Odpocząć, odprężyć i zrelaksować się

OFERTA
WYPOCZYNKU LETNIEGO I ZIMOWEGO
DLA DZIECI I MŁODZIEŻY
ORAZ ZGRUPOWAŃ SPORTOWYCH
ZAPRASZA
Szkoła Podstawowa im. Jana Kochanowskiego w Świdniku
Ś
widnik to miejscowość położona w malowniczej dolinie rzeki Słomki,
u ujścia do niej potoku Łukowica, na wysokości ok. 370 m n.p.m. Górzysty teren,
czyste powietrze, doskonałe warunki klimatyczne, szum rzek, zapach lasów i
śpiew ptaków zapewnią każdemu wspaniały wypoczynek , a także pozwolą zdobyć
energię na cały rok. To wymarzone miejsce dla amatorów pieszych, górskich
wędrówek oraz zwolenników rowerowych szaleństw.
KONTAKT:
Dyrektor Szkoły mgr Helena Borucka
Szkoła Podstawowa w Świdniku
Świdnik 22
34-606 Łukowica
powiat limanowski
woj. małopolskie
tel. (0-18) 3335077
e-mail: [email protected]
Tradycje sportowe, nowoczesna infrastruktura, podgórski mikroklimat, lokalizacja
z dala od zgiełku i ruchu dużych miast zapewnia doskonałe warunki do trenowania
i spokojnego odpoczynku.
Pobyt w Świdniku stwarza doskonałe warunki do organizowania:






Kolonii,
Obozów sportowych, zgrupowań
Obozów rekreacyjnych,
Specjalistycznych obozów (taneczne i inne),
Oaz,
Zimowisk.
Naszą ofertę realizujemy na bazie:











7 sal wyposażonych w turystyczne łóżka (dla 50-60 uczestników),
Kuchnia na terenie szkoły z pełnym wyposażeniem,
Stołówka,
Zaplecze socjalne,
sala do gier zespołowych: siatkówka, koszykówka, piłka ręczna i sportów walki,
stadion sportowy z trybunami na ponad 300 osób
pełnowymiarowe boisko do piłki nożnej,
boisko wielofunkcyjne ze sztuczną nawierzchnią – koszykówka, siatkówka, piłka ręczna i tenis,
plac zabaw z urządzeniami rekreacyjnymi,
winda, podjazdy dla osób niepełnosprawnych,
węzeł sanitarny w budynku hali gimnastycznej – nowoczesne szatnie połączone z kabinami
natryskowymi z ciepłą wodą – dla chłopców i dziewcząt w tym także dla osób
niepełnosprawnych,
 w budynku szkoły również łazienki i kabiny z natryskami po generalnym remoncie ,
 świetlica (telewizor, sprzęt grający, sprzęt komputerowy z dostępem do Internetu, 2 stoły do
tenisa stołowego),
 miejsce do grillowania i biesiadowania.
Naszymi dodatkowymi atutami są:







kaplica około 150m, kościół parafialny około 3km,
sklep samoobsługowy „Hitpol” i dwa sklepy spożywcze,
całodobowa stacja paliw ,
rzeka i lasy, ścieżki rowerowe.
wyciąg narciarski: Limanowa, Laskowa,
basen: Limanowa, Nowy Sącz, Rytro,
dworek, gospodarstwa agroturystyczne,
Panorama okolicy
Kaplica w Świdniku
Lasy pełne grzybów
Boisko wielofunkcyjne
Plac zabaw
Kort do tenisa ziemnego
Oferujemy pobyty w terminach:
 weekendy – oprócz okresów świątecznych,
 ferie zimowe,
 ferie letnie.
Warunki cenowe do uzgodnienia.
Koszt pobytu obejmuje zakwaterowanie oraz korzystanie z obiektów sportowych.
tel. (0-18) 3335077
e-mail: [email protected]
Hala sportowa przy szkole
Atrakcje okolicy:
Rekreacja i wycieczki.
Otaczające Świdnik szczyty Beskidu Wyspowego są rajem dla turystów górskich - zarówno latem jak i zimą.
Oto niektóre z nich:


z Łukowicy (3 km) – zielonym szlakiem na Skiełek (753 m n.p.m.) szczyt górski w Beskidzie Wyspowym.
Symbol gminy Łukowica. Położony w granicach czterech miejscowości: Łukowica, Jastrzębie,
Młyńczyska i Roztoka. Gwarowa nazwa szczytu wywodzi się od „skiauczenia” – wycia wilków.
Wzniesienie, zalesione brzozą, świerkiem i sosną, ma kształt charakterystyczny dla Beskidu
Wyspowego, dominuje nad wsią Łukowica Przecina go zielony szlak turystyczny, a także kilka
nieoznakowanych szlaków. Na górze znajduje się krzyż upamiętniający wizytę Jana Pawła II w Starym
Sączu. lub też zielonym szlakiem ale w drugą stronę przez Okowaniec, Jeżową Wodę (wyciąg
narciarski) na Ostrą i nawet dalej na Mogielicę.
z Łukowicy (3 km) – zielonym szlakiem Jeżowa Woda (895 m n.p.m) wzniesienie w Beskidzie
Wyspowym. Jeden z najlepszych punktów widokowych w regionie. Możemy stamtąd obserwować
Beskid Sądecki, Pasmo Łososińskie, Gorce i przy dobrej widoczności Tatry. Przez Jeżową Wodę
przechodzi szlak zielony z Łukowicy przez Skiełek i Ostrą na Mogielicę. Na szczyt prowadzą też
nieoznakowane ścieżki z miejscowości Siekierczyna i Młyńczyska. Na grzbiecie, na wschód od szczytu,
znajduje się osiedle mieszkaniowe, które jest położone najwyżej w okolicy.

z Młyńczysk ( 8 km) - Modyń (1028m n.p.m.) zalesiony szczyt w Beskidzie Wyspowym, jeden z
najwyższych jego szczytów. Leży na terenie pięciu miejscowości: Młyńczyska, Zalesie, Zbludza, Wola
Kosnowa i Kicznia. Szczególnie okazale prezentuje się od strony zachodniej, z Przełęczy Słopnickiej. Nie
jest górą typową dla Beskidu Wyspowego, gdyż tworzy kilka grzbietów. W kierunku południowym i
południowo-wschodnim odchodzą od niej do doliny Dunajca trzy niewysokie grzbiety – Piechówka,
Okręg i Klończyk. Z Modyni spływa kilka potoków uchodzących do potoku Zalesiańskiego, Jastrzębika
lub Czarnej Wody (wszystkie są w zlewni Dunajca). Stoki północne Modyni są bardziej strome od
południowych.
 z Limanowej – Ostra (929 m n.p.m.) zalesiony malowniczy szczyt. Przełęcz Ostra-Cichoń (820 m
n.p.m.), zwana też Przełęczą Ostrą – przełęcz w Beskidzie Wyspowym między Ostrą a Cichoniem.
Prowadzi przez nią droga Limanowa – Kamienica. Jedna z najwyższych przejezdnych przełęczy Beskidu
Wyspowego. Z przełęczy w kierunku południowym rozległe widoki na Beskid Sądecki, Gorce,
wzniesienia Beskidu Wyspowego i Tatry.
Piesze szlaki turystyczne:
niebieski: Limanowa – Jabłoniec – Golców – przełęcz Ostra – Modyń – Kamienica
zielony: Łukowica – Ostra – przełęcz Ostra – Przełęcz Słopnicka – Mogielica – Dobra.
Trasy rowerowe:
niebieski z Limanowej przez Jabłoniec, Golców, przełęcz Ostrą,
zielony z Limanowej przez Łukowicę, Skiełek, Okowaniec, Jeżową Wodę, Ostrą, przełęcz Ostrą, Cichoń,
przełęcz Słopnicką i Mogielicę.

z Przyszowej (6 km) –Łyżka (803 m n.p.m.) Szczyt o ciekawym kształcie odwróconej łyżki. Przed
wiekami było tu grodzisko – warownia przodków Wierzbiętów, rycerskiego rodu herbu Janina.
Wyraźnie zaznaczają się na szczycie tej góry trzy nienaturalne formy stożkowate.

z Gabonia ( 20 km) – Przechyba (1175 m n.p.m.) szczyt górski w zachodniej części Pasma Radziejowej
w Beskidzie Sądeckim. Położony jest w głównym grzbiecie Pasma Radziejowej, na zachód od Wielkiej
Przehyby. Z samego wierzchołka odchodzi na południe boczny grzbiet Pieniążnej, Kiczory i Starego
Wierchu. Miejsce to jest jednym z łatwiej dostępnych szczytów w paśmie – na górę prowadzi
asfaltowa droga z Gabonia. Krzyżują się tu szlaki turystyczne prowadzące do Szczawnicy, Krościenka,
Starego Sącza, Rytra, Jazowska i Piwnicznej-Zdroju. Na zachodnim wierzchołku znajduje się schronisko
turystyczne oraz Radiowo-Telewizjny Ośrodek Nadawczy z 87-metrową stalową wieżą. Z pokrywającej
grzbiet Hali Przehyba roztacza się wyjątkowy widok na południe w kierunku Pienin i Tatr oraz na
północ ku Kotlinie Sądeckiej.
Piesze szlaki turystyczne:
czerwony Główny Szlak Beskidzki na odcinku z Rytra do Krościenka:
z Rytra 5.25 h (↓ 4.50 h), z Radziejowej 1.15 h (z powrotem 1.30 h)
z Krościenka 4.35 h (↓ 3.50 h), z Dzwonkówki 2.10 h (↓ 1.50 h)
niebieski Szczawnica – Przehyba – Rytro:
ze Szczawnicy 3 h (↓ 2.25 h)
z Rytra 3.50 h (↓ 3.05 h)
zielony Szczawnica – Gabańka – Przehyba – Jazowsko:
ze Szczawnicy 2.50 h (↓ 2.10 h)
z Jazowska 3.40 h (↓ 2.50 h)
żółty Stary Sącz – Moszczenica Wyżna – Przehyba:
ze Starego Sącza 4.50 h (↓ 3.55 h), z Moszczenicy 3.10 h (↓ 2.25 h)
Szlaki turystyczne i ich opis
Na terenie gminy wyznaczony jest pieszy górski szlak turystyczny - oznaczony
na zielono - idąc od Przełęczy pod Ostrą przez Jeżową Wodę i Skiełek do
Łukowicy i dalej przez Pępówkę i Łyżkę na Kuklacz. Szlak czarny prowadzi
z centrum Przyszowej na Łyżkę. Oprócz tego można urządzać interesujące
i piękne widokowo wycieczki na Modyń przez Klończyk i Cisowy Dział.
SZLAK 0. Szlak papieski po Beskidzie Wyspowym
Przełęcz Rydza Śmigłego - Mogielica - Przełęcz SŁopnicka - Cichoń - Ostra - Jeżowa Woda - Skiełek - Łukowica Jabłoniec - Limanowa
Szlak papieski w Beskidzie Wyspowym otwarty został w 2003 roku, w pięćdziesiątą rocznicę pamiętnej
dwudniowej wycieczki ks. Karola Wojtyły z młodzieżą 24-25 czerwca 1953 roku z Rabki Zdroju przez Lubań,
Lubogoszcz, Śnieżnicę, Gruszowiec i Ćwilin do Kasiny.
SZLAK I. Znaki zielone
Łukowica 450 m - Skiełek 755m - Okowaniec 807m - Jeżowa Woda 888m - Przełęcz Ostra 800m.
Czas przejścia 3.15 h, w kierunku przeciwnym 3.10 h.
Określany jest jako jeden z najładniejszych szlaków we wschodniej części Beskidu Wyspowego. Umożliwia
oglądanie wspaniałych panoram, a niezbyt strome podejścia i dobra komunikacja z punktów końcowych
powodują, że świetnie nadaje się na jednodniowy wypad nawet dla niezbyt wprawnego turysty. Asfaltowa
droga wyprowadza nas od zabytkowego, drewnianego kościółka w Łukowicy prawie na sam szczyt Skiełka. Na
jego stokach warto zobaczyć okazy rzadkiego gatunku: brzozy ojcowskiej. Początkowe panoramy Kotliny
Sądeckiej i Beskidu Sądeckiego w miarę zbliżania się do kulminacji Jeżowej Wody rozszerzają się na wschodnie
fragmenty Gorców, Pieniny i Tatry od południa, szczyty Modyni i Mogielicy od zachodu i Pasmo Łososińskie od
północy.
SZLAK II. Znaki zielone
Łukowica 450m - Pępówka 777m - Łyżka 87m.
Czas przejścia ok. 2 h
Piękna widokowo trasa do owianego legendami grodziska na szczycie Łyżki. Jest ono już słabo widoczne, ale
może w końcu komuś uda się odnaleźć wejście do podziemnych lochów kryjących ponoć skarby sądeckich
Klarysek. Z centrum Łukowicy asfaltowa droga prowadzi w górę w kierunku Roztoki po czym skręca w prawo i
trawersuje grzbiet w pobliżu lasu na Cisówce. Potem prowadzi asfaltową drogą przez zabudowania Zawady.
Stąd wspaniała panorama na wschód i południe. Dalej leśną drogą niedaleko już na zalesiony szczyt Pępówki.
Potem w dół przez przełęcz oddzielającą ten szczyt od Łyżki. Tutaj, obok niewielkiej kapliczki z dwiema lipami
jedno z najlepszych miejsc widokowych na terenie gminy. Dalej ku górze na zalesiony szczyt Łyżki. Pozostałości
grodziska na zachód od kulminacji, przy ścieżce prowadzącej w kierunku wzniesień Kuklacza.
SZLAK III. Znaki czarne
Przyszowa 430m - Osiedle Zamek - Łyżka 870m. Czas przejścia 1.45 h
Trasa wiodąca z centrum Przyszowej obok zabytkowego dworu Żuk-Skarszewski do grodziska na szczycie Łyżki.
Obok dworu skręcamy w górę, idziemy otwartym terenem, potem zagajnikami. Mijamy dużą nieckę z oczkiem
wodnym i wchodzimy w las. Droga staje się stromą, po kilkuset metrach dochodzimy do wzniesienia w kształcie
stożka. Dochodzimy do szerokiej drogi, po drodze mijamy podobny stożek, lecz wyższy, pokryty rumoszem
skalnym. Oba te wzniesienia noszą nazwę "Zamek". Ścieżką leśną skręcamy w lewo i dochodzimy do drogi
grzbietowej. Tutaj spotykamy zielony szlak z Łukowicy do Limanowej.
SZLAK IV
Jastrzębie 520 m - Klończyk 735m - Jasieńczyk 866m - Cisowy Dział 831m - Modyń 1029m
Czas przejścia ok. 3.30 h
Piękna widokowo, ale dosyć żmudna trasa cały czas pod górę. Można ją rozłożyć na raty schodząc z Cisowego
Działu do centrum Młyńczysk. Z centrum Jastrzębia kierujemy się w stronę Czarnego Potoku i naprzeciwko
wzniesienia zwanego Gródek, na którym znajduje się jeszcze dokładnie nie zbadane grodzisko - skręcamy
prawo. Potem trasa prowadzi przez przysiółek Zakicznie i grzbietem przez kulminację Klończyka i Jasieńczyka
wprowadza na Cisowy Dział - malowniczy, bezleśny odcinek grzbietu Modyni, który przecina asfaltowa droga z
Młyńczysk do Kiczni. Po drodze można oglądać panoramę Tatr. Na Cisowym Dziale przy drodze do kapliczki do
metalowego krzyża są kamienne obeliski z płaskorzeźbami Drogi Krzyżowej. Następnie droga wchodzi w las i
następuje strome podejście na szczyt Modyni. Ze szczytu można zejść drogą od północy w kierunku Ostrej.
Propozycje dla turystów zmotoryzowanych
Turystom zmotoryzowanym polecamy wycieczki do najciekawszych miejsc
Małopolski:
Z
akopane ( 86 km)
Zakopane jest największym ośrodkiem miejskim w bezpośrednim otoczeniu Tatr, dużym ośrodkiem sportów
zimowych, od dawna nazywane nieformalnie zimową stolicą Polski. W granicach administracyjnych miasta znajduje
się także znaczna część Tatrzańskiego Parku Narodowego (od Doliny Suchej Wody do Doliny Małej Łąki). Jest najwyżej
położonym miastem Polski, które leży na wysokości 750 – 1126 m n.p.m.. W granicach miasta znajduje się część Tatr
(z najwyższym punktem jakim jest wierzchołek Świnicy – 2301 m n.p.m.). Centralny punkt Zakopanego –
skrzyżowanie ul. Krupówki i Kościuszki leży na wysokości 838 m n.p.m. Na północy rozciąga się pasmo Gubałówki, a
na południu nad miastem góruje Giewont.
K
rynica (50 km)
Stosuje się też nieformalną nazwę Krynica Górska – w odróżnieniu od Krynicy Morskiej. Zwana "perłą polskich
uzdrowisk" - na trasie uzdrowiska: Piwniczna, Muszyna. Miasto położone jest w Beskidzie Sądeckim, w dolinie potoku
Kryniczanka i jego dopływów. Krynicę otaczają wzgórza: Góry Parkowej, Krzyżowej, Jasiennika. Zabytki: najstarszym
budynkiem w Krynicy jest pijalnia "Słotwinka" z 1806 roku, inne zabytki uzdrowiska to Łazienki Borowinowe z 1881
roku, Stare Łazienki Mineralne z lat 1863-66 W centralnej części deptaku stoi neorenesansowy Stary Dom Zdrojowy z
1889 roku, Obok Pijalni Głównej stoi muszla koncertowa z okresu międzywojennego, Poza istniejącą już koleją
ziemno-linową z 1937 roku na Górę Parkową w 1997 roku uruchomiono kolejkę gondolową na Jaworzynę (1114 m
n.p.m.)
S S
tary
ącz (14 km)
Jedno z najstarszych miast w Polsce, uzyskało prawa miejskie w XIII w. Leży na szlaku bursztynowym. Stary Sącz
zwany jest potocznie Bryjowem. Stary Sącz położony jest w płaskim dnie Kotliny Sądeckiej, w widłach rzek Dunajca i
Popradu, na wysokości ok. 320 m n.p.m. Zabytki: Zabudowa rynku to perełka architektury średniowiecznej.
Zachowany z pożaru siedemnastowieczny dom mieszczański, zwany "Domem na Dołkach", mieści muzeum
regionalne. Siedziba władz gminy mieści się w budynku folwarcznym dawnego klasztoru franciszkanów Ze względu na
zachowaną średniowieczną zabudowę miasta, w 1954 Stary Sącz uznano za rezerwat urbanistyczny. W Starym Sączu
znajduje się klasztor Klarysek założony przez księżną Kingę, żonę Bolesława Wstydliwego Księżna po śmierci męża
sama wstąpiła do klasztoru w 1279. Do tego klasztoru wstąpiła również królowa Jadwiga żona Władysława Łokietka i
matka Kazimierza Wielkiego, która zmarła w 1339. W 1683 Jan III Sobieski podarował klaryskom zdobyty na Turkach
sztandar, który jest do dziś przechowywany w klasztorze. Na starosądeckich błoniach znajduje się ołtarz zbudowany z
okazji wizyty papieża Jana Pawła II. Podczas odprawionej w dniu 16 czerwca 1999 na nim mszy papież kanonizował
świętą Kingę.
W
ieliczka (78 km) Miejscowość
rozwijała się od XIII wieku jako ważny ośrodek wydobywczy Obecnie miasto pełni funkcję typowo turystyczną.
Kopalnia soli "Wieliczka" - kopalnia jest jednym z najstarszych zakładów górniczych Europy W 1976 roku kopalnia
wpisana została do krajowego rejestru zabytków a w 1978 roku wpisana przez UNESCO na pierwszą Listę światowego
dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. Dla kopalni charakterystyczna jest sieć podziemnych korytarzy z 2
tysiącami komór oraz Groty kryształowe. Istniejące szyby górnicze.
B
ochnia (53 km)
Znajduje się nad rzeką Rabą, w dolinie potoku Babica. Leży ona na granicy Kotliny Sandomierskiej i Pogórza
Karpackiego Bochnia jest najstarszym miast Małopolski. Pierwsza wzmianka w źródłach pisanych o Bochni pochodzi z
1198 r. (przynajmniej od tego czasu wydobywano tutaj sól warzoną), kiedy to patriarcha jerozolimski Aymar w piśmie
potwierdzał darowanie przez rycerza Mikora Gryfita soli z Bochni klasztorowi Bożogrobców z Miechowa. Była to sól
warzona, uzyskiwana ze źródeł solankowych, których w tych okolicach nie brakowało. Odkrycie soli kamiennej
(powstanie Żupy bocheńskiej) w 1248 r. przez Wierzbięta Gryfitę doprowadziło do nadania Bochni praw miejskich 27
lutego 1253 przez Bolesława Wstydliwego. Miasto lokowano na prawie magdeburskim z przywilejami, które w owym
czasie posiadał Wrocław. Osada zostało nazwana Bochnią, a w dokumencie lokacyjnym wymieniono także niemiecką
nazwę miasta – Saltzberg, czyli Solna Góra (góra to ówczesna nazwa szybu). Nazwa ta została wymieniona w
dokumencie, ponieważ znaczna część mieszkańców ówczesnej Bochni była przybyszami ze Śląska. Z Bochnią wiąże się
legenda o pierścieniu Świętej Kingi.
Polski książę krakowsko-sandomierski Bolesław poprosił o rękę węgierskiej królewny Kingi, ta zwróciła się do swego
ojca, aby w wianie nie dawano jej złota i kosztowności, gdyż niosą za sobą pot i łzy ludzkie. Nie chciała też roju służby,
bo ta jest znamieniem pychy. Życzyła sobie tylko jednego skarbu – soli, którą chciała dać swej przyszłej ojczyźnie. Król
Węgier podarował jej więc najbogatszą kopalnię Siedmiogrodu w Marmarosz. Kinga biorąc ją w posiadanie, wrzuciła
do szybu swój zaręczynowy pierścień, zaś w drodze do kraju swego męża zabrała ze sobą doświadczonych górników
węgierskich. W Polsce kazała im szukać soli. Gdy ją wreszcie znaleźli, w Bochni, to jak pisze Ksiądz Piotr Skarga, w
pierwszym bałwanie (bryle) soli, który wykopano, pierścień się on jej znalazł, który ujrzawszy Kunegunda i poznawszy,
dziękowała Panu Bogu, który dziwy czyni tym, którzy Go miłują.
O
święcim (140 km)
(niem. Auschwitz, jid. Oshpitizin, rom. Auszwica) Miasto znajduje się przy ujściu Soły do Wisły. Oświęcim leży w
centrum Kotliny Oświęcimskiej, pomiędzy Pogórzem Karpackim a Wyżyną Śląską. Miasto ma ponad 800-letnią historię
i należy do najstarszych piastowskich grodów kasztelańskich w Polsce. Według zachowanych dokumentów około 1179
r. gród oświęcimski został przekazany przez Kazimierza Sprawiedliwego na rzecz swojego bratanka Mieszka
Plątonogiego, księcia opolskiego i raciborskiego. Od tego momentu losy miasta będą związane z dziejami Śląska i
Małopolski, a w XIV w. nawet z historią Korony Czeskiej. W czasie II wojny światowej znajdował się tutaj największy
niemiecki obóz koncentracyjny i ośrodek zagłady Auschwitz-Birkenau. W skład kompleksu wchodził obóz macierzysty
KL Auschwitz I w Oświęcimiu, KL Auschwitz II-Birkenau w Brzezince, KL Auschwitz III-Monowitz w Monowicach oraz
system wielu podobozów. Obecnie na terenie byłego obozu znajduje się Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w
Oświęcimiu, powstałe w 1947 r., a w 1979 r. wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.
K
raków (100 km)
Jedno z najstarszych miast Polski, o ponad tysiącletniej historii; Kraków posiada wartościowe zabytki architektury,
działa w nim wiele instytucji i placówek kulturalnych. Najstarszy ośrodek osadniczy znajdował się m.in. na obronnym
Wzgórzu Wawelskim i był jednym z ważniejszych grodów w plemiennym państwie Wiślan. Ziemie Wiślan mogły
znajdować się przez pewien czas pod władaniem Państwa Wielkomorawskiego. W X w. (najprawdopodobniej w
latach ok. 960 – ok. 986) Kraków wszedł w zależność od Czech, rządzonych przez pierwszych władców z dynastii
Przemyślidów. Była to zależność luźna, natury trybutarnej i nie pozostawiła wyraźniejszych śladów w tradycji
historycznej, a niektórzy historycy kwestionują w ogóle panowanie czeskie nad Krakowem w tym okresie. Około roku
990 gród znalazł się w granicach państwa piastowskiego, a próby dokładnego ustalenia czasu wcielenia do państwa
Piastów oscylują pomiędzy 987 a 989 r. Pierwsza wiarygodna pisemna wzmianka o Krakowie pochodzi z dokumentu
Dagome iudex z ok. 992 roku. Nad Wisłą obok Wawelu, niewielkim wzgórzu z jurajskiego wapienia, według legendy
stała niegdyś świątynia pogańska, na miejscu której zbudowano następnie kościół romański pw. św. Michała
Archanioła. Co najmniej od 1000 w Krakowie znajdowała się siedziba biskupstwa, a za panowania Kazimierza
Odnowiciela Kraków stał się główną siedzibą książęcą. W przeszłości Kraków był stolicą Polski i siedzibą polskich
królów.
P
ieniny ( 40 km)
Trzy Korony (982 m) najwyższy szczyt Pienin Środkowych należący do Masywu Trzech Koron. Partię szczytową
stanowi pięć - zbudowanych z odpornych wapieni rogowcowych – turni ; Okrąglica – 982 m n.p.m. z platforma
widokowa, Płaska (Plaska) Skała – 950 m n.p.m. – na południowy wschód od Okrąglicy; Nad Ogródki – 940 m n.p.m. na południowy zachód od Okrąglicy; Pańska Skała (Bryłowa) – 920 m n.p.m. - gnieżdżą się w niej rzadkie ptaki
pomurniki; Niżnia Okrąglica (Ganek, Siodło) – wysunięta ku południu pod Okrąglicą i niższa o 80 m Sokolica (747m.
n.p.m.) z racji swojego położenia Ostra, stercząca prawie pionowo ściana, a pod nią Przełom Dunajca Jest nią rosnąca
w spokoju, nieświadoma swojej misji drzewa-symbolu sosna reliktowa.
W
adowice (110 km)
Miasto położone na Pogórzu Śląskim nad rzeką Skawą. Pierwsza wzmianka pisemna o Wadowicach datowana jest na
rok 1327, w akcie hołdu lennego złożonego królowi czeskiemu Janowi Luksemburskiemu przez księcia oświęcimskiego
Jana I Scholastyka. W 1430 – miejscowość otrzymała prawa miejskie od księcia oświęcimskiego Kazimierza I, a w XVI
wiek stały się ośrodkiem rzemiosła i kupiectwa.
18 maja 1920 – w domu przy Kościelnej 7 urodził się Karol Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II. Aktywność
gospodarcza mieszkańców Wadowic została pobudzona, co doprowadziło do szybkiego odbudowania miasta.
Zabytki: Kościół parafialny – Bazylika Mniejsza Ofiarowania NMP, z XVIII w., prezbiterium z XV w., Dom przy
Kościelnej 4 – jeden z najstarszych budynków w mieście (przełom XVIII i XIX w. obecnie Muzeum Miejskie), Dom
Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II – muzeum biograficzne papieża Jana Pawła II mieszczące się w jego domu
rodzinnym, Klasztor Ojców Karmelitów Bosych i Sanktuarium św. Józefa "Na Górce" z 1899, Klasycystyczny dwór
"Mikołaj" (nazwany tak na cześć wójta Mikołaja Komorowskiego) z XIX w., Plac Jana Pawła II z domami
klasycystycznymi z XIX w.
D
ębno (60 km)
Wieś położona na wysokości 535 m npm przy ujściu Białki do Dunajca, 12 km na wschód od Nowego Targu. Głównym
zabytkiem jest drewniany (modrzew, jodła) kościół na fundamentach z łamanego kamienia pod wezwaniem św.
Michała Archanioła z XV w. (wieża z początku XVII w.), z unikatowym wnętrzem z polichromią na drewnie z XV w. o
motywach geometrycznych, roślinnych i figuralnych, otoczony drewnianym ogrodzeniem z bramkami. Kościół w
Dębnie jest klasycznym przypadkiem gotyckiej architektury sakralnej zaliczanym stylowo do kościołów podhalańskich,
wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. Do ciekawostek należy jedyny w
Polsce gong mszalny w formie dzwonków (potocznie zwanych cymbałkami), w których cienkie sztabki wydają dźwięk
niski, a grube - wysoki. Instrument ma około 500 lat. Warto także zobaczyć cmentarz z cennymi okazami dębów
i sosen.
C
zorsztyn (60 km)
Wieś położona na wschodnim skraju Kotliny Orawsko-Nowotarskiej, na pograniczu Pienin i Gorców nad Zbiornikiem
Czorsztyńskim. Wieś Czorsztyn (dawny niem. Czornsteyn 1395, Schorstein 1777 kamień gniewu), lokowana była na
początku XIII wieku osadników niemieckich sprowadzanych przez króla węgierskiego Andrzeja II. W roku 1246
właścicielem zamku w Czorsztynie był Piotr Wydżga, szlachcic ziemi krakowskiej herbu Janina, następnie krzyżowiec, był
on również właścicielem zamku Rytra, Łącka oraz zamku Lemiasz. W okresie panowania króla Kazimierza III Wielkiego
zamek ten został obwarowany murami. Od XV wieku starostwo (m.in. własność Zawiszy Czarnego). Zamek spalony w
1433 r. przez husytów, następnie odbudowany. Ośrodek powstania chłopskiego Kostki Napierskiego w 1651, w latach
1768 – 1782 punkt oporu konfederatów barskich. Powolna degradacja zamku od pożaru w 1792 r. Do zabytków
Czorsztyna należy zaliczyć: ruiny gotyckiego zamku z XIV wieku w granicach rezerwatu krajobrazowego i kaplica z
przełomu XVIII i XIX wieku. Obecny Czorsztyn był do momentu powstania zbiornika retencyjnego znany jako Czorsztyn
Nadzamcze. Sama wieś Czorsztyn mieściła się u podnóża Zamku Czorsztyńskiego.
N
iedzica (61 km)
(słow. Nedeca, węg. Nedec / Nyznecz niem. Netzdorf / Nisitz). Miejscowość położona jest u pd.-wsch. podnóży góry
Cisówki (777 m)) i Hombarku (743 m) – szczytów Pienin Spiskich. Wieś została lokowana przez comesa spiskiego Rudgera z
Tyrolu, za nadaniem króla Węgier Andrzeja II w roku 1209 i przez stulecia stanowiła część państwa węgierskiego. Po
rozpadzie Austro-Węgier, na podstawie przesłanek etnicznych, została ostatecznie w 1920 r. przyznana Polsce wraz z tzw.
Zamagurzem. Zabytki, które warto zwiedzić to: Kościół św. Bartłomieja z ok. 1320 r., a według podań nawet 1278 r., w
którym znajdują się: polichromia z ok. 1410 r., tryptyk św. Bartłomieja (1452 r.), organy (ok. 1660 r.) oraz obraz
"Męczeństwo św. Bartłomieja" (1770 r.), zamek Dunajec z XIV wieku znajdujący się nad Zbiornikiem Czorsztyńskim,
piętrowy spichlerz z murowaną piwnicą z XVIII w., będący jedynym tego typu obiektem na całym Podtatrzu. Znajduje się
na grzbiecie Tabor, budynek dawnej celnicy na grzbiecie Tabor, prywatny cmentarz Salamonow pod skałą Groby
Charakterystyka i zabytki okolicznych miejscowości.
Świdnik
- wieś położona w dolinie prawego dopływu Słomki, należy
do starych miejscowości. Znalezione cmentarzysko i przedmioty z epoki neolitu, świadczą o bardzo dawnym zasiedleniu
okolicznych terenów. W 1326 roku wzmiankowana jest jako wieś rycerska. Z początkiem XV wieku należała do niejakiego
Leszka, a w drugiej połowie XV wieku do Zegoty Gabońskiego. Następnie dziedzicami wsi byli Rogowscy z Rogów,
Sędzimirowie z Łukowicy potem Wielogłowscy, którzy wybudowali istniejący do dnia dzisiejszego dwór. Od 1821 roku
właściciele zmieniali się wielokrotnie. Ostatnią jego dziedziczką do 1946 roku była Marianna z Walterów Śmiałowska. Na
przełomie XIX i XX wieku w Świdniku były jeszcze trzy nieistniejące dzisiaj dworki: "Niżni" należący do Walterów, "Wyżni"Gostkowskich i "Na Owieczce"- Reklewskich. Świdnicki dwór wzniesiony w 1752 roku położony jest w starym parku
krajobrazowym, wyraźnie odcinającym się od rosnących wokoło sadów. Park przecięty jest w połowie aleją,
poprowadzoną od drogi i zakończoną kolistym podjazdem pod wejściowy ganek. Dwór zwrócony jest frontem do północy,
drewniany, modrzewiowy, zbudowany na zrąb, tynkowany, parterowy z facjatką z tyłu. W części wschodniej drewnianych
stropów na jednej z belek zachował się łaciński napis z datą budowy: BENEDIC DOMINE DOMUM ISTAM EXTRVITAM 1752
AD. DIEBUS 7 BRIS ET OMNIS HABITANTES IN EA. (Błogosław Panie domowi temu wzniesionemu 7 października 1752 roku
pańskiego i wszystkim jego mieszkańcom). Dwór posiada dosyć bogaty detal architektoniczny. Dwa rokokowe kominki
dwukondygnacyjne; jeden z ramą ornamentalną i maszkaronem, drugi skromny z ornamentem, a także częściowo
zachowaną, bądź odtworzoną stylową stolarkę z profilowanymi płycinami, okładzinami futryn drzwi i obramieniami okien.
Na końcu brzozowej alejki po stronie południowo-wschodniej znajduje się dworska kaplica z XVIII wieku. Murowana,
półokrągła, sklepiona kolebkowo z kamiennym portalem. Posiada drzwi żelazne z XVIII w. Wewnątrz obraz Matki Boskiej
Bolesnej z początku XIX w. Według tradycji kaplica dworska wzniesiona została na zbiorowym grobie pomordowanych
arian.
W ogrodzie dworskim znajdują się pozostałości zbudowanego w XVI w. przez Marcina Rogowskiego zboru ariańskiego.
Zachowała się sklepiona dwudzielna piwnica, w obrębie wału ziemnego o trzech ramionach, przylegających do stoku
wzgórza.
Łukowica
-
wieś leży w południowo-wschodniej części
Beskidu Wyspowego, pomiędzy szczytami Skiełku (753 m n.p.m.), Cisówki (500 m n.p.m.), Pępówki (777 m n.p.m.),
Bąkowca (599 m n.p.m.) często nazywana jest „stolicą limanowskich sadów”. Przez wieś przepływa potok Łukowica.
Według legendy miano tu niegdyś wyrabiać łuki – stąd nazwa wsi. Pierwsza historyczna wzmianka o wsi pochodzi z 1326
r. Była to własność rycerska, należąca do rodu herbu Jastrzębiec, później zaś stanowiła własność Sędzimirów. W 1443 r.
połowę wsi lokowano na prawie magdeburskim. Zabytkiem Łukowicy jest drewniany kościół parafialny pod wezwaniem
św. Andrzeja Apostoła, wzmiankowany w 1325-1327 r. Obecny kościółek wzniesiony został w latach 1693-1697 roku.
Budowa ma charakter zrębowy i wieżę o konstrukcji słupowej. We wnętrzu kościoła możemy zobaczyć: cenne malowidło z
XVIII w., drzwi z zamkiem z XVII w., ołtarz główny z XVII w., ambona późnobarokowa, chrzcielnica kamienna z 1693 r.,
organy rokokowe i na wieży dzwon z 1752 r. Łukowica jako osada należy do prehistorycznych. Znajdowała się tu także
drukarnia ariańska. Kaplica murowana na cmentarzu pod wezwaniem Krzyża Świętego w stylu gotyckim, pochodzi z
czasów Polskich Arian, niejednokrotnie ulegała częściowemu zniszczeniu i odbudowywana była w 1853 i 1953 r
Przyszowa
-
pierwsze wzmianki o wsi znajdujemy u
Jana Długosza , podaje on informacje o istnieniu kościoła i parafii co świadczy o tym, że wieś istniała znacznie wcześniej.
W XVI w. właściciele Przyszowej, Wierzbiętowie, przekształcili kościół w zbór ariański. Michał Wierzbięta wybudował w
zamian nowy kościół katolicki, który służył aż do końca XIX wieku. Wieś podzielona na dwa sołectwa (Przyszowa,
Berdychów) oraz wiele przysiółków (np. Górki, Wądole, Królówka, Potocyna). Osiedla i przysiółki są porozrzucane u
podnóża Łyżki (lokalnie zwanej Wyżką, wys. 807 m) i Piekła (660 m). Jest to największa miejscowość w gminie. Przez
Przyszową przepływa Potok Słomka.
W miejscowości znajduje się kościół pod wezwaniem św. Mikołaja w stylu neogotyckim wybudowany w pierwszej dekadzie
XX wieku. Znajduje się w nim czczony przez wiernych obraz Przemienienia Pańskiego oraz słynna przyszowska Gioconda, o
której pisał Jerzy Harasymowicz "Czy wie Przyszowa że się w niej Słowian Gioconda chowa". We wsi mieści się również
dwór Żuk-Skarszewskich (został on w 2005 roku wyremontowany i służy kolejnemu pokoleniu Żuk-Skarszewskich jako
dom).
Na szczycie góry Łyżka w pobliżu miejscowości prawdopodobnie znajdował się w średniowieczu niewielki zamek obronny.
Obiekt ten został zaklasyfikowany jako zamek w Katalogu grodzisk i zamczysk w Karpatach (1993) J. Marszałka. Znajdują
się tam pozostałości wału ziemnego i suchej fosy taki układ terenu sugeruje, że wały mogły być podwójne. Według
miejscowych podań w XIII wieku schroniła się tu przed Tatarami wraz ze skarbcem klasztornym święta Kinga, żona
Bolesława Wstydliwego, założycielka zakonu klarysek w Starym Sączu. Według podania nazwa góry pochodzi od srebrnej
łyżki upuszczonej lub zgubionej przez świętą Kingę w chwili odejścia z tego miejsca. Legendy ludowe o skarbach
klasztornych ukrytych przed Tatarami na górze Łyżka przytacza m.in. Żegota Pauli w pracy Podróże naukowe po
Sądecczyznie. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich wspomina, że według podań
ludowych na górze Łyżka znajdują się "obszerne podziemia, dla bardzo ciasnych przejść i zepsutego powietrza
niedostatecznie zbadane". W dniu 28 listopada 2004 roku speleolodzy ze Stowarzyszenia Speleoklub Beskidzki
zlokalizowali na wschodnim stoku góry, na wysokości 700 m n.p.m., niewielką jaskinię o głębokości ok. 2 m; otrzymała ona
nazwę katalogową Schronisko z Lisem, gdyż w środku zauważono lisa. W literaturze archeologicznej wysuwano
przypuszczenie, że początkowo na górze Łyżka znajdował się obiekt obronny należący do kasztelanii sądeckiej, a później
zameczek rycerski rodu posługującego się zawołaniem "Janina" lub "Jonina", które dało początek herbowi Janina.
Limanowa
–
miasto położone w Beskidzie Wyspowym
(Pasmo Łososińskie), w kotlinie górskiej u zbiegu potoków: Mordarka, Jabłoniec i Starowiejskiego, nad potokiem Sowlina
(dopływem Łososiny). Limanowa została założona w XV w., lub XIV w., przez osadników niemieckich. W okresie
polokacyjnym występuje również pod niemiecką nazwą niem. Hilman, Ilmanowa. W źródłach pisanych nazwa
miejscowości występuje właśnie jako Ilmanowa w 1493 r., lub Hilmanowa od nazwiska osadźcy o niemieckim nazwisku
Ilman, czyli Hildiman, Illmann. Spolszczenie na Limanowa pojawiło się już w 1680 r.. Limanowa otrzymała prawa miejskie
w 1565 r. od Zygmunta II Augusta . Od tego czasu następował stały rozwój gospodarczy i kulturalny, przerwany wiek
później Potopem szwedzkim i wielkim pożarem miasta, które nie podniosło się z upadku aż do doby rozbiorowej. Do
zagarnięcia Limanowej przez Austrię doszło jeszcze przed I rozbiorem Polski, w 1767 r., pod pozorem utworzenia kordonu
sanitarnego przy granicy z Rzeczpospolitą.
Od północnej strony miasta wznosi się długi grzbiet Pasma Łososońskiego, od południowej wysokie wzniesienie Lipowe. Z
pobliskiej, górującej nad miastem Miejskiej Góry bardzo rozległa panorama widoków. Znajduje się tutaj najwyższy w
Polsce stalowy krzyż.
Przy limanowskim rynku znajduje się słynna bazylika Matki Boskiej Bolesnej a niecały kilometr od rynku Kaplica Łask gdzie
zaczęła się cała historia sanktuarium limanowskiego.
Bazylika Matki Boskiej Bolesnej w Limanowej - kościół parafialny w Limanowej z drugiej dekady XX wieku, sanktuarium
maryjne, od 1991 roku bazylika mniejsza. Świątynia została wybudowana w latach 1910- 1918 jako wotum na 100.
rocznicę Konstytucji 3 maja, z inicjatywy ówczesnego proboszcza. Kościół Matki Boskiej Bolesnej jest murowaną,
trójnawową bazyliką o ścianach zewnętrznych wyłożonych kamieniem. Został zaprojektowany z wykorzystaniem
motywów drewnianego budownictwa okolic Beskidu Wyspowego. Wysoka wieża przy fasadzie zwieńczona jest
neobarokowym hełmem. U szczytu fasady znajduje się rzeźba Ukrzyżowania a poniżej niej polski orzeł i daty 1791 - 1891.
W ołtarzu głównym bazyliki znajduje się rzeźba Matki Boskiej Bolesnej, wykonana z drewna lipowego, pochodząca z XIV
wieku. W 1753 roku przeniesiono ją z kaplicy w Mordarce do ówczesnego, drewnianego kościoła parafialnego w
Limanowej. Z wyposażenia poprzednich, drewnianych kościołów Limanowej w bazylice znajduje się późnogotycka
drewniana chrzcielnica. Kroniki podają, że w 1914 roku artyleria ostrzeliwała długo i ciężko dopiero co wybudowany
kościół w Limanowej, wszystkie jednak pociski omijały świątynię. Po tym wydarzeniu sami żołnierze opowiadali: „Pani we
mgle zasłaniała nam kościół”. Ci właśnie żołnierze wstępowali późnej do domów i mówili wskazując na obraz Matki Bożej
limanowskiej: „Nie bójcie się - Ta Pani was obroni”.
Kaplica Łask jest kaplicą znajdującą się we wsi Mordarka, do której w XVI wieku przywieziono Cudowną Figurę Matki
Bożej Bolesnej i umieszczono ją na lipie, która do dnia dzisiejszego rośnie obok, a następnie przeniesiono ją do
wybudowanej dla niej drewnianej kapliczki. Figura przywieziona została wg historii z Węgier w roku 1545 r. Rzeźba
została wykonana z jednolitego pnia drewna lipowego, jest polichromowana, na odwrocie wydłutowana. Anonimowy
artysta przedstawił postać Maryi w ujęciu frontalnym, siedzącą na ławie i trzymającą w ramionach martwe ciało Syna o
znacznie pomniejszonych w stosunku do Maryi rozmiarach. Jest to tzw. Pieta – Radosna, rzeźba na „wpół ludowa”.
Wysokość figury to ok. 90 cm (z koroną dochodzi do 1 m). Obecna kaplica jest murowana z kamienia i znajduje się już w
granicach miasta Limanowa. Wybudowana została na przełomie XVIII/XIX wieku, w której umieszczono barokową kopię
Piety Limanowskiej. Wewnątrz kaplicy na ścianach wymalowano w obrazach podania o służącej z dworu z rozbitym
dzbanem i powodzi, która uniosła trumnę ze zwłokami dziedziczki heretyczki, zaniedbującej kaplicę. Poniżej kaplicy
wytrysnęło źródełko do którego przez cały rok przybywają pielgrzymi z całej Polski. W archiwum Sanktuarium
limanowskiego znajduje się Księga Łask z udokumentowanymi cudami związanymi także z wodą z tego właśnie źródła.
Najbardziej znane uzdrowienia mają związek z oczami.
Jabłoniec
-
wzgórze i wieś w gminie Limanowa. W czasie
I wojny światowej, w grudniu 1914 r. miejsce dużej i krwawej bitwy pomiędzy wojskami austro-węgierskimi i rosyjskimi, w
wyniku której ofensywa rosyjska na zachód została powstrzymana (tzw. "operacja limanowsko-łapanowska").
Pozostałością jest duży cmentarz wojenny (m.in. kaplica-mauzoleum). Miejsce śmierci dowódcy płk. hr Othmara Muhra
(obelisk). Obok cmentarza z I wojny światowej niewielki cmentarz żółnierzy radzieckich z czasów II wojny światowej. Szlak
niebieski z Limanowej na Przełęcz Ostra-Cichoń. Jabłoniec to miejsca najcięższych bojów. 0 wielkości operacji świadczy
fakt, że brało w niej udział ok. 120 tys. żołnierzy wojsk rosyjskich oraz ok. 90 tys. wojsk austro-węgierskich. Przełamanie
frontu nastąpiło 12 grudnia 1914r., przy czym szczególnie sławnym stał się bój oddziału spieszonych huzarów węgierskich
o ufortyfikowane przez Rosjan wzgórze Jabłoniec. Zginął wtedy płk Othmar Muhr, któremu cesarz austriacki - Franciszek
Józef I nadał przydomek "Limanowa"; to samo spotkało dowodzącego głównym uderzeniem gen. Józefa Rotha.
Podegrodzie
-
wieś położone w środkowej części
Kotliny Sądeckiej, na lewym brzegu Dunajca w zalewowej dolinie. Leży na wysokości ok. 306 m n.p.m.. We wschodniej
części wsi wznoszą się poprzecinane potokami i lasami wzgórza noszące nazwy: Łazy, Kucowa, Grobla i Zamczysko.
Zabudowa usytuowana jest w dolinie Dunajca oraz na zboczach wzgórz.
Pierwsze ślady obecności człowieka na terenach Podegrodzia pochodzą z okresu górnego paleolitu, czyli ok. 20 tys. lat
p.n.e. Dalsze ślady bytności człowieka pochodzą z epoki polodowcowej, ok. 8 tys. lat p.n.e. Na przełomie 5 i 4 tys. lat p.n.e.
na Sądecczyźnie pojawiła się ludność ceramiki sznurowej. Pod koniec II i I wieku p.n.e., w epoce brązu, przez tereny
Sądecczyzny prowadził szlak handlowy, którym transportowany był bursztyn. Dzięki wymianie handlowej pojawiły się
nowe przedmioty wykonane z brązu, naczynia gliniane ze zdobieniami spiralno - wolurowymi, charakterystyczne dla tzw.
kultury oromańskiej.
Oprócz grodów na Zamczysku i Grobli gdzie swoją siedzibę miał kasztelan, był to kościół datowany na rok 1014 i
podgrodzie. Po przekazaniu przez Bolesława Wstydliwego Sądecczyzny św. Kindze, nastąpiły istotne zmiany. W 1273 roku,
po raz pierwszy w dokumentach pojawia się nazwa Podegrodzie, które stało się zwykłą wiejską osadą. W XVI wieku
nastąpiła zmiana systemu gospodarowania na wsi. Powszechną formą staje się gospodarka folwarczno - pańszczyniana.
Głównymi zabytkami Podegrodzia są: kościół św. Jakuba Apostoła - murowany z 1832 roku. Trzynawowa, halowa
budowla z klasycystycznym wyposażeniem (ołtarz, stalle itp.) oraz barokowymi organami z 2 poł. XVII wieku i marmurową
chrzcielnicą z XVII wieku, kaplica św. Anny - zabytkowa kaplica mszalna, wzniesiona w stylu barokowym, kaplica św.
Sebastiana - zabytkowa kaplica, wzniesiona około XIX wieku, Stanowisko archeologiczne na Zamczysku, pomnik Bł. Ojca
Stanisława Papczyńskiego - obelisk poświęcony pochodzącemu z Podegrodzia zakonnikowi O.St Papczyńskiemuzałożycielowi zakonu Marianów (Licheń). Pomnik poległych podczas II wojny światowej, Zagroda Podegrodzka "Kubalówka" - to drewniana zagroda lachowska, znajdująca się w Podegrodziu. Składa się aktualnie z chałupy, spichlerza i
kuźni, wyposażonych w stare, tradycyjne sprzęty, Muzeum Lachów Sądeckich im. Zofii i Stanisława Chrząstowskich jest
największą na Sądecczyźnie regionalną placówką powstałą ze zbiorów prywatnej kolekcji.
Naszacowice
-
dawniej Naszczowice - wieś położona
w województwie małopolskim. Ulokowana 1293 roku na prawie magdeburskim, należała przed rozbiorami Polski do
zakonu klarysek ze Starego Sącza i do XX wieku nosiła nazwę Naszacowice. W miejscowości, na wzgórzu Zamczysko na
lewym brzegu Dunajca, znajdują się resztki grodziska z epoki łużyckiej i z okresu wczesnego średniowiecza. Nad brzegiem
Dunajca wznosi się samotne wzgórze, skrywające relikty grodziska , które przez 300 lat , aż do początków polskiej
państwowości, było jednym z najważniejszych ośrodków słowiańskiego plemienia Wiślan.W IX-XI wieku pełniło ono rolę
centrum osadniczego dla Kotliny Sądeckiej i było ważnym punktem strażniczym na szlaku handlowym biegnącym wzdłuż
Dunajca.
Stary Sącz
- położony jest w płaskim dnie Kotliny Sądeckiej,
w widłach rzek Dunajca i Popradu, na wysokości ok. 320 m n.p.m. Pierwsza wzmianka na temat Starego Sącza datowana
jest na rok 1257, kiedy to książę krakowsko-sandomierski Bolesław Wstydliwy zapisał księżniczce węgierskiej Kindze ziemię
sądecką obejmującą tereny w trójkącie: Biecz – Limanowa – Podoliniec (obecnie Słowacja) jako zastaw za posag wniesiony
do Polski. Kinga uwłaszczyła otrzymanymi dobrami założony przez siebie starosądecki klasztor klarysek. W 1358 Kazimierz
III Wielki zezwolił na lokację Starego Sącza na prawie magdeburskim, jednocześnie zwolnił miasto od danin. W 1410 r.
miasto zostało spalone przez wojska Zygmunta Luksemburskiego dowodzone przez Ścibora ze Ściborzyc. W 1683 król Jan
III Sobieski po stoczonej bitwie pod Wiedniem, w drodze powrotnej do Warszawy odwiedził miasto by pokłonić się
szczątkom księżnej Kingi. Miasto wielokrotnie nawiedzały pożary. Największy miał miejsce w 1795, kiedy spaleniu uległo
niemal całe miasto wraz z ratuszem (obecnie jego rekonstrukcja znajduje się w miasteczku galicyjskim w Sądeckim Parku
Etnograficznym w Nowym Sączu). Z pożogi ocalał jedynie kamienny dom mieszczański z XVII wieku, zwany "Domem na
Dołkach", mieści muzeum regionalne. Zabudowa rynku to perełka architektury średniowiecznej, którą uznano za rezerwat
urbanistyczny. Znajduje się tu klasztor Klarysek założony przez księżną Kingę, żonę Bolesława Wstydliwego. Księżna po
śmierci męża sama wstąpiła do klasztoru w 1279. Do tego klasztoru wstąpiła również królowa Jadwiga, żona Władysława
Łokietka i matka Kazimierza Wielkiego, która zmarła w 1339. W 1683 Jan III Sobieski podarował klaryskom zdobyty na
Turkach sztandar, który jest do dziś przechowywany w klasztorze. Przy klasztorze funkcjonuje gotycki kościół pw. św.
Trójcy i św. Klary. Wnętrze świątyni udekorowane jest barokowymi polichromiami przedstawiającymi życie fundatorki.
Najcenniejszym zabytkiem kościoła jest ambona z 1671 w kształcie drzewa Jessego. Organy kościelne mają dwie
klawiatury: jedną w części dla osób świeckich i przeznaczoną dla świeckiego organisty, drugą w części zamkniętej i
przeznaczoną dla siostry zakonnej.
Wokół miasta rozciąga się Popradzki Park Krajobrazowy. A na starosądeckich błoniach znajduje się ołtarz zbudowany z
okazji wizyty papieża Jana Pawła II. Podczas odprawionej w dniu 16 czerwca 1999 na nim mszy papież kanonizował świętą
Kingę.
Nowy Sącz
- miasto powiatowe położone jest w
płaskim dnie Kotliny Sądeckiej, w widłach rzek Dunajca i Kamienicy Nawojowskiej na zróżnicowanej wysokości od 272
n.p.m.(Wielopole) do 387 n.p.m. (wzgórze Majdan), u podnóża masywów górskich Beskidu Sądeckiego, Beskidu
Wyspowego i Beskidu Niskiego, a także w niewielkiej odległości od Jeziora Rożnowskiego, co podnosi walory turystyczne
miasta. Najstarsza część miasta leży na płaskim wyniesieniu pomiędzy korytami obu rzek, które posiada naturalne walory
obronne, co zadecydowało o lokowaniu miasta przez króla Wacława II właśnie w tym miejscu. Położenie w Kotlinie
Sądeckiej powoduje pewną izolację Nowego Sącza od innych ośrodków osadniczych, jednak przebiegający tędy ważny
szlak komunikacyjny na południe Europy, spowodował, że miasto znalazło w średniowieczu dogodne warunki do rozwoju i
wymiany handlowej – głównie z Węgrami. W XIV w., za panowania Kazimierza Wielkiego, wybudowany został zamek i
mury obronne. W zamku sądeckim odbywały się liczne spotkania polskich władców z władcami innych narodów. W 1409
król Władysław Jagiełło oraz książę litewski Witold układali tutaj plany wojny z zakonem krzyżackim. W średniowieczu
miasto kilkakrotnie nawiedzały powodzie, pożary oraz epidemie, co częściowo zahamowało jego rozwój. W XVI i XVII w. w
okolicach Nowego Sącza rozwijali działalność arianie (m.in. Jonasz i Wespazjan Schlichtyngowie). W mieście w latach
1556-1616 funkcjonowała tu szkoła i zbór ariański ukierunkowane na dyteizm.
Zabytki Nowego Sącza: nowosądecki ratusz, ruiny Zamku Królewskiego (XIV, XVII w.) ruiny, z zachowanym fragmentem
fortyfikacji miejskich, Bazylika kolegiacka św. Małgorzaty i Kościół pw. św. Kazimierza, Ratusz – budynek stanowiący serce
miasta, siedziba władz Nowego Sącza. Obecny kształt ratusz uzyskał podczas odbudowy po pożarze w końcu XIX wieku.
Stoi pośrodku rynku – centralnego placu miasta, który ma powierzchnię 19 200 m², układ urbanistyczny Starego Miasta i
mury obronne miasta, Synagoga – wybudowana w 1746 roku, Chasydzka bożnica Bajs Nusn z przełomu XIX i XX wieku,
Sądecki Park Etnograficzny – jest skansenem regionalnym, który prezentuje kulturę ludową Sądecczyzny, Secesyjny
Dworzec PKP, a także: Cmentarz Komunalny – na którym znajdują się m.in.: symboliczny pomnik powstańców (1831), Grób
Nieznanego Żołnierza z 1920, Groby powstańców z 1863 r., monumentalny pomnik – obelisk z kwaterami grobów
żołnierzy (polskich, austriackich i niemieckich z czasów I wojny światowej), pomnik legionistów z I wojny światowej,
nagrobny pomnik gen. Józefa Kustronia, symboliczny grób "Oświęcimiaków", pomnik i groby żołnierzy radzieckich z lat II
wojny światowej, symboliczny grób "Sybiraków" Ziemi Sądeckiej, Cmentarz żydowski – kirkut, w latach 1940-1945 był
miejscem egzekucji, także masowych dokonywanych przez hitlerowców na ludności żydowskiej miasta i okolicy, również
na Polakach i Stary Cmentarz ("Cmentarz Zasłużonych") – W cokole pomnika złożone są urny z prochami z miejsc straceń,
obozów koncentracyjnych, z pól bitewnych. Przed pomnikiem Sądeckiej Piety znajduje się płyta Nieznanego Żołnierza II
wojny światowej. Cmentarz symbolizuje: kaźń w więzieniu w Nowym Sączu, rozstrzelanych przy moście kolejowym nad
Dunajcem, przy moście na Kamienicy, na Cmentarzu Żydowskim, rozstrzelanych dwóch partyzantów w Dąbrówce,
rozstrzelanych w Biegonicach, w Rdziostowie, Młodowie, Starym Sączu, Wysokim, Chomranicach, Łomnicy.
Zapraszamy do skorzystania
z naszej oferty!