Biochemia - ksero4u.pl

advertisement
EDWARD BAŃKOWSKI
Biochemia
Podręcznik dla studentów
studiów licencjackich i magisterskich
Wydanie
EDWARD BAŃKOWSKI
Biochemia
Podręcznik dla studentów
studiów licencjackich i magisterskich
W ydanie II
M e d P h a r m Polska
SPISTREŚCI
01
W ła ściw o ści m a te rii o ż y w io n e j...........................................................1
02
A m in o k w a s y , p e p ty d y i b i a ł k a ............................................................5
2.1
2.1.1
2.1.2
2.1.3
2.1.4
2.1.5
2.1.6
2.1.7
2.1.8
2.1.9
2.2
2.2.1
2.2.2
2.2.3
2.3
2.3.1
2.3.2
2.3.3
2.3.4
2.3.5
2.3.6
2.3.7
2.3.8
Am inokw asy....................................................................................................................................5
Struktura i systematyka aminokwasów białkowych.....................................................................5
Aminokwasy rzadko występujące w białkach.............................................................................9
Symbolika aminokwasów białkowych.........................................................................................10
Aminokwasy niebiałkowe.............................................................................................................11
Właściwości optyczne aminokwasów.......................................................................................... 12
Amfoteryczne właściwości aminokwasów................................................................................ 12
Równanie Hendersona-Hasselbalcha......................................................................................... 13
Właściwości buforujące aminokwasów.......................................................................................14
Biologiczne znaczenie aminokwasów......................................................................................... 17
Peptydy............................................................................................................................................ 17
Wiązanie peptydow e....................................................................................................................17
Nazewnictwo peptydów.............................................................................................................. 20
Peptydy pełniące funkcje biologiczne....................................................................................... 21
Białka.............................................................................................................................................. 23
Struktura pierwszorzędowa białek.............................................................................................. 24
Struktura drugorzędowa białek....................................................................................................29
Struktura trzeciorzędowa białek.................................................................................................. 32
Struktura czwartorzędowa białek .............................................................................................. 35
Denaturacja białek.........................................................................................................................36
Właściwości białek w roztworach................................................................................................ 36
Izolacja białka z materiału biologicznego....................................................................................38
Funkcje biologiczne białek...........................................................................................................41
03
E n z y m y i m e t a b o liz m ............................................................................43
3.1
3.2
3.3
Procesy kataboliczne....................................................................................................................43
Procesy anaboliczne..................................................................................................................... 43
Ogólne informacje o enzym ach..................................................................................................44
Wspólne cechy reakcji enzym atycznych...................................................
Niezmienność stałej równowagi................................................................
Zmiany energii swobodnej..........................................................................
Addytywność zmian energii swobodnej...................................................
Enzym obniża energię aktywacji.................................................................
Enzym nadaje reakcji jeden z możliwych kierunków ..............................
Miejsce (centrum) aktywne enzymu .........................................................
Enzym tworzy kompleks z substratem.....................................................
Znaczenie kompleksu - enzym : substrat................................................
Mechanizm biokatalizy..............................................................................
45
45
45
47
47
48
48
50
51
52
Prędkość reakcji enzymatycznej.................................................................
Wpływ temperatury i pH ............................................................................
Wpływ stężenia substratu...........................................................................
Wpływ efektorów allosterycznych............................................................
Aktywność enzymu i sposób jej wyrażania..............................................
Inhibicja enzym ów .....................................................................................
Inhibitory kompetycyjne ...........................................................................
Inhibitory niekompetycyjne.......................................................................
Inhibicja mieszana.......................................................................................
Praktyczne znaczenie inhibitorów............................................................
Regulacja aktywności enzymatycznej.......................................................
Aktywacja proteolityczna...........................................................................
Regulacja poprzez wiązanie i odłączanie białek regulatorowych...........
Regulacja poprzez fosforylację i defosforylację białka enzymatycznego
Regulacja allosteryczna..............................................................................
Regulacja przez naturalne inhibitory.........................................................
Regulacja poprzez sprzężenie zwrotne.....................................................
Regulacja poprzez tworzenie kompleksów wieloenzymatycznych.......
52
53
53
56
57
57
58
Enzymy wielofunkcyjne..............................................................................
Swoistość enzym ów....................................................................................
Koenzym y....................................................................................................
Izoenzym y....................................................................................................
Systematyka enzym ów ..............................................................................
Międzynarodowy kod enzymatyczny.......................................................
Zastosowanie enzymów w praktyce .......................................................
59
60
61
62
62
64
64
64
64
65
65
65
66
66
70
71
74
74
Wytwarzanie energii w komórce
77
Przekazywanie energii...........................................
Rola wspólnych pośredników..............................
Związki fosforanowe o wysokiej energii ............
78
78
79
Inne związki bogate w energię............................
Mitochondrium.....................................................
81
82
SPIS TREŚCI
4.2.1
4.2.2
4.3
Błony mitochondrialne................................................................................................................ 82
Macierz mitochondrialna............................................................................................................ 83
Organizacja mitochondrialnego łańcucha oddechowego ...................................................... 84
4.3.1
4.3.2
4.3.3
4.4
Elementy składowe mitochondrialnego łańcucha oddechow ego.........................................84
Kompleksy oddechowe .............................................................................................................. 87
Inhibitory transportu elektronów................................................................................................88
Wyzwalanie energii podczas transportu elektronów................................................................88
4.5
4.6
4.7
4.7.1
4.7.2
4.7.3
Fosforylacja oksydacyjna.............................................................................................................. 89
Utlenianie substratów niezależne od łańcucha oddechow ego.............................................. 90
Reaktywne formy tle n u ................................................................................................................92
Hemoglobina i mioglobina generują R F T ..................................................................................92
Łańcuch oddechowy źródłem RFT.............................................................................................. 93
Biologiczne efekty działania RFT..................................................................................................93
05
C u k ry p ro ste . B u d o w a i m e t a b o liz m ............................................... 95
5.1
Klasyfikacja i nazewnictwo cukrów prostych..............................................................................95
5.1.1
5.1.2
5.2
5.3
5.3.1
Monosacharydy.............................................................................................................................95
Izomeria monosacharydów.........................................................................................................97
Utlenianie i redukcja cukrów ....................................................................................................... 99
Glikoliza tlenowa......................................................................................................................... 100
Faza zużywająca energię ...........................................................................................................100
5.3.2
5.3.3
Faza generująca energię.............................................................................................................102
Bilans energetyczny glikolizy tlenowej ................................................................................... 105
5.3.4
5.4
5.4.1
5.4.2
5.5
5.6
5.6.1
5.6.2
Regulacja glikolizy....................................................................................................................... 106
Glikoliza beztlenowa....................................................................................................................107
Przebieg glikolizy beztlenowej..................................................................................................107
Bilans energetyczny glikolizy beztlenowej.............................................................................. 108
Metaboliczne losy pirogronianu................................................................................................108
Cykl kwasów trikarboksylowych................................................................................................110
Reakcje cyklu kwasów trikarboksylowych..............................................................................111
Bilans cyklu kwasów trikarboksylowych ..................................................................................114
5.6.3
5.7
Regulacja cyklu kwasów trikarboksylowych............................................................................ 115
Bilans energetyczny utleniania glukozy do C 0 2 i H20 ............................................................ 116
5.8
5.8.1
5.8.2
Glukoneogeneza......................................................................................................................... 116
Reakcje glukoneogenezy...........................................................................................................116
Substraty zużywane w glukoneogenezie................................................................................119
5.8.3
5.8.4
5.9
5.9.1
Bilans glukoneogenezy.............................................................................................................. 120
Regulacja glukoneogenezy....................................................................................................... 121
Szlak pentozofosforanowy.........................................................................................................121
Faza oksydacyjna......................................................................................................................... 122
5.9.2
5.9.3
Faza nieoksydacyjna....................................................................................................................123
Bilans szlaku pentozofosforanowego.......................................................................................127
IX
BIOCHEMIA
X
5.9.4
Funkcje N A D P H ..........................................................................................................................127
5.10
5.10.1
Metabolizm fruktozy....................................................................................................................128
Włączanie fruktozy do glikolizy ................................................................................................ 128
5.10.2
5.11
5.11.1
Zaburzenia przemiany fruktozy..................................................................................................129
Metabolizm galaktozy............................................................................................................... 129
Powstawanie galaktozy.............................................................................................................. 129
5.11.2
5.11.3
5.12
Przemiana galaktozy...................................................................................................................130
Zaburzenia przemiany galaktozy.............................................................................................. 132
Pochodne cukrów prostych....................................................................................................... 132
5.12.1 G likozydy..................................................................................................................................... 132
5.12.2 Kwasy uranow e...........................................................................................................................133
5.12.3 Kwas askorbinowy....................................................................................................................... 134
5.12.4 Am inoheksozy............................................................................................................................ 135
06
Disacharydy i polisacharydy.
B u d o w a ś m e t a b o liz m ........................................................................ 137
6.1
6.1.1
6.1.2
6.2
6.2.1
6.2.2
6.2.3
6.2.4
6.2.5
6.2.6
6.2.7
Disacharydy..................................................................................................................................137
Budowa i powstawanie disacharydów..................................................................................... 137
Rozkład disacharydów............................................................................................................... 138
Polisacharydy.............................................................................................................................. 140
Skro b ia......................................................................................................................................... 140
C elu lo za....................................................................................................................................... 141
Glikogen - budowa i funkcja ....................................................................................................142
Biosynteza glikogenu ................................................................................................................ 143
Rozkład glikogenu....................................................................................................................... 147
Regulacja biosyntezy i rozkładuglikogenu............................................................................... 150
Choroby spichrzania glikogenu..................................................................................................150
07
L ip id y .
B u d o w a i m e t a b o iiz m ........................................................................ 153
7.1
7.2
7.2.1
7.2.2
7.3
7.3.1
7.3.2
7.3.3
7.3.4
7.4
Kwasy tłuszczow e....................................................................................................................... 153
Acyloglicerole.............................................................................................................................. 155
Trawienie acylogliceroli pokarm ow ych....................................................................................156
Rozpad triacylogliceroli w kom órkach..................................................................................... 158
Utlenienie kwasów tłuszczowych................................................................................................158
(3-oksydacja nasyconych kwasów tłuszczowych oparzystej liczbie atomów w ęg la..........160
(3-oksydacja nasyconych kwasów tłuszczowych onieparzystej liczbie atomów węgla ... 162
(3-oksydacja kwasów tłuszczowych nienasyconych................................................................163
w-oksydacja kwasów tłuszczowych ......................................................................................... 164
Utleniane glicerolu..................................................................................................................... 164
SPIS TREŚCI
7.5
7.5.1
7.5.2
7.5.3
7.6
7.6.1
7.6.2
7.7
7.7.1
7.7.2
Biosynteza kwasów tłuszczow ych............................................................................................ 165
Transport reszt acetylowych z mitochondrium do cytosolu..................................................165
Karboksylacja acetylo~S-CoA................................................................................................... 166
Powstawanie łańcucha kwasu tłuszczowego.......................................................................... 166
Biosynteza triacylogliceroli.........................................................................................................170
Powstawanie glicerolo-3-fosforanu.......................................................................................... 170
Estryfikacja glicerolu kwasami tłuszczowym i.......................................................................... 171
Ciała ketonowe ...........................................................................................................................172
Biosynteza ciał ketonowych....................................................................................................... 173
Rozkład ciał ketonowych.............................................................................................................175
7.8
7.8.1
7.8.2
7.8.3
7.8.4
Fosfolipidy i sfm golipidy.............................................................................................................175
Glicerofosfolipidy.........................................................................................................................177
Sfingolipidy..................................................................................................................................179
Biosynteza glicerofosfolipidów..................................................................................................180
Rozkład glicerofosfolipidów ..................................................................................................... 183
7.9
7.9.1
7.9.2
7.9.3
7.10
7.10.1
7.10.2
Steroidy .......................................................................................................................................184
Budowa cholesterolu..................................................................................................................184
Biosynteza cholesterolu.............................................................................................................. 185
Przetwarzanie i wydalanie cholesterolu................................................................................... 187
Kwasy żółciow e...........................................................................................................................189
Biosynteza kwasów żółciow ych................................................................................................191
Przekształcanie kwasów żółciowych przez bakterie jelitowe ................................................191
08
M e ta b o lizm a m in o k w a s ó w ............................................................... 193
8.1
Źródła metaboliczne wolnych aminokwasów.........................................................................193
8.1.1
8.1.2
8.1.3
8.1.4
8.2
Rozpad białek pokarmowych..................................................................................................... 195
Rozpad białek komórkowych ....................................................................................................195
Rozpad białek pozakomórkowych..............................................................................................197
Biosynteza aminokwasów ......................................................................................................... 198
Metabolizm grup aminowych am inokwasów.......................................................................... 199
8.2.1
8.2.2
8.3
8.3.1
8.3.2
8.4
Transaminacja.............................................................................................................................. 199
Deaminacja................................................................................................................................. 201
Detoksykacja amoniaku..............................................................................................................202
Cykl mocznikowy .......................................................................................................................202
Wiązanie amoniaku przez glutaminian.....................................................................................206
Metabolizm energetyczny szkieletów węglowodorowych aminokwasów.......................... 207
8.4.1
8.4.2
8.4.3
8.5
Przemiana aminokwasów glukogennych................................................................................207
Przemiana aminokwasów ketogennych................................................................................... 208
Przemiana aminokwasów glukoketogennych........................................................................ 209
Aminokwasy źródłem związków biologicznie czynn ych.......................................................211
8.5.1
8.5.2
Z aminokwasów powstają aktywne fragmenty jednowęglowe............................................211
Z tyrozyny powstają hormony i neuroprzekaźniki................................................................. 212
XI
BIOCHEMIA
XII
8.5.3
8.5.4
8.5.5
8.5.5
8.5.7
8.5.8
8.5.9
8.5.10
8.5.11
8.6
Z tyrozyny powstają melaniny................................................................................................... 213
Ztryptofanu powstaje kwas nikotynowy................................................................................. 214
Cysteina przekształca się w taurynę.......................................................................................... 214
Siarka cysteiny utlenia się do siarczanu................................................................................... 214
Metionina uczestniczy w transmetylacji ........................
215
Z aminokwasów powstaje kreatyna.........................................................................................218
Z lizyny i metioniny powstaje karnityna................................................................................... 218
Dekarboksylacja aminokwasów dostarcza amin biogennych................................................219
Z argininy powstaje tlenek azotu............................................................................................. 220
Inne funkcje metaboliczne am inokwasów............................................................................. 220
09
Barwniki porfirymowe
9.1
9.2
9.3
Hem ............................................................................................................................................ 224
Chlorofil.........................................................................................................................................224
Witamina B12- kobalam ina.......................................................................................................224
9.4
9.4.1
9.4.2
9.4.3
9.4.4
9.5
9.5.1
9.5.2
9.5.3
Biosynteza hem u........................................................................................................................ 225
Powstawanie ó-aminolewulinianu .......................................................................................... 225
Powstawanie porfobilinogenu..................................................................................................226
Powstawanie h e m u ................................................................................................................... 226
Porfirię.........................................................................................................................................228
Rozkład hem u..............................................................................................................................228
Powstawanie bilirubiny.............................................................................................................. 228
Przekształcanie bilirubiny w jelicie............................................................................................ 229
Żółtaczka..................................................................................................................................... 230
10
IMykleotydy.............................................................................231
10.1
10.2
10.3
10.4
10.5
10.6
10.7
10.8
10.9
10.10
10.10.1
10.10.2
10.10.3
10.10.4
Zasady purynowe i pirymidynowe............................................................................................ 231
Nukleozydy................................................................................................................................. 232
Nukleotydy monofosforanowe................................................................................................. 233
Nukleotydy difosforanowe i trifosforanowe............................................................................ 235
Koenzymy nukleotydowe .........................................................................................................235
Funkcje biologiczne nukleotydów............................................................................................ 236
Rozkład nukleotydów i nukleozydów.......................................................................................236
Rozkład zasad purynowych.......................................................................................................239
Rozkład zasad pirymidynowych................................................................................................239
Biosynteza nukleotydów .......................................................................................................... 239
Biosynteza nukleotydów purynowych..................................................................................... 241
Biosynteza nukleotydów pirymidynowych..............................................................................242
Biosynteza nukleotydów difosforanowych i trifosforanowych..............................................245
Biosynteza deoksyrybonukleotydów.........................................................................................245
223
XIII
SPIS TREŚCI
10.10.5
10.10.6
10.10.7
10.11
10.11.1
10.11.2
10.11.3
11
Oszczędzający szlak biosyntezy nukleotydów....................................................................... 245
Biosynteza NAD+ i NADP+ .........................................................................................................246
Biosynteza FMN i FAD................................................................................................................247
Zaburzenia metabolizmu nukleotydów..................................................................................247
Dnam oczanow a........................................................................................................................ 248
Ksantynuria................................................................................................................................. 248
Acyduria orotanowa................................................................................................................. 248
Kwasy nukleinowe...............................................................251
11.1
Kwas deoksyrybonukleinowy- DNA...............................
11.1.1
11.1.2
11.1.3
11.1.4
11.2
11.2.1
11.2.2
11.2.3
11.3
11.4
11.4.1
11.4.2
11.4.3
Struktura drugorzędowa D N A................................................................................................... 253
Struktury superhelikalne D N A ..................................................................................................256
Białka wiążące DNA.....................................................................................................................258
Denaturacja i renaturacja D N A ................................................................................................259
Kwas rybonukleinowy - RNA................................................................................................... 260
Informacyjny kwas rybonukleinow y-m RN A .........................................................................261
Transportujący kwas rybonukleinowy - tRN A .......................................................................263
Rybosomowy kwas rybonukleinowy - rRNA......................................................................... 264
Hybrydyzacja kwasów nukleinowych ....................................................................................265
Replikacja D N A............................................................................................................................ 265
Replikacja DNA w komórkach prokariotycznych....................................................................266
Replikacja DNA w komórkach eukariotycznych......................................................................268
Amplifikacja DNA - polimerazowa reakcja łańcuchowa .......................................................270
252
11.5
11.6
11.6.1
11.6.2
11.6.3
Uszkodzenia DNA i ich naprawa.............................................................................................. 271
Synteza RNA: transkrypcja.........................................................................................................271
Transkrypcja w komórkach prokariotycznych......................................................................... 272
Transkrypcja w komórkach eukariotycznych.........................................................................274
Posttranskrypcyjna modyfikacja R N A ......................................................................................275
12
Biosynteza b iałka..................................................................277
12.1
12.2
12.3
12.4
12.5
12.5.1
12.5.2
12.5.3
Aktywacja aminokwasów.........................................................................................................277
Inicjacja .......................................................................................................................................279
Elongacja..................................................................................................................................... 279
Terminacja................................................................................................................................... 283
Posttranslacyjna modyfikacja białek.........................................................................................283
Deformylacja m etioniny............................................................................................................284
Ograniczona proteoliza..............................................................................................................284
Hydroksylacja reszt prolilowych i lizylowych........................................................................... 284
12.5.4
12.5.5
Glikozylacja niektórych reszt aminokwasowych.................................................................... 285
Inne modyfikacje reszt aminokwasowych................................................................................287
BIOCHEMIA
XIV
12.6
12.6.1
12.6.2
Hamowanie biosyntezy białek..................................................................................
288
Antybiotyki................................................................................................................................. 288
Inne inhibitory biosyntezy białek..............................................................................................288
13
Ekspresja genów
13.1
Ekspresja genów w komórce prokariotycznej.........................................................................291
13.1.1
13.1.2
13.2
13.2.1
13.2.2
13.3
Przykłady indukcji i represji.......................................................................................................291
Mechanizm indukcji i represji...................................................................................................292
Ekspresja genów w komórce eukariotycznej..........................................................................294
Pobudzanie ekspresji (indukcja)...............................................................................................295
Hamowanie ekspresji (represja)...............................................................................................295
Mutacje ...................................................................................................................................... 296
291
13.3.1 Mutacje punktow e.....................................................................................................................296
13.3.2 Czynniki m utagenne................................................................................................................. 297
13.3.3 Znaczenie mutacji w p a tolo gii................................................................................................ 298
13.4
Specyficzne cechy genomu ludzkiego.................................................................................... 298
13.4.1 Replikacja i transkrypcja ludzkiego D N A .................................................................................299
13.4.2 Kopie genów ..............................................................................................................................300
13.4.3 Niekodujące fragmenty DNA ...................................................................................................300
13.4.4 Mitochondrialny DNA................................................................................................................301
13.5
Rekombinacja DNA ................................................................................................................. 301
13.5.1 Endonukleazy restrykcyjne ..................................................................................................... 301
13.5.2 Efekty rekombinacji DNA........................................................................................................... 302
14
Witaminy i składniki mineralne
305
14.1
14.1.1
14.1.2
14.1.3
14.1.4
14.1.5
14.1.6
14.1.7
14.1.8
14.1.9
14.2
14.2.1
14.2.2
Witaminy rozpuszczalne w w o d zie .......................................................................................... 305
Witamina B1- tiam ina................................................................................................................305
Witamina B2-ryboflaw ina ...................................................................................................... 306
Witamina B3- niacyna............................................................................................................... 307
Witamina Bs - kwas pantotenowy ..........................................................................................308
Witamina B6-pirydoksyna ...................................................................................................... 308
Biotyna.........................................................................................................................................309
Kwasfoliowy ..............................................................................................................................309
Witamina B12-k o b a la m in a ...................................................................................................... 311
Witamina C - kwas askorbinowy..............................................................................................311
Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach.................................................................................... 312
Witamina A - retinoidy..............................................................................................................312
Witamina D - ergokalcyferol i cholekalcyferol.........................................................................314
14.2.3 Witamina E - a-tokoferol.......................................................................................................... 315
14.2.4 Witamina K —filo ch ino n............................................................................................................316
XV
SPIS TREŚCI
14.3
14.4
Składniki mineralne - makroelementy..................................................................................... 316
Składniki mineralne - mikroelementy..................................................................................... 318
15
Transport przez błony biologiczne
15.1
15.1.1
15.1.2
15.1.3
Budowa błon biologicznych...................................................................................................... 321
Składniki lipidowe.......................................................................................................................321
Białka błon biologicznych ........................................................................................................ 322
Dwuwarstwowa struktura błon................................................................................................. 323
15.1.4
15.1.5
15.2
15.2.1
15.2.2
15.3
15.3.1
15.3.2
15.3.3
15.3.4
15.4
15.4.1
15.4.2
15.4.3
15.4.4
Asymetria i płynność błon komórkowych............................................................................... 325
Przepuszczalność błon biologicznych.......................................................................................326
Transport bierny ........................................................................................................................328
Kanały jo n o w e ............................................................................................................................ 329
Połączenia szczelinowe..............................................................................................................330
Transport aktywny...................................................................................................................... 330
Transport Na+/K+ ........................................................................................................................ 332
Transport H+/K+ .......................................................................................................................... 333
Transport glukozy i am inokw asów .......................................................................................... 334
Transport Ca2+..............................................................................................................................334
Transport bierny wspomagany ................................................................................................335
Transport glu ko zy...................................................................................................................... 336
Transport Cl" i H C O "................................................................................................................... 336
Transport anionów kwasowych przez błonę mitochondrialną.............................................. 336
Transport ADP i ATP przez błonę mitochondrialną................................................................. 337
321
15.5
Szczególne mechanizmy transportu........................................................................................ 338
15.5.1 Transport równoważników redukcyjnych................................................................................339
15.5.2 Transport kwasów tłuszczowych przez błonę mitochondrialną............................................ 341
15.5.3 Transport reszt acetylowych przez błonę mitochondrialną ................................................. 342
16
Czynniki regulujące m etabolizm .......................................... 345
16.1
16.2
16.2.1
16.2.2
16.2.3
16.3
16.3.1
16.3.2
16.4
Hormony.......................................................................................................................................345
Hormony peptydowe i białkow e.............................................................................................. 345
Hormony przysadki mózgowej ................................................................................................345
Hormony trzustki.........................................................................................................................346
Inne hormony peptydowe i białkowe.......................................................................................349
Hormony pochodne am inokwasów.........................................................................................350
Hormony tarczycy....................................................................................................................... 350
Aminy katecholowe....................................................................................................................352
Hormony steroidowe.................................................................................................................. 353
16.4.1
16.4.2
Mineralokortykoidy ................................................................................................................... 353
Glukokortykoidy.......................................................................................................................... 354
Estrogeny..............................................
Gestageny............................................
Androgeny............................................
Biosynteza hormonów steroidowych .
Inaktywacja hormonów steroidowych
Cytokiny................................................
Peptydowe czynniki wzrostu..............
Interleukiny (IL) ....................................
Interferony (INF)...................................
Eikozanoidy..........................................
Prostaglandyny i tromboksany...........
Leukotrieny..........................................
354
355
355
356
358
358
359
361
362
362
362
364
Integracja i regulacja metabolizmu
67
Katabolizm i anabolizm.....................................................
Katabolizm..........................................................................
Anabolizm ...........................................................................
Powiązanie katabolizmu i anabolizm u............................
Sygnały regulacyjne...........................................................
Sygnały z wnętrza komórki................................................
Sygnały przenoszone poprzez neuromediatory..............
Sygnały przenoszone przez hormony ............................
Receptory błonowe.............................................................
Powstawanie i funkcjonowanie wtórnych przekaźników
Receptory wewnątrzkomórkowe ....................................
367
367
368
368
369
369
371
371
372
372
376
Biochemia tkanek - wybrane zagadnienia
79
Specyfika metabolizmu energetycznego niektórych narządów
W ątroba...........................................................................................
Mięsień szkieletowy.......................................................................
Mięsień se rco w y............................................................................
M ó zg ................................................................................................
Nerka ..............................................................................................
Wybrane zagadnienia z zakresu biochemii k rw i.........................
Krwinka czerwona...........................................................................
Osocze krwi ....................................................................................
Białka osocza ..................................................................................
Białka osocza w przebiegu chorób................................................
379
379
380
381
382
382
382
382
385
386
388
390
392
Lipoproteiny osocza.......................................................................
Macierz pozakomórkowa..............................................................
SPIS TREŚCI
18.3.1 Kolagen........................................................................................................................................ 392
18.3.2 Elastyna .......................................................................................................................................394
18.3.3 Glikozoaminoglikany/proteoglikany.........................................................................................395
18.3.4 Glikoproteiny pozakomórkowe ............................................................................................... 398
18.3.5 Funkcje macierzy pozakomórkowej...........................................................................................398
INDEKS..........................................................................................................................................401
XVII
Download