 1) Zawiadomienie Starosty Tarnowskiego znak WOŚ.IV.7515-2/07 z dnia 09.10.2007 r. Uwagi wyznaczono obszar i teren górniczy – 31.12.2010 OS.IV.2.7512/1/9 Kruszywa Zasoby Mg OS.X.7412- Decyzja Wojewody Charzewice (11434) Decyzja Marszałka Nr koncesji Data wydania Data ważności Kruszywa żwirem przy Wale I Podstawa wprowadzenia granic złoża W/7/01/EM 20.11.2001 – wyznaczono 1 007 530 8 górniczy wyznaczono 6 598 995,9 obszar i teren górniczy 31.12.2027 WOŚ.IV.7512-2/8 28.04.2008 obszar i teren wyznaczono 164 410 obszar i teren górniczy 31.12.2016 Kruszywa Decyzja Wojewody OS.IV.7512K- naturalne – Małopolskiego znak R/3/96 3 175 000 piasek ze OŚ.X.7414/DG/9/01/EM z dnia 30.12.1996 – 3 255 609 żwirem 30.11.2001 r. (dodatek nr 1) 31.12.2010 1) wyznaczono obszar i teren górniczy wprowadzone w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakliczyn zarządzeniem zastępczym Wojewody Małopolskiego z dnia 24 maja 2016 r., znak: WNII.4131.1.13.2016/ZZ 7 przekreślenia i uzupełnienia treści tabeli wprowadzone w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakliczyn zarządzeniem zastępczym Wojewody Małopolskiego z dnia 24 maja 2016 r., znak: WN-II.4131.1.13.2016/ZZ 8 []² skreślono II zmianą SUiKZP Gminy Zakliczyn 9 i 6 zarządzeniem zastępczym Wojewody Małopolskiego z dnia 24 maja 2016 r., znak: WNII.4131.1.13.2016/ZZ uzupełniono jedynie w części tekstowej studium dane dotyczące złoża (w częsci graficznej studium na załącznikach 2A i 2B granice złoża zachowują swoją aktualność) 43 Nazwa złoża (numer złoża) Numer na załącznikach graficznych – zał nr 2A i 2B Melsztyn (5261) 6 Rodzaj i nazwa kopaliny Podstawa wprowadzenia granic złoża Kruszywa Zawiadomienie Marszałka naturalne – Województwa Małopolskiego piasek ze znak SR.IX.1.7427.5.ZP z dnia żwirem 09.02.2011 r. (dodatek nr 4) Melsztyn Zamek (11374) 7 Filipowice II Kruszywa naturalne żwiry 2008-03-04 Województwa Małopolskiego 1/08 znak SW.V.ZP.7514-6/06 z 25.03.2008 - dnia 04.01.2007 r. 31.12.2025 Zawiadomienie Marszałka RG.II.I.EM.7512- (13619) naturalne - znak RG.II.1.ZP.7514-13/09 z 8 żwiry dnia 13.01.2010 r. (dodatek nr 1) Roztoka Kruszywa Zawiadomienie Marszałka Mała naturalne - Województwa Małopolskiego (13759) piasek ze znak SW.V.1.ZP.7514-1/09 z 9 żwirem dnia 18.03.2009 r. Charzewice Kruszywa Zawiadomienie Marszałka Zawale naturalne – Województwa Małopolskiego (14943) piasek ze znak SR.IX.1.7427.3.2011.ZP z 10 żwirem dnia 02.02.2011 r. Kruszywa Środowiska, Zasobów naturalne - Naturalnych i Leśnictwa znak żwiry KZK/012/5756/90/91 z dnia Kruszywa (15942) naturalne - 12 żwiry 6 286 352 2) 1 943 926 Uwagi złoże rozpoznane wstępnie wyznaczono 3 808 783 obszar i teren górniczy 682,59 21.05.2009 - 778 330 30.06.2010 złoże rozpoznane wstępnie złoże nie - 478 508 eksploatowane w przeszłości - - 18.12.1991 r. Filipowice III Zasoby Mg 1109 Decyzja Ministra Ochrony Rejon 11 3/08 SW.V.1.EM.7515- Województwa Małopolskiego (5266) SW.V.1.ZP.7514- Zawiadomienie Marszałka Kruszywa Zakliczyna Nr koncesji Data wydania Data ważności 3 719 288 Obszar Filipowice 3 109 779 Obszar Wesołów 777 339 - Dokumentacja na 2 odrębne złoża. Zasoby złoża sumują się z zasobami złoża Filipowice I, Filipowice II i Filipowice III Decyzja Marszałka Województwa Małopolskiego znak SR-IX-1.7427.6.2012.ZP z - 1 566 400 dnia 08.05.2012 r. Źródło: MIDAS, Infogeoskarb, dokumentacje geologiczne 1) żródło: Inwentaryzacja złóż kopalin stałych do lokalnej produkcji materialów budowlanych, gmina Zakliczyn 1990, za POŚ 2) Zgodnie z Dodatkiem nr 3 do dokumentacji geologicznej w kat.C1 złoża kruszywa naturalnego Melsztyn z 2008 r. zasoby Pola B są rozproszone wokół udokumentowanych złóż Charzewice i Melsztyn Zamek i nie stanowią kompleksu zwartego a eksploatacja ich jako odrębnych poletek byłaby trudna ze względów ekonomicznych i formalno – prawnych dlatego wnioskowano o 44 wybilansowanie zasobów złoża Melsztyn w Polu B. Do bilansu wchodzi Pole A o zasobach na 31.12.2007 – 6286352 Mg. Dla złóż: Roztoka II, Filipowice, 11 Charzewice, Charzewice przy Wale I, Roztoka, Melsztyn Zamek zostały wyznaczone obszary i tereny górnicze; złoża Filipowice II i12 Melsztyn i13 Roztoka Mała są rozpoznane wstępnie i nieeksploatowane w przeszłości. Obszar górniczy może obejmować część złoża, jeżeli nie zagraża to prawidłowemu wykorzystaniu złoża. W przypadku złóż kopalin w gminie Zakliczyn granice złóż, granice obszarów i terenów górniczych pokrywają się. Podstawą wyznaczenia obszaru górniczego jest dokumentacja geologiczna i projekt zagospodarowania złoża. Zgodnie z przepisami powinna być możliwość eksploatacji obecnie lub w przyszłości złoża lub możliwość rekultywacji. Na załączniku graficznym zaznaczono granice udokumentowanych złóż surowców mineralnych oraz granice obszarów perspektywicznych. 11 []² skreślono II zmianą SUiKZP Gminy Zakliczyn 12 []² skreślono II zmianą SUiKZP Gminy Zakliczyn 13 []² wprowadzono II zmianą SUiKZP Gminy Zakliczyn 45 2.3. Zasoby środowiska kulturowego Na obszarze gminy Zakliczyn najważniejszy element zasobu środowiska kulturowego stanowi miasto Zakliczyn z dobrze zachowanym XVI-wiecznym układem urbanistycznym. Należy ono do najcenniejszych zespołów małomiasteczkowych w Małopolsce. W Zakliczynie znajduje się ponad 100 obiektów zabytkowych, spośród ktrórych 9 wpisanych jest do rejestru zabytków. W pozostałych miejscowościach gminy zlokalizowanych jest kolejnych stokilkadziesiąt obiektów zabytkowych, z czego 12 wpisanych jest do rejestru zabytków. Na obszarze gminy znajduje się ponad 300 stanowisk archeologicznych zewidencjonowanych w kartach Archeologicznego Zdjęcia Polski.. 2.3.1. Obiekty wpisane do rejestru zabytków: Obiekty, zespoły i założenia przestrzenne wpisane do rejestru zabytków objęte są rygorami ochrony konserwatorskiej wynikającymi z ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Rygory te obowiązują niezależnie od położenia obiektu w strefach ochrony konserwatorskiej. Wszelkie prace remontowe, zmiany funkcji i przeznaczenia obiektu wymagają zgody Wojewódzkich Służb Ochrony Zabytków. Na terenie gminy Zakliczyn znajdują się następujące obiekty zabytkowe wpisane do rejestru zabytków: A-21 – układ urbanistyczny miejscowości Zakliczyn - wyznaczona została strefa ścisłej ochrony konserwatorskiej oraz strefa ochrony urbanistycznej wokół miasta określona warunkami terenowymi i walorami krajobrazu. A-316 – kościół parafialny pw. św. Idziego w Zakliczynie z lat 17391768. Reprezentuje typ barokowego kościoła prowincjalnego. Jednonawowy, z pros-tokątnym prezbiterium oraz niską wieżą. Sklepienie kolebkowe, wnętrze oraz elewacje z pilastrami. Od północy przylega do kościoła renesansowa kaplica z przełomu XVI i XVII wieku, na planie kwadratu, przekryta kopułą z latarnią. 46 A-317 – kościół pw. M.B. Anielskiej, budynek klasztorny OO Reformatów wraz z najbliższym otoczeniem w Zakliczynie z 1641 r. Kościół wraz z zabudowaniami klasztoru cechuje uproszczenie form architektonicznych. Wnętrze jednonawowe, z barokowym ołtarzem głównym wydzielającym chór zakonny. Cennym elementem wyposażenia kościoła jest nagrobek Zygmunta Tarły zmarłego w 1654 r. A-270 – ratusz w Zakliczynie. Pochodzący z początku XIX w. ratusz jest obiektem parterowym, częściowo podpiwniczonym zbudowanym z cegły i drewna w stylu neogotyckim. Budynek o obrysie prostokątnym posiada sklepienie krzyżowe odcinkowe. Pokryty jest dachem czterospadowym, na którym znajduje się wieżyczka zegarowa. Wejście trójarkadowe nakryte szczytem schodkowym znajduje się po stronie wschodniej budynku. A-135/M – cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej żydowski latach nr 293, cmentarz w mieście Zakliczyn. Powstał w 1915-1916, autorem projektu był architekt Robert Motka. Cmentarz posiada numer 293 w VIII Okręgu Cmentarnym Brzesko. Jest to cmentarz samodzielny, ogrodzony betonowymi słupami łączonymi łańcuchem. Pochowanych jest tutaj 11 żołnierzy armii austro – węgierskiej oraz 1 żołnierz rosyjski, wszyscy wyznania żydowskiego. 47 A-1172/M – cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej nr 294 w Zakliczynie. Na cmentarzu tym w centralnym miejscu znajduje się ściana pomnikowa w kształcie trójkąta zakończona sześcioma małymi krzyżami. W prześwicie tej ściany widnieje krzyż z napisem: "WIERNI W POTRZEBIE - BŁOGOSŁAWIENI W ŚMIERCI". źródlo fot.: www.galeria.melsztyn.pl Aul. 271 – Mickiewicza zbudowany w dom w 11 (obecnie 1763 r. z Zakliczynie, nr 23), zachowaniem autentycznym napisem na belce „A.D. 1763 – Boże Błogosław temu Domowi i wszystkim mieszkającym w nim”. Budynek o dachu czterospadowym, łamanym, krytym blachą w 1914 r. Ozdobnie rzeźbione słupy zewnętrzne z zastrzałami podtrzymują wysunięty okap. Dom nazwany „Domem pod Wagą” jest przykładem budownictwa małomiasteczkowego z k. XVIII w. A-235 ul. – dom Mickiewicza w 12 Zakliczynie, (obecnie nr 25), zbudowany w 1858 r., drewniany, parterowy z wydatnie wysuniętym okapem wspartym na słupach z zastrzałami, dwuspadowym dachówką. przykładem z dachem naczółkowym krytym Budynek ten XIX-wiecznego jest typowym budownictwa małomiasteczkowego. 48 A-361 – dom mieszkalny w Zakliczynie, ul. Mickiewicza 35 A-134/M – cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej nr 290 w miejscowości Charzewice. Powstał w latach 1915-1916, autorem projektu był architekt Robert Motka. Jest to samodzielne założenie cmentarne składające się z trzech kwater, stanowiących integralną całość. źródlo fot.: www.galeria.melsztyn.pl A- 204 – kaplica cmentarna w Dzierżaninach, dawny kościół przeniesiony z Janowic 49 A- 1208/M – kościół parafialny p.w. św. Katarzyny w Gwoźdźcu wraz z drzewostanem, zbudowany w latach 1904-1913 w stylu neogotyckim według projektu architekta i budowniczego Adolfa Kościół murowany Zajączkowskiego. z kamienia i cegły, jednonawowy z węższym prezbiterium, które jest zamknięte wielobocznie. po bokach prezbiterium dobudowane sa zakrystie. W korpus kościoła wbudowana jest wieża, która jest częścia forntową budowli. A-168 – zespół dworsko-parkowy w Lusławicach. Usytuowany na wzniesieniu, złożony z dworu i parku o kompozycji częściowo geometrycznej (aleja dojazdowa, podjazd), częściowo romantycznej, krajobrazowej. W parku znajduje się grób wybitnego przedstawiciela antytrynitaryzmu Fausta Socyna. A-167 – lamus podworski w Lusławicach 50 A-3 – ruiny zamku w Melsztynie A-1193 – miejsce historyczne, kapliczka – figura Chrystusa Frasobliwego i cmentarz przykościelny w Melsztynie A-18/M – kościół parafialny pw. św. Justyny w Paleśnicy z 1809 r. Murowany z kamienia, potynkowany. Jednonawowy, z prezbiterium zamkniętym ścianą prostą, w przedłużeniu którego zakrystia. Przy nawie po bokach kaplica i kruchta a od zachodu wieża z dwiema przybudówkami po obu stronach. Wnętrze nakryte sufitami, w prezbiterium i pod źródło.: www.zakliczyn.com fot wieżą sklepienia żaglaste. Na zewnątrz kościół opięty uskokowymi przyporami. Wieża kwadratowa, trójkondygnacjowa, nakryta hełmem namiotowym, z czworoboczną nadstawką z daszkiem namiotowym Okna zamknięte półkoliście. Kaplica i kruchta zwieńczone falistymi szczytami. Dachy kryte blachą, nad prezbiterium i nawą dwuspadowe o wspólnej kalenicy, nad zakrystią trójspadowy, nad przybudówkami po bokach wieży pulpitowe. Nad nawą wieżyczka na sygnaturkę z latarnią. Polichromia figuralna malowana przez Tadeusza Knausa w 1966. 51 A-669/M – cmentarz wojenny z I wojny światowej nr 295 w Paleśnicy źródlo fot.: www.galeria.melsztyn.pl A-670/M – cmentarz wojenny z I wojny światowej nr 296 w Paleśnicy źródlo fot.: www.galeria.melsztyn.pl A-198 – zespół dworsko-parkowy w Stróży 52 A-136 – dwór z parkiem w Zdoni A-646/355 - grodzisko kultury łużyckiej i z wczesnego średniowiecza w Zawadzie 53 2.3.2. Obiekty chronione znajdujące się w gminnej ewidencji zabytków, nie objęte wpisem do rejestru: Lp – nr obiektu Miejscowość na mapie Adres 1 Zakliczyn 2 Nr budynku Obiekt Datowanie ul. Sobieskiego / ul. Ruchu Oporu słup pasyjny 1651 r. Zakliczyn Rynek kapliczka św. Floriana 1 poł. XIX wieku 3 Zakliczyn ul. Mickiewicza obok nr 31 kapliczka św. Jana Nepomucena 2 poł. XVIII wieku 4 Zakliczyn ul. Jagiellońska 16 (obok) Kapliczka Jezusa Nazareńskiego 2 poł. XIX wieku 5 Zakliczyn ul. Jagiellońska 6 kapliczka św. Jana 1858 r. 6 Zakliczyn ul. Malczewskiego 29a figura N.P. Marii Niepokolanie Poczętej 1909 r. 7 Zakliczyn ul. Tarnowska figura Serca Jezusa pocz. XX wieku 8 Zakliczyn figura Chrystusa Frasobliwego 1881 r. 9 Zakliczyn cmentarz parafialny pocz. XIX wieku 10 Zakliczyn nagrobek na cmentarzu parafialnym 1920 11 Zakliczyn Rynek / ul. Jagiellońska 2 dom po poł. XIX wieku 12 Zakliczyn Rynek 3 kamienica ok. 1900 r. 13 Zakliczyn Rynek 5 kamienica przed 1900 r. 14 Zakliczyn Rynek 6 kamienica ok. 1900 r. 15 Zakliczyn Rynek 7 kamienica przed 1900 r. 16 Zakliczyn Rynek 8 kamienica ok. 1900 r. 17 Zakliczyn Rynek 11 dom ok. 1925 r. 18 Zakliczyn Rynek / ul. Różana 15 szkoła przed 1848 r. 19 Zakliczyn Rynek 16 dom XIX / XX wiek 20 Zakliczyn Rynek 18 dom XVIII wiek 21 Zakliczyn Rynek 19 dom 1838 r. 22 Zakliczyn Rynek 23 dom po 1900 r. 23 Zakliczyn Rynek 24 dom po 1900 r. 24 Zakliczyn Rynek 25 dom XIX / XX wiek 25 Zakliczyn Rynek 26 dom przed 1900 r. 26 Zakliczyn Rynek 27 dom ok. 1900 r. 27 Zakliczyn Rynek 28 dom XIX wiek 28 Zakliczyn Rynek 30 dom ok. 1900 r. 29 Zakliczyn Rynek 33 kamienica ok. 1900 r. ul. Cmentarna 54 30 Zakliczyn Rynek 34 kamienica ok. 1925 r. 31 Zakliczyn Rynek 35 kamienica pocz. XX wieku 32 Zakliczyn ul. Jagiellońska / ul. Malczewskiego 1 kamienica 1923 r. 33 Zakliczyn ul. Jagiellońska 9 dom 34 Zakliczyn ul. Jagiellońska 12 dom pocz. XX wieku 35 Zakliczyn ul. Jagiellońska 16 willa "Zofiówka" 1910 r. 36 Zakliczyn ul. Jagiellońska 17 dom ok. 1930 r. 37 Zakliczyn ul. Jagiellońska 19 chałupa 4/4 XIX wiek 38 Zakliczyn ul. Jagiellońska 20 willa "Koci Zamek" ok. 1925 r. 39 Zakliczyn ul. Łukówka 1 zagroda 40 Zakliczyn ul. Łukówka 3 zagroda 41 Zakliczyn ul. Łukówka 4 zagroda 42 Zakliczyn ul. Malczewskiego 1 kamienica ok. 1900 r. 43 Zakliczyn ul. Malczewskiego 3 kamienica ok. 1900 r. 44 Zakliczyn ul. Malczewskiego 4 kamienica ok. 1925 r. 45 Zakliczyn ul. Malczewskiego 6 dom ok. 1860 r. 46 Zakliczyn ul. Malczewskiego 8 dom po 1900 r. 47 Zakliczyn ul. Malczewskiego 9 dom 1 poł. XIX wieku 48 Zakliczyn ul. Malczewskiego 10 dom 1848, 1948, 1958, 1963 49 Zakliczyn ul. Malczewskiego 11 dom XIX / XX wiek 50 Zakliczyn ul. Malczewskiego 12 dom po 1900 r. 51 Zakliczyn ul. Malczewskiego 14 dom ok. 1900 r. 52 Zakliczyn ul. Malczewskiego 16 dom ok. 1900 r. 53 Zakliczyn ul. Malczewskiego 20 dom ok. 1900 r. 54 Zakliczyn ul. Malczewskiego/ u. Piłsudskiego 21/16 budynek gospodarczy bud. gosp. z XIX/XX wieku 55 Zakliczyn ul. Malczewskiego 23 dom koniec XIX wieku 56 Zakliczyn ul. Malczewskiego 24 dom koniec XIX wieku 57 Zakliczyn ul. Malczewskiego 27 dom XIX / XX wiek 58 Zakliczyn ul. Malczewskiego 29 dom ok. 1925 r. 59 Zakliczyn ul. Malczewskiego 36 dom XIX wiek 60 Zakliczyn ul. Malczewskiego 45 willa ok. 1925 r. 61 Zakliczyn ul. Mickiewicza 1 kamienica ok. 1920 r. 62 Zakliczyn ul. Mickiewicza 5 dom 2 poł. XIX wieku 63 Zakliczyn ul. Mickiewicza 6 dom 1 połowa XIX wieku 55 przed 1939 r. i po 1945 przed 1939 r. i po 1945 przed 1939 r. i po 1945 64 Zakliczyn ul. Mickiewicza 8 dom ok. poł. XIX wieku 65 Zakliczyn ul. Mickiewicza 9 dom 2 poł. XIX wieku 66 Zakliczyn ul. Mickiewicza 10 dom 1799 r. 67 Zakliczyn ul. Mickiewicza 13 dom 2 poł. XIX wieku 68 Zakliczyn ul. Mickiewicza 14 dom koniec XIX wieku 69 Zakliczyn ul. Mickiewicza 15 dom koniec XIX wieku 70 Zakliczyn ul. Mickiewicza 21 dom koniec XIX wieku 71 Zakliczyn ul. Mickiewicza 22 dom koniec XIX wieku 72 Zakliczyn ul. Mickiewicza 24 dom przed poł. XIX wieku 73 Zakliczyn ul. Mickiewicza 26 dom 1864 r. 74 Zakliczyn ul. Mickiewicza 27 dom 1 poł. XIX wieku 75 Zakliczyn ul. Mickiewicza 28 plebania w zespole kościoła par. 1903 r. 76 Zakliczyn ul. Mickiewicza 29 dom koniec XIX wieku 77 Zakliczyn ul. Mickiewicza 31 willa pocz. XX wieku 78 Zakliczyn ul. Mickiewicza 38 dom ok. 1880 r. 79 Zakliczyn ul. Mickiewicza 39 dawny dom ubogich ok. 1807 r. 80 Zakliczyn ul. Mickiewicza 42 dom poł. XIX wieku 81 Zakliczyn ul. Mickiewicza 43 willa ok. 1925 82 Zakliczyn ul. Mickiewicza 45 dom XIX / XX wieku 83 Zakliczyn ul. Mickiewicza 47 dom XIX / XX wieku 84 Zakliczyn ul. Mickiewicza 48 dom ok. 1860 r. 85 Zakliczyn ul. Mickiewicza 49 dom XIX / XX wieku 86 Zakliczyn ul. Mickiewicza 50 dom ok. 1860 r. 87 Zakliczyn ul. Mickiewicza 51 dom pocz. XX wieku 88 Zakliczyn ul. Mickiewicza 52 dom koniec XIX wieku 89 Zakliczyn ul. Mickiewicza 53 dom XIX / XX wieku 90 Zakliczyn ul. Mickiewicza 58 dom ok. 1900 r. 91 Zakliczyn ul. Mickiewicza 65 dom koniec XIX wieku 92 Zakliczyn ul. Mickiewicza 68 budynek Ochronki p.w. św. Rodziny ok. 1925-1935 r. 93 Zakliczyn ul. Mickiewicza 71 dom ok. 1920 r. 94 Zakliczyn ul. Mickiewicza 73 dom ok. 1920 r. 95 Zakliczyn ul. Piłsudskiego 1 dom 1921 r. 96 Zakliczyn ul. Piłsudskiego 3 dom 1924 r. 97 Zakliczyn ul. Piłsudskiego 5 dom pocz. XX wieku 56 98 Zakliczyn ul. Piłsudskiego 16 działka i budynek gospodarczy 99 Zakliczyn ul. Piłsudskiego 21 dom koniec XIX wieku 100 Zakliczyn ul. Piłsudskiego 25 dom pocz. XX wieku 101 Zakliczyn ul. Piłsudskiego 37 dom ok. 1900 r. 102 Zakliczyn ul. Różana 4 dom koniec XIX wieku 103 Zakliczyn ul. Różana 5 dom koniec XIX wieku 104 Zakliczyn ul. Różana 10 dom ok. poł. XIX wieku 105 Zakliczyn ul. Różana / ul Mickiewicza 9 dom koniec XIX wieku 106 Zakliczyn ul. Spółdzielcza 3 dom ok. 1925 r. 107 Zakliczyn ul. Tarnowska 10 willa ok. 1930 r. 108 Zakliczyn Klasztorna 12 dom mieszkalny zabudowa zagrodowa 109 Bieśnik Bieśnik krzyż przydrożny 110 Bieśnik Bieśnik dawna szkoła 111 Borowa Borowa 112 Borowa Borowa kapliczka 113 Borowa Borowa kapliczka 1949 114 Charzewice Charzewice Park ok. 1800 r. 115 Charzewice Charzewice cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej nr 289 116 Charzewice Charzewice 42 dom mieszkalny 117 Charzewice Charzewice 38 dom mieszkalny 118 Charzewice Charzewice 37 dom mieszkalny, budynek gospodarczy 119 Charzewice Charzewice 39 dom mieszkalny 120 Charzewice Charzewice 15 dom mieszkalny 121 Charzewice Charzewice 122 Charzewice Charzewice 123 Dzierżaniny Dzierżaniny 124 Dzierżaniny Dzierżaniny kapliczka 125 Dzierżaniny Dzierżaniny krzyż 126 Dzierżaniny Dzierżaniny krzyż 127 Dzierżaniny zierżaniny krzyż 128 Dzierżaniny Dzierżaniny 74 dom mieszkalny 129 Dzierżaniny Dzierżaniny 13 dom mieszkalny 130 Dzierżaniny Dzierżaniny 41 dom 131 Dzierżaniny Dzierżaniny 78 dom 66 1868 dom mieszkalny 1957 kapliczka cmentarz z I wojny światowej nr 288 Kościół par. p. w. Podwyższenia Krzyża Św. 57 XVIII wiek 1834 r. 132 Faliszewice Faliszewice figura MB z Dzieciątkiem 133 Faliszewice Faliszewice 17 dom 134 Faliszewice Faliszewice 25 dom 135 Faliszewice Faliszewice 4 dom 136 Faliszewice Faliszewice 55 dom 137 Faliszewice Faliszewice kapliczka 138 Faściszowa Faściszowa cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej nr 292 139 Faściszowa Faściszowa kapliczka 1913 (?) 140 Faściszowa Faściszowa kapliczka 1863 141 Faściszowa Faściszowa kapliczka 1862 142 Faściszowa Faściszowa kapliczka 143 Faściszowa Faściszowa kapliczka 144 Faściszowa Faściszowa 31 dom 145 Faściszowa Faściszowa 61 dom 146 Faściszowa Faściszowa 75 dom 147 Faściszowa Faściszowa 41 dom 148 Faściszowa Faściszowa 32 dom 149 Filipowice Filipowice cmentarz parafialny 150 Filipowice Filipowice figura MB 1906 r. 151 Filipowice Filipowice 120 dom 1928 r. 52 zespół zabudowy gospodarstwa z otoczeniem 20 / 30 - XX wieku 152 Filipowice Filipowice 153 Filipowice Filipowice kapliczka 154 Filipowice Filipowice kapliczka 155 Filipowice Filipowice krzyż 156 Filipowice Filipowice 63 dom 157 Filipowice Filipowice 84 dom 158 Filipowice Filipowice 110 dom 159 Filipowice Filipowice 26 dom 160 Gwoździec Gwoździec cmentarz parafialny 161 Gwoździec Gwoździec cmentarz epidemiczny 162 Gwoździec Gwoździec krzyż 163 Gwoździec Gwoździec kapliczka 164 Gwoździec Gwoździec 165 Gwoździec Gwoździec obok nr 261 kapliczka kapliczka 58 1872 r. II pol. XIX w. 166 Gwoździec Gwoździec 234 dom 167 Gwoździec Gwoździec 233 dom 168 Gwoździec Gwoździec 51 dom 169 Gwoździec Gwoździec 3 dom 170 Gwoździec Gwoździec 7 dom 171 Gwoździec Gwoździec 17 dom 172 Gwoździec Gwoździec 188 dom 173 Gwoździec Gwoździec 139 dom 174 Jamna Jamna obok nr 14 krzyż 175 Jamna Jamna 17 dom 176 Kończyska Kończyska zespół klasztoru Bernardynek z kościołem 1889- 1904 r. 177 Kończyska Kończyska kapliczka poł. XIX wieku 178 Kończyska Kończyska 4 zagroda XIX wiek 179 Kończyska Kończyska 33 chałupa pocz. XX wieku 180 Kończyska Kończyska 181 Kończyska Kończyska 12 dom 182 Kończyska Kończyska 79 dom 183 Kończyska Kończyska 84 dom 184 Kończyska Kończyska 18 dom 185 Kończyska Kończyska 30 dom 186 Lusławice Lusławice figura przydrożna 1912 r. 187 Lusławice Lusławice figura przydrożna pocz. XX wieku 188 Lusławice Lusławice 124 Zespół d. folwarku pocz. XX wieku 189 Lusławice Lusławice 192 dom 1857r. 190 Lusławice Lusławice Park Dworski, brama 1 poł. XIX wieku 191 Lusławice Lusławice kapliczka 1863 192 Lusławice Lusławice 140 dom 193 Lusławice Lusławice 103 dom 194 Lusławice Lusławice 126 dom 195 Lusławice Lusławice 18 budynek gospodarczy 196 Lusławice Lusławice 60 dom 197 Lusławice Lusławice 65 dom 198 Lusławice Lusławice 3 dom 199 Lusławice Lusławice 116 dom kapliczka 59 200 Lusławice Lusławice 138 dom 201 Lusławice Lusławice 84 dom 202 Lusławice Lusławice 21 dom 203 Melsztyn Melsztyn krzyż 204 Melsztyn Melsztyn kapliczka 205 Melsztyn Melsztyn krzyż 206 Melsztyn Melsztyn 12 dom 207 Melsztyn Melsztyn 48 dom 208 Olszowa Olszowa 209 Olszowa Olszowa 210 Olszowa Olszowa krzyż 211 Olszowa Olszowa krzyż 212 Olszowa Olszowa 213 Paleśnica Paleśnica budynek dworu 214 Paleśnica Paleśnica Park Krajobrazowy 215 Paleśnica Paleśnica Plebania przy kościele parafialnym 1894 r. 216 Paleśnica Paleśnica Organistówka pocz. XX wieku, przebud. 217 Paleśnica Paleśnica, cmentarz parafialny dom pogrzebowy l. 20 - 30 XX wieku 218 Paleśnica Paleśnica cmentarz parafialny 219 Paleśnica Paleśnica cmentarz parafialny przy szosie 220 Paleśnica Paleśnica przy nr 39 spichlerz l. 20 - 30 XX wieku 221 Paleśnica Paleśnica 2 dom 1922 r, przeb. L. 50 XX wieku 222 Paleśnica Paleśnica 49 dom ok. 1940 r. 223 Paleśnica Paleśnica 69 dom 1932 r. 224 Paleśnica Paleśnica 78 dom ok. 1910 r. 225 Paleśnica Paleśnica 83 dom 1938 - 39 r. 226 Paleśnica Paleśnica 97 dom 1928 r. dom l. 90 XIX wieku obórka l. 20 - 30 XX wieku 4 69 1911 kapliczka 1915 r. dom 1938 r. dom obok nr 69 obok nr 69 koniec XIX wieku 227 Paleśnica Paleśnica 228 Paleśnica Paleśnica 229 Paleśnica Paleśnica 97 stajnia w zagrodzie 1928 r. 230 Paleśnica Paleśnica 97 stodoła w zagrodzie 1929 r. 231 Paleśnica Paleśnica przy nr 39 stodoła l. 20 - 30 XX wieku 232 Paleśnica Paleśnica krzyż 233 Paleśnica Paleśnica krzyż 60 234 Paleśnica Paleśnica 53 dom 235 Paleśnica Paleśnica 75 dom 236 Paleśnica Paleśnica 38 dom 237 Paleśnica Paleśnica 79 dom 238 Roztoka Roztoka cmentarz wojenny z I wojny światowej nr 287 239 Roztoka Roztoka kapliczka Ruda Kameralna Kaplica p. w. św. Trójcy 1827 r. 1864, 1971 Ruda Kameralna kapliczka przydrożna poł. XIX wieku Ruda Kameralna krzyż 240 241 242 243 Ruda Kameralna Ruda Kameralna Ruda Kameralna Ruda Kameralna Ruda Kameralna 90 dom 47 dom 244 Słona Słona 245 Stróże Stróże oficyna (domek ogrod.) XIX / XX wiek 246 Stróże Stróże krzyż 1853 r. 247 Stróże Stróże krzyż w otoczeniu drzew od poł. XIX wieku 248 Stróże Stróże d. szkoła XX wiek 249 Stróże Stróże 75 dom 250 Stróże Stróże 66 dom 251 Stróże Stróże 54 dom 252 Wesołów Wesołów zagroda 253 Wesołów Wesołów krzyż 254 Wesołów Wesołów 130 dom 255 Wesołów Wesołów 11 dom 256 Wesołów Wesołów 106 dom 257 Wesołów Wesołów 52 dom 258 Wola Stróska Wola Stróska obok nr 145 kapliczka 259 Wola Stróska Wola Stróska 123 dom 260 Wola Stróska Wola Stróska 43 dom 261 Wola Stróska Wola Stróska cmentarz z II wojny światowej 262 Wróblowice Wróblowice kapliczka 1910 r. 263 Wróblowice Wróblowice budynek dworu XIX / XX wiek 264 Wróblowice Wróblowice stajnia XIX / XX wiek 265 Wróblowice Wróblowice park XIX / XX wiek 266 Wróblowice Wróblowice 112 dom 267 Wróblowice Wróblowice 6 dom 61 koniec XIX wieku 1907 268 Wróblowice Wróblowice 109 dom 269 Wróblowice Wróblowice 30 dom 270 Zawada Lanckorońska Zawada Lanckorońska krzyż 271 Zdonia Zdonia figura św. Józefa 1906 r. 272 Zdonia Zdonia kapliczka 1907 273 Zdonia Zdonia budynek gospodarczy 274 Zdonia Zdonia 69 dom 275 Zdonia Zdonia 50 dom 276 Zdonia Zdonia 19 dom 2.3.3. Katalog stanowisk archeologicznych W tabeli zestawione zostały stanowiska archeologiczne według kart Archeologicznego Zdjęcia Polski znajdujących się w ewidencji Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie – Delegatura w Tarnowie. Miejscowość Obiekt Chronologia 1 Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze 108-64/35 Borowa ślad osadnictwa neolit 2 106-64/44 Charzewice 3 106-64/45 Charzewice 4 106-64/46 Charzewice ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa epoka kamienia prahistoria, nowożytna prahistoria 5 106-64/47 Charzewice ślad osadnictwa neolit (?) 6 106-64/48 Charzewice ślad osadnictwa epoka kamienia 7 106-64/49 Charzewice ślad osadnictwa późne średniowiecze 8 106-64/50 Charzewice ślad osadnictwa 9 106-64/51 Charzewice ślad osadnictwa 10 106-64/52 Charzewice osada epoka kamienia k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza prahistoria 11 106-64/53 Charzewice ślad osadnictwa prahistoria 12 106-64/54 Charzewice ślad osadnictwa późne średniowiecze 13 106-64/55 Charzewice osada k. łużycka ep. brązu 14 106-64/56 Charzewice 15 106-64/57 Charzewice 16 106-64/58 Charzewice ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa prahistoria prahistoria, późne średniowiecze prahistoria 17 106-64/59 Charzewice 18 106-64/77 Charzewice 19 108-64/1 Dzierżaniny ślad osadnictwa osada, ślad osadnictwa studnia prahistoria prahistoria, k. łuzycka ep. brązu nowożytna 20 108-64/41 Dzierżaniny osada okres nowożytny 21 108-64/42 Dzierżaniny ślad osadnictwa epoka kamienia 22 108-64/43 Dzierżaniny ślad osadnictwa epoka kamienia Lp 62 Uwagi Miejscowość Obiekt Chronologia 23 Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze 108-64/44 Dzierżaniny 24 106-64/34 Faściszowa 25 106-64/35 Faściszowa ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa 26 106-64/36 Faściszowa osada 27 106-64/37 Faściszowa ślad osadnictwa 28 107-65/46 Faściszowa 29 107-65/47 Faściszowa 30 107-65/56 Faściszowa ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa epoka kamienia prahistoria, późne średniowiecze prahistoria k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza prahistoria prahistoria, nowożytna epoka kamienia 31 107-65/57 Faściszowa ślad osadnictwa późne średniowiecze 32 107-65/59 Faściszowa ślad osadnictwa paleolit schyłkowy 33 107-65/60 Faściszowa 34 107-65/61 Faściszowa 35 107-65/62 Faściszowa 36 107-65/63 Faściszowa ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa, osada ślad osadnictwa prahistoria prahistoria, nowożytna epoka kamienia, k. przeworska okr. rzymski epoka kamienia 37 107-65/69 Faściszowa ślad osadnictwa wczesne średniowiecze 38 107-65/70 Faściszowa 39 107-65/71 Faściszowa ślad osadnictwa ślad osadnictwa, osada, ślad osadnictwa 40 107-65/72 Faściszowa osada, ślad osadnictwa 41 107-65/73 Faściszowa osada, ślad osadnictwa 42 107-65/74 Faściszowa osada, ślad osadnictwa 43 107-65/75 Faściszowa 44 107-65/76 Faściszowa 45 107-65/77 Faściszowa 46 107-65/78 Faściszowa 47 107-65/79 Faściszowa osada osada, ślad osadnictwa osada ślad osadnictwa, osada osada prahistoria epoka kamienia, prahistoria, wczesne średniowiecze prahistoria, k. łuzycka sch. ep. brązu wcz. ep. żelaza prahistoria, k. łużycka ep. brązu neolit, k. łużycka ep. brązu - wcz. ep. żelaza prahistoria prahistoria, późne średniowiecze prahistoria k. łużycka ep. brązu, prahistoria prahistoria 48 107-65/80 Faściszowa ślad osadnictwa prahistoria 49 107-65/81 Faściszowa ślad osadnictwa prahistoria 50 107-65/85 Faściszowa 51 107-65/86 Faściszowa 52 107-65/87 Faściszowa 53 107-65/94 Faściszowa osada ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa prahistoria prahistoria, nowożytna k. łużycka ep. brązu, prahistoria prahistoria 54 107-65/95 Faściszowa osada prahistoria 55 107-65/96 Faściszowa 56 107-65/97 Faściszowa 57 107-65/98 Faściszowa osada ślad osadnictwa, ślad osadnictwa osada, prahistoria, nowożytna prahistoria, Lp 63 Uwagi Lp Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze Miejscowość Obiekt Chronologia ślad osadnictwa wczesne średniowiecze ślad osadnictwa, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa osada epoka kamienia, prahistoria, późne średniowiecze epoka kamienia, prahistoria prahistoria V okr. e. brązu k. łuzycka o. halszt k. łużycka e. brązu, k. przeworska okr. rzymski, prahistoria prahistoria, nowożytna prahistoria późne średniowiecze mezolit, k. cer. wstęgowej rytej neolit, k. lendzielska neolit, nowożytna wczesne średniowiecze, późne średniowiecze epoka kamienia 58 107-65/99 Faściszowa 59 107-65/100 Faściszowa 60 107-65/101 Faściszowa ślad osadnictwa, osada, ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa osada 61 107-65/102 Faściszowa osada 62 107-65/105 Faściszowa 63 107-65/106 Faściszowa 64 107-64/39 Filipowice 65 107-64/40 Filipowice 66 106-64/27 Gwoździec 67 106-64/28 Gwoździec 68 106-64/29 Gwoździec ślad osadnictwa ślad osadnictwa, osada, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa 69 106-64/39 Gwoździec ślad osadnictwa epoka kamienia 70 106-64/40 Gwoździec ślad osadnictwa prahistoria 71 106-64/41 Gwoździec ślad osadnictwa wczesne średniowiecze 72 106-64/42 Gwoździec ślad osadnictwa 73 106-64/43 Gwoździec cmentarzysko 74 106-64/60 Gwoździec osada 75 106-64/61 Gwoździec osada 76 106-64/62 Gwoździec osada 77 106-64/63 Gwoździec ślad osadnictwa prahistoria k. łużycka V ok.. ep. brązu wcz. ep. żel. k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza prahistoria k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza prahistoria 78 106-64/64 Gwoździec 79 106-64/72 Gwoździec ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa 80 106-64/73 Gwoździec ślad osadnictwa, ślad osadnictwa 81 106-64/74 Gwoździec ślad osadnictwa 82 106-64/75 Gwoździec osada, ślad osadnictwa 83 106-64/76 Gwoździec ślad osadnictwa 84 106-64/78 Gwoździec ślad osadnictwa 85 106-64/79 Gwoździec ślad osadnictwa 86 106-64/80 Gwoździec ślad osadnictwa 87 106-64/81 Gwoździec 88 106-64/82 Gwoździec ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa 64 neolit prahistoria, późne średniowiecze epoka kamienia, k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza neolit k. przeworska mł. okr. przedrz okr. rzymski, późne średniowiecze epoka kamienia k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza prahistoria k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza prahistoria prahistoria, późne średniowiecze Uwagi Miejscowość Obiekt Chronologia 89 Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze 106-64/83 Gwoździec ślad osadnictwa 90 106-64/90 Gwoździec ślad osadnictwa 91 106-64/91 Gwoździec osada prahistoria k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza prahistoria 92 106-64/92 Gwoździec ślad osadnictwa 93 106-64/93 Gwoździec osada 94 106-64/94 Gwoździec osada 95 106-64/95 Gwoździec ślad osadnictwa 96 106-64/96 Gwoździec osada 97 106-64/97 Gwoździec osada prahistoria k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza prahistoria 98 106-64/98 Gwoździec ślad osadnictwa epoka kamienia 99 106-64/99 Gwoździec 100 106-64/105 Gwoździec 101 106-64/106 Gwoździec 102 106-64/107 Gwoździec 103 106-64/108 Gwoździec ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa osada osada, ślad osadnictwa ślad osadnictwa prahistoria epoka kamienia, prahistoria prahistoria prahistoria, późne średniowiecze późne średniowiecze 104 106-64/109 Gwoździec ślad osadnictwa epoka kamienia 105 106-64/110 Gwoździec ślad osadnictwa prahistoria 106 106-64/111 Gwoździec osada k. przeworska okr. rzymski 107 106-64/112 Gwoździec osada późne średniowiecze 108 106-64/113 Gwoździec ślad osadnictwa osada, ślad osadnictwa, osada, osada Lp późne średniowiecze k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza prahistoria Kończyska punkt osadniczy punkt osadniczy, punkt osadniczy ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa osada, ślad osadnictwa osada, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa ślad osadnictwa, osada ślad osadnictwa, ślad osadnictwa osada, ślad osadnictwa ślad osadnictwa, osada, ślad osadnictwa ślad osadnictwa k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza, k. przeworska okr. rzymski, prahistoria, późne średniowiecze epoka kamienna epoka kamienna, nowożytność prahistoria prahistoria, nowożytna prahistoria, wczesne średniowiecze prahistoria, k. łużycka ep.brązu, wczesne średniowiecze prahistoria k. łużycka ep. brązu, prahistoria prahistoria, nowożytna k. przeworska okr. rzymski, późne średniowiecze epoka kamienia, prahistoria, późne średniowiecze prahistoria Kończyska osada, ślad prahistoria, 109 106-64/114 Gwoździec 110 108-65/1 Jamna 111 108-65/8 Jamna 112 107-65/21 Kończyska 113 107-65/23 Kończyska 114 107-65/24 Kończyska 115 107-65/27 Kończyska 116 107-65/28 Kończyska 117 107-65/29 Kończyska 118 107-65/30 Kończyska 119 107-65/31 Kończyska 120 107-65/32 Kończyska 121 107-65/33 122 107-65/34 65 Uwagi Lp Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze Miejscowość 123 107-65/45 Kończyska 124 107-65/58 Kończyska 125 106-65/30 Lusławice 126 106-65/31 Lusławice 127 107-65/1 Lusławice 128 107-65/2 Lusławice 129 107-65/22 Lusławice 130 107-65/25 Lusławice 131 107-65/26 Lusławice 132 107-65/35 Lusławice 133 107-65/36 Lusławice 134 107-65/37 Lusławice 135 107-65/38 Lusławice 136 107-65/39 Lusławice 137 107-65/40 Lusławice 138 107-65/41 Lusławice 139 107-65/42 Lusławice 140 107-65/43 Lusławice 141 107-65/44 Lusławice 142 107-65/48 Lusławice 143 107-65/49 Lusławice 144 107-65/50 Lusławice 145 107-65/51 Lusławice 146 107-65/52 Lusławice 147 107-65/53 Lusławice 148 107-65/54 Lusławice 149 107-65/55 Lusławice Obiekt Chronologia osadnictwa k. łużycka ep. brązu osada, ślad osadnictwa ślad osadnictwa osada, ślad osadnictwa, osada, osada ślad osadnictwa osada, ślad osadnictwa ślad osadnictwa, osada ślad osadnictwa osada, osada osada, osada ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa, osada, osada ślad osadnictwa, ślad osadnictwa osada, osada, osada neolit prahistoria prahistoria, k. łużycka e. brązu - o. hal., k. przeworska póź. okr. rzym., późne średniowiecze prahistoria prahistoria, nowożytna prahistoria osada, osada ślad osadnictwa, ślad osadnictwa, osada ślad osadnictwa epoka kamienia prahistoria, nowożytna k. łużycka ep. brązu, wczesne średniowiecze IX w. prahistoria, późne średniowiecze epoka kamienia, prahistoria, nowożytna późne średniowiecze, nowożytna prahistoria, k. przeworska p. okr. rzymski, nowożytna prahistoria, k. łużycka ep. brązu wcz. ep. żelaza prahistoria, nowożytna epoka kamienia, prahistoria, k. przeworska okr. rzymski prahistoria ślad osadnictwa osada, osada, osada osada osada, osada, osada ślad osadnictwa, osada osada, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa osada, osada, ślad osadnictwa osada, ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa osada, prahistoria prahistoria, wczesne średniowiecze, nowożytna prahistoria prahistoria, wczesne średniowiecze, nowożytna prahistoria, nowożytna k. przeworska okr. rzymski, wczesne średniowiecze, późne średniowiecze k. przeworska, okr. rzymski, wczesne średniowiecze, nowożytna k. przeworska okr. rzymski, nowożytna prahistoria, nowożytna prahistoria, osada, ślad osadnictwa 66 Uwagi Lp Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze Miejscowość Obiekt Chronologia ślad osadnictwa późne średniowiecze późne średniowiecze prahistoria, późne średniowiecze prahistoria, wczesne średniowiecze, późne średniowiecze neolit, prahistoria, późne średniowiecze prahistoria późne średniowiecze - czasy nowożytne 150 107-65/64 Lusławice 151 107-65/65 Lusławice 152 107-65/66 Lusławice 153 107-65/67 Lusławice 154 107-65/68 Lusławice ślad osadnictwa osada, ślad osadnictwa osada, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa 155 106-64/1 Melsztyn zamczysko 156 106-64/2 Melsztyn ślad osadnictwa 157 106-64/100 Melsztyn ślad osadnictwa prahistoria 158 106-64/101 Melsztyn 159 106-64/102 Melsztyn ślad osadnictwa 160 106-64/103 Melsztyn osada 161 106-64/104 Melsztyn osada 162 108-65/4 Olszowa 163 108-65/6 Olszowa 164 108-65/5 Paleśnica neolit późne średniowiecze - czasy nowożytne późne średniowiecze - czasy nowożytne późne średniowiecze, nowożytność późne średniowiecze, nowożytność pradzieje, nowożytność 165 108-65/7 Paleśnica 166 108-64/45 167 brak lokalizacji Paleśnica punkt osadniczy, punkt osadniczy punkt osadniczy, punkt osadniczy punkt osadniczy, punkt osadniczy punkt osadniczy, punkt osadniczy ślad osadnictwa epoka kamienia 108-64/46 Paleśnica ślad osadnictwa epoka kamienia 168 108-64/47 Paleśnica ślad osadnictwa epoka kamienia 169 108-64/48 Paleśnica ślad osadnictwa epoka kamienia 170 108-64/49 Paleśnica ślad osadnictwa epoka kamienia 171 108-64/50 Paleśnica ślad osadnictwa neolit 172 108-64/51 Paleśnica ślad osadnictwa epoka kamienia 173 108-64/52 Paleśnica ślad osadnictwa epoka kamienia 174 106-65/1 Roztoka "Na Skale" grodzisko k. łużycka HD- wcz. o. lat. 175 106-65/25 Roztoka ślad osadnictwa k. łużycka ep. brązu - o. hal. 176 106-65/26 Roztoka osada prahistoria 177 106-65/29 Roztoka ślad osadnictwa prahistoria 178 107-64/38 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia 179 108-64/22 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia 180 108-64/23 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia 181 108-64/24 Ruda Kameralna ślad osadnictwa 182 108-64/25 Ruda Kameralna ślad osadnictwa 183 108-64/26 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia epoka kamienia ze wskazaniem na paleolit epoka kamienia 184 108-64/27 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia 185 108-64/28 Ruda Kameralna ślad osadnictwa prahistoria 67 Uwagi nowożytność Miejscowość Obiekt Chronologia 186 Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze 108-64/29 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia 187 108-64/30 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia 188 108-64/32 Ruda Kameralna osada późne średniowiecze 189 108-64/33 Ruda Kameralna ślad osadnictwa neolit 190 108-64/34 Ruda Kameralna osada późne średniowiecze 191 108-64/36 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia 192 108-64/37 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia 193 108-64/38 Ruda Kameralna ślad osadnictwa prahistoria 194 108-64/39 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia 195 108-64/40 Ruda Kameralna ślad osadnictwa epoka kamienia 196 107-64/41 Stróże ślad osadnictwa prahistoria 197 107-64/56 Stróże 198 107-64/57 Stróże 199 107-64/58 Stróże 200 107-64/59 Stróże 201 107-64/60 Stróże ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa osada ślad osadnictwa, osada osada k. łużycka ep. brązu prahistoria, późne średniowiecze prahistoria epoka kamienia, prahistoria prahistoria 202 107-64/61 Stróże ślad osadnictwa prahistoria 203 107-64/62 Stróże osada prahistoria 204 107-64/63 Stróże 205 107-64/64 Stróże 206 107-64/65 Stróże 207 107-64/66 Stróże 208 107-64/67 Stróże 209 107-64/68 Stróże 210 107-64/69 Stróże osada osada, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa osada ślad osadnictwa, osada ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa osada k. łużycka ep. brązu - ok.. hal. prahistoria, k. przeworska p. okr. rzymski, wczesne średniowiecze k. łużycka ep. brązu - ok.. hal. epoka kamienia, prahistoria prahistoria epoka kamienia, prahistoria prahistoria 211 107-64/70 Stróże 212 107-64/71 Stróże 213 107-64/72 Stróże 214 107-64/73 Stróże 215 107-64/74 Stróże 216 107-64/75 Stróże ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa osada, ślad osadnictwa osada ślad osadnictwa, ślad osadnictwa k. łużycka ep.brązu epoka kamienia, prahistoria, wczesne średniowiecze prahistoria k. łużycka e. brązu - o. halszt., epoka kamienia prahistoria prahistoria, wczesne średniowiecze 217 107-64/3 Wesołów osada prahistoria 218 107-64/4 Wesołów osada prahistoria 219 107-64/5 Wesołów osada prahistoria 220 107-64/6 Wesołów osada prahistoria 221 107-64/7 Wesołów osada, ślad osadnictwa prahistoria, wczesne średniowiecze Lp 68 Uwagi brak lokalizacji brak lokalizacji brak lokalizacji brak lokalizacji brak lokalizacji Lp Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze Miejscowość 222 107-64/76 Wesołów 223 107-64/77 224 Obiekt Chronologia Wesołów osada, ślad osadnictwa ślad osadnictwa prahistoria, wcz. e. brązu epoka kamienia 107-64/78 Wesołów ślad osadnictwa epoka kamienia 225 107-64/79 Wesołów osada k. przeworska p. okr. rzymski 226 107-64/80 Wesołów osada późne średniowiecze 227 107-64/81 Wesołów ślad osadnictwa prahistoria 228 107-64/82 Wesołów 229 107-64/83 Wesołów 230 107-64/84 Wesołów 231 107-64/85 Wesołów 232 107-64/86 Wesołów 233 107-64/87 Wesołów późne średniowiecze epoka kamienia, prahistoria, k. łużycka ep. brązu, późne średniowiecze wczesne średniowiecze k. przeworska okr. rzymski, wczesne średniowiecze, późne średniowiecze k. łużycka ep. brązu - ok.. hal., późne średniowiecze późne średniowiecze 234 107-64/88 Wesołów 235 107-64/89 Wesołów ślad osadnictwa ślad osadnictwa, osada, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa osada, ślad osadnictwa, osada osada, ślad osadnictwa osada osada jednodworcza osada 236 107-64/90 Wesołów osada prahistoria 237 107-64/42 Wola Stróska 238 107-64/43 Wola Stróska 239 107-64/44 Wola Stróska 240 107-64/45 Wola Stróska 241 107-64/46 Wola Stróska 242 107-64/47 Wola Stróska 243 107-64/48 Wola Stróska 244 107-64/49 Wola Stróska 245 107-64/50 Wola Stróska 246 107-64/51 Wola Stróska ślad osadnictwa osada, ślad osadnictwa osada, osada osada ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa prahistoria k. przeworska okr. rzymski, wczesne średniowiecze prahistoria, k. łużycka ep.brązu prahistoria epoka kamienia, k. łużycka ep. brązu późne średniowiecze prahistoria, późne średniowiecze późne średniowiecze epoka kamienia, późne średniowiecze epoka kamienia 247 107-64/52 Wola Stróska ślad osadnictwa prahistoria 248 107-64/53 Wola Stróska osada późne średniowiecze 249 107-64/54 Wola Stróska ślad osadnictwa prahistoria 250 107-64/55 Wola Stróska ślad osadnictwa k. łużycka ep. brązu 251 106-65/32 Wróblowice 252 106-65/33 Wróblowice 253 106-65/34 Wróblowice 254 106-65/35 Wróblowice 255 106-65/36 Wróblowice 256 106-65/37 Wróblowice ślad osadnictwa osada, osada ślad osadnictwa, osada, osada ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa osada, ślad osadnictwa, prahistoria k. przeworska okr. rzymski, późne średniowiecze XIII-XIV w. k. łużycka ep. brązu - o. hal., prahistoria, późne średniowiecze prahistoria, wczesne średniowiecze epoka kamienia prahistoria, wczesne średniowiecze, 69 k. łużycka ep. brązu - ok.. hal k. łużycka ep. brązu - ok.. hal Uwagi Lp Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze Miejscowość Obiekt Chronologia osada późne średniowiecze-nowożytna k. łużycka ep. brązu, późne średniowiecze prahistoria, k. przeworska okr. rzymski, wczesne średniowiecze, późne średniowiecze k. przeworska późny o. rzym., późne średniowiecze prahistoria, wczesne średniowiecze k. łużycka ep. brązu, k. przeworska póź okr. rzym., wczesne średniowiecze prahistoria, późne średniowiecze prahistoria prahistoria, k. przeworska póź okr. rzym., wczesne średniowiecze prahistoria, wczesne średniowiecze, późne średniowiecze prahistoria, późne średniowiecze prahistoria, późne średniowiecze k. łużycka ep. brązu, wczesne średniowiecze prahistoria 257 106-65/38 Wróblowice 258 106-65/39 Wróblowice 259 106-65/40 Wróblowice 260 106-65/41 Wróblowice 261 106-65/42 Wróblowice 262 106-65/43 Wróblowice 263 106-65/44 Wróblowice 264 106-65/45 Wróblowice 265 106-65/46 Wróblowice 266 106-65/47 Wróblowice 267 106-65/48 Wróblowice 268 106-65/49 Wróblowice 269 106-65/53 Wróblowice osada, ślad osadnictwa osada, osada, osada, ślad osadnictwa osada, ślad osadnictwa ślad osadnictwa, osada osada, osada, ślad osadnictwa osada, ślad osadnictwa osada osada, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa, osada osada, ślad osadnictwa osada, ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa osada 270 106-65/54 Wróblowice osada k. przeworska późny o. rzym. 271 106-65/55 Wróblowice osada k. łużycka ep. brązu 272 106-65/56 Wróblowice 273 106-65/57 Wróblowice 274 106-65/58 Wróblowice osada osada, osada ślad osadnictwa k. łużycka ep. brązu - o. hal. k. łużycka ep. brązu - o. hal., późne średniowiecze k. łużycka ep. brązu - o. hal. 275 106-65/60 Wróblowice 276 107-65/88 Wróblowice 277 107-65/89 Wróblowice 278 107-65/90 Wróblowice 279 107-65/91 Wróblowice 280 107-64/8 Zakliczyn 281 107-64/9 Zakliczyn 282 107-64/91 Zakliczyn 283 107-64/92 Zakliczyn 284 107-64/93 Zakliczyn osada osada, osada osada, ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa osada, osada, osada, osada osada, osada, osada osada, osada osada, osada ślad osadnictwa prahistoria prahistoria, wczesne średniowiecze prahistoria, późne średniowiecze epoka kamienia, prahistoria, nowożytna prahistoria ep. brązu k. łużycka, wczesne średniowiecze, p. okr. rzymski k. przeworska, późne średniowiecze prahistoria, wczesne średniowiecze, późne średniowiecze prahistoria, późne średniowiecze prahistoria, późne średniowiecze prahistoria 70 Uwagi wnioskowany wpis do rejestru Miejscowość Obiekt Chronologia 285 Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze 107-64/94 Zakliczyn 286 107-64/95 Zakliczyn 287 107-64/96 Zakliczyn ślad osadnictwa ślad osadnictwa, osada ślad osadnictwa prahistoria k. łużycka ep. brązu - ok.. hal, k. przeworska póź. okr. rzymski prahistoria 288 107-64/97 Zakliczyn osada prahistoria 289 107-64/98 Zakliczyn ślad osadnictwa prahistoria 290 107-64/99 Zakliczyn 291 107-64/100 Zakliczyn osada ślad osadnictwa, ślad osadnictwa prahistoria epoka kamienia, prahistoria 292 107-65/3 Zakliczyn cmentarzysko 293 107-65/4 Zakliczyn osada prahistoria 294 107-65/5 Zakliczyn osada nowożytna 295 107-65/6 Zakliczyn ślad osadnictwa epoka kamienia 296 107-65/7 Zakliczyn ślad osadnictwa prahistoria 297 107-65/8 Zakliczyn osada prahistoria 298 107-65/9 Zakliczyn 299 107-65/10 Zakliczyn ślad osadnictwa osada, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa 300 107-65/11 Zakliczyn 301 107-65/12 Zakliczyn 302 107-65/13 Zakliczyn 303 107-65/14 Zakliczyn 304 107-65/15 Zakliczyn 305 107-65/16 Zakliczyn osada, osada osada, osada, ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa wczesne średniowiecze prahistoria, późne średniowiecze, nowożytna k. łużycka ep. brązu - wcz. ep. żelaza, wczesne średniowiecze VIII-IX w. prahistoria, wczesne średniowiecze prahistoria, późne średniowiecze, nowożytna epoka kamienia, późne średniowiecze epoka kamienia, prahistoria epoka kamienia 306 107-65/17 Zakliczyn ślad osadnictwa późne średniowiecze 307 107-65/18 Zakliczyn 308 107-65/19 Zakliczyn 309 107-65/20 Zakliczyn ślad osadnictwa ślad osadnictwa, osada ślad osadnictwa, ślad osadnictwa, 310 106-64/3 Zawada Lanckorońska prahistoria epoka kamienia, prahistoria wczesne średniowiecze, późne średniowiecze k. łużycka ep. brązu wcz. ep. żelaza, wczesne średniowiecze IX-XI w., nowożytna 311 106-64/115 312 106-64/116 313 106-64/117 314 106-64/118 315 106-64/120 316 106-64/121 Lp Zawada Lanckorońska Zawada Lanckorońska Zawada Lanckorońska Zawada Lanckorońska Zawada Lanckorońska Zawada ślad osadnictwa, osada grodzisko, grodzisko, dwór ślad osadnictwa ślad osadnictwa ślad osadnictwa, osada brak lokalizacji prahistoria k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza prahistoria, k. łużycka ep. brązu-wcz. ep. żelaza ślad osadnictwa prahistoria ślad osadnictwa późne średniowiecze osada, prahistoria, 71 Uwagi Nr obszaru AZP/nr stanowiska na obszarze Lp Miejscowość Obiekt Chronologia Lanckorońska ślad osadnictwa osada, ślad osadnictwa osada późne średniowiecze nowożytna k. łużycka ep. brązu, późne średniowiecze k. łużycka ep. brązu ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa osada, ślad osadnictwa ślad osadnictwa prahistoria epoka kamienia, prahistoria, późne średniowiecze epoka kamienia, prahistoria prahistoria, wczesne średniowiecze prahistoria ślad osadnictwa ślad osadnictwa, osada, ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa, ślad osadnictwa ślad osadnictwa osada, ślad osadnictwa, ślad osadnictwa prahistoria epoka kamienia, prahistoria, późne średniowiecze prahistoria, późne średniowiecze prahistoria, późne średniowiecze wczesne średniowiecze XII w. prahistoria, późne średniowiecze prahistoria, wczesne średniowiecze prahistoria prahistoria, wcz. e. brązu k. przeworska 317 107-64/101 Zdonia 318 107-64/102 Zdonia 319 107-64/103 Zdonia 320 107-64/104 Zdonia 321 107-64/105 Zdonia 322 107-64/106 Zdonia 323 107-64/107 Zdonia 324 107-64/108 Zdonia 325 107-64/109 Zdonia 326 107-64/110 Zdonia 327 107-64/111 Zdonia 328 107-64/112 Zdonia 329 107-64/113 Zdonia 330 107-64/114 Zdonia 331 107-64/115 Zdonia 332 107-64/116 Zdonia 333 107-64/117 Zdonia Uwagi 2.3.4. Strefy ochrony konserwatorskiej Dla Gminy Zakliczyn w 2000 r wykonane zostało 14 Studium Konserwatorskie obejmujące strefę zabytkowej struktury miejscowości Zakliczyn wraz z zespołami w Lusławicach i Klasztorem Bernardynek w Kończyskach. W tym opracowaniu zostały wyznaczone strefy dla których ustalono zasady ochrony zasobów kulturowych. 1. strefa ścisłej ochrony konserwatorskiej krajobrazu z zabudową, obejmująca enklawy o najwyższych walorach zabytkowych, wymagające zachowania w stanie zbliżonym do obecnego z priorytetem działań o charakterze konserwatorskim nad innymi działaniami. 14 Studium Konserwatorskie obejmujące strefę zabytkowej struktury miejscowości Zakliczyn wraz z zespołami w Lusławicach i klasztorem Bernardynek w Kończyskach. Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. Z o.o., Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 2000 r. 72 2. strefa ścisłej ochrony konserwatorskiej krajobrazu bez zabudowy, obejmująca otwarty krajobraz, zapewniający ekspozycję widokową najważniejszych zespołów zabytkowych. Wykluczenie nowej zabudowy oraz obiektów kubaturowych. 3. strefa częściowej ochrony krajobrazu z zabudową, obejmująca enklawy o wysokich walorach zabytkowych, które uległy wtórnym przekształceniom, bądź enklawy o niższej wartości. Ochrona podporządkowana zachowaniu ogólnego charakteru, gabarytów, typów zabudowy, podziałów własnościowych. Dopuszcza się działalność inwestycyjną polegającą na wprowadzaniu nowej zabudowy oraz nowych funkcji. Zachowanie układu urbanistycznego przedmieścia: przebiegu ulic, dyspozycji działek siedliskowych (w przypadku scaleń należy akcentować podział w kompozycji fasady budynku). Utrzymanie we frontach działek zabudowy mieszkalnej tworzącej pierzeje oraz wprowadzanie plomb w miejscu luk w pierzejach zabudowy. Na dawnych działkach ogrodowych ponad skarpą powodziową na północnych zapleczach układu urbanistycznego historycznego Przedmieścia Krakowskiego dopuszcza się nową zabudowę jednorodzinną o niskiej intensywności, parterową, z zachowaniem przewagi zieleni w zagospodarowaniu terenu. 2.4. Potencjał ludnościowy Gmina Zakliczyn, z powierzchnią 122,6 km2, jest największą, pod względem wielkości, gminą w powiecie tarnowskim. Gminę zamieszkuje 12,28 tys. osób, w tym w samym mieście 1 528 (stan na 30.12.2008 r.). Liczba mieszkańców gminy Zakliczyn w ostatnich latach utrzymuje nieznaczną tendencję wzrostową (ryc.8). Średnia gęstość zaludnienia dla całej gminy wynosi 100 os/km2. 73 Ryc. 12 Zmiany liczby ludności w gminie Zakliczyn w latach 1998 - 2008 12 500 12 400 12 300 12 200 12 100 12 000 11 900 11 800 11 700 11 600 11 500 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 liczba ludności Źródło: opracowanie własne na podstawie BDR GUS. Najwięcej, ponad 12,4 %, mieszkańców gminy mieszka w samym mieście Zakliczynie, tj 1.528 (stan na 2008 r.) i jest to jedyna miejscowość w gminie, która przekracza liczbę 1 000 mieszkańców. Procentowy udział miasta w powierzchni gminy wynosi 3,28%. Na drugim miejscu, pod względem liczby mieszkańców, znajduje się miejscowość Lusławice. Najmniejszy odsetek mieszkańców gminy zamieszkuje wieś Jamna 88 osób oraz Melsztyn 203 osoby. W przeciągu ostatnich 4 lat największy ubytek ludności zanotowały miejscowości Jamna, Faliszewice, Melsztyn, a największy przyrost liczby ludności występował w miejscowościach: Borowa, Dzierżaniny oraz Lusławice. Dokładną liczbę mieszkańców poszczególnych miejscowości gminy Zakliczyn ilustruje poniższy wykres. Ryc. 13 Liczba ludności w poszczególnych miejscowościach gminy Zakliczyn w latach 2004-2008 r. 1 800 1 600 1 400 1 200 1 000 800 600 400 200 0 Zdonia Zawada Lanckorońska Wróblowice Wola Stróska Wesołów Stróże Słona Ruda Kameralna Roztoka Paleśnica Olszowa Melsztyn Lusławice Kończyska Jamna Gwoździec Filipowice Faściszowa Faliszewice Dzierżaniny Charzewice Borowa Bieśnik Zakliczyn 2004 2008 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Zakliczyn 74 Największą gęstość zaludnienia w gminie ma Zakliczyn 380 os/km2 przy średniej dla gminy 100 osób/km2. Najmniejszą gęstością charakteryzuje się Jamna 16 os/km2. Tabela 7 Gęstość zaludnienia w poszczególnych miejscowościach gminy Zakliczyn w 2008 r. Lp. NAZWA MIEJSCOWOŚCI LICZBA MIESZKAŃCÓW (2008 R.) [OS.] POWIERZCHNIA [KM2] GĘSTOŚĆ ZALUDNIENIA 1 Zakliczyn 1528 4,02 380,10 2 Bieśnik 249 3,89 64,01 3 Borowa 278 6,57 42,31 4 Charzewice 401 5,74 69,86 5 Dzierżaniny 364 4,32 84,26 6 Faliszewice 327 2,21 147,96 7 Faściszowa 682 5,28 129,17 8 Filipowice 616 7,95 77,48 9 Gwoździec 965 9,50 101,58 10 Jamna 88 5,47 16,09 11 Kończyska 398 3,11 127,97 12 Lusławice 956 4,63 206,48 13 Melsztyn 203 1,79 113,41 14 Olszowa 507 5,87 86,37 15 Paleśnica 449 7,11 63,15 16 Roztoka 228 3,01 75,75 17 Ruda Kameralna 326 6,49 50,23 18 Słona 287 6,13 46,82 19 Stróże 627 4,75 132,00 20 Wesołów 859 6,86 125,22 21 Wola Stróska 417 4,32 96,53 22 Wróblowice 680 5,75 118,26 23 Zawada Lanckorońska 321 3,39 94,69 24 Zdonia 529 4,37 121,33 12 285 122,53 100,27 OGÓŁEM Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z BDR GUS i Urzędu Miasta i Gminy Zakliczyn. 75 Ryc. 14 Gęstość zaludnienia w poszczególnych miejscowościach gminy Zakliczyn w 2008 r. 400 350 300 250 200 150 100 50 Zdonia Zawada Wróblowice Wola Stróska Stróże Wesołów Ruda Słona Roztoka Paleśnica Olszowa Melsztyn Lusławice Kończyska Jamna Filipowice Gwoździec Faściszowa Faliszewice Dzierżaniny Borowa Charzewice Bieśnik Zakliczyn 0 Źródło: opracowanie własne na podstawie BDR GUS, 2008 Wysoka gęstość zaludnienia charakteryzuje miejscowości położone w środkowej i północnej części gminy (ryc. 11). Przyczyną rozmieszczenia ludności w środkowej części gminy jest oddziaływanie ośrodka centralnego gminy - Zakliczyna, a w północnej bliskość aglomeracji tarnowskiej. Mapa gęstości zaludnienia uwidacznia wyraźny podział gminy na część północną gęściej zaludnioną bliliskość Zakliczyna i aglomeracji tarnowskiej oraz słabiej zaludnioną południową mającą bardzej pogórski charakter. Ryc. 15 Gęstość zaludnienia w poszczególnych miejscowościach gminy Zakliczyn w 2008 r. Źródło: opracowanie własne 76 Analizując ruch naturalny w gminie Zakliczyn można zauważyć, że liczba urodzeń żywych w ostatnich latach (1997-2007) wahała się w przedziale od 180 urodzeń żywych w 1998 do 118 w 2004 r. Szczegółowy rozkład tej cechy we wspomnianym okresie prezentuje rycina 12. W badanym okresie występowała korzystna tendencja w ruchu naturalnym – liczba urodzeń przewyższała liczbę zgonów. Ryc. 16 Ruch naturalny w gminie Zakliczyn w latach 1997-2007 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 1997 1998 1999 2000 2001 Urodzenia żywe 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Zgony ogółem Źródło: opracowanie własne na podstawie BDR, GUS W analizowanym okresie liczba urodzeń wśród chłopców była zdecydowanie wyższa od liczby urodzeń wśród dziewcząt. Wyjątkiem są lata 2001, 2002 gdzie różnica ta jest niewielka. Liczba zgonów wśród mężczyzn także jest wyższa, niż wśród kobiet. Największy przyrost naturalny odnotowano w roku 2002. Wówczas przyrost naturalny na 1000 mieszkańców wynosił 5 osób na 1000 mieszkańców. W kolejnych latach przyrost naturalny systematyczie spadał, by w roku 2007 osiągnąć poziom 1,0 osoby na 1000 mieszkańców i gwałtownie wzrósł w 2008 r. do poziomu 5,6. W gminie Zakliczyn w latach 1998-2008 nie występowało zjawisko ujemnego przyrostu naturalnego. 77 Ryc. 17 Przyrost naturalny na 1000 mieszkańców w gminie Zakliczyn w latach 1998-2008 7 6 5 4 3 2 1 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Źródło: opracowanie własne na podstawie BDR GUS. Dodatni wskaźnik przyrostu naturalnego w gminie Zakliczyn jest zjawiskiem pozytywnym, w porównaniu z tendencją spadkową tego wskaźnika w skali kraju. Ryc. 18 Saldo migracji w ruchu wewnętrznym i zagranicznym w latach 1997 – 2007 30 20 10 20 07 20 06 20 05 20 04 20 03 20 02 20 01 20 00 19 99 19 98 -10 19 97 0 -20 -30 -40 -50 w ruchu wewnętrznym zagranica Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDR GUS W badanym okresie (lata 1997-2007) saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych wahało się. W przypadku ruchu wewnętrznego wahania te miały znaczące różnice. Największa wartość została odnotowana w roku 1999 gdzie poziom ruchu wewnętrznego wynosił ponad 78 20, natomiast w roku 2001 wartość ta wynosiła -40. Mimo chwilowej stabilizacji wskaźnika ruchu wewnętrznego w latach 2005 i 2006 już w roku 2007 zanotowano kolejny gwałtowny spadek w ruchu wewnętrznym. Wśród nowo zameldowanych w ruchu wewnętrznym przeważają mężczyźni (do roku 2002 różnica ta była niewielka), podczas gdy w grupie osób wymeldowanych jest więcej kobiet. W przypadku ruchu zagranicznego, saldo migracji ma wartość oscylująca zeru dla całego badanego okresu. Największy wzrost wystąpił w roku 2005, gdzie po raz pierwszy w badanym okresie ruch ten miał wartość dodatnią, natomiast w kolejnych latach znowu odnotowano wartości ujemne. O potencjale ludnościowym gminy świadczyć może struktura podziału ludności według kryterium ekonomicznego, na grupy w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym. Ryc. 15 i 16 prezentują ów podział wśród kobiet i mężczyzn w roku 2007. Zarówno wśród kobiet, jak i wśród mężczyzn grupa w wieku przedprodukcyjnym stanowi ok. 20%. Największą grupę zarówno wśród kobiet i mężczyzn stanowi grupa osób w wieku produkcyjnym. Mężczyźni w tym wieku stanowią 65% swojej grupy. W przypadku kobiet odsetek ten wynosi 57%. Największe różnice pomiędzy grupą kobiet i mężczyzn występują w przedziale wieku poprodukcyjnego. Należy do niej 20% ogółu kobiet i jedynie 10% ogółu mężczyzn. Ryc. 19 Udział kobiet w poszczególnych przedziałach ekonomicznych w 2007 r. KOBIETY 20% 23% 57% przedprodukcyjny produkcyjny Źródło: opracowanie własne na podstawie BDR GUS. 79 poprodukcyjny Ryc. 20 Udział mężczyzn w poszczególnych przedziałach ekonomicznych w 2007 r. MĘŻCZYŹNI 10% 25% 65% przedprodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny Źródło: opracowanie własne na podstawie BDR GUS. Przewaga kobiet w ostatniej grupie wiekowej nie jest zaskoczeniem. Powodem tej różnicy jest dłuższa średnia życia kobiet oraz wcześniejszy wiek emerytalny, który w przypadku kobiet wynosi 60 lat. W gminie Zakliczyn występuje niewielka przewaga liczby kobiet nad liczbą mężczyzn. Na 100 mężczyzn przypada 101 kobiet. Ryc. 21 Wartość wskaźnika obciążenia demograficznego w latach 2002–2007 wielkość obciążenia demograficznego 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 gmina Zakliczy n 75,6 73,0 70,5 68,3 66,0 63,9 powiat tarnowski 74,2 71,9 70,1 68,1 66,2 64,3 województwo małopolskie 63,7 62 60,7 59,6 58,7 57,9 gmina Zakliczy n powiat tarnowski województwo małopolskie Źródło: opracowanie własne na podstawie BDR GUS. Wskaźnik obciążenia demograficznego społeczeństwa obrazuje, ile osób w wieku nieprodukcyjnym (wiek przedprodukcyjny oraz poprodukcyjny) przypada na 100 osób 80 w wieku produkcyjnym. Rycina 17 przedstawia wartości tego wskaźnika w okresie 20022007 dla gminy Zakliczyn oraz powiatu tarnowskiego i województwa Małopolskiego. Widoczna jest wyraźnie tendencja spadkowa wartości wskaźnika, utrzymująca się na wszystkich trzech rozpatrywanych poziomach podziału administracyjnego. Tempo spadku wskaźnika, w badanym okresie jest porównywalne dla wybranych jednostek podziału administracyjnego. W początkowej fazie analizowanego okresu, w gminie Zakliczyn, na 100 osób w wieku produkcyjnym przypadało prawie 76 osób w wieku pozaprodukcyjnym. Wskaźnik ten był nieznacznie wyższy od wskazań dla powiatu natomiast w porównaniu z województwem różnica ta była większa. Jedynie w roku 2007 odnotowano większy wskażnik obciążenia demograficznego dla powiatu niż dla gminy. Różnica ta wynosiła odpowiednio dla gminy 63,9 osób natomiast dla powiatu tarnowskiego 64,3 osób. Tendencja spadkowa wartości wskaźnika jest zjawiskiem korzystnym, z punktu widzenia kryterium ekonomicznego, zmniejsza się bowiem liczba osób niepracujących, przypadających na grupę osób pracujących. Ryc. 22 Udział bezrobotnych w ludności w wieku produkcyjnym w latach 2003-2007 % 8,00 7,00 6,69 6,23 6,40 5,88 6,00 5,94 5,45 5,00 4,83 4,60 4,86 4,63 4,00 4,44 3,57 3,49 3,00 3,43 2,56 2,00 1,00 0,00 2003 2004 Województwo małopolskie 2005 Powiat tarnowski 2006 2007 gmina Zakliczyn Źródło: opracowanie własne na podstawie BDR GUS. Na ryc. 18 przedstawiono poziom osób bezrobotnych w ogólnej liczbie ludności w wieku produkcyjnym. Wartość omawianego wskaźnika zaprezentowano w podziale na województwo małopolskie, powiat tarnowski oraz gminę Zakliczyn w latach 2003 - 2007. Dla wszystkich trzech jednostek wskaźnik ma tendencje spadkową. Maleje zatem udział osób bezrobotnych w ogólnej liczbie osób w wieku produkcyjnym. W przypadku gminy Zakliczyn 81 w roku 2003 wskaźnik ten wynosił prawie 5% natomiast w roku 2007 spadł on do ponad 2%. Podobna sytuacja występowała zarówno w powiecie tarnowskim jak i województwie małopolskim gdzie odnotowano prawie dwukrotny spadek udziału osób bezrobotnych w ogólnej liczbie osób w wieku produkcyjnym. Poniższa tabela przedstawia liczbę zarejestrowanych bezrobotnych w gminie Zakliczyn oraz w powiecie tarnowskim w latach 2002-2009. Tabela 8 Porównanie poziomu bezrobocia w gminie Zakliczyn i powiecie tarnowskim w latach 2002 - 2009 Stan na 31 marca Stan na 31 grudnia Liczba osób niepracujących 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 gmina Zakliczyn 632 589 592 566 427 314 289 351 powiat tarnowski 19537 19979 18831 17789 13795 10673 10487 12542 Źródło: Opracowanie własne na podstawie PUP w Tarnowie. Od roku 2002 do 2008 bezrobocie w gminie Zakliczyn systematycznie spadało. Jedynie na przełomie roku 2003-2004 odnotowano niewielki wzrost bezrobocia. W roku 2008 zarejestrowano najniższy poziom bezrobocia wynoszący 289 osób. Natomiast w roku 2009 bezrobocie wzrosło do poziomu 351 osób. Nagłe powiększenie liczby osób bezrobotnych spowodowane może być wzrostem bezrobocia w skali krajowej. Kolejna rycina przedstawia liczbe osób bezrobotnych w mieście i gminie Zakliczyn. Zmiany w poziomie bezrobocia przedstawione są w podziale na miesiące (marzec, czerwiec, wrzesień, grudzień). 82 Ryc. 23 Osoby bezrobotne zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tarnowie – gminia Zakliczyn (31.03.2002 – 31.03.2009), (liczba osób) 800 750 700 650 600 550 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 31.03.2009 31.12.2008 30.09.2008 31.06.2008 31.03.2008 31.12.2007 30.09.2007 31.06.2007 31.03.2007 31.12.2006 30.09.2006 31.06.2006 31.03.2006 31.12.2005 30.09.2005 31.06.2005 31.03.2005 31.12.2004 30.09.2004 31.06.2004 31.03.2004 31.12.2003 30.09.2003 31.06.2003 31.03.2003 31.12.2002 30.09.2002 31.06.2002 31.03.2002 0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie PUP w Tarnowie. Na ryc.19 zaobserwować można systematyczy spadek osób bezrobotnych w gminie Zakliczyn. Występują znaczne roczne wahania, większe bezrobocie w okresie jesienno zimowym (wrzesień, grudzień), mniejsze bezrobocie w okresie wiosenno - letnim (marzec, czerwiec). Najwyższy poziom bezrobocia zanotowano w początkowej fazie badań, wynosiło ono prawie 750 osób, zaś najniższy poziom w czerwcu 2008 roku, ponad 250 osób. Największy spadek bezrobocia odnotowano w roku 2006. Wówczas w marcu zarejestrowanych było prawie 600 osób bezrobotnych, natomiast we wrześniu liczba bezrobotnych wynosiła niecałe 400 osób. Rycina 20 obrazuje bezrobocie w gminie Zakliczyn w podziale na płeć. Badania prowadzone były w latach 2002 do 2009. Przy czym w latach 2002 - 2008 wybrano wynik badań z dnia 31 grudnia, natomiast w roku 2009 zaprezentowano stan na 31 marca. 83 Ryc. 24 Bezrobotni zarejestrowani według płci w latach 2002 - 2009 2009 60% 40% 2008 68% 32% 2007 68% 32% 2006 66% 34% 2005 54% 46% 2004 45% 55% 2003 48% 52% 2002 49% 51% 0% 50% kobiety 100% mężczyźni Źródło: opracowanie własne na podstawie PUP w Tarnowie. Liczba kobiet pozostających bez pracy przewyższa liczbę bezrobotnych mężczyzn. W roku 2008, kobiety stanowiły 68% ogółu bezrobotnych. Niekorzystną tendencją , jest systematyczny wzrost odsetka kobiet, począwszy od roku 2004, w którym zanotowano najniższy procent bezrobotnych kobiet wynoszący 45%. 2.5. Zagospodarowanie i uzbrojenie terenu 2.5.1. Ukształtowana struktura funkcjonalno-przestrzenna Przyrodniczą strukturę zagospodarowania kształtują następujące najważniejsze elementy przestrzenne: Dolina Dunajca stanowiąca korytarz ekologiczny, Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy, położony w południowej części gminy, dopływy Dunajca: Rudzianka, Stróżanka, Wolanka, Paleśnianka, Stara Paleśnia, Brzozowianka, Wieleń wraz z zabudową biologiczną, lokalne zbiorowiska roślinne zajmujące starorzecza, zagłębienia terenu. Ukształtowana dotychczas struktura funkcjonalno przestrzenna obszaru charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem stopnia zurbanizowania poszczególnych jednostek osadniczych, oraz dużym rozproszeniem przestrzennem istniejącej zabudowy. Na terenie miasta Zakliczyn można wyodrębnić strefy funkcjonalne: 84 Strefa śródmiejska z zabytkową zabudową mieszkaniową skoncentrowaną wokół rynku, oraz z rozwiniętymi funkcjami usługowymi, Strefa przemysłowo – usługowa wykształcowna w północno-wschodniej części miasta, zlokalizowana wzdłuż drogi krajowej nr 975 , Strefa mieszkaniowo-rolnicza obejmująca północną i południową cześć miasta Sołectwa położone w południowej części gminy (Jamna, Paleśnica, Olszowa, Bieśnik, Borowa, Ruda Kameralna, Słona) charakteryzują się bardzo dużym udział terenów leśnych, oraz rolnych, natomiast tereny mieszkaniowe zlokalizowane są wzdłuż głównych dróg. Na terenie sołectw położonych części północnej i centralnej występuje mniejszy udział terenów leśnych, oraz można mówić o wykształceniu strefy mieszkaniowo-rolniczej w jednostkach wiejskich tej części gminy. Pod względem struktury użytkowania ziemi przeważającą formą użytkowania terenu gminy Zakliczyn pozostają grunty rolne zajmujące w obrębie całego obszaru blisko 57 % powierzchni. Tereny lasów zajmują blisko 33 % powierzchni stanowiąc drugą co do wielkości kategorię użytkowania. Wśród terenów zabudowanych przeważają tereny zabudowy mieszkaniowej, oraz mieszkaniowo usługowej zajmujące łącznie około 4,5% powierzchni. Dość znaczący odsetek w strukturze terenów zabudowanych stanowią również tereny zabudowy rolno-produkcyjnej 0,14 %. Wśród terenów przemysłowych największy odsetek stanowią terny przemysłu wydobywczego tj. 0,19 %, jest to w dużej mierze spowodowane zajmowaniem dużej powierzchni przez żwirownie w sołectwie Roztoka. Natomiast tereny usługowe wraz z obiektami kościołów i klasztorów zajmują łącznie powierzchnię około 0,41 %. Struktura zagospodarowania poszczególnych jednostek jest zróżnicowana. Najwyższy udział terenów mieszkaniowych znajduje się na terenie sołectw Lusławice oraz Zakliczyn, ponadto relatywnie wysokim stopniem zurbanizowania wyrażonym wyższym niż średnia dla całego obszaru udziale terenów mieszkaniowych, powyżej 5 %, charaktertyzują się sołectwa położone w północnej części gminy Faliszowice, Faściszowa, Kończyska, Wesołów. Tereny mieszkaniowe wielorodzinne znajdują się na terenie Zakliczyna, a także w niewielki udział terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej występuje w sołectwach Zakliczyn, Olszowa, Ruda Kameralna, Stróże. Największy odsetek terenów rolnych znajduje się na terenie sołectw Lusławice, Faściszowa, Wesołów. W tych wsiach udział terenów rolnych przekracza 80%. Najwyższy udział terenów leśnych, a także najniższy udział terenów rolnych występuje w sołectwie Jamna, co jest spowodowane ukształtowaniem terenu. 85 2.5.2. Komunikacja Sieć drogową na terenie gminy tworzą drogi wojewódzkie, powiatowe, gminne oraz pozostałe ciągi komunikacyjne. Przez teren gminy przebiegają 2 drogi wojewódzkie: Droga nr 980 Jurków - Charzewice - Zakliczyn - Gromnik – Biecz o funkcjach drogi głównej, przebiega przez północną część gminy, stanowi połączenie z Nowym Sączem oraz z południową częścią województwa Małopolskiego. W okresie 03.2008 – 07.2010 została zmodernizowana droga wojjewódzka nr 980. Prace obejmowały m.in. modernizację nawierzchni drogi, przebudowę przepustu w miejscowości Faliszewice, modernizację skrzyżowań, urządzeń bezpieczeństwa ruchu, poboczy i zjazdów, modernizację i budowę chodników oraz zatok autobusowych. Droga nr 975 Dąbrowa Tarnowska - Biskupice Radłowskie - Wojnicz - Zakliczyn - Dąbrowa o funkcjach drogi głównej, ma przebieg południkowy, stanowi alternatywne połączenie gminy z Nowym Sączem (wzdłuż zachodniego brzegu jez. Rożnowskiego), a także z Tarnowem przez Wojnicz. Tabela 9 Układ drogowy na terenie gminy Zakliczyn Numer Klasa drogi Przebieg drogi Faliszewice – Charzewice - Melsztyn – Zawada Lanckorońska – Zakliczyn 980 – Kończyska – Faściszowa. Wojewódzka 975 Olszyny - Roztoka - Zakliczyn– Zdonia– Bieśnik– Olszowa– Paleśnica 1351K Sufczyn – Gwoździec Powiatowa Gminna 1356K Tarnów – Zakliczyn 1393K Ciężkowice - Zdonia 1395K Gromnik – Brzozowa 1404K Dębno – Melsztyn 1408K Zakliczyn – Stróże 1409K 1410K K203331 K203332 K203333 K203334 K203335 K203336 K203337 K203338 K203339 Filipowice - Borowa Czchów – Iwkowa Zakliczyn- Bieśnik – obok szkoły Zakliczym – Bieśnik – Słona Zakliczyn – Borowa - Leśniczówka Zakliczyn – Borowa - Zagórze Zakliczyn – Borowa – Droga pod Górę Zakliczyn – Charzewice – od Kareckich Zakliczyn – Charzewice – Wysypisko Zakliczyn – Charzewice – Przez Wieś Zakliczyn – Charzewice – Obok Zamku Zakliczyn – Dzierżaniny – Przez Wieś K203340 Zakliczyn – Paleśnica - Dzierżaniny K203341 Zakliczyn – Dzierżaniny - Dębina K203342 Zakliczyn – Dzierżaniny - Borowa 86 K203343 K203344 K203345 K203346 K203347 K203348 K203349 K203350 K203351 K203352 K203353 K203354 K203355 K203356 K203357 K203358 K203359 K203360 K203361 K203362 K203363 K203364 K203365 K203366 K203367 K203368 K203369 K203370 K203371 K203372 K203373 K203374 K203375 K203376 K203377 K203378 K203379 K203380 K203381 K203382 K203383 K203384 K203385 K203386 K203387 K203388 K203389 K203390 K203391 K203392 K203393 Zakliczyn – Dzierżaniny - Kamienica Zakliczyn – Faliszewice – Do Niewiedzy Zakliczyn – Faliszewice – Przez Wieś Zakliczyn – Faliszewice - Osieki Zakliczyn – Faściszowa – Do Szkoły Zakliczyn – Faściszowa – Brzozowa Zakliczyn – Faściszowa – Lwowska Zakliczyn – Lusławice – Lwowska Zakliczyn – Filipowice – Obok Tartaku Zakliczyn – Filipowice - Wały Zakliczyn – Filipowice – Dogale Zakliczyn – Filipowice - Podymacz Zakliczyn – Gwoździec - Olszyny Zakliczyn – Gwoździec – Wymysłów Zakliczyn – Gwoździec – Obok Kościoła Zakliczyn – Gwoździec – Pola Zakliczyn – Gwoździec – Jaworsko Zakliczyn – Gwoździec – Gaj Zakliczyn – Paleśnica – Jamna Zakliczyn – Jamna - Siekierczyna Zakliczyn – Jamna – Szkolna - Potoki Zakliczyn – Kończyska – obok Klasztoru Zakliczyn – Kończyska – Kalinówka Zakliczyn – Kończyska – Biała Góra Zakliczyn – Lusławice - sklep Zakliczyn – Lusławice - Szczepkówka Zakliczyn – Lusławice - Stawy Zakliczyn – Olszowa – sklep – Jastrzębia Zakliczyn- Paleśnica –Olszowa (Ośrodek Zdrowia) Zakliczyn – Olszowa – Pętla Zakliczyn – Olszowa – Obok Szkoły Zakliczyn – Paleśnica - Jamna Zakliczyn – Paleśnica – Las Państwowy Zakliczyn – Roztoka – Koło Ośrodka Wypoczynkowego Zakliczyn – Roztoka –Zawada Lanckorońska – Olszyny Zakliczyn – Ruda Kameralna – Zimny Potok Zakliczyn – Ruda Kameralna – Roztoka Brzeziny Zakliczyn – Ruda Kameralna – Dąbrowy Zakliczyn – Słona – Koło Gac Zakliczyn – Słona – Faściszowa Zakliczyn – Słona – Czarny Potok - Zbójnik Zakliczyn – Stróże – Za Sklepem Zakliczyn – Stróże –Wesołów – Chrapy Zakliczyn –Wesołów – SKR Zakliczyn –Wesołów – Podbrzeże Zakliczyn –Wesołów – Pod Górą Zakliczyn – Wola Stróska - Wieś Zakliczyn –Wola Stróska – Przez Dolną Wieś Zakliczyn – Wola Stróska – Stróża – Górki Wola Zakliczyn – Wróblowice - Siemiechów (sklep) Zakliczyn – Wróblowice - Siemiechów P.Góry Zakliczyn – Wróblowice - Szkoła Zakliczyn – Zdonia – Przez Wieś – Bacówka 87 K203394 K203395 K203396 K203397 K203398 K203399 K203400 K203401 K203402 K203403 K203404 K203405 K203406 K203407 K203408 K203409 K203410 K203411 K203412 K203413 K203414 K203415 K203416 Zakliczyn – Zdonia – Biała Góra Zakliczyn – Mleczarnia Zakliczyn – Polna Zakliczyn – 25-lecia Zakliczyn – Wyspiańskiego Zakliczyn – Kościuszki Zakliczyn – Browarki Zakliczyn – Piłsudzkiego Zakliczyn – Obok Ob. Żabiński Zakliczyn – Spółdzielcza Zakliczyn – Kamieniec Zakliczyn – Ogrodowa Zakliczyn – Różana Zakliczyn – Kopernika Zakliczyn – Łęgi Zakliczyn – Do cmentarza Zakliczyn – Spokojna Zakliczyn – S.Korczyńskiego Zakliczyn – Łukówka Zakliczyn – Jagiellońska Zawada Lanckorońska – Przez Wieś Zawada Lanckorońska – Gwoździec Zawada Lanckorońska – Roztoka Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Zakliczyn, 2009 r. Komunikacja zbiorowa. Komunikacja zbiorowa realizowana jest przez usługi PKS, na trasie Zakliczyn-Tarnów. Komunikacja jest realizowana również przez przewoźników prywatnych BUSy na trasach lokalnych: Zakliczyn-Tarnów, Zakliczyn-Brzesko, na trasach dalekobieżnych Kraków-Gorlice. Brak połączenia z Gminą Grudek n/Dunajcem i Nowym Sączem. Ponadto w miejscowości Roztoka znajduje się przystanek komunikacji dalekobieżnej z połączeniami ponadregionalnymi m. in. z Warszawą 2.5.3. Infrastruktura techniczna 2.5.3.1. Zaopatrzenie w wodę Aktualnie na terenie miasta i gminy Zakliczyn nie funkcjonuje żaden zbiorczy system zaopatrzenia w wodę. W trakcie realizacji jest budowana etapowo magistrala wodociągowa Wojnicz-Zakliczyn wraz z siecią rozdzielczą. Magistrala wodociągowa 225 mm została wybudowana aktualnie do miejscowości Lusławice. Będzie nią dostarczana woda z ujęcia na Dunajcu w Łukanowicach (gmina Wojnicz). Obecnie zaopatrzenie w wodę miasta i gminy Zakliczyn odbywa się przede wszystkim w oparciu o indywidualne wodociągi, tj. na bazie studni, głównie kopanych i układów 88 hydroforowych oraz przy wykorzystaniu małych lokalnych wodociągów grawitacyjnych zasilających w wodę najczęściej kilka do kilkunastu gospodarstw. Woda pobierana jest również w znacznej części z naturalnych źródeł jak i czerpana w sposób tradycyjny bezpośrednio ze studni gospodarskich. Na analizowanym obszarze występują okresowo niedobory w zaopatrzeniu w wodę, co związane jest z wahaniami poziomu wód gruntowych. Głównym uwarunkowaniem ograniczającym rozwój miasta i gminy jest brak systemów wodociągowych zapewniających wszystkim mieszkańcom jak i pozostałym odbiorcom dostawę wody w sposób ciągły i niezawodny, o wymaganej ilości, jakości i ciśnieniu. Stwarza to istotną barierę: dla rozwoju gospodarczego w wyniku zmniejszenia atrakcyjności miasta i gminy dla inwestorów lokalnych i zewnętrznych, obniżającą standard oraz warunki życia i zdrowia mieszkańców, dla pozarolniczych źródeł dochodów mieszkańców, w tym rozwoju usług turystycznych. Cechą charakterystyczną analizowanego obszaru jest znaczne rozproszenie zabudowy mieszkaniowej i duża ilość sołectw, co dodatkowo przy zróżnicowanej rzeźbie terenu i wysokościach n.p.m. bardzo utrudni realizację zbiorowych systemów wodociągowych oraz w znacznym stopniu zwiększy koszty jej realizacji i późniejszej eksploatacji. Gmina Zakliczyn, ze względu na to, iż nie posiada własnego ujęcia wody przystąpiła w 1996 r. do Związku Międzygminnego ds. Wodociągowania i Kanalizacji z siedzibą w Brzesku – zgodnie z Uchwałą Nr XIV/101/96 Rady Gminy Zakliczyn z dnia 15 lutego 1996 r. Tak więc w przyszłości będzie uzależniona od dostaw wody wyłącznie z sąsiednich gmin, co w ewentualnych sytuacjach awaryjnych może być dużym problemem. 2.5.3.2. Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków Aktualnie na terenie miasta i gminy eksploatowane są oczyszczalnie ścieków w Zakliczynie, Charzewicach i Paleśnicy oraz mała oczyszczalnia w Melsztynie. Zbiorcza kanalizacja sanitarna funkcjonuje w mieście oraz w siedmiu sołectwach. Miasto i gmina Zakliczyn należą do nielicznych gmin w województwie, które posiadają oczyszczalnie ścieków nie mając wodociągu gminnego. Największa mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków funkcjonuje w Zakliczynie i jest zlokalizowana na działce nr 73/5. Ilość oczyszczanych ścieków jest obecnie na granicy jej przepustowości i wynosi ok. 400 m3/d, a oczyszczone ścieki odprowadzane są do rzeki Dunajec. Przy oczyszczalni funkcjonuje punkt zlewny. Kanalizacją sanitarną objęte jest całe 89 miasto Zakliczyn oraz miejscowości: Lusławice i część Wesołowa. Oczyszczalnia ścieków w Zakliczynie została rozbudowana i zmodernizowana w 2011 r i wynosi: Qśr.dob. = 806 m3/d Qmax.dob. = 1048 m3/d, Oczyszczone ścieki będą odprowadzane do potoku Paleśnianka. Kolejna mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków funkcjonuje w Charzewicach. Według pozwolenia wodnoprawnego maksymalna ilość odprowadzanych ścieków do potoku Charzewianka wynosi: Qmax.dob. = 128,0 m3/d. Oczyszczalnia zlokalizowana jest na działce nr 375/4. Aktualnie doprowadzane są do niej ścieki bytowo-gospodarcze w ilości ok. 28 m3/d z miejscowości Charzewice i Faliszowice. W części południowej gminy zlokalizowana jest mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków w miejscowości Paleśnica. W obowiązującej decyzji udzielono pozwolenia wodnoprawnego na odprowadzanie ścieków oczyszczonych do potoku Olszowianka (dopływ pot. Paleśnianka) w ilości nie przekraczającej: Qmax.dob. = 75,0 m3/d. Obecnie do oczyszczalni, która znajduje się na działce nr 119/1, doprowadzane są ścieki bytowo-gospodarcze w ilości ok. 30 m3/d z sołectwa Paleśnica i Olszowa. Mała oczyszczalnia ścieków z dopuszczoną w pozwoleniu wodnoprawnym maksymalną ilością odprowadzanych do potoku Zelina Gwoździecka ścieków bytowych w ilości: Qmax.dob. = 4,8 m3/d znajduje się w miejscowości Melsztyn. Aktualnie oczyszczalnia ta pracuje w warunkach przeciążenia hydraulicznego. Istniejące systemy odprowadzania i oczyszczania ścieków eksploatowane są przez Zakład Oczyszczania i Kanalizacji w Zakliczynie z siedzibą przy ulicy Krakowskiej 11. Według sprawozdania o wodociągach, kanalizacji i wywozie nieczystości ciekłych gromadzonych w zbiornikach bezodpływowych za rok 2009 (druk M-06 dla GUS) kanalizacją odprowadzono razem 94 dam3 ścieków, w tym 72 dam3 ścieków z gospodarstw domowych i indywidualnych gospodarstw rolnych oraz 14dam3 ścieków od jednostek działalności produkcyjnej. Z ogólnej 90 ilości odprowadzonych ścieków 54 dam3 pochodziło z miasta oraz 40 dam3 z obszaru wiejskiego. Długość czynnej sieci sanitarnej (bez przykanalików) wyniosła na koniec 2009 r. ogółem 43,7 km, w tym 20,8 km na terenie miasta oraz 22,9 km na obszarze wiejskim. Długość połączeń prowadzących do budynków mieszkalnych, zbiorowego zamieszkania i innych obiektów wyniosła ogółem 9,3 km, a ilość podłączonych budynków 720 sztuk, w tym 406 na terenie miasta i 314 na obszarze wiejskim. Nieczystości ciekłe odebrane z gospodarstw domowych, z budynków użyteczności publicznej oraz od jednostek prowadzących działalność wyniosły ogółem 7,5 dam3. Na obszarze objętym kanalizacją zdecydowanie przeważa kanalizacja sanitarna grawitacyjna. Przepompownie ścieków zlokalizowane są w Paleśnicy, Olszowej, Lusławicach i Melsztynie. Na terenie miasta i gminy brak jest kanalizacji opadowej. W większości sołectw gospodarka ściekowa jest rozwiązywana w sposób indywidualny, a ścieki odprowadzane są głównie do zbiorników okresowo opróżnianych. Nieszczelne lub przelewowe szamba oraz nawożenie użytków rolnych ściekami są główną przyczyną zanieczyszczenia wód powierzchniowych oraz środowiska gruntowo-wodnego. Sytuacja taka jest szczególnie niekorzystna ze względu na położenie dużej części gminy na terenie Głównych Zbiorników Wód Podziemnych: nr 435 – dolina rzeki Dunajec (Zakliczyn) i nr 436 – zbiornik warstw (F) Istebna (Ciężkowice). W gminie znajdują się również nieliczne indywidualne oczyszczalnie gruntowo-korzeniowe oparte na wierzbie wiciowej. Główne uwarunkowania i problemy związane z systemem odprowadzania i oczyszczania ścieków to: brak zbiorczych systemów kanalizacji sanitarnej w szesnastu następujących sołectwach: Bieśnik, Borowa, Dzierżaniny, Faściszowa, Filipowice, Gwoździec, Jamna, Kończyska, Roztoka, Ruda Kameralna, Słona, Stróże, Wola Stróska, Wróblowice, Zawada Lanckorońska i Zdonia. Powoduje to obniżenie warunków życia mieszkańców, degradację naturalnego środowiska, możliwość zagrożenia sanitarnego oraz obniża konkurencyjność inwestycyjną i turystyczno-rekreacyjną obszaru, przeciążenie hydrauliczne oczyszczalni ścieków w Zakliczynie, konieczność pilnego uporządkowania gospodarki ściekowej na terenach nie objętych zbiorczą kanalizacją sanitarną, w celu ochrony zasobów wód podziemnych stanowiących jedyne źródło zaopatrzenia w wodę mieszkańców, duża rozciągłość terytorialna gminy, zróżnicowana rzeźba terenu i budowa geologiczna oraz rozproszona w wielu sołectwach sieć osadnicza, co wpływa na wysokie koszty 91 budowy sieci kanalizacyjnej, jak i wysokie koszty oczyszczania 1 m3 ścieków w przeliczeniu na 1 mieszkańca, prywatna własność terenu i związana z tym konieczność licznych oraz żmudnych negocjacji w celu uzgodnienia tras przebiegu kanałów z właścicielami gruntów, konieczność uporządkowania gospodarki wodami opadowymi szczególnie w mieście i na terenach zagrożonych podtopieniami. Rozwojowi gminy sprzyja duża rezerwa w przepustowości istniejących oczyszczalni ścieków w Charzewicach i Paleśnicy, a także intensywne działania w zakresie rozbudowy i modernizacji oczyszczalni ścieków w Zakliczynie oraz w celu dalszego rozszerzenia zasięgu obsługi zbiorczą kanalizacją sanitarną. 2.5.3.3. Zaopatrzenie w gaz Na terenie miasta i gminy Zakliczyn znajduje się sieć gazowa średniego ciśnienia. Dostawy gazu następują z kierunku Dębna, Wojnicza, Gromnika, Jastrzębia oraz Kończysk. Stan techniczny sieci gazowej, jak również warunki zasilania w gaz pozwalają na prawie całkowite pokrycie zapotrzebowania na gaz aktualnych oraz przyszłych odbiorców. Aktualnie gaz ziemny dostarczany jest do dwudziestu dwóch sołectw: Borowa, Bieśnika, Charzewic, Dzierżaniny, Faliszewic, Faściszowa, Filipowice, Gwoździec, Kończyska, Lusławic, Melsztyn, Olszowa, Paleśnicy, Roztoka, Słona, Stróże, Wesołów, Wola Stróska, Wróblowice, Zakliczyn, Zawada Lanckorońska i Zdonia. Na opisywanym terenie znajduje się ok. 1774 przyłączy gazowych. Główne uwarunkowania i problemy związane są z budową sieci gazowej na terenach zabudowy rozproszonej, gdzie występuja zwiększone koszty budowy sieci gazowej i często decyduje o nieopłacalności przedsięwzięcia. 2.5.3.4. Elektroenergetyka Sieć energetyczna średnich napięć zapewnia obsługę całego terenu miasta i gminy. Ponadto przez przedmiotowy teren przebiegają napowietrzne linie wysokich napięć 110 kV: Olszyny-Rożnów na odcinku w kierunku południowym od stacji GPZ Olszyny, Tarnów-Olszyny na odcinku w kierunku północnym od stacji GPZ Olszyny. Dla linii energetycznych obowiązują strefy techniczne, które stanowią mocne negatywne uwarunkowanie dla lokalizacji ewentualnej zabudowy mieszkaniowej. Dla ochrony przed oddziaływaniem elektromagnetycznego promieniowania niejonizującego oraz dla potrzeb eksploatacji linii wysokiego napięcia wymagane jest zachowanie wzdłuż nich strefy technicznej, strefy te wynoszą 2x14,5 m od osi linii dla linii 110 kV. 92 Podane wartości należy traktować jako wielkości orientacyjne (z wyjątkiem pasów ochronnych wyłączonych z zalesiania), bowiem dokładny rozmiar strefy technicznej zależy od poziomu natężenia pola elektromagnetycznego, a ewentualne zagospodarowywanie podanych powyżej stref technicznych powinno być każdorazowo uzgadniane z właściwym operatorem sieci. Obiekty budowlane powinny być lokalizowane względem infrastruktury elektroenergetycznej zgodnie z wymaganiami określonymi w aktualnych normach i przepisach. Ze względu na istniejącą sieć średnich napięć oraz stacje transformatorowych SN/nN w obszarze planu istnieje możliwość rozbudowy systemu w przypadku zaistnienia takiej potrzeby. Zelektryfikowanie niektórych terenów wymagać będzie budowy sieci średnich napięć i przynależnych im stacji transformatorowych. Tereny dla których zapotrzebowanie mocy elektrycznej będzie na poziomie ok. 0,5-1,0 MW, celem minimalizacji kosztów przyłączenia, najlepiej jest wyznaczać w pobliżu istniejących linii średniego napięcia. Dla zasilania odbiorców komunalnych z sieci niskiego napięcia, optymalne warunki zasilania istnieją w promieniu ok. 0,7 km od istniejących stacji transformatorowych SN/nN. Budowa nowych urządzeń elektroenergetycznych średniego i niskiego napięcia będzie wynikać z potrzeby przyłączania odbiorców, zgodnie z ustawą Prawo energetyczne i aktami wykonawczymi oraz celem zaspokojenia wzrostu zużycia energii istniejących odbiorców. Zapewnienie odpowiednich parametrów jakościowych dostarczanej energii elektrycznej oraz zwiększenie niezawodności dostaw energii realizowane będzie na terenie miasta i gminy Zakliczyn poprzez sukcesywną modernizację układu zasilania sieci średniego napięcia, budowę nowych stacji transformatorowych oraz modernizację linii niskiego napięcia. 2.5.3.5. Telekomunikacja Z punktu widzenia zapewnienia łączności telekomunikacyjnej obszar objęty opracowaniem posiada sieci telekomunikacyjnej. Lokalizacja miasta i gminy Zakliczyn pozwala na rozbudowę sieci łączności telefonicznej na bazie sieci istniejącej, co jednak wymagać będzie rozwoju sieci. Pozostałe uwarunkowania w objęciu planowanego obszaru siecią łączności telekomunikacyjną wynikają z przepisów szczególnych. 2.5.3.6. Ciepłownictwo Na opisywanym obszarze, nie ma sieci ciepłowniczej, energię cieplną uzyskuje się z procesów spalania gazu oraz spalania węgla, drewna lub innych nośników energii. Na opisywanym terenie brak jest zbiorowych systemów grzewczych oraz lokalnych kotłowni, istnieja tylko indywidualne źródła ciepła (kotłownie). Nie wykorzystywane są również odnawialne źródła energii. 93 Do ogrzewania istniejących i nowobudowanych obiektów preferuje się wykorzystanie paliwa ekologiczne typu olej opałowy, energia elektryczna bądź kotłownie wykorzystujące energię słoneczną, energię wiatrową oraz energię geotermalną zarówno w budownictwie indywidualnym jak i w lokalnych kotłowniach. 2.5.3.7. Gospodarka odpadami Na obszarze objętym planem nie ma funkcjonującego składowiska odpadów komunalnych. Odpady od mieszkańców oraz zakładów przemysłowych i usług usuwane są przez specjalistyczne firmy i wywożone na składowisko poza teren gminy. Gospodarka odpadami i wynikające dla niej uwarunkowania formalne wynikają z ustawy O odpadach, Prawa Budowlanego i Planu Gospodarki Odpadami gminy Siepraw. 2.6. Uwarunkowania wynikające z obowiązujących dokumentów planistycznych 2.6.1. Strategiczne dokumenty krajowe Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015. Wśród zapisów Strategii Rozwoju Kraju zapisy szczególnie istotne dla polityki przestrzennej gminy Zakliczyn dotyczą realizacji celów rozwojowych Polski przez m.in. a) zapewnienie ładu przestrzennego kraju, b) decentralizację procesów rozwojowych i zwiększenie roli samorządów terytorialnych w inwestowaniu w infrastrukturę techniczną i społeczną oraz w gospodarczy rozwój regionów i wykorzystanie potencjału lokalnego, c) rozwój obszarów wiejskich. Kluczowym zadaniem w rozwoju regionalnym jest pełniejsze wykorzystanie potencjału endogenicznego największych ośrodków miejskich oraz wzmocnienie związków między metropoliami i terenami zurbanizowanymi a otaczającymi je terenami wiejskimi i małymi miasteczkami. Warunkiem niezbędnym tego procesu jest zbudowanie powiązań komunikacyjnych i teleinformatycznych między metropolią lub terenem zurbanizowanym i ich otoczeniem, a także powiązań gospodarczych, usługowych, kulturalnych itp. Więzi te powinny być wspierane zarówno przez administrację rządową, jak i samorządową. W ramach celu głównego podniesienie jakości zycia obywateli Polski, wyróżniono priorytet, który zdefiniowano jako: budowa zintegrowanej wspólnoty społecznej i jej bezpieczeństwa. Z punktu widzenia gminy Zakliczyn istotny jest również inny cel rozwojowy uwzgledniony w Strategii Rozwoju Kraju: zwiększenie dostępności do edukacji, a także Inwestycje w system transportu publicznego. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 94 Obowiązującym dokumentem w zakresie zagospodarowania przestrzennego na poziomie krajowym jest Koncepcja Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju (KPZK), opracowana na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Dokument ten został przyjęty w 1999 r. przez Radę Ministrów oraz w 2000 r. przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej. Jednym z celów kształtowania struktur przestrzennych jest nawiązanie do europejskiego systemu gospodarki przestrzennej. Podstawową zasadą europejskiej polityki przestrzennej wyrażoną w dokumencie Europejska Perspektywa Rozwoju Przestrzennego (ESDP) jest policentryczność ośrodków wzrostu co jest potwierdzeniem znaczenia rozwoju innych niż miasta centralne ośrodków lokalnych. Ze względu na słabą wewnętrzną spójność terytorialną kraju w KPZK przyjęto, iż podstawowym przestrzennego celem przez strategicznym poprawę polityki spójności przestrzennej terytorialnej w jest uzyskanie wymiarze ładu krajowym i międzynarodowym. Ustalone w KPPZK strategiczne cele gospodarowania przestrzenią, istotne również w planowaniu przestrzennym na poziomie lokalnym, dotyczą m.in. kształtowania struktur przestrzennych tworzących warunki wzrostu efektywności gospodarowania, racjonalnych, akceptowalnych społecznie i efektywnych ekonomicznie relacji ośrodków zamieszkaniapracy-rekreacji-usług, oddziaływujących hamująco na dewaloryzację środowiska przyrodniczego i kulturowego z udostępnieniem dziedzictwa kulturowego społeczeństwu. Jako potencjalne bieguny rozwoju społeczno-gospodarczego o znaczeniu europejskim tzw. „europolie” o największych szansach rozwoju, uznany został Kraków. Poza najważniejszym celem strategicznym Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, jakim jest zapewnienie ładu przestrzennego, dla gminy Zakliczyn istotny jest również zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, przez który rozumieć należy wzrost ich wielofunkcyjności, podniesienie standardów dostępności do usług publicznych, zwłaszcza edukacyjnych, a także zachowanie wartości krajobrazu kulturowego i ochronę strategicznych obszarów produkcji rolnej jako stref żywicielskich w skali krajowej. 2.6.2. Dokumenty wojewódzkie Plan zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego przyjęty Uchwałą Nr XV/174/03 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 22 grudnia 2003 W Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego gminę Zakliczyn zakwalifikowano do lokalnych obszarów funkcjonalnych. 95 W Planie Wojewódzkim teren gminy funkcjonuje jako obszar rekreacji nadwodnej położonej w okolicach zbiornika wodnego na rzece Dunajec w Rożnowie i Czchowie. Poza gminą Zakliczyn do obszaru tego zaliczono gminy: Gródek nad Dunajcem, Łososina Dolna, Czchów, Czorsztyn. W dokumencie tym Zakliczyn wymieniono jako jedną z gmin, w której obecnie występuje najwięcej gospodarstw agroturystycznych. Zaproponowano równocześnie dalszy rozwój agroturystyki w gminie. Gmina Zakliczyn w swych granicach administracyjnych znajduje się w Obszarze Chronionego Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego. Jednocześnie na terenie gminy znajduje się część Ciężkowicko-Rożnowskiego Parku Krajobrazowego, w granicach którego obowiązują specjalne ustalenia zawarte w rozporządzeniach powołujących park krajobrazowy, jak i w planach ochrony poszczególnych parków. Główne założenia parków krajobrazowych to: zachowanie szczególnych walorów przyrodniczych i krajobrazowych chronionych obszarów, tworzenie warunków dla rozwoju społeczno-gospodarczego zgodnego z zasadami zrównoważonego rozwoju, zachowanie proekologicznych działań i przeciwdziałanie możliwej degradacji. Jednocześnie należy podkreślić, że w obrębie parków krajobrazowych grunty rolne, leśne i inne nieruchomości pozostają w swoim użytkowaniu. Na teren gminy Zakliczyn znajduje się sieci ekologiczna ECONET, w skład której wchodzi: obszar węzłowy o znaczeniu krajowym oraz korytarz ekologiczny o znaczeniu międzynarodowym. W obszarze strefy społecznej związanej z realizacją celów gospodarki przestrzennej proponowane są następujące główne kierunki działań: aktywizacja gospodarcza terenów wiejskich, intensyfikacja najbardziej rozwojowych funkcji w ośrodkach miejskich, „zagospodarowanie” nadmiaru zatrudnienia w rolnictwie. Wskazano celowość utworzenia obligatoryjnego lub dobrowolnego, celowego związku gmin który realizował będzie następujące działania: planowanie strategii rozwoju i zagospodarowania przestrzennego obszaru; opracowywanie programów rozwojowych i inwestycyjnych służących pozyskiwaniu środków unijnych dla ich realizacji, na rzecz zrównoważonego rozwoju obszaru; wspomaganie przedsięwzięć publicznych, zwłaszcza o charakterze infrastrukturalnym mających znaczenie dla całego obszaru lub jego części, w tym w szczególności 96 inicjowanie i rozwijanie współpracy międzygminnej na rzecz realizacji tych przedsięwzięć; wspomaganie gmin dla wyrównywania dysproporcji w zakresie zaspokajania potrzeb lokalnych wspólnot samorządowych; ograniczanie i minimalizacja ujawniających się konfliktów przestrzennych, społecznych i ekonomicznych na terenie obszaru poprzez aktywne uczestnictwo w mediacjach pomiędzy stronami konfliktów; konsultowanie i optymalizacja decyzji lokalizacyjnych uwzględniających kryteria ilościowe i jakościowe projektowanych przedsięwzięć inwestycyjnych; monitorowanie zmian i procesów przestrzennych, społeczno-ekonomicznych i gospodarczych służące usprawnianiu zarządzania na jego obszarze. Do innych ustaleń zawartych w Planie, istotnych dla polityki przestrzennej gminy należą: uwzględnienie projektu i przygotowanie do wpisu układu urbanistycznego Zakliczyna wraz z zachowaną drewnianą zabudową i ratuszem, zapobieganie zjawisku rozproszonej zabudowy na Pogórzu Rożnowskim i Ciężkowickim, proekologiczne działania zmierzające w kierunku zachowania walorów krajobrazowych oraz aktywnego przeciwdziałania ich możliwej degradacji, opracowanie i wdrażanie programu ochrony Dunajca oraz jego dorzecza, działania związane z istnieniem na terenie gminy jedego z głównych zbiorników wód podziemnych (nr 435) zlokalizowany w Dolnie rzeki Dunajec, działania związane z istnieniem na terenie gminy perspektywicznego obszaru eksploatacji wód mineralnych oraz objęcie ochroną terenów złóż kopalin w Dolinie rzeki Dunajec, główny proponowany kierunek wykorzystania wód mineralnych to lecznictwo oraz producja wód. Małopolska 2015, Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2007-2013 przyjęta Uchwałą Nr XLI/527/2006 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 30 stycznia 2006 r. W Stategii skoncentrowano się na trzech polach aktywności: I – Konkurencyjność gospodarcza, II – Rozwój społeczny i jakość życia, III – Potencjał instytucjonalny. W tych polach wyznaczono następujące cele strategiczne: wzmocnienie konkurencyjności gospodarczej społecznego województwa, i wysokiej stworzenie jakości życia, warunków dla wzmocnienie województwa. 97 wszechstronnego potencjału rozwoju instytucjonalnego Istotne ustalenia strategii dotyczą infrastruktury dla rozwoju regionalego. Kierunki polityki w tym zakresie obejmują: rozwój międzyregionalych i wewnątrzregionalnych powiązań drogowych, rozwój infrastruktury dla społeczeństwa informacyjnego, zwiększenie roli transportu zbiorowego w obsłudze regionu. W aspekcie zmian społecznych istotny jest rozwój sieci ośrodków usług publicznych oraz wsparcie indywidualnej przedsiębiorczości. Ważnym założeniem strategii są wytyczne związane z ochroną przyrody oraz kształtowaniem krajobrazu kulturwego. Katalog najważniejszych działań związanych z ochroną przyrody obejmuje następujące przedsięwzięcia: kształtowanie spójnego przestrzennie - małopolskiego systemu obszarów chronionych. Poprzez wyznaczenie i ochronę korytarzy ekologicznych, ochronę dolin rzecznych jako korytarzy migracyjnych zwierząt, zrównoważony rozwój turystyki na obszarach chronionych. Jako najważniejsze zadania związane z ochroną krajobrazu kulturowego w odniesieniu do zasobów wiejskich w strategii uznano: odnowę regionalnej architektury, dbałość o małą architekturę i zieleń, zapobieganie rozpraszaniu osadnictwa, utrzymanie atrakcyjności turystycznej. Zachowanie dziedzictwa kulturowego możliwe będzie poprzez tworzenie parków kulturowych. Za najważniejsze uznaje się znaczące zwiększenie nakładów finansowych przeznaczanych na prace związane z konserwacją zabytków i rewitalizacją. W ochronie karjobrazu kulturowego istotne jest również podnoszenie świadomości kulturowej lokalnych mieszkańców. Zwrócono również uwagę na konieczność współpracy terytorialnej, w szczególności pomiędzy poszczególnymi regionami województwa, a także współpracy międzygminnej. Program Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego na lata 2005-2012, Kraków 2005 przyjęty Uchwałą nr XXXVI/443 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 29 sierpnia 2005 Dokument określa stan i generalne zasady polityki ochrony środowiska. Nie zawiera jednak odniesień szczegółowych do gminy Zakliczyn. Wojewódzki program ochrony środowiska określa cele i priorytety ekologiczne, rodzaj i harmonogram działań proekologicznych oraz środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki finansowe. Jest on jednym z podstawowych dokumentów, na których powinny się opierać powiatowe oraz gminne programy ochrony środowiska w celu tworzenia i realizowania, zgodnie z kompetencjami, wspólnej polityki w zakresie ochrony środowiska. W dokumencie sformułowane zostały wskazania dla gospodarki przestrzennej obejmujące: uwzględnienie zagadnień dotyczących zagospodarowania przestrzennego, 98 ochrony środowiska w planach ograniczanie rozproszenia budownictwa, poprzez intensyfikację wykorzystania terenów mieszkaniowych w ramach istniejącego zainwestowania, rozszerzanie terenów mieszkaniowych poza obszar zwartej zabudowy miejscowości, w pierwszej kolejności na tereny już silnie obciążone zabudową rozproszoną oraz rezygnacja z wprowadzania nowej i utrwalania istniejącej zabudowy w terenach otwartych, ograniczanie rozwoju terenów budowlanych liniowo wzdłuż ciągów komunikacyjnych, głównie dróg wyższych rangą w celu umożliwienia ich rozbudowy i modernizacji, rozwój komunalnych systemów kanalizacyjnych i oczyszczalni ścieków, w tym szczególnie na obszarach wiejskich, których położenie i intensywność zabudowy utrudnia rozwój sieci gminnych, oznaczanie obszarów zalewowych i osuwiskowych, rezygnacja z wprowadzania nowej oraz utrwalania istniejącej zabudowy na terenach zagrożonych powodzią i osuwiskami, wyznaczenie korytarzy ekologicznych w planach zagospodarowania przestrzennego, zrównoważony rozwój infrastruktury turystycznej na obszarach cennych przyrodniczo, wprowadzanie odpowiednich zapisów do dokumentów planistycznych oraz mających na celu zachowanie dziedzictwa przyrodniczego, planowanie inwestycji z zachowaniem walorów przyrodniczych i krajobrazowych, ochrona i rozwój zieleni miejskiej na obszarach zurbanizowanych, chronienie dziedzictwa kulturowego, kształtowanie harmonijnego krajobrazu poprzez wykorzystanie walorów środowiska kulturowego i podniesienia atrakcyjności obszarów poprzez uwzględnienie ustaleń konserwatorskich i dostosowanie nowej architektury do tradycji i charakteru substancji zabytkowej, nawiązywanie w nowej architekturze do lokalnych wzorów i materiałów, zachowywanie regionalnego krajobrazu kulturowego. Plan Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego 2010 (część II Programu Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego na lata 2007-2014) Dokument stanowi aktualizację Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami przyjętego przez Sejmik Województwa Małopolskiego Uchwałą Nr XI/125/03 z dn. 25 sierpnia 2003, aktualizacja planu przyjęta Uchwałą Nr XI/133/07 z dnia 24 września 2007 r. Sejmiku Województwa Małopolskiego. Dokument określa stan i generalne zasady gospodarki odpadami na terenie Województwa Małopolskiego. W dokumencie przedstawiono analizę stanu i prognozę zmian w zakresie 99 gospodarki odpadami, a także założone cele i przyjęty system gospodarki odpadami, oraz kierunki działań strategicznych w gospodarce odpadami. W dokumencie określono nadrzędny cel w zakresie gospodarki odpadami jest to stworzenie w Województwie Małopolskim zintegrowanego systemu gospodarki odpadami, zgodnego z zasadą zrównoważonego rozwoju, który przyczyni się do osiągnięcia wysokiej jakości życia w czystym i bezpiecznym środowisku. Zgodnie z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami oraz Strategią Rozwoju Województwa Małopolskiego, przyjęto również cele główne, które powinny być realizowane na terenie województwa: minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów w stosunku do tempa wzrostu gospodarczego regionu, zwiększenie udziału odpadów poddawanych procesom odzysku, w tym recyklingu, prowadzenie zgodnego z wymaganiami ochrony środowiska i normami europejskimi systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów, zmniejszenie strumienia odpadów, w szczególności odpadów ulegających biodegradacji i odpadów niebezpiecznych, kierowanych na składowiska, wyeliminowanie procederu nielegalnego składowania i zagospodarowywania odpadów, zapewnienie wiarygodnego i obszernego monitoringu pozwalającego na diagnozowanie potrzeb w zakresie gospodarowania odpadami w województwie. Niezbędnymi elementami proponowanego systemu gospodarowania odpadami na terenie województwa małopolskiego są następujące obiekty: - sortownie odpadów zbieranych selektywnie, - kompostownie odpadów zielonych, - instalacje do mechaniczno-biologicznego przekształcania odpadów, - instalacje do termicznego przekształcania odpadów, - stacje demontażu odpadów wielkogabarytowych, - zakłady przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, - instalacje do przerobu odpadów budowlanych i remontowych, - punkty zbierania odpadów niebezpiecznych lub zbiorcze punkty gromadzenia odpadów, (w których poza odpadami niebezpiecznymi zbierane będą odpady zielone, wielkogabarytowe, gruz budowlany, surowce wtórne, itp.), - punkty skupu surowców wtórnych, - składowiska. W dokumencie sformułowane zostały kierunki działań strategicznych w ramach gospodarki odpadami, te, które odnoszą się do gospodarki przestrzennej obejmują m.in.: 100 stymulowanie rynku surowców wtórnych i wspieranie powstawania instalacji do recyklingu i odzysku odpadów, promocja wdrażania systemu zarządzania środowiskowego jako skutecznego narzędzia nadzorowania i doskonalenia środowiskowych aspektów działalności, wdrażanie efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na odzyskiwanie energii zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania, wdrażanie systemów zbierania i przetwarzania odpadów ulegających biodegradacji pozwalających na wydzielenie tych odpadów ze strumienia odpadów komunalnych i właściwe ich zagospodarowanie, weryfikacja lokalizacji dotychczas istniejących składowisk odpadów oraz eliminowanie uciążliwości dla środowiska związanych z ich eksploatacją, ograniczanie liczby małych i nieefektywnych składowisk, w tym zamykanie i rekultywacja składowisk, które nie spełniają wymogów prawa. Odniesienia w programie do gminy Zakliczyn dotyczą składowania odpadów gminy na wysypisku śmieci w Tarnowie, ponadto wzmiankowano, że na terenie gminy funcjonują 2 przedsiębiorstwa , w których procesom odzysku lub unieszkodliwiania poddawane są odpady inne niż niebezpieczne są to: przetwórstwo odpadów foliowych - „BECKER” Sp. z o.o.- Zakliczyn oraz produkcja europalet i panewek - „BECKER” Sp. z o.o.- Zakliczyn. Programu Małej Retencji Województwa Małopolskiego, Kraków, 2004, przyjęty Uchwałą Nr. XXV/344/04, Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 25 października 2004 r. Dokument określa generalne zasady wdrażania programu Małej Retencji na terenie województwa Małopolskiego. W dokumencie podzielono obszar województwa na 3 podobszary, biorąc pod uwagę warunki lokalizacji zbiorników małej retencji z punktu widzenia warunków fizjograficznych. Teren gminy Zakliczyn zalicza się do Podobszaru środkowy (teren działania IR Tarnów, częściowo IR Oświęcim i IR Kraków), są to tereny podgórskie; spadki podłużne dolin umiarkowane, mniejsze nachylenie terenu, dla uzyskania pożądanej pojemności wysokości zapór są rzędu kilku do około 10m. W programie szczególne wytyczne odnosza się również do terenów chronionych, zapisy te dotyczą południowej części gmin, która jest objęta granicami Ciężkowicko-Rożnowskiego Parku Krajobrazowego. W programie Małej Retencji okreslono, że według Ustawy Ustawa z dnia 16 października 1991r o ochronie przyrody - Art. 26 a.1. „W parku krajobrazowym oraz na obszarze chronionego krajobrazu zabrania się: 101 lokalizowania nowych obiektów zaliczanych do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko... dokonywania zmian stosunków wodnych , jeżeli służą innym celom niż ochrona przyrody i zrównoważone wykorzystanie użytków rolnych i leśnych oraz gospodarki rybackiej”. Art.26a.3. „Zakaz, o którym mowa w art.26a.1 ..lokalizowanie nowych obiektów...(patrz wyżej) nie dotyczy inwestycji realizujących cele publiczne”. Jak wynika z przytoczonych fragmentów Ustawy – obligatoryjny zakaz lokalizacji zbiorników dotyczy jedynie terenu parków narodowych i rezerwatów przyrody. Mając jednak na uwadze szczególną troskę jaką otaczane są wartości środowiska przyrodniczego na terenach objętych innymi formami ochrony – autorzy Programu zwrócili się do Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody i dyrekcji parków krajobrazowych o wyrażenie opinii w sprawie rozpatrywanych lokalizacji zbiorników w ogóle, a zlokalizowanych na terenach chronionych - w szczególności. Opinie załączono w rozdziale 6 i uwzględniono w opracowanym przez Hydroprojekt Kraków Programie Racjonalnego Gospodarowania Zasobami Wodnymi Województwa Małopolskiego – pn. Program Małej Retencji Województwa Małopolskiego. Wśród zbiorników projektowanych planowany zbiornik na terenie gminy Zakliczyn, przewidywany jest zbiornik Filipowice, na rzece Rudzianka. Jeśli chodzi o proponowaną kolejność planowanych obiektów na terenie województwa małopolskiego, to zbiornik znajduje się wśród obiektów realizowanych w 3-kolejności. 2.6.3. Dokumenty powiatowe Strategia Zrównoważonego Rozwoju Powiatu Tarnowskiego przyjęta Nr XIII/116/08 Rady Powiatu Tarnowskiego z dnia 26 lutego 2008 roku uchwałą W dokumencie jako punkt wyjścia ustalono główne kierunki działań zmierzające do osiągnięcia silnej pozycji gospodarczej w regionie: uaktualnianie planów zagospodarowania przestrzennego gminy w celu ujęcia w nich ważnych dla gminy kierunków rozwoju takich jak turystyka, agroturystyka, inwestycje proekologiczne, wspieranie małej i średniej przedsiębiorczości, a także wspieranie ważnych dla gminy inwestorów, aktywne działania służb rolnych mające na celu stopniowe przekształcanie gospodarst gmminy w gospodarstwa specjalistyczne, tworzenie rynku rolnego poprzez propagowanie uczestnictwa rolników w rolniczych organizacjach producenckich, rozwój dostępności komunikacyjnej, 102 W opowiednie wykożystanie środków pomocowych Unii Europejskiej, dokumecie wyszczególniono 5 obszarów kluczowych służących realizacji wszechstornneog rozwoju powiatu. Są to: przeciwdziałanie marginalizacji społecznej i ekonomicznej obszarów wiejskich, wspieranie obszarów wiejskich i rolniczych, m. in. dostosowanie struktur wijeskich i rolniczych do funkcjonowania w warunkach Unii Europejskiej, zwiększanie atrakcyjność gmin powiatu dla mieszkańców i przyjezdnych, pod względem bezpieczeństwa, opieki medycznej, zwiększenia dostępności do edukacji, wzrost znaczniea kultury i turystyki, dostępność komunikacyjna i telekomunikacyjna, rozwój społeczeństwa informacyjnego, ochorna środowiska i zasobów naturlanych. 2.6.4. Dotychczasowa polityka przestrzenna gminy 2.6.4.1. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Zakliczyn Obowiązujące Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Zakliczyn zostało przyjęte uchwałą Nr IX/63/99 Rady Gminy w Zakliczynie z dnia 29 marca 1999 r. W skład Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Zakliczyn wchodzi: Diagnoza stanu gminy - uwarunkowania i ograniczenia. W skład którego wchodzą: diagnoza zewnętrznej i wewnętrznej sytuacji gminy, identyfikacja problemów wymagających rozwiązań, projekt studium - określenie polityki i strategii gminy, Kierunki Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Zakliczyn. Studium obowiązywało w okresie sprzed podziału administracyjnego mającego miejsce w roku 1999. Wówczas Gmina Zakliczyn należała do województwa tarnowskiego i uznawana była za ośrodek ponadgminny utrzymujący silne powiązania z ośrodkiem regionalnym – Tarnowem, oraz ośrodkami lokalnymi – Bochnią i Brzeskiem. Nadżędną funkcją gminy Zakliczyn było rolnictwo, mimo znaczącego rozdrobnienia gospodarstw rolnych. Możliwości rozwojowe widziano także w prowadzeniu rolnictwa ekologicznego i agroturystyki. W miejscowości Zakliczyn wyodrębniono także usługi jako funkcje wiodącą. 103 Ze względu na zróżnicowane warunki naturalne oraz na różne tempo rozwoju przestrzennego gminę Zakliczyn podzielono na trzy obszary: południowy, środkowy i północny. Obszar południowy to tereny najbardziej urozmaicone pod względem budowy geologicznej w gminie Zakliczyn, na ktróym występują duże zwarte kompleksy leśne. Obszar środkowy rozciągający się wzdłuż doliny Dunajca charakteryzujący się terenami równinnymi z najlepszymi w gminie Zakliczyn glebami, oraz dobrym układem komunikacyjnym. Obszar północny to tereny urozmaicone, posiadające dobre warunki glebowe. Układ urbanistyczny miejscowości w gminie Zakliczyn charakteryzuje się zwartym zespołem zabudowy małomiasteczkowej skupionej wokół rynku i przyległych ulic, a także koncentracją usług publicznych i komercyjnych głównie wokół rynku. W gminie Zakliczyn zwrócono uwagę na średniowieczne układy sieci dróg w skład których wchodzą zabytkowa zabudowa miejska wraz z układem działek. 2.6.4.2. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego Na terenie gminy obowiązują następujące plany zagospodarowania przestrzennego: Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego części wsi Gwoździec, Jamna i Roztoka, uchwała nr XIII/116/99 Rada Gminy w Zakliczynie z dnia 29 października 1999 r. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego części wsi Charzewice, uchwała nr XXX/271/2001 Rada Gminy w Zakliczynie z dnia 28 czerwca 2001 r. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego części gminy Zakliczyn, uchwała nr XXXII/284/2001 Rada Gminy w Zakliczynie z dnia 20 września 2001 r. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego części wsi Lusławice, uchwała nr III/23/02 Rada Gminy w Zakliczynie z dnia 30 grudnia 2002 r. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego części gminy Zakliczyn, „KruszywaCharzewice”, uchwała nr VI/47/03 Rada Gminy w Zakliczynie z dnia 12 czerwca 2003 r. 2.7. Potencjał gospodarczy gminy 2.7.1. Podmioty gospodarcze Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, obejmujących sekcje PKD, na terenie gminy Zakliczyn w 2008 roku działało 624 podmiotów gospodarczych, w tym aż 591 podmiotów sektora prywatnego. Większość (63%) prywatnych podmiotów gospodarczych zlokalizowana jest na obszarze wiejskim gminy. 104 Poniższa tabela prezentuje podział podmiotów gospodarczych, zarejestrowanych w gminie Zakliczyn, według sekcji działalności EKD (zarejestrowanych w rejestrze REGON wg sekcji PKD). Tabela 10 Podmioty gospodarcze na terenie gminy Zakliczyn w 2008 r. Sekcje PKD Sekcja A - Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo Sekcja B - Rybactwo Sekcja C - Górnictwo Sekcja D - Przetwórstwo przemysłowe Sekcja F - Budownictwo Sekcja G - Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodów, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego Sekcja H - Hotele i restauracje Sekcja I - Transport, gospodarka magazynowa i łączność Sekcja J - Pośrednictwo finansowe Sekcja K - Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej Sekcja L - Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne Sekcja M - Edukacja Sekcja N - Ochrona zdrowia i pomoc społeczna Sekcja O - Działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała Razem Zakliczyn - miasto sektor sektor publiczny prywatny 0 5 0 0 0 0 0 12 0 27 Zakliczyn - obszar wiejski sektor sektor publiczny prywatny 0 33 0 1 0 2 0 38 0 126 0 54 0 95 0 7 0 6 0 10 0 39 0 3 0 12 0 13 0 27 2 1 0 8 11 4 14 4 1 12 1 4 3 23 1 25 171 16 17 188 420 436 Źródło: opracowanie własne na podstawie BDR GUS, 2008. Z powyższych danych wynika, iż na terenie gminy Zakliczyn najwięcej zarejestrowanych podmiotów gospodarczych pochodzi z sekcji F – Budownictwo: łącznie 153 podmioty (25%), z których większość należy do sektora prywatnego i zlokalizowanych jest na obszarze wiejskim gminy. Podobnie duża ilość podmiotów gospodarczych, działających zarówno w mieście jak i w obszarze wiejskim gminy Zakliczyn, należy do sekcji G (handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego) – ogółem 149 podmiotów (24%). W dalszej kolejności są to: sekcja O (Działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała) łącznie 52 podmioty oraz sekcja D (przetwórstwo przemysłowe). 105 Znaczący udział w liczbie podmiotów gospodarczych mają również firmy, zajmujące się transportem, łącznością i składowaniem. Grupa ta liczy 49 podmioty (z czego 10 w mieście Zakliczyn). Ogólnie zdecydowana większość podmiotów gospodarczych funkcjonujących w gminie zlokalizowana jest na obszarze wiejskim gminy Zakliczyn – znajduje się tu aż 70% wszystkich jednostek gospodarczych gminy. 2.7.2. Funkcje gospodarcze 2.7.2.1. Rolnictwo Ogólne warunki do rozwoju rolnictwa w gminie oceniane są jako dobre, głównie ze względu na znaczny udział gleb III i IV klasy bonitacyjnej. Struktura użytków rolnych w gminie Zakliczyn jest zróżnicowana (Ryc.21). Największy udział mają grunty orne 4 983 ha (69%), zaś następnie łąki i pastwiska 1 928 ha tj. 28%. Najmniejszy udział charakteryzuje sady 0,16 ha, których liczba nie przekracza 1% ogółu użytków rolnych, stawy stanowią 0,16 ha, a nieużytki 60 ha. Ryc. 25 Struktura użytków rolnych w gminie Zakliczyn 0% 1% 28% 71% grunty orne łąki i pastwiska sady stawy nieużytki Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miasta. Gleby IV klasy bonitacyjnej zajmują najwięcej, bo aż 50% obszarów, wykorzystywanych jako grunty orne i sady. Na drugim miejscu są gleby klasy III, których powierzchnia stanowi 26 % obszarów wykorzystywanych rolniczo. Najlepsze gleby, klas I i II, obejmują 7% obszarów rolniczych. Klasy I-IV, uznawane za dobre, w użytkach zielonych stanowią 83%. Gmina posiada więc korzystne uwarunkowania glebowe do rozwoju rolnictwa. W strukturze gleb przeważają gleby brunatne, pyłowe, a w Dolinie Dunajca mady nadbrzeżne. Gleby 106 o najwyższej klasie bonitacji znajdują się w środkowej i północnej części gminy, są to sołectwa: Lusławice, Wesołów, Wróblowice. Tabela 11 Klasy bonitacyjne gleb w gminie Zakliczyn Klasa Grunty orne i sady Użytki zielone bonitacyjna ha % ha % I 23,52 0,47 0,00 0,00 II 369,96 7,42 28,20 1,46 III a 576,26 11,56 III b 717,67 14,40 272,00 14,10 IV a 1 382,71 27,75 IV b 1 112,78 22,33 950,37 49,28 V 705,05 14,15 499,47 25,90 VI 95,33 1,91 178,38 9,25 Źródło: Urząd Miasta i Gminy Zakliczyn. Poważnym problemem rolnictwa, podobnie jak w przypadku całego województwa małopolskiego, jest duże rozdrobnienie pól oraz duża ilość małych gospodarstw rolnych. Ponad 91% ogółu gospodarstw w gminie Zakliczyn ma powierzchnię do 5 ha (Tab.7). W przedziale 5 - 10 ha jest ich już tylko 176, co stanowi 7,57 % wszystkich gospodarstw. Na obszarze gminy jedynie 1 % gospodarstw rolnych ma powierzchnię większą niż 10 ha. Tak wielkie rozdrobnienie rolnictwa nie sprzyja jego towarowości oraz jest istotną przeszkodą przy próbach jego modernizacji i poprawy wydajności. Obecnie zdecydowana większość gospodarstw produkuje artykuły rolnicze głównie na własne potrzeby. Tabela 12 Struktura gospodarstw rolnych powyżej 1 ha w gminie Zakliczyn do 5 ha 5-10 ha 10-20 ha powyżej 15 ha RAZEM ilość gospodarstw 2 122 176 19 7 2 324 % ogółu gospodarstw - 91,37 7,57 0,82 0,30 100,0 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy 2008 r. W strukturze upraw gminy Zakliczyn dominuje pszenica ozima, która stanowi 29 % ogółu upraw oraz mieszkanki zbożowe jare (Tab.8). Duży udział mają także jęczmień jary (6,8%), owies (5,6%). W dalszej kolejności uprawiane są pszenżyto ozime i jare (po 5,7%), żyto (2,5%), kukurydza na zielonkę i na ziarno (po 2,9 %) , strączkowe jadalne (2,3%). 107 Poniżej 1% ogółu upraw uplasowały się: warzywa gruntowe, pszenżyto jare, truskawki. Struktura upraw w gminie Zakliczyn nie zmieniła się zasadniczo w stosunku do 2002, największy udział upraw stanowiły pszenica ozima oraz ziemniaki. Tabela 13 Struktura upraw w gminie Zakliczyn w latach 2002-2009 2002 r. Zasiewy ha pszenica ozima 2009 r. % ogółu ha upraw % ogółu upraw 1044,5 31,0 970 29 pszenica jara 57,3 1,7 55 1,6 żyto 134,4 4,0 85 2,5 jęczmień ozimy 100,6 3,0 50 1,4 jęczmień jary 206,5 6,1 230 6,8 owies 302,2 9,0 190 5,6 pszenżyto ozime 192,6 5,7 190 5,6 pszenżyto jare 18,5 0,5 15 0,4 mieszanki zbożowe ozime 104,1 3,1 55 1,6 mieszanki zbożowe jare 224,8 6,7 400 11,9 gryka, proso i inne zbożowe 1,1 0,0 b.d b.d kukurydza na ziarno 77,0 2,3 100 2,9 kukurydza na zielonkę 55,9 1,7 100 2,9 strączkowe jadalne 91,9 2,7 80 2,3 ziemniaki 606,0 18,0 b.d b.d buraki cukrowe 3,0 0,1 b.d b.d rzepak ozimy 15,0 0,4 b.d b.d rzepak jary 0,0 0,0 b.d b.d okopowe pastewne 98,9 2,9 b.d b.d warzywa gruntowe 26,4 0,8 28 0,8 truskawki 5,7 0,2 5 0,1 3366,2 100 2 553 76,3 RAZEM Źródło: opracowanie własne na podstawie Powszechnego Spisu Rolnego 2002 r. (BDR), oraz danych z Urzędu Gminy 2009 r. Stan pogłowia zwierząt w ostatnich latach systematycznie spada. Poniższa tabela prezentuje dane z Powszechnego Spisu Rolnego 2002 oraz szacunkowe dane z 2008 r. W okresie 6 lat, nastąpił ubytek pogłowia bydła o około 800 sztuk, wzrosło jednak pogłowie trzody chlewnej o ponad 400 sztuk i obecnie wynosi 3 500 sztuk. Stosunkowo wysoka jest 108 również ilość koni, co może być związane z górzystym położeniem gminy i koniecznością wykorzystywania koni w części gospodarstw rolnych. Tabela 14 Stan pogłowia zwierząt w gminie Zakliczyn w 2002 i 2008 r. jednostka terytorialna Gmina Zakliczyn Gmina Zakliczyn bydło rok ogółem trzoda w tym krowy ogółem w tym owce konie kury kozy lochy 2002 2 161 1 663 3 067 486 30 324 32 396 283 2008 1 300 950 3 500 400 - 200 b.d 80 Źródło: opracowanie własne na podstawie Powszechnego Spisu Rolnego 2002 r. (BDR) oraz danych z Urzędu Gminy 2008 r (dane szacunkowe). 2.7.2.2. Przemysł Rozwój sektora produkcyjnego Gmina Zakliczyn, ze względu na swoje warunki naturalne związane z ukształtowaniem powierzchni, posiada dyspozycje dla rozwoju gospodarki rolnej, co m.in. jest powodem mniejszego udziału przemysłu w rozwoju gospodarczym tego obszaru. Na terenie gminy działalność gospodarczą prowadzi kilkaset przedsiębiorstw z różnych branż. Przeważają podmioty gospodarcze z sekcji budownictwa oraz przedsiębiorstwa handlowe. Zakłady produkcyjne na terenie gminy położone są przede wszystkim w okolicach miasta Zakliczyn. W Zakliczynie funkcjonują przedsiębiorstwa związane z produkcją materiałów budowlanych m.in. "Murbet" Spółdzielnia Pracy Budownictwa Betoniarnia, a także branżowe firmy budowlane zajmujące się produkcją drewna, czy też części metalowych (np. IBAMET). Funkcjonują tu również przedsiębiorstwa usług budowlanych. Na obszarach wiejskich gminy zlokalizowany jest szereg przedsiębiorstw również wytwarzających materiały budowlane m.in. w Filipowicach "Elbet", czy też w Stróżach np. "MTM" Magazyn Towarów Masowych. Zestawienie podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w 2006 r. przedstawiono w poniższej tebeli. 109 Tabela 15 Podmioty gospodarcze gminy Zakliczyn Zakliczyn branża "Sumer" Firma Handlowo-Transportowa S. Sumera „Samopomoc Chłopska” GS "Ślusarczyk" Import-Export budowlana "Anitex" FHU R. Pach Sklep Odzieżowy A. Pach piekarnia Piekarnie-sprzęt i wyposażenie Rolnicze maszyny i sprzęt Diagnostyka samochodowa agencja reklamowa Wielobranżowe sklepy, hurtownie odzież - detal odzież - detal "Astoria" FUH Ręczna Myjnia Samochodowa Myjnia Samochodowa Zakpol" Spółdzielnia Produkcyjno-Usługowa Badania Techniczne Pojazdów K. Bednarek "Alex" Radio Firma Radiowa P. Sambor "Almarco" PHU A. Bajorek Myjnia Samochodów Osobowych i Ciężarowych Sklep Motoryzacyjny K. Ryba Motocykle, rowery "Bamet" Firma T. Bartkiewicz artykuły metalowe - produkcja "Barbara" FHU wielobranżowe sklepy "Becker" Sp. z o.o. Oddział Tw0orzywa sztucne "Budmet" Z. Jędrzejowski "Centrum Stomatologii" NZOZ lek. stom. R. Batko Skład materiałów budowlanych Lekarze, specjaliści Gabinet Ginekologiczny S. Bartkiewicz Lekarze, specjaliści Prywatny Gabinet Dentystyczny R. Batko Lekarze, specjaliści "Centrum Zdrowia" S.C. NZOZ Poradnia "K" lek. med. Przychodnie i ośrodki zdrowia J. Woźniak i lek. med. E. Galarowicz Lecznica Zwierząt A. Czaplak i S. Czaplak weterynaria "Centrum" Apteka apteki Apteka ul. Rynek apteki Apteka Prywatna. Mgr farm. Janina Łopatka apteki Bank Spółdzielczy Rzemiosła w Krakowie Oddział banki Zakliczyn "El-Domex" G. Zielińska "El-Tech" FHU B. Puławski Elektryczne, elektroniczne detal naprawa sprzętu "Emal" FHU M. Świderski ubezpieczenia "Grażyna" FHU G. Sarnecka Marketing, promocja "Jurex" Ośrodek Szkolenia Kierowców Nauka jazdy "Denar" PHU A. Biel artykuły spożywcze produkcja/ hurt Drewno, wyrób, sprzedaż, obróbka okna, drzwi "Drew-Dom" FPHU K. Świerczek "Drew-Plast" S.C. FHU M. Suder i A. Szlachta 110 "Eko-Dach" Usługi Ogólnobudowlane A. Żak Usługi ogólnobudowlane "El-Domex" G. Zielińska "Eurogum" Sp. z o.o. PPHU Elektroniczne i elektryczne art. detal sprzęt rolniczy "Fors-Trans" Firma Transportowa. Zbigniew Mytnik transport "Gam" PPHU K. Bałdyga wielobranżowe sklepy Handel Hurtowy Artykułami Spożywczymi i wielobranżowe sklepy Przemysłowymi R. Kuno "Grafion" Pracownia Projektowa mgr inż. T. Świderski Biura architektoniczne "Łęgbud" PPHU J. Gargula Produkcja-bramy,kraty "Mel-Dróg" Spółka Wykonawstwa Robót WodnoMelioracyjnych, Drogowych i Budowlanych "Murbet" Spółdzielnia Pracy Budownictwa Betoniarnia Usługi hydrotechniczne "Ma-Ju" FH J. Matras Wielobranżowe hurtownie Komputery, drukarki "M-M" FH M. Młynarczyk "Proxima-Serwis-Produkt" Sterowanie Elektryczny A. Budzyn "Ram-Car" FU i Napęd matreiały budowlane - beton sklepy, automatyka przemysłowa akcesoria samochodowe "Ricard" Zakład Montażu Stolarki Budowlanej R. Kasperek "Rol-Biel" E. Biel i A. Biel usługi budowlane Badania Techniczne Pojazdów K. Bednarek diagnostyka samochodowa Firma Budowlana B. Żabiński Usługi budowlane sprzęt rolniczy Produkcja Szczotek i Pędzli FPH Nowak Usługi Tartaczne i Handel F. Kafel Usługi tartaczne Wyrób Listew oraz Galanterii Drewnianej Z. Baran Drewno i art. drewniane Zakład Szczotkarski M. Knet Produkcja szczotek Zakład Napraw RTV K. Styrkorz Radiowo-telewizyjny serwis Skup i Sprzedaż Żywca. Ubojnia Zwierząt. Jurkowski Antoni Zakład Piekarniczy. Henryk Migdał Rzeźnie Zakład Ślusarski. Oramus Zygmunt ślusarstwo "Samopomoc Chłopska" GS Artykuły spożywcze - detal "Samopomoc Chłopska" GS Sklep Meblowy Meble - detal "Samopomoc Chłopska" GS Sklep Spożywczy Artykuły spożywcze piekarnie Gofron Stanisław. Sklep Monopolowy "Samopomoc Chłopska" GS Sklep Żelazny Artykuły metalowe Gofron Stanisław. Sklep Ogrodniczy Kwiaciarnia. Gofron kwiaciarnia "Samopomoc Chłopska" GS Wiejski Dom Towarowy Domy handlowe 111 "Spectrum" FHU Komputery akcesoria "Tara" Dom Weselny Hotele, restauracja, "U Marii" Salon Fryzjerski Usługi fryzyjerskie Biuro Rachunkowe A. Spieszny Bjuro rachunkowe Delikatesy Centrum J. Wierzbicka-Król Artykuły spożywcze - detal Sklep Przemysłowy P. Opoka Sklep przemysłowy Dom Książki księgarnie Firma Szkoleniowa Ekologia w Bartkiewicz "Agrotech-G" Gofron Stanisław. FHU Biznesie M. Szkolenia, kursy Art. ogrodnicze "BDG" Sp. z o.o. Stacja Paliw Stacja paliw "Granit" Zakład Kamieniarski. Wojciech Grzegorczyk Usługi kamieniarskie Krakbud" Sp.j. FHU A. Krakowski i B. Malik konferencje "Moto-Mix" R. Matura. Fotografia Cyfrowa fotografia "Pogórzanin" FPUH. Kazimierz Starostka Artykuły budowlane Agent Ubezpieczeniowy W. Łachut ubezpieczenia Faściszowa "Elektroinstal" FUHP A. Turek Elektrotechniczne elektryczne - detal reklama świetlna mechanika, ślusarstwo "Jubar" FHUP J. Ząber i Filipowice "Tank-Oil" FUH Ł. Więcek "Tar-Groch-Fil" Sp.j. T. Krakowski, M. Kijowski, E. Drożdż i J. Drożdż "Zit" Firma Handlowo-Transportowa T. Damian Materiały budowlane prefabrykaty Stacja paliw Artykuły rolnicze – produkcj, skup, sprzedaż Transport samochodowy Biuro Rachunkowe A. Spieszny Księgowi, rewidenci "Lucynka" Piekarnia. Salamon Bogusław Piekarnia "Samopomoc Chłopska" GS Sklep nr 32 Detal - artykuły spożywcze "Elbet" ZPHU H. Mleczko Charzewice Usługi Remontowo-Budowlane. Grzegorz Średniawa "Wolimex" PPUH. Zakład w Charzewicach Usługi budowlane, dekarskoblacharskie Usługi wodno-kanlizacyjne "Dobropasz-Grupa Rolimpex" Wytwórnia Pasz Wytwórnia Pasz "Rabek" FUH Z. Rabiasz Materiały budowlane "WAFIX”. Zakład cukierniczy "Filar" Usługi Budowlane J. Mastalerz Usługi dekarsko-blacharskie Gwoździec Bieśnik Jamna 112 Bacówka Turystyczna Ośrodek Duszpastersko-Akademicki Schronisko „Dom św Jacka” Jamna Sprzedaż Pasz i Artykułów do Produkcji Rolnej J. Kochan Koło Łowieckie „Melsztyn” w Kończyskach pasze - deltal "Krakbud" Sp.j. FHU A. Krakowski i B. Malik Materiały budowlane "Kreg-Bud" FPU G. Kwiek Produkcja betonu Trans-Kop" PHU P. Biel usługi budowlane Sklep Spożywczo-Przemysłowy J. Malisz Wielobranżowe hurtownie Usługi Kominiarskie Kończyska Lusławice Usługi Kominiarskie J. Rzepecki Ruda Kameralna FH K. Pachota sklepy, Artykuły spożywcze detal "Samopomoc Chłopska" GS Sklep nr 31 Artykuły spożywcze detal "Eltor" FHU Sklep T. Rąpała "Tam" Rozlewnia A. Świerkosz, T. Cichy i M. Cichy Etna" FHU J. Trebert Artykuły spożywcze detal Napoje bezalkoholowe, wody Marketing i promocja "Soprano" Bar K. Klocek "Krzychpol" FH Hurt-Detal Sklep K. Biel Dom Pomocy Społecznej Bary, jadłodajnie Wielobranżowe sklepy, hurtownie Ośrodki pomocy społecznej "Remix" FH Sklep C. Ramian Art. spożywcze "Zdonbud" FUH Usługi budowlane Sklep Spożywczo-Przemysłowy J. Siemiński Art. Spożywcze detal Słona Stróże Zdonia Wróblowice "Alf" Sklep Spożywczo-Przemysłowy A. Nijak Art. Spożywcze detal Wesołów "Black" ZPH J. Słowiński Młyny "Paga Impeks" ZPH T. Pajor Art. Spożywcze detal "Samopomoc Chłopska" GS Sklep Spożywczy jw "Ramar" Pracownia Ram Artystycznych W. Roszowski Obrazy, ramy "Drew-Art" Sp. z o.o. "Eltor" Sklep FHU T. Rępała Mechanika, Elektromechanika i Diagnostyka Samochodowa M. Kuboń Usługi Budowlane Murarsko-Tynkarskie T. Majcher Zakład Stolarski F. Kurzydło "Roztoka" Zakład Eksploatacji Kruszywa Sp.j. Świderski Mieczysław i Świderski Łukasz Międzynarodowy i Krajowy Przewóz Towarów. Kazimierz Olszański meble artykuły spożywcze - detal mechanika samochodowa Firma Transportowo-Handlowa M. Moj Lasy Państwowe Nadleśnictwo Gromnik Leśnictwo transport samochodowy leśnictwo Roztoka usługi budowlane stolarnia kamień, kruszywo transport samochodowy Paleśnica 113 Melsztyn "Podzamcze" Restauracja "Aron" FHU Lasy Państwowe Nadleśnictwo Brzesko Leśnictwo Restauracje leśnictwo Źródło: Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Miasta i Gminy Zakliczyn na lata 2007-2015 z prognozą na 2020 2.7. 2.3. Usługi Głównym centrum usługowym gminy jest miasto Zakliczyn, w którym zlokalizowane są obiekty administracji, oświaty na poziomie ponadpodstawowym, banki a także szeroki profil usług rynkowych. W jednostkach wiejskich zlokalizowane są natomiast obiekty oświaty i kultury oraz podstawowe usługi rynkowe. Zagospodarowanie związane z usługami publicznymi, w tym również prywatnymi, obejmuje: budynki administracji zlokalizowane w Zakliczynie (budynek Urzędu Miasta ) obiekty oświaty: Charzewice, Gwożdzieć, Wróblowice, Faściszowa, Stróże, Filipowice, Dzieżaniny), gimnazja (Zakliczyn, Paleśnica), szkoły przedszkola podstawowe samorządowe (Zakliczyn, (Zakliczyn, Filipowice, Wróblowice, Paleśnica). obiekty kultury (zlokalizowane w Zakliczynie, Biblioteki Publiczne w Zakliczynie, oraz , filie biblioteki znajdują się w miejscowościach Charzewice, Filipowice, Paleśnica, Zdonia). usługi zdrowia ( „Centrum Zdrowia” w Zakliczynie, oraz filie w Filipowicach, w Palenicy) Usługi rynkowe są zróżnicowane i obejmują zarówno podstawowe usługi handlu, jak i usługi specjalistyczne, w tym usługi finansowe. W działalności usługowej dominuje handel oraz usługi. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego z 2008 r. wynika, iż na obszarze miasta i gminy funkcjonuje łącznie 149 firm o takim profilu. Usługi handlowe skoncentrowane są przede wszystkim w mieście Zakliczyn, a ponadto rozmieszczone we wszystkich jednostkach wiejskich. Jednostki wiejskie cechuje sosunkowo słabe wyposażenie w usługi handlu. Wśród innych usług specjalistycznych, wystepujących w dość znacznej ilości, zlokalizowanych zarówno w mieście jak i jednostkach wiejskich, wymienić można usługi transportowe oraz z firmy z branży motoryzacyjnej. Na terenie gminy zlokalizowane są również 2 stacje benzynnowe. Usługi gastronomiczne rozwinięte są nieco gorzej, mieszczą się głównie na rynku miasta, a także wzdłuż głównej drogi gminnej nr 980. 114 Na terenie gmimny funkcjonuje 15 firm zajmujących się posrednictwem finansowym, 2 oddziały banków PKO BP i BSR, które są ważnym aspektem fukcji miejskich. Do usług finansowych i obsługi biznesu, poza oddziałami banków, należą także kantory i firmy ubezpieczeniowe, które zlokalizowane są w centrum miasta. Z punktu widzenia struktury przestrzennej, pod względem koncentracji obiektów usługowych wyraźnie wykształcone jest centrum miasta, z rynkiem, na którym odbywa się również cotygodniowy targ w każdą środę. Stosunkowo słabo rozwinięte sa centra usługowe wsi. 2.7.2.4. Turystyka Na atrakcyjność turystyczną gminy Zakliczyn wpływa przede wszystkim położenie południowej części gminy na terenie Ciężkowicko-Rożnowskiego Parku Krajobrazowego. Przyrodnicze osobliwości Parku Krajobrazowego to m.in. występowanie źródeł wód siarczkowych w paśmie wzgórz od Policht do Filipowic, a także źródeł z wodą chlorkową w Słonej i Bieśniku. Do osobliwości geologicznych należy zaliczyć występowanie w rejonie wsi Ruda Kameralna eksploatowanych w średniowieczu niewielkich złóż rud żelaza. Na terenie gminy występuje również rezerwat przyrody „Styr” w Bieśniku. Rezerwat obejmuje ochroną lasy porastające górę Styr i zbocza przełomowej doliny Paleśnianki z wieloma rzadkimi i chronionymi gatunkami roślin, fragment obszaru zalegania wód mineralnych z kilkoma źródłami oraz nieczynny kamieniołom "Bodzanty" z okresu I wojny światowej. Walory przyrodnicze gminy są uzupełniane przez historyczne świadectwa kultury materialnej i niematerialnej. Na terenie gminy ważnymi obiektami historycznymi o znaczeniu turystycznym są przede wszystkim ruiny XIV-wiecznego zamku w Melsztynie, a także znajdujący się w Zakliczynie późnobarokowy kościoł, jak również zabytkowe cmentarze z okresu I wojny światowej. Istotne znaczenie jako obiekt turystyczny ma klasyczystyny dwór w Lusławicach, będący posiadłością znanego kompozytora Krzysztofa Pendereckiego, a także grodzisko kultury łużyckiej z IX-XI wieku, znajdujące się w Zawadzie Lanckorońskiej. Uzupełnieniem walorów przyrodniczych i kulturowych gminy jest także szeroki wachlarz wydarzeń kulturalnych odbywających się na jej terytorium, lokalne święta gminne o znaczeniu ponadlokalnym m.in. piknik samochodów terenowych „Piknik 4x4”. Przez obszar gminy przebiega sieć szlaków turystycznych, zarówno pieszych, jak i rowerowych. Piesze szlaki turystyczne wyznaczone na terenie gminy: szlak niebieski - Dębno - Łysa Góra - Wolnica (405 m) - Zawada Lanckorońska "Zamczysko" - Melsztyn PKS szlak czarny 115 o Pasmo Suchej Góry i Mogiły - Zakliczyn (240m) - Kończyska (260m) - Słona (os. Podlesie) (310m) - Sucha Góra Zach. Os. Budzyń (400 m) o Jamna, Bukowiec i Majdan - Styr (skrzyżowanie) (435m) - Olszowa szosa (285m) – Rosulec (Jastrzębia Góra) (505m) - Jamna bacówka (477m). szlak zielony - Gromnik PKP (230m) - Os. Góry (350m) - Os. polichty (390m) - Sucha Góra (360m) - Sucha Góra zach. - Os. Budzyń (400m) - dolina Bieśnika (300m). Styr (472m) - dolina Paleśnicy "Bodzantówka" (290m) - Mogiła (503m) - Ruda Kameralna (310m) - Głowaczka (395m). - Czchów PKS (250m) Bobowa - Falkowa - Bukowiec Jamna bacówka szlak żółty - Jamna Bacówka (477m) - Rosulec (505m) -. Jastrzębia PKS (305m) -. Sucha Góra zacz. Os. Budzyń (400m) - Sucha Góra (360m) - Jamna bacówka - dolina Paleśnicy - Ostrzyż - Majdan - Bartkowa Trasy rowerowe wyznaczone na terenie gminy: "Melsztyn" - czerwony (22 km) – trasa - Zawada Lanckorońska - Gwoździec Charzewice - Faliszewice - Domosławice - Faliszewice - Charzewice - Melsztyn Zawada Lanckorońska, "Grodzka" - niebieski (20 km) – trasa - Zakliczyn (Rynek) - Lusławice - Kończyska (klasztor Bernardynek) - Zakliczyn (klasztor Franciszkanów) - Zdonia - Stróże Wesołów – Zakliczyn, "Wielka Pętla Południowa" – zielony (40km) – trasa Zakliczyn - Zdonia - Słona Olszowa - Jamna - Paleśnica - Dzierżaniny - Borowa - Ruda Kameralna - Filipowice Stróże - Wesołów – Zakliczyn. Trasy rowerowe prowadzą w większości polnymi i mało uczęszczanymi drogami lokalnymi, a na szosy wkraczają jedynie tam, gdzie to konieczne. Bazę noclegową gminy Zakliczyn obsługuja przede wszystkim funkcjonujące na jej terenie gospodarstwa agroturystyczne. Łączna ilość miejsc noclegowych w gospodarstwach agroturystycznych to 101 miejsc położonych w 9 ośrodkach różnej wielkości. Tabela 16 Gospodarstwa agroturystyczne funkcjonujące na terenie gminy Zakliczyn Lp. Właściciel Miejscowość Ilość pokoi/miejsc 1 M. MaruszakWojtas,K. Wojtas Faściszowa 116, 32 840 Zakliczyn 2 L. Gajda Wesołów 175, 32 840 Zakliczyn 3/7 3 D. Kijowska Wola Stróska, 32 840 Zakliczyn 2/3 4 R. Soból Roztoka 11, 32 – 831 Olszyny 2/6 5 Grażyna Trytek Roztoka 7, 32 – 831 Olszyny 2/6 116 5/ 15 6 Adam Syrowy Gwoździec 12 A 2/6 7 Zbigniew Pasiecznik Lusławice 94, 32 840 Zakliczyn 4/12 8 Adam Gancarek Jamna 46 , 32-842 Paleśnica 3/6 9 Stanisław Ziółkowski Kończyska 106, 32 840 Zakliczyn 12/40 10 Białoskórski Bolesław Wola Stróska 44, 32 840 Zakliczyn 4/ 11 Stanisława Florek ul. Jana Sobieskiego III, Zakliczyn 5/ 12 Kafel Honorata ul. Spokojna 3, 32-840 Zakliczyn 5/16 13 Małgorzata i Maria Martyka ul. Różana 3, 32-840 Zakliczyn 4/13 14 Z., M., Słowińscy Ul. Spokojna, Zakliczyn 2/5 15 Małgorzata Michalik Paleśnica 50, 32-842 Paleśnica 4/20 16 G.B.Ulanecka Wróblowice 20, Zakliczyn 3/7 17 Różak Anna Zawada Lanckorońska 35, Zakliczyn 3/15 18 Gospodarstwo Amorek Zawada Lanckorońska 27, Zakliczyn 4/12 19 L. Sukmana Zawada Lanckorońska 38, Zakliczyn 2/8 Źródło: Opracowanie własne, na podstawie danych z Urzędu Gminy w Zakliczynie Na terenie gminy znajduje się ważny ośrodek turystyki pieszej tj. bacówka w Jamnej, jest to Akademicka Baza Noclegowa Uniwersytetu im. A.Mickiewicza w Poznaniu. Bacówka posiada 30 miejsc noclegowych. Dzięki korzystnej lokalizacji bacówka jest dobrym punktem wypadowym na pobliskie szlaki turystyki pieszej i rowerowej. Przy schronisku znajduje się węzeł szlaków pieszych. Miejscami noclegowymi dysponuje również restauracja i hotel „Anna” w Zakliczynie, zlokalizowany przy głównej drodze do miasta. Według danych Banku Danych Regionalnych GUS, na terenie gminy w 2008 znajdowało się łącznie 13 obiektów, klasyfikowanych w sekcji H (hotele i restauracje) Europejskiej Klasyfikacji Działalności. W mieście Zakliczyn znajdowało się 7 obiektów, a 6 na terenach wiejskich gminy. Rozmieszczenie bazy gastronomicznej na terenie gminy Zakliczyn koncentruje się głównie na rynku miasta, a także wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 980. Jednostką odpowiedzialną za promowanie turystyczne oraz koordynację wydarzeń kulturalnych gminy Zakliczyn, jest działające na jej obszarze Regionalne Centrum Turystyki i Dziedziectwa Kulturowego w Zakliczynie. 2.7.2.5. Dochody i wydatki gminy Wskaźnik dochodów oraz wydatków gminy określa poziom zamożności gminy oraz potencjalne możliwości jej rozwoju. Dochody gminy Zakliczyn wynosiły ponad 25 000 000 w 2007 r. i można zauważyć tendencje wzrostową, ponieważ w przeciągu ostatnich 10 lat dochody gminy wzrosły dwukrotnie. Dotyczy to nie tylko wartości bezwzględnych, ale również nastąpiła poprawa dochodów gminy w przeliczeniu na 1 mieszkańca. 117 Ryc. 26 Struktura dochodów gminy Zakliczyn w latach 1997-2007 30 000 000 25 000 000 20 000 000 15 000 000 10 000 000 5 000 000 0 1997 1998 dochody ogółem 1999 2000 2001 2002 dochody własne gminy 2003 2004 2005 subwencje ogólne 2006 2007 dotacje Źródło: Opracowanie własne, na podstawie BDR, GUS. Wartość dochodów na 1 mieszkańca w 2007 r. w gminie Zakliczyn wynosiła 2 049 zł/osobę, wskaźnik ten systematycznie wzrastał w okresie ostatnich 5 lat, należy jednak zauważyć, że ten wzrost nie był większy niż przeciętny wzrost dochodów na mieszkańca dla powiatu tarnowskiego. Wartości dochodów na mieszkańca w gminie w okresie 5 lat, były zbliżone dla średnich wartości dla całego powiatu tarnowskiego, należy jednak zauważyć, że były niższe niż średnie wartości dla województwa małopolskiego, szczególnie zaznaczyło się to w 2007r., w którym to roku różnica pomiędzy średnimi dochodami na mieszkańca dla gminy i województwa wynosiła 600 zł. Wydatki gminy Zakliczyn na mieszkańca wynosiły w 2007 r. 2 145 zł/osobę, zauważalny jest również w ostatnim 5-leciu wzrost wydatków gminie, wydatki są zbliżone do dochodów gminy, wydatki w gminie są znacznie wyższe od srednich wartości dla powiatu tarnowskiego i województwa małopolskiego. 118 Ryc. 27 Dochody i wydatki w latach 2002-2007 na 1 mieszkańca w gminie Zakliczyn, powiecie tarnowskim i województwie małopolskim 3 000 2 500 2 095 1 967 2 000 1 631 1 500 1 374 1 310 1 386 1 379 1 414 2 049 2 145 1 660 1 473 1 000 500 0 2002 2003 2004 2005 dochody/1 mieszk. gmina Zakliczyn dochody/1 mieszk. województwo małopolskie wydatki/1 mieszk. powiat tarnowski 2006 2007 dochody/1 mieszk. powiat tarnowski wydatki/1 mieszk. gmina Zakliczyn wydatki/1 mieszk. województwo małopolskie Źródło: Opracowanie własne, na podstawie BDR, GUS. 2.8. Uwarunkowania wynikające z warunków życia mieszkańców 2.8.1. Warunki mieszkaniowe Istotnym miernikiem poziomu życia ludności są warunki mieszkaniowe. Poniższa tabela prezentuje zestawienie wybranych wskaźników mieszkaniowych dla gminy Zakliczyn, w oparciu o dane z lat 2006 i 2007. Tabela 17 Warunki mieszkaniowe w gminie Zakliczyn ogółem rok jednostka gmina Zakliczyn miasto Zakliczyn mieszkania izby powierzchnia użytkowa w m2 na liczba osób na liczba mieszkańców liczba izb w mieszkaniu 1 izbę 1 mieszkanie 1 izbę 1 mieszkanie 275139 12 249 4,00 0,93 3,73 20,93 83,81 37952 1 558 4,00 0,86 3,44 20,96 83,78 3334 13424 282092 12 243 miasto Zakliczyn 457 1831 38447 1 552 Źródło: opracowanie własne na podstawie BDR GUS. 4,03 0,91 3,67 21,01 84,61 4,01 0,85 3,40 21,00 84,13 2006 2007 3283 13143 Powierzch nia użytkowa [m2] przeciętna 453 1811 gmina Zakliczyn 119 Charakterystyka warunków mieszkaniowych w mieście Zakliczyn przeprowadzona została w oparciu o dane z lat 2006 i 2007, co spowodowane było faktem uzyskania praw miejskich przez Zakliczyn w 2006 roku. W związku z krótkim okresem analizy, poszczególne wskaźniki nie ukazują znacznych różnic. W roku 2007 przeciętna powierzchnia użytkowa w m2 w przeliczeniu na 1 mieszkańca w gminie Zakliczyn wyniosła 23,04 m2. Wartość dla miasta była nieznacznie wyższa i wyniosła 24,77 m2. W porównaniu do roku 2006 oba wskaźniki zanotowały wzrost, kiedy wskaźnik dla gminy wyniósł 22,46 m2, zaś dla miasta 24,36 m2. Podobnie nieznaczny wzrost 2 charakteryzował powierzchnię użytkową oddawanych 2 mieszkań, z 83,81 m do 84,61 m na poziomie gminy, natomiast dla miasta z 83,78 m2 do 84,13 m2. Spowodowało to zmniejszenie się liczby osób przypadających na jedno mieszkanie. W mieście Zakliczyn w 2006 roku zanotowano, że liczba ta wynosi 3,44, a w 2007 roku 3,40. W całej gminie natomiast wskaźnik ten spadł o 0,06 osób/mieszkanie i w 2007 roku wyniósł 3,67. Niewielki wzrost powierzchni użytkowej przyczynił się do wzrostu liczby izb w mieszkaniu z 4,00 izb/mieszkanie (w przypadku zarówno gminy jak i miasta) do 4,03 w gminie i 4,01 w mieście. Tym samym wskaźnik osób przypadających na jedną izbę spadł z 0,93 osób/mieszkanie do 0,91 w gminie oraz z 0,86 na 0,85 osób/mieszkanie w mieście. Podobna sytuacja charakteryzuje obszar wiejski gminy, gdzie liczba izb w mieszkaniu wzrosła z 4,00 do 4,03 izb/mieszkanie; w 2007 roku na jedną izbę przypadało 0,92 osób. Wymienione powyżej wskaźniki ukazują polepszające się warunki mieszkaniowe w gminie Zakliczyn. Liczba mieszkań w gminie miejsko-wiejskiej Zakliczyn wzrosła zdecydowanie w ostatnim 10-leciu, w 2000 zasoby mieszkaniowe gminy wynosiły 2900 i z wyjątkiem ubytku substancji mieszkaniowej w 2002 notowano tendencję wzrostową aż do 2007 r. W 2007 liczba mieszkań wynosiła 3334. Ryc. 28 Zasoby mieszkaniowe w gminie Zakliczyn w latach 2000 – 2007 3400 3300 3200 3100 3000 2900 2800 2700 2600 2500 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 zasoby mieszkaniowe 120 2007 Źródło: Opracowanie własne, na podstawie danych BDR, GUS Wymienione powyżej wskaźniki ukazują polepszające się warunki mieszkaniowe w gminie Zakliczyn. Wzrasta powierzchnia użytkowa mieszkań, spada natomiast liczba osób, przypadająca na jedno mieszkanie, bądź izbę. Warunki mieszkaniowe w gminie Niepołomice, zarówno w mieście, jak i w obszarze wiejskim, są porównywalne do przeciętnych wartości w województwie małopolskim i powiecie tarnowskim. Jeśli chodzi o liczbę izb w mieszkaniu oraz o powierzchnię użytkową na jedną izbę i mieszkanie, gmina uzyskała lepsze wartości od województwa (odpowiednio: 3,81; 19,53 i 74,33), natomiast niższe od powiatu tarnowskiego. Lepsze wyniki niż powiat odnotowała gmina w zakresie liczby osób na mieszkanie (w 2007 roku wartość dla powiatu wyniosła 3,93). W poniższej tabeli przedstawiono ilość wydawanych pozwoleń na budowę w gminie Zakliczyn z podziałem na sołectwa. Wśród pozwoleń wyróżniono budynki mieszkalne wraz z budynkami gospodarczymi i garażami, wolno stojące budynki gospodarcze, inwentarskie i garaże, zagrody rolnicze, obiekty usługowe oraz budynki letniskowe. Tabela 18 Ilość wydanych pozwoleń budowlanych w Gminie Zakliczyn w latach 1999-2008 (w podziale na sołectwa) Ilość wydanych pozwoleń Lp. Miejscowość Budynki mieszkalne wraz z budynkami gospodarczymi i garażami Budynki gospodarcze, inwentarskie i garaże Zagroda rolnicza Obiekty usługowe Budynki letniskowe 1. Bieśnik 5 2 - - - 2. Borowa 6 1 - - - 3. Charzewice 8 4 - 2 - 4. Dzierżaniny 7 - - - 1 5. Faliszowice 4 - - - - 6. Faściszowa 13 4 - - - 7. Filipowice 13 3 - - 1 8. Gwoździec 19 3 - - - 9. Jamna 3 1 - 2 - 10. Kończyska 4 1 - - - 11. Lusławice 19 4 - 1 - 12. Melsztyn 3 - - 1 - 13. Olszowa 10 1 - - - 14. Paleśnica 10 1 - - - 15. Roztoka 6 2 - 1 - 16. Ruda Kameralna 5 - - 2 - 121 17. Słona 8 1 1 - - 18. Stróże 9 1 1 - 1 19. Wesołów 29 5 2 1 - 20. Wola Stróska 8 2 - - - 21. Wróblowice 11 4 - 1 - 22. Zakliczyn 22 10 - 13 - 2 1 - - 1 15 3 1 - - 239 54 5 24 4 23. Zawada Lanckorońska 24. Zdonia OGÓŁEM: Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miasta i Gminy Zakliczyn. Najwięcej pozwoleń na budowę dla budunków mieszkalnych wydano w miejscowości Wesołów - 29, następnie w Zakliczynie – 22, i Lusławicach oraz Gwoźdzcu – 19. Tak duża liczba wydawanych pozwoleń na budowę w tych miejscowościach spowodowana może być strategicznym położeniem w gminie Zakliczyn. Dodatkowo nadanie praw miejskich 1 stycznia 2006 roku Zakliczynowi spowodowało nasilenie procesów urbanizacyjnych w obrębie miasta. Najmniej pozwoleń budowlanych wydano w miejscowościach Melsztyn i Jamna – 3 oraz Zawada Lanckorońska – 2. Zarówno miejscowości Jamna jak i Zawada Lanckorońska należą do najsłabiej zaludnionych w gminie Zakliczyn, może być to powodem tak małej ilości wydanych pozwoleń na budowe. Natomiast miejscowość Melsztyn prawie w całości zlokalizowana jest na terenie zalewowym Dunajca co skutkuje zakazem zabudowy na tym terenie. Najwięcej pozwoleń na budowe dla obiektów usługowych wydano w Zakliczynie – 13, natomiast w wielu miejscowościach nie zanotowano takich budowli. Najmniej pozwoleń na budowę dotyczy budynków letniskowych. Pojedyńcze pozwolenia wydano dla miejscowości Dzierżaniny, Filipowice, Stróże oraz Zawada Lanckorońska. W tabeli poniżej zaprezentowano ilość wydawanych pozwoleń w gminie Zakliczyn w latach 1999 – 2008 tak samo jak w tabeli powyżej wyróżniono podział na budynki mieszkalne jednorodzinne wraz z budynkami gospodarczymi i garażami, budynki gospodarcze, inwentarskie i garaże, zagrody rolne, obiekty usługowe oraz budynki letniskowe. 122 Tabela 19 Ilość wydanych pozwoleń budowlanych w Gminie Zakliczyn w latach 1999-2008 Ilość wydanych pozwoleń Budynki mieszkalne wraz z budynkami gospodarczymi i garażami Budynki gospodarcze, inwentarskie i garaże Zagroda rolnicza Obiekty usługowe Budynki letniskowe 2008 51 8 - 2 - 2007 44 10 - 2 2 2006 37 4 - 5 - 2005 43 7 1 2 1 2004 39 13 1 5 - 2003 20 8 3 3 1 2002 - 2 - - - 2001 1 1 - 2 - 2000 1 - - 1 - 1999 3 1 - 2 - OGÓŁEM: 239 54 5 24 4 lata Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miasta i Gminy Zakliczyn. W początkowych latach analizowanego okresu liczba wydawanych pozwoleń na budowę była niewielka. Dopiero od roku 2003 zaobserwować można systematyczny wzrost wśród wydawanych pozwoleń na budowę dla budynków mieszkalnych, budynków gospodarczych, inwentarskich oraz obiektów usługowych. Wsród wydawanych pozwoleń dla zagród rolniczych przełomowym był rok 2003, w którym wydano aż 3 pozwolenia na budowę. Jednak kolejne lata przynosiły systematyczny spadek wydawanych pozwoleń budowlanych dla zagród rolniczych, aż do roku 2005, od którego nie wydawano żadnego pozwolenia. 2.8.2. Poziom wyposażenia w infrastrukturę społeczną Pod pojęciem infrastruktury społecznej funkcjonują podmioty i usługi, zaspokajające potrzeby ludności z zakresu edukacji (szkoły, przedszkola), opieki zdrowotnej (szpitale, przychodnie zdrowia, apteki) oraz kultury (domy i ośrodki kultury, biblioteki, muzea, obiekty sakralne). Usługi publiczne Budynki administracji publicznej zlokalizowane na terenie gminy Zakliczyn to Urząd Miejski w Zakliczynie, położony przy Rynku 32. 123 Oświata Na terenie gminy Zakliczyn funkcjonuje 5 placówek przedszkolnych, w tym dwie w Zakliczynie oraz po jednej w Paleśnicy. Filipowicach oraz Wróblowicach. Jedno z przedszkoli w Zakliczynie jest niepubliczne. W 5 miejscowościach funkcjonują również odziały przedszkolne przy szkołach podstawowych, są to odział przedszkolny w Zakliczynie, Stróżach, Dzierżaninach, Faściszowej i Gwoźdzcu. Tabela 20 Liczba dzieci w oddziałach przedszkolnych i przedszkolach samorządowych w gminie Zakliczyn Przedszkola Samorządowe miejscowość ogółem oddziały "0" poniżej "0" Paleśnica 35 13 22 Filipowice 33 14 19 Wróblowice 15 8 7 Przedszkole nr 1 78 0 78 Przedszkole Niepubliczne 25 0 25 SUMA 186 35 151 Oddziały przedszkolne przy szkołach podstawowych Odz. Przedszkolny ZSPIG Zakliczyn 70 70 - Stróże 11 11 - Dzierżaniny 5 5 - Faściszowa 13 13 - Gwoździec 14 14 - 113 113 SUMA Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miasta i Gminy Zakliczyn, 2008. Tabela 21 Szkoły podstawowe i gimnazja w gminie Zakliczyn Oddziały - liczba uczniów (liczba odziałów) uczniowie Miejscowość (oddziały) I II III IV V VI Szkoły podstawowe Sz. Podst w Zakliczynie ul. Malczewskiego 56 Szkoła Filialna - Charzewice 338 (14) 51 (2) 49 (2) 58 (3) 66 (3) 53 (2) 61 (2) 10 (3) 2 6 2 - - - Paleśnica 99 (6) 15 18 10 23 15 18 Filipowice 69 (6) 11 12 11 12 11 12 Stróże 98 (6) 13 13 20 24 9 19 Faściszowa 64 (6) 6 12 14 6 12 14 124 Wróblowice 53 (6) 9 8 8 10 8 10 Gwoździec 84 (6) 12 4 18 15 15 20 851 125 126 148 161 130 161 SUMA Gimnazja I II III Gimnazjum w Zakliczynie ul. Malczewskiego 56 Paleśnica 427 (16) 144 (6) 138 (5) 145 (5) 122 (6) 37 (2) 46 (2) 39 (2) SUMA 549 (22) 181 (8) 184 (7) 184 (7) Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miasta i Gminy Zakliczyn, 2008. W 9 szkołach podstawowych w gminie Zakliczyn uczy się łącznie 851 uczniów. Szkoły funkcjonują Zakliczynie, Paleśnicy, Filipowicach, Stróżach, Dzierżaninach, Faściszowej, Wróblowicach, Gwoźdźcu oraz w Charzewicach. Tabela 16 przedstawia liczbę uczniów poszczególnych szkół i klas w gminie. Prawie 40 % ogółu uczniów, uczy się w szkole podstawowej w Zakliczynie. W obszarze wiejskim gminy, najwięcej uczniów uczęszcza do placówki w Paleśnicy i Stróżach. Najmniejszą placówką jest szkoła filialna w Charzewicach, w której są 3 oddziały i uczy się tylko 10 uczniów. W gminie znajdują się 2 gimnazja w Zakliczynie oraz w Paleśnicy, w obu uczy się ponad 500 uczniów, z tego 77 % uczniów uczęszcza do gimnazjum w Zakliczynie. Służba zdrowia i opieka społeczna Podstawową służbą zdrowia w Zakliczynie jest Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Centrum Zdrowia” w Zakliczynie, w skład którego wchodzą Filia „Centrum Zdrowia” w Filipowicach, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Palenicy oraz Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Zakliczynie. Placówki w Zakliczynie obsługują wszystkich mieszkańców miasta oraz część mieszkańców okolicznych miejscowości wiejskich. Przychodnia rejonowa NZOZ „Centrum Zdrowia” świadczy specjalistyczne usługi medyczne, z których mogą korzystać wszyscy mieszkańcy gminy. Są to m.in. poradnie lekarzy I kontaktu, gabinet chirurgiczny, poradnie stomatologiczne oraz poradnie: kardiologiczna, reumatologiczna, endokrynologiczna, logopedyczna. Całodobową opiekę lekarską zapewnia pogotowie ratunkowe znajdujące się na terenie Tarnowa. Od lipca 2011 r na terenie Gminy Zakliczyn ma swoja siedzibę karetka pogotowia Na terenie gminy działa 5 aptek, w tym 4 mają swoją siedzibę w Zakliczynie, a 1 jest zlokalizowana w Palenicy. Na terenie gminy w miejscowości Melsztyn w 2011 r został oddany do użytku szpital ginekologiczno-położniczy. 125 W ramach opieki społecznej i działań z nią związanych, na terenie gminy Zakliczyn działają następujące placówki: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Zakliczynie, Ośrodek Dziennego Wsparcia przy Szkole Podstawowej w Zakliczynie, Świetlica Socjoterapeutyczna „Bez barier” przy szkole podstawowej w Wróblowicach, Dom pomocy Spo9łecznej dla Dorosłych w Stróżach, Dom Pogodnej Jesieni w Zakliczynie. Placówki kultury Obiekty kultury zlokalizowane na terenie gminy Zakliczyn to: Dom Kultury „Ratusz” w Zakliczynie, Rynek 1, Muzeum „Pod Wagą” zlokalizowane przy ul. Mickiewicza 22 w Zakliczynie Zielona Świetlica – obiekt rekreacji w Zakliczynie przy RCTi DK, OSP Zakliczyn – Dom Strażaka, ul. Browarki 7, Borowa – Świetlica Profilaktyczna, Charzewice – Dom Strażaka – Filia Biblioteki, Faliszewice – Dom Strażaka – Świetlica Profilaktyczna, Filipowice – Dom Strażaka – Świetlica RCTiDK, Gwoździec – Dom Strażaka – Świetlica RCTiDK, Jamna – Bacówka – Schronisko Uniwersytetu w Poznaniu, Jamna – Dom św. Jacka Duszpasterstwa Dominikańska w Poznaniu, Kończyska – Dom Myśliwsk,i Lusławice – Świetlica Wiejska, Paleśnica – Filia Biblioteczna przy szkole, Ruda Kameralna – Świetlica RCTiDK, Stróże – Świetlica przy szkole, Słona - Świetlica przy szkole, Wesołów – Świetlica profilaktyczna, Wróblowice – Świetlica, Dom Strażaka, Ośrodek Wsparcia Dziennego, Wola Stróska – Dom strażaka – Świetlica,. W ramach opieki społecznej i działań z nią związanych na terenie gminy dzałają następujące placówki – Świetlice profilaktyczno-wychowawcze we Wróblowicach, Wesołowie, Słonej, Faliszewicach, Borowej i Stróżach. Podstawową placówką zajmującą się działalnością kulturalna na terenie gminy Regionalne Centrum Turystyki i Dziedzictwa Kulturowego w Zakliczynie. Podlegają mu domy kultury na 126 obszarach wiejskich gminy: Dom Kultury „Ratusz” w Zakliczynie, Muzeum Grodzkie „Pod Wagą” w Zakliczynie, świetlice w miejscowościach: Gwoździec, Filipowice, Ruda Kameralna, Wola Stróska. Gminna biblioteka publiczna w Zakliczynie ma 1 555 czytelników, filie biblioteki znajdują się w miejscowościach Charzewice (192 czytelników), Filipowice (169 czytelników), Paleśnica (350 czytelników), Zdonia (102 czytelników). Obiekty sportu i rekreacji Oferta usług sportu i rekreacji jest na terenie gminy obejmuje zarówno objekty zlokalizowane w mieście Zakliczyn, jak i na terenie gminy. Wpływa to zarówno na warunki życia mieszkańców jak również tworzy ofertę zewnętrzną. Do najważniejszych obiektów należą: kort tenisowy w Zakliczynie, będący własnością Ludowego Klubu Sportowego „Dunajec” Boiska sportowe znajdują się w Zakliczynie (orlik), Paleśnicy, Lusławicach, Stróżach W Gwoźdźcu działa klub piłkarski „Pogórze”, który rozgrywa mecze na boisku zbudowanym na terenie parafialnym Kościoły Na terenie Gminy zlokalizowane sa następujące kościoły: Kościół Parafialny w Zakliczynie pw. Św. Idziego Kościół Parafialny pw. Matki Bożej Anielskiej i klasztor O.O Franciszkanów w Zakliczynie, Kościół i Klasztor SS Benedyktynek w Kończyskach, Kościół Parafialny p.w. Św. Justyny, w Paleśnicy, Kościół Parafialny pw. Św Katarzyny w Gwoźdzcu, Kościół Parafialny pw. Matki Bożej Śnieżnej w Filipowicach, Kościół Parafialny pw. Matki Bożej Królowej Polski w Dzierżaninach, Kościół pw. Matki Bożej Niezawodnej Nadziei w Jamnej, Kaplica, w Stróżach, Kaplica w Rudzie Kameralnej Kaplica w Wróblowicach, Kościoły sa waznymi miejscami kultu, a także stanowią istotny element kształtujący strukturę przestrzenną. Polityka przestrzenna powinna obejmować zarówno ochronę obiektów zabytkowych, łącznie z ochroną ich widoku, jak i kształtowanie wokół kościołów przestrzeni publicznej. Cmentarze 127 Cmentarze na terenie gminy zlokalizowane są w Zakliczynie i Paleśnicy. Obiekty te obsługują również sąsiednie wsie. cmentarz na terenie cmentarza parafialnego w Paleśnicy - pow.0,795 ha, cmentarz na terenie cmentarza parafialnego w Gwoźdźcu - pow.0,386 ha, cmentarz na terenie cmentarza parafialnego w Filipowicach - pow.0,389 ha, cmentarz na terenie cmentarza parafialnego w Dzierżaninach - pow.0,026 ha, cmentarz na terenie cmentarza parafialnego w Zakliczynie – pow 2,989 ha. Na terenie gminy znajdują się również zabytkowe cmentarze wojskowe z okresu I wojny światowej, są to : cmentarz wojskowy zabytkowy – Charzewice cmentarz wojskowy – Faściszowa cmentarz wojskowy – Roztoka cmentarz wojskowy- Zakliczyn, cmentarz wojskowy - Paleśnica W Zakliczynie zlokalizowany jest również zabytkowy żydowski cmentarz o powierzchni 0,15 ha. 2.9. Struktura własności Dominującą własnością na terenie Gminy Zakliczyn jest własność osób fizycznych. Grunty te stanowia około 68 % gruntów na terenie miasta i ok. 75 % gruntów na terenie gminy. Na terenie gminy znaczną część stanowią grunty Skarbu Państwa, z uwagi na dużą powierzchnię lasów. W mieście grunty Skarbu Państwa oraz grunty spółdzielni stanowią po około10 % powierzchni. Tabela 22 Struktura własności gruntów na terenie gminy i miasta Zakliczyn Powierzchnia w ha Lp. 1 2 3 4 5 6 Wyszczególnienie gruntów Grunty Skarbu Państwa z wyłączeniem gruntów przekazanych w użytkowanie wieczyste Grunty Skarbu Państwa przekazane w użytkowanie wieczyste Grunty Skarbu Państwa, przeds. Państwowych i innych państwowych osób prawnych Grunty gmin i zw. międzygminnych z wyłączeniem gruntów przekazanych w użytkowanie wieczyste Grunty gmin i zw. międzygminnych przekazanych w użytkowanie wieczyste Grunty, które są własnością samorządowych 128 GMINA MIASTO ZAKLICZYN ZAKLICZYN 2392 24 9 0 0 0 266 23 4 1 0 0 7 os.prawnych oraz grunty, nieznani Grunty osób fizycznych 8 Grunty spółdzielni 9 Grunty kościołów i związków wyznaniowych 10 Wspólnoty gruntowe 11 Grunty powiatów z wyłączeniem gruntów przekazanych w użytkowanie Grunty powiatów 12 13 14 15 których właściciele sa Grunty województw z wyłączeniem gruntów przekazanych w użytkowanie Grunty województw przekazane w użytkowanie wieczyste Grunty będące przedmiotem własności i władania osób niewymienionych w pkt 1-14 Razem grupy 1-15 8796 276 140 45 97 20 1 0 21 0 0 0 72 7 0 0 24 6 11 821 402 Źródło: Opracowanie własne na podst danych ze Starostwa powiatowego w Tarnowie Wydz. Geodezji, Katastru i Gospodarki Nieruchomosciami, 2009 r. 2.10. Potrzeby rozwoju gminy Potrzeby rozwoju gminy Zakliczyn odzwierciedlają wnioski do Studium złożone zarówno przez osoby prywatne jak i przez instytucje. Wnioski o zmianę przeznaczenia terenu zostały złożone przez 734 osoby, w tym spora część wniosków dotyczyła kilku działek. Przeważająca część wniosków dotyczy przeznaczenia działek na budowlane przy czym często nie określono wnioskowanej funkcji. Część wniosków dotyczyła przeznaczenia terenów na działalność gospodarczą przemysłową i usługową, część wniosków dotyczyła również zalesienia wybranych działek. Wśród instytucji wnioski zostały złożone przez Gminną Spółdzielnie „Samopomoc-Chłopska” w sprawie zmiany przeznaczenia działki pod budownictwo przemysłowo-usługowe, oraz przez przedsiębiorstwo handlowo usługowe Krak-Bud przekwalifikowania działki na budowlaną i Uniwersytet im. A.Mickiewicza w Poznaniu, wniosek dotyczył przekwalifikowania działki na budowlaną o funkcji turystycznej i rekreacyjnej. Złożono również wnioski w sprawie wyznaczenia terenów pod eksploatacje, złożyły je zakłady eksploatacji kruszywa ‘ROZTOKA’ oraz Spółka z o.o. KRUSZYWA FILIPOWICKIE. Lasy Państwowe Nadleśnictwo Brzesko, zgłosiły wniosek dotyczący zalesienia kilku działek w miejscowości Charzewice. 129 Spis rycin: Ryc. 1 Położenie Gminy Zakliczyn w Województwie Małopolskim ......................................... 6 Ryc. 2 Podział sołectw Gminy Zakliczyn ................................................................................ 7 Ryc. 3 Położenie geograficzne Gminy Zakliczyn ................................................................... 8 Ryc. 4 Obszar Ciężkowicko - Rożnowskiego Parku Krajobrazowego na tle części gminy Zakliczyn ..............................................................................................................................10 Ryc. 5 Zewnętrzne powiązania drogowe Gminy Zakliczyn ...................................................11 Ryc. 6 Układ drogowy gminy Zakliczyn ................................................................................12 Ryc. 7 Sieć rzeczna gminy Zakliczyn ....................................................................................16 Ryc. 8 Wybrane formy ochrony przyrody w gminie Zakliczyn ...............................................21 Ryc. 9 Ocena jakości wód podziemnych w punktach monitoringu diagnostycznego i operacyjnego w 2007 roku ...................................................................................................37 Ryc. 10 Zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi – WS – wskaźnik syntetyczny zanieczyszczenia gleb łącznie Cd + Cu + Ni + Pb + Zn ........................................................39 Ryc. 11 Zanieczyszczenie gleb wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi WWA .............................................................................................................................................40 Ryc. 12 Zmiany liczby ludności w gminie Zakliczyn w latach 1998 - 2008 ............................74 Ryc. 13 Liczba ludności w poszczególnych miejscowościach gminy Zakliczyn w latach 20042008 r. ..................................................................................................................................74 Ryc. 14 Gęstość zaludnienia w poszczególnych miejscowościach gminy Zakliczyn w 2008 r. .............................................................................................................................................76 Ryc. 15 Gęstość zaludnienia w poszczególnych miejscowościach gminy Zakliczyn w 2008 r. .............................................................................................................................................76 Ryc. 16 Ruch naturalny w gminie Zakliczyn w latach 1997-2007 ..........................................77 Ryc. 17 Przyrost naturalny na 1000 mieszkańców w gminie Zakliczyn w latach 1998-2008 .78 Ryc. 18 Saldo migracji w ruchu wewnętrznym i zagranicznym w latach 1997 – 2007 ...........78 Ryc. 19 Udział kobiet w poszczególnych przedziałach ekonomicznych w 2007 r..................79 Ryc. 20 Udział mężczyzn w poszczególnych przedziałach ekonomicznych w 2007 r. ..........80 Ryc. 21 Wartość wskaźnika obciążenia demograficznego w latach 2002–2007 ...................80 Ryc. 22 Udział bezrobotnych w ludności w wieku produkcyjnym w latach 2003-2007 ..........81 Ryc. 23 Osoby bezrobotne zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tarnowie – gminia Zakliczyn (31.03.2002 – 31.03.2009), (liczba osób) ..................................................83 Ryc. 24 Bezrobotni zarejestrowani według płci w latach 2002 - 2009 ...................................84 Ryc. 25 Struktura użytków rolnych w gminie Zakliczyn .......................................................106 Ryc. 26 Struktura dochodów gminy Zakliczyn w latach 1997-2007 .....................................118 130 Ryc. 27 Dochody i wydatki w latach 2002-2007 na 1 mieszkańca w gminie Zakliczyn, powiecie tarnowskim i województwie małopolskim .............................................................119 Ryc. 28 Zasoby mieszkaniowe w gminie Zakliczyn w latach 2000 – 2007 ..........................120 Spis tabel: Tabela 1 Ludność miasta i gminy Zakliczyn. Dane za rok 2008 ............................................. 8 Tabela 2 Charakterystyka źródeł wód mineralnych i mineralizowanych na terenie gminy Zakliczyn ..............................................................................................................................19 Tabela 3 Podstawowe charakterystyki klimatologiczne gminy Zakliczyn ..............................19 Tabela 4 Wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszczeń oraz klasa ogólna dla każdej strefy, uzyskane w OR dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia i roślin w strefie dąbrowsko – tarnowskiej ..................................................36 Tabela 5 Punktowe źródła zanieczyszczeń wód powierzchniowych na terenie Gminy Zakliczyn ..............................................................................................................................38 Tabela 6 Miejsca wydobycia złóż w gminie Zakliczyn ...........................................................43 Tabela 7 Gęstość zaludnienia w poszczególnych miejscowościach gminy Zakliczyn w 2008 r. .............................................................................................................................................75 Tabela 8 Porównanie poziomu bezrobocia w gminie Zakliczyn i powiecie tarnowskim w latach 2002 - 2009................................................................................................................82 Tabela 9 Układ drogowy na terenie gminy Zakliczyn ............................................................86 Tabela 10 Podmioty gospodarcze na terenie gminy Zakliczyn w 2008 r. ............................105 Tabela 11 Klasy bonitacyjne gleb w gminie Zakliczyn ........................................................107 Tabela 12 Struktura gospodarstw rolnych powyżej 1 ha w gminie Zakliczyn ......................107 Tabela 13 Struktura upraw w gminie Zakliczyn w latach 2002-2009 ...................................108 Tabela 14 Stan pogłowia zwierząt w gminie Zakliczyn w 2002 i 2008 r. ............................109 Tabela 15 Podmioty gospodarcze gminy Zakliczyn ............................................................110 Tabela 16 Gospodarstwa agroturystyczne funkcjonujące na terenie gminy Zakliczyn ........116 Tabela 17 Warunki mieszkaniowe w gminie Zakliczyn........................................................119 Tabela 18 Ilość wydanych pozwoleń budowlanych w Gminie Zakliczyn w latach 1999-2008 (w podziale na sołectwa) ....................................................................................................121 Tabela 19 Ilość wydanych pozwoleń budowlanych w Gminie Zakliczyn w latach 1999-2008 ...........................................................................................................................................123 Tabela 20 Liczba dzieci w oddziałach przedszkolnych i przedszkolach samorządowych w gminie Zakliczyn .................................................................................................................124 Tabela 21 Szkoły podstawowe i gimnazja w gminie Zakliczyn ............................................124 Tabela 22 Struktura własności gruntów na terenie gminy i miasta Zakliczyn ......................128 131
