W O J S K O W A A K A D E M I A T E C H N I C ZN A WYDZIAŁ ELEKTRONIKI lato LABORATORIUM UKŁADÓW ANALOGOWYCH Data wykonania ćwiczenia: Data oddania sprawozdania: ........................................... ........................................... G r u p a : ..............…........................ Imię:..................................................... Ćwiczenie prowadził: Nazwisko:............................................. ................................................... P R O T O K Ó Ł Temat: P O M I A R O W Y / S Podpis: ............................................. P R A W O Z D A N I E Pętla synchronizacji fazowej I. Schemat blokowy układu pomiarowego G3 P2 P3 1 C2 R2 2k 330n C3 R3 G1 0 5k1 R4 EMS-1 4 R1 Sumator 1 -12V 1 2 10k Detektor fazy 330n 51k P1 G1 U1 UA741 0 G6 6 3 Sumator 2 7 R6 10k 5 1 G2 +12V G2 G4 10k R5 -12V Filtr dolnoprzepustowy Przestrajanie VCO R7 22k -12V Separator G5 Generator przestrajany napięciem II. Spis przyrządów N AZWA P RZYRZĄDU T YP F IRMA *) III. Tabele pomiarowe 1. Pomiar charakterystyki przestrajania generatora VCO W celu wykonania pomiaru należy : − otworzyć pętlę; − potencjometrem (wyprowadzonym na przednią płytę modelu laboratoryjnego) przestrajać generator VCO w dostępnym zakresie. Częstotliwość generatora VCO mierzyć częstościomierzem podłączonym do gniazda G2. Napięcie Ug przestrajające generator mierzyć woltomierzem DC podłączonym do gniazda G5; − wyniki pomiarów zamieścić w tabeli 1; − wykreślić charakterystykę przestrajania generatora VCO, jako funkcję fg = f(Ug) oraz określić częstotliwość spoczynkową pracy generatora f0 – po środku zakresu liniowego tej charakterystyki. fg0 = .................... kHz Ug V fg kHz Tabela 1. 2. Obserwacja działania detektora fazy W celu wykonania obserwacji należy: − otworzyć pętlę; − przy pomocy potencjometru wyprowadzonego na przednią płytę modelu laboratoryjnego ustawić częstotliwość generatora VCO równą f0 (wyznaczoną w poprzednim punkcie pomiarowym); − ustawić napięcie źródłowe generatora synchronizującego Us = 140 mV i jego częstotliwość równą f0; − podłączyć oscyloskop do gniazda G3; − przestrajając generator synchronizujący wokół częstotliwości f0 obserwować przebieg na ekranie oscyloskopu oraz wskazania częstościomierzy; − zanotować spostrzeżenia. ................................................................................................... ................................................................................................... ................................................................................................... ................................................................................................... ................................................................................................... ................................................................................................... 3. Pomiar charakterystyki detektora fazy W celu wykonania pomiaru należy: − ustawić wartość napięcia generatora synchronizującego Us1 = 70 mV oraz jego częstotliwość równą f0; − wejście A miernika wzmocnienia i fazy dołączyć do gniazda G1, wejście B do gniazda G2. W ten sposób miernik będzie pokazywał różnicę faz między sygnałem synchronizującym, a przebiegiem z generatora VCO. Do gniazda G4 (wyjście filtru dolnoprzepustowego) dołączyć woltomierz DC. Zamiast miernika wzmocnienia i fazy można użyć oscyloskopu dwukanałowego; str. 2 z 4 ............................... podpis − przy otwartej pętli ustawić częstotliwość generatora VCO równą f0; − wyłączyć filtr dolnoprzepustowy (P2-0) i zamknąć pętlę; − przestrajać generator synchronizujący (utrzymując pętlę w stanie synchronizmu) pomierzyć charakterystykę detektora fazy, notując w tabeli 2 wskazania woltomierza DC na wyjściu filtru dolnoprzepustowego oraz wskazania miernika amplitudy i fazy w zakresie od ok. ∆ϕ = 20o do ok. ∆ϕ = 160o rozpoczynając od przesunięcia fazowego ∆ϕ = 90o; − pomiary powtórzyć dla napięcia generatora synchronizującego Us2 = 140 mV. Tabela 2. ∆ϕ [°] Us1 = 70 mV UwyFDP [mV] Us2 = 140 mV UwyFDP [mV] 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150 160 Sprawdzić, czy częstotliwość fg dla ∆ϕ = 90o jest równa częstotliwości f0 wyznaczonej w pkt. 1 – wyciągnąć wnioski. 4. Obserwacja działania pętli W celu wykonania obserwacji należy: − ustalić częstotliwość generatora VCO równą f0 oraz częstotliwość generatora synchronizującego na ok. 50 kHz mniejszą od f0; − wyłączyć filtr dolnoprzepustowy i zamknąć pętlę; − zwiększając częstotliwość generatora synchronizującego obserwować na oscyloskopie przebieg na wyjściu filtru dolnoprzepustowego (gniazdo G4). Jednocześnie obserwować wskazania częstościomierzy podłączonych do generatora synchronizującego i VCO; − zinterpretować oglądane zjawiska, zwłaszcza przesuwanie składowej stałej na ekranie oscyloskopu w czasie, gdy pętla znajduje się w synchronizmie; − jaka jest zbieżność pomiędzy wskazaniami częstościomierzy, a przebiegiem na ekranie oscyloskopu? ............................................................................................................. ............................................................................................................. ............................................................................................................. ............................................................................................................. ............................................................................................................. ............................................................................................................. ............................................................................................................. ............................................................................................................. 5. Pomiar charakterystyk statycznych pętli W celu wykonania pomiaru należy: − postępując podobnie jak w punkcie poprzednim określić wartości częstotliwości oraz napięć na wyjściu FDP (G4) dla momentów, w których pętla wchodzi i wychodzi z synchronizmu; − pomiary przeprowadzić dla wszystkich typów filtrów zastosowanych w ćwiczeniu oraz dwóch wartości napięcia generatora synchronizującego Us1 = 70 mV oraz Us2 = 140 mV; str. 3 z 4 ............................... podpis − w okolicach częstotliwości, dla których pętla „wchodzi” lub „wychodzi z synchronizmu” częstotliwość generatora synchronizującego zmieniać bardzo powoli, tak ażeby jak najdokładniej uchwycić wartości częstotliwości charakterystycznych oraz wartości odpowiadających im napięć; − wyniki pomiarów zanotować w tabeli 3. Tabela 3. Kierunek przestrajania Us Filtr „w górę” fc1 [kHz] Ud1 [mV] ft2 [kHz] „w dół” Ud2 [mV] fc2 [kHz] Ud3 [mV] ft1 [kHz] Ud4 [mV] 70 mV P2-0 P2-1 P3-0 P2-1 P3-1 o p c j o n a l n i e 140 mV P2-0 P2-1 P3-0 P2-1 P3-1 o p c j o n a l n i e IV. Opracowanie wyników pomiarów Na podstawie przeprowadzonych pomiarów należy: 1. Wykreślić charakterystykę przestrajania generatora VCO pomierzoną w pkt. 1 oraz określić jej nachylenie kg w otoczeniu częstotliwości f0. 2. Na podstawie pomiarów z pkt. 3 wykreślić (na wspólnym wykresie) charakterystyki detektora fazy oraz wyznaczyć ich nachylenia kd1 i kd2. 3. Obliczyć wzmocnienia pętli K1 oraz K2 dla dwóch wartości napięcia generatora synchronizującego. 4. Wykreślić charakterystyki statyczne pętli na jednym arkuszu (pionowo), na jednej osi częstotliwości nanosząc kierunek „w górę” i „w dół”, wykorzystując dane z tabeli 3 oraz wyznaczyć zakresy trzymania i chwytania (pamiętając, że ∆ωt = K). Cztery wykresy (bez opcjonalnych) umieszczone pionowo pod sobą umożliwią porównanie zakresów chwytania i trzymania pętli. Porównać obliczone wartości wzmocnień pętli z wartościami zmierzonymi w pkt. 5 (dla układu pętli bez filtru). 5. Porównać i wyjaśnić różnice parametrów pętli dla dwóch wartości napięcia sygnału synchronizującego. 6. Korzystając z zależności przedstawionych w opisie teoretycznym ćwiczenia, wyznaczyć wartości zakresów chwytania ∆fc (dla pętli drugiego rzędu) i porównać je z wartościami pomierzonymi. str. 4 z 4 ............................... podpis